כת לב טהור אין גוואטעמאלע

[שלשלת]

חיד"ו אדער הרב בלום קענען נישט טוישן דער תורה מען מיז רעדן צו ביידע צדדים זה בפני זה "שמוע בין אחיכם" אין קיין שום רב אין דער וועלט האט דאס נישט געטוהן

ווי @מסתמא געברענגט
אויף די טענה פון מושב בי"ד און שמוע בין אחיכם האט הרב חיד"ו געזאגט איז נאר נוגע ממונות - דא רעדט מען פון צענדליגע עדות אויף חמורות שבחמורות, איסורים ורציחה, זאגט הרב חיד"ו אז אין אזא פאל איז נישטא קיין מקום אפילו צו רעדן צום צד שני. סאיז געענדיגט מיט ענק, רשעים און רוצחים.

איך ברענג עס פאר די עולם נישט צו ווערן פארבלענד פון דעם אנשיקעניש , נישט אים צו פארענטפערן

סתם להגדיל תורה, שמוע בין אחיכם איז ביי דיני ממונות נישט אויסהערן איין 'בעל דין' פארן אנדערן, אבער קבלת עדות איז פארקערט, ביי דיני ממונות מעג מען ביי געוויסע פעלער און דיני נפשות טאר מען נישט, און דאס לערנט מען פון והועד בבעליו
עס איז דא א תשובות הריב"ש אז ביי א מוסר אדער אלים וואס עדות האבן מורא מעג מען אפי' דיני נפשות
יעצט, דא באמת קומט נישט אריין עדות ווייל אדם קרוב אצל עצמו און קען נישט 'מעיד' זיין אויף מעשים וואס מען האט געטאן צו אים, נאר דא רעדט מען פון בירור דברים כלפי רודפים, רוצחים און שוחטי ילדים, איז קודם כלפי אוועקנעמען קינדער במקום חשש סכנה (עכ"פ קלא דלא פסק איז עס) פשטות דארף נישט קיין והועד בבעליו, אז עס קומען עטליכע שמועות מכוונות פון עטליכע מקורות אז כאשר יקום איש על ריעהו ורצחו נפש כן הדבר הזה דעמאלס איז א חיוב גמור ע"פ תורה צו ראטעווען יעדעס איינציגע קינד פון דארט און אוועקנעמען די רודפים אכזרים ורשעים, איינמאל יעדער איז געראטעוועט און עס איז נישט דא קיין חשש סכנה, העט מען שטעלן א מושב בית דין צו מען מעג צולייגן נאך יארן תפיסה ביים גוי, תיקונים פאר די רשעים ואכזרים

אין קורצן, עס איז נישטא קיין הלכה אז מען דארף שטעלן א נרדף קעגן דעם רודף אין בית דין צו פסק'ענען אז ער איז א רודף, נאר אויב בית דין איז מברר אז דער איז א רודף איז מותר להציל הנרדף בנפשו של רודף וכן נהגו מעולם באנשים מסוכנים שלא היה באפשרות בענין אחר

[יע יע]

וואס איך האב געזאגט אז דאס דארף האבן דעת תורה, נישט יעדער וואס זיצט אין שרייבט דא קען געבן די שארפע מין החלטות וועם יא צו פארשעמען און וועם נישט, דאס וואס איך זאג!!!!!
און די אלע שיינע תורות מאכט דאס גארנישט ווייניגער, עס איז אמת כל המרחם על האכזרים, און עס איז אמת וואס דוד המלך זאגט, אבער צו פארשעמען א אידיש קינד דארף דעת תורה פינטל!!!!
די נקודה איז ריכטיג?

[יודעי דבר]

חיד"ו אדער הרב בלום קענען נישט טוישן דער תורה מען מיז רעדן צו ביידע צדדים זה בפני זה "שמוע בין אחיכם" אין קיין שום רב אין דער וועלט האט דאס נישט געטוהן

ווי @מסתמא געברענגט
אויף די טענה פון מושב בי"ד און שמוע בין אחיכם האט הרב חיד"ו געזאגט איז נאר נוגע ממונות - דא רעדט מען פון צענדליגע עדות אויף חמורות שבחמורות, איסורים ורציחה, זאגט הרב חיד"ו אז אין אזא פאל איז נישטא קיין מקום אפילו צו רעדן צום צד שני. סאיז געענדיגט מיט ענק, רשעים און רוצחים.

