על דא ועל הא

[להגדיל הטראסק]

ער האט געחתמט דערויף, אבער ווער האט עס אויס געארבעט און געשריבן?

ווייסטע וואס? כ'וועל אגריען צו דיר אז די לשונות און מליצות האבן אנדערע געהאלפן, איין נאמען וואס איך ווייס אז ער פלעגט העלפן דעם רבי'ן מיט די ענינים, נישט יעדער איז דער מערסט - טאלאנטפולע שרייבער, אבער דער תוכן ווער האט אויסגעארבעט? אזוי ווי ר' @חלום חלמתי שרייבט: דו קענסט נישט דעם איד...

[אסרוחג]

תורה איז נישט געפילן, אבער ס'דא אזא זאך אז איינער לייגט זיך באמת אריין צו 'זוכן' א היתר וויבאלד ער ווייסט די וויכטיגקייט, און אזוי האבן די רבנים אמאל געטון ווען ס'האט אויסגעפעלט, מ'האט געזוכט אויף אזוי ווייט אז מ'איז נישט געשלאפן נעכט צו אויסארבעטן אן בית כל פי' תורה, פארשטייט זיך נאר אויב זיי האבן למעשה געקענט אויסארבעטן אן היתר.

און אויזער דעם איז דא אן עקסטער סייעתא דשמיא וועט מ'פרעגט אויף למעשה - ווען ס'איז גאנץ געקומען צו דעם דיין די שאלה ווערסעס איינער פראבירט סתם אזוי צו דורעכטון די שאלה, ווי באקאנט פון גדולים.

איך בין מסכים, אבער אראפלייגן הנחה אז נאר פאר וועם מוויינט זיך אויס מעג האבן א דעה דאס איז א נייע אויסטרעף, די אלע גרויסע רבנים וואס האבן געשריבן אלע יארן תשובות וואס זייער ווארט איז געווען ווארט אין מ'האט זיך גערעכנט מיט זיי זענען בארעכטיגט צו האבן אן מיינונג, לימט נישט די נושא אויף איינס צוויי יחידים וואס זיי האבן ביז היינט נישט געשריבן קיין איין תשובה וואס די וועלט ווייסט אין זאגן אז מ'מוז אנעמען זייער מיינונג וועגן מוויינט צו זיי, לא דרכה של תורה

אדמו"ר' מהר"א האט געשריבן אסאך תשובות

אדמו"ר מהר"א האט נישט געשריבן אזוי סאך תשובות
ער איז אבער א דיין און מורה הוראה, און געפסקנ'ט שאלות אין אלע ד' חלקי שו"ע נאך בחייו פון רבין ז"ל

1) ער האט געפסקנ'ט מראות (דאס ווייס איך נאך אין די ס' יארן ווען ער איז געווען אין ניו העמפשיר און ס'איז נישט געווען א מורה הוראה אויפן פלאץ)
2) ער האט מסדר געווען גיטין (ער איז דערמאנט אין איינע פון די תשובה ספרים צוזאמען מיט ר' משה פיינשטיין), ס'איז דא א באקאנטע תשובה פון די ל' יארן וועגן א קטלנית
3) ער איז געזעסן ביי דין תורה'ס (דאס האט אנגעהאלטן נאך אין די ערשטע יארן אין קרית יואל אויך)

ער איז נישט געווארן רב אין קרית יואל ווייל ער איז געווען דעם רבינ'ס א קינד, נאר ווייל ער איז געווען ראוי לאותו איצטלא מצד גדלותו בתורה (וי"א אז ער איז אפילו געווען איינע פון די קאנדידאטן צו ווערן דיין אין קרית יואל בחיי רבינו, אויב ס'איז אמת, וועט קיינער נישט פרעגן פארוואס נישט, והדבר ידוע לי"ח)
ווער ס'האט "געשריבן" די גאנצע תשובה מיט אלע מליצות?, זיכער איינער פון די שרייבערס בביתו, אבער די עצם בירור הלכה האט די רבי אליין מברר געווען און פארשריבן, די רבי האט זיך אויסגעדריקט פאר איינע פון די קינדער, כ'האב נאס געמאכט דעם קישן ביינאכט, איך זאל קענען טרעפן א היתר, די רבי האט זיך אריינגעלייגט אין דעם ראשו ורובו, ער האט עס גענומען פאר א פערזענליכע מיסיע, ארויסצוהעלפן חשוכי בנים
און ווען מען זעט דעם דאטום אין וועלכע טעג די רבי האט געשריבן די תשובה, בלייבט מען שטיין און שטוינען, דאס איז די זעלבע וואכן וואס איז געווען א יו"ט פורים, און מ'לערנט סוגיא אין ישיבה, און די רבי האט געטראפן צייט פאר דעם אויך, אין זה אלא סייעתא דשמיא גמורה

[ליינען]

מעלדונג
די ענין איז זייער א פארצווייגטע, עס זענען דא גדולי הפוסקים לאיסור ולהיתר, און דאס וואס איר זעהט אויף א וועב זייטל זאל ח"ו נישט מאכן אייער באשלוס אויף אזאנע האקעלע ענינים, נאר יעדער זאל אנפרעגן ביי זיין דעת תורה איבער דעם ענין.









בארא פארק – גאר א היסטארישע און שטורמישע אסיפת רבנים איז פארגעקומען דעם היינטיגן דאנערשטאג מיטאג לסדר 'וה' אתנו אל תיראום' [שלח] שנת תשפ"ה לפ"ק, וואו עס זיך צוזאמגעקומען תחת קורת גג אחד העכער 80 רבנים וגדולי ההוראה פון כמעט אלע שיכטן און קרייזן פון כלל ישראל, אינאיינעם דן צו זיין איבער גאר א קריטיש און וויכטיגן נושא בהלכה וואס איז נוגע לקדושתן של ישראל, וואס איז גע'אסר'ט געווארן דורך די גדולי הרבנים ועמודי ההוראה פון די פריערדיגע דורות, און וויבאלד עס זענען אין די לעצטע תקופה געהערט געווארן פארשידענע צדדי היתר, האבן די גדולי הרבנים ומנהיגי עדת ישורון געשפירט פאר וויכטיג צוזאמצוברענגן די רבנים ומורי ההוראה ויושבי על מדין כדי איבערצוגיין דעם נושא און מחזק זיין דעם איסור כדי לגדור גדר אין די ענינים החמורות שבחמורות.

עס איז געווען אן ערהאבן בילד צו זעהן ווי דער זאל פון אנשי ספרד – וואס האט געהאט די זכי' צו זיין די אכסניא של תורה פאר דעם היסטארישן אסיפה – האט זיך כסדר אנגעפילט מיט חשוב'ע רבנים וגדולי ההוראה פון פילע קהלות קדושות אין כלל ישראל, וועלכע זענען אלע זיך צוזאמגעקומען פאר איין איינציגן ציל: לחזור ולשנן מסורת רבותינו עמודי ההוראה שבדור הקודם, איבערצו'חזר'ן און באפעסטיגן די יסודות פון קדושתן של ישראל וואס אונזערע פריערדיגע גדולי ישראל האבן אוועקגעשטעלט כיתד שלא תמוט, און דאס אנהאלטן אויף ווייטער מיט אן אומבויגזאמקייט בלי שום שינוי.

במשך די גאנצע צייט זענען די חשוב'ע רבנים ודיינים געזעצן מיט א געוואלדיגן ערנסטקייט, וויסנדיג דעם גרויס אחריות וואס ליגט אויף זיי ווען מען איז דן איבער די הארבסטע ענינים בקדושתן של ישראל, און גלייכצייטיג האט געהערשט אן אטמאספערע פון אחדות און שלום, ווען דער ציהל איז בלויז ארויסצוזאגן דעם דעת תורה הברורה און מחזק זיין דעם איסור וואס איז געווען אלע יארן אנגענומען מיט א פשטות ביי אלע פריערדיגע רבנים מובהקים, אויף א פארנעם כדת של תורה אהן קיין שום פערעזענליכע אינטערעסן.

