כת לב טהור אין גוואטעמאלע

[סוחריש]

די קרעדיט איז פאר @גארנישט מיט @קרני פרה וואס האבן געטוען א געוואלד דא אין דעם ענין!

@גרינטליך האט געטין אסאך פאר דעם שטילאייט

[סוחריש]

אגב פארוואס בלייבסטו מיט'ן נאמען "משה"? ווי איך פארשטיי האט נחמן דיר דאס צוגעלייגט איז עס נישט צייט צו צוריקגיין צום ארגינעלן נאמען?

די אמת איז אז די צאמשטעל פון "משה" מיט "חיים צבי" איז א סאטמער נאמען.
ס'איז מיר א חשיבות צו הייסן נאך אזעלכע צדיקים.
ממילא איז מיר גוט אזוי.

טאקע א שיינעם נאמען

פארוואס האלטען א נאמען פון חכם
ער האט א כשר ברית גקריגען א נאמען
ווער איז שוין חכם אז ער מעג טוישען נעמען

[שמואל פוקס]

איך געדענק נישט אויב איך האב שוין געהעריג באגריסט מיין חבר, ר' משה חיים צבי הי"ו.

זינט תשפ"ב לפ"ק, איז ר' מח"צ הי"ו געשטאנען אין א פירערשאפט פאזיציע אין די קהילה, אין די פאלגענדע צוויי-און-א-האלב יאר איז ער געווען מקורב צו די הויכע פענסטערן דארט אין בבל. דאס איז געקומען נאך לאנגע יארן וואס ער איז געווען א נרדף אויפן ארט, אבער אזוי ווי פיל אנדערע אויפן ארט, וועמען מען רודפ'ט און דערנאך נוצט מען אים אויס צו נעמען אויף זיך פילע פירערשאפט מיטלען און אחריות, שיקנדיג יענעם אויפן פראנט, אזוי אז די קללות זאלן ארויפגיין אויף יענעם. עס איז אזא סארט סיסטעם וואס גייט אזוי אן, איך וויל נישט בארעדן קיינעם אבער עפעס אזוי איז אנגעגאנגען די ווירטשאפט דארט. בשעת מעשה מיינט דער מענטש אז ער איז ברומו של עולם און ער איז מי-יודע-מה, אבער ער כאפט זיך נישט אז די א.ג. כבוד פאזיציע, ווארפט אים אריין אין א טיפן ארט. און ווען ער כאפט זיך שוין יא וואו מען האט אים אריינגעווארפן, איז עס שוין צי שפעט. ער איז נישט דער ערשטער געווען מיט דעם בלינדן פעקל, וואס מען האט אים ארויפגעווארפן. אים האט דאס גענומען קארגע דריי יאר וואס דאס האט אנגעהאלטן.

ברוך-השם אז ר' חיים צבי האט זיך ארויסדערזען פון די כבוד המדומה און די פראבלעמען וואס דאס האט אים אנגעברענגט. עס איז צום האפן אז ער וועט זיך גענצליך ארויסדראפען און זיך אויסקלארן דערפון, ער וועט אהערקומען וואוינען צווישן היימישע אידן במנוחה ונחלה, אן צו געבאדערט ווערן פון קיינעם און אן צו שטערן קיינעם. ער וועט זיין א הילף פאר כלל-ישראל און פאר פיל מענטשן וואס זענען אריבערגעגאנגען אזעלכע פלעצער.

יא. עס איז בלויז דריי יאר. אבער קוקן, קוקט זי אויס ווי אן אייביגקייט. פאר פילע מענטשן לאזט זיך עס נישט גלויבן אז בלויז אזא קורצע צייט אפשניט איז ער געווען אויף די פאזיציע, לויט וויפיל די חבורה איז אריבערגעגאנגען אין די דריי יאר, קען מען שרייבן דערויף גאנצע ביכער, און אין אלע דערפון איז ר' משה חיים צבי דערין. דריי קורצע יאר, אבער דריי לאנגע יאר.

דער אויבערשטער זאל העלפן אז מען זאל עס קענען דערציילן אין פריידן.

[גארנישט]

א גרויסן ייש''כ פאר יעדענס ווארימע חיזוק
איך בין ממש נישט פון די גרויסע עסקנים כ'האב נאר פרובירט צוצוהעלפן וויפיל איך האב געקענט
עס דארף דערמאנט ווערן לטוב שר העסקנים הרה''ג ר' יואל יהושע העשיל שליט''א וועלכער האט אין די סאמע פארנומענסטע טעג פארארבעט וועלטן פאר דעם צוועק
פאגאנגענע וואך מיטוואך (וואס מיינט אין אנדערע ווערטער א טאג פאר דאנערשטאג... אפאר מינוט פאר'ן זיך הייבן) איז ער אראפגעקומען קיין מאנסי פרעזענדליך שתד'לען
איינמאל ווען איך האב אים גערופן און ער האט גערעדט מיט מיר מיט די פילסטע רואיגקייט ביז ער זאגט מיך אז ער דארף שוין ארויפגיין אויפן פלעין.. וד''ל.

אזוי אויכעט העסקן החשוב הרב חנני' שפיצער שליט''א
א איד א צדיק, וואס גיבט זיך אוועק ימים ושנים פאר די חשוב'ע צוועק פון אריינשטעלן אידישע קינדער אין מוסדות שלא ע''מ לקבל פרס, און אויכעט דא האט ער זיך אריינגעווארפן בעובי הקורה און געפירט די קעיס ממש ווי מען רעדט פון זיינס א קינד.

און ווי @קרני פרה האט שוין דערמאנט הרב ישראל מרדכי ראזנבערג שיחי' דער גאר גאר אקטיווער עסקן פון די קהילה וואס האט שווער געארבעט פאר דעם, און אזוי אויכעט הרבני הנגיד ר' יואל ב''ר משה פריעדמאן שיחי' (ידידו הנאמן פון ר' יואל העניך שיחי').

ישלם ד' פעלם ותהי משכירתם שלימה

[גארנישט]

לאמיר האפן אז יעצט וועלן די "אנשי שם" וואס האבן א איינגערעטע חשוב'ע נאמען, נישט טרינקן די בלוט פון די קומעדיג יוצאים לגבי מוסדות.

אפשר איז דאס א גוט'ע זאך די עסקנים זאל'ן וויסן אז מאנסי איז נישט קיין עצה, ווייל דארט איז נישט דא קיין מוסדות, אדער אפשר גאר, זאל מען פשוט גלייך גיין צי אידטיש ווי מ'וועט דריקן אויף די מנהלים א טייל זענען דא אידטיש ליינערס, (אזוי ווי ס'האט זיך גאנץ קלאר ארויסגעשטעלט) און פארטיג?

העמיר לאזן די עסקנים באשטעטיגען.

לדעתי איז שוין דערליווערט געווארן דא א שטארקע מעסידזש
אז וויפיל זיי מיינען אז עס שאדט פאר זייער נאמען יא אנצונעמען די טייערע מיגעמאכטע קינדער
שאדט עס זייער נאמען פי כמה וכמה
אידן קוקן פשוט אראפ אזא התנהגות כדי בזיון וקצף
עס ברענגט זיי נישט קיין שום כבוד און קיין שום נאמען
און איך גלייב אז זיי וועלן מער נישט זוכן צו מאכן קיין פראבלעמען
(און לכה''פ האף איך אזוי)

[גארנישט]

אגב, מען פארגעסט אגאנצן צייט פון הרב ר' ישראל מלכה שיחי', אויכעט א טייערע און גאר גאר געלונגענע אינגערמאן (דוכט זיך ער האט שוין געהאט א ביזנעס אין גואטאמלא), און ממש א יר''ש מרבים
ווי האט מיר ר' שמעון פאזען געזאגט? אפאר יאר ארום ווען מען וועט אי''ה ארויפקומען צו ישראל נאך געלט פאר די מוסד, גיי איך אים דערמאנען נישט צו געבן...

[גרינטליך]

ברוך-השם אז ר' חיים צבי האט זיך ארויסדערזען פון די כבוד המדומה און די פראבלעמען וואס דאס האט אים אנגעברענגט. עס איז צום האפן אז ער וועט זיך גענצליך ארויסדראפען און זיך אויסקלארן דערפון, ער וועט אהערקומען וואוינען צווישן היימישע אידן במנוחה ונחלה, אן צו געבאדערט ווערן פון קיינעם און אן צו שטערן קיינעם. ער וועט זיין א הילף פאר כלל-ישראל און פאר פיל מענטשן וואס זענען אריבערגעגאנגען אזעלכע פלעצער.

יא געבאדערט ווערען.
ער איז א מורא'דיגע עסקן וואס כלל ישראל, דארף האבן אזעלעכע עסקנים.
מיר וואונטשען עם אלע אן@משה חיים צבי "לך בכוחך זה" און טוה אויף גדולות ונצורות פאר כלל ישראל

[גרינטליך]

אגב, מען פארגעסט אגאנצן צייט פון הרב ר' ישראל מלכה שיחי', אויכעט א טייערע און גאר גאר געלונגענע אינגערמאן (דוכט זיך ער האט שוין געהאט א ביזנעס אין גואטאמלא), און ממש א יר''ש מרבים
ווי האט מיר ר' שמעון פאזען געזאגט? אפאר יאר ארום ווען מען וועט אי''ה ארויפקומען צו ישראל נאך געלט פאר די מוסד, גיי איך אים דערמאנען נישט צו געבן...

חחחח....

[גרינטליך]

לאמיר האפן אז יעצט וועלן די "אנשי שם" וואס האבן א איינגערעטע חשוב'ע נאמען, נישט טרינקן די בלוט פון די קומעדיג יוצאים לגבי מוסדות.

אפשר איז דאס א גוט'ע זאך די עסקנים זאל'ן וויסן אז מאנסי איז נישט קיין עצה, ווייל דארט איז נישט דא קיין מוסדות, אדער אפשר גאר, זאל מען פשוט גלייך גיין צי אידטיש ווי מ'וועט דריקן אויף די מנהלים א טייל זענען דא אידטיש ליינערס, (אזוי ווי ס'האט זיך גאנץ קלאר ארויסגעשטעלט) און פארטיג?

העמיר לאזן די עסקנים באשטעטיגען.

לדעתי איז שוין דערליווערט געווארן דא א שטארקע מעסידזש
אז וויפיל זיי מיינען אז עס שאדט פאר זייער נאמען יא אנצונעמען די טייערע מיגעמאכטע קינדער
שאדט עס זייער נאמען פי כמה וכמה
אידן קוקן פשוט אראפ אזא התנהגות כדי בזיון וקצף
עס ברענגט זיי נישט קיין שום כבוד און קיין שום נאמען
און איך גלייב אז זיי וועלן מער נישט זוכן צו מאכן קיין פראבלעמען
(און לכה''פ האף איך אזוי)

גענאגעלט!

