שייטלען אמאל און היינט

[פנים חדשות]

איין אויסצוג וואס כהאב נאכגעהערט אז דער רבי האט געזאגט:

"פונקט ווי ס'וועט קיינעם נישט בייפאלן צו אנטון א קלייד וואס זעט אויס ממש ווי דעם גוף ח"ו און שרייען 'איך בין געהעריג אנגעטון', יעדער פארשטייט אז דאס איז אן ערוה, די זעלבע מיט שער באשה ערוה, אויב זעט עס אויס ווי האר איז עס א געהעריגע ערוה ר"ל"

אינטרעסאנט, ווייל פונקט אזוי וועט אויך נישט איינפאלען צו אנטוהן א קלייד וואס קוקט כמעט אויס ווי די גוף..., ווי אויך איז האר די איינציגע זאך וואס איז מותר ביי מיידלעך (אויך א דערוואקסענע וואס עלטערט זיך, און זי זעט אויס פאר יעדער איינער (וואס קען זי נישט פערזענליך, און ווייסט נישט אז זי איז נאך א מיידעל) ווי א חתונה געהאטע פרוי מיט האר), אזוי אז ס'איז זייער קלאר אז ס'דא א ריזיגע חילוק צווישן די גוף און די האר, און מ'קען נישט מדמה זיין איינס צום צווייטען (דאס איז חוץ די פילע ראיות וואס ס'דא פון פריערדיגע פוסקים אז שייטלעך איז מותר, אפילו ווען ס'קוקט אויס ממש ווי אייגענע האר (און לעצטענס האט מען געטראפען א קבר אין מצרים פון עטליכע טויזענט יאר צוריק, ווי אלץ איז געווארען פראזאווירט משונה'דיג גוט, און איינע פון די זאכען וואס מ'האט געטראפען דארט איז א שייטעל וואס זעט אויס ווי אייגענע האר, אזוי אז טעכניש האט מען געקענט מאכען אזעלכע סארט אויך אין די אלטע צייטען, עכ"פ פאר די ריכטיגע פרייז), און די עיקר סיבה פארוואס געוויסע פוסקים האבען געהאלטען אז ס'אסור, איז אלץ מראית עין, וואס איז נישט נוגע טאמער גייען אסאך פרויען מיט אזעלכע סארט שייטלעך, וכמבואר בנו"כ השו"ע ביו"ד סי' פ"ז).

נאר לכאו' האלט די רבי שליט"א אז אין זיין קרייז איז אנגענומען געווארען לאיסור (ווייל בעצם איז דאך די גאנצע שייטלעך אין סאטמער א שטארקע קולא, דלא כדעת הד"ח מצאנז זצ"ל, און דער קולא איז נאר אנגענומען געווארען אויף סינטעטישע שייטלעך והבו דלא לוסיף עלה), אדער אז היות די עולם אין סאטמער/ק"י גייט כמעט נאר מיט סינטעטישע שייטלעך (על הצד אז ס'איז אזוי, איך האב נישט קיין אנונג), דערפאר איז עס אסור, וכידוע שבעניני צניעות תלוי מאוד בדרך העולם/הציבור החרד לדבר השם במקומות הללו (חוץ ממה שמפורש בגמ' לאיסור, כמובן) וכעין מה שמצינו שבעבר היה חיוב ללבוש רדיד וכיום אינו חיוב כלל וכעי"ז הרבה, און דערפאר באנוצט ער זיך אויך מיט גוזמא'דיגע אויסדריקען (וכזה מצאנו אצל הרבה גדו"י, ובפרט אצל הויוא"מ זצ"ל כידוע, וכעין שמותר לשנות מפני השלום, וכעי"ז מצאנו בגמ' פסחים קי"ב ע"א, וע"ע עירובין י"ג ע"א, וכזה בעוד כמה מקומות בש"ס).

(כמובן שאין כונתי ח"ו לזלזל וכדומ' בגדו"י שליט"א וזצ"ל שהזכרתי, ובאם משתמע זלזול וכדומ' חוזרני בי)

[דער תהלים איד]

אינטרעסאנט, ווייל פונקט אזוי וועט אויך נישט איינפאלען צו אנטוהן א קלייד וואס קוקט כמעט אויס ווי די גוף...

לא הבנתי

ווי אויך איז האר די איינציגע זאך וואס איז מותר ביי מיידלעך

וואס איז טייטש "שער באשה ערוה"? אויף אידיש? אז ס'איז אן "ערוה". ווייל עס ברענגט הרהור. גארנישט אנדערש ווי דער גוף.

די חילוק פון מיידלעך מאכן חז"ל, און דאס טוישט נישט די מציאות אז ביי א נשואה איז דאס אן ערוה.

און אגב, ס'בכלל נישט אזוי פשוט פאר מיידלעך צו גיין מיט 'אפענע' האר נישט צוזאמגענומען. בכלל בכלל נישט.

