שמועסן ארום בלומינגראוו, קרית יואל

[Think and Thank]

ביז ווי למשל גייט וויליאמסבורג?

לכל הפחות ביז בארא פארק אין דרום (ווייל די בארא פארקער פרויען קומען איינקויפן אין וויליאמסבורג, בפרט זינט די עפענונג פון די W מאלל) און ביז נאך דזשערזי סיטי אין מערב... אפילו מאנהעטן איז בכלל, צוליב די כולל אין מאנהעטן וואס ברענגט אריין יונגעלייט פון וויליאמסבורג...

כ׳האב נישט געטראכט אז די גייסט נישט פארשטיין וואס איך מיין צו פרעגן אדער האסטו יא נאר דוקא ג׳ענטפערט אויף דעם אופן….

איז לאמיר עס פרעגן קלאר!

סקילמאן איז א חלק פון וויליאמסבורג?? מעג איך מאכען א עירוב אויף סקילמאן?? מעג איך מאכען שירים ושיעורים אויף סקילמאן??

לכאורה יא ווייל מאנסי גייט ביז מאנטריאל און מאנהעטאן ביז וויליאמסבורג און בארא פארק ביז קיימישע…..

ווייטער מישט מען הוידל מיט בוידל. די פראבלעם פון אן עירוב אין וויליאמסבורג איז א הלכה'דיגע פראבלעם מכח מרא דאתרא? דער רבי זי"ע האט נישט געלאזט מען זאל מאכן אן עירוב ווייל ער האט געהאלטן אז היות עס איז נישטא קיין צענטראלע הנהגה איז עס עלול צו ברענגען ערנסטע מכשולות אזוי ווי די מאנהעטענע עירוב האט געוויזן במציאות. דאס איז נישט נאר נוגע ביי בעדפארד-ראס, און איז נישט קיין הלכה'דיגע חיוב מצד מנהגי העיר. (הגם איינמאל עס זענען דא אידן יראים ושלימים וואס ווילן נישט די עירוב ווערט שוין הלכה'דיגע פראבלעמען בנוגע זיכוי הפת ועוד, אבער דאס האט נישט מיט מנהגי העיר.)

וכן בנוגע שירים ושיעורים האב איך שוין געשריבן אז עס איז שטארק יתכן אז הלכה'דיג קענען רבנים פארלאנגען און אפשטעלן זאכן אפילו אין געגנטער וואס זענען נישט אונטער זייער הלכה'דיגע אויטאריטעט אויב זיי האלטן עס קען שאדן פאר זייער שטאט. די מדובר איז ספעציפיש בנוגע די חלק וואס הייסט אלץ א חלק פון די שטאט.

[לעבעדיגע איד]

לכל הפחות ביז בארא פארק אין דרום (ווייל די בארא פארקער פרויען קומען איינקויפן אין וויליאמסבורג, בפרט זינט די עפענונג פון די W מאלל) און ביז נאך דזשערזי סיטי אין מערב... אפילו מאנהעטן איז בכלל, צוליב די כולל אין מאנהעטן וואס ברענגט אריין יונגעלייט פון וויליאמסבורג...

כ׳האב נישט געטראכט אז די גייסט נישט פארשטיין וואס איך מיין צו פרעגן אדער האסטו יא נאר דוקא ג׳ענטפערט אויף דעם אופן….

איז לאמיר עס פרעגן קלאר!

סקילמאן איז א חלק פון וויליאמסבורג?? מעג איך מאכען א עירוב אויף סקילמאן?? מעג איך מאכען שירים ושיעורים אויף סקילמאן??

לכאורה יא ווייל מאנסי גייט ביז מאנטריאל און מאנהעטאן ביז וויליאמסבורג און בארא פארק ביז קיימישע…..

ווייטער מישט מען הוידל מיט בוידל. די פראבלעם פון אן עירוב אין וויליאמסבורג איז א הלכה'דיגע פראבלעם מכח מרא דאתרא? דער רבי זי"ע האט נישט געלאזט מען זאל מאכן אן עירוב ווייל ער האט געהאלטן אז היות עס איז נישטא קיין צענטראלע הנהגה איז עס עלול צו ברענגען ערנסטע מכשולות אזוי ווי די מאנהעטענע עירוב האט געוויזן במציאות. דאס איז נישט נאר נוגע ביי בעדפארד-ראס, און איז נישט קיין הלכה'דיגע חיוב מצד מנהגי העיר. (הגם איינמאל עס זענען דא אידן יראים ושלימים וואס ווילן נישט די עירוב ווערט שוין הלכה'דיגע פראבלעמען בנוגע זיכוי הפת ועוד, אבער דאס האט נישט מיט מנהגי העיר.)

וכן בנוגע שירים ושיעורים האב איך שוין געשריבן אז עס איז שטארק יתכן אז הלכה'דיג קענען רבנים פארלאנגען און אפשטעלן זאכן אפילו אין געגנטער וואס זענען נישט אונטער זייער הלכה'דיגע אויטאריטעט אויב זיי האלטן עס קען שאדן פאר זייער שטאט. די מדובר איז ספעציפיש בנוגע די חלק וואס הייסט אלץ א חלק פון די שטאט.

משרייט אלס אז די פריערדיגע רבני המקום האבן נישט געוואלט קיין עירוב, איז דאס אויך מחייב סקילמאן??

איז שרייב הלכה׳דיג, הייסט סקילמאן וויליאמסבורג אדער נישט?

[לעבעדיגע איד]

פארוואס ליינט מען אין ירושלים די מגילה ט''ו נישט י''ד
די שטאט ירושלים להלכה איז נאר אלט שטאט נישט די היינטיגע ירושלים
אמאל איז געווען א מחלוקה ווייל עס איז געווען צוויי אנדערע שטעט היינט איז שוין יעדער חודה אז עס הייסט איין שטאט כאטש ניי ירושלים האט מיט אלט שטאט נישט קיין שום שייכות ווערט מעו בטל צו אלע מנהגי העיר, ווי נישט האבן קיין פויעק ביי קיין חתונה ליינען די מגילה ט''ו וכדו'

איר מישט הוידל מיט בוידל. ביי קריאת המגילה זאגט די גמרא (מגילה ג:) אז א שטאט וואס איז סמוך אדער נראה צו א מוקף חומה ליינט מען ט"ו, און אזוי ווערט גע'פסק'נט אין שו"ע (סי' תרפ"ח סעיף ב'). האט נישט די מינדעסטע שייכות מיט מנהגי העיר.

