סאטמאר (מהר"א): נייעסן און שמועסן בתוככי הקהלה

[דער תהלים איד]

רירנדער און הערליכער מעמד "התחלת לימוד גמרא" היינט אין כיתה ד' קרית יואל, אלע 4 סניפים.

YST_9341.jpg (269.7 KiB) געזען געווארן 1409 מאל

YST_9162.jpg (411.38 KiB) געזען געווארן 1409 מאל

YST_9136.jpg (276.02 KiB) געזען געווארן 1409 מאל

YST_9115.jpg (249.11 KiB) געזען געווארן 1409 מאל

[אביסל טיפער]

די פרישע שמועות איבער די טיש שבת ביינאכט איז אמת ?

רבינו שליט"א פרעגט זיך נאך ביי די בחורים אויב מען זאל טוישן דעם פלאץ פון די סעודת שבת/שולחן הטהור צום ביהמ"ד הגדול.

איך שעם זיך וויאזוי די בחורים רעדן צום רבין.
איינער מיט מיך?

[רואיגער-טיש]

רבינו שליט"א פרעגט זיך נאך ביי די בחורים אויב מען זאל טוישן דעם פלאץ פון די סעודת שבת/שולחן הטהור צום ביהמ"ד הגדול.

איך שעם זיך וויאזוי די בחורים רעדן צום רבין.
איינער מיט מיך?

אט דאס מיינט א ראש ישיבה!!!

אשרינו

[להגדיל הטראסק]

איך שעם זיך וויאזוי די בחורים רעדן צום רבין.
איינער מיט מיך?

אט דאס מיינט א ראש ישיבה!!!

אשרינו

איך וואלט סתם אזוי נישט גערעדט צום רבי'ן, אבער ווען ער שמועסט זיך אויס מיט א לבוש פון א אפענע און פריינטליכע מנהל און ראש ישיבה אן די לבוש פון רבי, דאן האט די גאנצע שמועס א נארמאלע משמעות כ"ז מען רעדט נישט מיט קיין זלזול אדער חוצפה חלילה.

איך קוק ווי אזוי איך רעד מיט מיין רב און דעת תורה ווען ער פרעגט אפנהארציג מיין מיינונג, אדער די נייעס.

דאס איז דער קונץ פון א רבי! פושט צורה ולובש צורה! איין מינוט א פריינטליכער ראש ישיבה, די קומענדיגע מינוט א שטייפער רב וואס איז נישט נושא פני איש, א מינוט דערויף א רבי וואס רעכט אפ ווארעמע תפילות וכו'. און צו יעדע מצב דארף מען זיך צופאסן.

בקיצור: עס איז א נאטורליכע נארמאלע זאך, וואס האט פשוט נישט געדארפט ליעקן.

[שיק]

סא וואס בלייבט ווי גייט דער רבי פירן טיש די וואך, נאך די שמועס מיט די בחורים?

[שמח]

סא וואס בלייבט ווי גייט דער רבי פירן טיש די וואך, נאך די שמועס מיט די בחורים?

ווארט אביסלע מיט געדולד...

האפענטליך אויף שבת וועסטו שוין וויסן (אויב ס'איז דיר בכלל נוגע...)

[שיק]

סא וואס בלייבט ווי גייט דער רבי פירן טיש די וואך, נאך די שמועס מיט די בחורים?

ווארט אביסלע מיט געדולד...

האפענטליך אויף שבת וועסטו שוין וויסן (אויב ס'איז דיר בכלל נוגע...)

ס'מיר נוגע פשוט צו וויסן אויב דע וואך ווען זיין די "ערשטע וואך" וואס מיין 10 מינוט וועג צום טיש וועט זיין אן קיין אנגעצויגענקייט צו האבן א נערמאלע פלאץ צו מיטהאלטן...

[שמח]

סא וואס בלייבט ווי גייט דער רבי פירן טיש די וואך, נאך די שמועס מיט די בחורים?

ווארט אביסלע מיט געדולד...

האפענטליך אויף שבת וועסטו שוין וויסן (אויב ס'איז דיר בכלל נוגע...)

ס'מיר נוגע פשוט צו וויסן אויב דע וואך ווען זיין די "ערשטע וואך" וואס מיין 10 מינוט וועג צום טיש וועט זיין אן קיין אנגעצויגענקייט צו האבן א נערמאלע פלאץ צו מיטהאלטן...

