זענען די ביכער מיט וואס מען איז מחנך אונזערע קינדער נשפע געווארן פון דער רעגירונג?

[מסתמא]

ר' בנימין הערש בערקאוויטש ז"ל

עטוואס היסטאריע. ר’ בנימין הערשן און ר’ הערץ פרענקל’ען, דהיינו די ענגליש דעפארטמענט און אידיש דעפארטמענט מנהלים, האבן זיך כסדר ארומגעריסן און דער רבי האט כסדר געדארפט פארגלעטן.

דער רבי האט בשום פנים ואופן נישט געוואלט זעהן ר’ הערץ פרענקל ארויסגיין פון די מוסדות און געוואלט ער זאל צושטעלן א הויעכע ניווא קאריקולעם. ר’ הערץ איז געבליבן מנהל נאך יאארן לאנג דוכט זיך אינטער מהרי”י נאך.

דער רבי האט געלאזט די צוויי צדדים זיך אויסקריגן און ”ער” האט כסדר מכריע געווען.

וד”ל וק”ל ודו”ק...

סארי פאר מיינע רמזים.

unnamed.jpg
הערץ פראנקעל אינטערוויא.mp3

כווייס נישט פון וואו דאס קומט אבער סאיז געשטיקלט. צו אונזער מזל האט ר’ הערץ ארויסגעגעבן א בוכל וואו ער דערציילט ”אלעס” באריכות און כ’האב עס שוין געליינט.

[וואס נישט]

האסט נישט גענטפערט ווער איז דער מחבר פון כולל ענינים

ר' בנימין הערש בערקאוויטש ז"ל

עטוואס היסטאריע. ר’ בנימין הערשן און ר’ הערץ פרענקל’ען, דהיינו די ענגליש דעפארטמענט און אידיש דעפארטמענט מנהלים, האבן זיך כסדר ארומגעריסן און דער רבי האט כסדר געדארפט פארגלעטן.

דער רבי האט בשום פנים ואופן נישט געוואלט זעהן ר’ הערץ פרענקל ארויסגיין פון די מוסדות און געוואלט ער זאל צושטעלן א הויעכע ניווא קאריקולעם. ר’ הערץ איז געבליבן מנהל נאך יאארן לאנג דוכט זיך אינטער מהרי”י נאך.

דער רבי האט געלאזט די צוויי צדדים זיך אויסקריגן און ”ער” האט כסדר מכריע געווען.

וד”ל וק”ל ודו”ק...

סארי פאר מיינע רמזים.

כולל ענינים האט די רבי איבערגעקוקט און געגעבן הערות אויף דעם וואס מען זאל טוישען און פאררעכטען,

ממילא איז נישט נוגע כלפי די כולל ענינים,די היסטאריע פון ר’ בנימין הערשן און ר’ הערץ פרענקל’ען,

[וואס נישט]

unnamed.jpg (621.6 KiB) געזען געווארן 1210 מאל

unnamed (1).jpg (625.26 KiB) געזען געווארן 1210 מאל

[הדסים]

unnamed.jpgunnamed (1).jpg

פונקט געהערט א דרשה פון הרה"ג ר' יחזקאל ווייס שליט"א (אופס... קאנטרעווערשל...) אז די פשוטע אפטייטש פון אמונה פשוטה איז גלייבן ווייל אזוי האט מיין טאטע געזאגט ווייל אזוי האט אים זיין טאטע געזאגט וכו'



__________
יעצט געליינט די צווייטע האלב גליון, איך פארשטיי באמת נישט וואס ער שרייבט, אינעם בייגעלייגטן בילד זע איך אן עברי טייטש פון מסורת אבות און קבלה מדור אחר דור, וואס דען מיינט "אזוי האב איך געהערט פון מיין טאטע"?