און וואס טוט זיך מיט מוזיק? דארט שטייט אויך סמוך ונראה?

[חושן]

כ׳האב נישט געטראכט אז די גייסט נישט פארשטיין וואס איך מיין צו פרעגן אדער האסטו יא נאר דוקא ג׳ענטפערט אויף דעם אופן….

איז לאמיר עס פרעגן קלאר!

סקילמאן איז א חלק פון וויליאמסבורג?? מעג איך מאכען א עירוב אויף סקילמאן?? מעג איך מאכען שירים ושיעורים אויף סקילמאן??

לכאורה יא ווייל מאנסי גייט ביז מאנטריאל און מאנהעטאן ביז וויליאמסבורג און בארא פארק ביז קיימישע…..

ווייטער מישט מען הוידל מיט בוידל. די פראבלעם פון אן עירוב אין וויליאמסבורג איז א הלכה'דיגע פראבלעם מכח מרא דאתרא? דער רבי זי"ע האט נישט געלאזט מען זאל מאכן אן עירוב ווייל ער האט געהאלטן אז היות עס איז נישטא קיין צענטראלע הנהגה איז עס עלול צו ברענגען ערנסטע מכשולות אזוי ווי די מאנהעטענע עירוב האט געוויזן במציאות. דאס איז נישט נאר נוגע ביי בעדפארד-ראס, און איז נישט קיין הלכה'דיגע חיוב מצד מנהגי העיר. (הגם איינמאל עס זענען דא אידן יראים ושלימים וואס ווילן נישט די עירוב ווערט שוין הלכה'דיגע פראבלעמען בנוגע זיכוי הפת ועוד, אבער דאס האט נישט מיט מנהגי העיר.)

וכן בנוגע שירים ושיעורים האב איך שוין געשריבן אז עס איז שטארק יתכן אז הלכה'דיג קענען רבנים פארלאנגען און אפשטעלן זאכן אפילו אין געגנטער וואס זענען נישט אונטער זייער הלכה'דיגע אויטאריטעט אויב זיי האלטן עס קען שאדן פאר זייער שטאט. די מדובר איז ספעציפיש בנוגע די חלק וואס הייסט אלץ א חלק פון די שטאט.

משרייט אלס אז די פריערדיגע רבני המקום האבן נישט געוואלט קיין עירוב, איז דאס אויך מחייב סקילמאן??

איז שרייב הלכה׳דיג, הייסט סקילמאן וויליאמסבורג אדער נישט?

איי געס די רבנים האלטן אז מטאר נישט מאכן קיין עירוב סיי אין וויליאמסבורג אין סיי אויף סקילמאן, ווי קימט עס דא אריין צי סקילמאן איז א חלק פין וויליאמסבורג צי נישט?

[איד]

פארוואס האט מען געמעקט מיין פאוסט?
מ'וויל עס פשוט לייקענען, קען מען שרייבן אז ס'איז שקר
פארוואס מעקן?

[אהרן]

ניין, וויזשניץ קומט נישט.

יחידים וואוינען דא, אלס מגידי שיעור און להבדיל קוימען קערער אין זייער ישיבה.

אויב וועלן די יחידים איין טאג וועלן זיך עסטעבלישן וועט דעמאלס געשען דער פייער. ווייל ס'איז אידישקייט, ס'האט מיט פאליטיק גארנישט, ממילא גייט עס נישט זיין די היינטיגע פאליטישע סטייל, נאר א פייער ווי אין די גוטע צייטן פון כלל ישראל. אפילו אויב עמיצער האלט אנדערש.

די יחידים וואס וואוינען דא זענען אלע איינגעשטעלט אין די ישיבה?

גייען יחידים מופען צי די נייע דעוועלפמענט וואס מבויעט יעצט?

די פייער וואס גייט געשען ווען די יחידים גייען עפענען א ביהמ"ד, גייט זיין א גרעסערע פייער ווי די פייער וואס איז געשען ווען מהאט געעפנט די ערשטע שיל?

וועגן טיען מלאכת פאר די זמן ר"ת איז שוין לכאורה נישט קיין שים פראבלעם, וויל מהאט דאך שוין איינמאל אויסגעריפן אין די ערשטע ביהמ"ד אז מזאל נישט טיען קיין מלאכת בהפרסיה, און ווי באקאנט איז דאס געווען דעם רבי זי"ע עיקר מלחמה בנוגע ר"ת, צי קענען ווייזען ווער סאיז באלעבאס,

דיין נאמען איז חוֹשן אדער חוּשן?

איך האף אז ער איז נישט קיין וויזשניץ'ער אויב יא טוישט זיך מיין בליק אויף די גאנצע נושא, אזא חוצפא קעגן א גאון וקדוש? ליגת מאן דפליג אז די סאטמאר רבי זצ''ל איז געווען מגדולי הדור און אוודאי האט וויזשניץ מונסי ר' מאטל'ע זצ''ל געהאלטן אזוי.

איך וואלט פאר אזא עזות חוסם געווען די ניק לעולמי עד @אסמכתא בעלמא

[אסמכתא בעלמא]

@אסמכתא בעלמא

יישר כח פאר'ן מיר געבן א Mention. עס האט מיר געמאכט אריינקוקן דא. עס איז א שאד אז מען האט דאס נישט געטון פאר אפאר טאג פריער, אבער כאטש יעצט: ביטע מער נישט דעבאטירן די אויסגעדראשענע נושא פון בלומינגראוו, קרית יואל, סאטמאר, וויזשניץ. איך האף אז די אחראים וועלן מאכן צייט צו קלינען אביסל, ווייל עס קוקט מיר נישט אויס צו גוט. און לכאורה אויך קלינען דעם אקאונט ליסטע.