די אסיפה איז געעפנט געווארן דורך הרה"ג פה מפיק מרגליות ר' חיים אהרן פריעדמאן שליט"א אבד"ק אמרי אברהם וועלכער האט געניט אנגעפירט דעם גאנצן מעמד, דער חשוב'ער יושב ראש האט ארויסגעברענגט די מטרה פון די אסיפה אז מען איז געקומען דא דן זיין איבער ענינים וואס זענען חמורות שבחמורות אין כלל ישראל און עס רעדט זיך דא פון חששות בעניני ממזרות רח"ל, וואס די אלע שאלות זענען ביז יעצט געווען אנגענומען קלאר לאיסור ביי אלע רבנים מובהקים, און אצינד קומט מען זיך צוזאם איבערצוגעבן אויף ווייטער דעם קלארן דעת תורה וואס מיר האבן מקבל געווען פון די פריערדיגע און דערמיט מחזק זיין די גדרים וסייגים למען קדושתן של ישראל.

ביים אנפאנג פון אסיפה האט דער יו"ר שליט"א איבערגעגעבן א וויכטיגן שליחות בשם דעם ביד"צ העדה החרדית אין ירושלים, וואס האבן א טאג בעפאר אפגעהאלטן א מושב בי"ד וואס בראש ההרכב איז געזעצן הגאון האדיר ר' אברהם יצחק אולמאן שליט"א חבר הביד"ץ, און זיי זאגן אז דער בית דין האט שוין קלאר ארויסגעברענגט דעת תורתם לאיסור און האבן גארנישט וואס מוסיף צו זיין, נאר לרגל די אסיפה ווילן זיי איבערגעבן א ספעציעלע באגריסונג און ברכה אז זיי זענען גאר שטארק מחשיב דאס וואס די רבנים ועמודי ההוראה פון יהדות החרדית בארה"ב שטעלן זיך ארויס למען טהרתן של ישראל, און זיי וואונטשן אן אלע רבנים הנאספים אז מען זאל מצליח זיין צו ראטעווען אידן פון מכשולות און זעהן סייעתא דשמיא.

דער יו"ר האט צום ערשט ארויפגערופן איינעם פון די גרעסטע מומחים אין דעם פעלד, אויף וועם עס האבן זיך סומך געווען אין אט די האקעלסטע ענינים די גדולי ההוראה מדור הקודם ובראשם כ"ק הגה"צ אבד"ק מאנטעווידעא זצ"ל, הלא הוא העסקן המפורסם הר"ר אהרן שמואל יאקאבאוויטש שליט"א, וועלכער איז אויף א קלארן אופן דורכגעגאנגען די מציאות הדברים און האט איבערגעגעבן די קלארע פרטים און מציאות נוגע פארן שאלה העומד על הפרק, כדי די רבנים ופוסקים מובהקים זאלן קענען דן זיין ע"פ הלכה והמציאות כדת של תורה.

דערנאך האט מען געהערט קורצע ווערטער דורך א הוק-אפ פון הגאון הגדול ר' נתן קופשיץ שליט"א רב דקהל נחלה ומנוחה אין בית שמש, וועלכער האט געזאגט אז היות ער הערט אז מען זאגט נאך אלץ בשמו אז ער איז מתיר דעם ענין, וויל ער דא אריינרעדן אין מייק און איבערגעבן קלאר דעת תורתו אז אלע אנוועזענדע רבנים זאלן הערן אז ער האט דאס קיינמאל נישט מתיר געווען! און דערביי האט ער אנגעוואונטשן די רבנים זיי זאלן זוכה זיין לגדור גדר און זאלן ניצל ווערן מכל צרה וצוקה.

דאן האט אויפגעטרעטן דער עמוד ההוראה הגה"צ אבד"ק פריימאן שליט"א ראב"ד התאחדות הרבנים, וועלכער האט זיך אריינגעלאזט אין א לענגערן הלכה'דיגן שמועס וואו ער איז דורכגעגאנגען דעם גאנצן נושא מיט א זעלטענעם קלארקייט פון אלע פוסקים ראשונים ואחרונים, וואס אלע זאגן ארויס דעם קלארן און אומצוויידייטיגן פסק לאיסור.

דערנאך האט מען ווידעראמאל געהערט א הוק-אפ פון ארץ ישראל דורך הגאון הגדול המפורסם ר' משה שאול קליין שליט"א לאנגיעריגער דומ"ץ בבית הוראה פון הגאון האדיר פוסק הדור בעל שבט הלוי זצ"ל, וואס כידוע איז ער געווען דער נאנטסטער מענטש וואס ממש לא זז ידו מתוך ידו רבות בשנים, דער גאון שליט"א האט ארומגערעדט איבער דעם קלארן הוראה לאיסור אין דעם ענין וואס ער מקבל געווען פון רבו המובהק דער בעל שבט הלוי זצ"ל, און איבער די שרעקליכע מכשולות בקדושת ישראל וואס קען ארויסקומען פון מקיל זיין אין אזעלכע ענינים.

דערנאך האט אויפגעטראטן הגה"צ אבד"ק וואלקאן שליט"א וועלכער האט אין אנפאנג בארירט דעם חלק ההלכה, און האט דערנאך ארויסגעברענגט דעם חלק ההשקפה אז אזעלכע האקלע ענינים וואס האנדלט זיך פון די סאמע וויכטיגסטע יסודות פון קדושתן של ישראל דארפן ווערן דורכגעטוהן מיט'ן גרעסטן כובד ראש, און אויב ס'איז אן אחריות משנה צו זיין פון די פריערדיגע דורות אפילו אויף לחומרא, איז א ק"ו אז ס'איז פילפאכיג א גרעסערע אחריות משנה צו זיין אויף אן ענין לקולא ובפרט ביי אזא הארבן ענין וואס די זקני הוראה פון פריערדיגן דור האבן דאס קלאר גע'פסק'נט לאיסור, וואס דעריבער זענען מיר לגמרי נישט בכח מקיל צו זיין אין דעם ענין.

ביים שלוס האט דער יו"ר שליט"א ארויסגעברענגט דעם געדאנק אז די אלע אנוועזענדע רבנים ודיינים זאלן זיך מחזק זיין איינער דעם אנדערן, און ווער עס שפירט אז ער וויל זיך מער אריינלייגן דורכצוטוהן דעם ענין איז אדרבה תבוא עליו ברכה.

דערנאך זענען די חשוב'ע רבנים שליט"א געזעצן א שטיק צייט וואו מען האט צווישן זיך נושא ונותן געווען בדבר, און דאן האבן אלע אנווענזדע פארלאזט די אסיפה מיט אן אנטשלאסנקייט אנצוהאלטן דעם דעת תורה וואס מיר האבן מקבל געווען פון אמאל, און האפנטליך וועט מען ווייטער אפהיטן על גחלת ישראל שלא תכוה ביז מיר וועלן זוכה זיין בקרוב צו די גאולה השלימה בב"א.



רשימת הגאונים והצדיקים רבנים ודיינים שליט"א וועלכע האבן זיך באטייליגט ביי די היסטארישע אסיפה לשם שמים, ואין מוקדם ומאוחר בתורה. [מיר בעטן שטארק אנטשולדיגונג אויב האבן מיר בטעות ארויסגעלאזט א נאמען וכדו' וכבר אמר דוד המלך ע"ה שגיאות מי יבין, ואת כבוד תורתם הסליחה]

