מהנעשה והנשמע בקרב אנשי 'נטורי קרתא' בזמננו

[ספרינג]

נטורי קרתא האט נישט גוטע באציאונגען מיט די איראנישע רעגירונג צו באפרייען נתנאל בן ציונה?

דאס אפשטיפן האט מיט זייערע באציאונגען ?

[דער תהלים איד]

אמעריקא וואלט נישט געטון וואס?? (די שאלה פון יענער אינעם ווידיא)

נישט געמאכט קיין לאנד אין ארץ ישראל.

[טיפע טאשן]

unnamed (3).png (214.71 KiB) געזען געווארן 1355 מאל

[ר' ישעי']

איז אמת אז די פירער פון נטורי קרתא גייט פארן צו די באגרעבניש פון די איראנע פרעזידענט?

[איטשע]

איז אמת אז די פירער פון נטורי קרתא גייט פארן צו די באגרעבניש פון די איראנע פרעזידענט?

יאפ

[ספרינג]

איז אמת אז די פירער פון נטורי קרתא גייט פארן צו די באגרעבניש פון די איראנע פרעזידענט?

וועט ער כאטש קענען דארט אויס'פועלן א ישועה פאר נתנאל בן ציונה פון איראן ?

[מסתמא]

איז אמת אז די פירער פון נטורי קרתא גייט פארן צו די באגרעבניש פון די איראנע פרעזידענט?

וועט ער כאטש קענען דארט אויס'פועלן א ישועה פאר נתנאל בן ציונה פון איראן ?

לענ”ד איז עס נישט אויסגעשלאסן. איראן האט זייער ליעב די נטורא קרתא. זיי מאכן א סאליד פי אר דזשאב פאר איראן און אירע אגענדעס.

[נפתלי]

אנדערע תלמידים מובהקים האבן פארשטאנען און מיטגעלעבט אנדערש (מ'רעדט פון מחאות, נישט פארשפרייטן פאר די וועלט ווי דו מישט צוזאם)

פונקט פארקערט. דברים פשוטים פון די תורות פון רבי"ן, און וויאזוי מען האט געטוהן בחיי רבינו. אין ספרים זעט מען דער עיקר צו פארשפרייטן אין די וועלט.

דו ביסט נישט קיין נייעס ווייל אויב די געהערסט צו א געוויסער פארטיי וועסטו מכחיש זיין דעם אמת וויאזוי ס'זאל נאר זיין.

וויאזוי ביסטי מסביר אז די רבי האט זייער שטארק גיוואטשט אז אונז זאלן קיינמאל נישט זיין צוזאמען מיט אראבערס ביי א פראטעסט?

איך בין בכלל נישט דא צו פארענטפערן נטורי קרתא אבער ווי איך האב געהערט פון איינעם פון דארט איז עס מסביר זאגן זיי אזוי,

אז די רבי האט נאר געהאט א פראבלעם אויב מען קומט מאכן א מחאה אויף א געוויסע גזירה וואס דעמאלטס אויב זעט מען דארט אראבער ווערט די מעסיזש פארלוירן, ווייל עס זעט אויס ווי דו ביסט דא פאר די זעלבע סיבה ווי דער אראבער, ממילא וועט אויסקומען אז עס וועט בכלל נישט זיין קיין מחאה אויף ד גזירה

מש"כ זיי זענען לכתחילה דא צו מאכן די מעסיזש אז מיר האבן גארנישט קעגן די אראבער וואס פון דעם האט די רבי בכלל נישט גערעדט, דאס איז א פרישע ערפינדונג ודו"ק

[נפתלי]

די הנחה אז דער רבי האט נישט גערעדט בשעת מלחמה, איז נישט מדויק, ווייל די 6 טאגיגע מלחמה האט זיך געענדיגט מוצש"ב נשא שפעט ביינאכט און בשעת דער רבי האט געזאגט די תורה, און ביותר ווען ער האט זיך זיך געגרייט צו זאגן די תורה האט ער נאכנישט געוויסט אז ס'איז שטילשטאנד, נאר עפ"י רוב האט ער נישט גערעדט ווייל ער האט געהאלטן אז מען וועט אים נישט פארשטיין משא"כ כ"ז איז ער געווען אזוי צושטורעמט און ער האט שוין געהאט ארויסגעגעבן דעם ויואל משה האט ער טאקע יא גערעדט, און די פורים תורה וועגן מקטריגים איז קלאוני בעלאוני....

