ריכטיג אז דער דרכי משה לערנט אינעם שלטי גבורים להיתר אפילו ווען ס'איז לקישוט, אבער נישט ווען ס'קוקט בכלל נישט אויס ווי "תלושין העשויות לכסות שערותיה" נאר ס'קוקט אויס ווי "מחוברות לראשה".
ופשוט הוא בדבריו.
ריכטיג אז דער דרכי משה לערנט אינעם שלטי גבורים להיתר אפילו ווען ס'איז לקישוט, אבער נישט ווען ס'קוקט בכלל נישט אויס ווי "תלושין העשויות לכסות שערותיה" נאר ס'קוקט אויס ווי "מחוברות לראשה".
איינע פון די סיבות פארוואס מען פלאגט זיך אזוי מיט'ן שלטי גיבורים איז טאקע דאס, אז "וואו פירט מען זיך דען אזוי". און דערפאר איז דא די תירוצים אז אפשר אין חצר זענען געוויסע אזוי געגאנגען, אדער צוגעדעקט, וכדו'קטןודל האט געשריבן: ↑דאנערשטאג אוגוסט 10, 2023 7:32 pmאיך האב גערעדט פון אן אנדערע נקודה, אז בימיו איז שוין אויך אזוי געווען נהוג. אגב, איר האט אויסגעלאזט, אז טייל מגדולי הפוסקים אויך האבן אנגענומען דבריו כפשוטן. ודו"ק.דער תהלים איד האט געשריבן: ↑דאנערשטאג אוגוסט 10, 2023 7:26 pmנו אויף דעם שלטי גיבורים וואונדערן זיך אלע אלע, און דערפאר איז דא אזויפיל תירוצים אין די פוסקים, טייל זאגן (גדולת מרדכי ועוד) אז ער רעדט נאר יציאה לחצר אבער נישט לרה"ר, טייל זאגן (מהר"ץ חיות ועוד הרבה) אז ער רעדט פון צוגעדעקט בכל מקום צמיחת שערות, און אנדערע פרבירן אפילו צו אריינלערנען (דער יעב"ץ) אז ער האט נאר מתיר געווען לעינן צו זאגן א דבר שבקדושה, אבער נישט אז סיי וועלכע מאן מעג איר אזוי זען.קטןודל האט געשריבן: ↑דאנערשטאג אוגוסט 10, 2023 7:17 pm אגב, דאס וואס איר שרייבט אז מ'האט נישט מקיל געווען למעשה ביז 200 יאר צוריק, איז נסתר מדבריו פונעם שלטי הגיבורים (דער ערשטער וואס דערמאנט דעם היתר אויף פאה נכרית), וואס שרייבט בזה"ל "סמך לנשים היוצאות", דהיינו אז בימיו איז געווען אזוי נהוג (עכ"פ דארט וואו ער האט געוואוינט.)
אודאי, דאס איז אן ענין וואס עטליכע פוסקים דערמאנען, זיי מוטשען זיך דערמיט פארוואס טאקע זאל א שייטל הנעשה משערות אשה או חברתה זיין אנדערש ווי ווען ס'איז מחובר לראשה, טייל זאגן פארשידענע מהלכים דאס מסביר צו זיין, וואס ד.ה. אז זיי האבן אפגעלערנט אז כאטש וואס 'מ'זעט' נישט קיין חילוק איז אבער למעשה דא א חילוק בהלכה. (ואציין מ"מ אחד בס' מאורי אור להגאון רבי אהרן וירמש אב"ד בעיר מיץ מתלמידי השאגת ארי', וואס זאגט אז שיער איז אסור מטעם כמוס, שליטת הקליפה, און דאס איז נאר ווען ס'איז מחובר, עיי"ש).דער תהלים איד האט געשריבן: ↑דאנערשטאג אוגוסט 10, 2023 7:39 pmערשטנס, פארוואס ברענט האר הרהור? ווייל אזוי איז עס... סוי קענסט טרעפן עני וועג וויאזוי א שייטל וואס קוקט אויס ווי האר זאל האבן א אנדערע דין?...קטןודל האט געשריבן: ↑דאנערשטאג אוגוסט 10, 2023 7:25 pmכ'פארשטיי נישט עכט וואס די ראי' איז, און פון וואו איר נעמט מיט אזא זיכערקייט אז די היתר פון די מתירים איז נאר געווען ווייל ס'זעט נישט אויס ווי האר. אדרבה, כ'בין גרייט צו הערן, כ'ווייס נישט אלעס.דער תהלים איד האט געשריבן: ↑דאנערשטאג אוגוסט 10, 2023 6:56 pm ס'דא הונדערטער באווייזן און ס'איז א דבר מובן, אבער קען ווערן א גרויסע אריכות: דער היתר [פון די מיעוט מתירים] איז געווען נאר ווייל עס זעט נישט אויס ווי האר.