כ"ק אדמו"ר מגאלאנטא שליט"א, כ"ק אדמו"ר מבורשטין שליט"א, כ"ק אדמו"ר מפאפא-ב"פ שליט"א, כ"ק אדמו"ר מחוסט שליט"א. הרבנים הגאונים הצדיקים: אבד"ק פריימאן שליט"א ראב"ד התאחדות הרבנים, אבד"ק מגד יהודה שליט"א, אבד"ק וואלקאן שליט"א, דומ"ץ סקווירא ב"פ שליט"א, גאב"ד פאלטישאן שליט"א, דומ"ץ סקווירא ירושלים שליט"א, אבד"ק קארלסבורג שליט"א, אבד"ק קליינווארדיין שליט"א, אבד"ק בעלזא-מאכניווקא וומסב"ג שליט"א אבד"ק היבנוב שליט"א רב דבית החולים מיימאנידעס, אבד"ק קלעסאן שליט"א מרבני קהל יטב לב דסאטמאר וומסב"ג, רבי אפרים שמעון לייכטאג שליט"א דומ"ץ סאטמאר 15, רבי משה קעסלער שליט"א דומ"ץ וראה"כ וויזניץ, רבי מאיר גרינוואלד שליט"א דומ"ץ פאפא בשליחות אביו כ"ק אדמו"ר מפאפא שליט"א, רבי שלו' פסח לאנגסאם שליט"א דומ"ץ בעלזא’ אבד"ק פאלטישאן-פלעטבוש שליט"א, אבד"ק לייפניק שליט"א, רב דקרית הערצאג שליט"א בארה"ק, אבד"ק פרעשבורג שליט"א, אבד"ק בערזשאן שליט"א, אבד"ק קאמעניץ שליט"א, אבד"ק גאלאנטא שליט"א, אבד"ק אוסטילא שליט"א, אבד"ק אמרי אברהם שליט"א, אבד"ק סוואליווע שליט"א, רבי יחזקאל עקיבא גראס שליט"א דומ"ץ בעלזא, רבי מאיר צבי בערגער שליט"א דומ"ץ בעלזא, רבי זושא אויש שליט"א דומ"ץ בהלכה ורפואה בקהל יטב לב סאטמאר, רבי יואל זוסמאן הורוויץ רב דקהל תולדות צבי ספינקא ב"פ בשליחות אביו כ"ק אדמו"ר מתולדות צבי ספינקא שליט"א, רבי יוסף באב"ד שליט"א דומ"ץ וויזניץ מאנסי, ר' חיים דוד קראקעווער שליט"א דומ"ץ גור סטעטן איילענד, רבי אברהם דוד ליווי שליט"א דומ"ץ באיאן ירושלים, רבי ישראל ראזענבערג שליט"א דומ"ץ קהל תורת חיים וויזניץ וומסב"ג, רבי אברהם ישעי' וואזנער שליט"א דומ"ץ בשיכון סקווירא בשליחות אביו הגה"צ ראב"ד סקווירא שליט"א, רבי משה אסטרייכער שליט"א דומ"ץ בבארא פארק, רבי יצחק אהרן גאלדבערגער שליט"א דומ"ץ בקהל פאפא וומסב"ג, רבי דוד לייב פישער שליט"א דומ"ץ בקהל פאפא וומסב"ג, רבי שלו' יעקב גרינשטיין שליט"א דומ"ץ בקהל באבוב-45, רבי מאיר אלי' טייטלבוים שליט"א דומ"ץ טשערנאביל, רבי נפתלי דייטש דומ"ץ בקרית יואל, רבי יואל האלבערשטאם שליט"א דומ"ץ קהל עדת יראים וויען, רבי יעקב מנחם שטייף שליט"א מו"ץ התאחדות הרבנים, רבי חיים משה רוקח שליט"א דומ"ץ בבי"ד אבני שיש פאלטישאן, רבי חיים אלעזר עסטרייכער שליט"א דומ"ץ בית תלמוד להוראה, און נאך אנדערע.

[ChatGPT]

ער איז נישט געווארן רב אין קרית יואל ווייל ער איז געווען דעם רבינ'ס א קינד, נאר ווייל ער איז געווען ראוי לאותו איצטלא מצד גדלותו בתורה (וי"א אז ער איז אפילו געווען איינע פון די קאנדידאטן צו ווערן דיין אין קרית יואל בחיי רבינו, אויב ס'איז אמת, וועט קיינער נישט פרעגן פארוואס נישט, והדבר ידוע לי"ח)
ווער ס'האט "געשריבן" די גאנצע תשובה מיט אלע מליצות?, זיכער איינער פון די שרייבערס בביתו, אבער די עצם בירור הלכה האט די רבי אליין מברר געווען און פארשריבן, די רבי האט זיך אויסגעדריקט פאר איינע פון די קינדער, כ'האב נאס געמאכט דעם קישן ביינאכט, איך זאל קענען טרעפן א היתר, די רבי האט זיך אריינגעלייגט אין דעם ראשו ורובו, ער האט עס גענומען פאר א פערזענליכע מיסיע, ארויסצוהעלפן חשוכי בנים
און ווען מען זעט דעם דאטום אין וועלכע טעג די רבי האט געשריבן די תשובה, בלייבט מען שטיין און שטוינען, דאס איז די זעלבע וואכן וואס איז געווען א יו"ט פורים, און מ'לערנט סוגיא אין ישיבה, און די רבי האט געטראפן צייט פאר דעם אויך, אין זה אלא סייעתא דשמיא גמורה

זייער ריכטיג אז עס איז נישט צופיל נוגע ווער עס האט אויסגעגאסן די טינט אויפן פאפיר, אבער לענ"ד וואלט יענער געדארפט מער אבאכט געבן אז עס זאל האבן א טראדיציאנאלע שפראך עס זאל אויסזעהן ווי דער רבי האט עס אליין געשריבען. נישט ווי א צורבא דרבנן האט עס געשריבען פאר א קובץ תורני.
אגב דאס וואס דו שרייבסט אז עס איז געשריבען געווארן דורך "איינער פון די שרייבערס בביתו" איז נישט ריכטיג, יענער גרויסע ת"ח איז ביז נישט לאנג צוריק געווען היבש ווייט מביתו של מרן, און אפילו יעצט איז ער נישט עמטליך קיין חלק מביתו.

[א יוני אין שוויץ]

כ'זע אז ס'פעלט דא קלארקייט אין די נושא, אלע דורות זענען געווען דיינים און רבנים אין שטעט און אין שטעטלעך יעדער האט געפסקנ'ט זייער שטאט'ס שאלות, אבער ווען ס'איז געקומען א שווערע נושא לדוגמא היתר עגונות מתיר זיין אשה לבעלה וכדומה האבן זיי נישט אליינס גפסקנ'ט נאר אנגעפרעגט ביי די גרויסע גדולים בדוריהם.
לענינו, ס'איז יעצט דא א שווערע שאלה אין די הארבסטע עניינים אין הלכה, און אזא שאלה דארף גפסקנ'ט ווערן "נאר ביי די גרויסע גדולים" וואס האבן א פארשטאנד אין די נושא און אויך האבן זיי סמיכה צו קענען פסקנ'ן אזא שאלה, און ס'איז טאקע דא פון די אויף ביידע זייטן, און לכאורה דאס האט געמיינט א מעסיזש פון קהל אז "איר זענט נאך נישט אין דעם לעוול צו קענען דן זיין די נושא" כ'האב געהערט פון איינע פון די גרעסטע בעלי הוראה בדורינו וואס האט זיך אויסגעדריקט אויף איינע פון די וואס זענען ביזי טרעפן דיינים צו חתמנ'ן אויף ק"ק וכדומה, אז וויאזוי קען ער אריינרעדן אין דעם נושא, ער האט דאך נישט קיין השגה וויאזוי א רחם זעט אויס...
ודי בזה.

איך בין נישט אזוי בהווואנט אין די נושא אבער וויפיל איך הער איז דא גרויסע רבנים אויף ביידע זייטן, אין סקומט נישט אריין צו מוויינט זיך אויס צו זיי אדער נישט, די תורה איז נישט קיין געפילן

וואו שטייט דא אז ס'איז נאר פאר וועם מ'וויינט זיך אויס? ועוד כ'האב געשריבן אז ס'דא גרויסע אויף ביידע זייטן.

[שבת קודש]

אלע 100 דיינים וואס זענען געווען ביי ביידע אסיפת הרבנים האבן דורכגעטוען די נושא?

[טלית]

די לעצט מפורסם'דיגע תשובה פון האדמו"ר מהר"א איז דאכצעך וועגן די בראקל - פאר ווער עס געדענקט.