[קיין נפקמ]

איך שעם זיך וויאזוי די בחורים רעדן צום רבין.
איינער מיט מיך?

אט דאס מיינט א ראש ישיבה!!!

אשרינו

אשרינו אז אונז האבן אזא רבין, אבער שעמען זאלן זיך די בחורים וואס רעדן מיט אזא טראציגקייט צום רבין און טענהן זיך מיטן רבין ווי כאילו די רבי איז זייער עידזש, שעמען זאלן זיי זיך

[ווערווייס]

רבינו שליט"א פרעגט זיך נאך ביי די בחורים אויב מען זאל טוישן דעם פלאץ פון די סעודת שבת/שולחן הטהור צום ביהמ"ד הגדול.

איך שעם זיך וויאזוי די בחורים רעדן צום רבין.
איינער מיט מיך?

די בושה איז אז יעדע פריוואטע זאך ווערט א רשות הרבים
אויב האסטו געלערנט אין ישיבה ווייסטו אז אזוי רעדן בחורים, אבער דאס קומט נישט ארויסצולייגן ברשות הרבים

[קיין נפקמ]

איך שעם זיך וויאזוי די בחורים רעדן צום רבין.
איינער מיט מיך?

די בושה איז אז יעדע פריוואטע זאך ווערט א רשות הרבים
אויב האסטו געלערנט אין ישיבה ווייסטו אז אזוי רעדן בחורים, אבער דאס קומט נישט ארויסצולייגן ברשות הרבים

ניין בחורים רעדן נישט אזוי, לייג נישט א לאלעך אויף אלע בחורים אז זיי זענען אזלעכע נישט בעלי דרך ארץ ווי איינער צוויי וואס מ'הערט דארט. רוב בחורים רדען יא געהעריג

[להגדיל הטראסק]

פאר די אלע וואס רעגן זיך אזוי איבער די שמועס וואס האט געליעקט.

לפי דבריכם ווייסטו וויפיל חוצפה עס פאסירט טעגליך און וועכנטליך צום רבין? וויפיל מענטשן קומען אריין שטומפיג און קארני ביי די שמועסן מיט רבינו שליט"א? וויפיל מענטשן דרייען דעם רבי'ן א קאפ טאג טעגליך ביי זמני כניסה ווען זיי שמועסן אויס זייערע אלע צדדים מיט רבינו שליט"א ביז ווען זיי שפירן אז דער רבי האט זיי ריכטיג פארשטאנען און קומען ארויס קלאר?

קיין איין בחור דא רעדט נישט קעגן די ווערטער וואס דער רבי האט אפגע'פסק'עט! דער רבי איז געקומען בתורת אפענע און אומצוגעגרייטע שמועס וועלנדיג באמת הערן אלע צדדים און זיך אויס'טענה'ן אין סתם א שמועס, און דאס איז דער אוטקאם!

ווען מען גייט דורך אלע פריוואטע שמועסן מיט אלע חברי הנהלה פון אלע צווייגן אין די קהילה און מוסדות, מיט אלע עסקנים אין אלע הינזיכטן וואס קומט אויס צו אויסשמועסן ענינים מיטן רבי'ן, וועט איר זעהן אז א קליינע מיעוט שטימט מיט אייערע גיידליינס פון דרך ארץ.

אדרבה! קוקט אייך אליינס אן אין אייערע שמועסן מיט אייער דעת תורה צו וועם איר זענט נכנע טאג טעגליך וויאזוי איר רעדט צו אים ווען ער פרעגט און דעבאטירט אייער מיינונג!

נ.ב. מיר איז עס כמעט נישט אויסגעקומען, און איך וואג מיך נישט צו עפענען מיין מויל בפני דעם רבי'ן אויסער אין גאר זעלטענע געלעגנהייטן - אבער עס איז כמעט נישט אויסגעקומען אז איך זאל רעדן מיטן רבי'ן זאכן וואס איז אפן פאר א אפענע אויסשמועס.