געמיינט האב איך אז זיין פראבלעם איז אז מ'דארף דאס נישט לערנען מיט קליינע קינדער ווייל זיי קענען עס נעמען ראנג, האב איך צוגעברענגט דעם אויבנדערמאטן דרשה פון ר' יחזקאל.

איך פארשטיי באמת נישט.

[Think and Thank]

unnamed.jpgunnamed (1).jpg

פונקט געהערט א דרשה פון הרה"ג ר' יחזקאל ווייס שליט"א (אופס... קאנטרעווערשל...) אז די פשוטע אפטייטש פון אמונה פשוטה איז גלייבן ווייל אזוי האט מיין טאטע געזאגט ווייל אזוי האט אים זיין טאטע געזאגט וכו'



__________
יעצט געליינט די צווייטע האלב גליון, איך פארשטיי באמת נישט וואס ער שרייבט, אינעם בייגעלייגטן בילד זע איך א עברי טייטש פון מסורת אבות און קבלה מדור אחר דור, וואס דען מיינט "אזוי האב איך געהערט פון מיין טאטע"?

געמיינט האב איך אז זיין פראבלעם איז אז מ'דארף דאס נישט לערנען מיט קליינע קינדער ווייל זיי קענען עס נעמען ראנג, האב איך צוגעברענגט דעם אויבנדערמאטן דרשה פון ר' יחזקאל.

איך פארשטיי באמת נישט.

אדער ווי דער גליון לייגט עס אראפ, נישט קיין קבלה דור אחר דור נאר פלעין, איך האב אזוי מקבל געווען פון מיין טאטע וואס האט עס אזוי מקבל געווען פון זיין טאטע וכו'. שומו שמים!!

[Think and Thank]

עס איז כדי, אז יעדער זאל ביי זיך אפשרייבן, א גדר, וואס "ער פארשטייט" אז עס איז א פראבלעם,
צב"ש:

• רעדן פון רעוועלאשען ה"י (אפילו אויב די טיטשער גייט זאגן, אז אונז האלטן נישט אזוי...)
  רעדן און לערנען פון אנדערע ריליגיעס ה"י (אפילו מען גייט אויך לאכן פון עס...) (אפילו עס קען זיין נוגע, ווען מען לערענט די גמרות פון ישו'קע הנצרי...)
  לערנען ענגליש אדער נעמען טעסטס אין ישיבה קטנה (אפילו נאר בין הזמנים...)
  לערנען ענגלש מער פון צוויי שעה
  אנפאנגען ענגליש 2 יאר פריער [כיתה ב']
  אנפאנגען נעמען דיפלוימעס ביי די גרויסע מיידלעך (לצורך פרנסה...)

קלארשטעלונג: איך זאג נישט, אז מגייט מאכן דעי שיניים, ח"ו, איך זאג נאר אז מען זאל "יעצט" אראפשרייבן (ביי זיך) ווי די גדר איז, ווייל שפעטער, ווען מען גייט האלטן ביי די נסיון, גייט אויכעט זיין אסיפת רבנים... און דעמאלט גייט זיין שווער אז די "פשוטע אידישע געפיל פון פשוטע אידען" זאל ארויסקומען אן זייטיגע חשבונות...

לערנען רעוואלושען זעה איך נישט די פראבלעם. וואס איז די פראבלעם צו לערנען היסטאריע?
(אויב מיינסטו עוואלושען איז עס טאקע כפירה.)
לערנען פון אנדערע רעליגיעס - פראבלעם.
לערנען ענגליש אין ישיבה קטנה - פראבלעם (כאטש נישט אויף די לעוול ווי די ערשטע צוויי).
לערנען ענגליש מער ווי צוויי שעה - קיין פראבלעם.
אנפאנגען ענגליש 2 יאר פריער (כתה ב') - קיין פראבלעם (איך האב, לערנענדיג אין א סאטמארע חדר היבש מער ווי צוואנציג יאר צוריק, אויך אנגעהויבן לערנען ענגליש אין כתה ב').
נעמען דיפלאמעס - אויב רעדסטו פון היי סקול דיפלאמעס, אני הקטן האב אזאנס באקומען פון ישיבה, אבער ביי מיידלעך (וואס זענען מער עלול צו גיין אין קאלעדזש) קען עס זיין א פראבלעם.