מיר ערלויבן זייער גערן צו אויסשמועסן פראקטישע צדדים אין א נושא, אויב מען רעדט נארמאל. אבער, אלע צדדי הדבר זענען שוין געווארן אויסגעשמועסט, עס איז שוין לאנג נישט דא קיין חידושים דא. אויסער "ארויסקאלארן פון די ליין" קען מען שוין גארנישט. ווער רעדט נאך פון היציגע שרייבעריי וואס דאס איז גורם. ביטע גארנישט שרייבן מער נאר אויב איר האט עפעס אן אמת'ע חידוש צו דערציילן/פאוסטן.

יישר כח.

[Azoi Tzi Zugen]

דאס הייסט א פרישע זאך? איך גלייב אזוי (בד"וו איך אפרישיעיט זייער די ארדענונג. שכוח)

ptpq_Blattcover--130.jpg (391.11 KiB) געזען געווארן 1013 מאל

[Azoi Tzi Zugen]

unnamed.jpg (523.44 KiB) געזען געווארן 940 מאל

[Azoi Tzi Zugen]

586.jpg (397.85 KiB) געזען געווארן 932 מאל

[הלבלר בקולמסו]

למשל עזר...

זייער א פאסיגע משל. כאטש נאר גאנץ א שוואכע משל.

עזר העלט צענטער אין ק"י ווילעדזש, בענעפעטירט נישט קיין יחידים, נאר אויב עפעס, די מוסדות וועלכע מאכן די רענט.

משא"כ רעפיד קעיר אין בלומינגראוו ווילעדש, בענעפיטירט א יחיד. צופעליג איינעם פון UJC וואס די אינקאם דערפון איז זיינס (סייד נאוט: איך פארגין עס גערן).

די פריוואטע אינפא פון די פאציענטן בעניפיטירט זיי, ווי איך פארשטיי....

[פשוט און גראד]

למשל עזר...

זייער א פאסיגע משל. כאטש נאר גאנץ א שוואכע משל.

עזר העלט צענטער אין ק"י ווילעדזש, בענעפעטירט נישט קיין יחידים, נאר אויב עפעס, די מוסדות וועלכע מאכן די רענט.

משא"כ רעפיד קעיר אין בלומינגראוו ווילעדש, בענעפיטירט א יחיד. צופעליג איינעם פון UJC וואס די אינקאם דערפון איז זיינס (סייד נאוט: איך פארגין עס גערן).

די פריוואטע אינפא פון די פאציענטן בעניפיטירט זיי, ווי איך פארשטיי....

HIPA גיטט נישט אן?

[Azoi Tzi Zugen]

למשל עזר...

זייער א פאסיגע משל. כאטש נאר גאנץ א שוואכע משל.

עזר העלט צענטער אין ק"י ווילעדזש, בענעפעטירט נישט קיין יחידים, נאר אויב עפעס, די מוסדות וועלכע מאכן די רענט.

משא"כ רעפיד קעיר אין בלומינגראוו ווילעדש, בענעפיטירט א יחיד. צופעליג איינעם פון UJC וואס די אינקאם דערפון איז זיינס (סייד נאוט: איך פארגין עס גערן).

די פריוואטע אינפא פון די פאציענטן בעניפיטירט זיי, ווי איך פארשטיי....

איך גלויב דו מאכסט א וויץ.... יא?

[הלבלר בקולמסו]

זייער א פאסיגע משל. כאטש נאר גאנץ א שוואכע משל.

עזר העלט צענטער אין ק"י ווילעדזש, בענעפעטירט נישט קיין יחידים, נאר אויב עפעס, די מוסדות וועלכע מאכן די רענט.

משא"כ רעפיד קעיר אין בלומינגראוו ווילעדש, בענעפיטירט א יחיד. צופעליג איינעם פון UJC וואס די אינקאם דערפון איז זיינס (סייד נאוט: איך פארגין עס גערן).

די פריוואטע אינפא פון די פאציענטן בעניפיטירט זיי, ווי איך פארשטיי....

איך גלויב דו מאכסט א וויץ.... יא?

אויב ס'וואלט ווען געווען א וויץ, וואלט דער סייט נישט געווען אפן...

[Azoi Tzi Zugen]

איך האב נישט פארשטאנען וואס איר זאגט. אבער עניוועי עס איז לדעתי היבש נאריש די באשולדיגונג. און ווער עס האלט אז יא זאל טאקע נישט נוצן עזר. אבער דאס קומט נישט אינעם שמועס דא לכאורה.

[משה רבינו]

פארוואס ליינט מען אין ירושלים די מגילה ט''ו נישט י''ד
די שטאט ירושלים להלכה איז נאר אלט שטאט נישט די היינטיגע ירושלים
אמאל איז געווען א מחלוקה ווייל עס איז געווען צוויי אנדערע שטעט היינט איז שוין יעדער חודה אז עס הייסט איין שטאט כאטש ניי ירושלים האט מיט אלט שטאט נישט קיין שום שייכות ווערט מעו בטל צו אלע מנהגי העיר, ווי נישט האבן קיין פויעק ביי קיין חתונה ליינען די מגילה ט''ו וכדו'

איר מישט הוידל מיט בוידל. ביי קריאת המגילה זאגט די גמרא (מגילה ג:) אז א שטאט וואס איז סמוך אדער נראה צו א מוקף חומה ליינט מען ט"ו, און אזוי ווערט גע'פסק'נט אין שו"ע (סי' תרפ"ח סעיף ב'). האט נישט די מינדעסטע שייכות מיט מנהגי העיר.

