אלעס ארום די אטאקעס אויפ'ן חינוך הטהור אין ניו יארק

[הדסים]

► Show Spoiler

איך הער גוט?! א מינוט (!) צוריק האסטו געזאגט אז "אויב איז עס געווען א טעות פארוואס האט מען עס נישט פארראכטן?" והנה הגשם חלף עבר "פארוואס האט מען עס יא געטוישט?"

זיי מסביר אייער שאלה

מיין שאלה איז צו מ'דארף עסן טשיק-פיעס יום הקדוש שחל בפורים קטן בשנת העיבור.

אופס... @היימיש ביסט גערעכט, כ'האב געליינט צו שנעל דיין תגובה. זיי מיר מוחל.

[היימיש]

ווי אויך ביי די ערשטע קלאס שטייט בכלל נישט אז משה רבינו האט געשלאגן די שטיין נאר ערשט ביי די אנדערע קלאסן, ווי עס שטייט נישט אז משה רבינו האט געשלאגן דעם ים עס זאל זיך שפאלטן, דאס איז כדי עס זאל שטימען לויט די אפיקורס'ישע שיטה אז משה רבינו האט נאר געקענט איינמאל שלאגן מיטן שטיין (וועגן דעם שטייט אויך נישט אז ער האט געשלאגן דעם שטיין 2 מאל, ווייל עס שטימט נישט מיט די אפיקורס'ישע שיטה)

ווי אויך שרייבן זיי בכלל נישט אז די ים האט זיך געשפאלטן ווייל אזוי ווילן זיי זיך קונצליך ארויסדרייען אז מען זאל קענען האבן טענות אויף זיי אז זיי שרייבן דברי כפירה.

וכו' וכו' יכלו הזמן והם לא יכלו, מען קען ספענדן טיוזענטער שעות הונדערטער דרשות און מסביר זיין פארוואס עס איז דא א פ אין מארקעטינג און די כפירה דערפון, כי אין קץ לדברי רוח.

יעדע העכערע קלאס האט פערל"ס צוגעלייגט נאך זאכן פון די סדרה וואס מען גייט לערנען,
די צווייטע קלאס האט מער זאכן פון די ערשטע
און די דריטע האט מער זאכן פון די צווייטע און אזוי ווייטער
ווייל די קינדער זענען שוין עלטער, לערנט מען מער

בנוגע משה רבינו שלאגן דעם שטיין, האט זי זיך קונצליך ארויסגעדרייט און בלויז געשריבען אז די קינדער וועלן לערנען וויאזוי משה רבינו האט געשלאגן די שטיין צו באקומען וואסער... [וואס דאס קענט איר אויך טוען...]
אבער דאס אז די קינדער וועלן לערנען אז יא... ויצא מים, משה האט געשלאגן דעם שטיין און וואונדער איבער וואונדער, און עס למעשה געקומען וואסער בשפע, פון א פשוטע שטיין
דאס איז שוין נישט ערלויבט לויט די סייענס סטאנדארטן, און זי האט עס טאקע נישט געשריבען אין קיין איין קלאס...!

נאך א טעות, ליגענט, עמי הארצות וכו'

פארדעם האט מען געברויכט האבן די פראפעסערקע, זי זאל דאס מאכן, און קונצליכערהייט שרייבן מעניני הפרשה... אבער וויסן ווי מען ברויך 'טוישן'... און ווי מען ברויך זיך אפשטעלן...!

[פארטריבן]

@מיטב הגיון דו מיט דיין שותף @הלבלר בקולמסו זענען געשולט צו ווארפן זאמד אין די אויגן ווען מען שטעלט זיי צו די וואנט,

דו האסט געהאט געשריבן

מר, @פארטריבן און @היימיש

עס איז די "האט זיך" vs. משה רבינו מיטן שטעקן, וואס ענק האבן אויפגטראכט

עס עסזיסטירט נישט אזא זאך אין קודש קוריקולום מעפינג.

למעשה נאכן ברענגען 4 מאהל! אינעם קודש קוריקולום איבערגע'חזר'ט די זעלבע זאך לויט ווי איך האב געשריבן,
איז דאס א זאך וואס איך האב אויפגעטראכט, יא אדער ניין?
עקזיסטירט אזא זאך אין קודש קוריקולום, יא אדער ניין?

אינטערעסאנט אז בזמן וואס דו אליינס שרייבסט אויף מיר אז איך האב ב"ה נישט קיין פראבלעם מודה צו זיין ווען איך האב עפעס געשריבן נישט ריכטיג, ווי עס איז שוין געווען דא עטליכע מאהל.
קענסטו דיך ניטאמאל ברענגען צו טון דאס מינימאלע מענשטליכע באזעסענע זאך, און מודה זיין על האמת...

איין זאך וואס דו קענסט יא זייער גוט, איז דאס אוועקמאכן אלע דברי כפירה כאילו דאס איז נאר א זשאוק, רח"ל.
אינטערעסאנט, אז אנהייב האסטו פרובירט צו מאכן דעם אנשטעל כאילו דו האלטסט אויך אז שרייבן אויף דעם וועג פון פארהוילן די נס און נישט ארויסשרייבן אז 'משה האט געשפאלטן מיטן שטעקן' דאס איז טאקע א פראבלעם, נאר דאס איז סתם א 'שקר' וואס איך האב אליין אויפגעטראכט, און עס עקזיסטירט נישט אזא זאך אינעם קוריקולום מעפינג.
יעצט נאכן אויפווייזן אז עס עקזיסטירט יא, האסטו געמאכט א 360 דעגרי טוירן און הייבסט אן אוועקמאכן די גאנצע זאך

עס שטייט נישט דארט קיין איין מאל "ס'האט זיך" עס שטייט אז זיי לערנען וועגן קריעת ים סוף נילוס, עס שטייט נישט קיין אות אז "ס'האט זיך"

און אז דו וועסט איבערקוקן מיינע ווערטער וועסטו טאקע זעהן אז איך האב טאקע נישט געשריבן אז דארט שטייט די ווערטער 'ס'האט זיך'
איך האב זייער שטארק מדייק געווען צו שרייבן פונקטליך וואס עס שטייט אין קודש קוריקולום, און וועגן איך האב געשריבן אז דארט שטייט אז מען לערנט 'וועגן די שפאלטונג',

און וועגן דעם שטייט טאקע נישט אין די קודש קוריקולום אז מען לערנט ווי 'משה רבינו' האט געשפאלטן דעם נילוס, ווייל דאס וואלט אויך נישט געשטימט מיט סייענס אז משה רבינו זאל האבן א כח אפצושטעלן די וואסער, נאר זיי האבן בדיוק געשריבן די ווערטער אז מען לערנט 'וועגן די שפאלטונג' פון נילוס, (עפ"ל).

און לעצם הענין איז באמת נישט קיין נפק"מ, ווייל ווען איינער שרייבט די ווערטער אז מען 'לערנט וועגן די שפאלטונג', און איז מעלים די נס אז משה רבינו האט דאס געשפאלטן עפ"י דיבורו פונעם אייבערשטן, איז דאס גארנישט קיין קלענערע כפירה ווי שרייבן די ווערטער 'ס'האט זיך'.

אחרי ככלות הכל, האב איך אליין אויפגעטראכט מיינע ווערטער, אדער עס עקזיסטירט יא די ווערטער וואס איך האב געשריבן?

[תינוק הבורח]

די זעלבע זאך איז אויך אין לשון קודש?

אויב איך זאג אז אין פרשת בשלח שטייט די מעשה פון קריעת ים סוף בין איך א כופר.

בכלל די גאנצע טערמין קריעת ים סוף מוז זיין אז א כופר האט עס מחדש געווען, אן ערליכע איד וואלט עס אוודאי גערופן קריעת ים סוף על ידי השם.

ווער רעדט נאך פון די טערמין קבלת התורה, דאס איז דאך ארכי כפירה!

קבלת? האסט דאך פאר דווקא אויסגעלאזט ווער עס האט עס געגעבן! כאילו עס איז געקומען פון די לופט אזוי!

[הדסים]

די זעלבע זאך איז אויך אין לשון קודש?

אויב איך זאג אז אין פרשת בשלח שטייט די מעשה פון קריעת ים סוף בין איך א כופר.

בכלל די גאנצע טערמין קריעת ים סוף מוז זיין אז א כופר האט עס מחדש געווען, אן ערליכע איד וואלט עס אוודאי גערופן קריעת ים סוף על ידי השם.

ווער רעדט נאך פון די טערמין קבלת התורה, דאס איז דאך ארכי כפירה!

קבלת? האסט דאך פאר דווקא אויסגעלאזט ווער עס האט עס געגעבן! כאילו עס איז געקומען פון די לופט אזוי!

לשה"ק קומט דאך פון עברית

[Azoi Tzi Zugen]

און דא האסטו אפאר אנדערע בחורים.....

2nd grade NILE.jpg

3rd grade NILE.jpg

4th grade NILE.jpg

איז לאמיר דיר קלארשטעלן מיין מיינונג און איך פוץ אפ בלי"נ.

1. דער פראבלעם ווען מ'שרייבט נילוס אנשטאט ים סוף איז ווען ס'קומט צופרידנצושטעלן אן אפיקורסישע שיטה.

2. אויב איז נישטא קיינער וואס זאגט אזוי איז עס א טייפא, טעות, שטות עם הארצות אדער סיי וואס ווייל ס'האט נישט קיין זינען צו זאגן אז מ'האט סתם געוואלט מסלף זיין די תורה ווען ס'גייט סייווי נישט אריין אינעם פאקטישן קוריקולום און קיינער גייט נישט יעצט טוישן דאס וואס מ'לערנט אין חדר.