[ר' משה]

unnamed.jpgunnamed (1).jpg

מ'קריכט אויף שיפע ווענט!!!

[וואס נישט]

unnamed.jpgunnamed (1).jpg

פונקט געהערט א דרשה פון הרה"ג ר' יחזקאל ווייס שליט"א (אופס... קאנטרעווערשל...) אז די פשוטע אפטייטש פון אמונה פשוטה איז גלייבן ווייל אזוי האט מיין טאטע געזאגט ווייל אזוי האט אים זיין טאטע געזאגט וכו'



__________
יעצט געליינט די צווייטע האלב גליון, איך פארשטיי באמת נישט וואס ער שרייבט, אינעם בייגעלייגטן בילד זע איך א עברי טייטש פון מסורת אבות און קבלה מדור אחר דור, וואס דען מיינט "אזוי האב איך געהערט פון מיין טאטע"?

געמיינט האב איך אז זיין פראבלעם איז אז מ'דארף דאס נישט לערנען מיט קליינע קינדער ווייל זיי קענען עס נעמען ראנג, האב איך צוגעברענגט דעם אויבנדערמאטן דרשה פון ר' יחזקאל.

איך פארשטיי באמת נישט.

די עיקר פראבלעם איז די עצם אריינלייגען אינעם קינד'ס מח פון בלויז 7 יאר אז ער זאל פרעגן די קשיא,
אנשטאסטס צו גייען גראד צום תירוץ צו אריינלייגען אמונה אויף מעמד הר סיני און בריאת שמים וארץ און יציאת מצרים דורכן זאגן די פשוטע אמונה מדור אחר דור עד מתן תורה ויציאת מצרים ווי אינזערע עלטערן זענען אליין דארט געווען וכו'

אבער אפי' נאכן פרעגען די קשיא, ענפערט ער נישט קיין נרמאלע תירוץ אז אינזערע עלטערן זענען דארט געווען און אינז האמיר עס מקובל דור אחר דור פון אינזערע עלטרען, נאר ער ענפערט א פשוטע סקלארע ענטפער 'ווען איך בין געווען קליין האט עס מיר מיין טאטע גענפערט',

און ביטע שטעלט דיך אראפ פאר א מינוט און טראכט צו די וואלטס געוואלט אז דיין קינד זאל דיך אריינהקן ביים סדר מיט אזאלכע קשיות, ווען יעדע זאך וואס די דערציילסט זאל ער דיך פרעגען די קשיא?

און אויב וואלט ער דיך יא געפרעגט, וואלסטו גענפערט אזא פשוטע סקאלארע תירוץ?

[הלבלר בקולמסו]

רבי נחום אברהאם שרייבט א שארפע בריוו אין דער איד...

[צווייטער]

רבי נחום אברהאם שרייבט א שארפע בריוו אין דער איד...

תוכן הדברים?

[הדסים]

unnamed.jpgunnamed (1).jpg

פונקט געהערט א דרשה פון הרה"ג ר' יחזקאל ווייס שליט"א (אופס... קאנטרעווערשל...) אז די פשוטע אפטייטש פון אמונה פשוטה איז גלייבן ווייל אזוי האט מיין טאטע געזאגט ווייל אזוי האט אים זיין טאטע געזאגט וכו'



__________
יעצט געליינט די צווייטע האלב גליון, איך פארשטיי באמת נישט וואס ער שרייבט, אינעם בייגעלייגטן בילד זע איך אן עברי טייטש פון מסורת אבות און קבלה מדור אחר דור, וואס דען מיינט "אזוי האב איך געהערט פון מיין טאטע"?

