ביליגע דירות פראיעקט דורך כ"ק אדמו"ר מסאטמאר שליט"א (מהר"א)

[אנדערער]

איך האלט אז איך בין נאך אזא קלועג מענטש ווי אייך, און יא. זייערע נומערן שטימען.
דעי אינטערוויו פון דעי יום טוב איז נישט געווען קיין אפציעלע זאך... ווען איך גיי יעצט מאכן א אינטערוויו איבער קרית יואל און שרייבן גדולות ונצורות אז דער רבי האט געשפארט 70 מיליאן דאלער פאר יעדעם איינעם... אוודאי, ווער עס באציעט זיך צו א אינטערוויו פונעם צייטונג זאל טאקע זיך גיין אויס....
און בנוגע 7000 דאלער. ער האט פשוט גענומען פענע און פאפיר אז דאס האט אים געקאסט און ער האט עס פארשפרייט פאר די רבים.
וועסטו שרייען אז ער רעכנט נישט אלעס... אקעי, וואס איז זיכער איז דעי ליסטע אליינס קאסט ליידער ביי אנדערע אידן סאך טייערער.
אנשטאט צו לאכן פון יענעם. טוה עפעס פאזעטיוו.

העי העי העי... שריי נישט...

כהאב געזאגט ער טוט נישט גוט?

זיינע נומערן זענען פארפירעריש. שרייבן אז פיש האט גארנישט געקאסט ווייל זיין באבע האט עס צוגעשטעלט איז ווי שרייבן אז די חתונה נאכט האט גארנישט געקאסט ווייל גוטע פריינט האבן צוזאמגעשטעלט דאס געלט.

דעטס אל איים סעיאינג.

האסט א פוינט בנוגע אז מען שטעלט צוזאם געלט, און א מענטש זאל נישט זיין בכלל קיין נצרך לבריות - דעיס בין איך מיט דיר מיליאן פראצענט.

צו זאגן למשל אז כינור דוד איז נישט קיין נדבה (ד. ה. צאמגעשטעלט געלט דורך איין מענטש ר’ דוד עקשטיין) איז אויך ליגנט, ווייל עס איז א נדבה למען הכלל. די זעלבע איז פון אסאך פון זיין קהילה זענען מסכים צו זיך מתנדב זיין, קיינער איז גארנישט מחויב. אבער איך פלאן אי”ה דארט צו חתונה מאכן. ווייל די טאטעל איז נאכאלץ סאך ביליגער, כ’מיין אז דו ביסט מסכים מיט מיר.

א מין פארגלייך. א זאל וואס איז באצאלט געווארן איינמאל און צוגעשטעלט פאר יעדן איז אפילו נישט אין די זעלבע קאטעגאריע ווי ווען איינער באצאלט פאר א געוויסע זאך פון דיין שמחה

[להיות]

העי העי העי... שריי נישט...

כהאב געזאגט ער טוט נישט גוט?

זיינע נומערן זענען פארפירעריש. שרייבן אז פיש האט גארנישט געקאסט ווייל זיין באבע האט עס צוגעשטעלט איז ווי שרייבן אז די חתונה נאכט האט גארנישט געקאסט ווייל גוטע פריינט האבן צוזאמגעשטעלט דאס געלט.

דעטס אל איים סעיאינג.

האסט א פוינט בנוגע אז מען שטעלט צוזאם געלט, און א מענטש זאל נישט זיין בכלל קיין נצרך לבריות - דעיס בין איך מיט דיר מיליאן פראצענט.

צו זאגן למשל אז כינור דוד איז נישט קיין נדבה (ד. ה. צאמגעשטעלט געלט דורך איין מענטש ר’ דוד עקשטיין) איז אויך ליגנט, ווייל עס איז א נדבה למען הכלל. די זעלבע איז פון אסאך פון זיין קהילה זענען מסכים צו זיך מתנדב זיין, קיינער איז גארנישט מחויב. אבער איך פלאן אי”ה דארט צו חתונה מאכן. ווייל די טאטעל איז נאכאלץ סאך ביליגער, כ’מיין אז דו ביסט מסכים מיט מיר.

א מין פארגלייך. א זאל וואס איז באצאלט געווארן איינמאל און צוגעשטעלט פאר יעדן איז אפילו נישט אין די זעלבע קאטעגאריע ווי ווען איינער באצאלט פאר א געוויסע זאך פון דיין שמחה

די גמרא פון נצרך לבריות איז נישט צוטיילט מיט געפילן...

