על דא ועל הא

[חלום חלמתי]

ר' מענדל וועכטער'ס זון נעמט שלום פון האדמו"ר מהר"א...

[להגדיל הטראסק]

דער תמימות'דיגער בחור'ל וואס כאפט נישט אז עפעס אויסערגעווענליך פאסירט דא... צ-ו-ק-ע-ר!!!!

[חלום חלמתי]

דער תמימות'דיגער בחור'ל וואס כאפט נישט אז עפעס אויסערגעווענליך פאסירט דא... צ-ו-ק-ע-ר!!!!

כ'קען ליינען דעי אינגערמאן'ס מחשבות...

[נקודות טובות]

עס איז טיף אין די נאכט, די זייגער טיקט אויף האלב דריי פארטאגס. די לבנה שיקט ארויס אירע לעצטע שטראלן, די שטערן פינקלען און בליטשקענען איבער די קריסטעל קלארע הימל ווי די טייערסטע דיימאנטן.

די לופט איז טריקן, א לויטער קיל ווינטל בלאזט אריין לעבהאפט אין די פארשלאפענע אטמאספער. די ביימער וויגן זיך מיטן ווינט, זיי זינגען אינאיינעם שירה פארן מלך מלכי המלכים, און די פריש קאלירטע בלעטער טוהן אונטער שפילן מיט זייערע זיסע קלאפערייען.

א טויט שוואגעניש הערשט אויפן האריזאנט, די איינוואוינער זענען אלע פארזינקן אין א טיפן שלאף, די ותיקין אידן ענדיגן זייער לעצט פארבליבענע חלומות איידער די וועקער זייגער רייסט איבער, און דער פרימארגן מאכט זיינע לעצטע צוגרייטונגען צו איבערנעמען די הערשאפט.

קיין נפש חיה זעהט מען נישט אויף די גאס, די קעצלעך זענען שוין אויך ווי פארשווינדן געווארן, די ראטן פארענדיגן מיט א שנעלקייט די סעודת המפסקת, און די מייזלעך פילן אן זייערע זאפאסן מיט די פארבליבענע שריים פון די גארבידזש קאנעס. אבער פון איין דירה ערגעץ וואו פארשטעקט אין די הויכע געביידעס אין שכונת ויואל משה זעהט זיך ארויס א שפאר ביסל לעכטיגקייט.

אינעם שלאף צימער ליגט ער פארסאפעט. א שווערע טאג געהאט, ער פראבירט צו איבערגעבן די נשמה פאר די שר החלומות עס צו אויסוואשן, אבער די שלאף קלעבט נישט. ער דרייט זיך רעכטס, ער דרייט זיך לינקס, ער האט שוין אפילו צוויי מאל איבערגעדרייעט די קישן צו די קאלטע זייט. אבער אן ערפאלג.

די מח ארבעט פיבערהאפטיג, צווישן די קעמערליך הויערן שווערע הויפענעס פון דאגות. ער פראבירט זיי צו זאגן שיינערהייט גייטס שלאפן, איך פארשפרעך מיט אייך זיך צו פארשטענדיגן אינדערפרי ווען איך וועל האבן מער כח און צייט. זיי שענקען אים א פאר דערשראקענע אויגן, זיי וויינען, שרייען, און מאנען, "איר קענט אונז נישט איבערלאזן אליינס!" אויב נישט דו, ווער וועט פאר אונז זארגן??

נע, "ס'איז גארנישט" זאגט ער צו זיך, ס'איז נישט מיין געשעפט. אבער טיף הונטער זיינע געוויסן קאכט עס און ברענט. ער שוויצט, ער פיבערט, עס רעגט אים, ער פארשטייט נישט, עס ערגבערט, ער שפירט ווי ער פלאצט. ער וויל עס אפשטויסן, אבער ס׳קלאפט צוריק, ער פארשטייט דאס נישט בשום אופן. עס קאכט און קאכט און רינט שוין איבער.


פלוצלינג! א שטויס אראפ דעם דאכענע! א ווארף די קישן! ער שטעלט זיך אויף האסטיג! כאפט די ברילן, הייבט אן טאפן ביז ער דערשפירט זיין פאון. ער סיינט אריין מיט גרויס ווייטאג צו אידטיש.קאם, און נעמט זיך שרייבן! רבותי! הזהרו! נאנסענס איז נישט קיין קינדערשפיל!!!

ער ענדיגט, ער לייגט אראפ די פאון, די געוויסן בארואיגען זיך, ער נעמט צוריק די קישן, און ער ווערט פארזינקען אין א טיפע שלאף. ווען צו זיין שאק דערוועקט זיך די נעקסטע אינדערפרי זעהענדיג אז ער האט נאכאמאל פארפאסט זיין פארטאגס חברותא....

