דער תהלים איד האט געשריבן: ↑פרייטאג מאי 09, 2025 9:27 am
כ'וועל שרייבן אין קורצן וואס דער געזעץ איז, מיט נקודות וואס אפיציעלע באריכטן קענען שווער ארויסברענגען וד"ל, אבער דא גיי איך שרייבן על דעת עצמי, מיין אייגענע פארשטאנד אינעם געזעץ נאכ'ן עס אדורכליינען:
ניו יארק האט א אור אלטע געזעץ פון "סובסטענשל עקוויווילענסי", אז פרייוועט סקולס דארפן זיין עקוויווילענט צו די פובליק שולע. וואס מיינט עקוויווילענט? קיינער האט נישט אריינגעקוקט דערין. ביז ס'איז געקומען דער קאמישאנער און געמאכט "גיידליינס". די גיידליינס גזירה איז געווען געבויט אויף איר אייגענע הנחה, אז עקוויווילענט מיינט אז "פריוואטע שולעס זענען מחוייב צו לערנען אלעס וואס א פובליק שולע לערנט".
דאס איז געטוישט געווארן אינעם נייעם געזעץ צו א צווייטע אפטייטש. סובסטענשל עקוויווילענט מיינט יעצט אז "מען מוז האבן די זעלבע טעסט-מארק ראטע".
אנשטאט אז "מען מוז לערנען", איז געווארן אז "מען מוז פעסטן די טעסטס וואס זיי פעסן".
וואו כאפט דער דקות'דיגער חילוק? 2 נקודות, איינס תורה'דיג און איינס פראקטיש.
1) תורה'דיג: מיט'ן אננעמען דעם געזעץ טוסטו נישט זיך מחייב זיין א התחייבות לימוד. נאר זיך צו פארהערן... פארהערן מוזטו נישט קענען, נאר לויט וכו'. דאס מיינט אז גענוי ווי 70 יאר צוריק, האט מען געעפנט א מוסד כאטש עס פאלט אונטער די געזעץ פון עקוויווילענסי, ווייל מיר מצדינו זענען זיך ח"ו נישט מחייב צו לערנען אלע טריפה'נע סובדזשעקטס, די זעלבע איז יעצט. איי די רעגירונג האט א געזעץ פון פעסן טעסטס? נונו, מ'וועט עס אי"ה פעסן.
2) פראקטיש, וויבאלד דער חיוב איז מהיום והלאה בלויז אויף די טעסטס, דארפסטו ס"ה זיך פארגלייכן צו די סטודענטן פון פובליק שולע, נישט צו די טיטשערס פון פובליק שולע. והבן החילוק הגדול... די סטודענטן דארט האבן גאר גאר שוואכע מארקס, כידוע ליודעי חריין, עפ"י רוב אונטער 50 פראצענט.
דאס איז דער ערשטער און גרעסטער יסוד.
נאכדעם קומט שוין צו דאס אז יעדע טעסטס מוז זיין "קולטור פריינטליך", וואס איז נישט געווען ביז היינט, און נאך א רייע מוסנאמען וויאזוי נאך פילע טעסטס קענען ווערן אפראווד וואס באדייט גאר אסאך, אויך מיוחד ליודעי חריין... און ווער רעדט נאך מיט די הוספה אז מ'רעכנט מער נישט יעדע בעדס קאוד עקסטער נאר א גאנצע מוסד, אינגלעך און מיידלעך אינאיינעם, וואס מיינט אז אויב די אינגלעך קענען נישט מער ווי 10 פראצענט און די מיידלעך קענען 80 פראצענט, קומט מען שין אן צו א ס"ה פון 45% געפעסט, ס'שוין מער ווייניגער עקוויווילענט.
כהנה איז דא נאך אסאך פרטי פרטים, איך באריר נאר דאס וואס איך האב שוין פארשטאנען... און דא קומט אריין דער פאקט אז מען הייבט אן מיט א תקופה וואס מ'קען נאך כמעט גארנישט טון פאר 7 יאר, וואס מ'קען האפן אז אלע שונאי הדת זאלן מוזן ערגעצוואו אנצווישן אנקומען צו א שינת הסוס, וה' יעזור.
אבער! מ'דארף נאך זען וויאזוי דאס וועט זיך אויסשפילן, און ס'איז נישט קיין שאלה אז דאס איז נישט דער סוף פסוק. נאר, א היסטארישער שפרינג העכער אלע ערווארטונגען, מיט'ן כח פון יעדן יחיד וואס איז ארויס שטימען פאר די אינדארסירטע קאנדידאטן.
ס'נישט מעגליך מסביר צו זיין וויאזוי אלבאני האט זיך געדרייט די זעלבע פאר יאר, וויאזוי באשלוסן זענען געמאכט געווארן, וויאזוי די סיעתא דשמיר האט באגלייט, און וויאזוי מ'האט געמוזט שווייגן און שלינגען גאר גאר אסאך פון די רודערייען אין די גאס וואס האבן ווייניג שייכות מיט'ן מציאות אין אלבאני. נאר אזויפיל וועל איך יא זאגן: סקופיס איז ליידער געווען דער "איינציגסטער" קעמפער פאר'ן ביל אינעם סענאט, א זאך וואס האט געמאכט די שאנסן עכט עכט שוואך, און געמאכט די ארבעט גאר גאר שווער! פארוואס איז ער געווען א בן יחיד? ווייל מאנסי'ע אידן זענען געברעינוואשט געווארן אז די רעפובליקאנער גייען זיי ראטעווען, און דערפאר האט נישט מאנסי קיין פארטרעטער ווען עס קומט צו געזעצן אינעם סענאט. דער רעפובליקאנער קען דארט טון ווייניגער ווי 0.
אבער ב"ה, קרית יואל'ס כח אליינס האט עס באוויזן ברוב סיעתא דשמיא, סקופיס אליינס האט דעליווערט דעם סענאט, מיט די הילף פון די פעדעראלע דעמאקראטישע פארטיי מעמבער פוםן די היימישע געגנטער.
שוין, גענוג פאר יעצט. פארבליק און שיק.