דאס איז חוץ די פילע ראיות וואס ס'דא פון פריערדיגע פוסקים אז שייטלעך איז מותר, אפילו ווען ס'קוקט אויס ממש ווי אייגענע האר

נישטא אזאנס

און לעצטענס האט מען געטראפען א קבר אין מצרים פון עטליכע טויזענט יאר צוריק, ווי אלץ איז געווארען פראזאווירט משונה'דיג גוט, און איינע פון די זאכען וואס מ'האט געטראפען דארט איז א שייטעל וואס זעט אויס ווי אייגענע האר, אזוי אז טעכניש האט מען געקענט מאכען אזעלכע סארט אויך אין די אלטע צייטען, עכ"פ פאר די ריכטיגע פרייז

1) א בילד ביטע?

2) טעכניש... האבן די פוסקים 'נישט' דערעדט פון דעם

[יום טוב]

איין אויסצוג וואס כהאב נאכגעהערט אז דער רבי האט געזאגט:

"פונקט ווי ס'וועט קיינעם נישט בייפאלן צו אנטון א קלייד וואס זעט אויס ממש ווי דעם גוף ח"ו און שרייען 'איך בין געהעריג אנגעטון', יעדער פארשטייט אז דאס איז אן ערוה, די זעלבע מיט שער באשה ערוה, אויב זעט עס אויס ווי האר איז עס א געהעריגע ערוה ר"ל"

אינטרעסאנט, ווייל פונקט אזוי וועט אויך נישט איינפאלען צו אנטוהן א קלייד וואס קוקט כמעט אויס ווי די גוף..., ווי אויך איז האר די איינציגע זאך וואס איז מותר ביי מיידלעך (אויך א דערוואקסענע וואס עלטערט זיך, און זי זעט אויס פאר יעדער איינער (וואס קען זי נישט פערזענליך, און ווייסט נישט אז זי איז נאך א מיידעל) ווי א חתונה געהאטע פרוי מיט האר), אזוי אז ס'איז זייער קלאר אז ס'דא א ריזיגע חילוק צווישן די גוף און די האר, און מ'קען נישט מדמה זיין איינס צום צווייטען (דאס איז חוץ די פילע ראיות וואס ס'דא פון פריערדיגע פוסקים אז שייטלעך איז מותר, אפילו ווען ס'קוקט אויס ממש ווי אייגענע האר (און לעצטענס האט מען געטראפען א קבר אין מצרים פון עטליכע טויזענט יאר צוריק, ווי אלץ איז געווארען פראזאווירט משונה'דיג גוט, און איינע פון די זאכען וואס מ'האט געטראפען דארט איז א שייטעל וואס זעט אויס ווי אייגענע האר, אזוי אז טעכניש האט מען געקענט מאכען אזעלכע סארט אויך אין די אלטע צייטען, עכ"פ פאר די ריכטיגע פרייז), און די עיקר סיבה פארוואס געוויסע פוסקים האבען געהאלטען אז ס'אסור, איז אלץ מראית עין, וואס איז נישט נוגע טאמער גייען אסאך פרויען מיט אזעלכע סארט שייטלעך, וכמבואר בנו"כ השו"ע ביו"ד סי' פ"ז).

נאר לכאו' האלט די רבי שליט"א אז אין זיין קרייז איז אנגענומען געווארען לאיסור (ווייל בעצם איז דאך די גאנצע שייטלעך אין סאטמער א שטארקע קולא, דלא כדעת הד"ח מצאנז זצ"ל, און דער קולא איז נאר אנגענומען געווארען אויף סינטעטישע שייטלעך והבו דלא לוסיף עלה), אדער אז היות די עולם אין סאטמער/ק"י גייט כמעט נאר מיט סינטעטישע שייטלעך (על הצד אז ס'איז אזוי, איך האב נישט קיין אנונג), דערפאר איז עס אסור, וכידוע שבעניני צניעות תלוי מאוד בדרך העולם/הציבור החרד לדבר השם במקומות הללו (חוץ ממה שמפורש בגמ' לאיסור, כמובן) וכעין מה שמצינו שבעבר היה חיוב ללבוש רדיד וכיום אינו חיוב כלל וכעי"ז הרבה, און דערפאר באנוצט ער זיך אויך מיט גוזמא'דיגע אויסדריקען (וכזה מצאנו אצל הרבה גדו"י, ובפרט אצל הויוא"מ זצ"ל כידוע, וכעין שמותר לשנות מפני השלום, וכעי"ז מצאנו בגמ' פסחים קי"ב ע"א, וע"ע עירובין י"ג ע"א, וכזה בעוד כמה מקומות בש"ס).

(כמובן שאין כונתי ח"ו לזלזל וכדומ' בגדו"י שליט"א וזצ"ל שהזכרתי, ובאם משתמע זלזול וכדומ' חוזרני בי)

אלע גדולי ישראל פון פריערדיגען דור האבן געפסקענט אזי שייטל וואס זעהט אויס פונקט ווי האר איז אסור בתכלית האיסור, און אזוי פסקנט דער רבי שליט"א
אז איר ווילט קענט איז ארויסקומען מיר א ביאור להיתר

[פנים חדשות]

אינטרעסאנט, ווייל פונקט אזוי וועט אויך נישט איינפאלען צו אנטוהן א קלייד וואס קוקט כמעט אויס ווי די גוף...

