אידישע [קנאי'שע] הרגשים

[שבת קודש]

דענק איך נישט די לעצטע מאל אין פריערדיגע היסטאריע מען האט געלאדנט 'כופרים אפיקורסים רשעים' צו חסידישע שולן מיט ברייטע שמייכלען, על לא דבר בלויז פאר חנופה.

און איך האף אז דו מיינסט נישט באמת אז ס'איז דא 'איין גארדע ליניע' וואס שטימט לויט אלע אגודאים אייניג, און אלע זמנים אייניג.

נישטא איין גראדע ליין פאר די קנאים אויך נישט. הרבי מסאטמאר, החזון איש, ר' עמם בלוי, אב''ד בריסק, היו רחוקין כממזרח למערב. וכן לכל הקנאים.

דער חזון איש האט זיך געטראפען מיט ב''ג.

און אים נישט געקוקט אין פנים האט געזאגט אסור להסתכל באדם רשע

[נקודות טובות]

נישטא איין גראדע ליין פאר די קנאים אויך נישט. הרבי מסאטמאר, החזון איש, ר' עמם בלוי, אב''ד בריסק, היו רחוקין כממזרח למערב. וכן לכל הקנאים.

דער חזון איש האט זיך געטראפען מיט ב''ג.

און אים נישט געקוקט אין פנים האט געזאגט אסור להסתכל באדם רשע

וואס איך זאג איז אז די קנאים האבן צוויי פון זיי נישט געהאלטן אייניג! די בריסקע רב האט נישט געוואלט בשום אופן זיך טרעפן מיט אים אל תתודע לרשות, משא''כ דער חזון איש האט נישט געהאט קיין פראבלעם. וכן לענין עוד הרבה דברים! כאילו נאר די אגודה קרייזען האבן געהאלטן איינער אנדערש פון צווייטען....

ניין די קנאים האט יעדער אויך געהאלטען אנדערש!

[בן תורה]

► Show Spoiler

דער חזון איש האט זיך געטראפען מיט ב''ג.

און אים נישט געקוקט אין פנים האט געזאגט אסור להסתכל באדם רשע

וואס איך זאג איז אז די קנאים האבן צוויי פון זיי נישט געהאלטן אייניג! די בריסקע רב האט נישט געוואלט בשום אופן זיך טרעפן מיט אים אל תתודע לרשות, משא''כ דער חזון איש האט נישט געהאט קיין פראבלעם. וכן לענין עוד הרבה דברים! כאילו נאר די אגודה קרייזען האבן געהאלטן איינער אנדערש פון צווייטען....

ניין די קנאים האט יעדער אויך געהאלטען אנדערש!

נישט נאר זיי האבן אלע געהאלטן אנדערש, נאר דו אליינס האלטסט יעדן טאג אנדערש!
עיין כאן viewtopic.php?p=40244#p40244

[דער תהלים איד]

אמת, זיי אליינס האבן געוויסט אז זיי האלטן אנדערש איינער פונעם צווייטן. (אויסער דער חזו"א, וואס האט יא געזאגט פאר סאטמאר רב פערזענליך אז ער האלט מיט "אלעם" ווי אים, אבער מוז נישט זיין אז אלעם האט געמיינט אלעם).

סאטמאר רב פאר זיך האט געהאט א גראדע ליניע, וואס האט גארנישט געטוישט פון אמאל, און גארנישט געטוישט פון איין יאר צום צווייטן, און פון איין מלחמה צום צווייטן, און פון איין דעקעיד צום צווייטן.

און דערפאר האט ער געקענט שרייבן זיין שיטה אין א ספר.

משא"כ די חסידישע אגודאים.

[שמייכלדיג]

אמת, זיי אליינס האבן געוויסט אז זיי האלטן אנדערש איינער פונעם צווייטן. (אויסער דער *חזו"א, וואס האט יא געזאגט פאר סאטמאר רב פערזענליך אז ער האלט מיט "אלעם" ווי אים, אבער מוז נישט זיין אז אלעם האט געמיינט אלעם).

סאטמאר רב פאר זיך האט געהאט א גראדע ליניע, וואס האט גארנישט געטוישט פון אמאל, און גארנישט געטוישט פון איין יאר צום צווייטן, און פון איין מלחמה צום צווייטן, און פון איין דעקעיד צום צווייטן.

און דערפאר האט ער געקענט שרייבן זיין שיטה אין א ספר.

