צווייטער האט געשריבן: ↑מאנטאג נאוועמבער 20, 2023 11:50 pm
א נקודה למחשבה, בריסקער רב איז נישט געווען א ווערטל זאגער בכלל, ובפרט מאכן א ווערטל פון סאטמאר רב וועם ער האט געהאלטן אלס די פאסיגסטע לוחם אקעגן ציונות וכידוע מהתמנותו לגאב''ד ירושלים
דאס איז א עמקות'דיגע בריסקער ווארט.
מ'דארף עס אפלערנען גוט, אפלערנען וואס איז געווען בריסקער רב שיטה אנטקעגן אגודת ישראל, א דקות'דיגער חילוק פון סאטמאר רב, דאן וועט מען פארשטיין וואס ער האט געזאגט.
און איך ווייס נאך נישט צי ער האט עס בכלל געזאגט... און אויב יא צי האט ער עס טאקע אזוי געזאגט, צי גאר מיט א פארקערטע משמעות. אז דאס ווארט האט באקומען א לעדערנע רוקן איז עס נאכנישט תורה מסיני.
ביי מיר איז מער באגלייבט דאס וואס דער רבי זי"ע האט דערציילט אז דער בריסקער רב האט אים געזאגט אז ער האלט מיט אלעם אינגאנצן ווי אים.
דו האסט עס געהערט פונעם סאטמארער רב?
OK, דער איד גלייבט נאר א מעשה וואס מ'האט געהערט פון כלי ראשון
דערווייל האט געשריבן: ↑דינסטאג יולי 01, 2025 5:42 pm
און בכלל, האלטן פונקט ווי אים, קען מיינען קעגן די ציונים, און אפילו קעגן די אגודה. ס'מיינט זיכער נישט דעם פלפול.
צווייטער האט געשריבן: ↑דינסטאג יולי 08, 2025 2:15 pm
דערווייל האט געשריבן: ↑דינסטאג יולי 08, 2025 1:15 pm
שמייכלדיג האט געשריבן: ↑דינסטאג יולי 08, 2025 1:13 pm
אה, און מיין רבי האט געזאגט אז יא
סאטמארער רב זי"ע הט טאקע געזאגט אז בריסקער רב האלט ווי אים. און די כוונה איז געוועהן איבער די שטארקע התנגדות קעגן די מדינה, און אפילו קעגן די אגודה.
ספר ויואל משה איז נאכנישט געוועהן דעמאלס. און דער סאמארער רב האט נישט גערעדט מיט אים קיין דברי הלכה. אפילו לויט גירסת געווירץ.
דערווייל האט געשריבן: ↑דינסטאג יולי 08, 2025 11:33 am
שמייכלדיג האט געשריבן: ↑דינסטאג יולי 08, 2025 11:12 am
OK, דער איד גלייבט נאר א מעשה וואס מ'האט געהערט פון כלי ראשון
העי, האסט עס געהערט פון בריסקער רב?...
זיין זוהן רבי מאיר זצ"ל האט געזאגט אז זיין טאטע האט נישט געהאלטן פונעם פלפול.
האיך יתקיימו שניהם?
סאטמאר רב האט נישט גערעדט מיט זיין טאטע דברי הלכה, דער ויואל משה איז נאכנישט געווען, אבער זיין טאטע האט נישט געהאלטן פונעם פלפול?
איך האב נישט געזאגט אז ער האט געהערט די פלפול און געזאגט אז ער האלט נישט דערפון.
כ'זאג סך הכל אז ער האט נישט געזאגט אז ער האלט דערפון.
קען אויך זיין אז ער האלט פונעם קרעפל פשעטל פון יענעם יאר, ער האט אבער דאס נישט געזאגט פארן רבי'ן.
דערווייל האט געשריבן: ↑דינסטאג יולי 08, 2025 2:18 pm
צווייטער האט געשריבן: ↑דינסטאג יולי 08, 2025 2:15 pm
דערווייל האט געשריבן: ↑דינסטאג יולי 08, 2025 1:15 pm
סאטמארער רב זי"ע הט טאקע געזאגט אז בריסקער רב האלט ווי אים. און די כוונה איז געוועהן איבער די שטארקע התנגדות קעגן די מדינה, און אפילו קעגן די אגודה.
ספר ויואל משה איז נאכנישט געוועהן דעמאלס. און דער סאמארער רב האט נישט גערעדט מיט אים קיין דברי הלכה. אפילו לויט גירסת געווירץ.
דערווייל האט געשריבן: ↑דינסטאג יולי 08, 2025 11:33 am
זיין זוהן רבי מאיר זצ"ל האט געזאגט אז זיין טאטע האט נישט געהאלטן פונעם פלפול.
האיך יתקיימו שניהם?
סאטמאר רב האט נישט גערעדט מיט זיין טאטע דברי הלכה, דער ויואל משה איז נאכנישט געווען, אבער זיין טאטע האט נישט געהאלטן פונעם פלפול?
איך האב נישט געזאגט אז ער האט געהערט די פלפול און געזאגט אז ער האלט נישט דערפון.
