מחלוקת ר''ת וגאונים איבער זמן לילה

[שמות]

סתם איבערגיין נאכאמאל? האט עס א תועלת?
לאמיר פראבירן.
איך און דו האבן שוין עטליכע מאל צוגעקומען צום זעלבן מסקנא אז דו אלע וואס האבן אנגענומען שיטת ר"ת האבן נישט גערעכנט מעלות, איז
א. להלכה דורי דורות שיטת ר"ת איז נישט מיט מעלות
ב. מעלות וואלט אפשר געמאכט דו מערסטע סענס אבער דאס איז קלאר נישט דו הלכה.
ג. ד"מ און אייראפע ביי ד' מיל איז נישט דו זעלבע טינקעל און נישט דו זעלבע שטערנס ווי ביי ד מיל אין א"י.
ד. טראץ דעם ברענגן זיי אלע, ראשונים אחרונים ברענגן זיי אראפ דו ד מיל, חכמי צרפת ביז פרעשבורג.
ה. וואלט מען דאך געדארפט ווען רעכענען מיטן מציאות און אייראפע און רעכענען מער ווי דו ד מיל, וואס קומט צומאל אויס 40 מינוט לענגער ווי דו ד מיל מיר רעכענען (כמו שכתבת), פרעגט איר דאך זייער גוט.
ו. אבער למעשה ולהלכה האט מען זיך נישט מיט דעם גערעכנט און פון א קשיא שטאַרבט מען נישט, און להלכה האט מען יא זיך גערעכנט מיט דו פשוט'ע ד מיל המבואר בספרי הפוסקים ראשונים ואחרונים אהן מחלק זיין בין מקום לזמן. (מ'האט טאקע געקוקט אויפן הימל אבער געזעהן האט מען לפי המקום וואס דארף דארט זיין ביי ד מיל אדער לפי זמניות - נישט וואס וואלט געווען אין א"י)
ז. דו אלע וואס האבן יא מחלק געווען בין זמן איז געווען לגבי שעות זמניות ותו לא.
ח. דא קומען מיר צו בין מקום למקום ווי דו גר"א שרייט טאקע במציאות אין ווילנע קען נישט שטימען דו שיטת ר"ת ולכן וויל ער נישט גיין מיטן שיטת ר"ת,
לעומת זה דו מ"כ ברענגט דו פארקערטע אז אין א"י גאר ווערט שפעט נאכט דארט דארף מען ד מיל ביז צאה"כ אבער דא אין אמסטערדאם ווערט שוין נאכט אסאך פריער איז על פי אופק איז נאכט נאך פאר דו ד מיל פון א"י.
ט. דו פראבלעם איז אז כהיום ווייסן מיר אלע אז און א"י ווערט נאכט שנעלער ווי און אמסטערדאם, ד"מ אז אויב דו תנאים האבן געשריבן ד' מיל אין א"י איז כ"ש אז און אמסטערדאם איז נישט נאכט פאר דו ד מיל.
י. איז אדער קען מען זאגן טעות לעולם חוזר, אדער ממשיך זיין מיטן טעות ווייטער.
י"א. דו בילדער קלאפט קיינעם נישט אין פנים, ס"ה ברענגט דאס שטארק ארויס אמיתת שיטת ר"ת, דו שיטת האופק ווי ס'איז היינט דו מערסטע אנגענומען איז דאך דארט אין א"י ווי דו מ"כ זאגט אז דווקא דארט דארף מען ווארטן אויף ד' מיל...
י"ב. טענות האבן מיר ב"ה נישט אויף קיינעם, אבער אפילו דא אין באה"ב איז אנגענומען שטארק דו מ"כ אופק ביי א מוצאי תענית דרבנן לכה"פ ביי דו 60 ואני בתוכם אבער איינמאל איך האב געזען אז ס'איז בכלל נישט פשוט האבן מיר זיך ב"ה געטוישט.