כ'וויל מאריך זיין במעלת האדמו"ר כותב התשובה להיתר, איבער די גאר זעלטענע ערשיינונג אינעם היינטיגן דור פון א חסידישע רבי, אבער דאך א גדול בהוראה, סיי בעבר אין די אינגע יארן אלס שר המאה צו וועם גרינגע שאלות קומען אן, ביז היינט אלס שר האלפים צו וועם נאר די גרעסערע און האקעלע שאלות קומען אן צו זיין טיש, אבער אין כאן מקומו להאריך.

[שינאווער]

איך בין מסכים, אבער אראפלייגן הנחה אז נאר פאר וועם מוויינט זיך אויס מעג האבן א דעה דאס איז א נייע אויסטרעף, די אלע גרויסע רבנים וואס האבן געשריבן אלע יארן תשובות וואס זייער ווארט איז געווען ווארט אין מ'האט זיך גערעכנט מיט זיי זענען בארעכטיגט צו האבן אן מיינונג, לימט נישט די נושא אויף איינס צוויי יחידים וואס זיי האבן ביז היינט נישט געשריבן קיין איין תשובה וואס די וועלט ווייסט אין זאגן אז מ'מוז אנעמען זייער מיינונג וועגן מוויינט צו זיי, לא דרכה של תורה

אדמו"ר' מהר"א האט געשריבן אסאך תשובות

אדמו"ר מהר"א האט נישט געשריבן אזוי סאך תשובות
ער איז אבער א דיין און מורה הוראה, און געפסקנ'ט שאלות אין אלע ד' חלקי שו"ע נאך בחייו פון רבין ז"ל

1) ער האט געפסקנ'ט מראות (דאס ווייס איך נאך אין די ס' יארן ווען ער איז געווען אין ניו העמפשיר און ס'איז נישט געווען א מורה הוראה אויפן פלאץ)
2) ער האט מסדר געווען גיטין (ער איז דערמאנט אין איינע פון די תשובה ספרים צוזאמען מיט ר' משה פיינשטיין), ס'איז דא א באקאנטע תשובה פון די ל' יארן וועגן א קטלנית
3) ער איז געזעסן ביי דין תורה'ס (דאס האט אנגעהאלטן נאך אין די ערשטע יארן אין קרית יואל אויך)

ער איז נישט געווארן רב אין קרית יואל ווייל ער איז געווען דעם רבינ'ס א קינד, נאר ווייל ער איז געווען ראוי לאותו איצטלא מצד גדלותו בתורה (וי"א אז ער איז אפילו געווען איינע פון די קאנדידאטן צו ווערן דיין אין קרית יואל בחיי רבינו, אויב ס'איז אמת, וועט קיינער נישט פרעגן פארוואס נישט, והדבר ידוע לי"ח)
ווער ס'האט "געשריבן" די גאנצע תשובה מיט אלע מליצות?, זיכער איינער פון די שרייבערס בביתו, אבער די עצם בירור הלכה האט די רבי אליין מברר געווען און פארשריבן, די רבי האט זיך אויסגעדריקט פאר איינע פון די קינדער, כ'האב נאס געמאכט דעם קישן ביינאכט, איך זאל קענען טרעפן א היתר, די רבי האט זיך אריינגעלייגט אין דעם ראשו ורובו, ער האט עס גענומען פאר א פערזענליכע מיסיע, ארויסצוהעלפן חשוכי בנים
און ווען מען זעט דעם דאטום אין וועלכע טעג די רבי האט געשריבן די תשובה, בלייבט מען שטיין און שטוינען, דאס איז די זעלבע וואכן וואס איז געווען א יו"ט פורים, און מ'לערנט סוגיא אין ישיבה, און די רבי האט געטראפן צייט פאר דעם אויך, אין זה אלא סייעתא דשמיא גמורה

וואו קען מען זעהן דעם תשובה?

[וואוילער]

ער איז נישט געווארן רב אין קרית יואל ווייל ער איז געווען דעם רבינ'ס א קינד, נאר ווייל ער איז געווען ראוי לאותו איצטלא מצד גדלותו בתורה (וי"א אז ער איז אפילו געווען איינע פון די קאנדידאטן צו ווערן דיין אין קרית יואל בחיי רבינו, אויב ס'איז אמת, וועט קיינער נישט פרעגן פארוואס נישט, והדבר ידוע לי"ח)
ווער ס'האט "געשריבן" די גאנצע תשובה מיט אלע מליצות?, זיכער איינער פון די שרייבערס בביתו, אבער די עצם בירור הלכה האט די רבי אליין מברר געווען און פארשריבן, די רבי האט זיך אויסגעדריקט פאר איינע פון די קינדער, כ'האב נאס געמאכט דעם קישן ביינאכט, איך זאל קענען טרעפן א היתר, די רבי האט זיך אריינגעלייגט אין דעם ראשו ורובו, ער האט עס גענומען פאר א פערזענליכע מיסיע, ארויסצוהעלפן חשוכי בנים
און ווען מען זעט דעם דאטום אין וועלכע טעג די רבי האט געשריבן די תשובה, בלייבט מען שטיין און שטוינען, דאס איז די זעלבע וואכן וואס איז געווען א יו"ט פורים, און מ'לערנט סוגיא אין ישיבה, און די רבי האט געטראפן צייט פאר דעם אויך, אין זה אלא סייעתא דשמיא גמורה

לענ"ד וואלט יענער געדארפט מער אבאכט געבן אז עס זאל האבן א טראדיציאנאלע שפראך עס זאל אויסזעהן ווי דער רבי האט עס אליין געשריבען. נישט ווי א צורבא דרבנן האט עס געשריבען פאר א קובץ תורני.

קוק ווער ס'רעדט...
דער ChatGPT וואס איך בעט זיך ביי אים אז ער זאל שרייבן זאכן אויף א וועג אז מ'זאל מיינען אז איך האב עס געשריבן, און גארנישט... ער נוצט ווייטער זיין פענסי שפראך.

[איד]

רבי שלו' יעקב גרינשטיין שליט"א דומ"ץ בקהל באבוב-45,

ער איז אפציעל א דיין אין די קהילה?

[וואוילער]

צ.ק.

זאגט מיר איינער אז ס'איז אינטערעסאנט צו זעהן ווי ביי געוויסע האט מען מער אנגעפאנגען צו אנטוהן ווייסע העמעדער ראש חודש, און בלויע העמעדער אום שבת.

[גד'ל]

איך בין מסכים, אבער אראפלייגן הנחה אז נאר פאר וועם מוויינט זיך אויס מעג האבן א דעה דאס איז א נייע אויסטרעף, די אלע גרויסע רבנים וואס האבן געשריבן אלע יארן תשובות וואס זייער ווארט איז געווען ווארט אין מ'האט זיך גערעכנט מיט זיי זענען בארעכטיגט צו האבן אן מיינונג, לימט נישט די נושא אויף איינס צוויי יחידים וואס זיי האבן ביז היינט נישט געשריבן קיין איין תשובה וואס די וועלט ווייסט אין זאגן אז מ'מוז אנעמען זייער מיינונג וועגן מוויינט צו זיי, לא דרכה של תורה

אדמו"ר' מהר"א האט געשריבן אסאך תשובות

און ווען מען זעט דעם דאטום אין וועלכע טעג די רבי האט געשריבן די תשובה, בלייבט מען שטיין און שטוינען, דאס איז די זעלבע וואכן וואס איז געווען א יו"ט פורים, און מ'לערנט סוגיא אין ישיבה, און די רבי האט געטראפן צייט פאר דעם אויך, אין זה אלא סייעתא דשמיא גמורה

די סוגיא שיעורים איז מער א קונץ וואו דעם דאס איז גאנץ א פשוטע תשובה צו פארשטיין און מער ווייניגער שוין דערמאנט די סוגיות אין אנדערע תשובות שוין ארויסגעקומען בעפאר ווידער זיינע סוגיא שיעורים זענען טיפער און מער בהיקף

[הדסים]

► Show Spoiler

ווער איז אלץ דארט?