► Show Spoiler

א נושא וואס איך האלט עכט אז מ’דארף טון עפעס דערצו.

לעצטנס געווארן א נייע ביזנעס ביים היימישן עולם, מ’קלעימט אינשורענס, ס’א נחת... האלאו, לא יצמח דו, האסטעך אויסגעגליטשט? מער ביסטו נישט דער שלימזל! היינט איז א גליטש א צייכן צו א גוטן מזל! ווייל דער יעניגער קען דיר ברענגען גרויס געלט!

הערסטע? מיליאנס האט ער שוין געברענגט פאר היימישע אידן!

שמויגערדיג. וואונדערבאר. עשירות, פרנסה קלה ונקיה, לא לידי מתנת בשר ודם, דירעקטע צינורות פון אינשורענס.

כ’וויל אייך, מיינע פריינט, ארויסגעבן היימארבעט צו דערגיין פון וואנעט די אינשורענס פירמעס קומען אויף מיט די מיליאנס און ווער ס’צאלט עס באמת.

כבין דא ביזי טרייען צו שלאפן סא כעל נישט מאריך זיין. געשריבן קורץ, אפשר צומישט, אבער געוואלט טון היינט איידער איך פארגעס נאכאמאל צו רעדן דערוועגן.

ביי.

אקעי, עכט, ביי.

נו?! ביסט נאכאלץ אויפן פאון?? כהאב געזאגט ביי!

נושוין, בּאַבּיי...

@פופציגער, איך אטעם נישט פון וואספארא דאגות דו טראגסט דריי אזייגער פארטאגס!

איך אטעם נישט!

[אסרוחג]

ר' מענדל וועכטער'ס זון נעמט שלום פון האדמו"ר מהר"א...

ר' יצחק לעווי'ס אייניקל
התורה מחזרת על אכסניא שלה

[שאינו יודע לשאול]

@ר' יום טוב אויף אייוועלט מיט א נקודה למחשבה:
https://ivelt.com/forum/viewtopic.php?p ... 2#p6135232
עס איז אלעמען באקאנט, אז אויסער די תורה און די שולחן ערוך, און להבדיל די חוקי המדינה, איז דא א אומזעבארע בוך פון רעגולאציע'ס ביי אונז אין שטעטל. די בוך דאפלט זיך אין דיקקייט יאר-יערליך.

לייקן נישט אין די עקזיסטענץ פונעם בוך, ווייל איך גיי דיר יעצט אויפווייזן אז ס'דא אזא זאך.

דהיינו, אונז וואוין מיר אין א שטאט פון צענדליגער טויזנטער אידן. איך האב אין די לעצטע 10 יאר נישט געזען א איד, זאל זיין א בעל הבית אדער א כולל אינגערמאן, זיך אוועקזעצן אויף א בענקל פארנט פון זיין הויז מיט א בוך אדער ספר, און געניסן פון די פרישע לופט.

וואס איז פשט? ס'איז עפעס אן עבירה? ס'איז א פאני זאך? און פארוואס איז דאס אזוי?..

[להגדיל הטראסק]

► Show Spoiler

@ר' יום טוב אויף אייוועלט מיט א נקודה למחשבה:
https://ivelt.com/forum/viewtopic.php?p ... 2#p6135232
עס איז אלעמען באקאנט, אז אויסער די תורה און די שולחן ערוך, און להבדיל די חוקי המדינה, איז דא א אומזעבארע בוך פון רעגולאציע'ס ביי אונז אין שטעטל. די בוך דאפלט זיך אין דיקקייט יאר-יערליך.

לייקן נישט אין די עקזיסטענץ פונעם בוך, ווייל איך גיי דיר יעצט אויפווייזן אז ס'דא אזא זאך.

דהיינו, אונז וואוין מיר אין א שטאט פון צענדליגער טויזנטער אידן. איך האב אין די לעצטע 10 יאר נישט געזען א איד, זאל זיין א בעל הבית אדער א כולל אינגערמאן, זיך אוועקזעצן אויף א בענקל פארנט פון זיין הויז מיט א בוך אדער ספר, און געניסן פון די פרישע לופט.

וואס איז פשט? ס'איז עפעס אן עבירה? ס'איז א פאני זאך? און פארוואס איז דאס אזוי?..

געווענליך קומט עס פאר אין בעקיארד, אין פארטש, אין בית המדרש פארטש

(ואת"ל אלס לא תלבוש, ער וויל נישט נעמען די ווייבס פלאץ) ער ווייסט אז אין פראנטיארד אויב טוט ער עס איז דא גרויסע שאנסן צו זיין מארגן אין די בילדערהעפטן, און ווען די קינדער שפילן אין גאס איז נישטא די נויטיגע קאנצעטראציע.

