שייטלען אמאל און היינט

[דער תהלים איד]

טא אפשר גאר איז ער א מזרחי'סט?... הפנים, איינער וואס האט א נגיעה צו מאכן חידושים ווייל זיין ב"ב גייט א געוויסע אופן (אנדערש ווי איר באבע), קען נישט שרייבן "נדפס לזיכוי הרבים בהוראתם ובעידודם של גדולי ישראל שליט"א" ווען ער האט נישט אפילו איין הסכמה.

ס'ממש ליצנות.

[דער תהלים איד]

@משה רבינו, הגרי"ל דיסקין זצ"ל האט גע'אסר'ט אלס מראית עין, וואס טוישט זיך אויב די מציאות טוישט זיך, כמבואר בהפוסקים ביו"ד סי' פ"ז ובהל' מ"ע.

לא נכון, המהרי"ל דיסקין שרייבט קלאר 2 טעמים, איינס מראית עין, און איינס משום "הרהור".

און דאכצעך כהאב שוין אויבן געברענגט אז דער פרמ"ג וואס איז מתיר כהשלטי גיבורים שרייבט דעם טעם אז ווייל ביי א שייטל איז "אין הרהור". ופשוט שזה רק מפני 'שלא' נראה כשער טבעי.

ואגב, דער משנ"ב וואס איז מתיר פאה נכרית, איז נאר אלס דעם פרי מגדים! "כי אין הרהור".

[דער תהלים איד]

ובענין זה, עמיצער האט מיר אריינגעשיקט א אויסצוג פון א קוטרנס פונעם מוסד "חניכי הישיבות" וואס זאגט בשם הגרח"ק קנייבסקי אז ער האט צוגעשטימט אז אויב זעט עס אויס ווי שער טבעי איז נישטא קיין היתר:

[פנים חדשות]

גערעכט, האט מען טאקע צוויי פריערדיגע פוסקים וואס האבען געלערנט אז די שייטעל נעמט אוועק די פראבלעם פון הרהור (אף שעדיין י"ל שכונתם ג"כ שאחר שהתורה חייבה לכסות איכא משום הרהור, וצריך לפא"נ שאינה נראית כשערה לסלק ההרהור הזה, אבל במקומות שהדרך ללכת כך אחר החתונה ליכא משום הרהור, ושם י"ל שמותר אף כשנראית כשערה), אבער אין אנדערע פריערדיגע פוסקים ווייזט יא אויס אז מ'רעדט אפילו פון א שייטעל וואס זעט אויס ווי די אייגענע האר (אדער עכ"פ כמעט ווי די אייגענע האר), ווי שוין געברענגט אין די פאריגע בלעטער, און טאמער לערענט מען די מהרי"ל דיסקין און פרמ"ג כהפשטות אז די סיבת כיסוי הראש איז אלס הרהור, איז שווער מיין קשיא פון רווקות און ארוסות, וצ"ע.

[ענותן]

איך מיין, און פשטות איז טאקע אזוי, אז די די גמ' און ראשונים וואס רעדן פון פאה נכרית, יא מגולחת/נישט מגולחת, וכו' איז און פשטות נישט פון א אויפגעדעקטע, וויל בימיהם איז מען דאך געגאנגען אינגאנצן צוגעדעקט ווי די כת ה'שאלים' וכדו', נאר ווען מען גייט מיט האר און אפי' פאה נכרית, איז דער קאפ צודעק עטוואס אויפגעבלאזן, משא"כ א מגולחת,
ופשוט הוא.

[אסמכתא בעלמא]

איך מיין, און פשטות איז טאקע אזוי, אז די די גמ' און ראשונים וואס רעדן פון פאה נכרית, יא מגולחת/נישט מגולחת, וכו' איז און פשטות נישט פון א אויפגעדעקטע, וויל בימיהם איז מען דאך געגאנגען אינגאנצן צוגעדעקט ווי די כת ה'שאלים' וכדו', נאר ווען מען גייט מיט האר און אפי' פאה נכרית, איז דער קאפ צודעק עטוואס אויפגעבלאזן, משא"כ א מגולחת,
ופשוט הוא.

איר זאגט דא א נייער חידוש.