מיט דאס געזאגט פארשטייסטו האפנטליך פארוואס מ'טענה'ט זיך אויב ס'מאכט סענס אז זיי זאלן ווילן צופרידנשטעלן א פארשטופטע שיטה (אויב ס'איז פארשטופט, איך ווייס נישט כ'ברענג נאר ארויס אויף וואס די טענה'ריי איז געבויט), און שטיין און שרייען ביי יעדע ארגומענט אז ס'איז נאך א היתר ווייזט אז איר האט נישט געכאפט די נקודת הוויכוח.

3. במקום אז ס'העלפט נישט ארויס נאכצוקומען סיי וועלכע פארלאנגען איז נישטא קיין סיבה צו טראכטן אז זיי זאלן סתם-פארוואס-נישט ווילן שרייבן אפיקורסות.

און מיט דעם איז פארענטפערט האפנטליך פארוואס דו דארפסט צושטעלן באווייזן אז ס'וועט זיי העלפן אין סיי וועלכן פאל און מיט דעם ביסטו דער מוציא מחבירו.

________________
4. אויב ווייזט איינער אויף אז זיי האבן געשריבן ערגעצוואו אינמיטן אז 'משה רבינו האט געשפאלטן' האט נישט קיין פשט צו קומען ווייזן אז נאכדעם שטייט עס נישט ווייל זעסט דאך אז ער האט נישט קיין פראבלעם צו שרייבן אז ס'איז געווען נסים, איז אויב אזוי וואס איז די 'אלא מאי' פון דיין טענה?

טו סעט די רעקארד סטרעיט:


1. פערל"ס האט געמאכט דעם קאדעש קאריקולום צוביסלעך, מיטן ציל עס צו מאכן פאר אלע קלאסן, למעשה האבן זיי עספיעט עס צו מאכן בלויז פאר פינעף קלאסן

2. זיי האבן דאס פארהוילן פון סיי וועמען, ציטערנדיג אז אויב דאס וועט נתפרסם ווערן וועט ווערן אן איבערקערעניש און האבן אלץ געשריבען אין יעדע אימעיל וואס האט אדרעסירט דעם קאדעש קאריקולום אז דאס איז סטריקלי קאנפידענשאל...! [מיט רויטע אותיות]

3. די ערשטע מאליגע ווערסיע [פראבע] איז געווען פאר די ערשטן קלאס, דאן האבן זיי נאך געשריבען עטליכע זאכן וואס זאל ענדלן דאס מערסטע וואס שייך צו דעם וואס שטייט אין די תורה, [פארשטייט זיך אז מען האט קיין איינמאל נישט געשריבען, אז הקב"ה האט עפעס 'געמאכט' אדער 'געטוען', און ניטאמאל אז משה רבינו אדער סיי ווער, זאל עפעס האבן עפעס געטוען ווייל הקב"ה האט עם אזוי געהייסן טוען, יעדעס מאל האט זי זיך קונצליך ארויסגעדרייט דערפון...!]

4. אין די אנדערע פיר ווערסיעס וואס פערל"ס האט געמאכט שפעטער, איז געווען פאר קלאסן 2-5, דארט האבן זיי שוין פארמעקט עטליכע [בלויז רעליגיעזע] זאכן וואס זיי האבן געשריבען אין די ערשטע קלאס ווערסיע, און עס איבערגעשריבען מער סעקולאר, און ווי אויך האבן זיי פארבעסערט די מראה מקומות פון וועלכע 'נעקסט דשענערעישאן' סטאנדארטן די מוסדות וועלן נאכקומען ביי יעדע איינציגע פרשה [וואס איז אנגעצייכנט אויף יעדן איינציגן בלאט אין קאדעש קאריקולום]

5. און צוליב דעם וועט מען קענען טרעפען עטליכע זאכן וואס אינעם ערשטן קלאס איז דאס נאך יא געשטאנען, אבער אין די קומענדיגע פיר קלאסן איז דאס מיסטריעזיש פארשווינדן, און עס האט זיך אפילו נישט געמאכט קיין איין טעות, אז זיי זאלן דאס 'בטעות' נאכאמאל איבערשרייבען...!

יעצט הער איך וואס איר זאגט. אבער איך וויל זאגן אן עצה טובה פאר אייך און אייערע חברים. אנשטאט שרייבן אז מען האט אריינגעלייגט דברי כפירה, וואס יעדער פארשטייט אז א היימישע איד האט אזאנס נישט געטון, שרייבט ענדערשט דאס וואס עס קומט ארויס פון אייער יעצטיגע תגובה: מען האט געמאכט אלע סיפורים פון די תורה עס זאל זיין סעקולאר געשטימט מיט די ווייניגסטע שייכות צום אויבערשטן. דאס קען טאקע זיין.

[פארטריבן]

______
פארגעסן א קלייניגקייט, ווען עס שטעלט זיך ארויס אז עימיצער האט נישט קיין פראבלעם זיך ארויסצושטעלן קעגן זיין קהילה און ער זאגט אז יעצט איז עס נישט קיין פראבלעם האט עס א שטארקע נאמנות.

איך פארשטיי בכלל נישט ווי קומט דא אריין דאס איינער האט נישט קיין פראבלעם זיך ארויסצושטעלן קעגן א אייגענע קהילה, אז דאס זאל מאכן אז יענעמס מיינונג איז מער מאסגעבנד און האט א שטארקערע נאמנות צי דא איז א פראבלעם פון כפירה אדער נישט.
דא איז א וויכוח אויף א נושא וואס יעדער קען זיך אליין איבערצייגן,
די נושא איז אויב שרייבן 'נילוס' אנשטאט 'ים סוף', און שרייבן אויף א וועג פון פארהוילן די 'נס', צי דאס איז כפירה, און דאס זענען פשוט'ע יסודות וואס יעדער איד ווערט נתחנך פון קינדווייז אן, און מען דארף נישט זיין עפעס א ווייסעך וואס געוועזנע מערכה פירער צי האבן די רשות הדיבור דאס צו אויפווייזן.

ווי אויך,
ווען איינער איז מעיד אויף זיך אליין זאכן האט דאס בכלל נישט קיין שום נאמנות,
און ווען איינער פארציילט זאכן אויף א צווייטען אן געבן א מראה מקום וואו מען קען זיך דאס אליין איבערצייגן, האט דאס אויך נישט קיין שטארקע נאמנות, און מען איז דאס בכלל נישט מחוייב צי גלייבן,

איך וואלט גראדע געווען זייער נייגעריג צו הערן די אנגעבליכע דרשות, אפאר אידן האבן שוין דא געבעטן אויב איינער קען אנצייגן וואו אויף קול הלשון מען קען עס הערן.

[הדסים]

______
פארגעסן א קלייניגקייט, ווען עס שטעלט זיך ארויס אז עימיצער האט נישט קיין פראבלעם זיך ארויסצושטעלן קעגן זיין קהילה און ער זאגט אז יעצט איז עס נישט קיין פראבלעם האט עס א שטארקע נאמנות.

איך וואלט גראדע געווען זייער נייגעריג צו הערן די אנגעבליכע דרשות, אפאר אידן האבן שוין דא געבעטן אויב איינער קען אנצייגן וואו אויף קול הלשון מען קען עס הערן.

איך האף אז דו פארשטייסט אז ער גייט עס נישט טון.

[פארטריבן]

► Show Spoiler

איז לאמיר דיר קלארשטעלן מיין מיינונג און איך פוץ אפ בלי"נ.

1. דער פראבלעם ווען מ'שרייבט נילוס אנשטאט ים סוף איז ווען ס'קומט צופרידנצושטעלן אן אפיקורסישע שיטה.

2. אויב איז נישטא קיינער וואס זאגט אזוי איז עס א טייפא, טעות, שטות עם הארצות אדער סיי וואס ווייל ס'האט נישט קיין זינען צו זאגן אז מ'האט סתם געוואלט מסלף זיין די תורה ווען ס'גייט סייווי נישט אריין אינעם פאקטישן קוריקולום און קיינער גייט נישט יעצט טוישן דאס וואס מ'לערנט אין חדר.

מיט דאס געזאגט פארשטייסטו האפנטליך פארוואס מ'טענה'ט זיך אויב ס'מאכט סענס אז זיי זאלן ווילן צופרידנשטעלן א פארשטופטע שיטה (אויב ס'איז פארשטופט, איך ווייס נישט כ'ברענג נאר ארויס אויף וואס די טענה'ריי איז געבויט), און שטיין און שרייען ביי יעדע ארגומענט אז ס'איז נאך א היתר ווייזט אז איר האט נישט געכאפט די נקודת הוויכוח.

3. במקום אז ס'העלפט נישט ארויס נאכצוקומען סיי וועלכע פארלאנגען איז נישטא קיין סיבה צו טראכטן אז זיי זאלן סתם-פארוואס-נישט ווילן שרייבן אפיקורסות.

און מיט דעם איז פארענטפערט האפנטליך פארוואס דו דארפסט צושטעלן באווייזן אז ס'וועט זיי העלפן אין סיי וועלכן פאל און מיט דעם ביסטו דער מוציא מחבירו.