משא"כ די חסידישע אגודאים.

*בריסקער רב

ועוד, דאס וואלט איך נישט גערופן 'כרחוק מזרח ממערב', נאר קליינע חילוקי דעות אין זייטיגע זאכן, אבער נישט אין די יסוד הדבר.

[נקודות טובות]

דענק איך נישט די לעצטע מאל אין פריערדיגע היסטאריע מען האט געלאדנט 'כופרים אפיקורסים רשעים' צו חסידישע שולן מיט ברייטע שמייכלען, על לא דבר בלויז פאר חנופה.

און איך האף אז דו מיינסט נישט באמת אז ס'איז דא 'איין גארדע ליניע' וואס שטימט לויט אלע אגודאים אייניג, און אלע זמנים אייניג.

@נקודות טובות יא יא, פון דעם צומישעניש רעד איך.

א שטיקל חזיר פלייש איז אויך טריפה ביי יעדן, אבער ביי יעדן אייניג, און אן די אלע צומישענישן ארום. אן א טויש פון פאר די מלחמה צו נאך. אן א טויש פון א מי שברך תשפ"ד וואס מ'האט נישט געמאכט תשכ"ז. אן א טויש פון קיום הנבואה 'עוד ישבו' ביז זאגן אז דער גלות בין ישראל איז נאך ארגער ווי בין העמים... און אזוי ווייטער און ווייטער און ווייטער און ווייטער.

די צוויי זאכן זענען אלעמאל געגאנגען צוזאמען!

אבל לא נאסר חניפה לרשעים כשאינו משבח רשעתם ח''ו, אלא מכבדם כדרך שמכבדים שר ומושל בנימוסי כבוד. (לשון הסטייפלער שנת תשט''ו)

גם לענ''ד אפי' מי שחושב שזהו אתחלתא דגאולה אע''פ שבאמת אינו כן כי הוא שינוי מגלות לגלות מר יותר שהאומות בדורות האחרונים עכ''פ לא התערבו בענינים של שמירת הדת משא''כ הני חופשים ר''ל. (לשון הסטייפלער שנת תשט''ו)

[נקודות טובות]

אמת, זיי אליינס האבן געוויסט אז זיי האלטן אנדערש איינער פונעם צווייטן. (אויסער דער *חזו"א, וואס האט יא געזאגט פאר סאטמאר רב פערזענליך אז ער האלט מיט "אלעם" ווי אים, אבער מוז נישט זיין אז אלעם האט געמיינט אלעם).

סאטמאר רב פאר זיך האט געהאט א גראדע ליניע, וואס האט גארנישט געטוישט פון אמאל, און גארנישט געטוישט פון איין יאר צום צווייטן, און פון איין מלחמה צום צווייטן, און פון איין דעקעיד צום צווייטן.

און דערפאר האט ער געקענט שרייבן זיין שיטה אין א ספר.

משא"כ די חסידישע אגודאים.

*בריסקער רב

ועוד, דאס וואלט איך נישט גערופן 'כרחוק מזרח ממערב', נאר קליינע חילוקי דעות אין זייטיגע זאכן, אבער נישט אין די יסוד הדבר.

מיט בחירות איז דעת החזון איש שוה?
זיינע בריוו צו הרב קוק מיטן טיטעל מרן איז וואס? זיין ביקור חולים צו הרב קוק איז וואס?

[דער תהלים איד]

דענק איך נישט די לעצטע מאל אין פריערדיגע היסטאריע מען האט געלאדנט 'כופרים אפיקורסים רשעים' צו חסידישע שולן מיט ברייטע שמייכלען, על לא דבר בלויז פאר חנופה.

און איך האף אז דו מיינסט נישט באמת אז ס'איז דא 'איין גארדע ליניע' וואס שטימט לויט אלע אגודאים אייניג, און אלע זמנים אייניג.

@נקודות טובות יא יא, פון דעם צומישעניש רעד איך.

א שטיקל חזיר פלייש איז אויך טריפה ביי יעדן, אבער ביי יעדן אייניג, און אן די אלע צומישענישן ארום. אן א טויש פון פאר די מלחמה צו נאך. אן א טויש פון א מי שברך תשפ"ד וואס מ'האט נישט געמאכט תשכ"ז. אן א טויש פון קיום הנבואה 'עוד ישבו' ביז זאגן אז דער גלות בין ישראל איז נאך ארגער ווי בין העמים... און אזוי ווייטער און ווייטער און ווייטער און ווייטער.