[Who knows]

סתם איבערגיין נאכאמאל? האט עס א תועלת?
לאמיר פראבירן.
איך און דו האבן שוין עטליכע מאל צוגעקומען צום זעלבן מסקנא אז דו אלע וואס האבן אנגענומען שיטת ר"ת האבן נישט גערעכנט מעלות, איז
א. להלכה דורי דורות שיטת ר"ת איז נישט מיט מעלות
ב. מעלות וואלט אפשר געמאכט דו מערסטע סענס אבער דאס איז קלאר נישט דו הלכה.
ג. ד"מ און אייראפע ביי ד' מיל איז נישט דו זעלבע טינקעל און נישט דו זעלבע שטערנס ווי ביי ד מיל אין א"י.
ד. טראץ דעם ברענגן זיי אלע, ראשונים אחרונים ברענגן זיי אראפ דו ד מיל, חכמי צרפת ביז פרעשבורג.
ה. וואלט מען דאך געדארפט ווען רעכענען מיטן מציאות און אייראפע און רעכענען מער ווי דו ד מיל, וואס קומט צומאל אויס 40 מינוט לענגער ווי דו ד מיל מיר רעכענען (כמו שכתבת), פרעגט איר דאך זייער גוט.
ו. אבער למעשה ולהלכה האט מען זיך נישט מיט דעם גערעכנט און פון א קשיא שטאַרבט מען נישט, און להלכה האט מען יא זיך גערעכנט מיט דו פשוט'ע ד מיל המבואר בספרי הפוסקים ראשונים ואחרונים אהן מחלק זיין בין מקום לזמן. (מ'האט טאקע געקוקט אויפן הימל אבער געזעהן האט מען לפי המקום וואס דארף דארט זיין ביי ד מיל אדער לפי זמניות - נישט וואס וואלט געווען אין א"י)

מיט אות ו' בין איך מחולק, מ'האט נישט געקוקט אויפן הימל לויט וואס דארט איז ד' מיל. נאר מ'האט געקוקט אויפן הימל אויב עס זענען דא די סימנים המבוארים בגמרא ובפוסקים

ז. דו אלע וואס האבן יא מחלק געווען בין זמן איז געווען לגבי שעות זמניות ותו לא.
ח. דא קומען מיר צו בין מקום למקום ווי דו גר"א שרייט טאקע במציאות אין ווילנע קען נישט שטימען דו שיטת ר"ת ולכן וויל ער נישט גיין מיטן שיטת ר"ת,
לעומת זה דו מ"כ ברענגט דו פארקערטע אז אין א"י גאר ווערט שפעט נאכט דארט דארף מען ד מיל ביז צאה"כ אבער דא אין אמסטערדאם ווערט שוין נאכט אסאך פריער איז על פי אופק איז נאכט נאך פאר דו ד מיל פון א"י.
ט. דו פראבלעם איז אז כהיום ווייסן מיר אלע אז און א"י ווערט נאכט שנעלער ווי און אמסטערדאם, ד"מ אז אויב דו תנאים האבן געשריבן ד' מיל אין א"י איז כ"ש אז און אמסטערדאם איז נישט נאכט פאר דו ד מיל.
י. איז אדער קען מען זאגן טעות לעולם חוזר, אדער ממשיך זיין מיטן טעות ווייטער.
י"א. דו בילדער קלאפט קיינעם נישט אין פנים, ס"ה ברענגט דאס שטארק ארויס אמיתת שיטת ר"ת, דו שיטת האופק ווי ס'איז היינט דו מערסטע אנגענומען איז דאך דארט אין א"י ווי דו מ"כ זאגט אז דווקא דארט דארף מען ווארטן אויף ד' מיל...

די בילדער ברענגט ארויס אמיתת שיטת ר"ת לפי המעלות, ווייל לויט די בילדער איז אין אמעריקא אפילו נאך 72 נאכנישט הכסיף

י"ב. טענות האבן מיר ב"ה נישט אויף קיינעם, אבער אפילו דא אין באה"ב איז אנגענומען שטארק דו מ"כ אופק ביי א מוצאי תענית דרבנן לכה"פ ביי דו 60 ואני בתוכם אבער איינמאל איך האב געזען אז ס'איז בכלל נישט פשוט האבן מיר זיך ב"ה געטוישט.

