מחלוקת ר''ת וגאונים איבער זמן לילה

[שבת קודש]

ווייסט איינער די היסטעריע פון פארן קריג אין וועלעכע מקומות מען האט זיך געפירט לויטן ר''ת אין וועלעכע לויט די גאונים?

[שואל כענין]

ווייסט איינער די היסטעריע פון פארן קריג אין וועלעכע מקומות מען האט זיך געפירט לויטן ר''ת אין וועלעכע לויט די גאונים?

ווענדט זיך וועלכע חלקים פון די וועלט, דארט וואו עס אזי דרייסיג מעלות איז געווען כשיטת הגאונים אבער ארצות אייראפע וואו אונזערע עלטערן האבן געוואוינט איז געווען ר''ת. ביז בערך די ערשטע וועלטס קריג, דערנאך האבן זיך אנגעהויבען שינוים.

[שבת קודש]

ווייסט איינער די היסטעריע פון פארן קריג אין וועלעכע מקומות מען האט זיך געפירט לויטן ר''ת אין וועלעכע לויט די גאונים?

ווענדט זיך וועלכע חלקים פון די וועלט, דארט וואו עס אזי דרייסיג מעלות איז געווען כשיטת הגאונים אבער ארצות אייראפע וואו אונזערע עלטערן האבן געוואוינט איז געווען ר''ת. ביז בערך די ערשטע וועלטס קריג, דערנאך האבן זיך אנגעהויבען שינוים.

וואו און פארוואס האט זיך אנגעהויבען שינוים?

[שואל כענין]

ווייסט איינער די היסטעריע פון פארן קריג אין וועלעכע מקומות מען האט זיך געפירט לויטן ר''ת אין וועלעכע לויט די גאונים?

ווענדט זיך וועלכע חלקים פון די וועלט, דארט וואו עס אזי דרייסיג מעלות איז געווען כשיטת הגאונים אבער ארצות אייראפע וואו אונזערע עלטערן האבן געוואוינט איז געווען ר''ת. ביז בערך די ערשטע וועלטס קריג, דערנאך האבן זיך אנגעהויבען שינוים.

וואו און פארוואס האט זיך אנגעהויבען שינוים?

איך מיין אז ס'איז נישט קלאר קיין גענויער סיבה צו דעם, און ווי אויך א גענויער צייט ווען עס האט זיך אנגעהויבען.

[משה רבינו]

ווייסט איינער די היסטעריע פון פארן קריג אין וועלעכע מקומות מען האט זיך געפירט לויטן ר''ת אין וועלעכע לויט די גאונים?

ווענדט זיך וועלכע חלקים פון די וועלט, דארט וואו עס אזי דרייסיג מעלות איז געווען כשיטת הגאונים אבער ארצות אייראפע וואו אונזערע עלטערן האבן געוואוינט איז געווען ר''ת. ביז בערך די ערשטע וועלטס קריג, דערנאך האבן זיך אנגעהויבען שינוים.

די בית יוסף די מחבר אין שלחן ערוך, די רמב"ן, די רמב"ם די אר"י הק' און נאך אסאך ראשונים, וואס האבן געוואוינט און ארץ ישראל וכדו' ווי עס איז 32 דעגרי, האבן קלאר געהאלטן רבינו תם,


אויב עפעס פינקט פארקערט, אמאל איז געועון איבעראל אנגענומען זמן רבינו תם, אזוי ווי גראדערהייט שלחן ערוך איז שיטות רבינו תם,

די זמן גאונים האט זיך אנגעהויבן בעיקר דורך די ליטאים די תלמידי הגר"א, ווייל ווילנא, איז זייער הויעך (למשל די זמן רבינו תם זומער איז דארט 11:15 (בערך אזוי ווי אנטווערפן אבער אביסל מער) און בערך 3:30 איז שוין די עלות, דעריבער האט די גר"א איינגעפירט די שיטת הגאונים

און ביי די חסידים האט עס די תניא אריינגעברענגט ווייל ליאזנא איז אויך זייער הויך, די צאת זומער איז ארום 11:00 און די עלות איז ארום 3:00