איך ברענג עס פאר די עולם נישט צו ווערן פארבלענד פון דעם אנשיקעניש , נישט אים צו פארענטפערן

סתם להגדיל תורה, שמוע בין אחיכם איז ביי דיני ממונות נישט אויסהערן איין 'בעל דין' פארן אנדערן, אבער קבלת עדות איז פארקערט, ביי דיני ממונות מעג מען ביי געוויסע פעלער און דיני נפשות טאר מען נישט, און דאס לערנט מען פון והועד בבעליו
עס איז דא א תשובות הריב"ש אז ביי א מוסר אדער אלים וואס עדות האבן מורא מעג מען אפי' דיני נפשות
יעצט, דא באמת קומט נישט אריין עדות ווייל אדם קרוב אצל עצמו און קען נישט 'מעיד' זיין אויף מעשים וואס מען האט געטאן צו אים, נאר דא רעדט מען פון בירור דברים כלפי רודפים, רוצחים און שוחטי ילדים, איז קודם כלפי אוועקנעמען קינדער במקום חשש סכנה (עכ"פ קלא דלא פסק איז עס) פשטות דארף נישט קיין והועד בבעליו, אז עס קומען עטליכע שמועות מכוונות פון עטליכע מקורות אז כאשר יקום איש על ריעהו ורצחו נפש כן הדבר הזה דעמאלס איז א חיוב גמור ע"פ תורה צו ראטעווען יעדעס איינציגע קינד פון דארט און אוועקנעמען די רודפים אכזרים ורשעים, איינמאל יעדער איז געראטעוועט און עס איז נישט דא קיין חשש סכנה, העט מען שטעלן א מושב בית דין צו מען מעג צולייגן נאך יארן תפיסה ביים גוי, תיקונים פאר די רשעים ואכזרים

אין קורצן, עס איז נישטא קיין הלכה אז מען דארף שטעלן א נרדף קעגן דעם רודף אין בית דין צו פסק'ענען אז ער איז א רודף, נאר אויב בית דין איז מברר אז דער איז א רודף איז מותר להציל הנרדף בנפשו של רודף וכן נהגו מעולם באנשים מסוכנים שלא היה באפשרות בענין אחר

ס'איז דא א פריוואטע בריוו פון ר' אליעזר חיים בלום ר' משה גרין הרב משארמאש ור' מענדל שאפראן ועוד צו כמה עסקנים שמותר וצריך ומחוייב לעשות כל ההשתדלות הנצרכת להוציא את ילדיהם מתחת ידם

די בריוו איז געווען פריוואט צו א פאר געוועזענע לב טהור וואס האבן מורא געהאט צו קפאערירן מיט די קאנעדישע רעגירונג בשעתו

[שלשלת]

שוואכע מקור, ערליכע יודן אבער איך האף איר ברענגט עס נישט אלס פסק צוליב עכטע נגיעות

משא"כ רב חיד"ו האט נישט קיין פריוואטע נגיעה, ווייטער דער אנדערער פון מאנסי וואלט פשטות קיין דין תורה פאר ל"ט נישט געטארט פסק'נען

[יודעי דבר]

וואס איך האב געזאגט אז דאס דארף האבן דעת תורה, נישט יעדער וואס זיצט אין שרייבט דא קען געבן די שארפע מין החלטות וועם יא צו פארשעמען און וועם נישט, דאס וואס איך זאג!!!!!
און די אלע שיינע תורות מאכט דאס גארנישט ווייניגער, עס איז אמת כל המרחם על האכזרים, און עס איז אמת וואס דוד המלך זאגט, אבער צו פארשעמען א אידיש קינד דארף דעת תורה פינטל!!!!
די נקודה איז ריכטיג?

און לדעתי יעדער וואס שטיפט דעם וואגן פון לב טמא שטיפט א וואגן פון רציחה און שפיכות דמים, און ער האט א חלק נכבד אין זייערע מעשים אויב איינער גייט ביי דיר אין שטוב אייברעכען וועסטו אויך רופן א דיין פאר דו רופסט די פאליס?