דאס דארף לכאורה א מקור. כהאב נישט געהערט דאס ביז היינט.

[פנים חדשות]

לויט דיר, ווי קומט אריין מראית עין פון וואס די אוסרים רעדן???

[ענותן]

ס'דאך דא די באקאנטע מעשה פון די סאטמער רב זצ"ל מיט הגר"א קאטלער זצ"ל וואס ר' אהרן האט זיך אויסגעדריקט אויף א שטיקל ד"ח אז ס'איז ע"ה, און די רבי איז געווען אויפגעשוידערט, ביז איינער האט אים געזאגט אז ביי ר' אהרן איז עם הארצות אזויווי ביי די רבי אפיקורס...

(די סאטמער רב זצ"ל האט באמת געהאלטען אז ס'ענדערש צו דינען ע"ז ח"ו ווי איידער זיך צו לערנען עברית???

אויך טאמער מ'וועט זאגען אז יא, איז דאכט זיך גאנץ קלאר אז פיל אנדערע זאכען זענען בלשון גוזמא, און איך האב דאך צוגעברענגט ראיות פון די גמרא אז ס'נישט א פראבלעם)

די תקנות וויל ארויסברענגען ווי הארב איז ציונות, און אז מ'טאר נישט שרייבען ציונות דאהי, זיי מיינען לכאו' נישט צו זאגען אז מ'מוז עס אננעמען ווי טומאת עמלק (בכלל, ווי איז נוגע אויב ס'איז טומאת עמלק אדער סתם א איסור? ס'דא עפעס א הלכה אז א זאך מיט טומאת עמלק איז הארבער ווי אנדערע איסורים?)

איר האט האט פאלש אפגעלערנט דבריו של צדיק! ווען איינער זאגט אז מען זאל ענדערש עסן חזיר ווי איידער זאגן שקר, מיינט דאס אז מען מעג עסן חזיר?? אודאי נישט, נאר וואס דען, מען טאר ביידע נישט!!! וכן הוא בענין ה'עברית'.

[פנים חדשות]

און דערפאר וועט קיינער נישט זאגען אז מ'זאל ענדערש עסן חזיר ווי איידער זאגן שקר, סיידען בלשון גוזמא.

אבער סייווי, האט שוין איינער אויסגעקלארט אז סאטמער רב זצ"ל האט געמיינט צו זאגען טאמער לערנט מען עברית לשם מינות.

[ענותן]

לויט דיר, ווי קומט אריין מראית עין פון וואס די אוסרים רעדן???

הטעם של מראית עין, נתוסף כש'מאדערניזם' ירדה לעולם, והתחילו לגלותם ברבים, וכמדמני שאכן טעם זה מצינו רק בהפוסקים שבג' מאות שנים האחרונות.

[פנים חדשות]

לויט דיר, ווי קומט אריין מראית עין פון וואס די אוסרים רעדן???

הטעם של מראית עין, נתוסף כש'מאדערניזם' ירדה לעולם, והתחילו לגלותם ברבים, וכמדמני שאכן טעם זה מצינו רק בהפוסקים שבג' מאות שנים האחרונות.

הטעם הזה מצינו כבר בראש האוסרים הגאון הבאר שבע זצ"ל.

עכ"פ וואס דו שרייבסט אז מ'רעדט פון א פא"נ וואס איז אונטער א צודעק, שטייט אין שלטי גיבורים להדיא נישט אזוי וז"ל: ואין לומר שהיו משימות צעיף או מידי על הפא"נ וכו' עכ"ל, און בלויז די אוסרים טענה'ן אזוי.

[ענותן]

ב' קטעים מה שהביא בבא"ש ממהר"י קאצינעלנבויגן

Screenshot 2023-08-13 163638.png (38.63 KiB) געזען געווארן 671 מאל

Screenshot 2023-08-13 163745.png (51.01 KiB) געזען געווארן 671 מאל

[פנים חדשות]

פונקט וואס איך האב געשריבען, אז בלויז די אוסרים הפא"נ שרייבען אזוי, קעגן די דעת המתירים.