[לקדש שם שמים]

דעס איז זיכער אז ביינונז סאטמאר קען מען שוין רוהיג אויפגעבן די פריע זמן ערב שבת, די גאנצע זאך איז דאך נאר געווען א דיעל מיט די אנדערע קרייזן, מילא אז זיי האלטן עס נישט אן דארף מיר אונז אויך נישט

[משה רבינו]

דעס איז זיכער אז ביינונז סאטמאר קען מען שוין רוהיג אויפגעבן די פריע זמן ערב שבת, די גאנצע זאך איז דאך נאר געווען א דיעל מיט די אנדערע קרייזן, מילא אז זיי האלטן עס נישט אן דארף מיר אונז אויך נישט

נישט ריכטיג, אויב האט מען אנגעהויבן מחמיר זיין ביי א דאורייתא שיטת הגאונים, נישט קיין חילוק פארוואס, טאר מען שוין נישט מקיל זיין אן קיין בית דין הגדול מבית דין הראשון, כאטש די שלחן ערוך, און רוב ראשונים האבן אנגענומען רבינו תם, מיינט נישט אז די גאונים זענען נישט קיין גאונים, וואס מען קען אזוי אוועק מאכן ביי א דאורייתא.

כאטש פארן קריג האט מען געטוהן אינגרויסן מלאכות נאכן זמן הגאונים, קען זיין אז היינט איז עס אסור, מעיקר הדין, אלץ מנהג המקום ואל תטוש תורת עמך

[לקדש שם שמים]

דעס איז זיכער אז ביינונז סאטמאר קען מען שוין רוהיג אויפגעבן די פריע זמן ערב שבת, די גאנצע זאך איז דאך נאר געווען א דיעל מיט די אנדערע קרייזן, מילא אז זיי האלטן עס נישט אן דארף מיר אונז אויך נישט

נישט ריכטיג, אויב האט מען אנגעהויבן מחמיר זיין ביי א דאורייתא שיטת הגאונים, נישט קיין חילוק פארוואס, טאר מען שוין נישט מקיל זיין אן קיין בית דין הגדול מבית דין הראשון, כאטש די שלחן ערוך, און רוב ראשונים האבן אנגענומען רבינו תם, מיינט נישט אז די גאונים זענען נישט קיין גאונים, וואס מען קען אזוי אוועק מאכן ביי א דאורייתא.

כאטש פארן קריג האט מען געטוהן אינגרויסן מלאכות נאכן זמן הגאונים, קען זיין אז היינט איז עס אסור, מעיקר הדין, אלץ מנהג המקום ואל תטוש תורת עמך

איך רעד שוין נישט פון פארן קריג. אפי’ נאכן האט מען ביי די ריכטיגע חברה היפש מיקל געווען אינדערהיים... באט עניוועי איך האב ח”ו נישט געמיינט צו פסקנן דזשאסט געווען לחדידי בעלמא

[משה רבינו]

ר' יענקעלע (מפשעווארסק), שרייבט אין זיין קונטרוס בין השמשות, קעגן א מחבר וואס נעמט זיך אין אויף שיטת הגאונים, אין ער לערנט פאלטש אריין פשט אין רבינו תם כאילו ער האלט ווי די גאונים
והנה בעיקר פירש זה שמפרש נגד כל רבותינו ז"ל אין מלה בלשוני, ואם בא ספר זה לפני בימי הבחרות, הייתי שורפו באש אפילו בערב שבת בבין השמשות של המחבר

[איד]

ר' איצקל, שרייבט אין זיין קונטרוס בין השמשות, קעגן א מחבר וואס נעמט זיך אין אויף שיטת הגאונים, אין ער לערנט פאלטש אריין פשט אין רבינו תם כאילו ער האלט ווי די גאונים
והנה בעיקר פירש זה שמפרש נגד כל רבותינו ז"ל אין מלה בלשוני, ואם בא ספר זה לפני בימי הבחרות, הייתי שורפו באש אפילו בערב שבת בבין השמשות של המחבר

קיינמאל נישט געזעהן א קונטרס פון ר' איציקל אויף דעם , ווי קען מען דעס באקומען?