דרך אגב איך האב געזעהן א פריוואטע פריוו וועגען דעם כת און יענער האט געברענגט די תרגום יונתן אויף עשרת הדברות לא תרצח

תרגום יונתן על שמות פרק כ פסוק יג
(יג) עמי בני ישראל לא תהוון קטולין לא חברין ולא שותפין עם קטולין ולא יתחמי בכנשתהון דישראל עם קטולין ולא יקומון בניכון מן בתריכון וילפון לחוד הינון למהוי עם קטולין ארום בחובי קטוליא חרבא נפיק על עלמא:

פארשטייסט? דער גביר איז אפשר נישט א רוצח אבער ער איז הונדערט פראצענט חברין ושותפין עם קטולין

די צענדליגע אומשילדיגע בעיביס וואס זענען באגראבן אין די בית החיים פון בבל גואטאמאלא צועקים אלינו מן האדמה, און דער מוושחת שיקט נאך אהין 40 אלפים, און אונז טארן נישט גארנישט זאגן ווייל חלילה מ'קען פארלירן די עולם הבא.... איך פארשטיי דיך אינגאצן נישט

[שלשלת]

וואס איך האב געזאגט אז דאס דארף האבן דעת תורה, נישט יעדער וואס זיצט אין שרייבט דא קען געבן די שארפע מין החלטות וועם יא צו פארשעמען און וועם נישט, דאס וואס איך זאג!!!!!
און די אלע שיינע תורות מאכט דאס גארנישט ווייניגער, עס איז אמת כל המרחם על האכזרים, און עס איז אמת וואס דוד המלך זאגט, אבער צו פארשעמען א אידיש קינד דארף דעת תורה פינטל!!!!
די נקודה איז ריכטיג?

וואס הייסט פארשעמען? במקום וואס מען דארף ראטעווען יוד פון רציחה ממש וואלסטו געזאגט מען זאל נישט מפרסם זיין איינער וואס שטיצט רוצחים? אויב איז דא די מינדעסטע ספק אז מען קען אויפטוהן מיט פירסום וואלסטו דיך צוריקגעהאלטן?
די תורה פארגלייכט די מעשים אין ל"ט צו רציחה ממש און פון דעם לערנט מען טאקע אז מען מעג ראטעווען בנפשו של רודף

אוודאי א מינוט נאכדעם וואס מען וועט זוכה זיין צו ראטעווען ברויך מען אויסמעקן יעדן חשש ונדנוד לשון הרע

[יע יע]

וואס איך האב געזאגט אז דאס דארף האבן דעת תורה, נישט יעדער וואס זיצט אין שרייבט דא קען געבן די שארפע מין החלטות וועם יא צו פארשעמען און וועם נישט, דאס וואס איך זאג!!!!!
און די אלע שיינע תורות מאכט דאס גארנישט ווייניגער, עס איז אמת כל המרחם על האכזרים, און עס איז אמת וואס דוד המלך זאגט, אבער צו פארשעמען א אידיש קינד דארף דעת תורה פינטל!!!!
די נקודה איז ריכטיג?

און לדעתי יעדער וואס שטיפט דעם וואגן פון לב טמא שטיפט א וואגן פון רציחה און שפיכות דמים, און ער האט א חלק נכבד אין זייערע מעשים אויב איינער גייט ביי דיר אין שטוב אייברעכען וועסטו אויך רופן א דיין פאר דו רופסט די פאליס?

דרך אגב איך האב געזעהן א פריוואטע פריוו וועגען דעם כת און יענער האט געברענגט די תרגום יונתן אויף עשרת הדברות לא תרצח

תרגום יונתן על שמות פרק כ פסוק יג
(יג) עמי בני ישראל לא תהוון קטולין לא חברין ולא שותפין עם קטולין ולא יתחמי בכנשתהון דישראל עם קטולין ולא יקומון בניכון מן בתריכון וילפון לחוד הינון למהוי עם קטולין ארום בחובי קטוליא חרבא נפיק על עלמא:

פארשטייסט? דער גביר איז אפשר נישט א רוצח אבער ער איז הונדערט פראצענט חברין ושותפין עם קטולין

די צענדליגע אומשילדיגע בעיביס וואס זענען באגראבן אין די בית החיים פון בבל גואטאמאלא צועקים אלינו מן האדמה, און דער מוושחת שיקט נאך אהין 40 אלפים, און אונז טארן נישט גארנישט זאגן ווייל חלילה מ'קען פארלירן די עולם הבא.... איך פארשטיי דיך אינגאצן נישט

שוין די דריטע מאל מען פארדרייט עפעס א ענטפער אבער נישט צו ענטפערן אויף מיין געשריי, אלע שיינע תורות לייג אין די זייט ביטע.