איינס דערפון: דער פרמ"ג וואס שרייבט אז אין די מדינות וואו מ'גייט אזוי קען מען זיך פארלאזן אויפ'ן רמ"א וואס נעמט אן דעם שלטי גיבורים, שרייבט דארט (סי' ע"ה א"א ה') אז "ביי פאה נכרית איז נישטא קיין הרהור".
צווייטנס מרן רבי משה שטערבוך שרייבט אזוי:
סיפר לי זקיני הגרש"ז פינס זצ"ל שבזמן שהתחיל להתפשט המנהג לילך בפאה נכרית, היו אלו פאות נכריות שלא הי' בהם שום יופי כלל, ושמשו רק ככיסוי לבד. והיום בעו"ה כשהיא כלה כבר מוציאה אלפי דולר לסוג פאה שבולט ביופיו ומושך לסתכל ע"ז".
דער וויענער רב זצ"ל שרייבט אין זיין ספר עזר מיהודה: "הנה זה בא מאדע חדשה שנשים צעירות הולכות עם פאה נכרית וכו' שנראה כאילו זה היא שערן האמיתי, אצלי אין לי שום ספק שזה איסור דאורייתא(!) וכו' כי מה שהובא בפוסקים פאה נכרית היינו שרואים שאין זה שערה אמיתי"
וואס הייסט 'וואו פירט מען זיך דען אזוי'?, במקומו האט מען זיך אזוי געפירט! (עכ"פ אזוי איז משמע מדבריו, "סמך לנשים היוצאות")דער תהלים איד האט געשריבן: ↑דאנערשטאג אוגוסט 10, 2023 7:43 pmאיינע פון די סיבות פארוואס מען פלאגט זיך אזוי מיט'ן שלטי גיבורים איז טאקע דאס, אז "וואו פירט מען זיך דען אזוי". און דערפאר איז דא די תירוצים אז אפשר אין חצר זענען געוויסע אזוי געגאנגען, אדער צוגעדעקט, וכדו'קטןודל האט געשריבן: ↑דאנערשטאג אוגוסט 10, 2023 7:32 pmאיך האב גערעדט פון אן אנדערע נקודה, אז בימיו איז שוין אויך אזוי געווען נהוג. אגב, איר האט אויסגעלאזט, אז טייל מגדולי הפוסקים אויך האבן אנגענומען דבריו כפשוטן. ודו"ק.דער תהלים איד האט געשריבן: ↑דאנערשטאג אוגוסט 10, 2023 7:26 pm
נו אויף דעם שלטי גיבורים וואונדערן זיך אלע אלע, און דערפאר איז דא אזויפיל תירוצים אין די פוסקים, טייל זאגן (גדולת מרדכי ועוד) אז ער רעדט נאר יציאה לחצר אבער נישט לרה"ר, טייל זאגן (מהר"ץ חיות ועוד הרבה) אז ער רעדט פון צוגעדעקט בכל מקום צמיחת שערות, און אנדערע פרבירן אפילו צו אריינלערנען (דער יעב"ץ) אז ער האט נאר מתיר געווען לעינן צו זאגן א דבר שבקדושה, אבער נישט אז סיי וועלכע מאן מעג איר אזוי זען.