זיכער איז עס א גמרא כמעט יעדע זאך אין די הלכה האט א מקור אין די גמרא
די גמרא זאגט עס אפילו אין מסכת מגילה אבער נישט נאר לגבי מקרא מגילה די גמרא זאגט עס מיט א בינטל מימרות פון ריב"ל לגבי פארקויפן א הויז אין א א שטאט וואס איז בתי ערי חומה צו מען קען עס אויסלייזן ביז א יאר. און ווען עס הייסט בתי חצרים, ווען עס ווערט פארפאלן יובל, און ווען עס גייט פארן לוי וכדו'. די גמרא רעדט אויך פון מגילה פון א יעדע זאך וואס איז דא א דין כרך
דארט לגבי בתי ערי חומה זאגט עס ריב"ל אין די גמרא ברענגט עס צו לגבי מגילה
כרך וכל הסמוך לו וכל הנראה עמו נידון ככרך סמוך אע"פ שאינו נראה, נראה אע"פ שאינו סמוך
און וואס מיינט נידון ככרך? לגבי אלע הלכות וואס א כרך האט,
ביי די שפעטערע מימרות פון רבי יושע בן לוי האלט רש"י אז מען רעדט שוין נאר לגבי בתי ערי חומה און נישט לגבי מקרא מגילה בכלל, און תוספות האלט אז די שפעטערע מימרות מיינט אויך ביידע, אבער ביי די מימרא פון כרך וכל הסמוך איז הכל מודים אז מען רעדט לגבי אלע הלכות נידון ככרך

קוק די לשון הר"ן
דנראה וסמוך דקאמר היינו דמתחשב מתחומי העיר דוקא [ואפילו מופלג כמה] והכי דייק לישנא דקאמר נראה אע"פ וכו' ולא קאמר רואין אותו מן העיר מיהו הא והא נמי איתא דרואין אותו מן העיר בעינן אי נמי אפשר דכי אמרינן ועד כמה אמר רבי ירמיה כמחמתן לטבריא מיל אכולה מילתא מהדר בין לנראה עמו בין לסמוך ומ"מ [אפילו לפירושא קמא] אינו נראה שאם היה רחוק כמה פרסאות מפני שרואין אותו מן הכרך יהא נידון ככרך:

[משה רבינו]

נאך לגבי די הלכה חלק ביז ווי ווייט הייסט א שטאט
לשון הרשב"א
כרך וכל הסמוך נידון ככרך: ועד כמה מהלך אלפים אמה וכל סמוך הוא דמשערינן במיל
דכיון שאינו נראה עמו לא חשיב סמוך ביותר ממיל
אבל בנראה כל שהוא נראה עמו ומשתתף עמו בעיניהם לית ליה שיעורא

די זעלבע ווערט גע'פסקנט אין מג"א לגבי א בן ארץ ישראל וואס גייט קיין חוץ לארץ מעג מחלל זיין יו"ט שני של גליות ביז ער קומט אן אין די תחום פון א ישוב ישראל וואס דאן גיט מען אים די חומרי המקום,
וכל חוץ לתחום אין נותנין עליו חומרי מקום שהלך לשם שהרי הוא דחוץ לתחום מקרי מדבר כמ"ש במלחמות.

לשון הריטב"א
ונשאר לנו לפי מאי דאמרינן לקמן סבר כדרב ספרא במדבר והתם מותר והיתר גבי עובדא דרמי בר חמא אמרו חוץ לתחום אכלינהו כולא חדא מילתא היא ודייקא בלישנא הרי הוא מסתמא דיישוב תוך לתחום ומדבר חוץ לתחום אי נמי דהתם דלא נהגו אלא בפום ברייתא נקט חוץ לתחום דבחוץ לתחום סגי אבל הכא שפשט מנהג יו"ט שני בכל צריך שיהא חוץ לתחום לכל דבר והיינו מדבר

[האקט א טאג]

פארוואס ליינט מען אין ירושלים די מגילה ט''ו נישט י''ד
די שטאט ירושלים להלכה איז נאר אלט שטאט נישט די היינטיגע ירושלים
אמאל איז געווען א מחלוקה ווייל עס איז געווען צוויי אנדערע שטעט היינט איז שוין יעדער חודה אז עס הייסט איין שטאט כאטש ניי ירושלים האט מיט אלט שטאט נישט קיין שום שייכות ווערט מעו בטל צו אלע מנהגי העיר, ווי נישט האבן קיין פויעק ביי קיין חתונה ליינען די מגילה ט''ו וכדו'

איר מישט הוידל מיט בוידל. ביי קריאת המגילה זאגט די גמרא (מגילה ג:) אז א שטאט וואס איז סמוך אדער נראה צו א מוקף חומה ליינט מען ט"ו, און אזוי ווערט גע'פסק'נט אין שו"ע (סי' תרפ"ח סעיף ב'). האט נישט די מינדעסטע שייכות מיט מנהגי העיר.

זיכער איז עס א גמרא כמעט יעדע זאך אין די הלכה האט א מקור אין די גמרא
די גמרא זאגט עס אפילו אין מסכת מגילה אבער נישט נאר לגבי מקרא מגילה די גמרא זאגט עס מיט א בינטל מימרות פון ריב"ל לגבי פארקויפן א הויז אין א א שטאט וואס איז בתי ערי חומה צו מען קען עס אויסלייזן ביז א יאר. און ווען עס הייסט בתי חצרים, ווען עס ווערט פארפאלן יובל, און ווען עס גייט פארן לוי וכדו'. די גמרא רעדט אויך פון מגילה פון א יעדע זאך וואס איז דא א דין כרך
דארט לגבי בתי ערי חומה זאגט עס ריב"ל אין די גמרא ברענגט עס צו לגבי מגילה
כרך וכל הסמוך לו וכל הנראה עמו נידון ככרך סמוך אע"פ שאינו נראה, נראה אע"פ שאינו סמוך
און וואס מיינט נידון ככרך? לגבי אלע הלכות וואס א כרך האט,
ביי די שפעטערע מימרות פון רבי יושע בן לוי האלט רש"י אז מען רעדט שוין נאר לגבי בתי ערי חומה און נישט לגבי מקרא מגילה בכלל, און תוספות האלט אז די שפעטערע מימרות מיינט אויך ביידע, אבער ביי די מימרא פון כרך וכל הסמוך איז הכל מודים אז מען רעדט לגבי אלע הלכות נידון ככרך

קוק די לשון הר"ן
דנראה וסמוך דקאמר היינו דמתחשב מתחומי העיר דוקא [ואפילו מופלג כמה] והכי דייק לישנא דקאמר נראה אע"פ וכו' ולא קאמר רואין אותו מן העיר מיהו הא והא נמי איתא דרואין אותו מן העיר בעינן אי נמי אפשר דכי אמרינן ועד כמה אמר רבי ירמיה כמחמתן לטבריא מיל אכולה מילתא מהדר בין לנראה עמו בין לסמוך ומ"מ [אפילו לפירושא קמא] אינו נראה שאם היה רחוק כמה פרסאות מפני שרואין אותו מן הכרך יהא נידון ככרך:

שטייט ערגעץ אז דאס איז להלכה אויך לגבי מנהגי העיר? דאס פרעגט ער דיר. ווייל האסט געברענגט א ראי' פון מגילה אין ירושלים.