איך זאג דריטע מאל: צו מבייש זיין דא אויף אידטיש איינעם ברבים וואס וואוינט דא צווישן אונז, מוז האבן דעת תורה!!!!!!!!!!!!!!!!

אויב איינער האלט יא מענטשן דא האב די ריכטיגע מושקל און עס דארף נישט דעת תורה זאל זאגן אז עס דארף נישט, נישט זאגן תורות ארום

[שלשלת]

רב יע יע, אויב ראובן איז קראנק און שמעון האט די מעדיצין צו היילן און וויל נישט געבן, ברויך לוי פרעגן א דעת תורה בעפאר אויסקלאפן אין שוהל ברבים אז שמעון איז א שגץ און איז עובר אויף לא תעמוד על דם ריעך כדי צו לייגן דרוק אויף שמעון?

ביי ספק נפשות איז אזוי

תני הזריז משובח והנשאל מגונה והשואל הרי זה שופך דמים

יעצט דא איז נוגע למעשה מענטשן וואס שטייען אין וועג פון ראטעווען יודישע קינדער פון רציחה, יא פארשעמען איז כאילו שופך דם און א עומד על דם ישראל איז א שופך דם (בגרמא ואינו נהרג עליו ואסור להצילו בנפשו), אבער די כלל איז אז הצלת נפשות איז פריער און אויף אן אכזרי איז הלכה אז מכריזין עליו ברבים כמבואר באינו רוצה לזון בנין ובנותיו

[מאטאווירט]

איך דיסעגרי מיט רוב ציבור דא.

אמת, מדארף אויפקלערן די תמימי לב זיי נישט צו שטיצן. אבער, איידער איר נעמט די סארט מיטלען פון באשמוצן נגידים מיט נעמען, האט איר שוין פרובירט אנדערע מיטלען? האט איר יענעם פרובירט אנצורופן? אדער יענעמ’ס רב?

ווילאנג איר נעמט פאר’ן ערשטן אפציע צו טרעטן אויף הארבע איסורים ווייל ס’א שעת חירום, קען איך נישט אננעמען אז דאס קומט מצד הקדושה.

סארי פארן נעמען אזא שטעלונג.

[בודקע]

איך דיסעגרי מיט רוב ציבור דא.

אמת, מדארף אויפקלערן די תמימי לב זיי נישט צו שטיצן. אבער, איידער איר נעמט די סארט מיטלען פון באשמוצן נגידים מיט נעמען, האט איר שוין פרובירט אנדערע מיטלען? האט איר יענעם פרובירט אנצורופן? אדער יענעמ’ס רב?

ווילאנג איר נעמט פאר’ן ערשטן אפציע צו טרעטן אויף הארבע איסורים ווייל ס’א שעת חירום, קען איך נישט אננעמען אז דאס קומט מצד הקדושה.

סארי פארן נעמען אזא שטעלונג.

יענער ווייסט זייער קלאר וואס ער טוט, ס'איז שוין די וועלט'ס נושא די לעצטע פאר חדשים, אויב פארשטייט ער נאך אלץ אז ער מעג געבן געלט, איז לכאורה די איינציגסטע מהלך ארויס צו קומען מיט'ן נאמען אין פאבליק, אפשר דאס קען ארבעטן אויף א הארץ וואס פארשטייט נישט אז אידיש בלוט גיסט ווי וואסער.

כן נראה לענית דעתי.

[הורקנוס]

אגב רוב פין דער הנהגות אין חומרות ביי זיי קימען פין קאשוי תלמידים וואס זענן דארטן אנגעקומען אין נישט פין העלבראנץ

פשי זייער אינטערעסאנט וואס די פארציילסט דא,
נאר זייער אינטערעסאנט אז עס האט זיי גענומען אזוי סך יאר צו געוואר ווערן אז אין קאשוי האט מען נישט געגעסן קיין פיש פלייש און אייער,
אפשר איז דאס נאר די מנהג פון קאשוי תלמידים אין מעקסיקא ווייל ביז דעמאלטס פלעגן זיי געהעריג עסן

[מחודש]

שוואכע מקור, ערליכע יודן אבער איך האף איר ברענגט עס נישט אלס פסק צוליב עכטע נגיעות

משא"כ רב חיד"ו האט נישט קיין פריוואטע נגיעה, ווייטער דער אנדערער פון מאנסי וואלט פשטות קיין דין תורה פאר ל"ט נישט געטארט פסק'נען

וואסארע נגיעה האט געהאט ר' משה גרין און ר' מענדל שפאן?