כ'זאג סך הכל אז ער האט נישט געזאגט אז ער האלט דערפון.
קען אויך זיין אז ער האלט פונעם קרעפל פשעטל פון יענעם יאר, ער האט אבער דאס נישט געזאגט פארן רבי'ן.
אהא, סך הכל האט ער נישט געזאגט אז ער האלט דערפון - ווייל ער האט עס פשוט נישט געהערט - אבער ס'קען זיין אז ער האלט יא דערפון.
אקעי
איך האב מיין מיינונג, ביי מיר איז עס קלאר און איך דארף נישט זיכער מאכן אז יעדער האלט אזוי. איך בין נישט דער רבש''ע.
צווייטער האט געשריבן: ↑דינסטאג יולי 08, 2025 2:29 pm
דערווייל האט געשריבן: ↑דינסטאג יולי 08, 2025 2:18 pm
צווייטער האט געשריבן: ↑דינסטאג יולי 08, 2025 2:15 pm
האיך יתקיימו שניהם?
סאטמאר רב האט נישט גערעדט מיט זיין טאטע דברי הלכה, דער ויואל משה איז נאכנישט געווען, אבער זיין טאטע האט נישט געהאלטן פונעם פלפול?
איך האב נישט געזאגט אז ער האט געהערט די פלפול און געזאגט אז ער האלט נישט דערפון.
כ'זאג סך הכל אז ער האט נישט געזאגט אז ער האלט דערפון.
קען אויך זיין אז ער האלט פונעם קרעפל פשעטל פון יענעם יאר, ער האט אבער דאס נישט געזאגט פארן רבי'ן.
אהא, סך הכל האט ער נישט געזאגט אז ער האלט דערפון - ווייל ער האט עס פשוט נישט געהערט - אבער ס'קען זיין אז ער האלט יא דערפון.
אקעי
ס'גייט פארקערט.
מאנכע שרייבן דא, אז "סאטמארער רב האט קלאר געזאגט אז בריסקער רב האלט ווי אים", האב איך קלאר געמאכט פון וועלכע נידון מ'רעדט. די השקפה קעגן די מדינה.
פאלגנד זענען די הייליגע ווערטער פון גאון ישראל וקדושו דער חזון איש זי"ע:
יש עוד רעה חולה אשר היצר ילפת בה להניא אמונת חכמים מלב בני אדם, והוא משקל המרמה של הנגיעה:
חובת התלמיד להאמין כי אין נגיעה בעולם בעלת כח להטות לב חכם לעות משפט, כי מגמת החכם לזכות נפשו, ולהתגאל באיזה אשמה יכאב לנפשו יותר מכל מכה ופצע, ואיך יתכן כי בשביל בצע כסף או לעגי חנף, יחבל נפשו לעות משפט, נוסף לזה כי תכונת האמת היא אצל חכם תכונת נפשו ושרש מציאותה, וכל אבקת שקר ממנו והלאה, וכן היא אמונת המון ישרים המתאבקים בעפר רגלי חכמים:
אך היצר חתר חתירה תחת כסא הנאמן, לצודד נפשות הנוטות להתחכמות, ומביא להם לימוד שלם מן הגמרא כי הנגיעה היא בעלת כח מכריע לקטנים ולגדולים יחד, לפניה יכרעו גם הנבונים ביותר, גם חסידים ואנשי מעשה, ואין זה גנאי לחכמים אחרי שכן הוחק בטבע אנושי, ואינם יודעים כי לפי ההנחה הזאת מתיתם כל הדור, ואין שופט בארץ, ונתבטלה סנהדריה של הארץ, כי אף אם יסכים האדם על גדלות חכמתו של החכם לא יחייב את נפשו לשמוע אליו אחרי שימצא לתלות את הוראתו באיזה נגיעה, וזה לא יבצר מכל מי שאינו שבע רצון מהוראת החכם, ועל ידי זה קם דור ששופט את שופטיו, וכל איש הישר בעיניו יעשה, ובכל מקרה רב הערך מתלחשים המתחכמים על נגיעה פלונית שהטתה לב החכם ולפעמים המובהק שבדור - בעמדתו הבלתי נכונה, וכל אוירה של העיר ולפעמים אוירה של כל הארץ - מתמלאה שוט לשון, קטטות ומריבות, וללא אמונה בחכמים גברו בארץ:
יסוד הדעה הזאת מצאוה בגמ' סנהדרין י"ח ב' אין מושיבין מלך וכה"ג בעיבור שנה, מלך משום אפסניא, כה"ג משום צינה, והדין נאמר במלך החסיד שבחסידים, ובכה"ג כשמעון הצדיק, ועוד אמרו כתובות ק"ה ב' ריבר"י הוה רגיל ארימי' דהוה מייתי לי' כל מעלי שבתא כנתא רפירי יומא חד אייתי לי' בה' כו', בהדי דקאזיל ואתי אמר אי בעי מעין הכי כו', וכן אמרו שם בריב"א:
ואמנם השוחד ענין מיוחד, והוא כי מקח שוחד הוא מן הגנויות במוחלט, שהתורה תיעבתו, ובעקבו בסוד כחות הנפשות לעור עיני חכמים ולסלף משפט, ובהיות שאמרו שהסתכל הקב"ה בתורה וברא עולמו, חייבה התורה כח בשוחד לעור ולסלף, ולהזהיר לברוח ממנה, והנה נוסף על כח נגיעה שהוא ממנהג העולם כפי טבעת בני אדם, הוזמן כח טומאה בשוחד לטמטם הלב ולרדם את הבינה, להנעים בפי הדיין לזכות את משחדו, ואחרי שהתורה פסלתו לדיין זה לדון בין משחדו לרעהו, הוסר ממנו גם מחסה החכמה - אשר הובטח בה תמיד לבלי להכשל בחטא ואשמה - אם יעבור על מה שהזהירה התורה וישב על כסא המשפט בניגוד למצות התורה:
והנה אין הזהרת השוחד מכלל המשפטים אלא מכלל החקים, שהרי לא אסרה תורה הוראה לעצמו ואדם רואה טריפה לעצמו, אף אם הוא דל וכל חייו תלוים בו:
והוא מורה בחמץ שעבר עליו הפסח אף ברכוש גדול, וכשיורה להיתר ואחד הנרגנים יהרהר אחריו כי הפסד ממונו הטעתו, הרי זה מן המהרהרים אחר רבם, ואנו בטוחים בחכמים שהנם מורמים מפחיתיות כאלה, ולא יחשדו בם אלא קטני הדעת נעדרי בינה אשר לא ידעו ולא יבינו נפש משכיל:
ואף במשפט בין איש לרעהו, לא פסלה תורה רק בשוחד שבזמן המשפט, אבל לא אמרה תורה לשפוט את אהובו ואת שנואו, רק שושבינו, ושונאו שלא דיבר עמו ג"י לדעת י"א בחו"מ סי' ז' ס"ז בהגה', ואף שנטיה הטבעית יש במוחלט להטבת אהובו ולרעת שנואו, אך כח טומאת השוחד אין כאן והתורה האמינה בבטחה גמורה את החכם הדיין כי יראה נכוחות, ולא יטה לבו לשאיפת טבעו כהרגל שנעשה טבע שני אצל חכם והאמת תמיד נר לרגלו ואור לנתיבתו, וצדקו ישוב משפט:
ולא עוד אלא שאמרו במקום פסידא עביד אינש דינא לנפשו, ולא חשדוהו לעוות דינו, ואמרו ב"ב נ"ח ב' האי דיינא דמתקרי לדין ומפקין מני' ממונא בדין לאו שמי' דיין, ולא למדו עליו זכות מפני אונס הנגיעה:
והנה פסלו חכמים נוגע בעיבור השנה דאיקרי משפט כדאמר ר"ה כ"ה ב' [אע"ג דקרא בקידוש החדש כתיב גם עיבור שנה דינו כקה"ח] ויהבינן לי' דיני משפט, וכל זה בכלל חקי המצוה שהוזהרנו ממקח שוחד, ומהם פסולי דרבנן ומהם מדת חסידות, ומה שאמרו ריבר"י וריב"א שהרגישו בנפשם [ול' הגמ' אמר היינו בלב] קירוב הדעת, היינו קירוב הטבעי של נגיעה, ובגדולים הטבע יותר חזק כלפי שכלם החזק, למען יעמדו על משקל הנסיון ויבחרו בטוב, בטוב בחירתם, שזה סוד בריאת האדם, ואפשר שמדת החסידות הוא גם בסוד היצירה, וכשניתן כח בשוחד לעור, ניתן כח גם בשוחד של מדת חסידות לעור החסיד:
אבל מה גדלה השואה ומה רב החשך, בהתרת החשד בכשרים, במקום דהתורה הכשירתם לדון ולהורות, ובכלל זה כל הנהגת העולם בדברים המתרחשים יום יום:
והנה תורת המוסר המחמרת מאד נגד השחתה במדות בני אדם, והמזהרת בלהבי אש שלא להכשל בהטלת דופי בזולתו, אף במחשבה, וכש"כ בדיבור, ואף בדבר אמת, וכש"כ בשקר, ואם זה שמתעולל בו הוא ת"ח הרי זה מבזה ת"ח שהוא בכלל אפיקורס, והרי טעות בהלכה מבלה את הכל, אחרי שהלכה פסוקה שאין לך חכם שיעמוד בפני נגיעה, ומה חטא יש כאן אם אגיד שעיות את המשפט מפני נגיעתו, הלא זה חק טבעי ולא נגרע כבוד החכם בזה, והנה שפך את היין ושמר את החבית:
ונקח הדוגמא - למען יצטיירו הדברים בלב מתלמד צורה קבועה קיימת - את ההתאבקות של בני אדם בקבלת רב ופרנס על הציבור, זה פוסל דיינו של זה וזה פוסל דיינו של זה, ומן הראוי שיסמכו כולם על הכרעת גדולי הדור, ואם הכרעת החכם אינה קובעת הדבר מפני הרצון העקשני של עמי הארץ, אפשר לקרוא עליהם שזדונות נעשה להם כשגגות, ואמנם הם מכירים בחטאם, אך לא הורגלו לבטל רצונם מפני הוראות שכליות, אך מה רב ההרס, בעמדה עדינה של המתימרים ביושר ומגולה הטוב, ולפי גאות לבם יצר טוב שופטם, ומשפטם נושא עליו אופי של מדע, וכאילו דנו על הדבר בישיבה במתון ובכובד ראש, ואחרי כן הוציאו משפט חרוץ שאין להתחשב עם גדול הדור בזה, שהרי לא גדול הוא מריבר"י וריב"א, והרי הדבר נוגע אליו, הוא רוצה יותר ברב זה מפני.:
והנה באה ליצנות אחת ודחתה מאה תוכחות, ועובדים ע"ז בטהרה, ועושים את הפלסתר תורה:
וכל זה מפני שלא יסדו את מוסרם בהלכה, ובעלי הלכה ראו שאילה, במה שנאמר בגמ' דריבר"י וריב"א קבעו להם דיין לדונם, ולכאורה מפני הנגיעה לא היה ראוי שהם יבחרו להם דיין, כי ידוע הרבה פעמים בעלי הדין אינם משתוים לפני מי לדון, וברירת דיין אפשר שיהי' בו כעין זכות לזה וחוב לזה, וראוי לנוגע להתרחק מליחד את הדיין, ולמדו מזה כי אין פסול בשביל נגיעה ליחד את הדיינים, וכמבואר ברמ"א שם סי' ז' ס"ז, וכש"כ שאין חכם הדור נפסל להגיד בבחירת רב בשביל נגיעה וזה בכלל הוראה, והנה נכשלים בעון המר של אמירת לא חטאתי, ומהרסים את יסודי התורה, ומטבע הדברים שבודים נגיעות שלא עלו כלל על לב החכם, ושגגת תלמוד עולה זדון:
בעזרת הבורא וויל איך אביסל בארירן די חילוקים אין צוגאנג פון מרן הקדוש מסאטמאר זי''ע און הגאון הק' הגרי''ז מבריסק זי''ע, וואס די אופני המלחמה זענען לא הרי זה כהרי זה, אבער הצד השוה שבהם איז אז ביידע זענען געווען פייערדיגע לוחמים אקעגן ציונות, ציונים, מזרחי, אגודה וכל אביזרייהו.
איך וועל אנהייבן און נעמען דעם ספר החינוך פאר א דוגמא. דער הייליגער 'חינוך' האט מחבר געווען זיין ספר אויף די תרי''ג מצוות התורה, און ביי יעדער מצוה גייט ער אריין און איז מבאר צוויי חלקי המצוה, די 'שרשי המצוה' און די 'דיני המצוה'. די 'שרשי' המצוה איז כשמו די 'שורש' דערפון, די חלק המחשביי פונעם מצוה, ד.ה. וואס ליגט 'אונטער' די מצוה, וואספארא כוונה האט די תורה מיט דעם אז מ'זאל מקיים זיין די מצוה, וואספארא בליק וויל די תורה אז א איד זאל האבן דורכ'ן מקיים זיין אט די מצוה.
אנדערש איז אבער די 'דיני' המצוה וואס דאס איז די חלק המעשיי פונעם מצוה און עס זאגט וויאזוי מען איז מקיים די טעכנישע (כביכול) חלק פונעם מצוה בפועל ממש.
די צוויי חלקי המצוה זענען נישט אייביג גלייך אויף גלייך, ואסביר דברי.
נעם לדוגמא מצוות ארבעה מינים (מצוה שכ''ד) ואס דער ספר החינוך איז מסביר אין די שורש המצוה, וז''ל: לפי שימי החג הם ימי השמחה גדולה לישראל, כי הוא עת אסיפת התבואות ופירות האילן בבית, ואז ישמחו בני אדם שמחה רבה. ומפני כן נקרא חג האסיף. וציוה האל לעמו לעשות לפניו חג באותו העת, לזכותם להיות עיקר השמחה לשמו יתברך. ובהיות השמחה מושכת החומר הרבה ומשכחת ממנו יראת אלקים בעת ההיא, ציונו השם יתברך לקחת בין ידינו דברים המזכירים אותנו כי כל שמחת ליבנו לשמו ולכבודו. והיה מרצונו להיות המזכיר מין המשמח, כמו שהעת עת שמחה, כי צדק כל אמרי פיו. וידוע מצד הטבע כי ארבעת המינים כולם משמחי לב רואיהם. ע''כ.
ותוכן דבריו איז אז ער איז מסביר אז וויבאלד די טעג זענען ימי שמחה וכו' ממילא האט דער אויבערשטער באפוילן צו נעמען די ד' מינים וואס זענען משמח הלב כדי אריינצוברענגן שמחה.