[דער תהלים איד]

גערעכט, האט מען טאקע צוויי פריערדיגע פוסקים וואס האבען געלערנט אז די שייטעל נעמט אוועק די פראבלעם פון הרהור

און פארגעס נישט אז מ'רעדט דא פונעם פרמ"ג, וואס אויף אים איז געבויט בכלל דער שווערער היתר אויף פאה נכרית וואס איז נגד "רוב" הפוסקים.

טאמער לערענט מען די מהרי"ל דיסקין און פרמ"ג כהפשטות אז די סיבת כיסוי הראש איז אלס הרהור, איז שווער מיין קשיא פון רווקות און ארוסות, וצ"ע.

דאס איז נישט קיין חידוש פונעם פרמ"ג. וואו מען דרייט זיך נאר אין די סוגיא פון פריעת ראש זעט מען אז דאס איז מחמת פריצות, הרהור, אא"וו. ס'איז א דבר פשוט אז דאס איז נישט קיין גזירת הכתוב, נאר ס'איז ווי א מקום המכוסה באשה, שער באשה ערוה.

איי האסט א קושיא פון רווקות? זייער א גוטע קושיא. זעה דא אין מיין לעצטע שורה פונעם שואל ומשיב, ולכאורה אין כאן המקום להאריך בזה.

------

איך מאך דא א שטיקל ליקוט לשונות פון כמה וכמה ראשונים ואחרונים אינעם טעם כיסוי הראש ביי נשים, דברים ברורים מאוד:

ריטב"א כתובות ע"ב.: דפריעת הראש פריצות הוא לאשה.

תוספות רי"ד שבת נ"ז.: שאין דרכה של אשה לגלות שערה, משום פריצות.

תרומות הדשן ח"א סי' י': דודאי איסור גילוי הראש דהתם, איננו אלא משום פריצות דגברי.

מעלות המדות (ראשון, בעמ"ח תניא רבתי), פרק ט' מידת הפריצות: ואמרו חז"ל מכאן לבנות ישראל שלא תאצינה בפריעת ראש, שכן שערות האשה דבר פריצות וערוה ומרגילים את האדם לידי הרהוא ותאוה.

לבוש אבהע"ז סי' כ"א ס"ב: לא תלכנה בנות ישראל פרועות ראש בשוק... שזה הוא פריצות לאשה (אכן דעת הלבוש שגם פנויות הם באיסור זו).

שו"ת מהר"י הלוי, סי' ט': שגם בתולה ארוסה אינה יוצאת בראש פרוע בחצר וכ"ש למבוי, דבתרווייהו איכא למיחש להרהור. (מזה נראה שטעם שבתולה מותרת היא אכן משום דבזו דליכא הרהור כ"כ, ולדידן גם ארוסה כך)

שו"ת מים רבים (מגדולי ספרד, מלפני 300 שנה) ח"ג, אה"ע סי' כ"ט: וטעם איסור פריעת ראש הוא משום דשיער באשה ערוה והוי פריצותא.

חיד"א בס' כסא רחמים פ"א ד"ה: דמאחר דחוה גרמה שיהי' יצה"ר, צריכה להיות עטופה שלא יתגרה יצה"ר באדם הרואה אותה.

רבי שלמה קלוגר בס' שנות חיים סי' שט"ז: דהרי עיקור האיסור שלא תצא האשה בשערה, מכח שיבוא לידי הרהור דברים בה, ולידי פריצות.

הנ"ל בס' חכמת התורה פ' חיי: כיסוי הצעיף הוי ניכר הצניעות, כי שער באשוה ערוה, וגילוי שערה גורמת תאוה לאיש להתאוות לה, וכיסוי הצעיף גורם מיעוט התאוות לה.

צמח צדק (אדמו"ר השלישי מליובאוויטש) אבה"ע סי' שס"ג: וצריכה להיזהר ולכסות כל שערה, שהרי זהו ערוה ותאוה, ואיך תעורר תאוה לבני אדם.

ישועות יעקב (מגדולי גאליציע לפני 200 שנה) או"ח סי' ע"ה: דהך דיוצאה וראשה פרועה, מטעם פריצות קאתינן עלה.

שואל ומשיב בס' דברי שאול עה"ת פ' נשא: דבאמת השיעור הם ערוה, וכבר נזכר בשיר השירים ענין שיער בתוך שאר עניני נוי האשה וכו' וע"כ לא הותר רק לבתולות הפנויות, אבל לאשת איש נאסר זאת, למען ישמרו מתבערת היצר ולא יתגרו עליהם יצר הרע.