[שווערמער]

► Show Spoiler

א גוטן טייערע חברים אויף אידטיש.

מיין נאמען איז משה חיים צבי מלכא - מלפנים ספרא דדיינא פון קהילת לב טהור, כעת אין גוואטומאלא סיטי, און אי"ה בקרוב אין ניו יארק.

איך מיין ענק ווייסן אז האב אסאך צו רעדן און צו שמועסן מיט מיינע אידישע ברודער, סיי דא, און סיי איבער די וועלט, ועוד חזון למועד אי"ה.

אבער נישט דאס איז מיין ציל מיטן עפענען אט דער ניק.

מיין יעצטיגע ציל מיטן עפענען דער ניק איז אזוי ווי איך ווייס אז עס זענען דא אסאך פראגן איבער לב טהור וואס מענטשן קענען באשטיין צו הערן פון מיר, סיי בכלליות, און סיי איבער דער לעצטער שטורעמישער יאר וואס איז אריבער, מען האט אסאך געהערט, גערעדט, דערציילט, און איך האב שטארק חשק צו קענען ענטפערן, און זיך אויסשמועסן, בסייעתא דשמיא.

דעריבער וויל איך אז מען זאל מיר קענען אפן פרעגן סיי וואס, און איך וועל פראבירן צו ענטפערן די פראגן אין א אינטערוויו וואס וועט בע"ה ערשיינען אין די נאנטע וואכן, און מעגליך אז איך וועל אויך ענטפערן טייל פראגן דא אויף אידיטיש, אויב עס וועט זיין שייך.

מען קען מיר פרעגן פראגן סיי דא ברבים, סיי אין אישי, און ווי געזאגט, דער גרעסטער טייל פון די פראגן וועל איך פראבירן צו ענטפערן בע"ה אינעם אפיציעלע אינטערוויו, און מיין ציל מיט דער ניק איז צו באקומען א אריינבליק איבער וואס דער עולם וויל הערן פון מיר.

איך וויל אבער יא זיין אויפריכטיג, פאר די תעולות פון דער ענין האט אויך איינער פון מיינע נאנטע ידידים פון ניו יארק - נישט פון לב טהור - ציטריט צו דער ניק, און ער וועט בע"ה ארבעטן אינאיינעם מיט מיר צו אדרעסירן די פראגן און קאמאנטארן.

ידידכם משה חיים צבי מלכא

ברוכים הבאים צו הר"ר חיים צבי שליט"א מלפנים ספרא דדיינא דק"ק לב טהור בעיר בבל אשר במדינת גואטעמאלא יצ"ו,

אחדשה"ט, האב איך געוואלט פרעגן א כלליות'דיגע שאלה.
אזויווי יעדער אין לב טהור ווייסט, האט דער רבי ז"ל מייסד געוועהן קהילת לב טהור מיט א מטרה צו אויפשטעלן א קהילה וואס וועט מקיים זיין גאנץ אידישקייט מיט אלע פרטים על דרך ישראל סבא מיט א ריינע אמונה וואס דאס רעכנט אריין התנגדות לציונות ולמדינתם הטמאה, דקדוק הלכה, צניעות, כשרות וכו' וכו' אלעס אן קיין פשרות און אן קיין חשבונות פון "היינטיגע צייטן" און צו די גאס האלט אז ס'איז נארמאל כידוע. אבער א חלק און מ'קען אפשר אפילו זאגן די עיקר חלק פון לב טהור איז געבויט אויף עבודה שבלב, דהיינו מצוות התלויות בלב, אהבה, יראה, דבקות אזויווי ס'ווערט אוסגעשמועסט אין אלע ספרים הקדושים.און דער רבי ז"ל האט געהאלטן אז בעיקבתא דמשיחא קען א מענטש נישט דינען דער אייבערשטער מיט זיינע אייגענע כוחות, נאר ער ברויך האבן א באזונדערע הארה מלמעלה, און דאס איז מען זוכה נאר דורך עבודת ההתבוננות. און לכבוד דעם האט ער מחבר געוועהן זיין ספר אור הוי' און פארפאסט פארשידענע נוסחאות פון התבוננות אז ס'זאל זיין א דבר השווה לכל נפש, און אז דורך דעם זאל מען קענען צוקומען צו מקיים זיין אלע מצוות שבלב און צוקומען צו גרויסע הארות אין עבודת ה'. און לויט ווי מ'הערט איז די עבודת ההתבוננות למעשה געוועהן א שטארקע חלק פון לב טהור פאר'ן דאווענען און אינמיטן דאווענען וכו'.

איז מיין שאלה יעצט, קודם כל וויפיל פון די עולם האט באמת מיטגעהאלטן מיט אלע טיפע לימודים און באמת מתבונן געוועהן פאר שעות ארוכות (נישט סתם געקלאצט מיט פארמאכטע אויגן), און בעיקר, האט דער עולם געשפירט אז מ'איז באמת נתעלה דערפון און מ'קומט טאקע צו צו אהבה ויראה, מדרגות אדער הארות אין עבודת ה'?

נ.ב. איך אנטשולדיג זיך פאר אלע וואס עס באדערט זיי אז איך יומענייז לב טהור צו פיהל. איך האלט אז די מצוה פון באשמוצן לב טהור איז א מצוה שאפשר להיעשות ע"י אחרים וואס אסאך זענען מקיים בשלימות ובהידור רב און ס'פעלט נישט אויס מיין הילף.

די מצווה פון זיין אן אויבער-חכם איז אויך א מצוה שאפשר להיעשות ע"י אחרים וואס אסאך זענען מקיים בשלימות ובהידור רב און ס'פעלט נישט אויס דיין הילף.

האסט נישט געקענט טרעפן א בעסערע וועג "נישט צו באשמוצן לב טהור" אויסער ווידמען א גאנצע פאראגראף איבער זייערע מעלות און צוויי מאל באטיטלען דעם שבנא אלס "רבי זצ"ל"?

[וואס דען]

די לייק איז אויף די לעצטע שורה אז מנוצט די נאמען "שבנא"... פון ליינען דא גייט מען ארויס מיט גאר רייכע ידיעות אין אלע חלקי התורה הק'..
- - -
נאך אפאר שאלות פאר משה חיים צבי הי"ו
ביי וועלכע פאל האט איר געשיקט די תיקונים אין מייל און נישט איבער געגעבן פריוואט ?
האט איר אמאל צוגעלייגט אדער משנה געווען פון איינע פון די הוראות פון רבי'ן צו א מענטש ?
כ'האף ס'מאכט דיר נישט שווער די אלע קשות דאס איז פשוט אינטרעסאנט...

[מתא מחסיא]

כאפט אריין א מצוה, צו ארויסהעלפן א חשוב'ע משפחה פון יוצאים צאלן די עלעקטריק ביל, ביטע ווארפט אריין דאס געלט אז מען זאל דאס קענען דעקן ולמצוה גדולה יחשב

https://www.dryveup.com/mission/104

עלעקטריק ביל

20250910_194128.jpg (160.43 KiB) געזען געווארן 2102 מאל

[עסקן נמרץ]

האמיר נעכטן געלערנט א אינטערעסאנטע גמרא מיט תורתך שעשועי

112_page-0001.jpg (549.66 KiB) געזען געווארן 1866 מאל

[תיקון]

#[hashtag][/hashtag]

די קרעדיט איז פאר @גארנישט מיט @קרני פרה וואס האבן געטוען א געוואלד דא אין דעם ענין!

ליידער קען איך נישט זאגן אז איך דא אריין בעובי הקורה ,
איך האב בעיקר בלויז געדינט ווי א שופר ארויסצוברענגען די זעקת הלדים פארן כלל ישראל.

דערפאר בין איך נישט באקוועם אז מען שטעלט מיר אויף איין דרגה מיט חברינו הרב @גארנישט וואס האט איבערגעדרייט א וועלט כפשוטו ,

ועוד זענען געווען נאך חברים פון דאהי וואס עס קומט זיי גרויסע קרעדיט, מען דארף הערן מער שפעטער

[ממעמקים]

אגב פארוואס בלייבסטו מיט'ן נאמען "משה"? ווי איך פארשטיי האט נחמן דיר דאס צוגעלייגט איז עס נישט צייט צו צוריקגיין צום ארגינעלן נאמען?

די אמת איז אז די צאמשטעל פון "משה" מיט "חיים צבי" איז א סאטמער נאמען.
ס'איז מיר א חשיבות צו הייסן נאך אזעלכע צדיקים.
ממילא איז מיר גוט אזוי.

דאס מיינט אז דו האסט איינגעשטימט בשעת'ן צוגעבן דעם נאמען?
און אויב כ'מעג פרעגן פארוואס און פארווען האט מען דיר צוגעגעבן דעם נאמען? (עפעס וועגן סאטמאר?)

ער האט דערציילט פאר מיינס א חבר אז אלס חתן האט די חכם צוגעגעבן פאר אים די נאמען משה און פאר זיין ווייב ציפורה. איך שטעל זיך פאר אז אויב חיים צבי האט דאס דערציילט פאר מיין חבר, אן זיך קענען מיט אים, דאן איז עס עפעס וואס מען קען ארויסלייגן

[פשוט און גראד]

► Show Spoiler

א גוטן טייערע חברים אויף אידטיש.

מיין נאמען איז משה חיים צבי מלכא - מלפנים ספרא דדיינא פון קהילת לב טהור, כעת אין גוואטומאלא סיטי, און אי"ה בקרוב אין ניו יארק.

איך מיין ענק ווייסן אז האב אסאך צו רעדן און צו שמועסן מיט מיינע אידישע ברודער, סיי דא, און סיי איבער די וועלט, ועוד חזון למועד אי"ה.

אבער נישט דאס איז מיין ציל מיטן עפענען אט דער ניק.

מיין יעצטיגע ציל מיטן עפענען דער ניק איז אזוי ווי איך ווייס אז עס זענען דא אסאך פראגן איבער לב טהור וואס מענטשן קענען באשטיין צו הערן פון מיר, סיי בכלליות, און סיי איבער דער לעצטער שטורעמישער יאר וואס איז אריבער, מען האט אסאך געהערט, גערעדט, דערציילט, און איך האב שטארק חשק צו קענען ענטפערן, און זיך אויסשמועסן, בסייעתא דשמיא.

דעריבער וויל איך אז מען זאל מיר קענען אפן פרעגן סיי וואס, און איך וועל פראבירן צו ענטפערן די פראגן אין א אינטערוויו וואס וועט בע"ה ערשיינען אין די נאנטע וואכן, און מעגליך אז איך וועל אויך ענטפערן טייל פראגן דא אויף אידיטיש, אויב עס וועט זיין שייך.