נאכדעם רעכנט די ספר החינוך אויס אפאר 'דיני' המצוה און איז מציין צו מעיין זיין אין מס' סוכה ווי דארטן ווערט מבואר די דיני המצוה באריכות כדרכו בקודש, און אזוי איז עס ביי אלע הייליגע תרי''ג מצוות.
אויב א מענטש וועט אריינגיין נאר אינעם שורש המצוה אן די חלק פון די דיני המצוה וועט ער פרעגן, אויב אזוי פארוואס דארף די מצוה האבן אזויפיל טעכנישע דעטאלן? פארוואס דארף א לולב זיין לאנג דוקא 4 טפחים? פארוואס אויב איז דא קליינטשיקע שפאלט אין די שדרה איז עס פסול? פארוואס אויב ס'איז אביסל אפגעהאקט איז עס פסול? ווער באמערקט עס דען?? ס'וואלט געדארפט אויסזען אזויווי מ'קויפט בלומען אויף שבועות, ווי קיינער קימערט זיך נישט מיט יעדן קראץ, נאר די עיקר איז אז ס'זאל שיין באצירן די טיש. קען מען דען נישט זיך משמח זיין פון א שיינע פעטע הויכער לולב וואס קיינער באמערקט ניטאמאל אז ס'איז פסול?
די זעלבע איז פארקערט, אויב איינער וועט אריינגיין נאר אין די דיני המצוה אן די חלק פון די שרשי המצוה, וועט עס זיין זייער טעכניש, זיין גאנצער צוגאנג צו תורה ומצוות וועט זיין א טעכנישער זאך וואס דארף ווערן געטון און אויסגעפירט אזוי און אזוי. ער וועט טאקע האבן דעם גרויסן שיעור אויסגעמאסטן פונקטליך, אבער ער וועט נישט קונה זיין וואס וויל דער אויבערשטער מיט דעם, ער וועט נישט קונה זיין דער בליק וואס דער אויבערשטער וויל ער זאל יא קונה זיין דורך די מצוה, ער וועט פארפאסן די חלק המחשביי וואס איז א עיקר חלק פונעם מצוה, ווי דער אבן עזרא שרייבט (שמות, לא, יח) ''ריקי מוח יתמהו מה עשה משה בהר ארבעים יום וארבעים לילה, ולא ידעו אם יעמוד שם עם השם כמספר הזה, וכפל כפלו שנים, לא יוכל לדעת חלק מאלף ממעשי השם ודרכיו וסוד כל המצות שצוהו, כי יחשבו כי המעשה העיקר ואיננו רק הלבב והמעשה והלבב והלשון להרגיל. וכן כתוב בפיך ובלבבך לעשותו, וקדמונינו אמרו רחמנא לבא בעי. ושרש כל המצות עד שיאהב את השם בכל נפשו וידבק בו.'' ע''כ.
וועלכער חלק המצוה איז וויכטיגער? איך ווייס נישט, און ס'איז נישט קיין חילוק. ביידע זענען וויכטיג, שורש'דיג און יסודות'דיג מוז מען האבן די חלק השרשי, די הארץ און נשמה פון א איד וועט ווערן מער איבערגענומען און אויפגעקאכט פון די חלק השרשי, עס מיינט א מער טיפערע באדייט אין די מצוות השם, און עס איז מער א העכערע בליק אויף מצוות השם. און פארשטייט זיך אז צוזאמען מיט דעם דארף מען טוען בפועל די טעכנישע חלק פון די מצוה.
(אפילו אויב ער איז א פראסטער איד וואס גייט נישט אריין בפרטיות אין יעדן מצוה צו פארשטיין די שורש המצוה, נאר ער איז עס מקיים פשוט בפועל ממש אן קיין איבעריגע מחשבה, דארף ער כאטש לכה''פ פארשטיין אז ער איז מקיים א מצוה ווייל ''כך ציווני יוצרי ובוראי ית''ש'', בבחי' רחמנא אמר תקעו. דאס מיינט אז ער איז מקשר די מצוה צום שורש השרשים פון ''אנכי ה' אלקיך'', ער איז מקיים די מצוה וויבאלד ער גלייבט און מעמד הר סיני, ער גלייבט אז דער רבש''ע האט זיך מגלה געווען פאר כלל ישראל און זיי געגעבן א תורה און זיי מצווה געווען מיט מצוות התורה, און צוליב דעם טוט ער זיין רצון, נחת רוח לפניו שאמר ונעשה רצונו.)
עכ''פ נחזור לענינינו, צום ענין ה'ציונות'. און מיר וועלן שפעטער בעז''ה צוריקקומען צו וואס מיר האבן אנגעהויבן. די קליפה עמוקה 'ציונות' האט אסאך שיכטן און חלקים, לאומיות, חילוניות, דתי לאומי, הלשון שבדו להם עברית, תמורת גאולה למדינה, כפירה בגזירת הגלות וכו'.