[ענותן]

פונקט וואס איך האב געשריבען, אז בלויז די אוסרים הפא"נ שרייבען אזוי, קעגן די דעת המתירים.

איר גייט פשוט קעגן דער מציאות. פוק חזי ווי אזוי מען איז געגאנגען אינעם נישט ווייטן אמאל וכש"כ בימי הראשונים וחז"ל. אפילו ביי די מתירים.

[פנים חדשות]

@דער תהלים איד דאס פארענטפערט נישט ארוסות (און בכלל וואס די שואל ומשיב ברענגט פון שיר השירים איז לכאו' שווער, ווייל דארט שטייט אויך איבער די ציינער און נאך זאכען וואס זענען זיכער נישט בכלל ערוה).

דער ליקוט האסטו אפשר געמאכט פון די קונטרס וואס איך האב געברענגט?

טאמער יא, איז לכאו' נישט אזא יושר צו ברענגן די אלע לשונות, (אן צוצייכענען צו זיין תירוץ )וואס ער פארענטפערט דארט אז זיי מיינען נישט צו זאגען אז דאס איז די סיבת הכיסוי, נאר אז ס'איז א פועל יוצא פון די חיוב הכיסוי, ע"ש אין די גאנצע קונטרס.

האמת אגיד, אז יעצט נאכן זען די לשונות געברענגט דאהי, בין איך געגאנגען קוקען וואס די קונטרס פארענטפערט, היות עטליכע פון די לשונות זעען טאקע אויס ווי שטארקע ראיות, און איך זעה אז אויף עטליכע ראיות האט ער גאנץ שוואכע תירוצים, אבער לענ"ד לויט וואס איך האב געשריבען פריער אינעם אשכול/טעמע קען מען פארענטפערן בריווח, אז בזמן ההוא וואס די מנהג העולם איז געווען זיך צוצודעקן די קאפ/האר נאכן חתונה (די קללה המבואר בעירובין ק' איז דאך געגעבן געווארען פאר חוה, ומשם לכל באי העולם), איז טאקע געווען משום פריצות והרהור, וי"ל אז דאס איז די (עיקר) סיבה (נגלית) פון די תורה פאר די חיוב כיסוי הראש, אבער בזמנינו (אין פיל פלעצער) וואס דער סיבה איז שוין נישט דא, איז כאטש די דיני התורה טוישען זיך נישט ח"ו, הא מיהת פארדינען מיר אז די סארט כיסוי זאל מעגן זיין אויך א כיסוי וואס זעט אויס ווי אייגענע האר, אבער די אמת איז אז עטליכע פון די לשונות הספרים האבען מיר טאקע היפש אפגעקילט פון די היתר, אבער עכ"פ ללימוד זכות האלט איך נאכאלץ איז עס גוט, שזו עיקר כוונתי בכ"ז כמבואר בדפים הקודמים.

@ענותן נישט איך גיי קעגן מציאות, נאר לשיטתך גייט די שלטי הגיבורים קעגן די מציאות, היות איך האב בלויז געברענגט זיין לשון.

[ענותן]

@ענותן נישט איך גיי קעגן מציאות, נאר לשיטתך גייט די שלטי הגיבורים קעגן די מציאות, היות איך האב בלויז געברענגט זיין לשון.

וזהו מה שהבאתי ממהר"י מינץ נגד הש"ג, שדבריו אין יכולין להיות.

[דער תהלים איד]

דער ליקוט האסטו אפשר געמאכט פון די קונטרס וואס איך האב געברענגט?

טאמער יא, איז לכאו' נישט אזא יושר צו ברענגן די אלע לשונות, (אן צוצייכענען צו זיין תירוץ )וואס ער פארענטפערט דארט אז זיי מיינען נישט צו זאגען אז דאס איז די סיבת הכיסוי, נאר אז ס'איז א פועל יוצא פון די חיוב הכיסוי, ע"ש אין די גאנצע קונטרס.

ניין, נישט געזען בכלל, איך ווייס נאכנישט צו איך זאל אריינקוקן.