מען קען מיר פרעגן פראגן סיי דא ברבים, סיי אין אישי, און ווי געזאגט, דער גרעסטער טייל פון די פראגן וועל איך פראבירן צו ענטפערן בע"ה אינעם אפיציעלע אינטערוויו, און מיין ציל מיט דער ניק איז צו באקומען א אריינבליק איבער וואס דער עולם וויל הערן פון מיר.

איך וויל אבער יא זיין אויפריכטיג, פאר די תעולות פון דער ענין האט אויך איינער פון מיינע נאנטע ידידים פון ניו יארק - נישט פון לב טהור - ציטריט צו דער ניק, און ער וועט בע"ה ארבעטן אינאיינעם מיט מיר צו אדרעסירן די פראגן און קאמאנטארן.

ידידכם משה חיים צבי מלכא

ברוכים הבאים צו הר"ר חיים צבי שליט"א מלפנים ספרא דדיינא דק"ק לב טהור בעיר בבל אשר במדינת גואטעמאלא,

אחדשה"ט, האב איך געוואלט פרעגן א כלליות'דיגע שאלה.
אזויווי יעדער אין לב טהור ווייסט, האט די רבי ז"ל מייסד געוועהן קהילת לב טהור מיט א מטרה צו אויפשטעלן א קהילה וואס וועט מקיים זיין גאנץ אידישקייט מיט אלע פרטים על דרך ישראל סבא מיט א ריינע אמונה וואס דאס רעכנט אריין התנגדות לציונות ולמדינתם הטמאה, דקדוק הלכה, צניעות, כשרות וכו' וכו' אלעס אן קיין פשרות און אן קיין חשבונות פון "היינטיגע צייטן" און צו די גאס האלט אז ס'איז נארמאל כידוע. אבער א חלק און מ'קען אפשר אפילו זאגן די עיקר חלק פון לב טהור איז געבויט אויף עבודה שבלב, דהיינו מצוות התלויות בלב, אהבה, יראה, דבקות אזויווי ס'ווערט אוסגעשמועסט אין אלע ספרים הקדושים.און די רבי ז"ל האט געהאלטן אז בעיקבתא דמשיחא קען א מענטש נישט דינען דער אייבערשטער מיט זיינע אייגענע כוחות, נאר ער ברויך האבן א באזונדערע הארה מלמעלה, און דאס איז מען זוכה נאר דורך עבודת ההתבוננות. און לכבוד דעם האט ער מחבר געוועהן זיין ספר אור הוי' און פארפאסט פארשידענע נוסחאות פון התבוננות אז ס'זאל זיין א דבר השווה לכל נפש, און אז דורך דעם זאל מען קענען צוקומען צו מקיים זיין אלע מצוות שבלב און צוקומען צו גרויסע הארות אין עבודת ה'. און לויט ווי מ'הערט איז די עבודת ההתבוננות למעשה געוועהן א שטארקע חלק פון לב טהור פאר'ן דאווענען און אינמיטן דאווענען וכו'.

איז מיין שאלה יעצט, קודם כל וויפיל פון די עולם האט באמת מיטגעהאלטן מיט אלע טיפע לימודים און באמת מתבונן געוועהן פאר שעות ארוכות (נישט סתם געקלאצט מיט פארמאכטע אויגן), און בעיקר, האט דער עולם געשפירט אז מ'איז באמת נתעלה דערפון און מ'קומט טאקע צו צו אהבה ויראה, מדרגות אדער הארות אין עבודת ה'?
נ.ב. איך אנטשולדיג זיך פאר אלע וואס עס באדערט זיי אז איך יומענייז לב טהור צו פיהל. איך האלט אז די מצוה פון באשמוצן לב טהור איז א מצוה שאפשר להיעשות ע"י אחרים וואס אסאך זענען מקיים בשלימות ובהידור רב און ס'פעלט נישט אויס מיין הילף.

ווען כבין אוועק גיגאנגען פון לב טהור האט די ריש מתיבתא זיך אפגירעדט צו איינעם אז ער האט פארלוירן איינע פון זיינע ערנסטע מענטשן
ער האט זיך ממש נישט גערישט אויף דעם ער האט גימיינט אז כוועל זיך לאזן פון די סיסטעם פאר אייביג.
וואס כקען די זאגן באמת, אן קיין שום כעס און שנאה: אויב סדא אזא זאך פון יראה ואהבה מדריגות און הארה וכו איז עס זיכער נישט אין לב טהורס לימודים, הגם סאיז מיר אינטערעסאנט ווייל שלמה האט דאך גימאכט גאר א שיינע תמצית פון קבלה חסידות און מוסר סא אויב נישט ביי דעיע סארט לימודים איז ווי יא?
בקיצור סדא ווייניג מענטשן וואס האבן געטוהן אין דעיע לימודים מיט אזא תמימות און ערנסטקייט ווי איך, און דערווייל האבן זיי נישט אנגעקומען צו גארנישט.
ענדערש ארבעט אויף דיין מידות בין אדם לחברו מכבד זיין מעריך זיין א צווייטן, מוותר על מידותיו, זיך לערנען ווי אזוי אויסהערן און געבן א גוטע געפיהל פאר יענעם, גייסטו זיך קאנעקטן צו דיין מידות און פנמיות, און אזוי צו דיין נשמה און דוירך דעם אפשר צו די אייבערשטער וואס רוהט און דיר.
מיין מיינונג, פון זיכן גרויסע זאכן קומט מען נישט אן קיין ערגעץ.

די איינציגסטע זאך וואס איך האב יא גילערנט אויסער שלמהס ספרים איז גיווען תנ"ך. און די מוסר און חיזוק וואס די נביאים געבן אונז איז נאר אויף בין אדם לחברו.
לגבי די לימודי קבלה וואס מהאט גילערנט אין לב-טהור האלט איך אז דאס איז גיווען די טיר פאר אלע שלעכטע זאכן.

WOW דברים יקרים מאוד מאוד מאוד

[כבוד מלכים]

סתם, גארנישט, פלעין, אין די צייט וואס מיר רעדן נאך פון די טריפ קיין גואטאמאלע, איז שוין העסקן ר’ יצחק טייכמאן ווידער אויפן פליגער, דאסמאל אויפ’ן וועג פאר א איין טאגיגע באזוך אין ארץ ישראל צו אפטראגן די רומפלער קינדער טרעפן זייער טאטן וועלכע ווערט האפנטליך ארויסגעלאזט אויף בעיל.

אזוי אויך איז דער דיין הגאון רבי עזרא משה כאירה שליט"א אויפן וועג קיין ארץ ישראל מיט די לאווער געשוויסטער.

[צריכין פרנסה]

לאמיר האפן אז יעצט וועלן די "אנשי שם" וואס האבן א איינגערעטע חשוב'ע נאמען, נישט טרינקן די בלוט פון די קומעדיג יוצאים לגבי מוסדות.

אפשר איז דאס א גוט'ע זאך די עסקנים זאל'ן וויסן אז מאנסי איז נישט קיין עצה, ווייל דארט איז נישט דא קיין מוסדות, אדער אפשר גאר, זאל מען פשוט גלייך גיין צי אידטיש ווי מ'וועט דריקן אויף די מנהלים א טייל זענען דא אידטיש ליינערס, (אזוי ווי ס'האט זיך גאנץ קלאר ארויסגעשטעלט) און פארטיג?

העמיר לאזן די עסקנים באשטעטיגען.

טייערע @גרינטליך , ווי אויך אלע אנדערע חשוב'ע ניק'ס מיט אידישע הערצער:

סהדי במרומים, איך זיך ח"ו נישט זיך צו בארימען, נאר לתועלת הענין. אני השפל והנבזה האב געהאט די זכי' צו זיין נאנט, און גאר נאנט, צו די סעטואציע לגבי די מוסדות פון די קינדער פון הרי"ה שליט"א, ווי אויך צו דער גאנצע שטוב ארום און ארום.
בינעך שוין געזיצן דערויף אסיפות שעות ע"ג שעות טייערע צייט, מיט פארנומענע מענטשן נגידים ואנשי שם, וועלכע האבן גרויסע זכותים דא נאך אסאך פאר די נושא פון די מוסדות.

אזויפיל קען איך אייך זאגן. מאנסי איז נישט אזא סדום ווי איר מאכט עס, לגבי די מוסדות קען מען טאקע זאגן אז עס זיצן ביים שטייסל אפאר פארשטייפטע פערזאנען, אבער לדעתי העני', אפצורעדן יוצאי לב טהור פון קומען אויף מאנסי קען זיין א גרויסער טעות, און גאר א גרויסער.
מאנסי האט געוואלדיגע מעלות, זייענדיג פון איין זייט א רעלאטיוו נייטראלער שטאט, מיט אסאך אידן מיט בעקגראונד'ס וואס פירן העכסט נארמאלע שטובער, און פון די צווייטע זייט גאר א שיינע היימישע, ווי אויך סאטמארע'ר, עולם.


אדרבא, פרעגט ר' יואל העניך אליינ'ס, ווי שיין דער עולם האט אים אויפגענומען, מיט אויסגעשפרייטע ארעמעס, און אויסגעשפרייטע הענט..
די נעמען פון ר' יואל העניך'ס באקאנטע ענדיגן זיך ווייט נישט ביי די צוויי אויבנדערמאנטע נעמען, א געוואלד פון סאטמאר'ע נגידים (פון ביידע קהילות) און סתם גוטע אידן האבן דעם איד מחי' געווען, וואס אנכי השפל בין עדות דערויף, טוענדיג דערין.

ווי אויך אני הק' פריוואט, וואס איך האב גאנץ א קנאפע צו די נושא פון לב טהור, בפרט צו די עסקנות חלק, וואס ניטאמאל איינער פון די עסקנים ושושביניהם ווייסט מיין נאמען. אבער אין די שיינע קבלת פנים פון מאנסי פאר הר"ר יואל העניך, האב איך גענומען א שיינער חלק ב"ה, און ווי מ'זאגט, ס'איז זיך בכלל נישט זיך אפצורעדן.

אלע שכנים זענען גאר גאר גוטע פריינט, און שטייען צו הילף מיט די קינדער וכדו', ווען עס פעלט זיך נאר אויס, ווי אויך נאך פיל אשר א"א לפורטם.

בקיצור: מאנסי, דער רעלאטיוו רואיגער און סאלידער שטאט, פול מיט ווארעמע אידן פון אלע זייטן, קען זיין גאר א פאסיגע מקום מנוחה פאר די אויסגעמוטשעטע אידן, זיי ארויסצוהעלפן מיט אלע זייערע בעדערפענישן וואס ווארט זיי אפ אנהייבנדיג שרייבן זייער נייע בלאט אין לעבן.