________________
4. אויב ווייזט איינער אויף אז זיי האבן געשריבן ערגעצוואו אינמיטן אז 'משה רבינו האט געשפאלטן' האט נישט קיין פשט צו קומען ווייזן אז נאכדעם שטייט עס נישט ווייל זעסט דאך אז ער האט נישט קיין פראבלעם צו שרייבן אז ס'איז געווען נסים, איז אויב אזוי וואס איז די 'אלא מאי' פון דיין טענה?

טו סעט די רעקארד סטרעיט:


1. פערל"ס האט געמאכט דעם קאדעש קאריקולום צוביסלעך, מיטן ציל עס צו מאכן פאר אלע קלאסן, למעשה האבן זיי עספיעט עס צו מאכן בלויז פאר פינעף קלאסן

2. זיי האבן דאס פארהוילן פון סיי וועמען, ציטערנדיג אז אויב דאס וועט נתפרסם ווערן וועט ווערן אן איבערקערעניש און האבן אלץ געשריבען אין יעדע אימעיל וואס האט אדרעסירט דעם קאדעש קאריקולום אז דאס איז סטריקלי קאנפידענשאל...! [מיט רויטע אותיות]

3. די ערשטע מאליגע ווערסיע [פראבע] איז געווען פאר די ערשטן קלאס, דאן האבן זיי נאך געשריבען עטליכע זאכן וואס זאל ענדלן דאס מערסטע וואס שייך צו דעם וואס שטייט אין די תורה, [פארשטייט זיך אז מען האט קיין איינמאל נישט געשריבען, אז הקב"ה האט עפעס 'געמאכט' אדער 'געטוען', און ניטאמאל אז משה רבינו אדער סיי ווער, זאל עפעס האבן עפעס געטוען ווייל הקב"ה האט עם אזוי געהייסן טוען, יעדעס מאל האט זי זיך קונצליך ארויסגעדרייט דערפון...!]

4. אין די אנדערע פיר ווערסיעס וואס פערל"ס האט געמאכט שפעטער, איז געווען פאר קלאסן 2-5, דארט האבן זיי שוין פארמעקט עטליכע [בלויז רעליגיעזע] זאכן וואס זיי האבן געשריבען אין די ערשטע קלאס ווערסיע, און עס איבערגעשריבען מער סעקולאר, און ווי אויך האבן זיי פארבעסערט די מראה מקומות פון וועלכע 'נעקסט דשענערעישאן' סטאנדארטן די מוסדות וועלן נאכקומען ביי יעדע איינציגע פרשה [וואס איז אנגעצייכנט אויף יעדן איינציגן בלאט אין קאדעש קאריקולום]

5. און צוליב דעם וועט מען קענען טרעפען עטליכע זאכן וואס אינעם ערשטן קלאס איז דאס נאך יא געשטאנען, אבער אין די קומענדיגע פיר קלאסן איז דאס מיסטריעזיש פארשווינדן, און עס האט זיך אפילו נישט געמאכט קיין איין טעות, אז זיי זאלן דאס 'בטעות' נאכאמאל איבערשרייבען...!

יעצט הער איך וואס איר זאגט. אבער איך וויל זאגן אן עצה טובה פאר אייך און אייערע חברים. אנשטאט שרייבן אז מען האט אריינגעלייגט דברי כפירה, וואס יעדער פארשטייט אז א היימישע איד האט אזאנס נישט געטון, שרייבט ענדערשט דאס וואס עס קומט ארויס פון אייער יעצטיגע תגובה: מען האט געמאכט אלע סיפורים פון די תורה עס זאל זיין סעקולאר געשטימט מיט די ווייניגסטע שייכות צום אויבערשטן. דאס קען טאקע זיין.

קיינער האט דא בכלל נישט באשולדיגט אז א היימישע איד האט דאס געטוהן, יעדער ווייסט אז דאס האט געשריבן א שטודירטע סייקאלעדזשי פראפעסאר,
די נקודה איז געווען די גאנצע צייט אז די פערלס ארגאניזאציע כדי צו אויפווייזן פאר די רעגירונג אז בשעת די לימודי קודש קומט מען נאך די רעגירונג סטאנדארטן, האבן זיי געצאלט שווערע געלט פאר די שטודירטע שוועסטער פון אבי שיק צו פאבריצירן א קוריקולום מעפינג דאקומענט,
דאס וואלט קיינמאל נישט געווען מעגליך פאר א היימישען איד אהערצושטעלן, ווייל נאר אזא שטודירטע פרוי וואס קען פונקטליך די רעגירונג פארלאנגען און די סייענס כללים, זי קען קונצליך אהערשטעלן אזא פאבריקאציע וואס זאל אויסערליך אויסזעהן זייער ענליך צו אלעס וואס שטייט אין די תורה הק', אבער דאך זאל ווערן באהאלטן די נקודה הפנימית פון די תורה הק' וואס יעדע ווארט דערפון ווייזט אויף די מציאות וגדלות הבורא, און דאס אויסליידיגן פון יעדע סארט זכר פון א נס אדער עפעס א זאך וואס וועט ווייזן אז הוא לבדו עשה ועושה ויעשה לכל המעשים',
און דעריבער האט זי געמוזט פארדרייען אדער מעלים זיין יעדע זאך וואס וועט נישט שטימען מיט די כללים פון סייענס, ווייל אויב נישט האט מען נישט קיין שום תועלת פונעם גאנצן פאבריקאציע פון די קוריקולום מעפינג.
און פארדרייען אפילו א ווארט פון די תורה הק' ובפרט מיטן ציהל עס זאל שטימען מיט די אפיקורסישע סייענס כללים, איז כפירה, פינטל.

שרייבט ענדערשט דאס וואס עס קומט ארויס פון אייער יעצטיגע תגובה: מען האט געמאכט אלע סיפורים פון די תורה עס זאל זיין סעקולאר געשטימט מיט די ווייניגסטע שייכות צום אויבערשטן.

אויב איינער מאכט איבער די תורה הק' פאר סתם סעקולארע סיפורים, און מעקט אויס יעדע זכר פון א נס, און יעדע זכר פון א זאך וואס נאר דער באשעפער קען טון, איז דען דאס נישט די גרעסטע כפירה ביכל?

[פארטריבן]

______
פארגעסן א קלייניגקייט, ווען עס שטעלט זיך ארויס אז עימיצער האט נישט קיין פראבלעם זיך ארויסצושטעלן קעגן זיין קהילה און ער זאגט אז יעצט איז עס נישט קיין פראבלעם האט עס א שטארקע נאמנות.

איך וואלט גראדע געווען זייער נייגעריג צו הערן די אנגעבליכע דרשות, אפאר אידן האבן שוין דא געבעטן אויב איינער קען אנצייגן וואו אויף קול הלשון מען קען עס הערן.

איך האף אז דו פארשטייסט אז ער גייט עס נישט טון.

דאן האף איך אז דו פארשטייסט אז זאכן וואס דער ציבור קען זיך נישט אליין איבערצייגן געבן נישט קיין שום נאמנות אדער סמכות.

[היימיש]

די זעלבע זאך איז אויך אין לשון קודש?

אויב איך זאג אז אין פרשת בשלח שטייט די מעשה פון קריעת ים סוף בין איך א כופר.

ניין, אבער ווען די זאגסט אז אין פרשת בשלח שטייט די מעשה פון קריעת נילוס איז דאס דברי כפירה, [בפרט ווען דאס איז די שיטה פון די אפיקורסים]

בכלל די גאנצע טערמין קריעת ים סוף מוז זיין אז א כופר האט עס מחדש געווען, אן ערליכע איד וואלט עס אוודאי גערופן קריעת ים סוף על ידי השם.

זעהט אויס אז איר האט נישט געליינט די אלע תגובות ביז אהער... איר ווייסט בכלל נישט אז אין כופר קאריקולום שטייט קריעת נילוס...


די רעדע איז נישטא צו מען האט געשריבען ביי יעדע זאך ווער עס האט עס געטוען,

מען רעדט דא פון זאכן וואס די כופרים און אפיקרוסים שטעלן זיך דערויף און ווילן בשום אופן נישט מודה זיין דערויף, און מען פארדרייט די מציאות [פון קריעת ים סוף צו נילוס]

און מען קען זיך נישט ערלויבן צו שרייבן למשל אז אין פרשת בראשית וועלן די קינדער לערנען אז הקב"ה האט באשאפן די וועלט!

וואס דאס איז די יסוד פון אונזער אמונה, און די רעגירונג ערלויבט דאס נישט צו לערנען רח"ל [אויב די ווילסט מיט דעם יוצא זיין זייערע סייענס סטאנדארטן]

און פערל"ס האט טאקע נישט געקענט שרייבן אין זייער קאדעש קאריקולום אז מען לערנט פרשת בראשית אז הקב"ה האט באשאפן די וועלט !!!



2. ביי יעדע זאך וואס קען נאר אפילו אויסזעהן ווי א שטיקעל הודאה במקצת צו די דברי מינים ואפיקורסים ברויך מען חושש זיין שמא נזרקה בו מינות

אזוי ווי די הלכה פארלאנגט אז א בעל תפלה קעקעצט ארום ביי ברכת מגן אברהם, איז קיין פראבלעם
און די זעלבע ביין אלע אנדערע 18 ברכות
משא"כ אויב קעקעצט ער ביי ברכת המינים ברויך מען עם מבזה זיין און אוועקשלעפן פון ברעטל, און מבזה זיין ברבים ווייל 'אפשר' איז ער א מין, צוליב ווייל ביי די ברכה שעלט מען די מינים און אפיקרוסים איז מען מחויב צו טוען למעשה, כאטש וואס עס נישט 'זיכער' אז דער בעת תפלה האט זיך צוקעקעצט, ווייל ער האט געמיינט מינות.