[משה רבינו]

ר' איצקל, שרייבט אין זיין קונטרוס בין השמשות, קעגן א מחבר וואס נעמט זיך אין אויף שיטת הגאונים, אין ער לערנט פאלטש אריין פשט אין רבינו תם כאילו ער האלט ווי די גאונים
והנה בעיקר פירש זה שמפרש נגד כל רבותינו ז"ל אין מלה בלשוני, ואם בא ספר זה לפני בימי הבחרות, הייתי שורפו באש אפילו בערב שבת בבין השמשות של המחבר

קיינמאל נישט געזעהן א קונטרס פון ר' איציקל אויף דעם , ווי קען מען דעס באקומען?

סארי ר' יענקעלע
https://hebrewbooks.org/pdfpager.aspx?r ... &st=&pgnum

[איד]

ר' איצקל, שרייבט אין זיין קונטרוס בין השמשות, קעגן א מחבר וואס נעמט זיך אין אויף שיטת הגאונים, אין ער לערנט פאלטש אריין פשט אין רבינו תם כאילו ער האלט ווי די גאונים
והנה בעיקר פירש זה שמפרש נגד כל רבותינו ז"ל אין מלה בלשוני, ואם בא ספר זה לפני בימי הבחרות, הייתי שורפו באש אפילו בערב שבת בבין השמשות של המחבר

קיינמאל נישט געזעהן א קונטרס פון ר' איציקל אויף דעם , ווי קען מען דעס באקומען?

סארי ר' יענקעלע
https://hebrewbooks.org/pdfpager.aspx?r ... &st=&pgnum

א גרויסע דאנק !

[תינוק הבורח]

ווייסט איינער די היסטעריע פון פארן קריג אין וועלעכע מקומות מען האט זיך געפירט לויטן ר''ת אין וועלעכע לויט די גאונים?

ווענדט זיך וועלכע חלקים פון די וועלט, דארט וואו עס אזי דרייסיג מעלות איז געווען כשיטת הגאונים אבער ארצות אייראפע וואו אונזערע עלטערן האבן געוואוינט איז געווען ר''ת. ביז בערך די ערשטע וועלטס קריג, דערנאך האבן זיך אנגעהויבען שינוים.

די בית יוסף די מחבר אין שלחן ערוך, די רמב"ן, די רמב"ם די אר"י הק' און נאך אסאך ראשונים, וואס האבן געוואוינט און ארץ ישראל וכדו' ווי עס איז 32 דעגרי, האבן קלאר געהאלטן רבינו תם,


אויב עפעס פינקט פארקערט, אמאל איז געועון איבעראל אנגענומען זמן רבינו תם, אזוי ווי גראדערהייט שלחן ערוך איז שיטות רבינו תם,

די זמן גאונים האט זיך אנגעהויבן בעיקר דורך די ליטאים די תלמידי הגר"א, ווייל ווילנא, איז זייער הויעך (למשל די זמן רבינו תם זומער איז דארט 11:15 (בערך אזוי ווי אנטווערפן אבער אביסל מער) און בערך 3:30 איז שוין די עלות, דעריבער האט די גר"א איינגעפירט די שיטת הגאונים

און ביי די חסידים האט עס די תניא אריינגעברענגט ווייל ליאזנא איז אויך זייער הויך, די צאת זומער איז ארום 11:00 און די עלות איז ארום 3:00

פארוואס זאגסטו גראדערהייט אין שו"ע כשי' ר"ת, ווען אין שו"ע איז דא משמעות'ן אויף ביידע שיטות?

דער תניא אין סידור שרייבט אז דער מחבר האט צירוק געצויגן פון שי' ר"ת.

[לקדש שם שמים]

ווענדט זיך וועלכע חלקים פון די וועלט, דארט וואו עס אזי דרייסיג מעלות איז געווען כשיטת הגאונים אבער ארצות אייראפע וואו אונזערע עלטערן האבן געוואוינט איז געווען ר''ת. ביז בערך די ערשטע וועלטס קריג, דערנאך האבן זיך אנגעהויבען שינוים.