איך האב גענומען די מיה צו שרייבן, הגם שאיני רגיל בכך, היות איך ווייס אז דער סייט האט א גרויסער השפעה, ווי אויך, אסאך יוצאי ל"ט ליינען דא, און ברויכן צו וויסן די צווייטע זייט מטבע.
(נאכאמאל: די מוסדות איז טאקע א ערנסטע טשעלענדזש, האפנטליך "געווען". ס'איז גאנץ קלאר אבער די איבערוועגנדע מעלות טובות)

[שווערמער]

► Show Spoiler

כווייס אז דו האסט גיפרעגט מיין עלטרע ברודער און נישט מיר. נאך אלץ וויל איך זאגן מיין מיינונג.
אויב העסקן ר אברהם גרינהוט האט גיגעבן א הויז ווי צי וואוינען פאר א באקאנטע געוועזענע לב טהור פירער ומשפחתו אפילו ווען ער האט אסאך אחריות אויף זיינע הענט אבער וויבאלד זיינע קינדערלעך זענען אומשולדיג, און די תורה זאגט אונז לא ימתו אבות על בנים ובנים על אבותם, מען שטראפט נישט קיין קינדער אויף די חטאים פון זייער עלטרען. קענען די מוסדות אויך אזוי זיך פירן

איך וואלט געענפערט אנדערש.
לב טהור איז געווען א סיסטעם וואס האט ליידער געמאכט 'יעדן פייניגן יעדן' פינטל. יעדע יוצא לב טהור איז מסכים דערצו. כאטשיג פייניגן האט אסאך הגדרות האט אבער יעדער באיזה אופן ליידער געפייניגט א צווייטן. חוץ די 3 וויינגארטנס און שלמה העלבראנץ ובנו נחמן וואס זיי האבן בלויז געפייניגט אנדערע אבער נישט געהאט די זכי' צו ווערן געפייניגט.

ממילא איז נישט גערעכט צו דן זיין איינער וואס איז געווען אין די הנהלה. ווער קען דן מער מחמיר זיין ווי די 2 עסקנים ר' אברהם גרינהוט הי''ו און ר' יואל יושע העשיל בלום הי''ו וועלעכע די גאנצע וועלט האט מיטגעהאלטן ווי זיי האבן פארגאנגענעם דאנערשטאג געפירט א מלחמה כבידה מיט 2 עסקנים פון לב טהור, און די מינוט וואס די 2 האבן געמאלדן אז זיי פארלאזן לב טהור האט מען זיך געגעבן די הענט מיט די גרעסטע ליבשאפט און באמת זיך אינטערעסירט זיי צו העלפן מיט אלע כוחות. דאס קומט וויבאלד די מערכה איז פאר איין מינוט נישט געווען פערזענליך קעגן זיי צוליב טעם הנ''ל (אז יעדער האט געפייניגט יעדן וויבאלד דאס איז געווען די סיסטעם).

ממילא נישט נאר וואס זייערע קינדער מעג מען נישט מרחק זיין ח''ו נאר זיי אליין דארף מען שטארק מקרב זיין, און ספעציעל איינער וואס ווייסט אז מען באשולדיגט אים אין פייניגן אנדערע דארף נאך אסאך אסאך מער חיזוק ליבשאפט און אודאי ווערן אנגענומען אין יעדע קהילה און מוסד, וויבאלד ער האט נאך ליידער די מערסטע מיטגעמאכט דארט.


לייג עס אריין ביטע ביי דיין אינטערוויא מיט די מעלות אויסגאבע אדער סיי ווי די אינטערוויאו וועט ווערן געדריקט.

נער הייתי גם זקנתי.

איך האב מיטגעהאלטן די לב טהור אשכול מיום היווסדו און געליינט יעדער איינציגסטער תגובה (חוץ וואס מהאט געמעקט נאך פאר איך האב דערגרייכט צו עס ליינען).

סליגט מיר נאך גוט אין די ביינער די וועג וויאזוי מהאט גערעדט און געשריבן אין אנהייב.

די פעך און שוועבל וואס איז ארויס אנטקעגן יעדער איינציגסטער מאמע וואס האט נישט געוואלט ארויס נעמען די קינדער פון שעלטער; קעגן די טאטעס וואס האבן אנגעשלאגן די קינדער עד זוב דם.

סגעדענקט זיך נאך גאר גוט ווען די טויש אין די שטימונג איז אריבער פון די לב טהור מעמבערס צום לב טהור הנהלה מיטגלידער. ווען די יוצאים האבן אנגעהויבן ארויס צו קומען קיין אמעריקע און זיי האבן זיך נאך געדרייט מיט די בגדי ישע און מאנכע האבן עס אנגעקוקט מיט א קרומע בליק, און מהאט אויך געדארפט מוסדות'ער פאר זיי, איז מען דאן ארויס מיט אן אויפקלערונג'ס קאמפיין אז די יוצאים זענען סך הכל ברידער וואס האבן גאר אסאך געליטן און מען דארף זיי מקרב זיין.

מען האט דאן געמאכט א ליניע צווישן א לב טהור מעמבער און א לב טהור הנהלה מיטגליד וואס האט געפייניגט די לב טהור מעמבערס.

דאן איז אריבער נאך א תקופה און מהאלט שוין דא אז סאיז דא א ליניע צווישן א לב טהור הנהלה מיטגליד וואס איז געבוירן אין לב טהור, און א לב טהור הנהלה מיטגליד וואס איז געבוירן פאר דעם און האט זיך פון זיין אייגענע ווילן אנגעשלאסן אין לב טהור.

סגייט נישט אריבער גייין א לאנגע צייט און די ליניע גייט זיך ריקן ווייטער.

די שאנסן זענען גאר גרויס א די גרעסערע הנהלה מיטגלידער וואס זענען נאך דארט גייען אויך ארויס קומען, און דאן גייט די אפיציעלע ליניע זיך ריקן און זיי גייען אויך זיין אוקעי, נאר די פאר וואס זענען נאך געבליבן, זיי זענען בעצם די גרויסע פראבלעם.

און ווען די וויינגארטן'ס גייען ארויס קומען פון תפיסה און זאגן חטאתי עוותי פשעתי, גייט זיך די ליניע ריקן גאר ווייט, ממש ביז די חכם אליינס.

און ווען די חכם גייט ארויס קומען און תשובה טון, גייט זיך די ליניע ריקן ביז די פריעדיגע רבי וואס לעבט דאך שוין נישט, און אלעס אנדערש איז סך הכל זיינע תוצאות וואס ער האט אנגעארבעט און קיינער אנדערש איז נישט שילדיג.


ווען מהאט אנגעהויבן צו ריקן די ליניע די ערשטע מאל האט עס מיך גאר שטארק געבאדערט. איך האב געפילט ווי כאילו מען מאכט ליצנות פון די אינטעליגענץ פונעם עולם. סהאט זיך געפילט ווי מען גייט זאגן פארן עולם וואס מען דארף יעצט פילן אויף די לב טהור מעמבערס און די לב טהור הנהלה מיטגלידער, און אלע פאלגן נאך.

סהאט מיך געשטערט פארוואס מען מיינט אז די עולם איז אזוי נאריש אז מען גייט יעדן טאג טוישן די מהלך און אלע גייען נאכגיין און נאכטאנצן אלעס וואס די היינטיגע פארשלאגן זענען.

יעדן טאג האט מען געעפענט די אשכול און געפרעגט: ילמדני נא רבינו, וואס דארף איך היינט טראכטן אויף פלוני אלמוני?

-היינט דארפסטו טראכטן אז ער איז א רשע ימח שמו וזכרו.
-היינט דארפסטו טראכטן אז בעצם איז ער גוט נאר סאיז נישט זיין שילד.

א רגע, גלייך אין אנהייב איז עס שוין נישט געווען זיין שילד, נישט נאר יעצט. איז פארוואס נאר יעצט מעג איך טראכטן אויף אים אז סאיז נישט זיין שילד און אין אנהייב ווען איינער האט געזאגט אז ער איז נישט שילדיג האט מען אים פארשריגן, היתכן וואו קענסטו דאס זאגן?

כפארשטיי אז דאס האט אויסגעפעלט פאר די מערכה. סהאט מיך אבער געבאדערט ווי מען האט איינגעטיילט פארן עולם וואס און וויאזוי מען דארף טראכטן אויף יעדעם, און מהאט מחליט געווען פארן קהל וואס די דעת הקהל זאל זיין.


אבער לאמיר א רגע צוריק גיין צו די פריעדיגע נושא.

איך האב געשריבן אז צום סוף גייט יעדער ווערן אומשילדיג און די ליניע וואס טיילט אפ צווישן די גוטע און די נישט גוטע גייט זיך ריקן ביזן סוף.

איך וועל זאגן די אמת, איך האלט און האב אייביג געהאלטן אז די ליניע איז לכתחילה געווען ביים סוף. אויך ווען די דעת הקהל (וואס מען האט מחליט געווען וואס סזאל זיין) איז נאך געווען ווייט פון דארט.

און דאס איז צוליב א פשוטע סיבה וואס דאס איז 'אין ילד רע, יש ילד שרע לו'.

סאיז נישט פארהאן קיין שלעכט קינד, סאיז פארהאן א קינד וואס איז אים שלעכט.

און די געדאנק אין איין ווארט איז אז קיינער איז נישט בעצם שלעכט. סאיז דא מענטשן וואס טוען שלעכטע זאכן און מען דארף עס אפהאלטן, אבער די מענטש איז נישט שלעכט.

און לאמיר גיין גלייך צום סוף.

איך האב געהאט א שמועס מיט @על פי תורה א שטיק צייט צוריק אין אישי איבער דעם, האט ער מיך געזאגט אז א חלק פון די איצטיגע הנהלה זענען געבוירן געווארן דארט און קיינמאל געוויסט פון עפעס אנדערש, אבער די אנדערע, א שטייגער ווי די חכם, איז געבוירן געווארן און אויפגעהאדעוועט געווארן אין נארמאלע אומשטענדן, ער האט געלערנט אין א נארמאלע חדר און זיינע אלע געשוויסטער זענען ארויס געקומען נארמאלע געלונגענע ציוויליזירטע מענטשן, נאר ער האט פון זיין אייגענע ווילן אויסגעוועלט צו גיין די וועג, משא"כ די אנדערע הנהלה מיטגלידער וואס זענען דארט געבוירן.

און אזוי אויך מיט די וויינגארטן'ס און נאך וואס זענען געווען אין די דרויסענדיגע וועלט און געזען אן עולם כמנהגו נוהג, און מיט דעם אלעם האבן זיי זיך אליינס אויסגעוועלט צו גיין אין לב טהור און טון וואס זיי האבן געטון.

האב איך אים צוריק געשריבן אז ער האט א פוינט, אבער סאיז נישט פונקט אזוי.