[וואסאפשט]

צ/ק
ענק זענען נאכנישט מיד פון די נאנסענס דא?

[פארטריבן]

4. אויב ווייזט איינער אויף אז זיי האבן געשריבן ערגעצוואו אינמיטן אז 'משה רבינו האט געשפאלטן' האט נישט קיין פשט צו קומען ווייזן אז נאכדעם שטייט עס נישט ווייל זעסט דאך אז ער האט נישט קיין פראבלעם צו שרייבן אז ס'איז געווען נסים, איז אויב אזוי וואס איז די 'אלא מאי' פון דיין טענה?

@פארטריבן מן הנימוס דארפט איר ענטפערן אויף דעם נקודה, בעפאר איר רעדט ווייטער, אדער ברויכט איר צוריקציען אז די נילוס נושא איז טאקע נישט ווי איר האט געמיינט.

איך בין נישט אזא שנעלע שרייבער, און נאך פאר איך האב געהאט די געלעגענהייט צו ענטפערן אויף די נקודה, האב איך געזעהן אז @היימיש האט שוין אדרעסירט די סיבה פארוואס אין די ערשטע קלאס איז נאך יא געשטאנען א משהו מער זאכן וואס זענען דערנאך געווארן ארויסגענומען אנגעהויבן פון די 2טע קלאס און ווייטער, און זענען קיינמאל נישט אפילו 'בטעות' צוריקגעשטעלט געווארן.
לויט ווי איך פארשטיי האט איר שוין נאך זיינע ווערטער אביסל בעסער תופס געווען די ענין, און עס קוקט מיר אויס ווי איך דארף שוין נישט ענטפערן אויף דעם.

אבער כיהודה ועוד וועל איך צולייגן מיינע פאר צענט,
אויב איז אמת אז די וועג וויאזוי דאס איז געשריבן ביי די 2טע 3טע 4טע 5טע קלאסן, איז א פראבלעם פון כפירה, דאן ווערט דאס נישט אויס פראבלעם אפילו אויב די ערשטע מאהל איז יא געשריבן משה רבינו מיטן שטעקן. (מען דארף נאר כאפן די הסבר פארוואס טאקע אין די ערשטע קלאס האט זי יא געשריבן פון משה מיטן שטעקן, וואס דאס האט שוין @היימיש מסביר געווען).
ובפרט אז מער מאהל שטייט עס נישט, און נאר איינמאל ביי די ערשטע קלאס שטייט עס יא, דאן איז זיכער פארקערט די קשיא, פארוואס פון די 2טע קלאס און ווייטער איז 'קיין איינמאל' נישט געשריבן אזויווי ביי די ערשטע קלאס וועגן משה מיטן שטעקן, דאס איז דאך זיכער בכוונה אזוי געשריבן, און דאס האט נאך קיינער נישט באוויזן צו ענטפערן א נארמאלע הסבר, ווייל אויף דעם קען מען שוין אפילו נישט זאגן אז עס איז סתם עם הארצות'דיגע טעות, נאכדעם וואס ביי די ערשטע קלאס האט זי עס יא געשריבן.


- - - - -

@Azoi Tzi Zugen נאך די אלע וויכוחים וואלט געווען 'מן הנימוס' אז איר זאלט אויך מעורר זיין די וואס האבן מיך באשולדיגט אז איך האב דאס אליין פאבריצירט און אז עס עקזיסטירט נישט אזא זאך אינעם קודש קוריקולום, אז זיי זאלן צוריקציען פון זייער באשולדיגונג און מודה זיין אויפן אמת אז דאס וואס איך האב געשריבן עקזיסטירט יא.
ייש"כ

[היימיש]

עס דארף באטוינט ווערן:

1. די רעגירונג האט קיינמאל נישט געבעטן אז מיר מוזן ארומטוישן, נישט 'וואס' מיר לערנען ביי לימודי קודש, און נישט 'וויאזוי' מיר לערנען די לימודי קודש.

2. די גאנצע גראדשקע דא מיטן קאדעש קאריקולום איז געווארן, צוליב דעם וואס פערל"ס פון די ערשטע מינוט האט מסכים געווען צו אלע רעגירונג פארלאנגן, אז מען ברויך געבן א חינוך וואס איז סאבסטענשיל עקוויוועלנד צום פאבליק סקול, ווי אויך אז עס ברויך געלערנט ווערן לויט די סטאנדארטן פון ניו יארק סטעיט.

3. וואוסענדיג, אז פון די 1 און האלב שעה ענגליש וועט מען נישט קענען צושטעלן א פולקאמע פאבליק שולע עדיוקעישאן, האט פערל"ס פראבירט - מדעת עצמם - צו נעמען די לימודי קודש און עס אויך נוצן אויף נאכצוקומען די רעגירונג'ס פארלאנגן,

דא איז געווארן די פראבלעם,
אז די תורה הקדושה איז דאך אלעס קאפויע פון וואס די רעגירונג'ס סטאנדארטן פארלאנגן

מילא האט זיך פערל"ס מיט דעם אויך אן עצה געגעבן,

מען וועט [רח"ל] 'מאדיפייען' פאר די רעגירונג, 'וואס', און 'וויאזוי' מען לערנט די הייליגע תורה, אזוי ארום וועט די רעגירונג [אפשר] מסכים זיין אז מען זאל דאס קענען רעכענען נאכצוקומען 'זייערע פארלאנגטע סטאנדארטן'

אבער ווי באקאנט, האט דאס די רעגירונג זיי קיינמאל נישט געוואלט באשטעטיגן

און פערל"ס איז בלויז געבליבן 1. מיטן עסן די פארדארבענע פיש, 2. און אנגעמאכט א שרעקליכען חילול השם, 3. און פון שטאט ארויסגעפלויגן

[היימיש]

צ/ק
ענק זענען נאכנישט מיד פון די נאנסענס דא?

ח"ו אזוי צו שרייבן אויף אמונה ודעות
ביי כלל ישראל איז אמונה ודעות, די 'ערשטע' און די 'העכסטע' אין די רייע, אויב איינער איז נישט גאנץ מיט זיין אמונה איז ער יצא מכלל ישראל רח"ל
עיין ברמב"ם בפירוש המשניות פרק חלק

[הלבלר בקולמסו]

והנה, און אט איז דער בחור...

און דא האסטו אפאר אנדערע בחורים.....


2nd grade NILE.jpg

3rd grade NILE.jpg

4th grade NILE.jpg

און וועגן דעם שטיט נאכדעם אז די אידן האבן געגלייבט אין ג-ט?...

אוי, כ'האב פארגעסן שטיט נאר אז די "אידן" האבן געגלייבט, נישט אז אלע גוים האבן עס געזען...
און אויך נישט אז "אונז" דארף מיר גלייבן... סאו אפשר טאר מען שוין נישט לערנען "ויאמינו בה'"... מ'דארף גורס זיין "ונאמינו"...

[הלבלר בקולמסו]

און יעצא נאכדעם וואס ס'איז שוין גאנץ קלאר געווארן וויאזוי די אלע "כפירות" פון די קוריקעלעם מעפינג זענען באגרינדעט, קום מיר צוריק צום אנהייב פונעם שמועס.

ווערט ערווארטעט נאך 52 שיעורים פון הרב ---------- צו אפפרעגן סתירות מיט פירכות, דיוקים און אוקימתות, בייגעלייגט מיט ביליציגע גלייכווערטלעך, אין די איבער פופציג זייטן פון דעם בארשעוו אפירמעישאן...
אויפצודעקן וואס זענען די "אמת'ע מאטיוון" פון די "ישיבה קאונסיל", און וועם זיי טוען "באמת" פארטרעטן.

#פאפקארן_אלערט

און די אמת'ע סיבה פארוואס דארטן טרעפט מען נישט די אלע "צלמים" איז, ווייל ער איז נישט מיין צילברעט יעצט, וד"ל.

[חלום חלמתי]

און יעצא נאכדעם וואס ס'איז שוין גאנץ קלאר געווארן וויאזוי די אלע "כפירות" פון די קוריקעלעם מעפינג זענען באגרינדעט, קום מיר צוריק צום אנהייב פונעם שמועס.

ווערט ערווארטעט נאך 52 שיעורים פון הרב ---------- צו אפפרעגן סתירות מיט פירכות, דיוקים און אוקימתות, בייגעלייגט מיט ביליציגע גלייכווערטלעך, אין די איבער פופציג זייטן פון דעם בארשעוו אפירמעישאן...
אויפצודעקן וואס זענען די "אמת'ע מאטיוון" פון די "ישיבה קאונסיל", און וועם זיי טוען "באמת" פארטרעטן.

#פאפקארן_אלערט

און די אמת'ע סיבה פארוואס דארטן טרעפט מען נישט די אלע "צלמים" איז, ווייל ער איז נישט מיין צילברעט יעצט, וד"ל.

כגלייך צו הערן מענטשן וואס האבן עקשעלי 'געזען' קראצמעך ביימער צלמים און גלחים ביי יענעם אין מוסדות, ווערן באליידיגט ווען איינער פון זייער געהאדעוועטע טרענירטע קעץ שרייט אויף זיי כפירה...

[פארטריבן]

והנה, און אט איז דער בחור...

און דא האסטו אפאר אנדערע בחורים.....


2nd grade NILE.jpg

3rd grade NILE.jpg

4th grade NILE.jpg

און וועגן דעם שטיט נאכדעם אז די אידן האבן געגלייבט אין ג-ט?...