זייער גוט, איך וויל בכלל נישט מבטל זיין די מנהג פון 72 מינוט. אבער ביודעי ומכירי קאמינא אז אסאך אידן אין די קהילות ווי מ'האלט 72 קוקן אן די אנדערע ווי מחללי שבתות ח"ו, און פון דעם האב איך גערעדט

איך זעה נישט קיין סיבה ממשיך צוזיין, איך מיין אז די נושא איז קלאר, וישמע חכם ויוסיף לקח וברוינפן

[שמות]

איך זעה אויך נישט קיין סיבה ממשיך צו זיין.
אבער דו סימנים המבואר בגמרא פוסקים לשיטת ר"ת וואס מ'האט נאך געטון מלאכות נאכ'ן שקיעה ראשונה, איז ד מיל וואס זיי אלע ברענגן אראפ רמב"ן רשב"א אברבנאל וכו' עס איז נישט מסתבר אז זיי אלע ברענגן דאס און דו מחבר שרייבט נאך אז ביז 58 מינוט קען מען נאך מאכן אלעס טאג, אז זיי האבן בכלל נישט געקוקט דערויף און זייער קוקן אויפן הימל זאל און גאנצ'ן איגנארירן דו פרט.
דו אנדערע קהילות איז לכאורה שטארק מסתבר אז כהיום נעמן זיי אהן אלס עיקר שיטה דו גר"א וגאונים, מ'קען דאס זעהן ביי הכנסת שבת.
דו זעלבע אין ירושלים מיט דו איבערגעטריבענע 40 מינוט פארן שקיעה זמן שבת, והדברים ברורים לפענ"ד.
פאר אינטערעסאנטקייט שרייבט רבי יעקב פשעווארסק אז דו טענה אז דו רב און דער גר"א זאל אנעמען א שיטה מיינט דאס אז דאס איז דו הלכה, זאגט ער אז זיי האבן אויך ביידע געהאלטן אז מען מאכט נישט קיין ברכה אויפן תפילין של ראש און מ'זעהט נישט קיינער זאל זיך דערשרעקן דערפון.

[משזר עריכה]

כ'ווייס נישט אויב עס קומט דא אריין
אבער אין אמשינוב האלט מען שיטת רבינו תם איז ה' מיל און מען רעכנט יעדע מיל 24 מינוט
דאס הייסט אז נאכט איז 2 שעה נאכן שקיעה (מען דאווענט מנחה וכדומה ביז דער זמן)

[איד]

כ'ווייס נישט אויב עס קומט דא אריין
אבער אין אמשינוב האלט מען שיטת רבינו תם איז ה' מיל און מען רעכנט יעדע מיל 24 מינוט
דאס הייסט אז נאכט איז 2 שעה נאכן שקיעה (מען דאווענט מנחה וכדומה ביז דער זמן)

כ'מיין אז מ'האלט עס אויך זמנית (מ'רעכנט די (2) שעה נאכ'ן צעטיילן די טאג אין 12 שעה)

[משזר עריכה]

כ'ווייס נישט אויב עס קומט דא אריין
אבער אין אמשינוב האלט מען שיטת רבינו תם איז ה' מיל און מען רעכנט יעדע מיל 24 מינוט
דאס הייסט אז נאכט איז 2 שעה נאכן שקיעה (מען דאווענט מנחה וכדומה ביז דער זמן)

כ'מיין אז מ'האלט עס אויך זמנית (מ'רעכנט די (2) שעה נאכ'ן צעטיילן די טאג אין 12 שעה)

ריכטיג
אבער דאס איז לחומרא דהיינו ווען זמניות קומט אויס קערצער וועט מען האלטן די געהעריגע

[איד]