די חכם איז געבוירן געווארן אין א משפחה וואס איז נעבעך נישט געווען קיין געזונטע אטמאספער. אלעס האט זיך געדרייט ארום די טאטע וואס איז געווען איינער וואס האט געדארשט נאך מאכט און פאוער. קיין נארמאלע געזונטע ליבליכע ערציאונג מיט ליבשאפט האט ער קיינמאל באקומען.

זיין טאטע נעבעך איז געווען קראנק אויף תיקונים, קענסטו דען וויסן וויפיל זיין יונגע נפש'ל האט געדארפט מיטמאכן פארן מתקן זיין דעם טאטענ'ס תיקונים?

פעלט דען נעבעך מענטשן וואס זענען ערצויגן געווארן נישט אין לב טהור און אינדערהיים זענען זיי אריבער גיהנום עלי אדמות?!

איז ער דען שולדיג?! האט ער דען אליינס אויסגעוועלט זיין לעבן?! איז ער שלעכט?! אדער זיינע אומשטענדן וואו ער איז ערצויגן געווארן האבן אים געלערנט אז דאס איז די וועג פון לעבן?!

יא, ער האט געשוויסטער וואס זענען ארויס געקומען בעסער ווי אים, אבער פעלט דען צוויי ברידער'ס פון אן אומגעזונטע שטוב וואס נאר איינער איז אפגעפארן און די אנדערע נישט?! יעדער איינער איז דאך אן עולם ומלואו און מען קען נישט צוגלייכן איינער צום אנדערן. יעדער האט זיך זיינע אייגענע נאטירן, און יעדער האט עפעס אנדערש מיטגעמאכט אין לעבן. איינער איז מער א געפיליגער וואס אלעס אפעקטירט אים אסאך מער, און אנדערע זענען מער קעלטערע פון נאטור אויס וואס דאס געבט זיי א שטארקייט צו קענען אריבער גיין געוויסע אומשטענדן. און אזוי איז דא נאך פיל מיט חילוקים צווישן געשוויסטער און צוגלייכן איז אומריכטיג.

און אז מען איז שוין דארט לאמיר א רגע רעדן פון די אחים לבית וויינגארטן. כווייס נישט צו מקען רעדן דא דערפון, אבער דער וואס ווייסט ווייסט אז קיין נארמאלע ווארימע ליבליכע שטוב האבן זיי נעבעך נישט געהאט. א געזונטע ערציאונג פון אלס קינד האבן זיי ליידער נישט געהאט. נעבעך. וואס האבן זיי געוואלט?! אביסל מיטגעפיל און ליבשאפט!

זענען זיי דען שולדיג?! קען מען זיי דען באשולדיגן?! האבן זיי אליינס אויסגעוועלט זייערע לעבן?! וואלטן זיי דען נישט ענדערשער געקענט באשטיין צו האבן ליבליכער ווארימע קינדער יארן און א געזונטערע נפש מיט א געזונטערע שטוב?!

אין די פסיכעלאגישע וועלט איז דא אן אפיציעלע טערמין פאר די מענטשן וואס האבן א גאר שטארקע נויט צו זיין אין קאנטראל און אין פאוער און האבן אינטער זיך אינטערטאנען. און סהאט הסברים פארוואס א מענטש זאל האבן א געברויך דערפאר, און על פי רוב קומט עס פון פעלנדע עטעטשמענט פון אלס קינד. דאס זענען מענטשן וואס זיי פילן אזוי שטארק אראפ געקלאפט ביי זיך אינדערווייניג אז די איינציגסטע וועג וויאזוי ער קען פילן רואיג און דערשטיקן די אינערליכע ווייטאגליכע געפילן איז נאר דורך געוועלטיגן אויף אנדערע וואס דאס געבט זיי א געפיל אז זיי זענען אוקעי און זיי זענען בסדר.

היוצא לנו מכל זה; קיינער איז נישט שלעכט און אויך נישט די פריעדיגע רבי. נישטא אזא מיך זאך אז איינער זאל זיין א שלעכטע מענטש.

סאיז יא דא אזא מין זאך אז איינער קען מאכן שלעכטע זאכן, און דאן דארף מען אים אפשטעלן און אומשעדליך מאכן. און סליגט א פליכט אויף די מענטש צו נעמען פאראנטווארטליכקייט און פאררעכטן די שאדן וואס ער האט אפגעטון.

די מענטש אבער איז נישט שלעכט. ער האט געטון א שלעכטע זאך און מען דארף אים אפשטעלן און ער דארף נעמען אחריות אויף זיינע מעשים.


צום שלוס.

מיין איצטיגע לאנגע פאוסט איז כדאי ארויס צו העלפן און פארמיידן א פראבלעם.

ווען די איבערגעליבענע לב טהור הנהלה מיטגלידער גייען אויך ארויס גיין פון דארט גייט זיין גאר א שטארקע פראבלעם פאר די וואס זענען מחליט וואס די דעת הקהל זאל זיין. נעמליך, מהאט שוין געריקט די ליניע גאר ווייט אז אפילו די וואס זענען געווען אין די לב טהור הנהלה זענען אויך פון די גוטע חברה ווילאנג ער איז געבוירן דארט, אבער אויב איז ער געבוירן געווארן פאר דעם דאן איז ער נישט גוט. איז וויאזוי גייט מען עס יעצט רוקן נאך ווייטער אז אפילו די וואס זענען געבוירן געווארן פריער זענען אויך אויף די גוטע זייט?!

איך זעה טאקע אז מען האט שוין אנגעהויבן צוצוגרייטן די רפואה צום מכה און מהאט דא געשריבן אז די ריש מתיבתא האט אויך געליטן פון די פריעדיגע רבי.

איז וויל איך ענק זאגן מורי ורבותי עטס דארפסט זיך נישט מיטשענען. סאיז אוקעי. מאיז שוין יעצט מגלה דעת אז די גאנצע זאך פון אנהייב איז נישט געווען ריכטיג און סאיז נישט פארהאן אזא מין זאך ווי א שלעכטע מענטש. יא, אויך ווען די חכם גייט ארויס קומען וועט מען אים אויפנעמען מיט אפענע ארעמס [ווילאנג ער אנערקענט אין וואס ער האט געטון און ער איז אומשעדליך און ער נעמט אחריות אויף זיינע מעשים] און מען גייט "נישט" דארפן זוכן הסברים פארוואס מען זאל אים אויפנעמען, זינט קיינער איז נישט שלעכט. און אויך נישט די וויינגארטן'ס.


יעצט איז דאך חודש אלול און קומענדיגע זונטיג הייבט מען שוין אן סליחות, איז דאך ממש א פאסיגע צייט צו צוענדיגן אז קיינער איז נישט שלעכט, יעדער וויל זיין וואויל, אסאך מאל איז פארהאן א 'שעור שבעיסה' וואס מאכט אונז טון נישט גוטע זאכן. אבער בעצם זענען מיר אלע וואויל.

"קל מלך יושב רחמים... ומוחל עוונות עמו".

ראזיגע פראזן אבער לאו דווקא אמת. איינער וואס איז ביים פולן זינען און טוט שלעכטס און ווייסט אז עס איז שלעכטס, איז שלעכט. פינטל. און מ'וועט אים מעניש זיין בדיני אדם ובדני שמים ובדינא דמלכותא אין רוב באזעצענע געזעלשאפטן.

מ'מעג יענעם נאכאלץ נישט פיינט האבן, ווייל מ'טאר נישט פיינט האבן קיין שום איד, און מצוות בין אדם לחבירו איז נוגע אויך ביי אים, אבער דאס מאכט אים נישט ווייניגער שלעכט.

ומצד שני, אפגעזען פארואס איינער איז אן אכזר, איז אסור לרחם על האכזרים, און מ'דארף זיך פון יענעם היטן און באהיטן אנדערע, צי דאס מיינט אפהאלטן פון אים מאכט, פארטרייבן מבינינו, און אפילו זען דערצו ער זאל זיצן אונטער גראטעס. אן קיין רחמנות, ווייל כל המרחם על האכזרים סופו מתאכזר על הרחמנים.

און ווי גרויס איז דער חילוק צווישן די יונגע הנהלה און די זקנים. די יונגע זענען בעצם גוטע מענטשן, נאר זיי האבן געמיינט אז דאס איז גוט. ווידער די קראנקע סאדיסטן וואס זענען דורכאויס פארפוילט (אפגעזען פארוואס). דאס עצם שטעלן אלעמען אין איין ברייט איז אן עוולה.

ווען א יונגער הנהלה מיטגליד עפנט זיך די אויגן, איז ער בעצם יעצט כולו טוב, משא"כ די זקנים זענען בחזקת רע ביז זיי גייען זיך דאקטערן בשלימות ביי רופאי נפש.

נאר וואס דען? צומאל דארף מען פארווישן מעשה אבות צו געבן אן עתיד לבניהם, אזויווי מ'האט שוין לכאורה געטון דא.

אבער ווען עס וועט קומען צו די זקנים, און עסקנים וועלן פרובירן צו דרייען מיט'ן צונג, וועל אים האבן רעכט צו ווערן באליידיגט הלמאי מ'שאצט אונטער אונזער שכל און זכרון.

[איד]

לאמיר האפן אז יעצט וועלן די "אנשי שם" וואס האבן א איינגערעטע חשוב'ע נאמען, נישט טרינקן די בלוט פון די קומעדיג יוצאים לגבי מוסדות.

אפשר איז דאס א גוט'ע זאך די עסקנים זאל'ן וויסן אז מאנסי איז נישט קיין עצה, ווייל דארט איז נישט דא קיין מוסדות, אדער אפשר גאר, זאל מען פשוט גלייך גיין צי אידטיש ווי מ'וועט דריקן אויף די מנהלים א טייל זענען דא אידטיש ליינערס, (אזוי ווי ס'האט זיך גאנץ קלאר ארויסגעשטעלט) און פארטיג?

העמיר לאזן די עסקנים באשטעטיגען.

טייערע @גרינטליך , ווי אויך אלע אנדערע חשוב'ע ניק'ס מיט אידישע הערצער:

סהדי במרומים, איך זיך ח"ו נישט זיך צו בארימען, נאר לתועלת הענין. אני השפל והנבזה האב געהאט די זכי' צו זיין נאנט, און גאר נאנט, צו די סעטואציע לגבי די מוסדות פון די קינדער פון הרי"ה שליט"א, ווי אויך צו דער גאנצע שטוב ארום און ארום.
בינעך שוין געזיצן דערויף אסיפות שעות ע"ג שעות טייערע צייט, מיט פארנומענע מענטשן נגידים ואנשי שם, וועלכע האבן גרויסע זכותים דא נאך אסאך פאר די נושא פון די מוסדות.