ר' יאסל אשכנזי, דער משב"ק, שרייבט בפירוש אין זיין הקדמה צו על הגאולה אז דער רבי האט כמ"פ מדגיש געווען פאר די מקורבים אז ער וויל נישט רעדן בשעת די מלחמה (זעקס טאגיגע) כדי ס'זאל נישט ארויסגיין קיין שמועות אז ער האט כאילו געזאגט די אראבער זאלן געווינען ח"ו וכדו' (יעצט מאך א ק"ו צו די נטו"ק וואס לויפט ארום מיט רוצחים אין די גאסן), און במשך די וואך האט ער נאכאמאל געזאגט אז איינמאל די מלחמה איז אריבער וועט ער רעדן אפי' מיט מסי"נ. למעשה אין די ענדע האט ער יא באשלאסן צו רעדן דערפון ביי ס"ג צוליב א מעשה שהי' ווען ס'איז ארויס א שמועה אז ער האט מתנבא געווען על נצחון המדינה, והסיפור ידוע, עיי"ש.

ער שרייבט בכלל נישט די לשון, אז עס האט צוטון וועגן די אראבער, נאר סתם אזוי ווייל די מצב איז געווען צו צוקאכט.

[world champion]

איז אמת אז די פירער פון נטורי קרתא גייט פארן צו די באגרעבניש פון די איראנע פרעזידענט?

יאפ

וואס איז מיט התגרות באומות?

[וואוילער]

איז אמת אז די פירער פון נטורי קרתא גייט פארן צו די באגרעבניש פון די איראנע פרעזידענט?

יאפ

וואס איז מיט התגרות באומות?

Umm... Ummm...

כ'ווייס טאקע נישט.

וואס קען מען טוהן דאס צו אפשטעלן?

[דער תהלים איד]

יאפ

וואס איז מיט התגרות באומות?

Umm... Ummm...

כ'ווייס טאקע נישט.

וואס קען מען טוהן דאס צו אפשטעלן?

ער פרעגט גראדע זייער א גוטע שאלה.

אויב בין איך אן אמעריקאנער בירגער, און אמעריקא מיט כינע זענען אויף מעסער שטעך. איז עס נישט התגרות באומות צו אפרעכטן א אויפרייצערישע וויזיט ביי יאנג יענג?

כ'האב קיינמאל נישט געטראכט אין דעם ריכטונג, אבער עפעס זאגט ער.

[וואוילער]

אה, ווייל דו האסט קיינמאל נישט געטראכט פון דעם, איז עס דיר א חידוש.

אבער וויסן זאלסטו אז די וועלט האט שוין אויסגעדראשן דעם טענה, ונהרא נהרא ופשטי', זיי האלטן זיך ביי זייערס און רוב ציבור האלט אז ס'איז אן עולה און שוין.

ס'איז פונקט ווי זיך טענה'ן וועגן שיטת סאטמאר ווס אגודה, און מהר"א ווס מהר"יי א.א.וו.

[פופציגער]

עקזעקטלי

ווי איינער האט נעכטן גוט געזאגט, ווען דו ווילסט אראפנעמען א אידיש בחור פון די תלי’ זוכסטו אויף זייער נומער. יא? סא לאז.

ווילאנג ער טוט נישט דא עפעס צו שטיצן טעראר, אדער מיטגיין מיט פרא כאמאס פראטעסטן, זאל ער טון וואס ער זעט פאר ריכטיג.

[דער תהלים איד]

אי בין מסכים מיט דיר @פופציגער, איך זאג נאר אלס נקודה למחשבה.