דערווייל האב מיר נאר די איסורים און קיין היתירים כמבואר לעילפנים חדשות האט געשריבן: ↑דאנערשטאג אוגוסט 10, 2023 8:41 pm איך האב חרטה אויפן אנפאנגען דער שמועס איבער שייטלעך וואס זעען אויס ווי אייגענע האר, היות דא דרייען זיך בעיקר אידען וואס געהערן צו קהילות ווי מ'האלט אז דאס איז אסור, און מ'איז דא נישט געקומען אראפרייסען אנדערע קהילות אד"ג, נאר בס"ה געברענגט א נייעס איבער דער נושא, און ווי אויך דרייען זיך דא בעיקר בעלי בתים, וידוע שעל כמה דברים אי' שאסור לאומרם בפני ע"ה (אין הכוונה שיש כאן ע"ה, אלא לדימוי מילתא בעלמא), ממילא קומט נישט אריין אז מ'זאל דא מאכען א גאנצע שמועס איבער דעם, און אפשר וועט עס ברענגן אז געוויסע וואס זייערע גדולים האלטען לאיסור וועלן ווערן אפגעקילט אין דעם ענין (והגם דאי' בב"ב פ"ט אמרה ומהאי קרא אמרה כי ישרים דרכי השם וכו', מ"מ יש לחלק טובא היות שכאן אין ענין בלהזכיר המתירים ע"פ מש"כ בתחילת תגובתי), ממילא בעט איך מ'זאל דא אויפהערן די שמועס איבער דעם ענין, און איך פלאן לכאו' נישט אריינצוקומען מיט מ"מ להיתר (אולי חוץ באם יכתבו באופן חריף כנגד הנוהגות להיתר, שאז יש ענין להצדיק בנות ישראל וללמד זכות עליהן, ושלא יהיו כעבריינות).
יא, דער רבי רעדט ווען מ'לערנט עס לשם מינות (ווי למשל ווען מ'לערנט עס אין אנדערע לענדער), און מינות פסק'נט דער רמב"ם איז ארגער ווי ע"ז.פנים חדשות האט געשריבן: ↑דאנערשטאג אוגוסט 10, 2023 6:16 pm ס'דאך דא די באקאנטע מעשה פון די סאטמער רב זצ"ל מיט הגר"א קאטלער זצ"ל וואס ר' אהרן האט זיך אויסגעדריקט אויף א שטיקל ד"ח אז ס'איז ע"ה, און די רבי איז געווען אויפגעשוידערט, ביז איינער האט אים געזאגט אז ביי ר' אהרן איז עם הארצות אזויווי ביי די רבי אפיקורס...
(די סאטמער רב זצ"ל האט באמת געהאלטען אז ס'ענדערש צו דינען ע"ז ח"ו ווי איידער זיך צו לערנען עברית???
אויך טאמער מ'וועט זאגען אז יא, איז דאכט זיך גאנץ קלאר אז פיל אנדערע זאכען זענען בלשון גוזמא, און איך האב דאך צוגעברענגט ראיות פון די גמרא אז ס'נישט א פראבלעם)
אז מ'צווינגט וועט מען דארפען שרייבען...יום טוב האט געשריבן: ↑דאנערשטאג אוגוסט 10, 2023 8:48 pmדערווייל האב מיר נאר די איסורים און קיין היתירים כמבואר לעילפנים חדשות האט געשריבן: ↑דאנערשטאג אוגוסט 10, 2023 8:41 pm איך האב חרטה אויפן אנפאנגען דער שמועס איבער שייטלעך וואס זעען אויס ווי אייגענע האר, היות דא דרייען זיך בעיקר אידען וואס געהערן צו קהילות ווי מ'האלט אז דאס איז אסור, און מ'איז דא נישט געקומען אראפרייסען אנדערע קהילות אד"ג, נאר בס"ה געברענגט א נייעס איבער דער נושא, און ווי אויך דרייען זיך דא בעיקר בעלי בתים, וידוע שעל כמה דברים אי' שאסור לאומרם בפני ע"ה (אין הכוונה שיש כאן ע"ה, אלא לדימוי מילתא בעלמא), ממילא קומט נישט אריין אז מ'זאל דא מאכען א גאנצע שמועס איבער דעם, און אפשר וועט עס ברענגן אז געוויסע וואס זייערע גדולים האלטען לאיסור וועלן ווערן אפגעקילט אין דעם ענין (והגם דאי' בב"ב פ"ט אמרה ומהאי קרא אמרה כי ישרים דרכי השם וכו', מ"מ יש לחלק טובא היות שכאן אין ענין בלהזכיר המתירים ע"פ מש"כ בתחילת תגובתי), ממילא בעט איך מ'זאל דא אויפהערן די שמועס איבער דעם ענין, און איך פלאן לכאו' נישט אריינצוקומען מיט מ"מ להיתר (אולי חוץ באם יכתבו באופן חריף כנגד הנוהגות להיתר, שאז יש ענין להצדיק בנות ישראל וללמד זכות עליהן, ושלא יהיו כעבריינות).