אזויפיל קען איך אייך זאגן. מאנסי איז נישט אזא סדום ווי איר מאכט עס, לגבי די מוסדות קען מען טאקע זאגן אז עס זיצן ביים שטייסל אפאר פארשטייפטע פערזאנען, אבער לדעתי העני', אפצורעדן יוצאי לב טהור פון קומען אויף מאנסי קען זיין א גרויסער טעות, און גאר א גרויסער.
מאנסי האט געוואלדיגע מעלות, זייענדיג פון איין זייט א רעלאטיוו נייטראלער שטאט, מיט אסאך אידן מיט בעקגראונד'ס וואס פירן העכסט נארמאלע שטובער, און פון די צווייטע זייט גאר א שיינע היימישע, ווי אויך סאטמארע'ר, עולם.


אדרבא, פרעגט ר' יואל העניך אליינ'ס, ווי שיין דער עולם האט אים אויפגענומען, מיט אויסגעשפרייטע ארעמעס, און אויסגעשפרייטע הענט..
די נעמען פון ר' יואל העניך'ס באקאנטע ענדיגן זיך ווייט נישט ביי די צוויי אויבנדערמאנטע נעמען, א געוואלד פון סאטמאר'ע נגידים (פון ביידע קהילות) און סתם גוטע אידן האבן דעם איד מחי' געווען, וואס אנכי השפל בין עדות דערויף, טוענדיג דערין.

ווי אויך אני הק' פריוואט, וואס איך האב גאנץ א קנאפע צו די נושא פון לב טהור, בפרט צו די עסקנות חלק, וואס ניטאמאל איינער פון די עסקנים ושושביניהם ווייסט מיין נאמען. אבער אין די שיינע קבלת פנים פון מאנסי פאר הר"ר יואל העניך, האב איך גענומען א שיינער חלק ב"ה, און ווי מ'זאגט, ס'איז זיך בכלל נישט זיך אפצורעדן.

אלע שכנים זענען גאר גאר גוטע פריינט, און שטייען צו הילף מיט די קינדער וכדו', ווען עס פעלט זיך נאר אויס, ווי אויך נאך פיל אשר א"א לפורטם.

בקיצור: מאנסי, דער רעלאטיוו רואיגער און סאלידער שטאט, פול מיט ווארעמע אידן פון אלע זייטן, קען זיין גאר א פאסיגע מקום מנוחה פאר די אויסגעמוטשעטע אידן, זיי ארויסצוהעלפן מיט אלע זייערע בעדערפענישן וואס ווארט זיי אפ אנהייבנדיג שרייבן זייער נייע בלאט אין לעבן.

איך האב גענומען די מיה צו שרייבן, הגם שאיני רגיל בכך, היות איך ווייס אז דער סייט האט א גרויסער השפעה, ווי אויך, אסאך יוצאי ל"ט ליינען דא, און ברויכן צו וויסן די צווייטע זייט מטבע.
(נאכאמאל: די מוסדות איז טאקע א ערנסטע טשעלענדזש, האפנטליך "געווען". ס'איז גאנץ קלאר אבער די איבערוועגנדע מעלות טובות)

מאנסי פון די אנדערע זייט איז שווער מיט מוסדות פאר יעדעם, נישט נאר פאר יוצאי ל''ט,

ס'איז געווען שיין דא צוקוקן, ווי די פירער פון ל''ט, ווי שלעכט זייערע מעשים זענען געווען, די רגע זיי ווילן תשו' טוהן, ווערן זיי צדיקי דורינו,
אבער א מוסד אין מאנסי - א שטאט ווי מ'נעמט יעדעם אריין שווער, נאכדעם וואס די מוסדות האבן נישט קיין פלאץ וכו',
האט מען באשמיצט עד הסוף, הגם למעשה האבן זיי יא אנגענומען, בלייבן זיי וכו'....

א שיינע פנים טראגט עס...

[Think and Thank]

ראזיגע פראזן אבער לאו דווקא אמת. איינער וואס איז ביים פולן זינען און טוט שלעכטס און ווייס אז עס איז שלעכטס, איז שלעכט פינטל. און מ'וועט אים מענישט זיין בדיני אדם ובדני שמים ובדינא דמלכותא אין רוב באזעצענע געזעלשאפטן.

מ'מעג יענעם נאכאלץ נישט פיינט האבן, ווייל מ'טאר נישט פיינט האבן קיין שום איד, און מצוות בין אדם לחבירו איז נוגע אויך ביי אים, אבער דאס מעכט אים נישט ווייניגער שלעכט.

מצוה על כל אדם לאהוב את כל אחד מישראל כגופו שנאמר ואהבת לרעך כמוך. ודוקא רעך בתורה ובמצות אבל אדם רשע שאינו מקבל תוכחה מצוה לשנאותו. (מג"א סי' קנ"ו)

[בודקע]

ראזיגע פראזן אבער לאו דווקא אמת. איינער וואס איז ביים פולן זינען און טוט שלעכטס און ווייס אז עס איז שלעכטס, איז שלעכט פינטל. און מ'וועט אים מענישט זיין בדיני אדם ובדני שמים ובדינא דמלכותא אין רוב באזעצענע געזעלשאפטן.

מ'מעג יענעם נאכאלץ נישט פיינט האבן, ווייל מ'טאר נישט פיינט האבן קיין שום איד, און מצוות בין אדם לחבירו איז נוגע אויך ביי אים, אבער דאס מעכט אים נישט ווייניגער שלעכט.

מצוה על כל אדם לאהוב את כל אחד מישראל כגופו שנאמר ואהבת לרעך כמוך. ודוקא רעך בתורה ובמצות אבל אדם רשע שאינו מקבל תוכחה מצוה לשנאותו. (מג"א סי' קנ"ו)

איינמאל ער איז יא מקבל תוכחה איז א מצוה ליב צו האבן!

[מבקש]

אוודאי איז א מצווה ליב צו האבן בעלי תשובה, און דעריבער האבן מיר ליב אהבת נפש אלע געוועזענע הנהלה מיטגלידער נישט קיין חילוק וואס זייער עבר איז נאר געוועהן.

קיין שום עסקנים האבן דא געזיכט צו ספינען דעם דעת הקהל, נאר ווילאנג איינער איז עומד במרדו אין איז מסרב צו מקבל זיין תוכחות איז ער א רשע און ממילא האט מען זיי דעמאלטס באגאסן מיט פעך אין שוועבל, דער רגע אבער זיי זענען עוזב את החטא ווערן זיי צדיקים אפילו מיט נאר א הרהור תשובה כמבואר בגמ' קידושין הידוע, וואס דארף מען מער פונעם לשון הרמב"ם הידוע בהל' תשובה פ"ז "התשובה מקרבת את הרחוקים אמש היה זה שנאוי לפני המקום משוקץ ומרוחק ותועבה והיום הוא אהוב ונחמד קרוב וידיד"

דער זעלבע איז מיט אלע זקנים כשיבוא היום ויעשו תשובה, שערי תשובה לא ננעלו אפילו פאר די גרעסטע חוטאים.

[ים התלמוד]

► Show Spoiler

א גוטן טייערע חברים אויף אידטיש.

מיין נאמען איז משה חיים צבי מלכא - מלפנים ספרא דדיינא פון קהילת לב טהור, כעת אין גוואטומאלא סיטי, און אי"ה בקרוב אין ניו יארק.

איך מיין ענק ווייסן אז האב אסאך צו רעדן און צו שמועסן מיט מיינע אידישע ברודער, סיי דא, און סיי איבער די וועלט, ועוד חזון למועד אי"ה.

אבער נישט דאס איז מיין ציל מיטן עפענען אט דער ניק.

מיין יעצטיגע ציל מיטן עפענען דער ניק איז אזוי ווי איך ווייס אז עס זענען דא אסאך פראגן איבער לב טהור וואס מענטשן קענען באשטיין צו הערן פון מיר, סיי בכלליות, און סיי איבער דער לעצטער שטורעמישער יאר וואס איז אריבער, מען האט אסאך געהערט, גערעדט, דערציילט, און איך האב שטארק חשק צו קענען ענטפערן, און זיך אויסשמועסן, בסייעתא דשמיא.

דעריבער וויל איך אז מען זאל מיר קענען אפן פרעגן סיי וואס, און איך וועל פראבירן צו ענטפערן די פראגן אין א אינטערוויו וואס וועט בע"ה ערשיינען אין די נאנטע וואכן, און מעגליך אז איך וועל אויך ענטפערן טייל פראגן דא אויף אידיטיש, אויב עס וועט זיין שייך.

מען קען מיר פרעגן פראגן סיי דא ברבים, סיי אין אישי, און ווי געזאגט, דער גרעסטער טייל פון די פראגן וועל איך פראבירן צו ענטפערן בע"ה אינעם אפיציעלע אינטערוויו, און מיין ציל מיט דער ניק איז צו באקומען א אריינבליק איבער וואס דער עולם וויל הערן פון מיר.

איך וויל אבער יא זיין אויפריכטיג, פאר די תעולות פון דער ענין האט אויך איינער פון מיינע נאנטע ידידים פון ניו יארק - נישט פון לב טהור - ציטריט צו דער ניק, און ער וועט בע"ה ארבעטן אינאיינעם מיט מיר צו אדרעסירן די פראגן און קאמאנטארן.

ידידכם משה חיים צבי מלכא

ברוכים הבאים צו הר"ר חיים צבי שליט"א מלפנים ספרא דדיינא דק"ק לב טהור בעיר בבל אשר במדינת גואטעמאלא יצ"ו,

אחדשה"ט, האב איך געוואלט פרעגן א כלליות'דיגע שאלה.
אזויווי יעדער אין לב טהור ווייסט, האט דער רבי ז"ל מייסד געוועהן קהילת לב טהור מיט א מטרה צו אויפשטעלן א קהילה וואס וועט מקיים זיין גאנץ אידישקייט מיט אלע פרטים על דרך ישראל סבא מיט א ריינע אמונה וואס דאס רעכנט אריין התנגדות לציונות ולמדינתם הטמאה, דקדוק הלכה, צניעות, כשרות וכו' וכו' אלעס אן קיין פשרות און אן קיין חשבונות פון "היינטיגע צייטן" און צו די גאס האלט אז ס'איז נארמאל כידוע. אבער א חלק און מ'קען אפשר אפילו זאגן די עיקר חלק פון לב טהור איז געבויט אויף עבודה שבלב, דהיינו מצוות התלויות בלב, אהבה, יראה, דבקות אזויווי ס'ווערט אוסגעשמועסט אין אלע ספרים הקדושים.און דער רבי ז"ל האט געהאלטן אז בעיקבתא דמשיחא קען א מענטש נישט דינען דער אייבערשטער מיט זיינע אייגענע כוחות, נאר ער ברויך האבן א באזונדערע הארה מלמעלה, און דאס איז מען זוכה נאר דורך עבודת ההתבוננות. און לכבוד דעם האט ער מחבר געוועהן זיין ספר אור הוי' און פארפאסט פארשידענע נוסחאות פון התבוננות אז ס'זאל זיין א דבר השווה לכל נפש, און אז דורך דעם זאל מען קענען צוקומען צו מקיים זיין אלע מצוות שבלב און צוקומען צו גרויסע הארות אין עבודת ה'. און לויט ווי מ'הערט איז די עבודת ההתבוננות למעשה געוועהן א שטארקע חלק פון לב טהור פאר'ן דאווענען און אינמיטן דאווענען וכו'.