די צוויי זאכן זענען אלעמאל געגאנגען צוזאמען!

אבל לא נאסר חניפה לרשעים כשאינו משבח רשעתם ח''ו, אלא מכבדם כדרך שמכבדים שר ומושל בנימוסי כבוד. (לשון הסטייפלער שנת תשט''ו)

דו ברענגסט מיר דעם סטייפלער צו צייגן די "אלעמאל"?

אתמהה.

[העלדיש]

אמת, זיי אליינס האבן געוויסט אז זיי האלטן אנדערש איינער פונעם צווייטן. (אויסער דער חזו"א, וואס האט יא געזאגט פאר סאטמאר רב פערזענליך אז ער האלט מיט "אלעם" ווי אים, אבער מוז נישט זיין אז אלעם האט געמיינט אלעם).

סאטמאר רב פאר זיך האט געהאט א גראדע ליניע, וואס האט גארנישט געטוישט פון אמאל, און גארנישט געטוישט פון איין יאר צום צווייטן, און פון איין מלחמה צום צווייטן, און פון איין דעקעיד צום צווייטן.

און דערפאר האט ער געקענט שרייבן זיין שיטה אין א ספר.

משא"כ די חסידישע אגודאים.

ס'איז זיכער אז ווען דו האסט ציונים וועלכע זענען די זעלבע ווי די ציונים ווי די וועלכע האבן געלעבט בשעתו האט זיך זיין שיטה נישט געטוישט...

[שמייכלדיג]

אמת, זיי אליינס האבן געוויסט אז זיי האלטן אנדערש איינער פונעם צווייטן. (אויסער דער *חזו"א, וואס האט יא געזאגט פאר סאטמאר רב פערזענליך אז ער האלט מיט "אלעם" ווי אים, אבער מוז נישט זיין אז אלעם האט געמיינט אלעם).

סאטמאר רב פאר זיך האט געהאט א גראדע ליניע, וואס האט גארנישט געטוישט פון אמאל, און גארנישט געטוישט פון איין יאר צום צווייטן, און פון איין מלחמה צום צווייטן, און פון איין דעקעיד צום צווייטן.

און דערפאר האט ער געקענט שרייבן זיין שיטה אין א ספר.

משא"כ די חסידישע אגודאים.

*בריסקער רב

ועוד, דאס וואלט איך נישט גערופן 'כרחוק מזרח ממערב', נאר קליינע חילוקי דעות אין זייטיגע זאכן, אבער נישט אין די יסוד הדבר.

מיט בחירות איז דעת החזון איש שוה?
זיינע בריוו צו הרב קוק מיטן טיטעל מרן איז וואס? זיין ביקור חולים צו הרב קוק איז וואס?

מיר ווייסן אז יא. איר ווייסט אנדערש? זייט'ס מרחיב, ויתלבן הדבר ע"י החברים מקשיבים
--
ביקורים מיט די תוארים קען שוין הייסן א זייטיגע נושא, און לאמיר הערן וועלכע יאר איז עס געווען, און וויפיל האט ער געוויסט איבער דעם גברא

קודם שהקדיח האבן אסאך געהאלטן פונעם.

[שכל הישר]

אמת, זיי אליינס האבן געוויסט אז זיי האלטן אנדערש איינער פונעם צווייטן. (אויסער דער חזו"א, וואס האט יא געזאגט פאר סאטמאר רב פערזענליך אז ער האלט מיט "אלעם" ווי אים, אבער מוז נישט זיין אז אלעם האט געמיינט אלעם).

סאטמאר רב פאר זיך האט געהאט א גראדע ליניע, וואס האט גארנישט געטוישט פון אמאל, און גארנישט געטוישט פון איין יאר צום צווייטן, און פון איין מלחמה צום צווייטן, און פון איין דעקעיד צום צווייטן.

און דערפאר האט ער געקענט שרייבן זיין שיטה אין א ספר.

משא"כ די חסידישע אגודאים.

מיר קוקט אויס ווי ביי סאטמאר איז עס היפש צימישט,
א שיטה וואס שטייט קוים זיבעציג יאר, און יעדער האלבע יאר דארף זיין נאך א כינוס און מעמד נאכאמאל צו דערמאנען און אויפפרישן און מסביר זיין די שיטה...

[שכל הישר]

שיטת בעלזא איז אז פאר ביאת המשיח מוז קודם זיין א מדינה

?