[Think and Thank]

פארוואס ליינט מען אין ירושלים די מגילה ט''ו נישט י''ד
די שטאט ירושלים להלכה איז נאר אלט שטאט נישט די היינטיגע ירושלים
אמאל איז געווען א מחלוקה ווייל עס איז געווען צוויי אנדערע שטעט היינט איז שוין יעדער חודה אז עס הייסט איין שטאט כאטש ניי ירושלים האט מיט אלט שטאט נישט קיין שום שייכות ווערט מעו בטל צו אלע מנהגי העיר, ווי נישט האבן קיין פויעק ביי קיין חתונה ליינען די מגילה ט''ו וכדו'

איר מישט הוידל מיט בוידל. ביי קריאת המגילה זאגט די גמרא (מגילה ג:) אז א שטאט וואס איז סמוך אדער נראה צו א מוקף חומה ליינט מען ט"ו, און אזוי ווערט גע'פסק'נט אין שו"ע (סי' תרפ"ח סעיף ב'). האט נישט די מינדעסטע שייכות מיט מנהגי העיר.

און וואס טוט זיך מיט מוזיק? דארט שטייט אויך סמוך ונראה?

ווייטער מיט א ראי' פון א נושא וואס האט נישט קיין שייכות מיט מנהגי העיר. עס איז א גאנצע מדובר וואס איז געווען די סיבה פון די תקנה (וואס דער ירושלימ'ער רב דער אמרי בינה האט מתקן געווען), צו מטעם אבלות אדער מטעם צניעות משום מעשה שהי', איז קוק אריין אין שו"ת שלמת חיים (פון רי"ח זאנענפעלד) וועסטו זעהן אז ער ברענגט פון מהרי"ל דיסקין אז עכ"פ אין ירושלים (וואס האט בימיו געמיינט סיי אין די חומה און סיי אינדרויסן) איז ראוי אנצוהאלטן די תקנה ווייל די חורבן שטייט פאר די אויגן. און די זעלבע זאך שטייט אין די ק"ק וואס די בי"ד האט ארויסגעגעבן בנוגע קיבארדס. וא"כ קומט נישט אריין מנהגי העיר, נאר אויב ס'איז נאנט צום מקום המקדש. און אזוי שטייט אויך בפירוש בשם דער לאנדאנער רב זצ"ל.

[Think and Thank]

איר מישט הוידל מיט בוידל. ביי קריאת המגילה זאגט די גמרא (מגילה ג:) אז א שטאט וואס איז סמוך אדער נראה צו א מוקף חומה ליינט מען ט"ו, און אזוי ווערט גע'פסק'נט אין שו"ע (סי' תרפ"ח סעיף ב'). האט נישט די מינדעסטע שייכות מיט מנהגי העיר.

זיכער איז עס א גמרא כמעט יעדע זאך אין די הלכה האט א מקור אין די גמרא
די גמרא זאגט עס אפילו אין מסכת מגילה אבער נישט נאר לגבי מקרא מגילה די גמרא זאגט עס מיט א בינטל מימרות פון ריב"ל לגבי פארקויפן א הויז אין א א שטאט וואס איז בתי ערי חומה צו מען קען עס אויסלייזן ביז א יאר. און ווען עס הייסט בתי חצרים, ווען עס ווערט פארפאלן יובל, און ווען עס גייט פארן לוי וכדו'. די גמרא רעדט אויך פון מגילה פון א יעדע זאך וואס איז דא א דין כרך
דארט לגבי בתי ערי חומה זאגט עס ריב"ל אין די גמרא ברענגט עס צו לגבי מגילה
כרך וכל הסמוך לו וכל הנראה עמו נידון ככרך סמוך אע"פ שאינו נראה, נראה אע"פ שאינו סמוך
און וואס מיינט נידון ככרך? לגבי אלע הלכות וואס א כרך האט,
ביי די שפעטערע מימרות פון רבי יושע בן לוי האלט רש"י אז מען רעדט שוין נאר לגבי בתי ערי חומה און נישט לגבי מקרא מגילה בכלל, און תוספות האלט אז די שפעטערע מימרות מיינט אויך ביידע, אבער ביי די מימרא פון כרך וכל הסמוך איז הכל מודים אז מען רעדט לגבי אלע הלכות נידון ככרך

קוק די לשון הר"ן
דנראה וסמוך דקאמר היינו דמתחשב מתחומי העיר דוקא [ואפילו מופלג כמה] והכי דייק לישנא דקאמר נראה אע"פ וכו' ולא קאמר רואין אותו מן העיר מיהו הא והא נמי איתא דרואין אותו מן העיר בעינן אי נמי אפשר דכי אמרינן ועד כמה אמר רבי ירמיה כמחמתן לטבריא מיל אכולה מילתא מהדר בין לנראה עמו בין לסמוך ומ"מ [אפילו לפירושא קמא] אינו נראה שאם היה רחוק כמה פרסאות מפני שרואין אותו מן הכרך יהא נידון ככרך:

שטייט ערגעץ אז דאס איז להלכה אויך לגבי מנהגי העיר? דאס פרעגט ער דיר. ווייל האסט געברענגט א ראי' פון מגילה אין ירושלים.