[תורה ויראה]

Screenshot 2025-07-30 152758.png (274.75 KiB) געזען געווארן 909 מאל

[לאקאלער רב]

► Show Spoiler

@ר' יום טוב אויף אייוועלט מיט א נקודה למחשבה:
https://ivelt.com/forum/viewtopic.php?p ... 2#p6135232
עס איז אלעמען באקאנט, אז אויסער די תורה און די שולחן ערוך, און להבדיל די חוקי המדינה, איז דא א אומזעבארע בוך פון רעגולאציע'ס ביי אונז אין שטעטל. די בוך דאפלט זיך אין דיקקייט יאר-יערליך.

לייקן נישט אין די עקזיסטענץ פונעם בוך, ווייל איך גיי דיר יעצט אויפווייזן אז ס'דא אזא זאך.

דהיינו, אונז וואוין מיר אין א שטאט פון צענדליגער טויזנטער אידן. איך האב אין די לעצטע 10 יאר נישט געזען א איד, זאל זיין א בעל הבית אדער א כולל אינגערמאן, זיך אוועקזעצן אויף א בענקל פארנט פון זיין הויז מיט א בוך אדער ספר, און געניסן פון די פרישע לופט.

וואס איז פשט? ס'איז עפעס אן עבירה? ס'איז א פאני זאך? און פארוואס איז דאס אזוי?..

געווענליך קומט עס פאר אין בעקיארד, אין פארטש, אין בית המדרש פארטש

(ואת"ל אלס לא תלבוש, ער וויל נישט נעמען די ווייבס פלאץ) ער ווייסט אז אין פראנטיארד אויב טוט ער עס איז דא גרויסע שאנסן צו זיין מארגן אין די בילדערהעפטן, און ווען די קינדער שפילן אין גאס איז נישטא די נויטיגע קאנצעטראציע.

ווייס איך נישט וועלכע שטאט איר רעדט, אבער ביינונז אין שטאט איז נישטא ווי זיך צו זעצן פארנט פון די הייזער (קוים אין די הייזער...)

[שמח]

Screenshot 2025-07-30 152758.png

איז נישט אינטערסאנט אז טועמי' זאל דערמאנען אייוועלט?

דער ''אחד מהדיינים'' האט דאס אריינגעלאזט?

כ'פרעג נאר.

[איד]

Screenshot 2025-07-30 152758.png

איז נישט אינטערסאנט אז טועמי' זאל דערמאנען אייוועלט?

דער ''אחד מהדיינים'' האט דאס אריינגעלאזט?

כ'פרעג נאר.

וואס איז די פראבלעם?

ס''ה געט ער קרעדיט פאר וועמען ס'קומט זיך

[חלום חלמתי]

Screenshot 2025-07-30 152758.png

איז נישט אינטערסאנט אז טועמי' זאל דערמאנען אייוועלט?

דער ''אחד מהדיינים'' האט דאס אריינגעלאזט?

כ'פרעג נאר.

שלא כדעת השומרים

[וואסאפשט]

Screenshot 2025-07-30 152758.png

איז נישט אינטערסאנט אז טועמי' זאל דערמאנען אייוועלט?

דער ''אחד מהדיינים'' האט דאס אריינגעלאזט?

כ'פרעג נאר.

זעהט אויס אזוי.

[הלבלר בקולמסו]

Screenshot 2025-07-30 152758.png

איז נישט אינטערסאנט אז טועמי' זאל דערמאנען אייוועלט?

דער ''אחד מהדיינים'' האט דאס אריינגעלאזט?

כ'פרעג נאר.

ווער איז דער אחד הדיינים?

[בן תורה]

א אינטערסאנטע זאך וואס איך האב אויפגעפאסט. אמאל פלעגט מען אדווערטייזמענט א נייע סעלפאון האט מען געשריבן די מעלות דערפון, עס שטארק, באקוועם, ביליג. היינט אדווערטייזט מען א טעלפאון אז עס פילט גוט! גארנישט. פינטל.

[שינאווער]

Screenshot 2025-07-30 152758.png

איז נישט אינטערסאנט אז טועמי' זאל דערמאנען אייוועלט?

דער ''אחד מהדיינים'' האט דאס אריינגעלאזט?

כ'פרעג נאר.

שלא כדעת השומרים

ס'איז אביסל א מאדנע אויפפאלנדע זאך. אבער דער איד טוט עס אויך שוין יארן לאנג אין די בילדער אפטיילונג.

[חלום חלמתי]

איז נישט אינטערסאנט אז טועמי' זאל דערמאנען אייוועלט?

דער ''אחד מהדיינים'' האט דאס אריינגעלאזט?