כ'האב באקומען אין אימעיל דעם ליסטע:

רבי בנימין זאב לאנדא שליט"א, דומ’’ץ טאהש
הגה"צ אבד’’ק סאטמאר וויליאמסבורג שליט"א בשליחות אביו כ"ק אדמו"ר מסאטמאר שליט"א
הגאוה"צ חברי ביד"צ דקהל יטב לב סאטמאר שליט"א בשליחות רבם כ"ק אדמו"ר מסאטמאר שליט"א
הגה"צ רבי מאיר גרינוואלד שליט"א, דומ"ץ פאפא בשליחות אביו כ"ק מרן אדמו"ר מפאפא שליט"א
הגה"צ רבי יושע רובין שליט"א, אבד’’ק באבוב 45
הגאון רבי אברהם חיים שטיינווארצל שליט"א, אבד"ק מטה אפרים ור"י שערי יושר
הגאון רבי אפרים שמעון לייכטאג שליט"א דומץ סאטמאר 15
הגאון רבי אלעזר ניסן שטראלי שליט"א, דומ’’ץ סאטמאר דבר"י ב"פ
הגה"צ רבי ארי' ראזענפעלד שליט"א דומ’’ץ סאטמאר קרית יואל קהל ויואל משה
הגאון רבי ארי' לייבוש פריעדמאן שליט"א דומ’’ץ סאטמאר ווילאמסבורג
הגאון רבי אברהם מאיר האלבערשטאם שליט"א דומ’’ץ סאטמאר 18
הגאון רבי בנימין זאב פליישער שליט"א, דומ’’ץ וויזניץ ב’’פ
הגאון רבי בערל איינהארן שליט"א דומ’’ץ סקווירא 12
הגאון רבי דוד לייב פישער שליט"א, דומ"ץ פאפא
הגה"צ רבי זלמן לייב פילאפף שליט"א, אבד"ק מכלל יופי וחבר הביד"צ דסאטמאר
הגה"צ רבי חיים אלעזר פריעדמאן שליט"א, אבד"ק טענקא
הגאון רבי חיים אהרן אונגאר שליט"א, דומ’’ץ סאטמאר סאוט אכט
הגאון רבי חיים יחזקאל בערקאוויטש שליט"א, בשליחות אביו הגאון הגדול דומ"ץ קרית יואל שליט"א בעל אגלי דבש
הגאון הגדול רבי יעקב מיללער שליט"א, אבד’’ק אייזנשטאט
הגאון הגדול רבי יצחק ביסטריצקי שליט"א, דומ’’ץ באיאן
הגה"צ רבי לוי יצחק גרינוואלד שליט"א, דומ"ץ פאפא ב"פ
הגה"צ רבי יצחק הערשקאוויטש שליט"א, אב"ד האליין ודומ"ץ צאנז קלויזענבורג
הגאון רבי ישראל ראזענבערג שליט"א, דומ’’ץ וויזניץ וויליאמסבורג
הגאון רבי יעקב ברוך לעדערייך שליט"א, אבד"ק סטאלין ב’’פ
הגה"צ רבי יצחק זלמן גיפס שליט"א אבד"ק ברכת אברהם וראה"כ ספינקא ב’’פ
הגאון הגדול רבי יוסף ישראל אייזענבערגער שליט"א דומ’’ץ שיכון סקווירא
הגאון הגדול רבי משה פאגעל שליט"א, אבד’’ק פני מנחם
הגאון רבי מאיר יוסף רובין שליט"א, דומ’’ץ ראחמיסטריווקא
הגאון רבי פנחס כ’’ץ שליט"א דומ"ץ סאטמאר גערי
הגה"צ רבי צבי היילפרין שליט"א דומ"ץ וויען ב’’פ
הגה"צ רבי שלמה לייב וויינבערגער שליט"א, אבד"ק פאיע וחבר הביד"ץ ד'סאטמאר
הגאון רבי שמעון כ’’ץ שליט"א, דומ’’ץ סאטמאר מאנסי
הגאון רבי שלום פסח לאנגזאם שליט"א, דומ’’ץ בעלזא ב’’פ
הגאון רבי שלמה שבתי קעסטענבוים שליט"א דומ"ץ סאטמאר בנין בראך

מיר איז א חידוש ר' אפרים שמעון לייכטאג און ר' בנימין פליישער.

אגב מטעם מהר"יי איז דא עטליכע דיינים לאיסור.

יעצט הער איך טאקע אז ר' אפרים שמעון איז לאיסור.

[דער תהלים איד]

די ליע גארדענס ביהמ"ד (מהרי"י) בויט יעצט איבער און די מקוה איז פארמאכט, און ביהמ"ד וואלאבאוט (מהר"א) האט געגעבן רשות צו נוצן דערווייל זייער מקוה, מ'וועט פארטיילן אקטיווע מקוה קארטלעך.

מודעה אין די ליע גארדענס ביהמ"ד:

לי גארדענס.jpg (317.26 KiB) געזען געווארן 530 מאל

[פשוט און גראד]

► Show Spoiler

מעלדונג
די ענין איז זייער א פארצווייגטע, עס זענען דא גדולי הפוסקים לאיסור ולהיתר, און דאס וואס איר זעהט אויף א וועב זייטל זאל ח"ו נישט מאכן אייער באשלוס אויף אזאנע האקעלע ענינים, נאר יעדער זאל אנפרעגן ביי זיין דעת תורה איבער דעם ענין.









בארא פארק – גאר א היסטארישע און שטורמישע אסיפת רבנים איז פארגעקומען דעם היינטיגן דאנערשטאג מיטאג לסדר 'וה' אתנו אל תיראום' [שלח] שנת תשפ"ה לפ"ק, וואו עס זיך צוזאמגעקומען תחת קורת גג אחד העכער 80 רבנים וגדולי ההוראה פון כמעט אלע שיכטן און קרייזן פון כלל ישראל, אינאיינעם דן צו זיין איבער גאר א קריטיש און וויכטיגן נושא בהלכה וואס איז נוגע לקדושתן של ישראל, וואס איז גע'אסר'ט געווארן דורך די גדולי הרבנים ועמודי ההוראה פון די פריערדיגע דורות, און וויבאלד עס זענען אין די לעצטע תקופה געהערט געווארן פארשידענע צדדי היתר, האבן די גדולי הרבנים ומנהיגי עדת ישורון געשפירט פאר וויכטיג צוזאמצוברענגן די רבנים ומורי ההוראה ויושבי על מדין כדי איבערצוגיין דעם נושא און מחזק זיין דעם איסור כדי לגדור גדר אין די ענינים החמורות שבחמורות.

עס איז געווען אן ערהאבן בילד צו זעהן ווי דער זאל פון אנשי ספרד – וואס האט געהאט די זכי' צו זיין די אכסניא של תורה פאר דעם היסטארישן אסיפה – האט זיך כסדר אנגעפילט מיט חשוב'ע רבנים וגדולי ההוראה פון פילע קהלות קדושות אין כלל ישראל, וועלכע זענען אלע זיך צוזאמגעקומען פאר איין איינציגן ציל: לחזור ולשנן מסורת רבותינו עמודי ההוראה שבדור הקודם, איבערצו'חזר'ן און באפעסטיגן די יסודות פון קדושתן של ישראל וואס אונזערע פריערדיגע גדולי ישראל האבן אוועקגעשטעלט כיתד שלא תמוט, און דאס אנהאלטן אויף ווייטער מיט אן אומבויגזאמקייט בלי שום שינוי.

במשך די גאנצע צייט זענען די חשוב'ע רבנים ודיינים געזעצן מיט א געוואלדיגן ערנסטקייט, וויסנדיג דעם גרויס אחריות וואס ליגט אויף זיי ווען מען איז דן איבער די הארבסטע ענינים בקדושתן של ישראל, און גלייכצייטיג האט געהערשט אן אטמאספערע פון אחדות און שלום, ווען דער ציהל איז בלויז ארויסצוזאגן דעם דעת תורה הברורה און מחזק זיין דעם איסור וואס איז געווען אלע יארן אנגענומען מיט א פשטות ביי אלע פריערדיגע רבנים מובהקים, אויף א פארנעם כדת של תורה אהן קיין שום פערעזענליכע אינטערעסן.