א דאנק פארן פארענטפערן דער פונאויבענאויף גאר שווערע מימרא, אז ס'האנדעלט זיך נאר ווען מ'לערנט עס לשם מינות.שמייכלדיג האט געשריבן: ↑דאנערשטאג אוגוסט 10, 2023 8:51 pmיא, דער רבי רעדט ווען מ'לערנט עס לשם מינות (ווי למשל ווען מ'לערנט עס אין אנדערע לענדער), און מינות פסק'נט דער רמב"ם איז ארגער ווי ע"ז.פנים חדשות האט געשריבן: ↑דאנערשטאג אוגוסט 10, 2023 6:16 pm ס'דאך דא די באקאנטע מעשה פון די סאטמער רב זצ"ל מיט הגר"א קאטלער זצ"ל וואס ר' אהרן האט זיך אויסגעדריקט אויף א שטיקל ד"ח אז ס'איז ע"ה, און די רבי איז געווען אויפגעשוידערט, ביז איינער האט אים געזאגט אז ביי ר' אהרן איז עם הארצות אזויווי ביי די רבי אפיקורס...
(די סאטמער רב זצ"ל האט באמת געהאלטען אז ס'ענדערש צו דינען ע"ז ח"ו ווי איידער זיך צו לערנען עברית???
אויך טאמער מ'וועט זאגען אז יא, איז דאכט זיך גאנץ קלאר אז פיל אנדערע זאכען זענען בלשון גוזמא, און איך האב דאך צוגעברענגט ראיות פון די גמרא אז ס'נישט א פראבלעם)
'דאכט זיך גאנץ קלאר' איז א פאראדאקס..
רעדט מען דען דארט אז מ'גייט בגילו ראש בשוק? ס'איז דאך אסור צו גיין פרוע ראשפנים חדשות האט געשריבן: ↑דאנערשטאג אוגוסט 10, 2023 8:55 pmאז מ'צווינגט וועט מען דארפען שרייבען...יום טוב האט געשריבן: ↑דאנערשטאג אוגוסט 10, 2023 8:48 pmדערווייל האב מיר נאר די איסורים און קיין היתירים כמבואר לעילפנים חדשות האט געשריבן: ↑דאנערשטאג אוגוסט 10, 2023 8:41 pm איך האב חרטה אויפן אנפאנגען דער שמועס איבער שייטלעך וואס זעען אויס ווי אייגענע האר, היות דא דרייען זיך בעיקר אידען וואס געהערן צו קהילות ווי מ'האלט אז דאס איז אסור, און מ'איז דא נישט געקומען אראפרייסען אנדערע קהילות אד"ג, נאר בס"ה געברענגט א נייעס איבער דער נושא, און ווי אויך דרייען זיך דא בעיקר בעלי בתים, וידוע שעל כמה דברים אי' שאסור לאומרם בפני ע"ה (אין הכוונה שיש כאן ע"ה, אלא לדימוי מילתא בעלמא), ממילא קומט נישט אריין אז מ'זאל דא מאכען א גאנצע שמועס איבער דעם, און אפשר וועט עס ברענגן אז געוויסע וואס זייערע גדולים האלטען לאיסור וועלן ווערן אפגעקילט אין דעם ענין (והגם דאי' בב"ב פ"ט אמרה ומהאי קרא אמרה כי ישרים דרכי השם וכו', מ"מ יש לחלק טובא היות שכאן אין ענין בלהזכיר המתירים ע"פ מש"כ בתחילת תגובתי), ממילא בעט איך מ'זאל דא אויפהערן די שמועס איבער דעם ענין, און איך פלאן לכאו' נישט אריינצוקומען מיט מ"מ להיתר (אולי חוץ באם יכתבו באופן חריף כנגד הנוהגות להיתר, שאז יש ענין להצדיק בנות ישראל וללמד זכות עליהן, ושלא יהיו כעבריינות).