@וואוילער איך דענק נישט די טענה אויף זיי. סאטמאר רב ז"ל האט פשוט געהאלטן אז די אראבער זענען רוצחים און מיר שטעלן זיך נישט צוזאם מיט רוצחים. דאס איז א צווייטע נקודה.

[איטשע]

עקזעקטלי

ווי איינער האט נעכטן גוט געזאגט, ווען דו ווילסט אראפנעמען א אידיש בחור פון די תלי’ זוכסטו אויף זייער נומער. יא? סא לאז.

ווילאנג ער טוט נישט דא עפעס צו שטיצן טעראר, אדער מיטגיין מיט פרא כאמאס פראטעסטן, זאל ער טון וואס ער זעט פאר ריכטיג.

הונדערט פראצענט!

יעדע שלעכטע זאך וואס איז דא אויף דעם וועלט, קען גענוצט ווערן פאר א גוטע זאך אויך

[ספרינג]

זיי זענען דארט ביים באגרעבעניש
מעג מען עס טון אויב קען מען דורכדעים ראטעווען די בחור פינעם תליי' ?

[שרייבן שרייבט זיך]

איך האב נישט געזען דא קיין שום זאכליכע טענה אויף די הנהגה פון נטורי קרתא, נאר הרגשים, אדער רבי אהין רבי אהער. איך בין נישט מחונך געווארן אין אזא אופן אז עס איז דא איין 'רבי ז"ל' און די וועג צום אמת איז דורך מברר זיין די שמועות און מעשיות פון דער צדיק. מיר האט מען געגעבן א ברייטערע חינוך, און גדולי ישראל לדורותיהם ולמיניהם זענען בכלליות וועגווייזערס, צוזאמן מיט די מקורות הנאמנים און דער אידישע הארץ.

אלזא, פרעג איך ענק, ווי האט מען נישט באמערקט די גויישקייט וואס טארפקעט פון יעדער ווארט פ.ר. פון נטורי קרתא? ווי האט מען עס פארזען? זיי שרייען הויך אז זיי שטיצן פאלעסטינע רעכטן. ווי אין תורה האבן זיי געטראפן אזא מין מושג צו שטיצן גויישע פייטס? זייער גאנצע לינקע נויג, ווי זיי נעמן זיך אן פאר די באקריוועדעטע שטינקט פון די רעפארמער אין אמעריקא. (איך בין נישט קיין רעכט געשטימטע, אבער די טפשות'דיגע חלק פון די לינקע זייט איז א שטיק גויישקייט)

באופן כללי, די תורה איז נישט צוטיילט. די וואס נעמן ארויס איין חלק פון די תורה און מאכן עס פאר אן עיקר, האבן שוין פארלוירן די תורהדיגע בליק אויף די כללות הענין. זיי ווייסן דען נישט אז תמימותדיגע אידן ווערן עכט פארווייטאגט ווען זיי זען זייער ברידער שטייען מיט די אראבער? ווי קענן זיי מעלים עין זיין פון די ווייטאג פון די קריגס איבערלעבער ווען זיי גיין צו א קאנפערענץ צו די האלאקאוסט איז עמטליך געשען צו נישט? אלע תירוצים אין די וועלט נעמן נישט צו פון די ווייטאג פון די וואס קוקן צו, פארוואס איז די פיין פון א איד נישט וויכטיג? מאי אולמיה 'איסור ציונות' פון די 'איסור אונאת דברים'?

[צייטווייליג]

איך האב נישט געזען דא קיין שום זאכליכע טענה אויף די הנהגה פון נטורי קרתא, נאר הרגשים, אדער רבי אהין רבי אהער. איך בין נישט מחונך געווארן אין אזא אופן אז עס איז דא איין 'רבי ז"ל' און די וועג צום אמת איז דורך מברר זיין די שמועות און מעשיות פון דער צדיק. מיר האט מען געגעבן א ברייטערע חינוך, און גדולי ישראל לדורותיהם ולמיניהם זענען בכלליות וועגווייזערס, צוזאמן מיט די מקורות הנאמנים און דער אידישע הארץ.