די אסיפה איז געעפנט געווארן דורך הרה"ג פה מפיק מרגליות ר' חיים אהרן פריעדמאן שליט"א אבד"ק אמרי אברהם וועלכער האט געניט אנגעפירט דעם גאנצן מעמד, דער חשוב'ער יושב ראש האט ארויסגעברענגט די מטרה פון די אסיפה אז מען איז געקומען דא דן זיין איבער ענינים וואס זענען חמורות שבחמורות אין כלל ישראל און עס רעדט זיך דא פון חששות בעניני ממזרות רח"ל, וואס די אלע שאלות זענען ביז יעצט געווען אנגענומען קלאר לאיסור ביי אלע רבנים מובהקים, און אצינד קומט מען זיך צוזאם איבערצוגעבן אויף ווייטער דעם קלארן דעת תורה וואס מיר האבן מקבל געווען פון די פריערדיגע און דערמיט מחזק זיין די גדרים וסייגים למען קדושתן של ישראל.

ביים אנפאנג פון אסיפה האט דער יו"ר שליט"א איבערגעגעבן א וויכטיגן שליחות בשם דעם ביד"צ העדה החרדית אין ירושלים, וואס האבן א טאג בעפאר אפגעהאלטן א מושב בי"ד וואס בראש ההרכב איז געזעצן הגאון האדיר ר' אברהם יצחק אולמאן שליט"א חבר הביד"ץ, און זיי זאגן אז דער בית דין האט שוין קלאר ארויסגעברענגט דעת תורתם לאיסור און האבן גארנישט וואס מוסיף צו זיין, נאר לרגל די אסיפה ווילן זיי איבערגעבן א ספעציעלע באגריסונג און ברכה אז זיי זענען גאר שטארק מחשיב דאס וואס די רבנים ועמודי ההוראה פון יהדות החרדית בארה"ב שטעלן זיך ארויס למען טהרתן של ישראל, און זיי וואונטשן אן אלע רבנים הנאספים אז מען זאל מצליח זיין צו ראטעווען אידן פון מכשולות און זעהן סייעתא דשמיא.

דער יו"ר האט צום ערשט ארויפגערופן איינעם פון די גרעסטע מומחים אין דעם פעלד, אויף וועם עס האבן זיך סומך געווען אין אט די האקעלסטע ענינים די גדולי ההוראה מדור הקודם ובראשם כ"ק הגה"צ אבד"ק מאנטעווידעא זצ"ל, הלא הוא העסקן המפורסם הר"ר אהרן שמואל יאקאבאוויטש שליט"א, וועלכער איז אויף א קלארן אופן דורכגעגאנגען די מציאות הדברים און האט איבערגעגעבן די קלארע פרטים און מציאות נוגע פארן שאלה העומד על הפרק, כדי די רבנים ופוסקים מובהקים זאלן קענען דן זיין ע"פ הלכה והמציאות כדת של תורה.

דערנאך האט מען געהערט קורצע ווערטער דורך א הוק-אפ פון הגאון הגדול ר' נתן קופשיץ שליט"א רב דקהל נחלה ומנוחה אין בית שמש, וועלכער האט געזאגט אז היות ער הערט אז מען זאגט נאך אלץ בשמו אז ער איז מתיר דעם ענין, וויל ער דא אריינרעדן אין מייק און איבערגעבן קלאר דעת תורתו אז אלע אנוועזענדע רבנים זאלן הערן אז ער האט דאס קיינמאל נישט מתיר געווען! און דערביי האט ער אנגעוואונטשן די רבנים זיי זאלן זוכה זיין לגדור גדר און זאלן ניצל ווערן מכל צרה וצוקה.

דאן האט אויפגעטרעטן דער עמוד ההוראה הגה"צ אבד"ק פריימאן שליט"א ראב"ד התאחדות הרבנים, וועלכער האט זיך אריינגעלאזט אין א לענגערן הלכה'דיגן שמועס וואו ער איז דורכגעגאנגען דעם גאנצן נושא מיט א זעלטענעם קלארקייט פון אלע פוסקים ראשונים ואחרונים, וואס אלע זאגן ארויס דעם קלארן און אומצוויידייטיגן פסק לאיסור.

דערנאך האט מען ווידעראמאל געהערט א הוק-אפ פון ארץ ישראל דורך הגאון הגדול המפורסם ר' משה שאול קליין שליט"א לאנגיעריגער דומ"ץ בבית הוראה פון הגאון האדיר פוסק הדור בעל שבט הלוי זצ"ל, וואס כידוע איז ער געווען דער נאנטסטער מענטש וואס ממש לא זז ידו מתוך ידו רבות בשנים, דער גאון שליט"א האט ארומגערעדט איבער דעם קלארן הוראה לאיסור אין דעם ענין וואס ער מקבל געווען פון רבו המובהק דער בעל שבט הלוי זצ"ל, און איבער די שרעקליכע מכשולות בקדושת ישראל וואס קען ארויסקומען פון מקיל זיין אין אזעלכע ענינים.

דערנאך האט אויפגעטראטן הגה"צ אבד"ק וואלקאן שליט"א וועלכער האט אין אנפאנג בארירט דעם חלק ההלכה, און האט דערנאך ארויסגעברענגט דעם חלק ההשקפה אז אזעלכע האקלע ענינים וואס האנדלט זיך פון די סאמע וויכטיגסטע יסודות פון קדושתן של ישראל דארפן ווערן דורכגעטוהן מיט'ן גרעסטן כובד ראש, און אויב ס'איז אן אחריות משנה צו זיין פון די פריערדיגע דורות אפילו אויף לחומרא, איז א ק"ו אז ס'איז פילפאכיג א גרעסערע אחריות משנה צו זיין אויף אן ענין לקולא ובפרט ביי אזא הארבן ענין וואס די זקני הוראה פון פריערדיגן דור האבן דאס קלאר גע'פסק'נט לאיסור, וואס דעריבער זענען מיר לגמרי נישט בכח מקיל צו זיין אין דעם ענין.

ביים שלוס האט דער יו"ר שליט"א ארויסגעברענגט דעם געדאנק אז די אלע אנוועזענדע רבנים ודיינים זאלן זיך מחזק זיין איינער דעם אנדערן, און ווער עס שפירט אז ער וויל זיך מער אריינלייגן דורכצוטוהן דעם ענין איז אדרבה תבוא עליו ברכה.

דערנאך זענען די חשוב'ע רבנים שליט"א געזעצן א שטיק צייט וואו מען האט צווישן זיך נושא ונותן געווען בדבר, און דאן האבן אלע אנווענזדע פארלאזט די אסיפה מיט אן אנטשלאסנקייט אנצוהאלטן דעם דעת תורה וואס מיר האבן מקבל געווען פון אמאל, און האפנטליך וועט מען ווייטער אפהיטן על גחלת ישראל שלא תכוה ביז מיר וועלן זוכה זיין בקרוב צו די גאולה השלימה בב"א.