[שבת קודש]

רוב בחורים דארטן רעדן זייער נערמאל (חוץ איין צוויי)

ס'קוקט אויס אז די רבי האט אנגענומען די טענה פון דעם בחור וואס האט געטענט 'למה נגרע'

[להגדיל הטראסק]

רוב בחורים דארטן רעדן זייער נערמאל (חוץ איין צוויי)

ס'קוקט אויס אז די רבי האט אנגענומען די טענה פון דעם בחור וואס האט געטענט 'למה נגרע'

ער האט גערעדט צום רבי'ן? צו פשוט אין דאס געזעמל האט ער הויעך ארויסגעברענגט טיילווייז פארן רבי'ן טיילווייז פאר די ארומיגע זיין דעת, בלויז מיט עטוואס א העכערע וואליום צוליב די נויז און ער האט געוואלט אז מען זאל אים הערן?

בקיצור: ווער עס איז נישט דארט געווען קען נישט שרייען חוצפה, ווייל ער ווייסט נישט די גענויע אומשטענדן ווי אזוי עס איז צוגעגאנגען. כנלפע"ד,

וכבר כתבתי דעתי העני' ולא אחזור עוד בל"נ חוץ אם יהא חידוש.

[פארק שול]

איך האב גראדע זייער הנאה געהאט אז דער שמועס איז ארויס, עס ווייזט דעם רבין'ס גדלות אז ער איז נישט סתם א רבי מיט לעלוס, ער איז א ראש ישיבה און די תלמידים פילן זייער באקוועם זיך אויסצושמועסן.
קיין שום חוצפה פארהאן דארטן.

[קיין נפקמ]

רוב בחורים דארטן רעדן זייער נערמאל (חוץ איין צוויי)

ס'קוקט אויס אז די רבי האט אנגענומען די טענה פון דעם בחור וואס האט געטענט 'למה נגרע'

ער האט גערעדט צום רבי'ן? צו פשוט אין דאס געזעמל האט ער הויעך ארויסגעברענגט טיילווייז פארן רבי'ן טיילווייז פאר די ארומיגע זיין דעת, בלויז מיט עטוואס א העכערע וואליום צוליב די נויז און ער האט געוואלט אז מען זאל אים הערן?

בקיצור: ווער עס איז נישט דארט געווען קען נישט שרייען חוצפה, ווייל ער ווייסט נישט די גענויע אומשטענדן ווי אזוי עס איז צוגעגאנגען. כנלפע"ד,

וכבר כתבתי דעתי העני' ולא אחזור עוד בל"נ חוץ אם יהא חידוש.

רוב בחורין דארט ענטפערן וואס מ'פרעגט זיי, איך רעדט פון די וואס טענהן זיך מיטן רבין און איינער דארט לאזט נישט נאך נאכאמאל און נאכאמאל, דאס איז זילטש רעספעקט

[שמח]

איך שעם זיך וויאזוי די בחורים רעדן צום רבין.
איינער מיט מיך?

די בושה איז אז יעדע פריוואטע זאך ווערט א רשות הרבים
אויב האסטו געלערנט אין ישיבה ווייסטו אז אזוי רעדן בחורים, אבער דאס קומט נישט ארויסצולייגן ברשות הרבים

נישט אלע בחורים רעדן אזוי ברייט ווי די געציילטע וואס רעדן יא.

אבער דאס אז פריוואטע שמועס קומט נישט צו ווערן ארויסגעלייגט ברבים איז ריכטיג.

[נייעס ליבהאבער]

קומט יעצט אריין די אומקלארע נייעס אז אברהם בראך אינאיינעם מיט אברהם יהושע גלאנץ האבן אינאיינעם אפגעקויפט "די בלאט" צייטונג אינאיינעם מיט "די צייטונג" און עס ווט איבערגעפרישט ווערן אלץ איין צייטונג, אויב איינער קען געבן מער פרטים זאל ביטע אריינקומען

[דעת קדשי]

פון וועם אלימלך דייטש אדער יוסי בראך? ווער איז געווען ביז יעצט בעה''ב?

[נפתלי]

קומט יעצט אריין די אומקלארע נייעס אז אברהם בראך אינאיינעם מיט אברהם יהושע גלאנץ האבן אינאיינעם אפגעקויפט "די בלאט" צייטונג אינאיינעם מיט "די צייטונג" און עס ווט איבערגעפרישט ווערן אלץ איין צייטונג, אויב איינער קען געבן מער פרטים זאל ביטע אריינקומען.