מאוהח''ק

נישט אז סמיז זיין א מדינה...

נאר אויב מען וועט נישט זוכה זיין וועט קיבוץ גלויות זיין בדרך הטבע ..

[וואוילער]

מיר קוקט אויס ווי ביי סאטמאר איז עס היפש צימישט,
א שיטה וואס שטייט קוים זיבעציג יאר, און יעדער האלבע יאר דארף זיין נאך א כינוס און מעמד נאכאמאל צו דערמאנען און אויפפרישן און מסביר זיין די שיטה...

א זאך וואס אויף וואס מ'דארף גיין אקעגן די וועלט, אקעגן שווערע ווינטן, דארף כסדר חיזוק.

[שכל הישר]

דענק איך נישט די לעצטע מאל אין פריערדיגע היסטאריע מען האט געלאדנט 'כופרים אפיקורסים רשעים' צו חסידישע שולן מיט ברייטע שמייכלען, על לא דבר בלויז פאר חנופה.

און איך האף אז דו מיינסט נישט באמת אז ס'איז דא 'איין גארדע ליניע' וואס שטימט לויט אלע אגודאים אייניג, און אלע זמנים אייניג.

איך געדענק יא...

זיך טרעפן מיט האוקעל, עדעמס, וואלטש, שומער, לאולער, מעקארטי, וכו' וכו' איז די זעלבע זאך...

און מען חנפנ'ט זיך, ווייל מיר דארפן צוקומען צו זייער טובות... ווי לאנג מיר זענען און גלות...

מאכן הפגנות און זיך אויפפירן מעשה בעה"ב און ארץ ישראל איז די גרעסטע ציונות...

[שבת קודש]

אמת, זיי אליינס האבן געוויסט אז זיי האלטן אנדערש איינער פונעם צווייטן. (אויסער דער חזו"א, וואס האט יא געזאגט פאר סאטמאר רב פערזענליך אז ער האלט מיט "אלעם" ווי אים, אבער מוז נישט זיין אז אלעם האט געמיינט אלעם).

סאטמאר רב פאר זיך האט געהאט א גראדע ליניע, וואס האט גארנישט געטוישט פון אמאל, און גארנישט געטוישט פון איין יאר צום צווייטן, און פון איין מלחמה צום צווייטן, און פון איין דעקעיד צום צווייטן.

און דערפאר האט ער געקענט שרייבן זיין שיטה אין א ספר.

משא"כ די חסידישע אגודאים.

מיר קוקט אויס ווי ביי סאטמאר איז עס היפש צימישט,
א שיטה וואס שטייט קוים זיבעציג יאר, און יעדער האלבע יאר דארף זיין נאך א כינוס און מעמד נאכאמאל צו דערמאנען און אויפפרישן און מסביר זיין די שיטה...

אזווי כל התורה כולה וואס מען חזר'ט כסדר איבער, אינו דומה מאה פעמים למאה ואחד.

[שמייכלדיג]

אמת, זיי אליינס האבן געוויסט אז זיי האלטן אנדערש איינער פונעם צווייטן. (אויסער דער חזו"א, וואס האט יא געזאגט פאר סאטמאר רב פערזענליך אז ער האלט מיט "אלעם" ווי אים, אבער מוז נישט זיין אז אלעם האט געמיינט אלעם).

סאטמאר רב פאר זיך האט געהאט א גראדע ליניע, וואס האט גארנישט געטוישט פון אמאל, און גארנישט געטוישט פון איין יאר צום צווייטן, און פון איין מלחמה צום צווייטן, און פון איין דעקעיד צום צווייטן.

און דערפאר האט ער געקענט שרייבן זיין שיטה אין א ספר.

משא"כ די חסידישע אגודאים.

מיר קוקט אויס ווי ביי סאטמאר איז עס היפש צימישט,
א שיטה וואס שטייט קוים זיבעציג יאר, און יעדער האלבע יאר דארף זיין נאך א כינוס און מעמד נאכאמאל צו דערמאנען און אויפפרישן און מסביר זיין די שיטה...

איך ווייס נישט וואס איר ווילט, א שיטה פון צוויי טויזענט יאר פון לערנען תורה און מ'דארף האלטן אין איין מאכן סיומים און כינוסים צו אויפרישן און מחזק זיין די שיטה....