לא הבנתי
ביי שייטלעך איז דאך מותר טאמער ס'זעט נישט אויס ווי אייגענע האר, כאטש ס'זעט אויס גאר ענדליך צו אייגענע האר, און דאס איז א זאך וואס ס'וואלט נישט איינגעפאלען צו מתיר זיין ביי אנדערע חלקים פון די גוף.

דאס איז חוץ די פילע ראיות וואס ס'דא פון פריערדיגע פוסקים אז שייטלעך איז מותר, אפילו ווען ס'קוקט אויס ממש ווי אייגענע האר

נישטא אזאנס
פון דעם אז פיל פוסקים רעדן פון די שאלה פון מראית עין, איז משמע אז זיי רעדן פון א שייטעל וואס מ'קען נישט דערקענען, ובזכרוני אז ס'דא נאך שטערקערע ראיות, אבער אין הספרים כעת תח"י.

און לעצטענס האט מען געטראפען א קבר אין מצרים פון עטליכע טויזענט יאר צוריק, ווי אלץ איז געווארען פראזאווירט משונה'דיג גוט, און איינע פון די זאכען וואס מ'האט געטראפען דארט איז א שייטעל וואס זעט אויס ווי אייגענע האר, אזוי אז טעכניש האט מען געקענט מאכען אזעלכע סארט אויך אין די אלטע צייטען, עכ"פ פאר די ריכטיגע פרייז

1) א בילד ביטע?

פאה מלפני 3400 שנה.jpg (50.78 KiB) געזען געווארן 2343 מאל

[פנים חדשות]

אלע גדולי ישראל פון פריערדיגען דור האבן געפסקענט אזי שייטל וואס זעהט אויס פרויקט ווי יאר איז אסור בתכלית האיסור

ס'געווען וואס האבען גע'אסר'ט אלס מראית עין (לדוגמא הגרח"ק זצ"ל, דאכט זיך ס'דא א ווידיאו דערפון, אבער אין עיתותי בידי עס אויפצוזוכען יעצט), און דאס פאלט אוועק טאמער איז דא פיל פרויען וואס גייען אזעלכע סארט שייטלעך (כאטש זיי האבען עס אנגעטאהן באיסור), אנדערע האבען טאקע גע'אסר'ט אלס פריצות, און דאס איז וויבאלד יעדע זאך וואס איז נישט אנגענומען אין א געוויסע ארט איז פריצות, וכמבואר בכמ"ק וכמו שהבאתי דוגמא מענין הרדיד, און טאמער וואלטען אונזערע נשים אנגעקומען יעצט מיט א צייט מאשין צו א שטעטל פון טויזענט יאר צוריק, וואלט מען מסתמא אלע פון זיי געלייגט אין חרם פארן אריינברענגן פריצות (הן די קורצע בגדים, און דאס נישט גיין מיט א אויבער מלבוש, וכו' וכו'), אבער איינמאל א זאך ווערט אנגענומען אין א פלאץ ווערט עס אויס פריצות, חוץ ממה שמפורש בגמרא כמובן.

און איך האב זיך נישט געוואונדערט אויפן עצם איסור פון די רבי שליט"א, נאר אויפן צושטעל, הא ותו לא מידי.

(היות דאס איז לגמרי פארפארען פונעם ענין האשכול, וועל איך לכאו' מער נישט ענטפערן, אפשר אין אישי וועל איך יא ענטפערן, ווען ס'וועט אויסזען ווי א ערענסטע טענה).

[יום טוב]

אינטרעסאנט, ווייל פונקט אזוי וועט אויך נישט איינפאלען צו אנטוהן א קלייד וואס קוקט כמעט אויס ווי די גוף...

לא הבנתי
ביי שייטלעך איז דאך מותר טאמער ס'זעט נישט אויס ווי אייגענע האר, כאטש ס'זעט אויס גאר ענדליך צו אייגענע האר, און דאס איז א זאך וואס ס'וואלט נישט איינגעפאלען צו מתיר זיין ביי אנדערע חלקים פון די גוף.

דאס איז חוץ די פילע ראיות וואס ס'דא פון פריערדיגע פוסקים אז שייטלעך איז מותר, אפילו ווען ס'קוקט אויס ממש ווי אייגענע האר

נישטא אזאנס
פון דעם אז פיל פוסקים רעדן פון די שאלה פון מראית עין, איז משמע אז זיי רעדן פון א שייטעל וואס מ'קען נישט דערקענען, ובזכרוני אז ס'דא נאך שטערקערע ראיות, אבער אין הספרים כעת תח"י.

און לעצטענס האט מען געטראפען א קבר אין מצרים פון עטליכע טויזענט יאר צוריק, ווי אלץ איז געווארען פראזאווירט משונה'דיג גוט, און איינע פון די זאכען וואס מ'האט געטראפען דארט איז א שייטעל וואס זעט אויס ווי אייגענע האר, אזוי אז טעכניש האט מען געקענט מאכען אזעלכע סארט אויך אין די אלטע צייטען, עכ"פ פאר די ריכטיגע פרייז

1) א בילד ביטע?
פאה מלפני 3400 שנה.jpg

???
מלפני 3400 שנה פון יודען?