כ'ווייס נישט אויב עס קומט דא אריין
אבער אין אמשינוב האלט מען שיטת רבינו תם איז ה' מיל און מען רעכנט יעדע מיל 24 מינוט
דאס הייסט אז נאכט איז 2 שעה נאכן שקיעה (מען דאווענט מנחה וכדומה ביז דער זמן)

וכן נוהג כ''ק אדמו''ר מ'ראחמיסטריווקא - ארה''ק שליט''א
וכ''ק האדמו''ר מתורת חכם שליט''א

[משזר עריכה]

כ'ווייס נישט אויב עס קומט דא אריין
אבער אין אמשינוב האלט מען שיטת רבינו תם איז ה' מיל און מען רעכנט יעדע מיל 24 מינוט
דאס הייסט אז נאכט איז 2 שעה נאכן שקיעה (מען דאווענט מנחה וכדומה ביז דער זמן)

וכן נוהג כ''ק אדמו''ר מ'ראחמיסטריווקא - ארה''ק שליט''א
וכ''ק האדמו''ר מתורת חכם שליט''א

ראחמיסטריווקא אויך?

[תינוק הבורח]

כ'ווייס נישט אויב עס קומט דא אריין
אבער אין אמשינוב האלט מען שיטת רבינו תם איז ה' מיל און מען רעכנט יעדע מיל 24 מינוט
דאס הייסט אז נאכט איז 2 שעה נאכן שקיעה (מען דאווענט מנחה וכדומה ביז דער זמן)

וואס איז די חשבון פון די שיטה?
די לענגסטע וואס איך ווייס איז 22 און א האלב מינוט וואס קומט אויס 90 מינוט.

(אפי' די חשבון פון 24 מינוט איז נישט קיין צוויי שעה)

[איד]

כ'ווייס נישט אויב עס קומט דא אריין
אבער אין אמשינוב האלט מען שיטת רבינו תם איז ה' מיל און מען רעכנט יעדע מיל 24 מינוט
דאס הייסט אז נאכט איז 2 שעה נאכן שקיעה (מען דאווענט מנחה וכדומה ביז דער זמן)

וכן נוהג כ''ק אדמו''ר מ'ראחמיסטריווקא - ארה''ק שליט''א
וכ''ק האדמו''ר מתורת חכם שליט''א

ראחמיסטריווקא אויך?

פארשטייט זיך אז נאר בשעת הדחק

[משזר עריכה]

כ'ווייס נישט אויב עס קומט דא אריין
אבער אין אמשינוב האלט מען שיטת רבינו תם איז ה' מיל און מען רעכנט יעדע מיל 24 מינוט
דאס הייסט אז נאכט איז 2 שעה נאכן שקיעה (מען דאווענט מנחה וכדומה ביז דער זמן)

וואס איז די חשבון פון די שיטה?
די לענגסטע וואס איך ווייס איז 22 און א האלב מינוט וואס קומט אויס 90 מינוט.

(אפי' די חשבון פון 24 מינוט איז נישט קיין צוויי שעה)

מען איז גורס אין גמרא וכו' ה' מיל אנטשטאט ד' און מען רעכנט א מיל אויף 24 מינוט

[Who knows]

כ'ווייס נישט אויב עס קומט דא אריין
אבער אין אמשינוב האלט מען שיטת רבינו תם איז ה' מיל און מען רעכנט יעדע מיל 24 מינוט
דאס הייסט אז נאכט איז 2 שעה נאכן שקיעה (מען דאווענט מנחה וכדומה ביז דער זמן)

וואס איז די חשבון פון די שיטה?
די לענגסטע וואס איך ווייס איז 22 און א האלב מינוט וואס קומט אויס 90 מינוט.

(אפי' די חשבון פון 24 מינוט איז נישט קיין צוויי שעה)

מען איז גורס אין גמרא וכו' ה' מיל אנטשטאט ד' און מען רעכנט א מיל אויף 24 מינוט

מען איז נישט גורס נאר מ'גייט ווי די דיעה אין די גמרא