[סענס אף יומער]

מ'הערט נישט אויף צו רעדן פון קאשוי תלמידים אזש ס'קען זיך דאכטן אז שלמה העלבראנץ האט אויפגעפיקט א באס פון קאשוי תלמידים און געגרינדעט א קולט מיט זיי... מ'רעדט סך הכל פון איין אייניקל, איין געוועזענע אייניקל וואס האט זיך גאר גע'גט פון קאשוי צוליב העלבראנץ, און אפשר נאך איין קאשוי תלמיד. פון אלע אנדערע מיטגלידער רעדט מען עפעס נישט פון זייער יחוס.

קען זיין ווייל די באקאנטע נעמען זענען די וואס האבן א שייכות מיט קאשוי, אויך נאר די פאר געציילטע.

דאס גאנצע מישן א קאשע פון העלבראנץ מיט קאשוי קען זיך דאכטן ווי מחנובקא מיט בעלזא... העלבראנץ האט זערא שייכות מיט קאשוי און אירע מנהגים. פינטל

[שלשלת]

רב מאטאווירט, עס איז ביי מיר קלאר אז די קשיות איז נאר שווער אויב ס'איז נישט קלאר אז מ'רעדט פון פיקוח נפש און ג"ע ממש, אויב רעדט מען יא דערפון איז די קשיות אכזריות'דיג צו פרעגן אפי', מען ברויך טאן וואס מען קען די שנעלסטע דאס אפצושטעלן

רמב"ם הלכות רוצח פרק א'

הלכה יד
כל היכול להציל ולא הציל עובר על לא תעמוד על דם רעך. וכן הרואה את חבירו טובע בים. או ליסטים באים עליו. או חיה רעה באה עליו. ויכול להצילו הוא בעצמו. או ששכר אחרים להצילו ולא הציל. או ששמע עובדי כוכבים או מוסרים מחשבים עליו רעה או טומנין לו פח ולא גלה אוזן חבירו והודיעו. או שידע בעובד כוכבים או באונס שהוא בא על חבירו ויכול לפייסו בגלל חבירו להסיר מה שבלבו ולא פייסו וכל כיוצא בדברים אלו. העושה אותם עובר על לא תעמוד על דם רעך

הלכה טו
הרואה רודף אחר חבירו להרגו או אחר ערוה לבועלה ויכול להציל ולא הציל. הרי זה ביטל מצות עשה שהיא וקצותה את כפה. ועבר על [ג] שני לאוין על לא תחוס עינך ועל לא תעמוד על דם רעך.

הלכה טז
אע"פ שאין לוקין על לאוין אלו מפני שאין מעשה בהן חמורים הם *שכל המאבד נפש אחת מישראל כאילו אבד כל העולם כולו. וכל המקיים נפש אחת מישראל כאילו קיים כל העולם כולו.

צו קלארשטעלן, עס איז אסור צו מפרסם זיין אן עוולה וואס א מענטש "האט" געטאן אפי' דברים חמורים בלי היתר בי"ד, אבער "אפשטעלן" מענטשן פון עובר זיין אויף א לא תעשה וכ"ש עבירות אלו החמורות איז מען מחיוב!

[שלשלת]

מ'הערט נישט אויף צו רעדן פון קאשוי תלמידים אזש ס'קען זיך דאכטן אז שלמה העלבראנץ האט אויפגעפיקט א באס פון קאשוי תלמידים און געגרינדעט א קולט מיט זיי... מ'רעדט סך הכל פון איין אייניקל, איין געוועזענע אייניקל וואס האט זיך גאר גע'גט פון קאשוי צוליב העלבראנץ, און אפשר נאך איין קאשוי תלמיד. פון אלע אנדערע מיטגלידער רעדט מען עפעס נישט פון זייער יחוס.