די בית יוסף די מחבר אין שלחן ערוך, די רמב"ן, די רמב"ם די אר"י הק' און נאך אסאך ראשונים, וואס האבן געוואוינט און ארץ ישראל וכדו' ווי עס איז 32 דעגרי, האבן קלאר געהאלטן רבינו תם,


אויב עפעס פינקט פארקערט, אמאל איז געועון איבעראל אנגענומען זמן רבינו תם, אזוי ווי גראדערהייט שלחן ערוך איז שיטות רבינו תם,

די זמן גאונים האט זיך אנגעהויבן בעיקר דורך די ליטאים די תלמידי הגר"א, ווייל ווילנא, איז זייער הויעך (למשל די זמן רבינו תם זומער איז דארט 11:15 (בערך אזוי ווי אנטווערפן אבער אביסל מער) און בערך 3:30 איז שוין די עלות, דעריבער האט די גר"א איינגעפירט די שיטת הגאונים

און ביי די חסידים האט עס די תניא אריינגעברענגט ווייל ליאזנא איז אויך זייער הויך, די צאת זומער איז ארום 11:00 און די עלות איז ארום 3:00

פארוואס זאגסטו גראדערהייט אין שו"ע כשי' ר"ת, ווען אין שו"ע איז דא משמעות'ן אויף ביידע שיטות?

דער תניא אין סידור שרייבט אז דער מחבר האט צירוק געצויגן פון שי' ר"ת.

לערן אפ די שלחן ערוך גראדערהייט העסטו זען

[תינוק הבורח]

די בית יוסף די מחבר אין שלחן ערוך, די רמב"ן, די רמב"ם די אר"י הק' און נאך אסאך ראשונים, וואס האבן געוואוינט און ארץ ישראל וכדו' ווי עס איז 32 דעגרי, האבן קלאר געהאלטן רבינו תם,


אויב עפעס פינקט פארקערט, אמאל איז געועון איבעראל אנגענומען זמן רבינו תם, אזוי ווי גראדערהייט שלחן ערוך איז שיטות רבינו תם,

די זמן גאונים האט זיך אנגעהויבן בעיקר דורך די ליטאים די תלמידי הגר"א, ווייל ווילנא, איז זייער הויעך (למשל די זמן רבינו תם זומער איז דארט 11:15 (בערך אזוי ווי אנטווערפן אבער אביסל מער) און בערך 3:30 איז שוין די עלות, דעריבער האט די גר"א איינגעפירט די שיטת הגאונים

און ביי די חסידים האט עס די תניא אריינגעברענגט ווייל ליאזנא איז אויך זייער הויך, די צאת זומער איז ארום 11:00 און די עלות איז ארום 3:00

פארוואס זאגסטו גראדערהייט אין שו"ע כשי' ר"ת, ווען אין שו"ע איז דא משמעות'ן אויף ביידע שיטות?

דער תניא אין סידור שרייבט אז דער מחבר האט צירוק געצויגן פון שי' ר"ת.

לערן אפ די שלחן ערוך גראדערהייט העסטו זען

אין רס"א כר"ת.

אין רצ"ג, און אין יו"ד סי' רס"ו כהגאונים.

[לא ימושו מפיך]

דאס וואס מאנכע טוען א מלאכה דאורייתא'ס נאכן שקיעה איז א טעות גמור. ביי דאורייתא'ס איז מען מחמיר אויף די שיטת הגאונים, עס איז גאר הארב צי טון מלאכה דאורייתא'ס נאכן שקיעה
נאר וואס יא, מלאכה דרבנן'ס אויב מ'האט פארגעסן צי מסדר זיין מבעוד יום קען מען טון, עס איז אויך נישט אזוי פשוט, צוליב מראות העין וכו, ס'איז כדאי צי דורכשמעוסן מיט א מורה הוראה וואס ווען און וויאזוי

די גאנצע נושא פון די אפמאך פון גדולי ישראל נאכן קריג, איז בנוגע קובע זיין די זמן הדלקה''נ 15 מינוט פארן שקיעה, אבער ח''ו צי טון דאורייתא'ס נאכן שקיעה