איין מ"מ איז די לשון הערוך (ערך פאה) "אשה שאין לה רוב שיער לוקחת שיער מנשים אחרות ומשימה על ראשה שנראית כמו שהוא שערה", נאך א מ"מ איז אלע פוסקים וואס זענען דן אז ס'זאל זיין אסור אלס מראית עין, וואס פון דעם זעט מען אז די מתירים רעדן אויך אין א פאל וואס מ'דערקענט נישט (עכ"פ שווערליך), נאך מ"מ אינם תח"י כעת ובעז"ה אוכל להרחיב בזמן אחר.
פון די ערוך זעט מען וואס מיינט פיאה, און אז דעמאלטס איז אויך געווען די מעגליכקייט פון א שייטעל וואס זעט אויס ווי ריכטיגע האר.אסמכתא בעלמא האט געשריבן: ↑דאנערשטאג אוגוסט 10, 2023 8:57 pm @פנים חדשות דער ערוך רעדט פון גיין ברה"ר??
ער רעדט דאך דא פון גיין אייגענע האר אויך.
דאס זעט מען "ממש נישט" אין זיינע ווערטער.פנים חדשות האט געשריבן: ↑דאנערשטאג אוגוסט 10, 2023 9:02 pm פון די ערוך זעט מען וואס מיינט פיאה, און אז דעמאלטס איז אויך געווען די מעגליכקייט פון א שייטעל וואס זעט אויס ווי ריכטיגע האר
גא"מ לדבריך איז א היתר פון ערוך לאשה נשואה לילך בגילוי ראש? מוז זיין אז ער רעדט אדער פון א בתולה אדער א נשואה צוגעדעקטשמייכלדיג האט געשריבן: ↑דאנערשטאג אוגוסט 10, 2023 8:58 pmרעדט מען דען דארט אז מ'גייט בגילו ראש בשוק? ס'איז דאך אסור צו גיין פרוע ראשפנים חדשות האט געשריבן: ↑דאנערשטאג אוגוסט 10, 2023 8:55 pmאז מ'צווינגט וועט מען דארפען שרייבען...
איין מ"מ איז די לשון הערוך (ערך פאה) "אשה שאין לה רוב שיער לוקחת שיער מנשים אחרות ומשימה על ראשה שנראית כמו שהוא שערה", נאך א מ"מ איז אלע פוסקים וואס זענען דן אז ס'זאל זיין אסור אלס מראית עין, וואס פון דעם זעט מען אז די מתירים רעדן אויך אין א פאל וואס מ'דערקענט נישט (עכ"פ שווערליך), נאך מ"מ אינם תח"י כעת ובעז"ה אוכל להרחיב בזמן אחר.