קען זיין ווייל די באקאנטע נעמען זענען די וואס האבן א שייכות מיט קאשוי, אויך נאר די פאר געציילטע.

דאס גאנצע מישן א קאשע פון העלבראנץ מיט קאשוי קען זיך דאכטן ווי מחנובקא מיט בעלזא... העלבראנץ האט זערא שייכות מיט קאשוי און אירע מנהגים. פינטל

קאשוי האט שטארק געשטיצט ארז שלמה ביי די פימא געשיכטע, ממילא איז עס זייט דעמאלסט קאנעקטעט

[הדסים]

מ'הערט נישט אויף צו רעדן פון קאשוי תלמידים אזש ס'קען זיך דאכטן אז שלמה העלבראנץ האט אויפגעפיקט א באס פון קאשוי תלמידים און געגרינדעט א קולט מיט זיי... מ'רעדט סך הכל פון איין אייניקל, איין געוועזענע אייניקל וואס האט זיך גאר גע'גט פון קאשוי צוליב העלבראנץ, און אפשר נאך איין קאשוי תלמיד. פון אלע אנדערע מיטגלידער רעדט מען עפעס נישט פון זייער יחוס.

קען זיין ווייל די באקאנטע נעמען זענען די וואס האבן א שייכות מיט קאשוי, אויך נאר די פאר געציילטע.

דאס גאנצע מישן א קאשע פון העלבראנץ מיט קאשוי קען זיך דאכטן ווי מחנובקא מיט בעלזא... העלבראנץ האט זערא שייכות מיט קאשוי און אירע מנהגים. פינטל

קאשוי האט שטארק געשטיצט ארז שלמה ביי די פימא געשיכטע, ממילא איז עס זייט דעמאלסט קאנעקטעט

כפי ידיעתי האבן אלע רבנים און רביים אריינגערעכנט סאטמאר אים געשטיצט דעמאלט

[בודקע]

רב מאטאווירט, עס איז ביי מיר קלאר אז די קשיות איז נאר שווער אויב ס'איז נישט קלאר אז מ'רעדט פון פיקוח נפש און ג"ע ממש, אויב רעדט מען יא דערפון איז די קשיות אכזריות'דיג צו פרעגן אפי', מען ברויך טאן וואס מען קען די שנעלסטע דאס אפצושטעלן

רמב"ם הלכות רוצח פרק א'

הלכה יד
כל היכול להציל ולא הציל עובר על לא תעמוד על דם רעך. וכן הרואה את חבירו טובע בים. או ליסטים באים עליו. או חיה רעה באה עליו. ויכול להצילו הוא בעצמו. או ששכר אחרים להצילו ולא הציל. או ששמע עובדי כוכבים או מוסרים מחשבים עליו רעה או טומנין לו פח ולא גלה אוזן חבירו והודיעו. או שידע בעובד כוכבים או באונס שהוא בא על חבירו ויכול לפייסו בגלל חבירו להסיר מה שבלבו ולא פייסו וכל כיוצא בדברים אלו. העושה אותם עובר על לא תעמוד על דם רעך

הלכה טו
הרואה רודף אחר חבירו להרגו או אחר ערוה לבועלה ויכול להציל ולא הציל. הרי זה ביטל מצות עשה שהיא וקצותה את כפה. ועבר על [ג] שני לאוין על לא תחוס עינך ועל לא תעמוד על דם רעך.

הלכה טז
אע"פ שאין לוקין על לאוין אלו מפני שאין מעשה בהן חמורים הם *שכל המאבד נפש אחת מישראל כאילו אבד כל העולם כולו. וכל המקיים נפש אחת מישראל כאילו קיים כל העולם כולו.

צו קלארשטעלן, עס איז אסור צו מפרסם זיין אן עוולה וואס א מענטש "האט" געטאן אפי' דברים חמורים בלי היתר בי"ד, אבער "אפשטעלן" מענטשן פון עובר זיין אויף א לא תעשה וכ"ש עבירות אלו החמורות איז מען מחיוב!