רשימת הגאונים והצדיקים רבנים ודיינים שליט"א וועלכע האבן זיך באטייליגט ביי די היסטארישע אסיפה לשם שמים, ואין מוקדם ומאוחר בתורה. [מיר בעטן שטארק אנטשולדיגונג אויב האבן מיר בטעות ארויסגעלאזט א נאמען וכדו' וכבר אמר דוד המלך ע"ה שגיאות מי יבין, ואת כבוד תורתם הסליחה]

כ"ק אדמו"ר מגאלאנטא שליט"א, כ"ק אדמו"ר מבורשטין שליט"א, כ"ק אדמו"ר מפאפא-ב"פ שליט"א, כ"ק אדמו"ר מחוסט שליט"א. הרבנים הגאונים הצדיקים: אבד"ק פריימאן שליט"א ראב"ד התאחדות הרבנים, אבד"ק מגד יהודה שליט"א, אבד"ק וואלקאן שליט"א, דומ"ץ סקווירא ב"פ שליט"א, גאב"ד פאלטישאן שליט"א, דומ"ץ סקווירא ירושלים שליט"א, אבד"ק קארלסבורג שליט"א, אבד"ק קליינווארדיין שליט"א, אבד"ק בעלזא-מאכניווקא וומסב"ג שליט"א אבד"ק היבנוב שליט"א רב דבית החולים מיימאנידעס, אבד"ק קלעסאן שליט"א מרבני קהל יטב לב דסאטמאר וומסב"ג, רבי אפרים שמעון לייכטאג שליט"א דומ"ץ סאטמאר 15, רבי משה קעסלער שליט"א דומ"ץ וראה"כ וויזניץ, רבי מאיר גרינוואלד שליט"א דומ"ץ פאפא בשליחות אביו כ"ק אדמו"ר מפאפא שליט"א, רבי שלו' פסח לאנגסאם שליט"א דומ"ץ בעלזא’ אבד"ק פאלטישאן-פלעטבוש שליט"א, אבד"ק לייפניק שליט"א, רב דקרית הערצאג שליט"א בארה"ק, אבד"ק פרעשבורג שליט"א, אבד"ק בערזשאן שליט"א, אבד"ק קאמעניץ שליט"א, אבד"ק גאלאנטא שליט"א, אבד"ק אוסטילא שליט"א, אבד"ק אמרי אברהם שליט"א, אבד"ק סוואליווע שליט"א, רבי יחזקאל עקיבא גראס שליט"א דומ"ץ בעלזא, רבי מאיר צבי בערגער שליט"א דומ"ץ בעלזא, רבי זושא אויש שליט"א דומ"ץ בהלכה ורפואה בקהל יטב לב סאטמאר, רבי יואל זוסמאן הורוויץ רב דקהל תולדות צבי ספינקא ב"פ בשליחות אביו כ"ק אדמו"ר מתולדות צבי ספינקא שליט"א, רבי יוסף באב"ד שליט"א דומ"ץ וויזניץ מאנסי, ר' חיים דוד קראקעווער שליט"א דומ"ץ גור סטעטן איילענד, רבי אברהם דוד ליווי שליט"א דומ"ץ באיאן ירושלים, רבי ישראל ראזענבערג שליט"א דומ"ץ קהל תורת חיים וויזניץ וומסב"ג, רבי אברהם ישעי' וואזנער שליט"א דומ"ץ בשיכון סקווירא בשליחות אביו הגה"צ ראב"ד סקווירא שליט"א, רבי משה אסטרייכער שליט"א דומ"ץ בבארא פארק, רבי יצחק אהרן גאלדבערגער שליט"א דומ"ץ בקהל פאפא וומסב"ג, רבי דוד לייב פישער שליט"א דומ"ץ בקהל פאפא וומסב"ג, רבי שלו' יעקב גרינשטיין שליט"א דומ"ץ בקהל באבוב-45, רבי מאיר אלי' טייטלבוים שליט"א דומ"ץ טשערנאביל, רבי נפתלי דייטש דומ"ץ בקרית יואל, רבי יואל האלבערשטאם שליט"א דומ"ץ קהל עדת יראים וויען, רבי יעקב מנחם שטייף שליט"א מו"ץ התאחדות הרבנים, רבי חיים משה רוקח שליט"א דומ"ץ בבי"ד אבני שיש פאלטישאן, רבי חיים אלעזר עסטרייכער שליט"א דומ"ץ בית תלמוד להוראה, און נאך אנדערע.
[/

quote]

אייגענס? האסט א מיינונג דא? אדער ממעג אריינרעדן?

ס‘איז היבש פארפירעניש די ארטיקעל..

1. ס‘איז דא שטארקע תשובות נאך פון פאר די מלחמה להיתר. (נישט וויאזוי ער שרייבט)
2. ס‘איז דא אין די עדה חרדית וואס זענען נוטה להיתר. (נישט וויאזוי ער שרייבט)

סאו בעסיקלי ס‘איז א שטיקעל פראפאגאנדע. ממילא. ודי בזה.

[שאינו יודע לשאול]

סאו בעסיקלי ס‘איז א שטיקעל פראפאגאנדע. ממילא. ודי בזה.

כמובן. וד"ב, וד"ל...

[טיר]

כ'זע אז ס'פעלט דא קלארקייט אין די נושא, אלע דורות זענען געווען דיינים און רבנים אין שטעט און אין שטעטלעך יעדער האט געפסקנ'ט זייער שטאט'ס שאלות, אבער ווען ס'איז געקומען א שווערע נושא לדוגמא היתר עגונות מתיר זיין אשה לבעלה וכדומה האבן זיי נישט אליינס גפסקנ'ט נאר אנגעפרעגט ביי די גרויסע גדולים בדוריהם.
לענינו, ס'איז יעצט דא א שווערע שאלה אין די הארבסטע עניינים אין הלכה, און אזא שאלה דארף גפסקנ'ט ווערן "נאר ביי די גרויסע גדולים" וואס האבן א פארשטאנד אין די נושא און אויך האבן זיי סמיכה צו קענען פסקנ'ן אזא שאלה, און ס'איז טאקע דא פון די אויף ביידע זייטן, און לכאורה דאס האט געמיינט א מעסיזש פון קהל אז "איר זענט נאך נישט אין דעם לעוול צו קענען דן זיין די נושא" כ'האב געהערט פון איינע פון די גרעסטע בעלי הוראה בדורינו וואס האט זיך אויסגעדריקט אויף איינע פון די וואס זענען ביזי טרעפן דיינים צו חתמנ'ן אויף ק"ק וכדומה, אז וויאזוי קען ער אריינרעדן אין דעם נושא, ער האט דאך נישט קיין השגה וויאזוי א רחם זעט אויס...
ודי בזה.

איך בין נישט אזוי בהווואנט אין די נושא אבער וויפיל איך הער איז דא גרויסע רבנים אויף ביידע זייטן, אין סקומט נישט אריין צו מוויינט זיך אויס צו זיי אדער נישט, די תורה איז נישט קיין געפילן

וואו שטייט דא אז ס'איז נאר פאר וועם מ'וויינט זיך אויס? ועוד כ'האב געשריבן אז ס'דא גרויסע אויף ביידע זייטן.

טעיתי איך האב זיך באצויגן צו איינער וואס האט אזוי געשריבן אין בטעות געציטריט די פוסט, סארי

[בן תורה]

איך זעה אז רבי מאיר גרינוואלד שליט"א דומ"ץ פאפא און רבי אפרים שמעון לייכטאג שליט"א זענען געווען ביי ביידע. וואס איז פשט?

@פשוט און גראד ווער פון די עדה איז להיתר און ווער איז לאיסור?

(איך האב גאנץ א קנאפע ידוע אין די נושא..)

[222555]

ווער פון די עדה איז להיתר און ווער איז לאיסור?

(איך האב גאנץ א קנאפע ידוע אין די נושא..)

די פוסק הדור הגאב"ד שליט"א איז מתיר אין 2 תשובות מיט יארן צוריק שוין (לעת עתה וויל ער נישט נעמען אחריות צי פסקענען בגיל זה)

ר' יושע ראזענבערגער אינגאנצן ארויס להיתר (האט פארשריגן די מערכה פירער פון די אוסרים אלס רוצחים..)

ר' יעקב מענדל יוראוויטש ר' חיים אורי פריינד ר' שמעון יצחק שלעזינגער ר' שלמה יודא הירש ר' אהרן בראנסדורפער מישן זיך נישט אבער נוטה להיתר

ר' אברהם יצחק אולמן און ר' שמואל ברנסדורפער לאיסור
ר' יודל פישער נישט באקאנט אין די נושא אבער זיך ציגעשטעלט לאיסור להנ"ל

[איד]

ווער פון די עדה איז להיתר און ווער איז לאיסור?

(איך האב גאנץ א קנאפע ידוע אין די נושא..)

די פוסק הדור הגאב"ד שליט"א איז מתיר אין 2 תשובות מיט יארן צוריק שוין (לעת עתה וויל ער נישט נעמען אחריות צי פסקענען בגיל זה)

ר' יושע ראזענבערגער אינגאנצן ארויס להיתר (האט פארשריגן די מערכה פירער פון די אוסרים אלס רוצחים..)