אוי, כ'האב פארגעסן שטיט נאר אז די "אידן" האבן געגלייבט, נישט אז אלע גוים האבן עס געזען...
און אויך נישט אז "אונז" דארף מיר גלייבן... סאו אפשר טאר מען שוין נישט לערנען "ויאמינו בה'"... מ'דארף גורס זיין "ונאמינו"...

וואס ברענגסטו א ראי' פון דעם?
די סטעטמענט אז מען לערנט ווי 'אידן' האבן געגלייבט אין ג-ט, איז זיך נישט סותר צו קיין איינע פון די רעגירונג סטאנדארטן, קיין איין גוי האט האט נישט קיין פראבלעם צו זאגן אז 'אידן' גלייבן אין ג-ט.
ווייל דאס 'אז אידן גלייבן אין ג-ט' איז נישט קיין זאך וואס האט נישט קיין עווידענס, און דער גוי איז אויך מודה דערצו.

און איך האב פאר ענק נייעס, אז אין די רעגירונג סטאנדארטן פון סאושעל סטאדיס, שטייט קלאר ארויס אז מען דארף שטודירן אלע בעליעף סיסטעמס און זיי רעכענען אויס די ערשטע 'אידן' און דערנאך להבדיל אלע אנדערע שמייליגע גלויבונגען,

ממילא דאס וואס שטייט אינעם קודש קוריקולום אז מען לערנט 'וועגן דאס וואס די אידן האבן געגלייבט אין ג-ט' ווייזט נישט גארנישט עפעס וואס איז סותר מיט די רעגירונג סטאנדארטן, ווייל לערנען 'וועגן' די אידישע גלויבן איז נישט קיין סתירה מיט די סטאנדארטן, אין פאבליק סקול דארף מען דאס אויך לערנען.

- - -
דיסקלעימער, מיינע ווערטער האב איך נישט געשריבן פאר דעם כותב פון די קשיא,
וואס לויט ווי איינער האט שוין פריער מעורר געווען מדברי רביה"ק זי"ע זענען דא אזעלכע וואס מען טאר זיך נישט טענה'ן מיט זיי.
נאר איך האב געשריבן פאר די אנדערע מענטשן וואס ווילן נאך יא הערן און פארשטיין דעם אמת.

[Think and Thank]

זעהט אויס ווי איר ארבעט בשותפות (אדער בגלגול) מיט @הלבלר בקולמסו צו פארענטפערן די דברי כפירה מיט ק"נ סברות של שטותים.

► Show Spoiler

נאר לויט ווי איך פארשטיי פון אייערע ווערטער זענט איר כאטש אביסל מער מחמיר ווי איהם,
דהיינו, איר זענט יא מודה אז ווער עס 'שרייבט בכוונה' נילוס אנשטאט ים סוף איז דאס דברי כפירה אפילו ווען ער האלט נישט דערפון,
נאר איר זענט מחדש א אנדערע היתר, אז נאר ווען איינער שרייבט אויף איינמאל אלע אפיקורסות וואס זענען דא לרחצה אין יעדע פרשה דאן איז דאס זיכער בכוונה לכפירה,
אבער ווען איינער שרייבט נאר איין זאך פון כפירה און ער רעדט נישט פון אלע כפירה טעאריעס פון יעדע פרשה, דאן איז דאס נאר עם הארצות..... און נישט קיין כפירה, והא ראי' ער וואלט געקענט שרייבן נאך (רח"ל)
האלט מיר שוין ביי היתר #11

יעצט איבער די עצם נארישע אויסרייד צו פרובירן איינרעדן דעם עולם אז דאס שרייבן נילוס איז נאר געווען עם הארצות, וועלמיר דא אויסשמועסן עטליכע סיבות פארוואס דאס שטימט אפילו נישט דא צו זאגן,

קודם כל, קוקט אויס ווי איר ווייסט נישט דעם אפטייטש פון דעם באגריף עם הארצות,
עם הארצות מיינט ווען איינער איז פשוט אן אומוויסנדער מענטש און צוליב דעם מישט ער אויס זאכן איינס מיטן צווייטן,
אבער די ווערטער קלעבן ניטאמאל ווען מען רעדט פון א שטודירטע און געלערנטע פרוי, וואס אין די גאנצע 200 בלעטער פונעם קוריקולום זענען אלע 'נעמען' און 'פלעצער' פון די גאנצע חומש משניות און גמרא אלעס אזוי פונקטליך אקוראט, און דו וועסט נישט טרעפן קיין אנדערע ענליכע עם הארצות'דיגע טעות ווי זי האט פארטוישט צווישן די נעמען פון שבטים אדער משה מיט אהרן, אידן מיט די מצרים, יוכבד מיט שפרה און פועה וכדומה (אטו כי רוכלא ליזיל ולחשוב),
איז עפעס א וואונדערליכע זאך געשעהן, אז פונקט ביי די מעשה פון קריעת 'ים סוף', וואס יעדע פיצל קינד וואקסט אויף פון קליינווייז אן פון די מעשה, און ווייסט קלאר אז דער 'באשעפער' האט געשפאלטן דעם 'ים סוף', איז איר באפאלען אזא 'שרעקליכע עם הארצות' אז זי האט געשריבן די 'נילוס'.....
קאם אן, רעד מיך נישט איין אז די אליין גלייבסט אפילו איין רגע אזעלכע שטותים...

והשנית,
אויב וואלט ווען דאס עם הארצות געווען נאר איין פאכיג וואס זי האט נאר פארטוישט 'ים סוף' מיט 'נילוס', אבער זי וואלט נאך אלץ ארויסגעשריבן אז 'דער באשעפער האט געשפאלטן די נילוס', דאן וואלט מען ווען געקענט 'אפשר' טראכטן אז דא איז פשוט געשעהן אן עם הארצות'דיגע טעות, כאטש עס וואלט נאך אלץ געווען מאדנע אזא גראבע טעות, דאך וואלט מען נישט געקענט זאגן אז דאס האט צוטוהן מיט א אפיקורסישע שיטה, וויבאלד זי וואלט כאטש געשריבן אז דער באשעפער האט עס געשפאלטן.
אבער ווען דא זעהט מען א צוויי פאכיגע דאפלטער סילוף, 1) פארטוישט 'ים סוף' אויף 'נילוס'. 2) נישט ארויסשרייבן אז דער באשעפער האט עס געשפאלטן, נאר אז מען לערנט 'וועגן די שפאלטונג' פון נילוס, דאן איז נישטא קיין שום צל של ספק פון עם הארצות, און איז ברור כשמלה אז דאס איז אזוי געשריבן געווארן בכוונה תחילה כדי עס זאל שטימען מיט די רעגירונג סטאנדארטן, וכמבואר לעיל.

והשלישית,
אפילו אויב איינער זאל זיך וועלן איינרעדן אז די שרייבערן פון די קוריקולום מעפינג ווייסט נעבעך נישט אז עס איז געווען קריעת 'ים סוף', דאס וואלט ווען געשטימט צו זאגן אויב זי האט ווען אליין געמאכט די גאנצע קוריקולום מעפינג אן די הילף פון קיינעם,
עס איז אבער דא דאקומענטירט אז זי איז אלעס איבערגעגאנגען מיט די מנהלים פון די ת"ת,
אזויווי עס שטייט אין איינע פון די פערלס אימעילס פאר די אדמיניסטרעיטארס פון די מוסדות, נאך גאנץ אנהייב פון די גזירה בשנת תשע"ז לפ"ק (ווען זיי האבן נאך געארבעט במחשכים און קיינער האט נישט מיטגעהאלטן וואס זיי טוען).
ווי זיי שרייבן אן אפדעיט איבער די קודש קוריקולום מעפינג, אז עס איז פארגעקומען א קאנפערענס קאלל מיט די שרייבערן פון די קוריקולים מעפינג דר. עדינא שיק ווי עס האבן זיך באטייליגט די מנהלים פון די מוסדות סאטמאר, פאפא, וויזניץ (ב"פ), וויען און קלויזנבורג, כדי צו הערן פון די מנהלים וועלכע זאכן מען לערנט אין די חדרים און דורך דעם צו וויסן וועלכע סאבזשעקטס אריינצולייגן אין די קוריקולום,
און די מנהלים זענען דאך זיכער נישט קיין עם הארצים, און זיי האבן זיכער נישט געמאכט די צוויי 'טעותים' צו זאגן אז מען לערנט 'וועגן די שפאלטונג' פון די 'נילוס'.....