איז מיין שאלה יעצט, קודם כל וויפיל פון די עולם האט באמת מיטגעהאלטן מיט אלע טיפע לימודים און באמת מתבונן געוועהן פאר שעות ארוכות (נישט סתם געקלאצט מיט פארמאכטע אויגן), און בעיקר, האט דער עולם געשפירט אז מ'איז באמת נתעלה דערפון און מ'קומט טאקע צו צו אהבה ויראה, מדרגות אדער הארות אין עבודת ה'?

נ.ב. איך אנטשולדיג זיך פאר אלע וואס עס באדערט זיי אז איך יומענייז לב טהור צו פיהל. איך האלט אז די מצוה פון באשמוצן לב טהור איז א מצוה שאפשר להיעשות ע"י אחרים וואס אסאך זענען מקיים בשלימות ובהידור רב און ס'פעלט נישט אויס מיין הילף.

די מצווה פון זיין אן אויבער-חכם איז אויך א מצוה שאפשר להיעשות ע"י אחרים וואס אסאך זענען מקיים בשלימות ובהידור רב און ס'פעלט נישט אויס דיין הילף.

האסט נישט געקענט טרעפן א בעסערע וועג "נישט צו באשמוצן לב טהור" אויסער ווידמען א גאנצע פאראגראף איבער זייערע מעלות און צוויי מאל באטיטלען דעם שבנא אלס "רבי זצ"ל"?

נישט אמת. די מצוה פון זיין אן אויבער חכם איז א מצוה שבגופו שאי אפשר להיעשות ע"י אחרים, אנדערש ווי די מצוה פון באשמוצן און אויפלעזן לב טהור וואס איינמאל ס'איז באשמוצט און אויפגעלעזט פעלט שוין נישט אויס מוסיף צו זיין.

און לגבי די עצם ענין, איך האב געשריבן די שאלה פון א לב טהור שטאנדפונקט, נאר אזוי קען מען פארשטיין אן אנדערן, חוץ וואס עס איז טאקע דא פארשידענע מעלות אין לב טהור, בעיקר אין זייערע כוונות, און ס'דא אסאך צו לערנען פון וויאזוי ס'האט זיך פארקראכן.

[יענץ מבין]

► Show Spoiler

איך וואלט געענפערט אנדערש.
לב טהור איז געווען א סיסטעם וואס האט ליידער געמאכט 'יעדן פייניגן יעדן' פינטל. יעדע יוצא לב טהור איז מסכים דערצו. כאטשיג פייניגן האט אסאך הגדרות האט אבער יעדער באיזה אופן ליידער געפייניגט א צווייטן. חוץ די 3 וויינגארטנס און שלמה העלבראנץ ובנו נחמן וואס זיי האבן בלויז געפייניגט אנדערע אבער נישט געהאט די זכי' צו ווערן געפייניגט.

ממילא איז נישט גערעכט צו דן זיין איינער וואס איז געווען אין די הנהלה. ווער קען דן מער מחמיר זיין ווי די 2 עסקנים ר' אברהם גרינהוט הי''ו און ר' יואל יושע העשיל בלום הי''ו וועלעכע די גאנצע וועלט האט מיטגעהאלטן ווי זיי האבן פארגאנגענעם דאנערשטאג געפירט א מלחמה כבידה מיט 2 עסקנים פון לב טהור, און די מינוט וואס די 2 האבן געמאלדן אז זיי פארלאזן לב טהור האט מען זיך געגעבן די הענט מיט די גרעסטע ליבשאפט און באמת זיך אינטערעסירט זיי צו העלפן מיט אלע כוחות. דאס קומט וויבאלד די מערכה איז פאר איין מינוט נישט געווען פערזענליך קעגן זיי צוליב טעם הנ''ל (אז יעדער האט געפייניגט יעדן וויבאלד דאס איז געווען די סיסטעם).

ממילא נישט נאר וואס זייערע קינדער מעג מען נישט מרחק זיין ח''ו נאר זיי אליין דארף מען שטארק מקרב זיין, און ספעציעל איינער וואס ווייסט אז מען באשולדיגט אים אין פייניגן אנדערע דארף נאך אסאך אסאך מער חיזוק ליבשאפט און אודאי ווערן אנגענומען אין יעדע קהילה און מוסד, וויבאלד ער האט נאך ליידער די מערסטע מיטגעמאכט דארט.


לייג עס אריין ביטע ביי דיין אינטערוויא מיט די מעלות אויסגאבע אדער סיי ווי די אינטערוויאו וועט ווערן געדריקט.

נער הייתי גם זקנתי.

איך האב מיטגעהאלטן די לב טהור אשכול מיום היווסדו און געליינט יעדער איינציגסטער תגובה (חוץ וואס מהאט געמעקט נאך פאר איך האב דערגרייכט צו עס ליינען).

סליגט מיר נאך גוט אין די ביינער די וועג וויאזוי מהאט גערעדט און געשריבן אין אנהייב.

די פעך און שוועבל וואס איז ארויס אנטקעגן יעדער איינציגסטער מאמע וואס האט נישט געוואלט ארויס נעמען די קינדער פון שעלטער; קעגן די טאטעס וואס האבן אנגעשלאגן די קינדער עד זוב דם.

סגעדענקט זיך נאך גאר גוט ווען די טויש אין די שטימונג איז אריבער פון די לב טהור מעמבערס צום לב טהור הנהלה מיטגלידער. ווען די יוצאים האבן אנגעהויבן ארויס צו קומען קיין אמעריקע און זיי האבן זיך נאך געדרייט מיט די בגדי ישע און מאנכע האבן עס אנגעקוקט מיט א קרומע בליק, און מהאט אויך געדארפט מוסדות'ער פאר זיי, איז מען דאן ארויס מיט אן אויפקלערונג'ס קאמפיין אז די יוצאים זענען סך הכל ברידער וואס האבן גאר אסאך געליטן און מען דארף זיי מקרב זיין.

מען האט דאן געמאכט א ליניע צווישן א לב טהור מעמבער און א לב טהור הנהלה מיטגליד וואס האט געפייניגט די לב טהור מעמבערס.

דאן איז אריבער נאך א תקופה און מהאלט שוין דא אז סאיז דא א ליניע צווישן א לב טהור הנהלה מיטגליד וואס איז געבוירן אין לב טהור, און א לב טהור הנהלה מיטגליד וואס איז געבוירן פאר דעם און האט זיך פון זיין אייגענע ווילן אנגעשלאסן אין לב טהור.

סגייט נישט אריבער גייין א לאנגע צייט און די ליניע גייט זיך ריקן ווייטער.

די שאנסן זענען גאר גרויס א די גרעסערע הנהלה מיטגלידער וואס זענען נאך דארט גייען אויך ארויס קומען, און דאן גייט די אפיציעלע ליניע זיך ריקן און זיי גייען אויך זיין אוקעי, נאר די פאר וואס זענען נאך געבליבן, זיי זענען בעצם די גרויסע פראבלעם.

און ווען די וויינגארטן'ס גייען ארויס קומען פון תפיסה און זאגן חטאתי עוותי פשעתי, גייט זיך די ליניע ריקן גאר ווייט, ממש ביז די חכם אליינס.

און ווען די חכם גייט ארויס קומען און תשובה טון, גייט זיך די ליניע ריקן ביז די פריעדיגע רבי וואס לעבט דאך שוין נישט, און אלעס אנדערש איז סך הכל זיינע תוצאות וואס ער האט אנגעארבעט און קיינער אנדערש איז נישט שילדיג.


ווען מהאט אנגעהויבן צו ריקן די ליניע די ערשטע מאל האט עס מיך גאר שטארק געבאדערט. איך האב געפילט ווי כאילו מען מאכט ליצנות פון די אינטעליגענץ פונעם עולם. סהאט זיך געפילט ווי מען גייט זאגן פארן עולם וואס מען דארף יעצט פילן אויף די לב טהור מעמבערס און די לב טהור הנהלה מיטגלידער, און אלע פאלגן נאך.

סהאט מיך געשטערט פארוואס מען מיינט אז די עולם איז אזוי נאריש אז מען גייט יעדן טאג טוישן די מהלך און אלע גייען נאכגיין און נאכטאנצן אלעס וואס די היינטיגע פארשלאגן זענען.

יעדן טאג האט מען געעפענט די אשכול און געפרעגט: ילמדני נא רבינו, וואס דארף איך היינט טראכטן אויף פלוני אלמוני?

-היינט דארפסטו טראכטן אז ער איז א רשע ימח שמו וזכרו.
-היינט דארפסטו טראכטן אז בעצם איז ער גוט נאר סאיז נישט זיין שילד.

א רגע, גלייך אין אנהייב איז עס שוין נישט געווען זיין שילד, נישט נאר יעצט. איז פארוואס נאר יעצט מעג איך טראכטן אויף אים אז סאיז נישט זיין שילד און אין אנהייב ווען איינער האט געזאגט אז ער איז נישט שילדיג האט מען אים פארשריגן, היתכן וואו קענסטו דאס זאגן?

כפארשטיי אז דאס האט אויסגעפעלט פאר די מערכה. סהאט מיך אבער געבאדערט ווי מען האט איינגעטיילט פארן עולם וואס און וויאזוי מען דארף טראכטן אויף יעדעם, און מהאט מחליט געווען פארן קהל וואס די דעת הקהל זאל זיין.


אבער לאמיר א רגע צוריק גיין צו די פריעדיגע נושא.

איך האב געשריבן אז צום סוף גייט יעדער ווערן אומשילדיג און די ליניע וואס טיילט אפ צווישן די גוטע און די נישט גוטע גייט זיך ריקן ביזן סוף.

איך וועל זאגן די אמת, איך האלט און האב אייביג געהאלטן אז די ליניע איז לכתחילה געווען ביים סוף. אויך ווען די דעת הקהל (וואס מען האט מחליט געווען וואס סזאל זיין) איז נאך געווען ווייט פון דארט.

און דאס איז צוליב א פשוטע סיבה וואס דאס איז 'אין ילד רע, יש ילד שרע לו'.

סאיז נישט פארהאן קיין שלעכט קינד, סאיז פארהאן א קינד וואס איז אים שלעכט.

און די געדאנק אין איין ווארט איז אז קיינער איז נישט בעצם שלעכט. סאיז דא מענטשן וואס טוען שלעכטע זאכן און מען דארף עס אפהאלטן, אבער די מענטש איז נישט שלעכט.