[אנדערער]

האסט א פוינט בנוגע אז מען שטעלט צוזאם געלט, און א מענטש זאל נישט זיין בכלל קיין נצרך לבריות - דעיס בין איך מיט דיר מיליאן פראצענט.

צו זאגן למשל אז כינור דוד איז נישט קיין נדבה (ד. ה. צאמגעשטעלט געלט דורך איין מענטש ר’ דוד עקשטיין) איז אויך ליגנט, ווייל עס איז א נדבה למען הכלל. די זעלבע איז פון אסאך פון זיין קהילה זענען מסכים צו זיך מתנדב זיין, קיינער איז גארנישט מחויב. אבער איך פלאן אי”ה דארט צו חתונה מאכן. ווייל די טאטעל איז נאכאלץ סאך ביליגער, כ’מיין אז דו ביסט מסכים מיט מיר.

א מין פארגלייך. א זאל וואס איז באצאלט געווארן איינמאל און צוגעשטעלט פאר יעדן איז אפילו נישט אין די זעלבע קאטעגאריע ווי ווען איינער באצאלט פאר א געוויסע זאך פון דיין שמחה

די גמרא פון נצרך לבריות איז נישט צוטיילט מיט געפילן...

באנוצן א זאל וואס איז נתנדב לטובת הרבים הייסט נצרך לבריות?

און אפילו אויב יא איז דאס נישט די נושא דא

[שמח]

האסט א פוינט בנוגע אז מען שטעלט צוזאם געלט, און א מענטש זאל נישט זיין בכלל קיין נצרך לבריות - דעיס בין איך מיט דיר מיליאן פראצענט.

צו זאגן למשל אז כינור דוד איז נישט קיין נדבה (ד. ה. צאמגעשטעלט געלט דורך איין מענטש ר’ דוד עקשטיין) איז אויך ליגנט, ווייל עס איז א נדבה למען הכלל. די זעלבע איז פון אסאך פון זיין קהילה זענען מסכים צו זיך מתנדב זיין, קיינער איז גארנישט מחויב. אבער איך פלאן אי”ה דארט צו חתונה מאכן. ווייל די טאטעל איז נאכאלץ סאך ביליגער, כ’מיין אז דו ביסט מסכים מיט מיר.

א מין פארגלייך. א זאל וואס איז באצאלט געווארן איינמאל און צוגעשטעלט פאר יעדן איז אפילו נישט אין די זעלבע קאטעגאריע ווי ווען איינער באצאלט פאר א געוויסע זאך פון דיין שמחה

די גמרא פון נצרך לבריות איז נישט צוטיילט מיט געפילן...

אה, דו ביסט פון די מענטשן וואס טרינקען טאקע נישט קיין קאווע אין בית מדרש און ברענגן אייגענע בילקעלעך פאר שלש סעודות?

דעיס הייסט נצרך לבריות?!

[להיות]

א מין פארגלייך. א זאל וואס איז באצאלט געווארן איינמאל און צוגעשטעלט פאר יעדן איז אפילו נישט אין די זעלבע קאטעגאריע ווי ווען איינער באצאלט פאר א געוויסע זאך פון דיין שמחה

די גמרא פון נצרך לבריות איז נישט צוטיילט מיט געפילן...

אה, דו ביסט פון די מענטשן וואס טרינקען טאקע נישט קיין קאווע אין בית מדרש און ברענגן אייגענע בילקעלעך פאר שלש סעודות?

דעיס הייסט נצרך לבריות?!

ניין, סאו ווען איינער איז מנדב קוגל ביי א חתונה, דא ווערסטו (נישט דו, @אנדערער ) זיכער אז ס’הייסט נצרך לבריות..

[פופציגער]

די גמרא פון נצרך לבריות איז נישט צוטיילט מיט געפילן...

אה, דו ביסט פון די מענטשן וואס טרינקען טאקע נישט קיין קאווע אין בית מדרש און ברענגן אייגענע בילקעלעך פאר שלש סעודות?

דעיס הייסט נצרך לבריות?!

ניין, סאו ווען איינער איז מנדב קוגל ביי א חתונה, דא ווערסטו (נישט דו, @אנדערער ) זיכער אז ס’הייסט נצרך לבריות..