אודאי האט עס נישט קיין שייכות מיט מנהגי העיר, נאר מיט די הלכה וואס איז ספעציפיש בנוגע בתי ערי חומה וואס מען האט מתקן געווען קריאת המגילה לויט דעם (און אפילו ביי דעם איז א געטועכטס אין די ראשונים אויף ווי ווייט). קוק אריין אין שו"ת מנחת יצחק (ח"ח סי' ס"ב) וואו ער שמועסט ברייט ארום דו פונקטליכע גדרים פון סמוך ונראה, מען דארף קענען זעהן בפועל (און ער שמועסט אויס אז לפי זה קען אויסקומען אז אויב מען בויעט ארויף א שטאק אויף עטליכע הייזער קען זיך טוישן די הלכה ווען מען ליינט אין יענע שטאט!), עס טאר נישט זיין קמ"א אמה אן קיין הייזער אדער בורגנין, וכו'. נאכמער, להלכה פסק'נט דארט דער מנחת יצחק (און ווי ער שרייבט האט די גאנצע בי"ד אזוי גע'פסק'נט) אז אין רמות, הארט נעבן ירושלים, ליינט מען נאר י"ד און אפילו מספק דארף מען נישט ליינען ט"ו, וויבאלד ס'איז אפגערוקט מער ווי קמ"א אמה פון די לעצטע הויז אין ירושלים. לפי זה, אויב ווילסטו צושטעלן קרית יואל צו מגילה ליינען אין ירושלים זענען די הייזער קעגן איבער שכונת ויואל משה (די אנדערע זייט 17) שוין נישט קרית יואל!

[הדסים]

זיכער איז עס א גמרא כמעט יעדע זאך אין די הלכה האט א מקור אין די גמרא
די גמרא זאגט עס אפילו אין מסכת מגילה אבער נישט נאר לגבי מקרא מגילה די גמרא זאגט עס מיט א בינטל מימרות פון ריב"ל לגבי פארקויפן א הויז אין א א שטאט וואס איז בתי ערי חומה צו מען קען עס אויסלייזן ביז א יאר. און ווען עס הייסט בתי חצרים, ווען עס ווערט פארפאלן יובל, און ווען עס גייט פארן לוי וכדו'. די גמרא רעדט אויך פון מגילה פון א יעדע זאך וואס איז דא א דין כרך
דארט לגבי בתי ערי חומה זאגט עס ריב"ל אין די גמרא ברענגט עס צו לגבי מגילה
כרך וכל הסמוך לו וכל הנראה עמו נידון ככרך סמוך אע"פ שאינו נראה, נראה אע"פ שאינו סמוך
און וואס מיינט נידון ככרך? לגבי אלע הלכות וואס א כרך האט,
ביי די שפעטערע מימרות פון רבי יושע בן לוי האלט רש"י אז מען רעדט שוין נאר לגבי בתי ערי חומה און נישט לגבי מקרא מגילה בכלל, און תוספות האלט אז די שפעטערע מימרות מיינט אויך ביידע, אבער ביי די מימרא פון כרך וכל הסמוך איז הכל מודים אז מען רעדט לגבי אלע הלכות נידון ככרך

קוק די לשון הר"ן
דנראה וסמוך דקאמר היינו דמתחשב מתחומי העיר דוקא [ואפילו מופלג כמה] והכי דייק לישנא דקאמר נראה אע"פ וכו' ולא קאמר רואין אותו מן העיר מיהו הא והא נמי איתא דרואין אותו מן העיר בעינן אי נמי אפשר דכי אמרינן ועד כמה אמר רבי ירמיה כמחמתן לטבריא מיל אכולה מילתא מהדר בין לנראה עמו בין לסמוך ומ"מ [אפילו לפירושא קמא] אינו נראה שאם היה רחוק כמה פרסאות מפני שרואין אותו מן הכרך יהא נידון ככרך:

שטייט ערגעץ אז דאס איז להלכה אויך לגבי מנהגי העיר? דאס פרעגט ער דיר. ווייל האסט געברענגט א ראי' פון מגילה אין ירושלים.

אודאי האט עס נישט קיין שייכות מיט מנהגי העיר, נאר מיט די הלכה וואס איז ספעציפיש בנוגע בתי ערי חומה וואס מען האט מתקן געווען קריאת המגילה לויט דעם (און אפילו ביי דעם איז א געטועכטס אין די ראשונים אויף ווי ווייט). קוק אריין אין שו"ת מנחת יצחק (ח"ח סי' ס"ב) וואו ער שמועסט ברייט ארום דו פונקטליכע גדרים פון סמוך ונראה, מען דארף קענען זעהן בפועל (און ער שמועסט אויס אז לפי זה קען אויסקומען אז אויב מען בויעט ארויף א שטאק אויף עטליכע הייזער קען זיך טוישן די הלכה ווען מען ליינט אין יענע שטאט!), עס טאר נישט זיין קמ"א אמה אן קיין הייזער אדער בורגנין, וכו'. נאכמער, להלכה פסק'נט דארט דער מנחת יצחק (און ווי ער שרייבט האט די גאנצע בי"ד אזוי גע'פסק'נט) אז אין רמות, הארט נעבן ירושלים, ליינט מען נאר י"ד און אפילו מספק דארף מען נישט ליינען ט"ו, וויבאלד ס'איז אפגערוקט מער ווי קמ"א אמה פון די לעצטע הויז אין ירושלים. לפי זה, אויב ווילסטו צושטעלן קרית יואל צו מגילה ליינען אין ירושלים זענען די הייזער קעגן איבער שכונת ויואל משה (די אנדערע זייט 17) שוין נישט קרית יואל!

כידוע שיטת ר"מ פיינשטיין בנוגע מאנהעטן וואס אפעקטירט וויליאמסבורג היות ס'איז סמוך ונראה

[ליכטעלע]

איך וואלט גערן אריין אין א שמועס איבער מענטשהייט און נארמאלקייט, און איך קען גערן מודה זיין אויף עוולות אויך, וואס איז אייגנטליך דא איבעראל, און ס'וועט קיינמאל נישט גרייכן די שפיץ נאגל פון אזא עוולה וואס וויזשניץ האט געוואלט טון, און גייט קיינמאל נישט קענען טון, אויב נישט מיט א פייער פון מחלוקות אשר כמוהו לא הי'.