כ'פרעג נאר.

שלא כדעת השומרים

ס'איז אביסל א מאדנע אויפפאלנדע זאך. אבער דער איד טוט עס אויך שוין יארן לאנג אין די בילדער אפטיילונג.

אויפאלנד נאר אין די אויגן פון עקסטרעמע גליונות ליינער.

אייוועלט -אידטיש סייט'ס מיט א שטרענגע פילטער זענען פונקט אזויווי קול מבשר וואס ס'איז גארנישט מאדנע צו ציטירן, די איינציגסטע וואס האבן א פראבלעם זענען די שמאלקעפיגע לצים און היפאקריטן וואס מאכן לצנות פון רבנים און מנהיגי קהילות וואס גייען נישט אין שפאן מיט זייער אייגן אויסגעטראפן תורה

[דער תהלים איד]

דער מחזה אין א ביהמ"ד אין קרית יואל האט מיר זייער געפאלן.

[שמח]

Screenshot 2025-07-30 152758.png

איז נישט אינטערסאנט אז טועמי' זאל דערמאנען אייוועלט?

דער ''אחד מהדיינים'' האט דאס אריינגעלאזט?

כ'פרעג נאר.

ווער איז דער אחד הדיינים?

דאס פרעג איך שוין לאנג....

1000390418.png (92.22 KiB) געזען געווארן 398 מאל

[הלבלר בקולמסו]

איז נישט אינטערסאנט אז טועמי' זאל דערמאנען אייוועלט?

דער ''אחד מהדיינים'' האט דאס אריינגעלאזט?

כ'פרעג נאר.

ווער איז דער אחד הדיינים?

דאס פרעג איך שוין לאנג....
1000390418.png

דאס איז דער אלטער ווערסיע...

[totty]

איז נישט אינטערסאנט אז טועמי' זאל דערמאנען אייוועלט?

דער ''אחד מהדיינים'' האט דאס אריינגעלאזט?

כ'פרעג נאר.

שלא כדעת השומרים

ס'איז אביסל א מאדנע אויפפאלנדע זאך. אבער דער איד טוט עס אויך שוין יארן לאנג אין די בילדער אפטיילונג.

זיך געוואנדערט פארוואס אייוועלט איז מהרי"י געשטימט זע איך אז זיי האבן געהאט שכל צי לעגימטעריזן אייוועלט אזוי זאל זיין א שטיקל נגיעה...

אבער לכאורה איז עס נישט ריכטיג צי לייגן אין א גליון אויפן שבת טיש
די קינדער דארפן נישט וויסן וואס אייוועלט איז
אפאר יאר צוריק האט רב וואזנער געזאגט ביי כינוס כלל ישראל אך ורק לצורך פרנסה למעשה איז מען מקיל אויף כשר אינטערטעימענט מיינט אבער נאכנישט אז קינדער דארפן אויפוואקסן מיט דעם

[וואסאפשט]

הה'ד קריכן אויף גראדע ווענט!!..

[איד]

אינטערעסאנט אויף וואס מ'האט זיך אויפגעכאפט דא...

די מאמענט שרייבט שוין יארן 'אידישע וועלט' ווען זיי ברענגען פון אייוועלט, פלוצלינג מאכט מען א ויצעקו, וואס איז? די אנדערע טעגליש האט עס געטון.... פלוצלינג ווערט עס אן אומפארשטענדליכע זאך...

[שאינו יודע לשאול]

אינטערעסאנט אויף וואס מ'האט זיך אויפגעכאפט דא...

די מאמענט שרייבט שוין יארן 'אידישע וועלט' ווען זיי ברענגען פון אייוועלט, פלוצלינג מאכט מען א ויצעקו, וואס איז? די אנדערע טעגליש האט עס געטון.... פלוצלינג ווערט עס אן אומפארשטענדליכע זאך...

אויב די טועמיה, בחצרות, איד אדער בלאט וואלט אריינגעלייגט ארטיקלען נאנט צו די סטאנדארטן פון מאמענט וואלט מען שוין לאנג געמאכט א ויצעקו.

[יאנטשי]

א אינטערסאנטע זאך וואס איך האב אויפגעפאסט. אמאל פלעגט מען אדווערטייזמענט א נייע סעלפאון האט מען געשריבן די מעלות דערפון, עס שטארק, באקוועם, ביליג. היינט אדווערטייזט מען א טעלפאון אז עס פילט גוט! גארנישט. פינטל.

דאס איז שוין לאנג די מהלך פון מארקעטן תכשיטים פאר די נשים, די לעצטיגע אויפטוה איז דאס קלאסיפיצירן א סעלפאון אלס תכשיט, דאן ווערן אלע אנדערע מעלות און חסרונות אומרעלאוואנט.