דאס איז לכאורה די וועג אפצושטעלן פון געבן געלט ווייטער אינעם עתיד

[סענס אף יומער]

מ'הערט נישט אויף צו רעדן פון קאשוי תלמידים אזש ס'קען זיך דאכטן אז שלמה העלבראנץ האט אויפגעפיקט א באס פון קאשוי תלמידים און געגרינדעט א קולט מיט זיי... מ'רעדט סך הכל פון איין אייניקל, איין געוועזענע אייניקל וואס האט זיך גאר גע'גט פון קאשוי צוליב העלבראנץ, און אפשר נאך איין קאשוי תלמיד. פון אלע אנדערע מיטגלידער רעדט מען עפעס נישט פון זייער יחוס.

קען זיין ווייל די באקאנטע נעמען זענען די וואס האבן א שייכות מיט קאשוי, אויך נאר די פאר געציילטע.

דאס גאנצע מישן א קאשע פון העלבראנץ מיט קאשוי קען זיך דאכטן ווי מחנובקא מיט בעלזא... העלבראנץ האט זערא שייכות מיט קאשוי און אירע מנהגים. פינטל

קאשוי האט שטארק געשטיצט ארז שלמה ביי די פימא געשיכטע, ממילא איז עס זייט דעמאלסט קאנעקטעט

אלע היימישע רבנים האבן אים געהאלפן און געשטיצט אין שפיץ פון סאטמאר.

ליפא קרויס האט פארציילט אין דער איד אפאר חדשים צוריק וועגן זיין עסקנות בשעתו.

[הדסים]

מ'הערט נישט אויף צו רעדן פון קאשוי תלמידים אזש ס'קען זיך דאכטן אז שלמה העלבראנץ האט אויפגעפיקט א באס פון קאשוי תלמידים און געגרינדעט א קולט מיט זיי... מ'רעדט סך הכל פון איין אייניקל, איין געוועזענע אייניקל וואס האט זיך גאר גע'גט פון קאשוי צוליב העלבראנץ, און אפשר נאך איין קאשוי תלמיד. פון אלע אנדערע מיטגלידער רעדט מען עפעס נישט פון זייער יחוס.

קען זיין ווייל די באקאנטע נעמען זענען די וואס האבן א שייכות מיט קאשוי, אויך נאר די פאר געציילטע.

דאס גאנצע מישן א קאשע פון העלבראנץ מיט קאשוי קען זיך דאכטן ווי מחנובקא מיט בעלזא... העלבראנץ האט זערא שייכות מיט קאשוי און אירע מנהגים. פינטל

קאשוי האט שטארק געשטיצט ארז שלמה ביי די פימא געשיכטע, ממילא איז עס זייט דעמאלסט קאנעקטעט

אלע היימישע רבנים האבן אים געהאלפן און געשטיצט אין שפיץ פון סאטמאר.

ליפא קרויס האט פארציילט אין דער איד אפאר חדשים צוריק וועגן זיין עסקנות בשעתו.

ליגט מיר אין קאפ אז סקווירא'ער רבי איז אים געגאנגען באזוכן אין תפיסה

[קום אריין קלאר]

וּי אזוי קען זיין אז די ראזנער האט נישט געכאפט די מעסיזש איך האלט מזאל פרעגן חידא ווייס אפשר איז דא א חיוב מסירה אויף אים
איך האב געהערט פון א גרויסע רב אז ער איז געזעצן ביי אים נישט לאנג צוריק און פארפירט א לאנגע צייט אז מהערט נאר איין צד וכו ווילאנג וועט דארן ביז משטעלט אים אפ
@סענס אף יומער פארוואס שטעלן די עסקנים אים עישט אפ

[שלשלת]

וואסארע נגיעה האט געהאט ר' משה גרין און ר' מענדל שפאן?

גארנישט, אבער צוזאמען מאכט שוואכער לענ"ד ועוד יש לי לחלק ואכמ"ל

[בלק]

איך דיסעגרי מיט רוב ציבור דא.

אמת, מדארף אויפקלערן די תמימי לב זיי נישט צו שטיצן. אבער, איידער איר נעמט די סארט מיטלען פון באשמוצן נגידים מיט נעמען, האט איר שוין פרובירט אנדערע מיטלען? האט איר יענעם פרובירט אנצורופן? אדער יענעמ’ס רב?

ווילאנג איר נעמט פאר’ן ערשטן אפציע צו טרעטן אויף הארבע איסורים ווייל ס’א שעת חירום, קען איך נישט אננעמען אז דאס קומט מצד הקדושה.