איך האב געטראפן אן אנדערער וואס מאכט א ליקוט און כהאב ארויסגענומען די עיקר און איבערגעטייפט.

איף פארשטיי נישט דיינע קושיות אויפ'ן לבוש, און ס'איז לכאורה נישט צום דעבאטירן.

אבער דאס אמאל זיכער אז צו נעמען אלע ראשונים ואחרונים און אריינשטיפן אין זיי א "נייע" דערהער אז כאילו די פריצות איז נישט קיין נתינת טעם נאר א פועל יוצא, א גאר גאר קרומע שפט, אפגערעדט וואס זייערע אייגענע ווערטער זאגן קלאר פארקערט, איז לכאורה א גילוי פנים בתורה.

[אסמכתא בעלמא]

ייש"כ פאר'ן ווייטער פירן די שמועס שיין און ערליך.

@פנים חדשות איז דא א ראשון אדער אחרון וואס שרייבט אז די טעם הכיסוי איז בלויז כדי צו דערקענען א סימן אויף אן אשת איש, כלומר, מראית עין?

[פנים חדשות]

@ענותן נישט איך גיי קעגן מציאות, נאר לשיטתך גייט די שלטי הגיבורים קעגן די מציאות, היות איך האב בלויז געברענגט זיין לשון.

וזהו מה שהבאתי ממהר"י מינץ נגד הש"ג, שדבריו אין יכולין להיות.

אבער אלע פוסקים וואס האבען יא אנגענומען די שלטי גיבורים, און האבען געזען דער באר שבע, האבען געהאלטען אז ס'קען יא זיין!

אבער דאס אמאל זיכער אז צו נעמען אלע ראשונים ואחרונים און אריינשטיפן אין זיי א "נייע" דערהער אז כאילו די פריצות איז נישט קיין נתינת טעם נאר א פועל יוצא, א גאר גאר קרומע פשט, אפגערעדט וואס זייערע אייגענע ווערטער זאגן קלאר פארקערט, איז לכאורה א גילוי פנים בתורה.

אין געוויסע ראשונים און אחרונים גייט דער פשט אריין זייער גוט, און אין געוויסע טאקע נישט, און דערפאר האב איך געשריבען א אנדערע מהלך, אבער טאמער האלט יענער אז זיין פשט גייט יא אריין גוט, און ער מיינט עס מיט א אמת, איז ער נישט ח"ו בכלל מגלה פנים בתורה שלא כהלכה.

[פנים חדשות]

@פנים חדשות איז דא א ראשון אדער אחרון וואס שרייבט אז די טעם הכיסוי איז בלויז כדי צו דערקענען א סימן אויף אן אשת איש, כלומר, מראית עין?

דער סיבה שרייבט הגאון ר' הלל מ'קאלאמייע זצ"ל אין זיין ספר מקרי דרדקי (בראשית אות ל"ה), אבער איך האב ביז יעצט נישט געברענגט דער סיבה, נאר אנדערע סיבות.

[דער תהלים איד]

@ענותן נישט איך גיי קעגן מציאות, נאר לשיטתך גייט די שלטי הגיבורים קעגן די מציאות, היות איך האב בלויז געברענגט זיין לשון.

וזהו מה שהבאתי ממהר"י מינץ נגד הש"ג, שדבריו אין יכולין להיות.

אבער אלע פוסקים וואס האבען יא אנגענומען די שלטי גיבורים, און האבען געזען דער באר שבע, האבען געהאלטען אז ס'קען יא זיין!

גאר ווייניג האבן עס אנגענומען. און פון די וואס יא האבן זייער אסאך אריינגעלערנט שווערע פשטים אינעם שלטי גיבורים, רק בכיסוי, או רק בבית, וכדו'.

אבער דאס אמאל זיכער אז צו נעמען אלע ראשונים ואחרונים און אריינשטיפן אין זיי א "נייע" דערהער אז כאילו די פריצות איז נישט קיין נתינת טעם נאר א פועל יוצא, א גאר גאר קרומע פשט, אפגערעדט וואס זייערע אייגענע ווערטער זאגן קלאר פארקערט, איז לכאורה א גילוי פנים בתורה.