ר' יעקב מענדל יוראוויטש ר' חיים אורי פריינד ר' שמעון יצחק שלעזינגער ר' שלמה יודא הירש ר' אהרן בראנסדורפער מישן זיך נישט אבער נוטה להיתר

ר' אברהם יצחק אולמן און ר' שמואל ברנסדורפער לאיסור
ר' יודל פישער נישט באקאנט אין די נושא אבער זיך ציגעשטעלט לאיסור להנ"ל

ווי זענען די תשובות פון ר' משה?

(ענדליך זענען ר' משה פון ר' יושע אויפן זעלבן בלעטל)

[פופציגער]

א נושא וואס איך האלט עכט אז מ’דארף טון עפעס דערצו.

לעצטנס געווארן א נייע ביזנעס ביים היימישן עולם, מ’קלעימט אינשורענס, ס’א נחת... האלאו, לא יצמח דו, האסטעך אויסגעגליטשט? מער ביסטו נישט דער שלימזל! היינט איז א גליטש א צייכן צו א גוטן מזל! ווייל דער יעניגער קען דיר ברענגען גרויס געלט!

הערסטע? מיליאנס האט ער שוין געברענגט פאר היימישע אידן!

שמויגערדיג. וואונדערבאר. עשירות, פרנסה קלה ונקיה, לא לידי מתנת בשר ודם, דירעקטע צינורות פון אינשורענס.

כ’וויל אייך, מיינע פריינט, ארויסגעבן היימארבעט צו דערגיין פון וואנעט די אינשורענס פירמעס קומען אויף מיט די מיליאנס און ווער ס’צאלט עס באמת.

כבין דא ביזי טרייען צו שלאפן סא כעל נישט מאריך זיין. געשריבן קורץ, אפשר צומישט, אבער געוואלט טון היינט איידער איך פארגעס נאכאמאל צו רעדן דערוועגן.

ביי.

אקעי, עכט, ביי.

נו?! ביסט נאכאלץ אויפן פאון?? כהאב געזאגט ביי!

נושוין, בּאַבּיי...

[חלום חלמתי]

א נושא וואס איך האלט עכט אז מ’דארף טון עפעס דערצו.

לעצטנס געווארן א נייע ביזנעס ביים היימישן עולם, מ’קלעימט אינשורענס, ס’א נחת... האלאו, לא יצמח דו, האסטעך אויסגעגליטשט? מער ביסטו נישט דער שלימזל! היינט איז א גליטש א צייכן צו א גוטן מזל! ווייל דער יעניגער קען דיר ברענגען גרויס געלט!

הערסטע? מיליאנס האט ער שוין געברענגט פאר היימישע אידן!

שמויגערדיג. וואונדערבאר. עשירות, פרנסה קלה ונקיה, לא לידי מתנת בשר ודם, דירעקטע צינורות פון אינשורענס.

כ’וויל אייך, מיינע פריינט, ארויסגעבן היימארבעט צו דערגיין פון וואנעט די אינשורענס פירמעס קומען אויף מיט די מיליאנס און ווער ס’צאלט עס באמת.

כבין דא ביזי טרייען צו שלאפן סא כעל נישט מאריך זיין. געשריבן קורץ, אפשר צומישט, אבער געוואלט טון היינט איידער איך פארגעס נאכאמאל צו רעדן דערוועגן.

ביי.

אקעי, עכט, ביי.

נו?! ביסט נאכאלץ אויפן פאון?? כהאב געזאגט ביי!

נושוין, בּאַבּיי...

מיינס א קרובה האט זיך אויסגעגליטשט אויף די שניי אין איינע פון די נייערע געגנטער אין ק"י ווי די קאנדאו דארף ווען שארן, למעשה האט זי געדארפט ליגן 6 וואכן מיט די פוס ארויף נישט קענענדיג שלאפן, 3 חדשים נישט געקענט וואקן, א טאטעל פון 5 נישט געקענט ארבעטן! אלעס פאר איין מיאוסע גליטש.

אוודאי האט זי געבילט אונשורענס און אוודאי איז די אונשורענס ארויפגעגאנגען אויפן קאנדא ביל, אבער וואס וואלט זי געדארפט טון?

[222555]

ווער פון די עדה איז להיתר און ווער איז לאיסור?

(איך האב גאנץ א קנאפע ידוע אין די נושא..)

די פוסק הדור הגאב"ד שליט"א איז מתיר אין 2 תשובות מיט יארן צוריק שוין (לעת עתה וויל ער נישט נעמען אחריות צי פסקענען בגיל זה)

ר' יושע ראזענבערגער אינגאנצן ארויס להיתר (האט פארשריגן די מערכה פירער פון די אוסרים אלס רוצחים..)

ר' יעקב מענדל יוראוויטש ר' חיים אורי פריינד ר' שמעון יצחק שלעזינגער ר' שלמה יודא הירש ר' אהרן בראנסדורפער מישן זיך נישט אבער נוטה להיתר

ר' אברהם יצחק אולמן און ר' שמואל ברנסדורפער לאיסור
ר' יודל פישער נישט באקאנט אין די נושא אבער זיך ציגעשטעלט לאיסור להנ"ל

ווי זענען די תשובות פון ר' משה?

(ענדליך זענען ר' משה פון ר' יושע אויפן זעלבן בלעטל)

איך האב עס אבער כווייס נישט צי עס באלאנגט דא

[ChatGPT]

א נושא וואס איך האלט עכט אז מ’דארף טון עפעס דערצו.

לעצטנס געווארן א נייע ביזנעס ביים היימישן עולם, מ’קלעימט אינשורענס, ס’א נחת... האלאו, לא יצמח דו, האסטעך אויסגעגליטשט? מער ביסטו נישט דער שלימזל! היינט איז א גליטש א צייכן צו א גוטן מזל! ווייל דער יעניגער קען דיר ברענגען גרויס געלט!

הערסטע? מיליאנס האט ער שוין געברענגט פאר היימישע אידן!

שמויגערדיג. וואונדערבאר. עשירות, פרנסה קלה ונקיה, לא לידי מתנת בשר ודם, דירעקטע צינורות פון אינשורענס.

כ’וויל אייך, מיינע פריינט, ארויסגעבן היימארבעט צו דערגיין פון וואנעט די אינשורענס פירמעס קומען אויף מיט די מיליאנס און ווער ס’צאלט עס באמת.

כבין דא ביזי טרייען צו שלאפן סא כעל נישט מאריך זיין. געשריבן קורץ, אפשר צומישט, אבער געוואלט טון היינט איידער איך פארגעס נאכאמאל צו רעדן דערוועגן.

ביי.

אקעי, עכט, ביי.

נו?! ביסט נאכאלץ אויפן פאון?? כהאב געזאגט ביי!

נושוין, בּאַבּיי...

מיינס א קרובה האט זיך אויסגעגליטשט אויף די שניי אין איינע פון די נייערע געגנטער אין ק"י ווי די קאנדאו דארף ווען שארן, למעשה האט זי געדארפט ליגן 6 וואכן מיט די פוס ארויף נישט קענענדיג שלאפן, 3 חדשים נישט געקענט וואקן, א טאטעל פון 5 נישט געקענט ארבעטן! אלעס פאר איין מיאוסע גליטש.

אוודאי האט זי געבילט אונשורענס און אוודאי איז די אונשורענס ארויפגעגאנגען אויפן קאנדא ביל, אבער וואס וואלט זי געדארפט טון?

האסט פארגעסן צו שרייבן אז זי האט אויך געבילט איר דיסעביליטי אינשורענס (וועס די בעה"ב ביי די ארבעט באצאלט), און געמאכט אנעמפלוימענט..
און אמת'ן גערעדט, איז דא א תורה ביי אידן וואס דיקטירט ווען עפעס איז קאנסידערט א "בור ברה"ר".
די פאקט איז, אז אין אונזער קעצי ליבהאבער סטעיט קענסטו קלעימען יענעם אפילו אויף דיין בויך ווייטאג וואס האט פאסירט ביי יענעם אינדערהיים.

[גרינגראז]

כמיין אז עס איז גענוג געווען מיט די נושא. ביטע