איך מיין אז מ'רעדט אז זי גייט אין שטוב אזוי
איך הער, אבער לפחות זאל מען מודה זיין אז ס'אויך דא א אנדערע צד, און דאס איז לכאו' די פשטות אז א מ"ע איז שייך נאר ווען ס'גאר שווער צו דערקענען א חילוק, ובפרט אז די לשונות פון די פוסקים האוסרים (אנגעפאנגען ביים באר שבע) איז א ס'זעט אויס די זעלבע, כאטש מ'קען מדחה זיין אז זיי מיינען נאר אז ס'זעט אויס ענליך, און לפחות האט מען א לימוד זכות פאר די נוהגות להיתר (שזו עיקר כוונתי בכ"ז).אסמכתא בעלמא האט געשריבן: ↑דאנערשטאג אוגוסט 10, 2023 9:11 pm כבין נישט דער גרויסער בקי, אבער אויב @פנים חדשות בויט נאר אויף דעם וואס געוויסע פוסקים שרייבן אז די פראבלעם איז "מראית עין", און פון דעם פארשטייסטו אז ס'זעט אויס פונקט ווי האר, דאס איז בכלל נישט קיין ראי' לדעתי.
מראית עין קען פונקט אזוי מיינען אז ס'זעט אויס 'ענליך' און מ'קען זיך טועה זיין.
יום טוב האט געשריבן: ↑דאנערשטאג אוגוסט 10, 2023 9:38 pmגא"מ לדבריך איז א היתר פון ערוך לאשה נשואה לילך בגילוי ראש? מוז זיין אז ער רעדט אדער פון א בתולה אדער א נשואה צוגעדעקט (נאכאמזל האסט ארויסגעשריבן די היתר)שמייכלדיג האט געשריבן: ↑דאנערשטאג אוגוסט 10, 2023 8:58 pmרעדט מען דען דארט אז מ'גייט בגילו ראש בשוק? ס'איז דאך אסור צו גיין פרוע ראשפנים חדשות האט געשריבן: ↑דאנערשטאג אוגוסט 10, 2023 8:55 pm
אז מ'צווינגט וועט מען דארפען שרייבען...
איין מ"מ איז די לשון הערוך (ערך פאה) "אשה שאין לה רוב שיער לוקחת שיער מנשים אחרות ומשימה על ראשה שנראית כמו שהוא שערה", נאך א מ"מ איז אלע פוסקים וואס זענען דן אז ס'זאל זיין אסור אלס מראית עין, וואס פון דעם זעט מען אז די מתירים רעדן אויך אין א פאל וואס מ'דערקענט נישט (עכ"פ שווערליך), נאך מ"מ אינם תח"י כעת ובעז"ה אוכל להרחיב בזמן אחר.
איך מיין אז מ'רעדט אז זי גייט אין שטוב אזוי
ווער רעדט דא פון גילוי הראש? ער רעדט דאך פון א שייטליום טוב האט געשריבן: ↑דאנערשטאג אוגוסט 10, 2023 9:38 pmגא"מ לדבריך איז א היתר פון ערוך לאשה נשואה לילך בגילוי ראש? מוז זיין אז ער רעדט אדער פון א בתולה אדער א נשואה צוגעדעקטשמייכלדיג האט געשריבן: ↑דאנערשטאג אוגוסט 10, 2023 8:58 pmרעדט מען דען דארט אז מ'גייט בגילו ראש בשוק? ס'איז דאך אסור צו גיין פרוע ראשפנים חדשות האט געשריבן: ↑דאנערשטאג אוגוסט 10, 2023 8:55 pm
אז מ'צווינגט וועט מען דארפען שרייבען...
איין מ"מ איז די לשון הערוך (ערך פאה) "אשה שאין לה רוב שיער לוקחת שיער מנשים אחרות ומשימה על ראשה שנראית כמו שהוא שערה", נאך א מ"מ איז אלע פוסקים וואס זענען דן אז ס'זאל זיין אסור אלס מראית עין, וואס פון דעם זעט מען אז די מתירים רעדן אויך אין א פאל וואס מ'דערקענט נישט (עכ"פ שווערליך), נאך מ"מ אינם תח"י כעת ובעז"ה אוכל להרחיב בזמן אחר.
איך מיין אז מ'רעדט אז זי גייט אין שטוב אזוי
קוק אריין אין די לשון שהעתיק אשה שאין לה רוב שיער זי לייגט צו די אייגענע האר פרעמדע