געמיינט האב איך אז זיין פראבלעם איז אז מ'דארף דאס נישט לערנען מיט קליינע קינדער ווייל זיי קענען עס נעמען ראנג, האב איך צוגעברענגט דעם אויבנדערמאטן דרשה פון ר' יחזקאל.

איך פארשטיי באמת נישט.

1. די עיקר פראבלעם איז די עצם אריינלייגען אינעם קינד'ס מח פון בלויז 7 יאר אז ער זאל פרעגן די קשיא,
אנשטאסטס צו גייען גראד צום תירוץ צו אריינלייגען אמונה אויף מעמד הר סיני און בריאת שמים וארץ און יציאת מצרים דורכן זאגן די פשוטע אמונה מדור אחר דור עד מתן תורה ויציאת מצרים ווי אינזערע עלטערן זענען אליין דארט געווען וכו'

2. אבער אפי' נאכן פרעגען די קשיא, ענפערט ער נישט קיין נרמאלע תירוץ אז אינזערע עלטערן זענען דארט געווען און אינז האמיר עס מקובל דור אחר דור פון אינזערע עלטרען, נאר ער ענפערט א פשוטע סקלארע ענטפער 'ווען איך בין געווען קליין האט עס מיר מיין טאטע גענפערט',

3. און ביטע שטעלט דיך אראפ פאר א מינוט און טראכט צו די וואלטס געוואלט אז דיין קינד זאל דיך אריינהקן ביים סדר מיט אזאלכע קשיות, ווען יעדע זאך וואס די דערציילסט זאל ער דיך פרעגען די קשיא?

4. און אויב וואלט ער דיך יא געפרעגט, וואלסטו גענפערט אזא פשוטע סקאלארע תירוץ?

1. דאס איז מיין ערשטע האלב תגובה, איך קען הערן אזא טענה,
אבער זאג דו מיר צי דאס הייסט אריינפרעדיגן אין די קינדער מטיל ספק צו זיין אין די אמונה, אויף דעם דארף מען קריעה רייסן? איר זענט מיט אונז?? ס'פעלט נאך הסברים פארוואס קיינער ווערט נישט צעטרייסלט פון די שוידערליכע אויפדעקונגען יעדע וואך אפילו ס'קען טאקע זיין שוידערליך?

2. מיטן שרייבן דאס ווארט סעקולער ווער קיינער נישט קיין אפיקורוס, "מיר האבן עס מקובל פון אונזערע עלטערן" און "מיין טאטע האט מיר אזוי דערציילט" איז ביי מיר די זעלבע.

3. צי איך וויל? למאי נפק"מ, דאס איז אמונה צי ס'שמעקט אייך צי נישט.
און לייגסט אראפ א קעיס כאילו ס'גייט יעצט ווערן א צושטערטע סדר, ווייל הלא יעדע זאך וואס איך זאג וועט ער אריינפרעגן... ווי גלייך דאס איז דער נושא.

4. יא, אויב/ווען מיין זון וועט מיר פרעגן די שאלה וועל איך אים בעז"ה ענטפערן אז כך קיבלתי מאבותי שהם קיבלו מאבותיהם, און אויך ער זאל זיך שטארק אנהאלטן אין די כפירת אבות.

קריך אראפ פון אונז, פון די גראדע ווענט און פונעם בוים
א דאנק.

[שמח]

@וואס נישט

האסט שוין געהאט אן אויסדרוק ''קריכן אויף גראדע ווענט''? אין אונזער פאל זענען די ווענט אויך גאר גליטשיג...

טפשות האט אויך א שיעור.

א בחינה פון די מעשה מיטן שרייען ''א וואלף א וואלף'', דאס ניצן אויסדרוקן וואס דארף אויפשוידערן אידישע הערצער אזויפיל און אזוי אומריכטיג איז א גרויסע עוולה, די חברה מאכן נאך מער חרוב אז דער ציבור נעמט נישט אָן ערענסט זאכן וואס זענען באמת ערענסט.