[תינוק הבורח]

דאס וואס מאנכע טוען א מלאכה דאורייתא'ס נאכן שקיעה איז א טעות גמור. ביי דאורייתא'ס איז מען מחמיר אויף די שיטת הגאונים, עס איז גאר הארב צי טון מלאכה דאורייתא'ס נאכן שקיעה
נאר וואס יא, מלאכה דרבנן'ס אויב מ'האט פארגעסן צי מסדר זיין מבעוד יום קען מען טון, עס איז אויך נישט אזוי פשוט, צוליב מראות העין וכו, ס'איז כדאי צי דורכשמעוסן מיט א מורה הוראה וואס ווען און וויאזוי

די גאנצע נושא פון די אפמאך פון גדולי ישראל נאכן קריג, איז בנוגע קובע זיין די זמן הדלקה''נ 15 מינוט פארן שקיעה, אבער ח''ו צי טון דאורייתא'ס נאכן שקיעה

וואס עפעס?
אין אייראפע אין די פלעצער ווי מען האט אנגענומען דעם ר"ת האט קיינער נישט געוואוסט פון קיין גאונים צו זאגן.

[לא ימושו מפיך]

דאס וואס מאנכע טוען א מלאכה דאורייתא'ס נאכן שקיעה איז א טעות גמור. ביי דאורייתא'ס איז מען מחמיר אויף די שיטת הגאונים, עס איז גאר הארב צי טון מלאכה דאורייתא'ס נאכן שקיעה
נאר וואס יא, מלאכה דרבנן'ס אויב מ'האט פארגעסן צי מסדר זיין מבעוד יום קען מען טון, עס איז אויך נישט אזוי פשוט, צוליב מראות העין וכו, ס'איז כדאי צי דורכשמעוסן מיט א מורה הוראה וואס ווען און וויאזוי

די גאנצע נושא פון די אפמאך פון גדולי ישראל נאכן קריג, איז בנוגע קובע זיין די זמן הדלקה''נ 15 מינוט פארן שקיעה, אבער ח''ו צי טון דאורייתא'ס נאכן שקיעה

וואס עפעס?
אין אייראפע אין די פלעצער ווי מען האט אנגענומען דעם ר"ת האט קיינער נישט געוואוסט פון קיין גאונים צו זאגן.

אזוי? א קינד וואס איז געבוירן א שעה נאכן שקיעה האט מען געמאכט די ברית די אכטע טאג אדער ניינטע?
איר ווייסט אפשר פארוואס? ווייל לגבי דאורייתא'ס איז מען מחמיר אז שקיעה איז נאכט.

נאכאמאל, דאס טון דאורייתא'ס נאכן שקיעה איז א טעות גדול

עס איז זייער מסתבר אז דאס וואס עס איז אנגענומען אז אינדערהיים האט מען געטון מלאכות נאכן שקיעה רעדט מען פון דרבנן'ס, (גאר אסאך מלאכות זענען דרבנן'ס) אדער רעדט מען פון עמי ראצות

[משה רבינו]

פארוואס זאגסטו גראדערהייט אין שו"ע כשי' ר"ת, ווען אין שו"ע איז דא משמעות'ן אויף ביידע שיטות?

דער תניא אין סידור שרייבט אז דער מחבר האט צירוק געצויגן פון שי' ר"ת.

לערן אפ די שלחן ערוך גראדערהייט העסטו זען

אין רס"א כר"ת.

אין רצ"ג, און אין יו"ד סי' רס"ו כהגאונים.

ג תשוובת בדבר, אז די שלחן ערוך האט נישט צירוק געצויגן
1] קיינער ווייסט נישט דערפון די תניא אין סידור איז דער איינציגסטער וואס זאגט אזוי אבער קיינער אנדערש האט נישט אזוי געזאגט, און אפילו ער אליין אין שלחן ערוך פסקנט ווי רבינו תם,, די שלחן ערוך שרייבט קלאר ארויס מען מעג טוהן א מלאכת שבת דאורייתא ביז 58 מינוט נאכן זמן, און אין יו"ד זאל מען פארשטיין פון א רמז אז ער ציעט צירוק פארוואס שרייבט עס נישט די שלחן ערוך, אדער עכ"פ מעק עס אויס אין הלכות שבת.