אלזא, פרעג איך ענק, ווי האט מען נישט באמערקט די גויישקייט וואס טארפקעט פון יעדער ווארט פ.ר. פון נטורי קרתא? ווי האט מען עס פארזען? זיי שרייען הויך אז זיי שטיצן פאלעסטינע רעכטן. ווי אין תורה האבן זיי געטראפן אזא מין מושג צו שטיצן גויישע פייטס? זייער גאנצע לינקע נויג, ווי זיי נעמן זיך אן פאר די באקריוועדעטע שטינקט פון די רעפארמער אין אמעריקא. (איך בין נישט קיין רעכט געשטימטע, אבער די טפשות'דיגע חלק פון די לינקע זייט איז א שטיק גויישקייט)

באופן כללי, די תורה איז נישט צוטיילט. די וואס נעמן ארויס איין חלק פון די תורה און מאכן עס פאר אן עיקר, האבן שוין פארלוירן די תורהדיגע בליק אויף די כללות הענין. זיי ווייסן דען נישט אז תמימותדיגע אידן ווערן עכט פארווייטאגט ווען זיי זען זייער ברידער שטייען מיט די אראבער? ווי קענן זיי מעלים עין זיין פון די ווייטאג פון די קריגס איבערלעבער ווען זיי גיין צו א קאנפערענץ צו די האלאקאוסט איז עמטליך געשען צו נישט? אלע תירוצים אין די וועלט נעמן נישט צו פון די ווייטאג פון די וואס קוקן צו, פארוואס איז די פיין פון א איד נישט וויכטיג? מאי אולמיה 'איסור ציונות' פון די 'איסור אונאת דברים'?

קוק אן. יתכן דו האסט א פוינט, והא ראיה אסאך האלטן ענליך, צוליב די טעם אדער א צווייטע. נישט אז כזאג ביסט גערעכט. אלענפאלס איז אידטיש אויף קיין פאל נישט געמאכט אראפצורייסן קיין עדה אידן. אידטיש קען נישט בשום אופן זיין אן ”אראפרייסן” פלאטפארמע קעגן אן עדה פון אידן וואס פרובירן צו פאלגן תורת משה.

[שרייבן שרייבט זיך]

קען מען דען דאס נישט אויסשמועסן? זאלן אנדערע קומן זאגן א צווייטע מיינונג, און מיני ומיניה יתקלסון לך.

און לשיטתך, די מזרחניקעס פרובירן אויך צו פאלגן תורת משה, און זיי האלטן אז אונז זענן די קרומע. פארוואס מעג מען זיי אפרייסן?

[צייטווייליג]

קען מען דען דאס נישט אויסשמועסן? זאלן אנדערע קומן זאגן א צווייטע מיינונג, און מיני ומיניה יתקלסון לך.

און לשיטתך, די מזרחניקעס פרובירן אויך צו פאלגן תורת משה, און זיי האלטן אז אונז זענן די קרומע. פארוואס מעג מען זיי אפרייסן?

נאופ. מקען נישט אויסשמועסן די לעגיטימיטעט פון אן עדה אידן.

די מזרחי איז אנדערש ווייל
1 רובם ככולם גדולי ישראל (אונגארישע, פוילישע ליטווישע וכו’) זענען געוועזן קעגן זיי באופן מבהיל
2 סאיז לויט די גדולי ישראל אן ענין פון מינות וכפירה ושאני מינות דמשכי
דעריבער איז אפיציעל עסטעבלישט מצד אידטיש אז זיי זענען נישט קיין לעגיטימע קרייז. יעצט צו ברענגען בן גביר’ס ווילדעראציעס אין די נייעס טעמעס איז דאך עס בלויז נייעס, גארנישט אנדערש ווי פיליפינע נייעס. נישט קיין לעגיטימיטעט פאר די מזרחי און אירע גלויבונגען.

ווידעראום, די אגודה ווערסעס סאטמאר איז דאך קלאר וואס יעדער האלט און סאיז ווייטער נישט אפן פאר דעבאטע. בס”ה קען מען ברענגען טריקענע נייעס פון ביידע צדדים.