Kodesh Conference Call.jpg


והרביעית,
לויט ווי עס זעהט אויס פון דיינע ווערטער אז בעצם ביזטו מודה אז שרייבן אזעלכע ווערטער 'בכוונה' איז כפירה, נאר דא איז עס געשעהן א טעות מכח עם הארצות,
דאן איז דא א מורא'דיגע טענה אויף פערלס, וויבאלד די שערורי' איבער די אפיקורסות פון די קודש קוריקולום און פון דאס שרייבן נילוס אנשטאט ים סוף, האט מען דאך שוין אנגעהויבן מעורר צו זיין איבער 4 יאר צוריק בשנת תשפ"א לפ"ק,
און אויב וואלט געווען אמת אז די דברי כפירה פון נילוס נישט געווען בכוונה תחילה נאר סתם א רעזולטאט פון עם הארצות, דאן וואלט דאך פערלס גלייך געדארפט נאכשיקן א בריוו פאר די רעגירונג צו פאררעכטען דעם שרעקליכן (כמו) טעות כדי עס זאל נישט בלייבן די דברי כפירה, און ווי אויך פארמאכן די מויל פון די אלע מערערים,
פונקט ווי מען האט געטוהן א יאר צוריק ביי די קנאות'דיגע פעטוועי בריוו, וואס נאכן שיקן פרייטאג א נישט ריכטיגע בריוו, האט מען שנעל זונטאג נאכגעשיקט א צווייטע בריוו מיט מער קנאות'דיגע נוסח (אנגעבליך) לויטן פארלאנג פון די דיינים,
און דעמאלס איז ביי די ערשטע פרייטאג'דיגע בריוו נישט געווען קיין ווערטער וואס מען קענט אויסטייטשן אלץ כפירה, דאך האט מען געפילט פאר וויכטיג נאכצושיקן זונטאג די שטערקערע נוסח עפ"י בקשת הרבנים, איז דאך על אחת כמה וכמה ביי עפעס וואס האט דאס מינדעסטע שייכות מיט דברי כפירה, וואלט מען זיכער געדארפט גלייך אריינשיקן פאר די רעגירונג א תיקון טעות צו פאררעכטן די ווערטער,
און למעשה לדאבונינו הרב האלט מען שוין היינט איבער פיר יאר וואס די דברי כפירה ליגט ביי די רעגירונג אין נאמען פון די מוסדות, און עס נאכנישט געווארן אריינגעשיקט קיין שום בריוו דאס צו פאררעכטען (וואס יעדער קען דאס אליין פארלאנגען ביי רעגירונג צו באקומען דורך FOIL).

אהובי ידידי, זיי נישט ברוגז אבער דיין זיך דראפען אויף די גראדע ווענט און אריינלערנען טיפזיניגע דברי כפירה אין יעדע ניק וואס שרייבט אנדערש ווי דיר קריכט שוין פון די נאזלעכער. אני הקטן האב שוין כמה פעמים געגעבן דרשות ברבים וואו איך האב ארומגערעדט און מעורר געווען איבער דאס וואס אסאך 'היימישע' שרייבער און רעדנער זאגן נאך די סארט דברי כפירה. איך האב שוין אויך כמה פעמים געשריבן דערוועגן. איך האב שוין אויך געפירט א פובליק מערכה (ב"ה מיט הצלחה) קעגן אן אויסגאבע וואס האט בלא יודעים פארעפנטליכט אזעלכע פארשלייערטע דברי כפירה. איך בין בכלל נישט פרעמד אין די נושא, און איך זאג בפה מלא אז איר קייעט איבער שטותים און דקות'דיגע סברות און הסברים אריינצולערנען ימ'ען מיט חשבונות אין א קוצו של יוד. איך האב אנגעהויבן שרייבן אביסל הסבר אבער כ'האב עס געמעקט זינט עס איז ברור כשמש אז איר זענט בכלל נישט אינטערעסירט צו הערן א הסבר אנדערש ווי אייער פון-פריער-אפגעמאכטע מסקנה.

איך וועל אייך בלי נדר מער נישט ענטפערן אין די נושא. אסאך הצלחה.

אהובי ידידי, איך בין בכלל נישט ברוגז, פארקערט גאר, איך האב מורא'דיג הנאה צו זעהן ווי די זאך איז געווארן מבורר זייער קלאר און דו האסט נישט וואס צו ענטפערן,
די אלע וואס האבן נישט וואס צו ענטפערן און עס פאסט זיי נישט מודה צו זיין, טרעפן געווענליך א ספין וויאזוי צו אנטלויפן פונעם וויכוח, אז דער צווייטער איז ממילא נישט אינטערעסירט צו הערן.

ווילאנג מיינע ווערטער זענען אפן פאר יעדעם, און דיין תשובה איז סך הכל אז מען דארף דיך טראסטן אלץ מומחה צוליב (אנגעבליכע) דרשות און מערכות וואס קיינער ווייסט נישט דערפון, דאן ווייס איך נישט צו איינער ווערט אפילו איבערגענומען דערפון פאר איין רגע.

אגב, איז מיר זייער אינטערעסאנט צו פארשטיין די חילוק פארוואס ביי דיינע מערכות קעגן היימישע שרייבער און אויסגאבעס האסטו נישט דארפן טראכטן אז אפשר האבן זיי פשוט געשריבן פון עם הארצות, און נאר ווען א צווייטער דעקט אויף פארשלייערטע דברי כפירה (וואס קומט פון דיין פארטיי) דאן קריכט יענער שוין אויף די גראדע ווענט און רעדט שטותים וכו' וכו'.
אפשר ביזטו מגלה סוד וואו מען באקומט די ספעציעלע לייסענס צו קענען פירן מערכות קעגן פארשלייערטע כפירה.

לעולם האב איך נישט געפלאנט צו ענטפערן, היות עס איז ברור אז איר זענט נישט אינטערעסירט אין קיין שום סברא, טענה אדער פאקט וואס שטימט נישט מיט אייער אגענדע (ווי מ'קען זען פון די פאקט אז עטליכע דא האבן שוין אפגעענטפערט אייערע אזויגערופענע 'טענות' מערערע מאל, און עס מסביר געווען אויף יעדע מעגליכע וועג, אוון אנשטאט ענטפערן צום דבר ענטפערט איר מיט ליצנות, פלפולים של הבל און זאמד געווארפעכטס). נאר היות איר האט למעשה א גערעכטע(?) טענה אז איך פערזענליך האב נאכנישט געשריבן די תשובה אויף אייערע דקדוקים של הבל (איך האב עס גראדע יא געשריבן אבער נאר בקיצור נמרץ), וועל איך עס איינמאל ברייט אויסשמועסן - נישט פאר אייך ווייל כאמור זענט איר בכלל נישט אינטערעסירט אין די אמת, נאר כדי שלא יאמרו מדשתקו וכו'.



א) עס זענען דא הונדערטער, מעגליך טויזנטער, אפיקורס'ישע סברות און הסברים וואס די חברה פרובירן אריינצוזעצן אין (להבדיל אא"ה) די פסוקים פון די תורה הקדושה. צומאל איז עס מסביר צו זיין וויאזוי די נסים ונפלאות וואס ווערן דארט דערמאנט זענען חלילה פאסירונגען בדרך הטבע, צומאל כדי איינצוזעצן אז פארשידענע געשעענישן וואס ווערן דערמאנט אין די תורה זאלן שטימען מיט די אלגעמיינע מהלך אין היסטאריע, אדער צוליב פארשידענע אנדערע (אפיקורס'ישע) סיבות. טייל פון די שיטות זענען ברייט באקאנט (א שטייגער ווי די אפיקורס'ישע 'סייענטיפישע' הסבר אויף בריאת העולם), טייל זענען ווייניגער באקאנט (א שטייגער ווי די אפיקורס'ישע טעאריעס איבער די עשר מכות), טייל זענען אינגאנצן אומבאקאנט נאר זענען אמאל געווארן דערמאנט ערגעץ אין א פארשטופטע צייטונג (א שטייגער ווי די 'לומד'ישע' אפיקורס'ישע הסבר אז די נילוס קען זיך שפאלטן בדרך הטבע און ממילא איז קריעת ים סוף געשען ביים נילוס בדרך הטבע עפ"ל).


ב) איינער וואס גלייבט נישט אין א ווארט פון די הייליגע תורה, איז אן אפיקורס גמור וואס פתו פת עכו"ם, יינו יין נסך און מורידין ולא מעלין. אויב אזוי, וואס טוט זיך מיט די אלע פארצייטישע עמי הארצים? זיי זענען דאך געווען אפיקורסים, נישט עמי הארצים?! די תירוץ אויף דעם איז אז נישט 'וויסן' א ווארט פון די תורה הקדושה און נישט 'גלייבן' א ווארט פון די תורה הקדושה זענען צוויי באזונדערע מסכתות. איינער וואס 'ווייסט' נישט וועגן דעם מבול איז אן עם הארץ, און איינער וואס 'גלייבט' נישט דערין איז אן אפיקורס.

יעצט, אויב איינער זאל איינער למשל (איך גיי דא אויפמאכן א משל ווייל איך וויל נישט אריינקריכן אין עכטע אפיקוס'ישע טעאריע משום הרחק מן הכיעור) דערציילן די מעשה פון שעבוד וגאולת מצרים, נאר ער זאל במקום מצרים דערציילן אז דאס האט פאסירט אין אונגארן, איז ער אן עם הארץ. אויב אבער טוט ער דאס צוליב א געוויסע אפיקורסישע שיטה וואס טוישט מצרים אויף אונגארן ווייל אויף אונגארן האט ער א לומד'ישע הסבר וויאזוי די צען מכות קענען געשען בדרך הטבע (עפ"ל), איז ער אן אפיקורס. וואס טוט זיך אבער אויב דער עם הארץ מיינט אז די אידן זענען געווען אין אונגארן, ווערט ער נישט קיין אפיקורס ווייל דער אפיקורס נוצט די עם הארצות צו קענען אונטערשטיצן זיין אפיקורסות. דער עם הארץ בלייבט אן עם הארץ און דער אפיקורס בלייבט אן אפיקורס.