די אלע זאכן זענען טיפע שורש'דיגע כפירות, וואס יעדער איד וואס איז אויסגעקאכט אין יסודות הדת און אין שרשי היהדות וועט אויטאמאטיש זיין נפש סולד זיין פון סיי וואס וואס האט שייכות מיט דעם. א איד וואס פארשטייט און א האט א שטיקל השגה וואס מיינט די הויכע בחינה 'כנסת ישראל', וואס איז מקור כללות נשמת ישראל וואס זאגט צום אויבערשטען אני לדודי ודודי לי, ער איז משיג אביסל די טיפע דביקות אלקי וואס איז דא צווישן דעם אויבערשטען מיט כנסת ישראל. ווען ער הערט וואס אין מדינת ישראל רופט מען מיטן אט דעם זעלבן נאמען, קען ער דאס נישט פארנעמען, זיין נשמה איז סולד פון דעם, עס איז ווי די פסוק זאגט (אין דניאל) לא נשאר בו כח והודו נהפך עליו למשחית.
מ'קען שרייבן און שרייבן צו מסביר זיין די עומק פון די טומאה, שלא היה מיום הושתת העולם עד עתה, ווי הגר''ח מבריסק זצ''ל האט זיך אויסגעדריקט, ''עס זענען געווען אסאך טומאות און כפירות אויף דער וועלט, אבער דאס (הציונות) האט געצילט אין פינטל''. איך וויל נאר מעתיק זיין א מכתב קודש פון הגה''ק הרש''ב מליובאוויטש זי''ע וואס לפע''ד כאפט ער אן די נושא - ווי מ'רופט עס - ביים קארג. ער איז מסביר באריכות בטוטו''ד די עומק הדברים.
פיילס
איך האב מיין מיינונג, ביי מיר איז עס קלאר און איך דארף נישט זיכער מאכן אז יעדער האלט אזוי. איך בין נישט דער רבש''ע.
נאכן קוקן דעם מכתב אש קודש און פארשטיין די שורש הדברים קען א איד נישט פארשטיין וויאזוי מ'קען נתפס ווערן צו ציונות, ווען ציונות איז ממש די היפך הגמור וואס אידישקייט איז.
און לאמיתו של דבר וויבאלד דאס רירט אן די סאמע יסודות ושרשי היהדות האבן אלע גדולי ישראל אזוי געהאלטן אין די פריערדיגע דורות, ווייל א ערליכע איד נישט קיין חילוק אין וועלכע קרייז ער באלאנגט וועט ער פארשטיין אז דאס איז טרייף.
אויב ביז היינט האט געמיינט א איד, א כריתת ברית מיטן אויבערשטען מיט שמירת התורה והמצוות, מיינט א איד אינעם ציונות וועסיע - 'לאומיות' - בלויז א נאציאנאלער איד, ער באלאנגט צו דעם נאציאן, אפגעזען צו ער איז א שומר תורה ומצוות.
אויב ביז היינט האט לשון הקודש געמיינט א הייליג שפראך וואס איז די לשון התורה וקודשא בריך הוא, מיינט עס אינעם ציונות ווערסיע, א נאציאנאלע שפראך פונקט ווי אלע אנדערע פעלקער האבן זייער שפראך. (ואגב ואינו העיקר, האבן זיי אסאך ווערטער במכוון מגשם געווען ארויסצונעמען יעדער זיק של קדושה דערפון).
אויב ביז היינט מיינט ארץ ישראל א הייליג לאנד ווי ס'איז דא השראת השכינה און די בית המקדש איז בבנינו ווען די אידן זענען זוכה, און מיר ווארטן שוין אז דער רבש''ע זאל אונז משיב זיין לציון ברחמיו, מיינט עס אינעם ציונות ווערסיע, א נאציאנאלער לאנד ווי די פאלק באלאנגט אזויווי אלע אנדערע פעלקער באלאנגען אין זייער לאנד.
אויב ביז היינט מיינט 'אברהם יצחק ויעקב' די הייליגע אבות וואס האבן זוכה געווען מיט זייער קדושה צו אויפבויען דעם הייליגער אידישער פאלק פאר דעם אויבערשטען, און זיין די גרינדער פון א ג-טליך פאלק, מיינט עס אינעם ציונות ווערסיע די העלדן פונעם נאציאן פונקט ווי די גויאישע פאונדינג פאטהערס.
יעצט קומט נאך א נקודה, ס'איז מער טיפער און עס ליגט אסאך מער טומאה אין דעם, כ'האף אז איך קען עס גוט מסביר זיין. די 'דתיים' זענען געקומען און נאך מוסיף געווען חטא על פשע און זיי האבן ברוב עזותם נאך מלביש געווען דעם טומאה און כפירה שרשית א שיין אויסזעענדען רעליגיעזער מענטעלע. זיי האבן גענומען די גאנצע תורה און עס אריינגעמישט אין נאציאנאליזם.