[יום טוב]

אלע גדולי ישראל פון פריערדיגען דור האבן געפסקענט אזי שייטל וואס זעהט אויס פרויקט ווי יאר איז אסור בתכלית האיסור

ס'געווען וואס האבען גע'אסר'ט אלס מראית עין (לדוגמא הגרח"ק זצ"ל, דאכט זיך ס'דא א ווידיאו דערפון, אבער אין עיתותי בידי עס אויפצוזוכען יעצט), און דאס פאלט אוועק טאמער איז דא פיל פרויען וואס גייען אזעלכע סארט שייטלעך (כאטש זיי האבען עס אנגעטאהן באיסור), אנדערע האבען טאקע גע'אסר'ט אלס פריצות, און דאס איז וויבאלד יעדע זאך וואס איז נישט אנגענומען אין א געוויסע ארט איז פריצות, וכמבואר בכמ"ק וכמו שהבאתי דוגמא מענין הרדיד, און טאמער וואלטען אונזערע נשים אנגעקומען יעצט מיט א צייט מאשין צו א שטעטל פון טויזענט יאר צוריק, וואלט מען מסתמא אלע פון זיי געלייגט אין חרם פארן אריינברענגן פריצות (הן די קורצע בגדים, און דאס נישט גיין מיט א אויבער מלבוש, וכו' וכו'), אבער איינמאל א זאך ווערט אנגענומען אין א פלאץ ווערט עס אויס פריצות, חוץ ממה שמפורש בגמרא כמובן.

און איך האב זיך נישט געוואונדערט אויפן עצם איסור פון די רבי שליט"א, נאר אויפן צושטעל, הא ותו לא מידי.

(היות דאס איז לגמרי פארפארען פונעם ענין האשכול, וועל איך לכאו' מער נישט ענטפערן, אפשר אין אישי וועל איך יא ענטפערן, ווען ס'וועט אויסזען ווי א ערענסטע טענה).

די צושטעל איז א פסק הלכה פונעם רבין אז סאיז די זעלבע נישט א ראי' או הוכחה
אויב ווייסט מיר פון אן אנדערן פסק ביטע צייכנט צו
אין קרית יואל איז אזוי די הלכה ווי די מרא דאתרא

[שמייכלדיג]

און דערפאר באנוצט ער זיך אויך מיט גוזמא'דיגע אויסדריקען (וכזה מצאנו אצל הרבה גדו"י, ובפרט אצל הויוא"מ זצ"ל כידוע, וכעין שמותר לשנות מפני השלום, וכעי"ז מצאנו בגמ' פסחים קי"ב ע"א, וע"ע עירובין י"ג ע"א, וכזה בעוד כמה מקומות בש"ס).

(כמובן שאין כונתי ח"ו לזלזל וכדומ' בגדו"י שליט"א וזצ"ל שהזכרתי, ובאם משתמע זלזול וכדומ' חוזרני בי)

דער חלק מיין איך קענסטו טאקע חוזר זיין, ס'פשוט נישט ריכטיג.

די מימרא פונעם חפץ חיים אז ציונות איז טומאת עמלק איז אויך א גוזמא? ס'איז דאך אין די סאמע תקנות

[דער תהלים איד]

@פנים חדשות יישר כח פאר דאס בילד. באמת נתפעל צו ווערן פון דעם שטיקל סטילוואל.

ס'זעט אויס ממש ווי עכטע האר?

פליז...

[פנים חדשות]

ס'דאך דא די באקאנטע מעשה פון די סאטמער רב זצ"ל מיט הגר"א קאטלער זצ"ל וואס ר' אהרן האט זיך אויסגעדריקט אויף א שטיקל ד"ח אז ס'איז ע"ה, און די רבי איז געווען אויפגעשוידערט, ביז איינער האט אים געזאגט אז ביי ר' אהרן איז עם הארצות אזויווי ביי די רבי אפיקורס...

(די סאטמער רב זצ"ל האט באמת געהאלטען אז ס'ענדערש צו דינען ע"ז ח"ו ווי איידער זיך צו לערנען עברית???

אויך טאמער מ'וועט זאגען אז יא, איז דאכט זיך גאנץ קלאר אז פיל אנדערע זאכען זענען בלשון גוזמא, און איך האב דאך צוגעברענגט ראיות פון די גמרא אז ס'נישט א פראבלעם)

די תקנות וויל ארויסברענגען ווי הארב איז ציונות, און אז מ'טאר נישט שרייבען ציונות דאהי, זיי מיינען לכאו' נישט צו זאגען אז מ'מוז עס אננעמען ווי טומאת עמלק (בכלל, ווי איז נוגע אויב ס'איז טומאת עמלק אדער סתם א איסור? ס'דא עפעס א הלכה אז א זאך מיט טומאת עמלק איז הארבער ווי אנדערע איסורים?)

[דער תהלים איד]

ס'געווען וואס האבען גע'אסר'ט אלס מראית עין

אנדערע האבען טאקע גע'אסר'ט אלס פריצות

און איך האב זיך נישט געוואונדערט אויפן עצם איסור פון די רבי שליט"א, נאר אויפן צושטעל, הא ותו לא מידי.