בנוגע הלכה האב איך דיר געזאגט, עס האט להלכה די זעלבע דין ווי שכונת עצי תמרים און שכונת ויואל משה. לכל הדיעות ולכל הפוסקים.

איך גיי נישט אריינגיין בנוגע וויזניץ ספעציפיש, אבער איך האב שוין געשריבן אז עס איז דא א מקום להלכה אז די רבנים פון שטאט זאלן קענען אסר'ן זאכן פאר געגנטער מחוץ לעיר אויב קען עס שאדן פאר די שטאט. איך האב זיך באצויגן ספעציפיש צו די דעקלעראציע אז הלכה'דיג איז יעדע הויז וואו א איד ציט זיך אריין אין די כ'ווייס-נישט-וויפיל מייל ארום קרית יואל אונטערגעווארפן קרית יואל לכל דיני העיר.

און בנוגע דיין 'ראי' פון עצי צמרים און ויואל משה, ערבך ערבא צריך. (נאכאמאל, נישט בנוגע די זיפקאוד און נישט בנוגע צו די רבנים פון קרית יואל האבן א רעכט צו פאדערן זאכן וואס קענען שאדן פאר די שטאט. מען רעדט ספעציפיש צו עס הייסט הלכה'דיג א חלק פון די שטאט.)

די גלילות פון אינדערהיים פון וואס דו רעדסט זענען געווען מער פון כ'ווייס-נישט-וויפיל מייל ווייטער ווי ווילעדזש אוו סאוט בלומינגראוו איז פון ווילעדזש אוו קרית יואל.

און עס איז נישט געווען קיין געגנט ווי די איינוואוינער פון די שטאט גופא האבן זיך אויסגעשפרייט, נאר עקסטערע שטעטלעך במלוא מובן.

און מיט דעם אלעם איז עס געווען אונטערגעווארפן אונטערן שטאט, כ"ש וכ"ש דא.

[ליכטעלע]

@אסמכתא בעלמא

יישר כח פאר'ן מיר געבן א Mention. עס האט מיר געמאכט אריינקוקן דא. עס איז א שאד אז מען האט דאס נישט געטון פאר אפאר טאג פריער, אבער כאטש יעצט: ביטע מער נישט דעבאטירן די אויסגעדראשענע נושא פון בלומינגראוו, קרית יואל, סאטמאר, וויזשניץ. איך האף אז די אחראים וועלן מאכן צייט צו קלינען אביסל, ווייל עס קוקט מיר נישט אויס צו גוט. און לכאורה אויך קלינען דעם אקאונט ליסטע.

מיר ערלויבן זייער גערן צו אויסשמועסן פראקטישע צדדים אין א נושא, אויב מען רעדט נארמאל. אבער, אלע צדדי הדבר זענען שוין געווארן אויסגעשמועסט, עס איז שוין לאנג נישט דא קיין חידושים דא. אויסער "ארויסקאלארן פון די ליין" קען מען שוין גארנישט. ווער רעדט נאך פון היציגע שרייבעריי וואס דאס איז גורם. ביטע גארנישט שרייבן מער נאר אויב איר האט עפעס אן אמת'ע חידוש צו דערציילן/פאוסטן.

יישר כח.

אוטש, אנטשולדיגט פארן שרייבן..
וואלסט געברויכט פינען דיין מעסעדזש פון אויבן..

[Think and Thank]

איך וואלט גערן אריין אין א שמועס איבער מענטשהייט און נארמאלקייט, און איך קען גערן מודה זיין אויף עוולות אויך, וואס איז אייגנטליך דא איבעראל, און ס'וועט קיינמאל נישט גרייכן די שפיץ נאגל פון אזא עוולה וואס וויזשניץ האט געוואלט טון, און גייט קיינמאל נישט קענען טון, אויב נישט מיט א פייער פון מחלוקות אשר כמוהו לא הי'.

בנוגע הלכה האב איך דיר געזאגט, עס האט להלכה די זעלבע דין ווי שכונת עצי תמרים און שכונת ויואל משה. לכל הדיעות ולכל הפוסקים.

איך גיי נישט אריינגיין בנוגע וויזניץ ספעציפיש, אבער איך האב שוין געשריבן אז עס איז דא א מקום להלכה אז די רבנים פון שטאט זאלן קענען אסר'ן זאכן פאר געגנטער מחוץ לעיר אויב קען עס שאדן פאר די שטאט. איך האב זיך באצויגן ספעציפיש צו די דעקלעראציע אז הלכה'דיג איז יעדע הויז וואו א איד ציט זיך אריין אין די כ'ווייס-נישט-וויפיל מייל ארום קרית יואל אונטערגעווארפן קרית יואל לכל דיני העיר.

און בנוגע דיין 'ראי' פון עצי צמרים און ויואל משה, ערבך ערבא צריך. (נאכאמאל, נישט בנוגע די זיפקאוד און נישט בנוגע צו די רבנים פון קרית יואל האבן א רעכט צו פאדערן זאכן וואס קענען שאדן פאר די שטאט. מען רעדט ספעציפיש צו עס הייסט הלכה'דיג א חלק פון די שטאט.)

די גלילות פון אינדערהיים פון וואס דו רעדסט זענען געווען מער פון כ'ווייס-נישט-וויפיל מייל ווייטער ווי ווילעדזש אוו סאוט בלומינגראוו איז פון ווילעדזש אוו קרית יואל.

און עס איז נישט געווען קיין געגנט ווי די איינוואוינער פון די שטאט גופא האבן זיך אויסגעשפרייט, נאר עקסטערע שטעטלעך במלוא מובן.

און מיט דעם אלעם איז עס געווען אונטערגעווארפן אונטערן שטאט, כ"ש וכ"ש דא.