2] רבי חנה ק'אלשיצער זאגט אז די לשון השלחן ערוך ביי א ברית וואס די מחבר ברענגט אראפ, די גאנצע נוסח אי איתילד פון וויאו די תניא ברענגט כאילו די שלחן ערוך ציעט צירוק איז ס"ה אז די שלחן ערוך ברענגט אראפ די לשון בשם בעל העיטור און די תניא זאגט טאקע לכבוד דעם אז די בעל העיטור האלט ווי די גאונים.
די תניא האט נישט געהאט בימיו די ספר בעל העיטור, ווייל ביז תר"כ איז עס נישט געווען בנמצא, אבער אונז האבן מיר עס שוין היינט אין די בעל העיטור שרייבט די לשון אויף וואס מען בויט, בשם... די רבינו תם.

3] די תניא אליין האלט אויך נישט אז די שלחן ערוך האט צירוק געצויגן, ער אליין פסקנט אין זיין שלחן ערוך ווי די רבינו תם, וכן הוכיחו הרבה אחרונים שדעת התניא כר"ת,
עיין בשו"ת דברי יציב, להורות נתן, ישראל והזמנים, אור לחושך, ועוד שטעות לחשוב שהתניא חולק על רבינו תם, ודברים אלו לא יצאו מתחת ידו של בעל התניא, ויש לזה ראיות ברורות שכך הדבר

גענומען פון דא

https://hebrewbooks.org/pdfpager.aspx?r ... t=&pgnum=8

[משה רבינו]

פון ר' ישראל דוד הארפענעס, פארוואס עס קען נישט זיין אז די שלחן ערוך האט צירוק געצויגן.


https://hebrewbooks.org/pdfpager.aspx?r ... =&pgnum=82

[תינוק הבורח]

דאס וואס מאנכע טוען א מלאכה דאורייתא'ס נאכן שקיעה איז א טעות גמור. ביי דאורייתא'ס איז מען מחמיר אויף די שיטת הגאונים, עס איז גאר הארב צי טון מלאכה דאורייתא'ס נאכן שקיעה
נאר וואס יא, מלאכה דרבנן'ס אויב מ'האט פארגעסן צי מסדר זיין מבעוד יום קען מען טון, עס איז אויך נישט אזוי פשוט, צוליב מראות העין וכו, ס'איז כדאי צי דורכשמעוסן מיט א מורה הוראה וואס ווען און וויאזוי

די גאנצע נושא פון די אפמאך פון גדולי ישראל נאכן קריג, איז בנוגע קובע זיין די זמן הדלקה''נ 15 מינוט פארן שקיעה, אבער ח''ו צי טון דאורייתא'ס נאכן שקיעה

וואס עפעס?
אין אייראפע אין די פלעצער ווי מען האט אנגענומען דעם ר"ת האט קיינער נישט געוואוסט פון קיין גאונים צו זאגן.

אזוי? א קינד וואס איז געבוירן א שעה נאכן שקיעה האט מען געמאכט די ברית די אכטע טאג אדער ניינטע?
איר ווייסט אפשר פארוואס? ווייל לגבי דאורייתא'ס איז מען מחמיר אז שקיעה איז נאכט.

נאכאמאל, דאס טון דאורייתא'ס נאכן שקיעה איז א טעות גדול

עס איז זייער מסתבר אז דאס וואס עס איז אנגענומען אז אינדערהיים האט מען געטון מלאכות נאכן שקיעה רעדט מען פון דרבנן'ס, (גאר אסאך מלאכות זענען דרבנן'ס) אדער רעדט מען פון עמי ראצות

א שעה נאכן שקיעה איז שוין בין השמשות.

[תינוק הבורח]

לערן אפ די שלחן ערוך גראדערהייט העסטו זען

אין רס"א כר"ת.

אין רצ"ג, און אין יו"ד סי' רס"ו כהגאונים.