ג) וואס טוט זיך יעצט אויב קומט איינער און שרייבט אז די אידן זענען געווען אין גלות אונגארן? איז דא דריי מעגליכקייטן: אדער האט ער פשוט געמאכט א טעות (ווי א באקאנטער רעדנער דערמאנט עטליכע מאל אין זיינס א דרשה נאפאליאן דער קעניג פון עסטרייך), אדער איז ער אן עם הארץ, אדער איז ער אן אפיקורס. די פשוט'ע וועג מברר צו זיין וואס ליגט אונטער דעם אונגארן, איז צו זען וואס ער שרייבט בנוגע בריאת העולם, די צען מכות, די מן, וכו' וכו' וכו'. אויב דארט שרייבט ער כהוגן, האט ער אדער געמאכט א טעות אדער געשריבן עם הארצות. אויב אבער שרייבט ער דארט אויך פראבלעמאטיש, איז מסתבר אז עס קומט פון אפיקורסות (כידוע די בריסקע ווארט בנוגע די דריי סימנים פון א שוטה).

וואס טוט זיך אבער אויב ער שרייבט יענער די אזויגערופענע סיפור פון גלות אונגארן און ער שרייבט די צען מכות ווי עס שטייט אין די תורה און אין חז"ל? דעמאלס איז פשוט וברור אז די סיבה פארוואס ער שרייבט אונגארן קען נישט זיין כדי ער זאל קענען דערנאך בויען די אפיקורס'ישע טעאריע איבער די מכות, ווייל דארט שרייבט ער דאך ווי עס שטייט אין חומש! אלא מאי, אדער איז ער א שטיקל מן הארץ, אדער האט ער געמאכט א טעות. \


ד) און יעצט, צום נושא המדובר. אויב וואלטן קודש קוריקולעם געשריבן אז 'די נילוס האט זיך געשפאלטן', וואלט געווען א מקום צו קלערן אז זיי האבן עס געשריבן בכוונה תחילה צילנדיג די אומבאקאנטע אפיקורס'ישע טעאריע, און מען וואלט געדארפט זען וואס טוט זיך אין די איבריגע חלקים פונ'ם בוך בנוגע די אפיקורס'ישע טעאריעס אין - להבדיל אא"ה - די פסוקי תורתנו הקדושה. און גראדע דעמאלס וואלט אויך אויסגעקומען אז עס איז העכסט ווארשיינליך נישט בכוונה, ווי ידידנו ר' @פארטריבן (וואס איז נישט נחשד אין א נגיעה צו פערל"ס) האט מעיד געווען:

אינטערעסאט נאר אז אין די אלע 200 בלעטער פון די טריפה'נע קוריקולום האט זיך נישט אפילו 'בטעות' פארווארפן נאך אן אנדערע עם הארצות, חוץ דא ווי עס איז 'פערצופאל' דא אזא אפיקורסישע שיטה.

דאס הייסט אז אין די אלע אנדערע הונדערטער פלעצער וואו עס זענען דא ענליכע (און אפילו סאך מער באקאנטע) אפיקורס'ישע שיטות, שרייבן זיי נישט אזוי.

דאס וואלט אלעס געווען, כאמור, ווען זיי שרייבן ווען אז 'די נילוס האט זיך געשפאלטן'. למעשה אבער שרייבן זיי דאך בפירוש אז משה רבינו האט עס געשפאלטן, וואס איז בניגוד גמור צו סיי וועלכע טעאריע אז עס האט זיך אליין געשפאלטן בדרך הטבע, וא"כ איז מוכרח אז די ווארט nile איז א טעות אדער חסרון ידיעה וכדומה (פרוביר מארגן צו פרעגן אין ביהמ"ד וויפיל מענטשן ווייסן וויאזוי די ים סוף הייסט אויף ענגליש, וכן להיפך פרעג אין פלעטבוש וויאזוי די red sea הייסט אין די תורה) אדער פשוט עם הארצות.

און אפילו אין די שפעטערדיגע כתות שטייט נישט אז די nile 'האט זיך' געשפאלטן וואס דאס וואס וואלט געווען א מקום פאר אן אנדייטונג אז מען מיינט צו באטאנען אז עס איז געשען פון זיך אליין (עפ"ל), נאר מען רעדט וועגן 'די שפאלטונג פונ'ם nile' (קריעת nile איבערגעזעצט אויף אידיש), וואס פונקט ווי 'קריעת ים סוף' טראגט נישט די מינדעסטע אנדייטונג אז עס איז געשען אליין איז די זעלבע מיט 'קריעת nile' וע"כ אז די 'nile' חלק איז א טעות, און די פארקירצונג איז ווארשיינליך וויבאלד אין די גרעסערע כיתות רעדט מען פון נאך זאכן פרשת בשלח (ווי יעדער קען זיך אליין איבערצייגן אין די בחורים וואס מען האט געברענגט) האט מען געמוזט שרייבן יעדע זאך אין shorthand.
און בכלל, וואס מען האט געטון מיט די אנדערע כתות איז נישט נוגע ווייל די סברא אז מען האט 'אריינגעברענגט' די ווארט nile וועגן אפיקורסות איז מזויף מתוכו. וכן שטייט אין די סאמע לעצטע ווערסיע דעם ויאמינו בה', וואס שטימט נישט מיט די אפיקורס'ישע סברא, וואס לשיטתך דארף א הסבר פארוואס מען האט עס צוגעלייגט ווען מען ארבעט נאר צו מאכן קריעת ים סוף אויסזעהן וואס מער נאטורליך (עפ"ל).



סך הכל: אויב איז די איינציגסטע 'אפיקורס'ישע טעות' וואס מען האט געטראפן א פארשטופטע, אומבאקאנטע טעאריע, און הערשט שרייבט מען בפירוש פארקערט ווי יענע טעאריע, דארף מען זיין גענצליך, פולשטענדיג, 100% אגענדע געטריבן צו קומען צו די מסקנה אז מען האט דאס אריינגעשטעלט בכוונה צו פארקויפן פאר די רעגירונג אז מיר לערנען די אפיקורס'ישע טעאריע.

דאס איז בלי נדר מיין לעצטע תגובה אין די שמועס.

----

נאך איין נקודה: אויב שטעל איך לינקס צו מיינע דרשות מיינט עס אז איך בין זיך מגלה אין פובליק, און איך האלט נישט דערביי.

[הלבלר בקולמסו]

בלויז פאר אזא שיינעם פאוסט פון @Think and Thank האט זיך אלעס געלוינט!

[פארטריבן]

@Think and Thank דו הייבסט אן אז דו ווילסט שרייבן א תשובה אויף מיינע דקדוקים, אבער למעשה נאכן אפליינען דיין גאנצע לאנגע מגילה, זעה איך אז גארנישט איז נישט פארענטפערט געווארן,

סך הכל האסטו אין איין לאנגע תגובה סתם צוזאמגענומען און איבערגעקייעט נאכאמאל אלעס וואס דו און דיינע שותפים האבן שוין ביז יעצט פרובירט איינצורעדן זיך און אנדערע, כאילו דא איז עפעס געשעהן א פארדריסליכער טעות אדער עם הארצות, (אנטשולדיגט איין הוספה איז יא צוגעקומען, די אויסדרוק 'חסרון ידיעה' האט מען נאכנישט גענוצט ביז יעצט...),

וואס די אלע זאכן זענען שוין אין די לעצטערע בלעטער באריכות געווארן אויסגעשמועסט און אויפגעוויזן דורך מיר און נאך אנדערע, אז דאס שטימט נישט מיטן מציאות און לייגט זיך קיינעם נישט אויפן שכל, אז 'פונקט דא' האט פאר די 'געלערנטע שטודירטע פראפערסארקע' אנגעכאפט עפעס א מין פלוצלינג'דיגע עם הארצות (שוין נאכן איבערגיין און הערן אלעס פון די מנהלים פון די ת"ת), וואס די עם הארצות'דיע טעות איז עפעס וואס שטימט 'פערצופאל' אויך מיט אפיקורסישע שיטות.

ממילא אויב די סך הכל פון די גאנצע לאנגע תגובה איז מער ווייניגער נאכאמאל די נארישע תירוץ פון טעות, עם הארצות וכדו', דאן האסטו גארנישט מחדש געווען, און אלעס בלייבט אומפארענטפערט פונקט ווי ביז יעצט,

איך האף נאר אז יעצט וועסטו זיך שוין קענען איינהאלטן און נישט ברעכען דיין קבלה מער נישט צו שרייבן אין די שמועס.



דו מיט דיינע שותפים פרובירן די גאנצע צייט אוועקצודרייען מיינע ווערטער, כאילו די טענה אויף די קודש קוריקולום איז, אז מען האט דארט געזוכט אריינצולייגן ווי מער שיטות פון אפיקורסות, און צוליב דעם האסטו קשיות און ראיות פארוואס די קודש קוריקולום ברענגט נישט אראפ אלע איבריגע הונדערטער אפיקורסישע שיטות און סברות אלא מאי איז נישט דער ציהל אפיקורסות.