זיכער אזוי.

איינער וואס מדארף גיין נאכגעלט פאר אים ביי זיין חתונה איז א נצרך.

[להיות]

אה, דו ביסט פון די מענטשן וואס טרינקען טאקע נישט קיין קאווע אין בית מדרש און ברענגן אייגענע בילקעלעך פאר שלש סעודות?

דעיס הייסט נצרך לבריות?!

ניין, סאו ווען איינער איז מנדב קוגל ביי א חתונה, דא ווערסטו (נישט דו, @אנדערער ) זיכער אז ס’הייסט נצרך לבריות..

זיכער אזוי.

איינער וואס מדארף גיין נאכגעלט פאר אים ביי זיין חתונה איז א נצרך.

טאקע.
קוגל נישט.

[יום טוב שני]

א סעלאשען וואס ס"ה בארויגט עס אז מען האט נישט נישט גארנישט געטהון איז ס"ה א בארויגינג """כלל ישראל גייט אונטער"""

[אנדערער]

ניין, סאו ווען איינער איז מנדב קוגל ביי א חתונה, דא ווערסטו (נישט דו, @אנדערער ) זיכער אז ס’הייסט נצרך לבריות..

זיכער אזוי.

איינער וואס מדארף גיין נאכגעלט פאר אים ביי זיין חתונה איז א נצרך.

טאקע.
קוגל נישט.

די פוינט איז נישט נאר נצרך לבריות

חתונה מאכן קאסט כך וכך. ווען א צווייטער צאלט עס קאסט עס נאך אלץ

חתונה מאכן אין א פלאץ וואס קאסט ביליגער שפארט מען זיך, אויב האט א איד מנדב געווען די זאל כדי עס זאל קענען זיין ביליגער הייסט נישט אז די חתונה קאסט עכט מער

[אנדערער]

א סעלאשען וואס ס"ה בארויגט עס אז מען האט נישט נישט גארנישט געטהון איז ס"ה א בארויגינג """כלל ישראל גייט אונטער"""

אויף וואס גייסטו ארויף?

[להיות]

זיכער אזוי.

איינער וואס מדארף גיין נאכגעלט פאר אים ביי זיין חתונה איז א נצרך.

טאקע.
קוגל נישט.

די פוינט איז נישט נאר נצרך לבריות

חתונה מאכן קאסט כך וכך. ווען א צווייטער צאלט עס קאסט עס נאך אלץ

חתונה מאכן אין א פלאץ וואס קאסט ביליגער שפארט מען זיך, אויב האט א איד מנדב געווען די זאל כדי עס זאל קענען זיין ביליגער הייסט נישט אז די חתונה קאסט עכט מער

ווייסט וואס ס’טייטשט ”עכט”?
עכט מיינט אז צענדליגע אידן האבן זיך געשפארט טויזענטער דאלארן דורך יענע מהלך.
דו וועסט חקר’ענען און אנקומען אז דעיס איז נישט די מהלך.. אקעי. איי רעספעקט יו.

[יום טוב שני]

דער עמך גוי צאלט נישט קיין סקול האט א דאבל אינקאם און ער קויפט סאך קלענער און אויף ביליגערע מקום, און הערשט שרייט מען אז די מצב טויג נישט מוירי ורבותי מען שלאפט מען ווערט פארפירט

שטעלן זיך אויף אפאר איגעלייט ווילן גיין וואינען און לינדען, קיינער איז נישט איטרעסירט זיי צו העלפן עס זאל זיך בויען

[דער תהלים איד]

א סעלאשען וואס ס"ה בארויגט עס אז מען האט נישט נישט גארנישט געטהון איז ס"ה א בארויגינג """כלל ישראל גייט אונטער"""

ווי פלעגט ר' סענדער זאגן? דער לעצטער וואס גייט ארויס זאל אויסלעשן די לעקטער.... הפנים שיק מיר א מעסעדזש ווען די אונטערגאנג איז פיינעל.

ערנסט גערעדט, מען טוט אלעס וואס מען קען. מען וויל טון אסאך מער, נאר דער בוכ"ע וויל נישט.

[דער תהלים איד]

שטעלן זיך אויף אפאר איגעלייט ווילן גיין וואינען און לינדען, קיינער איז נישט איטרעסירט זיי צו העלפן עס זאל זיך בויען

ווער העלפט נישט וואס? אויף וועמען איז די ווייטאג דא?