[שכל הישר]

מיר קוקט אויס ווי ביי סאטמאר איז עס היפש צימישט,
א שיטה וואס שטייט קוים זיבעציג יאר, און יעדער האלבע יאר דארף זיין נאך א כינוס און מעמד נאכאמאל צו דערמאנען און אויפפרישן און מסביר זיין די שיטה...

א זאך וואס אויף וואס מ'דארף גיין אקעגן די וועלט, אקעגן שווערע ווינטן, דארף כסדר חיזוק.

אהא...
סאו ביסט יא מודה אז די גאנצע וועלט האלט אנדערש...

[שבת קודש]

אמת, זיי אליינס האבן געוויסט אז זיי האלטן אנדערש איינער פונעם צווייטן. (אויסער דער חזו"א, וואס האט יא געזאגט פאר סאטמאר רב פערזענליך אז ער האלט מיט "אלעם" ווי אים, אבער מוז נישט זיין אז אלעם האט געמיינט אלעם).

סאטמאר רב פאר זיך האט געהאט א גראדע ליניע, וואס האט גארנישט געטוישט פון אמאל, און גארנישט געטוישט פון איין יאר צום צווייטן, און פון איין מלחמה צום צווייטן, און פון איין דעקעיד צום צווייטן.

און דערפאר האט ער געקענט שרייבן זיין שיטה אין א ספר.

משא"כ די חסידישע אגודאים.

מיר קוקט אויס ווי ביי סאטמאר איז עס היפש צימישט,
א שיטה וואס שטייט קוים זיבעציג יאר, און יעדער האלבע יאר דארף זיין נאך א כינוס און מעמד נאכאמאל צו דערמאנען און אויפפרישן און מסביר זיין די שיטה...

מען חזר'ט איבער די זעלבע שיטה,

אנדערשט ווי ביי אנדערע ווי ס'איז נישט שייך קיין חזרה ווייל זייער שיטה האלט זיך אין איין טוישן זאכן וואס איז נעכטען אסור ווערט מארגן מותר.

[דער תהלים איד]

דענק איך נישט די לעצטע מאל אין פריערדיגע היסטאריע מען האט געלאדנט 'כופרים אפיקורסים רשעים' צו חסידישע שולן מיט ברייטע שמייכלען, על לא דבר בלויז פאר חנופה.

און איך האף אז דו מיינסט נישט באמת אז ס'איז דא 'איין גארדע ליניע' וואס שטימט לויט אלע אגודאים אייניג, און אלע זמנים אייניג.

איך געדענק יא...

זיך טרעפן מיט האוקעל, עדעמס, וואלטש, שומער, לאולער, מעקארטי, וכו' וכו' איז די זעלבע זאך...

און מען חנפנ'ט זיך, ווייל מיר דארפן צוקומען צו זייער טובות... ווי לאנג מיר זענען און גלות...

מאכן הפגנות און זיך אויפפירן מעשה בעה"ב און ארץ ישראל איז די גרעסטע ציונות...

האסט אריינגעבלאנדזשעט אין א ראנג אשכול...

דא רעדט פון פון די מדינה הציונות וואס איז א באנדע אידישע כופרים אפיקורסים רשעים.

[שכל הישר]

דענק איך נישט די לעצטע מאל אין פריערדיגע היסטאריע מען האט געלאדנט 'כופרים אפיקורסים רשעים' צו חסידישע שולן מיט ברייטע שמייכלען, על לא דבר בלויז פאר חנופה.

און איך האף אז דו מיינסט נישט באמת אז ס'איז דא 'איין גארדע ליניע' וואס שטימט לויט אלע אגודאים אייניג, און אלע זמנים אייניג.

איך געדענק יא...

זיך טרעפן מיט האוקעל, עדעמס, וואלטש, שומער, לאולער, מעקארטי, וכו' וכו' איז די זעלבע זאך...

און מען חנפנ'ט זיך, ווייל מיר דארפן צוקומען צו זייער טובות... ווי לאנג מיר זענען און גלות...

מאכן הפגנות און זיך אויפפירן מעשה בעה"ב און ארץ ישראל איז די גרעסטע ציונות...

האסט אריינגעבלאנדזשעט אין א ראנג אשכול...

דא רעדט פון פון די מדינה הציונות וואס איז א באנדע אידישע כופרים אפיקורסים רשעים.

זאג איך דיר אז ביינונז האט מען אנגענימען אז וויבאלט מיר זענען אונטער זיי, און זיי פירן די מדינה און מיר דארפן צוקומען צו זייער טובות ווייזן מיר זיי א פנים שוחקות... און מען חנפנ'ט זיך.