[יאנטשי]

רבי נחום אברהאם שרייבט א שארפע בריוו אין דער איד...

Screenshot_20250511_031228_Chrome.jpg (295.12 KiB) געזען געווארן 749 מאל

Screenshot_20250511_031301_Chrome.jpg (347.73 KiB) געזען געווארן 749 מאל

[חלום חלמתי]

ווער איז דער אבראהאם? ער ווערט אזוי שטארק 'אויפגעשוידערט' קוקט אויס ער זיצט אויף דעם גליון און ווארט זיי צו כאפן, וואס מאכט ער זיך אפילו צוטון?

אגב איינער זאגט מיר לעצטנס אז תורותינו מיט דורותינו ווערן געשריבן דורכן זעלבן אינגערמאן פאר די רייט פרייז, און משנתו האט אים שוין אויך געניצט

[יאנטשי]

אינטרעסאנט צו באמערקן אז די פעידש נומערן אויף די א"ג הגדה זענען אנדערש אין דורותינו און אין הרב אבראהאם'ס בריוו.

[שמחה ונחת]

ווער איז דער אבראהאם? ער ווערט אזוי שטארק 'אויפגעשוידערט' קוקט אויס ער זיצט אויף דעם גליון און ווארט זיי צו כאפן, וואס מאכט ער זיך אפילו צוטון?

הרב נחום אבראהאם איז א איד א ת"ח, א בקי נפלא אין ש"ס, מו"ץ ב'מאנסי, א איידעם ביי הגה"צ ר' אברהם לייטנער זצ"ל אב"ד מאנטעוועדעיא

[הלבלר בקולמסו]

ווער איז דער אבראהאם? ער ווערט אזוי שטארק 'אויפגעשוידערט' קוקט אויס ער זיצט אויף דעם גליון און ווארט זיי צו כאפן, וואס מאכט ער זיך אפילו צוטון?

גראדע נישט, ער איז א איד א ת"ח וואס זיצט און לערנט און שרייבט מאמרים, נאכדעם וואס א קרוב זיינער האט נישט געקענט שלאפן ביינאכט פון גרויס פחד און בהלה.. האט ער זיך אריינגעלייגט אין די נושא, און ער האט זיך אנגעטראפן מיט די אויפגעבלאזענע טענות פון רבי שא"פ, און בשעתו עס צולייגט אין א גאנצע סעריע מאמרים.

ער האט געוויסע נושאים וואס זענען ער נעמט זייער פערזענליך, אריינגערעכנט דער היינטיגער דרך הלימוד, און די וועג פון אוועקשטעלן די אמונה ביי די יוגנט...
ווען איך האב געזען דעם בריוו אין דורותינו האב איך באלד געוואוסט אז דאס גייט אים ארויסנעמען פון די כלים.

[חלום חלמתי]

ווער איז דער אבראהאם? ער ווערט אזוי שטארק 'אויפגעשוידערט' קוקט אויס ער זיצט אויף דעם גליון און ווארט זיי צו כאפן, וואס מאכט ער זיך אפילו צוטון?

גראדע נישט, ער איז א איד א ת"ח וואס זיצט און לערנט און שרייבט מאמרים, נאכדעם וואס א קרוב זיינער האט נישט געקענט שלאפן ביינאכט פון גרויס פחד און בהלה.. האט ער זיך אריינגעלייגט אין די נושא, און ער האט זיך אנגעטראפן מיט די אויפגעבלאזענע טענות פון רבי שא"פ, און בשעתו עס צולייגט אין א גאנצע סעריע מאמרים.

ער האט געוויסע נושאים וואס זענען ער נעמט זייער פערזענליך, אריינגערעכנט דער היינטיגער דרך הלימוד, און די וועג פון אוועקשטעלן די אמונה ביי די יוגנט...
ווען איך האב געזען דעם בריוו אין דורותינו האב איך באלד געוואוסט אז דאס גייט אים ארויסנעמען פון די כלים.