סארי פארן נעמען אזא שטעלונג.

באשמוצט?

דערציילן אז איינער געט געלט פאר לב טהור מיינט באשמוצט

קען דען זיין א חשובערע זאך ויי געבן פאר די צעבראכענע אידן

[שלשלת]

וּי אזוי קען זיין אז די ראזנער האט נישט געכאפט די מעסיזש איך האלט מזאל פרעגן חידא ווייס אפשר איז דא א חיוב מסירה אויף אים
איך האב געהערט פון א גרויסע רב אז ער איז געזעצן ביי אים נישט לאנג צוריק און פארפירט א לאנגע צייט אז מהערט נאר איין צד וכו ווילאנג וועט דארן ביז משטעלט אים אפ
@סענס אף יומער פארוואס שטעלן די עסקנים אים עישט אפ

מסירה איז זייער הארב און נישט מותר נאר ביי א רודף ממש, משא"כ איינער וואס העלפט דארף מען אפשטעלן אבער שווער צו זאגן אז מען מעג מוסר זיין ישראל ביד עכו"ם

עני וועי, אין אמעריקע איז דא פרידאם אף ספיעטש און מען מעג רעדן וויפיל מען וויל, די איינציגסטע לעגאלע וועג אפצושטעלן איז אויב אמעריקע לייגט סאנקציעס אקעגן ל"ט...

[שלשלת]

אלע היימישע רבנים האבן אים געהאלפן און געשטיצט אין שפיץ פון סאטמאר.

ליפא קרויס האט פארציילט אין דער איד אפאר חדשים צוריק וועגן זיין עסקנות בשעתו.

עך מיין, קאם אָן מען, ווילסט לייקענען היסטאריע??? ווער האט אים מקרב געווען מיט זיינע משוגענע שטיק פארדעם און נאכדעם? מען טאר שוין נישט קלאפן על חטא?
סאטמאר איז קיינמאל פרום געווען אויף אן עקסטרעמער אופן, דער חידוש פון אסר'ן זאכן פאר א ציבור אנשטאט מאכן אויף א כשר'ע וועג איז א קאשוי חידוש ביי ניקור און ממילא איז עס נאנט געווארן

דער רבי ז"ל האט קיינמאל גע'אסר'ט קיין זאך וואס איז נישט געווען 100% אסור ע"פ תורה ומרגלא בפומיה אם ברור לך הדבר כאחותך אמור ואם לאו אל תאמר, דאס אז מאנכע קוקן נאך אויף ל"ט מיט א נדנוד ספק קומט פון קאשוי, נישטא לענ"ד נאך א מקום ווי עפעס איז גע'אסר'ט לציבור משום חשש רחוק

אויב איז עס נישט סענסיטיוו און שלא כתקנת המקום ביטע מעקן

[פרייער פויגל]

מ'הערט נישט אויף צו רעדן פון קאשוי תלמידים אזש ס'קען זיך דאכטן אז שלמה העלבראנץ האט אויפגעפיקט א באס פון קאשוי תלמידים און געגרינדעט א קולט מיט זיי... מ'רעדט סך הכל פון איין אייניקל, איין געוועזענע אייניקל וואס האט זיך גאר גע'גט פון קאשוי צוליב העלבראנץ, און אפשר נאך איין קאשוי תלמיד. פון אלע אנדערע מיטגלידער רעדט מען עפעס נישט פון זייער יחוס.

קען זיין ווייל די באקאנטע נעמען זענען די וואס האבן א שייכות מיט קאשוי, אויך נאר די פאר געציילטע.

דאס גאנצע מישן א קאשע פון העלבראנץ מיט קאשוי קען זיך דאכטן ווי מחנובקא מיט בעלזא... העלבראנץ האט זערא שייכות מיט קאשוי און אירע מנהגים. פינטל

קאשוי האט שטארק געשטיצט ארז שלמה ביי די פימא געשיכטע, ממילא איז עס זייט דעמאלסט קאנעקטעט

אלע היימישע רבנים האבן אים געהאלפן און געשטיצט אין שפיץ פון סאטמאר.

ליפא קרויס האט פארציילט אין דער איד אפאר חדשים צוריק וועגן זיין עסקנות בשעתו.

וואס איז געווען די פימא געשיכטע?