[דער תהלים איד]

אודאי ווייס איך אז ביי ענק האט מען אזוי אנגענומען.

איך זאג נאר אז דאס איז א נייע חידוש וואס כלל ישראל האט נישט געזען ביז היינט.

און עקסידענטלי, די זעלבע קרייזן, האלטן אויך אז די מדינה פירער זענען בכלל נישט נחשד אויף שלעכטס. אבער דאס האט אודאי גארנישט קיין שייכות צו דאס אויפנעמען די רשעים, וואס איז בלויז בלית ברירה...

[מהודר]

אמת, זיי אליינס האבן געוויסט אז זיי האלטן אנדערש איינער פונעם צווייטן. (אויסער דער חזו"א, וואס האט יא געזאגט פאר סאטמאר רב פערזענליך אז ער האלט מיט "אלעם" ווי אים, אבער מוז נישט זיין אז אלעם האט געמיינט אלעם).

סאטמאר רב פאר זיך האט געהאט א גראדע ליניע, וואס האט גארנישט געטוישט פון אמאל, און גארנישט געטוישט פון איין יאר צום צווייטן, און פון איין מלחמה צום צווייטן, און פון איין דעקעיד צום צווייטן.

און דערפאר האט ער געקענט שרייבן זיין שיטה אין א ספר.

משא"כ די חסידישע אגודאים.

חוץ פון די נושא פון א סקול פאר מיידלעך

[שמייכלדיג]

אמת, זיי אליינס האבן געוויסט אז זיי האלטן אנדערש איינער פונעם צווייטן. (אויסער דער חזו"א, וואס האט יא געזאגט פאר סאטמאר רב פערזענליך אז ער האלט מיט "אלעם" ווי אים, אבער מוז נישט זיין אז אלעם האט געמיינט אלעם).

סאטמאר רב פאר זיך האט געהאט א גראדע ליניע, וואס האט גארנישט געטוישט פון אמאל, און גארנישט געטוישט פון איין יאר צום צווייטן, און פון איין מלחמה צום צווייטן, און פון איין דעקעיד צום צווייטן.

און דערפאר האט ער געקענט שרייבן זיין שיטה אין א ספר.

משא"כ די חסידישע אגודאים.

חוץ פון די נושא פון א סקול פאר מיידלעך

און פראטעסטן אויפן גאס...
--
כ'מיין ארויסצוברענגען אז אוודאי האט ער געטוישט זאכן וואס האט זיך אויסגעפעלט לפי מצב הדור, אבער יסודות הדת קען מען נישט רירן

[דער תהלים איד]

אמת, זיי אליינס האבן געוויסט אז זיי האלטן אנדערש איינער פונעם צווייטן. (אויסער דער חזו"א, וואס האט יא געזאגט פאר סאטמאר רב פערזענליך אז ער האלט מיט "אלעם" ווי אים, אבער מוז נישט זיין אז אלעם האט געמיינט אלעם).

סאטמאר רב פאר זיך האט געהאט א גראדע ליניע, וואס האט גארנישט געטוישט פון אמאל, און גארנישט געטוישט פון איין יאר צום צווייטן, און פון איין מלחמה צום צווייטן, און פון איין דעקעיד צום צווייטן.

און דערפאר האט ער געקענט שרייבן זיין שיטה אין א ספר.

משא"כ די חסידישע אגודאים.

חוץ פון די נושא פון א סקול פאר מיידלעך

און פראטעסטן אויפן גאס...

איך האב גערעדט בנוגע ציונות.

ווילסט אדורכגיין נושא ביי נושא? כ'בין מסכים, לכשארחיב... אבער הוראות הזמן איז איין זאך, און יסודות הדת איז א צווייטע זאך.

[שכל הישר]

אודאי ווייס איך אז ביי ענק האט מען אזוי אנגענומען.

איך זאג נאר אז דאס איז א נייע חידוש וואס כלל ישראל האט נישט געזען ביז היינט.

און עקסידענטלי, די זעלבע קרייזן, האלטן אויך אז די מדינה פירער זענען בכלל נישט נחשד אויף שלעכטס. אבער דאס האט אודאי גארנישט קיין שייכות צו דאס אויפנעמען די רשעים, וואס איז בלויז בלית ברירה...

וועלכע חלק איז א נייע חידוש?