און לאמיר גיין גלייך צום סוף.

איך האב געהאט א שמועס מיט @על פי תורה א שטיק צייט צוריק אין אישי איבער דעם, האט ער מיך געזאגט אז א חלק פון די איצטיגע הנהלה זענען געבוירן געווארן דארט און קיינמאל געוויסט פון עפעס אנדערש, אבער די אנדערע, א שטייגער ווי די חכם, איז געבוירן געווארן און אויפגעהאדעוועט געווארן אין נארמאלע אומשטענדן, ער האט געלערנט אין א נארמאלע חדר און זיינע אלע געשוויסטער זענען ארויס געקומען נארמאלע געלונגענע ציוויליזירטע מענטשן, נאר ער האט פון זיין אייגענע ווילן אויסגעוועלט צו גיין די וועג, משא"כ די אנדערע הנהלה מיטגלידער וואס זענען דארט געבוירן.

און אזוי אויך מיט די וויינגארטן'ס און נאך וואס זענען געווען אין די דרויסענדיגע וועלט און געזען אן עולם כמנהגו נוהג, און מיט דעם אלעם האבן זיי זיך אליינס אויסגעוועלט צו גיין אין לב טהור און טון וואס זיי האבן געטון.

האב איך אים צוריק געשריבן אז ער האט א פוינט, אבער סאיז נישט פונקט אזוי.

די חכם איז געבוירן געווארן אין א משפחה וואס איז נעבעך נישט געווען קיין געזונטע אטמאספער. אלעס האט זיך געדרייט ארום די טאטע וואס איז געווען איינער וואס האט געדארשט נאך מאכט און פאוער. קיין נארמאלע געזונטע ליבליכע ערציאונג מיט ליבשאפט האט ער קיינמאל באקומען.

זיין טאטע נעבעך איז געווען קראנק אויף תיקונים, קענסטו דען וויסן וויפיל זיין יונגע נפש'ל האט געדארפט מיטמאכן פארן מתקן זיין דעם טאטענ'ס תיקונים?

פעלט דען נעבעך מענטשן וואס זענען ערצויגן געווארן נישט אין לב טהור און אינדערהיים זענען זיי אריבער גיהנום עלי אדמות?!

איז ער דען שולדיג?! האט ער דען אליינס אויסגעוועלט זיין לעבן?! איז ער שלעכט?! אדער זיינע אומשטענדן וואו ער איז ערצויגן געווארן האבן אים געלערנט אז דאס איז די וועג פון לעבן?!

יא, ער האט געשוויסטער וואס זענען ארויס געקומען בעסער ווי אים, אבער פעלט דען צוויי ברידער'ס פון אן אומגעזונטע שטוב וואס נאר איינער איז אפגעפארן און די אנדערע נישט?! יעדער איינער איז דאך אן עולם ומלואו און מען קען נישט צוגלייכן איינער צום אנדערן. יעדער האט זיך זיינע אייגענע נאטירן, און יעדער האט עפעס אנדערש מיטגעמאכט אין לעבן. איינער איז מער א געפיליגער וואס אלעס אפעקטירט אים אסאך מער, און אנדערע זענען מער קעלטערע פון נאטור אויס וואס דאס געבט זיי א שטארקייט צו קענען אריבער גיין געוויסע אומשטענדן. און אזוי איז דא נאך פיל מיט חילוקים צווישן געשוויסטער און צוגלייכן איז אומריכטיג.

און אז מען איז שוין דארט לאמיר א רגע רעדן פון די אחים לבית וויינגארטן. כווייס נישט צו מקען רעדן דא דערפון, אבער דער וואס ווייסט ווייסט אז קיין נארמאלע ווארימע ליבליכע שטוב האבן זיי נעבעך נישט געהאט. א געזונטע ערציאונג פון אלס קינד האבן זיי ליידער נישט געהאט. נעבעך. וואס האבן זיי געוואלט?! אביסל מיטגעפיל און ליבשאפט!

זענען זיי דען שולדיג?! קען מען זיי דען באשולדיגן?! האבן זיי אליינס אויסגעוועלט זייערע לעבן?! וואלטן זיי דען נישט ענדערשער געקענט באשטיין צו האבן ליבליכער ווארימע קינדער יארן און א געזונטערע נפש מיט א געזונטערע שטוב?!

אין די פסיכעלאגישע וועלט איז דא אן אפיציעלע טערמין פאר די מענטשן וואס האבן א גאר שטארקע נויט צו זיין אין קאנטראל און אין פאוער און האבן אינטער זיך אינטערטאנען. און סהאט הסברים פארוואס א מענטש זאל האבן א געברויך דערפאר, און על פי רוב קומט עס פון פעלנדע עטעטשמענט פון אלס קינד. דאס זענען מענטשן וואס זיי פילן אזוי שטארק אראפ געקלאפט ביי זיך אינדערווייניג אז די איינציגסטע וועג וויאזוי ער קען פילן רואיג און דערשטיקן די אינערליכע ווייטאגליכע געפילן איז נאר דורך געוועלטיגן אויף אנדערע וואס דאס געבט זיי א געפיל אז זיי זענען אוקעי און זיי זענען בסדר.

היוצא לנו מכל זה; קיינער איז נישט שלעכט און אויך נישט די פריעדיגע רבי. נישטא אזא מיך זאך אז איינער זאל זיין א שלעכטע מענטש.

סאיז יא דא אזא מין זאך אז איינער קען מאכן שלעכטע זאכן, און דאן דארף מען אים אפשטעלן און אומשעדליך מאכן. און סליגט א פליכט אויף די מענטש צו נעמען פאראנטווארטליכקייט און פאררעכטן די שאדן וואס ער האט אפגעטון.

די מענטש אבער איז נישט שלעכט. ער האט געטון א שלעכטע זאך און מען דארף אים אפשטעלן און ער דארף נעמען אחריות אויף זיינע מעשים.


צום שלוס.

מיין איצטיגע לאנגע פאוסט איז כדאי ארויס צו העלפן און פארמיידן א פראבלעם.

ווען די איבערגעליבענע לב טהור הנהלה מיטגלידער גייען אויך ארויס גיין פון דארט גייט זיין גאר א שטארקע פראבלעם פאר די וואס זענען מחליט וואס די דעת הקהל זאל זיין. נעמליך, מהאט שוין געריקט די ליניע גאר ווייט אז אפילו די וואס זענען געווען אין די לב טהור הנהלה זענען אויך פון די גוטע חברה ווילאנג ער איז געבוירן דארט, אבער אויב איז ער געבוירן געווארן פאר דעם דאן איז ער נישט גוט. איז וויאזוי גייט מען עס יעצט רוקן נאך ווייטער אז אפילו די וואס זענען געבוירן געווארן פריער זענען אויך אויף די גוטע זייט?!

איך זעה טאקע אז מען האט שוין אנגעהויבן צוצוגרייטן די רפואה צום מכה און מהאט דא געשריבן אז די ריש מתיבתא האט אויך געליטן פון די פריעדיגע רבי.

איז וויל איך ענק זאגן מורי ורבותי עטס דארפסט זיך נישט מיטשענען. סאיז אוקעי. מאיז שוין יעצט מגלה דעת אז די גאנצע זאך פון אנהייב איז נישט געווען ריכטיג און סאיז נישט פארהאן אזא מין זאך ווי א שלעכטע מענטש. יא, אויך ווען די חכם גייט ארויס קומען וועט מען אים אויפנעמען מיט אפענע ארעמס [ווילאנג ער אנערקענט אין וואס ער האט געטון און ער איז אומשעדליך און ער נעמט אחריות אויף זיינע מעשים] און מען גייט "נישט" דארפן זוכן הסברים פארוואס מען זאל אים אויפנעמען, זינט קיינער איז נישט שלעכט. און אויך נישט די וויינגארטן'ס.


יעצט איז דאך חודש אלול און קומענדיגע זונטיג הייבט מען שוין אן סליחות, איז דאך ממש א פאסיגע צייט צו צוענדיגן אז קיינער איז נישט שלעכט, יעדער וויל זיין וואויל, אסאך מאל איז פארהאן א 'שעור שבעיסה' וואס מאכט אונז טון נישט גוטע זאכן. אבער בעצם זענען מיר אלע וואויל.

"קל מלך יושב רחמים... ומוחל עוונות עמו".

ראזיגע פראזן אבער לאו דווקא אמת. איינער וואס איז ביים פולן זינען און טוט שלעכטס און ווייס אז עס איז שלעכטס, איז שלעכט פינטל. און מ'וועט אים מענישט זיין בדיני אדם ובדני שמים ובדינא דמלכותא אין רוב באזעצענע געזעלשאפטן.

מ'מעג יענעם נאכאלץ נישט פיינט האבן, ווייל מ'טאר נישט פיינט האבן קיין שום איד, און מצוות בין אדם לחבירו איז נוגע אויך ביי אים, אבער דאס מעכט אים נישט ווייניגער שלעכט.

ומצד שני, אפגעזען פארואס איינער איז אן אכזר, איז אסור לרחם על האכזרים, און מ'דארף זיך פון יענעם היטן און באהיטן אנדערע, צי דאס מיינט אפהאלטן פון אים מאכט, פארטרייבן מבינינו, און אפילו זען דערצו ער זאל זיצן אונטער גראטעס. אן קיין רחמנות ווייל כל המרחם על האכזרים סופו מתאכזר על הרחמנים.

און ווי גרויס איז דער חילוק צווישן די יונגע הנהלה און די זקנים. די יונגע זענען בעצם גוטע מענטשן, נאר זיי האבן געמיינט אז דאס איז גוט. ווידער די קראנקע סאדיסטן וואס זענען דורכאויס פארפוילט (אפגעזען פארוואס). דאס עצם שטעלן אלעמען אין איין ברייט איז אן עוולה.

ווען א יונגער הנהלה מיטגליד עפנט זיך די אויגן, איז ער בעצם יעצט כולו טוב, משא"כ די זקנים זענען בחזקת רע ביז זיי גייען זיך דאקטערן בשלימות ביי רופאי נפש.

נאר וואס דען? צומאל דארף מען פארווישן מעשה אבות צו געבן אן עתיד לבניהם, אזויווי מ'האט שוין לכאורה געטון דא.

אבער ווען עס וועט קומען צו די זקנים, און עסקנים וועלן פרובירן צו דרייען מיט'ן צונג, וועל אים האבן רעכט צו ווערן באליידיגט הלמאי מ'שאצט אונטער אונזער שכל און זכרון.

גאר גוט ארויס געברענגט די נקודה!

און עס איז וויכטיג צו געדענקן אז די וועלט איז צאמגעשטעלט פון טוב ורע, דהיינו עס איז דא עכטע רע אויף די וועלט [אפגעזעהן, צו די ליבעראלען האבן עס ליב צו נישט].