דאס איז אבער בכלל נישט רעלעוואנט, ווייל קיינער האט קיינמאל נישט געזאגט אז די ציהל פון די קודש קוריקולום איז צו שרייבן אז מען לערנט אפיקורסישע טעאריעס, דאס איז נאר א וועג וויאזוי דו ווילסט אוועקנעמען די פאוקוס פון די אמת'ע ציהל פון די קוריקולום מעפינג, (וואס די מחברת דערפון האט שוין אפילו געגעבן אויף דעם אן אפידעוויט אין געריכט אונטער א שבועה),

דער אמת'דיגער ציהל פון קודש קוריקולום, -וואס דאס האב איך די גאנצע צייט געהאלטן אין איין איבערשרייבן נאכאמאל און נאכאמאל-, איז געמאכט צו ווייזן וויאזוי די לימוד אין די תורה הק' (און אנדערע לימודי קודש) קומען נאך (ח"ו) די טריפה'נע רעגירונג סטאנדארטן פון די סאבזשעקטס,
וואס כדי צו קענען דאס אויפווייזן, האט די 'שטודירטע און געלערנטע' סייקאלעדזשי פראפעסארקע, געמאכט זייער א דעטאלירטע קוריקולום מעפינג, מיט געמאסטענע און געוואויגענע ווערטער, וויאזוי צו שרייבן יעדע זאך פון די תוה"ק אויף א וועג וואס זאל קענען שטימען מיט די רעגירונג סטאנדארטן, און פארשטענדליך אז צוליב דעם האט זי געמוזט זייער שטארק אכטונג אויף די ווערטער וואס ווערן גענוצט כדי עס זאל קיינמאל נישט זיין קיין סתירה מיט די סטאנדארטן, ווייל אויב עפעס שטימט נישט מיט די סטאנדארטן דאן איז איר גאנצע ארבעט גארנישט ווערט.
איינע פון די מערסט אנזעהבארע פלעצער וואו דאס איז גאר שטארק בולט, איז אין פרשת בשלח וואס זי האט נישט געקענט בשו"א שרייבן אז מען לערנט וויאזוי משה רבינו האט געשפאלטן דעם 'ים סוף' ווי שוין מבואר באריכות אין די פריערדיגע בלעטער, אבער באמת חזר'ט זיך דאס איבער און איבער צענדליגער און אפשר הונדערטער מאהל במשך די קוריקולום.


למעשה לאמיר פרובירן מאכן א שטיקל סך הכל:
עס איז א פאקט, אז לויט די אפיקורסישע סייענס כללים שטימט נישט דער 'נס' פון שפאלטן דעם 'ים סוף' (עפ"ל)
עס איז א פאקט, אז עס זענען דא אפיקורסים וואס זאגן 'נילוס' כדי עס זאל שטימען מיט סייענס (עפ"ל)
עס איז א פאקט, אז יוצא צו זיין דאס לערנען לויט די רעגירונג סטאנדארטן מוז דאס שטימען מיט די טריפה'נע סייענס כללים
עס איז א פאקט, אז די קודש קוריקולום איז געמאכט געווארן צו ווייזן אז דורך לערנען די תורה הק' קומט מען נאך די רעגירונג סטאנדארטן (ח"ו)
עס איז א פאקט, אז אין קודש קוריקולום שטייט 'נישט' אז 'משה רבינו האט געשפאלטן דעם ים סוף' (אויך נישט סתם קריעת ים סוף)
עס איז א פאקט, אז אין קודש קוריקולום שטייט נילוס
עס איז א פאקט, אז אין קודש קוריקולום פון 2טע קלאס און ווייטער האט מען ארויסגענומען די ווערטער אז 'משה האט געשפאלטן'
עס איז א פאקט, אז אין קודש קוריקולום שטייט 'נישט' אז דער אייבערשטער האט באשאפן די וועלט
עס איז א פאקט, אז אין קודש קוריקולום איז קיין איינמאל נישט געשריבן עפעס וואס קען נאר געשעהן דורך א 'נס'
עס איז א פאקט, אז אין קודש קוריקולום שטייט נישט קיין איין מאהל עפעס וואס דער אייבערשטער האט 'געמאכט' אדער 'געטוהן'
עס איז א פאקט, אז ווען איינער טוישט אפילו א ווארט פון די תורה הק' אפילו ער האלט נישט אזוי און ער גלייבט אין די גאנצע תורה, איז דאס כפירה, און איז ביהרג ואל יעבור
עס איז א פאקט, אז מען האט קיינמאל נישט אריינגעשיקט צו די רעגירונג צו פאררעכטען דעם כלומר'שטן 'טעות' און 'עם הארצות'

יעצט ווער עס קען ציילן איינס מיט איינס, און זיינע אויגן זענען נאכנישט פארטונקלט מיט שוחד הפארטיי, אדער איז נאכנישט אנגעליינט מיט ביכער פון די קעלערן פון אלבאני און אנדערע קעלערן,
דער זעהט און פארשטייט זייער קלאר די סיבה פארוואס אין קודש קוריקולום האט מען געשריבן 'נילוס' אנשטאט 'ים סוף', און פארשטייט קלאר די כפירה ציהל דערפון,
און פאר אזא איינעם איז בכלל נישט שווער די אלע לופטיגע און אומרעאליסטישע קשיות און סברות וואס זענע דא געווארן אויפגעברענגט דורך די אלע וואס פרובירן צו פארענטפערן די אפיקורסות פון שרייבן 'נילוס'

[פארטריבן]

ב) איינער וואס גלייבט נישט אין א ווארט פון די הייליגע תורה, איז אן אפיקורס גמור וואס פתו פת עכו"ם, יינו יין נסך און מורידין ולא מעלין. אויב אזוי, וואס טוט זיך מיט די אלע פארצייטישע עמי הארצים? זיי זענען דאך געווען אפיקורסים, נישט עמי הארצים?! די תירוץ אויף דעם איז אז נישט 'וויסן' א ווארט פון די תורה הקדושה און נישט 'גלייבן' א ווארט פון די תורה הקדושה זענען צוויי באזונדערע מסכתות. איינער וואס 'ווייסט' נישט וועגן דעם מבול איז אן עם הארץ, און איינער וואס 'גלייבט' נישט דערין איז אן אפיקורס.

עס איז אויך דא א דריטע מסכת,
איינער וואס 'ווייסט יא' און ער 'גלייבט יא' די גאנצע תורה, אבער ער שרייבט עפעס א ווארט אנדערש פון די הייליגע תורה, אפילו אויב ער טוט דאס מחמת פחד הסכנה, איז ער מיט דעם אלעם א כופר בתורה משה, ווי שוין אראפגעברענגט דא עטליכע מאהל די הייליגע ווערטער פון שלה"ק וואס דער רבי זי"ע ברענגט אראפ אין ויואל משה מאמר שלש שבועות סימן ע"ו
און ק"ו בן בנו של ק"ו ווען ער איז משנה א ווארט פון די תוה"ק כדי עס זאל נישט זיין קיין סתירה און גאר שטימען מיט די שיטות האפיקורסים, איז דאס אווודאי און אוודאי דברי כפירה בתורת משה.

[פארטריבן]

ג) וואס טוט זיך יעצט אויב קומט איינער און שרייבט אז די אידן זענען געווען אין גלות אונגארן? איז דא דריי מעגליכקייטן: אדער האט ער פשוט געמאכט א טעות (ווי א באקאנטער רעדנער דערמאנט עטליכע מאל אין זיינס א דרשה נאפאליאן דער קעניג פון עסטרייך), אדער איז ער אן עם הארץ, אדער איז ער אן אפיקורס. די פשוט'ע וועג מברר צו זיין וואס ליגט אונטער דעם אונגארן, איז צו זען וואס ער שרייבט בנוגע בריאת העולם, די צען מכות, די מן, וכו' וכו' וכו'. אויב דארט שרייבט ער כהוגן, האט ער אדער געמאכט א טעות אדער געשריבן עם הארצות. אויב אבער שרייבט ער דארט אויך פראבלעמאטיש, איז מסתבר אז עס קומט פון אפיקורסות (כידוע די בריסקע ווארט בנוגע די דריי סימנים פון א שוטה).

די נקודה בין איך מיט דיר אויף איין פעידזש, אז פון זעהן וויאזוי יענער שרייבט ביי בריאת העולם, איז דאס מוכיח צי עס קומט פון אפיקורסות,
לענינינו אין די קודש קוריקולום איז נישט קיין איינמאל דערמאנט אז דער 'באשעפער האט באשאפן' די וועלט, (אפילו נישט ביי די ערשטע קלאס),
ממילא איז דאס טאקע א קלארע הוכחה על הכלל כולו יצא, אז דאס שרייבן נילוס קומט טאקע מכח די אונטערלאגע פון אפיקורסות,

און די זעלבע זאך איז ווען מען וועט קוקן וואס זי האט געשריבן ביי די מן, וועט מען אויך זעהן בחוש ווי עס איז נעלם געווארן די חלק ה'נס' שבו, און עס שטייט קיינמאל נישט אז די אידן האבן געגעסן מן 'פון הימל', נאר עס שטייט סתם מען לערנט 'וועגן די מן וואס אידן האבן געגעסן אין מדבר', וואס אין די ווערטער שטייט גארנישט קיין רמז וואספארא מין עסן דאס איז געוען צי דאס איז א פרוכט אדער גרינצייג, פיש אדער פלייש, ברויט אדער מילך, צי דאס איז געוואקסן אדער מען האט דאס געברענגט פון ערגעץ אנדערש,
דעריבער איז פשוט און קלאר, אז ווען די זעלבע זאך חזר'ט זיך איבער און איבער אזויפיל מאל, איז שוין פאר קיינעם נישט קיין ספק וואס עס איז די סיבה דערצו.

[פארטריבן]

----

נאך איין נקודה: אויב שטעל איך לינקס צו מיינע דרשות מיינט עס אז איך בין זיך מגלה אין פובליק, און איך האלט נישט דערביי.

ביזט טאקע נישט מחוייב זיך מגלה צו זיין אין פאבליק,
אבער דאן האט נישט קיין שום זין זיך אויפצוטון מיט זאכן וואס דו קענסט נישט פרופען פארן ציבור, און קיינער האט נישט קיין שום סיבה צו גלייבן די אלע אנגעבליכע דרשות און אנגעבליכע מערכות.