ג תשוובת בדבר, אז די שלחן ערוך האט נישט צירוק געצויגן
1] קיינער ווייסט נישט דערפון די תניא אין סידור איז דער איינציגסטער וואס זאגט אזוי אבער קיינער אנדערש האט נישט אזוי געזאגט, און אפילו ער אליין אין שלחן ערוך פסקנט ווי רבינו תם,, די שלחן ערוך שרייבט קלאר ארויס מען מעג טוהן א מלאכת שבת דאורייתא ביז 58 מינוט נאכן זמן, און אין יו"ד זאל מען פארשטיין פון א רמז אז ער ציעט צירוק פארוואס שרייבט עס נישט די שלחן ערוך, אדער עכ"פ מעק עס אויס אין הלכות שבת.

2] רבי חנה ק'אלשיצער זאגט אז די לשון השלחן ערוך ביי א ברית וואס די מחבר ברענגט אראפ, די גאנצע נוסח אי איתילד פון וויאו די תניא ברענגט כאילו די שלחן ערוך ציעט צירוק איז ס"ה אז די שלחן ערוך ברענגט אראפ די לשון בשם בעל העיטור און די תניא זאגט טאקע לכבוד דעם אז די בעל העיטור האלט ווי די גאונים.
די תניא האט נישט געהאט בימיו די ספר בעל העיטור, ווייל ביז תר"כ איז עס נישט געווען בנמצא, אבער אונז האבן מיר עס שוין היינט אין די בעל העיטור שרייבט די לשון אויף וואס מען בויט, בשם... די רבינו תם.

3] די תניא אליין האלט אויך נישט אז די שלחן ערוך האט צירוק געצויגן, ער אליין פסקנט אין זיין שלחן ערוך ווי די רבינו תם, וכן הוכיחו הרבה אחרונים שדעת התניא כר"ת,
עיין בשו"ת דברי יציב, להורות נתן, ישראל והזמנים, אור לחושך, ועוד שטעות לחשוב שהתניא חולק על רבינו תם, ודברים אלו לא יצאו מתחת ידו של בעל התניא, ויש לזה ראיות ברורות שכך הדבר

גענומען פון דא

https://hebrewbooks.org/pdfpager.aspx?r ... t=&pgnum=8

דו האסט געזאגט אז 'גראדערהייט' אין שו"ע זעהט מען כשי' ר"ת, האב איך געזאגט אז עס איז דא משמעות'ן לכאן ולכאן, און עס איז אפי' דא א תניא וואס לערנט אז דער מחבר האט צירוק געצויגן.

צו דער מחבר האט טאקע צירוק געצויגן, צו דער תניא האט געזען דעם בעל העיטור וכו', איז נישט נוגע, מיין פוינט איז אז עס איז נישט דא קיין פשטות, ויש לכל צד תילי תילים של ראיות.

[דבוק אין צדיק]

מעניין לעניין באותו ענין, מאת הגאון הגדול דומ”ץ סאטמאר בני ברק שליט"א

Screenshot_20231117-104511_Drive.jpg (390.71 KiB) געזען געווארן 411 מאל

Screenshot_20231117-104541_Drive.jpg (387.58 KiB) געזען געווארן 411 מאל

[משה רבינו]

דאס וואס מאנכע טוען א מלאכה דאורייתא'ס נאכן שקיעה איז א טעות גמור. ביי דאורייתא'ס איז מען מחמיר אויף די שיטת הגאונים, עס איז גאר הארב צי טון מלאכה דאורייתא'ס נאכן שקיעה
נאר וואס יא, מלאכה דרבנן'ס אויב מ'האט פארגעסן צי מסדר זיין מבעוד יום קען מען טון, עס איז אויך נישט אזוי פשוט, צוליב מראות העין וכו, ס'איז כדאי צי דורכשמעוסן מיט א מורה הוראה וואס ווען און וויאזוי

די גאנצע נושא פון די אפמאך פון גדולי ישראל נאכן קריג, איז בנוגע קובע זיין די זמן הדלקה''נ 15 מינוט פארן שקיעה, אבער ח''ו צי טון דאורייתא'ס נאכן שקיעה

וואס עפעס?
אין אייראפע אין די פלעצער ווי מען האט אנגענומען דעם ר"ת האט קיינער נישט געוואוסט פון קיין גאונים צו זאגן.