דאס מיינט, די חילונים האבן בעיקר בלויז גע'גנב'ט די מושג 'איד', און זיי האבן געטוישט פון די מושג אז א איד מיינט א קשר מיט'ן רבש''ע, מיינט עס בלויז א נאציאן אן קיין קשר מיט'ן רבש''ע. אבער רעליגיעזע ציונות האט גע'גנב'ט די גאנצע תורה ומצוות, אנשטאט תורה ומצוות זאל מיינען קשר צווישן דעם בורא אחד מיט זיין עם אחד בארץ, מיינט עס 'לאומיות'. און אויטאמאטיש יעדע זאך וואס ביז היינט האט עס געמיינט די 'הייליגע כלל ישראל' מיינט עס היינט 'מדינת ישראל'.
אויב אין חלק הלאומי החילוני מיינט 'עברית', א נאציאנאלע שפראך פונקט ווי אלע אנדערע פעלקער האבן זייער שפראך האבן אידן זייער שפראך (בעצם ווען זיי נעמען ווען א נייע שפראך וואלט עס אויך פיין געווען פאר זיי), מיינט עס אבער אין לאומי הדתית 'לשון הקודש', דער גאנצער אחדות האומה רעדט די 'הייליגע' שפראך.
אויב אין חלק הלאומי החילוני מיינט ארץ ישראל א נאציאנאלער לאנד ווי די פאלק באלאנגט אזויווי אלע אנדערע פעלקער באלאנגען אין זייער לאנד. מיינט עס אבער אין לאומי הדתית אז דאס איז 'גאולה' אדער 'מצוות ישוב ארץ ישראל'. דאס אז דער נאציאן האט א לאנד דאס מיינט 'גאולה', און מצוות ישוב ארץ ישראל מיינט אז די גאנצער נאציאן וואוינט אין דעם לאנד.
אויב ווען די חלק הלאומי החילוני גייט אין מלחמה מיט זייער שונא איז עס בעיניו פונקט ווי דער כינעזער שלאגט זיך מיט'ן יאפאנעזער אן קיין קשר מיטן בורא עולם, מיינט עס אבער אין לאומי הדתית א 'מלחמת מצוה'. דאס הייסט, ווען משה רבינו האט מלחמה געהאלטן מיט עמלק איז נישט געווען די מלחמה ווייל עמלק איז דער שונא פאר'ן רבש''ע און זיין פאלק, נאר א נאציאנאלער מלחמה, עמלק איז די פיינט פון די נאציאן.
אויב אין די חלק הלאומי החילוני מיינט א געווינס אינעם מלחמה א גאוה'דיגער 'כחי ועוצם ידי', מיינט עס אין לאומי הדתית 'ניסים'. ווייל 'מדינת ישראל' איז דער לאנד פאר דעם נאציאנאלער אידישער פאלק און פאר דער אידישער נאציאן געשעהט ניסים פונקט ווי ביי יציאת מצרים.
לאמיר פארקריכן א מינוט, און פארשטיין אביסל די גרויסע ווייטאג וואס מרן הקדוש מסאטמאר זי''ע האט געהאט און געוויינט אויף וואס די אידישער המון האט טריאומפירט נאך די זעקס טאגיגע מלחמה בשנת תשכ''ז מיט ניסים. ווי שוין געפרעגט די נארישע קשיא ערגעץ אנדערש, אויב ס'איז טאקע נישט געווען קיין ניסים נאר טבע גמור, האט ער דען נישט געגלייבט אז אלעס ווערט געפירט פונעם אויבערשטען בהשגחה פרטית? אבער ווען מ'איז זיך מתבונן אין דעם שרעקליכער שורש'דיגער כפירה עמוקה פארשטייט מען שוין גוט אויף וואס ער האט אזוי געוויינט, וואס עס האט אים וויי געטון עד דכדוכה של נפש וויאזוי א ערליכער איד קען אזוי טראכטן.
דאס איז די שרעקליכע כפירה וואס ציונות פאר זיך איז, דאס איז נישט קיין פרטיות'דיגער כפירה אין עפעס א פרט פון אמונה, נאר א כפירה שרשית אין די גאנצע אויבערשטער מיט תורה און אין אלע י''ג עיקרים. און דאס איז נאך בעפאר די שלוש שבועות און די שרעקליכע כפירה בגזירת הגלות מפי ה' וואס זיי האבן עובר געווען!
ס'איז נאך דא וואס מאריך צו זיין אינעם ענין פון דער קליפה עמוקה, אבער לאמיר אריבערשפרינגען נאכן התייסדות המדינה און די שאלה פון השתתפות החרדים בממשלה ולבחירות איז ארויפגעקומען אויפן אויבנאן פון די ערליכע אידענטום.
המשך יבוא בעז''ה
איך האב מיין מיינונג, ביי מיר איז עס קלאר און איך דארף נישט זיכער מאכן אז יעדער האלט אזוי. איך בין נישט דער רבש''ע.
דעם רעיון וואס דער רבי רש"ב שרייבט דא האט ר' אוריאל צימער אראפגעשריבן אויפן שרייבערישן שפראך בהוספת נופך אינעם קונטרס יהדות התורה והמדינה (מקודם איז דאס געווען ארטיקלען אין דער איד)
די קונטרס איז ארויסגעקומען ע"פ פקודתו פון דער לעצטער ליובאוויטשער רבי.