איר פארקריכט. דארפסט נישט זוכן קיין טעם האיסור, דער טעם איז פשוט. שער באשה ערוה.

די היתר אויף שייטלען - וואס מ'האט מברר געווען להלכה אבער נישט מקיל געווען אויף למעשה ביז 200 יאר צוריק - איז נאר ווייל עס זעט נישט אויס ווי האר. אזוי זאגן אלע פוסקים. אפגערעדט אז אין מציאות איז נישט געווען אמאל א מעגליכקייט צו מאכן עס זאל זיך האלטן אויצוזען ווי האר.

[קטןודל]

כ'מיין אז איר האט א טעות, פילע פון די מתירים אויף שייטלען האבן נישט געהאט קיין פראבלעם מיט שערות ממש, צי א פרוי זאל נעמען אירע אייגענע האר און צוריק ארויפלייגן אויפ'ן קאפ, אדער שערות חברתה, וכדו', וואס בכה"ג איז לכאורה קלאר אז מ'קען נישט זאגן אז ס'זעט נישט אויס ווי האר (אדער 'וואטע וואס מ'נעמט ארום אן אתרוג' ווי מאנכע זאגן), עכ"ז האבן זיי דאס מתיר געווען. אדרבה אויב כ'מאך א טעות, קען עמיצער קומען אויפקלערן, אבער אזוי ליגט מיר אין קאפ.

אזויפיל קען מען זאגן בדעתו פונעם סאטמארער רבי'ן שליט"א ודעימי' וואס גייען מיט'ן נוסח אז ס'טאר נישט אויסזען ווי אייגענע האר, ווייל היות די אלע קרייזן שטאמען פון מקומות וואס מ'האט למעשה אנגענומען לאיסור, און דער היתר איז נאר אריינגעקומען מחמת חולשת הזמנים און אלס תוצאה פון די קריג, ממילא דיינו מ'זאל אכטונג געבן ס'זאל זיין ווי מער אויסגעהאלטן ולהרחיק מן החששות, למיגדר מילתא ולחזק בדקי הצניעות.

ואם שגיתי ה' הטוב יכפר.

[דער תהלים איד]

כ'מיין אז איר האט א טעות, פילע פון די מתירים אויף שייטלען האבן נישט געהאט קיין פראבלעם מיט שערות ממש, צי א פרוי זאל נעמען אירע אייגענע האר און צוריק ארויפלייגן אויפ'ן קאפ, אדער שערות חברתה, וכדו', וואס בכה"ג איז לכאורה קלאר אז מ'קען נישט זאגן אז ס'זעט נישט אויס ווי האר

ניין איר זענט זיך טועה. ווייל ווען מען שניידט אראפ האר און מען לייגט עס אויפ'ן קאפ זעט עס אויס ווי א בעזעם בלשון המעטה. דאס וואס מען טוט היינט קומט מיט פילע קעמיקעלס און מאכעניזעמס וואס מאכן אז די האר זאל קענען אויסזען ווי האר וואס ליגט אויפ'ן מענטש. דאס איז במציאות נישט געווען.

אזויפיל קען מען זאגן בדעתו פונעם סאטמארער רבי'ן שליט"א ודעימי' וואס גייען מיט'ן נוסח אז ס'טאר נישט אויסזען ווי אייגענע האר, ווייל היות די אלע קרייזן שטאמען פון מקומות וואס מ'האט למעשה אנגענומען לאיסור, און דער היתר איז נאר אריינגעקומען מחמת חולשת הזמנים און אלס תוצאה פון די קריג, ממילא דיינו מ'זאל אכטונג געבן ס'זאל זיין ווי מער אויסגעהאלטן ולהרחיק מן החששות, למיגדר מילתא ולחזק בדקי הצניעות.

דאס איז גילטיג אויף יעדן שומר תורה ומצות, ווייל אין 'אלע' לענדער אינדערהיים איז געווען אנגענומען אויף הלכה למעשה לאיסור. דער היתר איז נאר געווען ווייל תורה היא וללמוד אני צריך, אבער א איד איז אזוי נישט געגאנגען. קוים וואס גויים זענען געגאנגען מיט האר/פאלשע האר.

[יום טוב]

כ'מיין אז איר האט א טעות, פילע פון די מתירים אויף שייטלען האבן נישט געהאט קיין פראבלעם מיט שערות ממש, צי א פרוי זאל נעמען אירע אייגענע האר און צוריק ארויפלייגן אויפ'ן קאפ, אדער שערות חברתה, וכדו', וואס בכה"ג איז לכאורה קלאר אז מ'קען נישט זאגן אז ס'זעט נישט אויס ווי האר (אדער 'וואטע וואס מ'נעמט ארום אן אתרוג' ווי מאנכע זאגן), עכ"ז האבן זיי דאס מתיר געווען. אדרבה אויב כ'מאך א טעות, קען עמיצער קומען אויפקלערן, אבער אזוי ליגט מיר אין קאפ.