אזוי? א קינד וואס איז געבוירן א שעה נאכן שקיעה האט מען געמאכט די ברית די אכטע טאג אדער ניינטע?
איר ווייסט אפשר פארוואס? ווייל לגבי דאורייתא'ס איז מען מחמיר אז שקיעה איז נאכט.

נאכאמאל, דאס טון דאורייתא'ס נאכן שקיעה איז א טעות גדול

עס איז זייער מסתבר אז דאס וואס עס איז אנגענומען אז אינדערהיים האט מען געטון מלאכות נאכן שקיעה רעדט מען פון דרבנן'ס, (גאר אסאך מלאכות זענען דרבנן'ס) אדער רעדט מען פון עמי ראצות

איך ווייס נישט וואס דו רעדסט
די חסם סופר טאקע אין א תשובה לגבי מילת יום השמיני שרייבט
לשון החתם סופר: והנה אנחנו כלנו במדינות אלו עושי במלאכה עש"ק עד קרוב לשעה או ג' רביע שעה קודם צאת הככבים נמצא אנו תופסים במוחלט כשיטת ר"ת ואיך אח"כ בהגיע יום השבת ויהי' מוטל עליו למול בנו ביום ח' ללידתו יאמר ויחוש לדעת הסוברים שכבר הי' לילה אז ונמצא עביד תרתי קולי דסתרי אהדדי עשה מלאכה עד סמוך לג' רביע מיל ומתעצל במ"ע של ביום השמיני ימול כאלו אותו זמן היה לילה ויהיה מן המתמיהים שוב מצאתי כעין זה בש"ות ב"ח סי' קצ"ד:

בשידוע לו שהי' יותר מרחוק מצאת הככבים הנהוג לעת כזאת יותר מג' רביעי מיל ע"פי חשבונו של חק יעקב שהוא טו"ב מינוטון לערך אזי הלא גם דעתו נוטה להקל רק שרוצה שאצרף עמו הנני הנני ולמטי לי שיבא מכשורא וכשר וישר הדבר הכ"ד החותם פה ק"ק מ"ד יום ד' ב' תמוז תקס"ג לפ"ק משהק"ס:

די שו"ת מהרם שיק, האט א שאלה כשמספק בשבת אם נולד בבין השמשות לפני און שמא חצי שעה לפני צאת הכוכובים צו עס הייסט א ספק ספיקה און מען זאל מעגן מל'ן שבת, אדער עס הייסט א געהעריגע ספק,
אבער אויב עס איז וודאי פאר בין השמשות איז ער נישט מסופק בכלל...

ועוד ועוד ראיות,

[איד]

דאס וואס מאנכע טוען א מלאכה דאורייתא'ס נאכן שקיעה איז א טעות גמור. ביי דאורייתא'ס איז מען מחמיר אויף די שיטת הגאונים, עס איז גאר הארב צי טון מלאכה דאורייתא'ס נאכן שקיעה
נאר וואס יא, מלאכה דרבנן'ס אויב מ'האט פארגעסן צי מסדר זיין מבעוד יום קען מען טון, עס איז אויך נישט אזוי פשוט, צוליב מראות העין וכו, ס'איז כדאי צי דורכשמעוסן מיט א מורה הוראה וואס ווען און וויאזוי

די גאנצע נושא פון די אפמאך פון גדולי ישראל נאכן קריג, איז בנוגע קובע זיין די זמן הדלקה''נ 15 מינוט פארן שקיעה, אבער ח''ו צי טון דאורייתא'ס נאכן שקיעה

זייער אונטערסאנט וואס די זאגסט ווייל די עלטערע דור פון פארן קריג האבן געטון דאורייתא'ס נאכן שקיעה
הרה"ק בעל דברי שלמה מבאבוב ז"ל האט געצינדען לעכט ברבים נאכן שקיעה