כהאף אז סאיז גענוג קלאר און פארשטענדליך.

[ספרינג]

קען מען דען דאס נישט אויסשמועסן? זאלן אנדערע קומן זאגן א צווייטע מיינונג, און מיני ומיניה יתקלסון לך.

און לשיטתך, די מזרחניקעס פרובירן אויך צו פאלגן תורת משה, און זיי האלטן אז אונז זענן די קרומע. פארוואס מעג מען זיי אפרייסן?

2 סאיז לויט די גדולי ישראל אן ענין פון מינות וכפירה ושאני מינות דמשכי

זייער מילד געשריבן

דער מזרחי כהיום איז גע'אסרט ביי אלע גדולי ישראל,עס איז ניטאמאל דא וועער עס איז פאראינטערסירט זיי צו מכשיר זיין אלץ תורה'דיגע מענטשן


דאס וואס ער פארפירט אז די וואס גייען מיט די אראבער זענען ממש ווי די לינקע רעפארמע,
אויווען אויף שרייען זיי איין זאך אז דאס וואס א גרויס טייל וועלט נעמט זיך למעשה אהן פאר די רעכטן פינעם פאלעסטינער גוי, איז דער איד אויכעט מסכים צו דעם און א איד טאר נישט עפ"י תורה קעמפן מיט די פעלקער
עס איז זייער קלאר אז אידן אומעטום ליידן זיך אהן פון אנטיסעמיטיזעם פינעם גוי ווייל מען טייטלט אויפן איד אז ער איז איינס מיטן מדינה, וויל דער נטו''ק אראפנעמען דעם פינגער און זאגן עס איז נישט מיר, עס איז בכלל נישט די תורה'דיגע גאנג
זיי טוען עס טאקע אויף א וועג פון עד הסוף פון גיין ממש מיטן גויאישן רוצח און זאגן אז ער איז איינס מיט אים, אבער די רעיון האט גארנישט מיט די רעפארמער.

[צייטווייליג]

למייסע וויל מיר דאך נישט באשמועסן קיין קרייזן, און די ליניע איז מיינעך גאנץ קלאר. סאו לאמיר עס לאזן ביי דעם און נישט ממשיך’ן די שמועס לכאן או לכאן.

[נקודות טובות]

עקזעקטלי

ווי איינער האט נעכטן גוט געזאגט, ווען דו ווילסט אראפנעמען א אידיש בחור פון די תלי’ זוכסטו אויף זייער נומער. יא? סא לאז.

ווילאנג ער טוט נישט דא עפעס צו שטיצן טעראר, אדער מיטגיין מיט פרא כאמאס פראטעסטן, זאל ער טון וואס ער זעט פאר ריכטיג.

סא לאז וואס?
אויב איז עס נישט אויסגעהאלטן פארוואס זאל איך עס לאזן?
אויב איינער טוט עפעס ראנג, לאזט מען אים נישט. אפי' אויב עס קען אמאל ארויסקומען א טובה פון אים!
איך גיי נישט אריין אויב נטורי קרתא איז ראנג אדער נישט. אבער אויב איז עס ראנג, איז עס ראנג אל די וועי אפי' זיי העלפן ארויס צומאל. א מאפיאנער בלייבט מאפיאנער אפי' אויב העלפט ער אמאל איינער וואס האט זיך פארפלאנטער מיט א צווייטע מאפיאנער!

[הכל ריוח]

דא איז נישט דאס פלאץ צו אראפרייסן א איד וואס איז ראנג, און אפילו אויב ער איז אין דיינע אויגן א מאפיאנער.

יעדער איז בארעכטיגט צו רעדן פון זיין אייגענע / זיין רבי'ס מיינונג, אן צו קריטעקירן יענעם, און אן צו דעבאטירן אויב יענעם'ס דעת תורה איז גערעכט.

אויב איז דא א פראבלעם צו ארויסהייבן געוויסע אידן, ווייל עס איז אנגענומען ביי אונז אז ס'איז שלעכט, ביטע באריכטן און די הנהלה וועט עס איבערקוקן.