אזויפיל קען מען זאגן בדעתו פונעם סאטמארער רבי'ן שליט"א ודעימי' וואס גייען מיט'ן נוסח אז ס'טאר נישט אויסזען ווי אייגענע האר, ווייל היות די אלע קרייזן שטאמען פון מקומות וואס מ'האט למעשה אנגענומען לאיסור, און דער היתר איז נאר אריינגעקומען מחמת חולשת הזמנים און אלס תוצאה פון די קריג, ממילא דיינו מ'זאל אכטונג געבן ס'זאל זיין ווי מער אויסגעהאלטן ולהרחיק מן החששות, למיגדר מילתא ולחזק בדקי הצניעות.

ואם שגיתי ה' הטוב יכפר.

ווי פריער דערמאנט ביטע ברענגען מראי מקומות, קען זיין איר זענט גערעכט אבער ניתי ספר וניחזי , וואס איך געדענק יא אז הרב וואזנאר שרייבט אז אפילו די מתירים האבן נישט גערעדט פון די היינטיגע שייטלען

[קטןודל]

כ'מיין אז איר האט א טעות, פילע פון די מתירים אויף שייטלען האבן נישט געהאט קיין פראבלעם מיט שערות ממש, צי א פרוי זאל נעמען אירע אייגענע האר און צוריק ארויפלייגן אויפ'ן קאפ, אדער שערות חברתה, וכדו', וואס בכה"ג איז לכאורה קלאר אז מ'קען נישט זאגן אז ס'זעט נישט אויס ווי האר (אדער 'וואטע וואס מ'נעמט ארום אן אתרוג' ווי מאנכע זאגן), עכ"ז האבן זיי דאס מתיר געווען. אדרבה אויב כ'מאך א טעות, קען עמיצער קומען אויפקלערן, אבער אזוי ליגט מיר אין קאפ.

אזויפיל קען מען זאגן בדעתו פונעם סאטמארער רבי'ן שליט"א ודעימי' וואס גייען מיט'ן נוסח אז ס'טאר נישט אויסזען ווי אייגענע האר, ווייל היות די אלע קרייזן שטאמען פון מקומות וואס מ'האט למעשה אנגענומען לאיסור, און דער היתר איז נאר אריינגעקומען מחמת חולשת הזמנים און אלס תוצאה פון די קריג, ממילא דיינו מ'זאל אכטונג געבן ס'זאל זיין ווי מער אויסגעהאלטן ולהרחיק מן החששות, למיגדר מילתא ולחזק בדקי הצניעות.

ואם שגיתי ה' הטוב יכפר.

ווי פריער דערמאנט ביטע ברענגען מראי מקומות, קען זיין איר זענט גערעכט אבער ניתי ספר וניחזי , וואס איך געדענק יא אז הרב וואזנאר שרייבט אז אפילו די מתירים האבן נישט גערעדט פון די היינטיגע שייטלען

א מקור אויף וואס? אז די מתירים האבן מתיר געווען שערות אדם? דא האט איר א טיילווייזע רשימה (מתוך מאמר נכתב ע"י הגר"ג ציננער)

[קטןודל]

כ'מיין אז איר האט א טעות, פילע פון די מתירים אויף שייטלען האבן נישט געהאט קיין פראבלעם מיט שערות ממש, צי א פרוי זאל נעמען אירע אייגענע האר און צוריק ארויפלייגן אויפ'ן קאפ, אדער שערות חברתה, וכדו', וואס בכה"ג איז לכאורה קלאר אז מ'קען נישט זאגן אז ס'זעט נישט אויס ווי האר

ניין איר זענט זיך טועה. ווייל ווען מען שניידט אראפ האר און מען לייגט עס אויפ'ן קאפ זעט עס אויס ווי א בעזעם בלשון המעטה. דאס וואס מען טוט היינט קומט מיט פילע קעמיקעלס און מאכעניזעמס וואס מאכן אז די האר זאל קענען אויסזען ווי האר וואס ליגט אויפ'ן מענטש. דאס איז במציאות נישט געווען.

אזויפיל קען מען זאגן בדעתו פונעם סאטמארער רבי'ן שליט"א ודעימי' וואס גייען מיט'ן נוסח אז ס'טאר נישט אויסזען ווי אייגענע האר, ווייל היות די אלע קרייזן שטאמען פון מקומות וואס מ'האט למעשה אנגענומען לאיסור, און דער היתר איז נאר אריינגעקומען מחמת חולשת הזמנים און אלס תוצאה פון די קריג, ממילא דיינו מ'זאל אכטונג געבן ס'זאל זיין ווי מער אויסגעהאלטן ולהרחיק מן החששות, למיגדר מילתא ולחזק בדקי הצניעות.

דאס איז גילטיג אויף יעדן שומר תורה ומצות, ווייל אין 'אלע' לענדער אינדערהיים איז געווען אנגענומען אויף הלכה למעשה לאיסור. דער היתר איז נאר געווען ווייל תורה היא וללמוד אני צריך, אבער א איד איז אזוי נישט געגאנגען. קוים וואס גויים זענען געגאנגען מיט האר/פאלשע האר.

אויב ס'קוקט אויס ווי א בעזעם, טא פארוואס האבן (טייל פון) די אוסרים גע'אסר'ט משום מראית עין? וואס איז די מראית עין דא?