אין געוויסע ראשונים און אחרונים גייט דער פשט אריין זייער גוט, און אין געוויסע טאקע נישט, און דערפאר האב איך געשריבען א אנדערע מהלך, אבער טאמער האלט יענער אז זיין פשט גייט יא אריין גוט, און ער מיינט עס מיט א אמת, איז ער נישט ח"ו בכלל מגלה פנים בתורה שלא כהלכה.

איר זענט דאך א דייקן... אין "רובם ככולם" גייט עס בכלל נישט אריין אפילו בדוחק.

[פנים חדשות]

אבער אלע פוסקים וואס האבען יא אנגענומען די שלטי גיבורים, און האבען געזען דער באר שבע, האבען געהאלטען אז ס'קען יא זיין!

גאר ווייניג האבן עס אנגענומען. און פון די וואס יא האבן זייער אסאך אריינגעלערנט שווערע פשטים אינעם שלטי גיבורים, רק בכיסוי, או רק בבית, וכדו'.

קומען מיר צוריק צו דעם אז פיל פון די טענות קעגן די היינטיגע שייטלעך זענען בעצם טענות פון פריערדיגע קעגן אלע שייטלעך, אבער די וואס ביי זיי האט מען זיך פארלאזט אויף די פוסקים המתירים, האבען נישט חושש געווען צו די טענות.

[דער תהלים איד]

@פנים חדשות איז דא א ראשון אדער אחרון וואס שרייבט אז די טעם הכיסוי איז בלויז כדי צו דערקענען א סימן אויף אן אשת איש, כלומר, מראית עין?

דער סיבה שרייבט הגאון ר' הלל מ'קאלאמייע זצ"ל אין זיין ספר מקרי דרדקי (בראשית אות ל"ה), אבער איך האב ביז יעצט נישט געברענגט דער סיבה, נאר אנדערע סיבות.

איך מוז מיך איינהאלטן... איך האב געוואלט שרייבן "שומו שמים"... אבער איך גלייב אז איר זאגט נישט קיין אייגענע חידושים נאר איר זאגט נאך פון היינטיגע מלקטים וואס פארדרייען ליידער.

1) רבי הילל מקאלאמייע זאגט דעם טעם אלס א "עוד טעם"! נישט אויף אוועקצונעמען די עיקר טעם פון פריצות והרהור.

2) ער זאגט נישט דעם טעם אויף "פריעת ראש". ער זאגט עס אויף א שייטל! אז אפילו א שייטל איז "אויך אסור" מחמת טעם זה. אבער פריעת ראש? איז פשוט וועגן הרהור ופריצות.

און אגב, מדבריו קענסטו זען אז די וואס רעדן פונעם איסור "מראית עין" איז נישט בלויז אלס אז מ'וועט זיך טועה זיין... נאר ס'איז ממש אן איסור ווייל "עס זעט אויס ווי האר", פונקט ווי גיין מיט א בגד וואס זעט אויס ווי די גוף, ממש ווי דער סאטמאר רבי האט געזאגט (וואו אונזער שמועס האט זיך אנגעהויבן).

זע זיין לשון "משום שיעור באשה ערוה!!", נישט ווי יענעם מסלף אז שער באשה ערוה איז נאר א נתינת טעם...:

[דער תהלים איד]

1) רבי הילל מקאלאמייע זאגט דעם טעם אלס א "עוד טעם"! נישט אויף אוועקצונעמען די עיקר טעם פון פריצות והרהור.

אגב, כהאב אריינגעקוקט בדבריו https://hebrewbooks.org/pdfpager.aspx?r ... =&pgnum=33

זעה איך אז די סיבה פארוואס ער לייגט צו דעם טעם איז צוצולייגן צום הארבקייט, ווייל ער איז מבאר אז אלס דעם איז עס א דבר הגורם לעבירה און ס'איז "ביהרג ואל יעבור".

WOW. כהאב קיינמאל דאס נישט געהערט! רבי הילל מקאלאמייע האלט אז א שייטל איז אסור ביהרג ואל יעבור. א שרעק... אודו לי מיהת אז אפילו להמקילים זאל מען כאטש נישט צולייגן קיין אייגענע הוספות מיט נייע סארט פשטים וואס שטימען נישט בדברי הראשונים ואחרונים.