ולתוס' וועל איך נאכברענגן א לשון פון א בריוו פונעם כ"ק הגה"צ שאפראנער רב זצ"ל בעל תורת א' וז"ל:
"וזה הוא למשל ענין של ארץ ישראל אשר מי שרק קצת הגיע לידִיעת עמקות קדושות ארץ ישראל.... ולו אין צריך שום ראי שהציונית הוא כפירה נוראה אלא כל חדרי לבו מזדעזים אם שומע איזה הגשמה חדשה של רעיון קדוש של ארץ ישראל אפילו אם לא הי מקושר עם רעיוני הציונים..... וזה הי' הקנאות של הגה"ק הנ"ל זי"ע כאשר אני ראיתי והבנתי צערו אשר לבו הטהור הי' בוכה אם ראה הירידה של קדושת ארץ ישראל על תאוות הגוף.... והנה בודאי לאו כל מוחא סביל דא ופשוטי העם אשר אינם מורגלים כלל לחשוב מחשבות קדושות כאלה בודאי לאלה צריך להראות האיך כל רעיון ציוני הוא מלא כפירה וצריך להרחיק מלב ישראל והאיך צריך לשרש אחר ע"ז זו -וזה הוא העבודה הגדולה של כ"ק הגה"צ מ'סאטמאר שליט"א אשר בכל דרשותיו מביא ראיות חדשות לסתור דרך כפירה זו והמקום יהי' בעזרו."
ריבונו דעלמא כולא וואס די האסט צאמגעהאקט דא, מאסיוו!!!!!!!!
פינג @מסתמא ער וועט זיך באלעקען מיט די סחורה, אין נפ"מ צו ער אגריעט אדער נישט. אין די זעלבע מיט @נקודות טובות@שאינו יודע לשאול די חברה וועלן זיך פארמאסקעווען (הצלה, נאכן שרייבען די ווארט איך האף ס‘איז גיט) מיט די סחורה. יאוכלו אידטיש וישבעו
(איין זאך יא, מיר האט מען אויסגעלערנט אז אויף א קשיא ענטפערט מען א תירוץ אין נישט אלעס איז א קשיא, אסאך מאל איז עס א קשיא אויף די קשיא)
פשוט און גראד האט געשריבן: ↑דינסטאג יולי 08, 2025 5:59 pm
@צווייטער
ריבונו דעלמא כולא וואס די האסט צאמגעהאקט דא, מאסיוו!!!!!!!!
פינג @מסתמא ער וועט זיך באלעקען מיט די סחורה, אין נפ"מ צו ער אגריעט אדער נישט. אין די זעלבע מיט @נקודות טובות @שאינו יודע לשאול די חברה וועלן זיך פארמאסקעווען (הצלה, נאכן שרייבען די ווארט איך האף ס‘איז גיט) מיט די סחורה. יאוכלו אידטיש וישבעו
(איין זאך יא, מיר האט מען אויסגעלערנט אז אויף א קשיא ענטפערט מען א תירוץ אין נישט אלעס איז א קשיא, אסאך מאל איז עס א קשיא אויף די קשיא)
איפכא מסתברא האט געשריבן: ↑דינסטאג יולי 08, 2025 5:45 pm
דעם רעיון וואס דער רבי רש"ב שרייבט דא האט ר' אוריאל צימער אראפגעשריבן אויפן שרייבערישן שפראך בהוספת נופך אינעם קונטרס יהדות התורה והמדינה (מקודם איז דאס געווען ארטיקלען אין דער איד)
די קונטרס איז ארויסגעקומען ע"פ פקודתו פון דער לעצטער ליובאוויטשער רבי.
ולתוס' וועל איך נאכברענגן א לשון פון א בריוו פונעם כ"ק הגה"צ שאפראנער רב זצ"ל בעל תורת א' וז"ל:
"וזה הוא למשל ענין של ארץ ישראל אשר מי שרק קצת הגיע לידִיעת עמקות קדושות ארץ ישראל.... ולו אין צריך שום ראי שהציונית הוא כפירה נוראה אלא כל חדרי לבו מזדעזים אם שומע איזה הגשמה חדשה של רעיון קדוש של ארץ ישראל אפילו אם לא הי מקושר עם רעיוני הציונים..... וזה הי' הקנאות של הגה"ק הנ"ל זי"ע כאשר אני ראיתי והבנתי צערו אשר לבו הטהור הי' בוכה אם ראה הירידה של קדושת ארץ ישראל על תאוות הגוף.... והנה בודאי לאו כל מוחא סביל דא ופשוטי העם אשר אינם מורגלים כלל לחשוב מחשבות קדושות כאלה בודאי לאלה צריך להראות האיך כל רעיון ציוני הוא מלא כפירה וצריך להרחיק מלב ישראל והאיך צריך לשרש אחר ע"ז זו -וזה הוא העבודה הגדולה של כ"ק הגה"צ מ'סאטמאר שליט"א אשר בכל דרשותיו מביא ראיות חדשות לסתור דרך כפירה זו והמקום יהי' בעזרו."