[דער תהלים איד]

ס'דא הונדערטער באווייזן און ס'איז א דבר מובן, אבער קען ווערן א גרויסע אריכות: דער היתר [פון די מיעוט מתירים] איז געווען נאר ווייל עס זעט נישט אויס ווי האר.

איינס דערפון: דער פרמ"ג וואס שרייבט אז אין די מדינות וואו מ'גייט אזוי קען מען זיך פארלאזן אויפ'ן רמ"א וואס נעמט אן דעם שלטי גיבורים, שרייבט דארט (סי' ע"ה א"א ה') אז "ביי פאה נכרית איז נישטא קיין הרהור".

[קטןודל]

ס'דא הונדערטער באווייזן און ס'איז א דבר מובן, אבער קען ווערן א גרויסע אריכות: דער היתר [פון די מיעוט מתירים] איז געווען נאר ווייל עס זעט נישט אויס ווי האר.

איינס דערפון: דער פרמ"ג וואס שרייבט אז אין די מדינות וואו מ'גייט אזוי קען מען זיך פארלאזן אויפ'ן רמ"א וואס נעמט אן דעם שלטי גיבורים, שרייבט דארט (סי' ע"ה א"א ה') אז "ביי פאה נכרית איז נישטא קיין הרהור".

פון ווייסטו אז ס'איז בלויז א מיעוט, האסט געציילט?

וז"ל מרן הגאון ר' משה שטערנבוך בספרו דת והלכה סי' א'

[קטןודל]

ס'געווען וואס האבען גע'אסר'ט אלס מראית עין

אנדערע האבען טאקע גע'אסר'ט אלס פריצות

און איך האב זיך נישט געוואונדערט אויפן עצם איסור פון די רבי שליט"א, נאר אויפן צושטעל, הא ותו לא מידי.

איר פארקריכט. דארפסט נישט זוכן קיין טעם האיסור, דער טעם איז פשוט. שער באשה ערוה.

די היתר אויף שייטלען - וואס מ'האט מברר געווען להלכה אבער נישט מקיל געווען אויף למעשה ביז 200 יאר צוריק - איז נאר ווייל עס זעט נישט אויס ווי האר. אזוי זאגן אלע פוסקים. אפגערעדט אז אין מציאות איז נישט געווען אמאל א מעגליכקייט צו מאכן עס זאל זיך האלטן אויצוזען ווי האר.

אגב, דאס וואס איר שרייבט אז מ'האט נישט מקיל געווען למעשה ביז 200 יאר צוריק, איז נסתר מדבריו פונעם שלטי הגיבורים (דער ערשטער וואס דערמאנט דעם היתר אויף פאה נכרית), וואס שרייבט בזה"ל "סמך לנשים היוצאות", דהיינו אז בימיו איז געווען אזוי נהוג (עכ"פ דארט וואו ער האט געוואוינט.)

[דער תהלים איד]

ס'דא הונדערטער באווייזן און ס'איז א דבר מובן, אבער קען ווערן א גרויסע אריכות: דער היתר [פון די מיעוט מתירים] איז געווען נאר ווייל עס זעט נישט אויס ווי האר.

איינס דערפון: דער פרמ"ג וואס שרייבט אז אין די מדינות וואו מ'גייט אזוי קען מען זיך פארלאזן אויפ'ן רמ"א וואס נעמט אן דעם שלטי גיבורים, שרייבט דארט (סי' ע"ה א"א ה') אז "ביי פאה נכרית איז נישטא קיין הרהור".

פון ווייסטו אז ס'איז בלויז א מיעוט, האסט געציילט?

וז"ל מרן הגאון ר' משה שטערנבוך בספרו דת והלכה סי' א'

ער זאגט נישט אז ס'איז נישט קיין מיעוט, ער זאגט נאר אז מ'קען זיך אויף זיי סומך זיין. (כידוע יש למרן שליט"א מערכה עם אלו המחנות ההולכות בשערן קצת מגולה ועוד אומרים שהם יותר כשר מול הפאה נכרית על כל הראש, ולכן מאריך להביע להיפך שמוטב שילכו עם פ"נ)

און צו דיין שאלה פון וואו איך נעם עס.

דער שבט הלוי שרייבט עס קלאר. אין חלק ה', אויף אבהע"ז סי' רז:

[קטןודל]

ס'דא הונדערטער באווייזן און ס'איז א דבר מובן, אבער קען ווערן א גרויסע אריכות: דער היתר [פון די מיעוט מתירים] איז געווען נאר ווייל עס זעט נישט אויס ווי האר.

איינס דערפון: דער פרמ"ג וואס שרייבט אז אין די מדינות וואו מ'גייט אזוי קען מען זיך פארלאזן אויפ'ן רמ"א וואס נעמט אן דעם שלטי גיבורים, שרייבט דארט (סי' ע"ה א"א ה') אז "ביי פאה נכרית איז נישטא קיין הרהור".