נאר פלענער און שמועת
דערווייל גארנישט פארקויפט

[דער תהלים איד]

קומט יעצט אריין די אומקלארע נייעס אז אברהם בראך אינאיינעם מיט אברהם יהושע גלאנץ האבן אינאיינעם אפגעקויפט "די בלאט" צייטונג אינאיינעם מיט "די צייטונג" און עס ווט איבערגעפרישט ווערן אלץ איין צייטונג, אויב איינער קען געבן מער פרטים זאל ביטע אריינקומען.

פאלשע נייעס.

[ירא השם]

קומט יעצט אריין די אומקלארע נייעס אז אברהם בראך אינאיינעם מיט אברהם יהושע גלאנץ האבן אינאיינעם אפגעקויפט "די בלאט" צייטונג אינאיינעם מיט "די צייטונג" און עס ווט איבערגעפרישט ווערן אלץ איין צייטונג, אויב איינער קען געבן מער פרטים זאל ביטע אריינקומען

פשוט א שאד נישט מיטצולייגן דער איד אין די דיעל...

צו ס'איז אמת אדער נישט, מעג די בלאט קריגן א שטיקל קיצל, כ'וואונדער זיך צומאל ווי אזוי דער בלאט שעמט זיך נישט צו ליגן נעבן זיין רייכער שכן דער איד אויף איין שעלף...

אבי גערעדט, די אוצר אין בלאט איז זייער רייך און אינטערסאנט, גארנישט אינטערשטעליג פון דער איד

די נארישע פראפאגאנדע פאר די פארטיי האט יעדער ליב אין זיין צייטונג, און נישט ליב יענעמס

[פעניאק]

קומט יעצט אריין די אומקלארע נייעס אז אברהם בראך אינאיינעם מיט אברהם יהושע גלאנץ האבן אינאיינעם אפגעקויפט "די בלאט" צייטונג אינאיינעם מיט "די צייטונג" און עס ווט איבערגעפרישט ווערן אלץ איין צייטונג, אויב איינער קען געבן מער פרטים זאל ביטע אריינקומען

פשוט א שאד נישט מיטצולייגן דער איד אין די דיעל...

צו ס'איז אמת אדער נישט, מעג די בלאט קריגן א שטיקל קיצל, כ'וואונדער זיך צומאל ווי אזוי דער בלאט שעמט זיך נישט צו ליגן נעבן זיין רייכער שכן דער איד אויף איין שעלף...

אבי גערעדט, די אוצר אין בלאט איז זייער רייך און אינטערסאנט, גארנישט אינטערשטעליג פון דער איד

די נארישע פראפאגאנדע פאר די פארטיי האט יעדער ליב אין זיין צייטונג, און נישט ליב יענעמס

איך הער וואס איר זאגט, אבער די קלארע מציאות זאגט אנדערש, געב א סימפל קוק אויף די דיקקייט פון ביידע צייטונגען א עוורידזש וואך

[ירא השם]

פשוט א שאד נישט מיטצולייגן דער איד אין די דיעל...

צו ס'איז אמת אדער נישט, מעג די בלאט קריגן א שטיקל קיצל, כ'וואונדער זיך צומאל ווי אזוי דער בלאט שעמט זיך נישט צו ליגן נעבן זיין רייכער שכן דער איד אויף איין שעלף...

אבי גערעדט, די אוצר אין בלאט איז זייער רייך און אינטערסאנט, גארנישט אינטערשטעליג פון דער איד

די נארישע פראפאגאנדע פאר די פארטיי האט יעדער ליב אין זיין צייטונג, און נישט ליב יענעמס

איך הער וואס איר זאגט, אבער די קלארע מציאות זאגט אנדערש, געב א סימפל קוק אויף די דיקקייט פון ביידע צייטונגען א עוורידזש וואך

די דיקקייט פון דער איד איז צוליב נארישע פראפאגאנדע און שטותים פילט אן צענדליגער בלעטער

[מחמיר]

קען זיין אז דאס מאכט עס אויך אביסל דיקער, אבער די מציעות איז אז דער בלאט ווי עס שטייט יעצט איז היבש אויסגעליידיגט מיט ווייניג נייעס און ווייניג ארטיקלען און ווי פארשטענדליך אלץ א תוצאה דערפון ווייניג אדווערטייזמענטס