ווער איז שא''פ

[הדסים]

ווער איז דער אבראהאם? ער ווערט אזוי שטארק 'אויפגעשוידערט' קוקט אויס ער זיצט אויף דעם גליון און ווארט זיי צו כאפן, וואס מאכט ער זיך אפילו צוטון?

גראדע נישט, ער איז א איד א ת"ח וואס זיצט און לערנט און שרייבט מאמרים, נאכדעם וואס א קרוב זיינער האט נישט געקענט שלאפן ביינאכט פון גרויס פחד און בהלה.. האט ער זיך אריינגעלייגט אין די נושא, און ער האט זיך אנגעטראפן מיט די אויפגעבלאזענע טענות פון רבי שא"פ, און בשעתו עס צולייגט אין א גאנצע סעריע מאמרים.

ער האט געוויסע נושאים וואס זענען ער נעמט זייער פערזענליך, אריינגערעכנט דער היינטיגער דרך הלימוד, און די וועג פון אוועקשטעלן די אמונה ביי די יוגנט...
ווען איך האב געזען דעם בריוו אין דורותינו האב איך באלד געוואוסט אז דאס גייט אים ארויסנעמען פון די כלים.

ווער איז שא''פ

ר' שמואל אליעזר פריעדמאן פון קרית יואל

[פ. לאקס]

רבי נחום אברהאם שרייבט א שארפע בריוו אין דער איד...

Screenshot_20250511_031228_Chrome.jpgScreenshot_20250511_031301_Chrome.jpg

קול מלחמה מיט א שארפע אטאקע קעגן אים....

[וואס נישט]

unnamed.jpg (617.41 KiB) געזען געווארן 343 מאל

unnamed (1).jpg (337.73 KiB) געזען געווארן 343 מאל

[אנעקדאט]

רבי נחום אברהאם שרייבט א שארפע בריוו אין דער איד...

כאפט א פחד... אן ערנסטע מחלוקת!

אב"ד קרעמניץ, רבי ישראל מאיר וויינטרויב, אב"ד אור לישרים:
די דרך הלימוד פון די הגדה איז כפירה ומינות!

רבי נחום אבראהאם:
לערנען אנדערש ווי די דרך הלימוד איז כפירה ומינות!

ווי גיימיר דא ווייטער?

[Azoi Tzi Zugen]

רבי נחום אברהאם שרייבט א שארפע בריוו אין דער איד...

כאפט א פחד... אן ערנסטע מחלוקת!

אב"ד קרעמניץ, רבי ישראל מאיר וויינטרויב, אב"ד אור לישרים:
די דרך הלימוד פון די הגדה איז כפירה ומינות!

רבי נחום אבראהאם:
לערנען אנדערש ווי די דרך הלימוד איז כפירה ומינות!

ווי גיימיר דא ווייטער?

זייער א ערנסטע מחלוקות. אין די זייט שטייט א כלל ישראל וואס גייט אן ווי געהעריג....

[מיט א ברען]

רבי נחום אברהאם שרייבט א שארפע בריוו אין דער איד...

Screenshot_20250511_031228_Chrome.jpgScreenshot_20250511_031301_Chrome.jpg

המשך און וואכענשריפט ..די איד האט שוין נישט אריינגלייגט..

image.png (309.05 KiB) געזען געווארן 203 מאל

image (1).png (408.85 KiB) געזען געווארן 203 מאל

[דער תהלים איד]

רבי נחום אברהאם שרייבט א שארפע בריוו אין דער איד...

Screenshot_20250511_031228_Chrome.jpgScreenshot_20250511_031301_Chrome.jpg

המשך און וואכענשריפט ..די איד האט שוין נישט אריינגלייגט..
image.png
image (1).png

"אפיקורסישע גליון" דורותינו...

אקעי, מין במינו קריגן זיך. נו גוט.