כ'פארשטיי נישט עכט וואס די ראי' איז, און פון וואו איר נעמט מיט אזא זיכערקייט אז די היתר פון די מתירים איז נאר געווען ווייל ס'זעט נישט אויס ווי האר. אדרבה, כ'בין גרייט צו הערן, כ'ווייס נישט אלעס.

[דער תהלים איד]

אגב, דאס וואס איר שרייבט אז מ'האט נישט מקיל געווען למעשה ביז 200 יאר צוריק, איז נסתר מדבריו פונעם שלטי הגיבורים (דער ערשטער וואס דערמאנט דעם היתר אויף פאה נכרית), וואס שרייבט בזה"ל "סמך לנשים היוצאות", דהיינו אז בימיו איז געווען אזוי נהוג (עכ"פ דארט וואו ער האט געוואוינט.)

נו אויף דעם שלטי גיבורים וואונדערן זיך אלע אלע, און דערפאר איז דא אזויפיל תירוצים אין די פוסקים, טייל זאגן (גדולת מרדכי ועוד) אז ער רעדט נאר יציאה לחצר אבער נישט לרה"ר, טייל זאגן (מהר"ץ חיות ועוד הרבה) אז ער רעדט פון צוגעדעקט בכל מקום צמיחת שערות, און אנדערע פרבירן אפילו צו אריינלערנען (דער יעב"ץ) אז ער האט נאר מתיר געווען לעינן צו זאגן א דבר שבקדושה, אבער נישט אז סיי וועלכע מאן מעג איר אזוי זען.

[קטןודל]

עי' לשון הדרכי משה, וואו ס'זעט קלאר אויס נישט כדבריך:

[קטןודל]

אגב, דאס וואס איר שרייבט אז מ'האט נישט מקיל געווען למעשה ביז 200 יאר צוריק, איז נסתר מדבריו פונעם שלטי הגיבורים (דער ערשטער וואס דערמאנט דעם היתר אויף פאה נכרית), וואס שרייבט בזה"ל "סמך לנשים היוצאות", דהיינו אז בימיו איז געווען אזוי נהוג (עכ"פ דארט וואו ער האט געוואוינט.)

נו אויף דעם שלטי גיבורים וואונדערן זיך אלע אלע, און דערפאר איז דא אזויפיל תירוצים אין די פוסקים, טייל זאגן (גדולת מרדכי ועוד) אז ער רעדט נאר יציאה לחצר אבער נישט לרה"ר, טייל זאגן (מהר"ץ חיות ועוד הרבה) אז ער רעדט פון צוגעדעקט בכל מקום צמיחת שערות, און אנדערע פרבירן אפילו צו אריינלערנען (דער יעב"ץ) אז ער האט נאר מתיר געווען לעינן צו זאגן א דבר שבקדושה, אבער נישט אז סיי וועלכע מאן מעג איר אזוי זען.

איך האב גערעדט פון אן אנדערע נקודה, אז בימיו איז שוין אויך אזוי געווען נהוג. אגב, איר האט אויסגעלאזט, אז טייל מגדולי הפוסקים אויך האבן אנגענומען דבריו כפשוטן. ודו"ק.

[דער תהלים איד]

ס'דא הונדערטער באווייזן און ס'איז א דבר מובן, אבער קען ווערן א גרויסע אריכות: דער היתר [פון די מיעוט מתירים] איז געווען נאר ווייל עס זעט נישט אויס ווי האר.

איינס דערפון: דער פרמ"ג וואס שרייבט אז אין די מדינות וואו מ'גייט אזוי קען מען זיך פארלאזן אויפ'ן רמ"א וואס נעמט אן דעם שלטי גיבורים, שרייבט דארט (סי' ע"ה א"א ה') אז "ביי פאה נכרית איז נישטא קיין הרהור".

כ'פארשטיי נישט עכט וואס די ראי' איז, און פון וואו איר נעמט מיט אזא זיכערקייט אז די היתר פון די מתירים איז נאר געווען ווייל ס'זעט נישט אויס ווי האר. אדרבה, כ'בין גרייט צו הערן, כ'ווייס נישט אלעס.

ערשטנס, פארוואס ברענט האר הרהור? ווייל אזוי איז עס... סוי קענסט טרעפן עני וועג וויאזוי א שייטל וואס קוקט אויס ווי האר זאל האבן א אנדערע דין?...

צווייטנס מרן רבי משה שטערבוך שרייבט אזוי:

סיפר לי זקיני הגרש"ז פינס זצ"ל שבזמן שהתחיל להתפשט המנהג לילך בפאה נכרית, היו אלו פאות נכריות שלא הי' בהם שום יופי כלל, ושמשו רק ככיסוי לבד. והיום בעו"ה כשהיא כלה כבר מוציאה אלפי דולר לסוג פאה שבולט ביופיו ומושך לסתכל ע"ז".

דער וויענער רב זצ"ל שרייבט אין זיין ספר עזר מיהודה: "הנה זה בא מאדע חדשה שנשים צעירות הולכות עם פאה נכרית וכו' שנראה כאילו זה היא שערן האמיתי, אצלי אין לי שום ספק שזה איסור דאורייתא(!) וכו' כי מה שהובא בפוסקים פאה נכרית היינו שרואים שאין זה שערה אמיתי"