קיין איין גלילות שטעטל איז נישט געווען אויטאמאטיש אונטערגעווארפן אונטער די קהילה פון די גרויסע שטאט, נאר אויב די איינוואוינער פון שטעטל האבן אזוי געוואלט. עס זענען געווען שטעטלעך וואס האבן געהאט אייגענע רבנים, און עס איז אפילו געווען שטעט וואס האבן געהאט איין רב פאר די שטאט און איין רב פאר די גלילות, לויט וויאזוי די גלילות אליין האבן מחליט געווען. וועסט נישט טרעפן אין קיין שום ספר פון פאר'ן קריג אז ווען א איד ציט זיך אריין די ערשטע איד אין שטעטל איז ער אויטאמאטיש משועבד צו די קהל פון די שכנו'דיגע גרויסע שטאט, און דאס אפילו ווען ער האט גענוצט די מקוה אין די גרויסע שטאט און איז אהינגעפארן ימים נוראים וכדומה. און ווען די שטאטישע איינוואוינער האבן געוואלט האבן זיי זיך געקענט אונטערווארפן א רב וואס האט געוואוינט ווייט אוועק, א שטייגער ווי קלויזענבורג אונטער רביה"ק מסאטמאר זי"ע.

כעדער געבן איין דוגמא וואס איך קען נישט שרייבן די נעמען ברבים משום חשש גילוי, אבער אין אישי קען איך דיר שרייבן די נעמען. אין א שטעטל נעבן א געוויסע באקאנטע גרויסע שטאט אין אונגארן האט מען געטראפן נאטורליכע אוצרות, און דאס האט געברענגט אז אידן האבן אנגעהויבן זיך באזעצן דארט. די אידן האבן אויפגענומען מיין זיידע אלס רב, און קיינעם אין די גרויסע שטאט איז נישט בייגעפאלן אז עכט זענען זיי משועבד צו די גרויסע שטאט. נאכמער, ווען אידן האבן זיך באזעצט אין נאך ארומיגע שטעטלעך און האבן באשלאסן זיך אנצושליסן אלס גלילות אין די רבנות פון מיין זיידנ'ס שטעטל, איז ווייטער קיינעם אין די גרויסע שטאט נישט בייגעפאלן אז עכט געהערן זיי אהין און זענען אונטערגעווארפן אונטער די גרויסע שטאט.

ליין אביסעלע וויאזוי די גלילות רבנות איז צוגעגאנגען, אדער פרעג ביי מענטשן וואס האבן געליינט אסאך. קוק אביסעלע אין די פסקים פון די דיני תורות אדער אין די תשובות וואס רעדן איבער די נושא.

[Think and Thank]

און אשר על כן? פארוואס האט קיינער פון די פוסקים זייט מתן תורה נישט געוואוסט פון דעם יסוד פשוט אז אויב נוצט מען סערוויסעס איז מען א חלק פון די שטאט? מ'קען דאך אויסרייסן הונדערטער בלעטער מיט תשובות מיט די יסוד פשוט!

ס'איז גראדע דא גדרים וואס מ'קען אוועקשטעלן ביז ווי א שטאט גייט, א שטייגער ווי א געגנט וואס די איינוואוינער אדער רוב איינוואוינער ווילן עס זאל זיין א חלק פון די שטאט אדער אנדערע חלקים. מ'קען אפילו זאגן אז די רבנים פון שטאט האבן א רעכט צו פארלאנגען זאכן פון געגנטער אויסער די שטאט אויב קען עס שאדן פאר די אידישקייט אין שטאט גופא. דאס אלעס איז ברייט אויסגעשמועסט אין די פוסקים מיט צדדים לכאן ולכאן, אבער דאס אויסטרעפן די געדאנק פון 'נוצן די סערוויסעס' און עס נאך אוועקשטעלן כאילו ס'איז תורה מסיני איז פשוט קאמיש, ווי @חושן האט אזוי טרעפליך אנגעוויזן.

די פוסקים האבן אמאל גערעדט בכלל פון א שטאט וואס פארשפרייט זיך אין וועלדער ארום? ס'איז מעגליך נישט געווען אזא מציאות אין אייראפע בכלל.

מען איז דא דן אויף נאנסענס. ס'איז בכלל נישט קיין צווייטע ישוב וואס איז בכלל א דיון צו ס'איז איינס אדער נישט.

קרית יואל האט זיך אויסגעשפרייט. דאס איז דער מציאות. קרית יואל'ע אידן האבן אנגעהויבן וואוינען ווייטער. אנהויב איז עס געווען סעווען ספרינגס (טאון אף מאנרא) וואו מ'האט נאך געוואוינט בימי המייסד, שפעטער איז עס געווארן וואודבורי נאך טעיטש, און שפעטער איז עס געווארן בלומינגראוו נאך עצי תמרים, און שפעטער איז עס געווארן העלף האלאו נאך וואלמארט.

אז ס'דא מענטשן וואס ווילן טשעלעדזשן א פשוט'ע מציאות, הייבט מען עס אן ממחיש זיין מיט הסבר, און דער הסבר איז טאקע דאס אז במציאות האט זיך עס געבויט דורך קרית יואל, אבער דער הסבר איז טאקע איבריג, גערעכט... ס'איז פלעין איין שטיק. קענסט עס רופן גלילות, קענסט עס רופן שטאט, אבער ס'איז פלעין דאס, אידן פון די שטאט ברייטערן זיך אויס, ווייל ס'איז נישטא גענוג פלאץ און גענוג דירות.

אט אזעי.
די וואס זענען אויפגעקומען מיט די יא נישט קרית יואל תורות האבן דאס געוואלט, עס זאל ווערן א כאילו עס איז דא אויף וואס דן צו זיין.

ווי שוין אנגעוויזן, אויב איז עס טאקע א נייע ערשיינונג וואס ווערט נאך בכלל נישט דערמאנט אין די פוסקים, דאן האט עס 'נישט' אויטאמאטיש א דין ווי איין שטאט אפגעזען ווי שטארק דו ווילסט און ווי שטארק דיין שכל איז אזוי מחייב. על פי הלכה קען מען נאר מחייב זיין אנדערע מענטשן מיט מנהגים, געלט זאכן וכדומה כדין בני העיר, אויב אין ש"ס ופוסקים איז מבואר אז אין אזא פאל האט עס טאקע א דין ווי איין שטאט.