[בלומען]

וויאזוי קען מען אין בלומינגבערג בעטן 260 א סקווער פיס? און אין וואלדן ניו יארק הער איך בערך די זעלבע מיט א בעיסמענט וואס אויב מרעכנט די בעיסמענט איז עס 180 א סקווער פיס

און דאס וויפיל מ'קען יא (בערך 290 האלט עס יעצט), איז נאר ווייל דער שטח דארט אינעם פארוואוסטן בלומינגבורג האט געקאסט פיאסטערס.

אה פארגעסן טאקע אז די לאט שפילט א שטארקע ראלע אינעם פרייז
וויפיל האט נאר די ועד הקרי' לאט געקאסט?

[דער תהלים איד]

@בלומען מען רעדט נישט דא פון ועד הקרי', מען רעדט דא פון וויפיל א נדבן קען יעצט קומען קויפן שטחים און בויען דירות צו מאכן א חלוקה.

ווילסט אריינגיין דערין?

[יום טוב שני]

א סעלאשען וואס ס"ה בארויגט עס אז מען האט נישט נישט גארנישט געטהון איז ס"ה א בארויגינג """כלל ישראל גייט אונטער"""

ווי פלעגט ר' סענדער זאגן? דער לעצטער וואס גייט ארויס זאל אויסלעשן די לעקטער.... הפנים שיק מיר א מעסעדזש ווען די אונטערגאנג איז פיינעל.

ערנסט גערעדט, מען טוט אלעס וואס מען קען. מען וויל טון אסאך
מער, נאר דער בוכ"ע וויל נישט.

אההא צו בויען ריזיגע נייע בילדונגס און איבערבויען אלטע בתי מדרשים און חתונה זאלן און אנדערע צובירישע ענינים און די נאנט און אין די ווייט פאר מיליאנען פאר דעם איז דא יייאאאא! אבער בויען רענטעלס וואס מען ברויך אפילו נישט דערלייגן נאר בעטען
וויפיל עס קאסט צו דעקן, דארטן איז נישט דא?

[יום טוב שני]

שטעלן זיך אויף אפאר איגעלייט ווילן גיין וואינען און לינדען, קיינער איז נישט איטרעסירט זיי צו העלפן עס זאל זיך בויען

ווער העלפט נישט וואס? אויף וועמען איז די ווייטאג דא?

וויפיל נדבן הביניןס האסטו לעצטענס גיהערט פאר לינדען ?

[דער תהלים איד]

@יום טוב שני אויף וועמען פרעגסטו דאס?

אז דו ווילסט אונטערנעמען א פראיעקט פון דירות לשם מצוה, און פארקויפן פאר נגידים "זכות חלון", "זכות בעדרום", אדער "זכות כל הדירה", "חדר אשר יצר", און לייגן שיינע טעוועלעך פון לזכות אדער לעילוי נשמת, הייב אן צו טון דערין. ווער ווייס... אפשר וועט עס געלונגען.

[יום טוב שני]

@יום טוב שני אויף וועמען פרעגסטו דאס?

אז דו ווילסט אונטערנעמען א פראיעקט פון דירות לשם מצוה, און פארקויפן פאר נגידים "זכות חלון", "זכות בעדרום", אדער "זכות כל הדירה", "חדר אשר יצר", און לייגן שיינע טעוועלעך פון לזכות אדער לעילוי נשמת, הייב אן צו טון דערין. ווער ווייס... אפשר וועט עס געלונגען.

דאס איז דאך די פראבלעם אז יענץ פאשט מען אויף די אופנים ווי די האסט דערמאנט טאקע

[אנדערער]

טאקע.
קוגל נישט.

די פוינט איז נישט נאר נצרך לבריות

חתונה מאכן קאסט כך וכך. ווען א צווייטער צאלט עס קאסט עס נאך אלץ

חתונה מאכן אין א פלאץ וואס קאסט ביליגער שפארט מען זיך, אויב האט א איד מנדב געווען די זאל כדי עס זאל קענען זיין ביליגער הייסט נישט אז די חתונה קאסט עכט מער

ווייסט וואס ס’טייטשט ”עכט”?
עכט מיינט אז צענדליגע אידן האבן זיך געשפארט טויזענטער דאלארן דורך יענע מהלך.
דו וועסט חקר’ענען און אנקומען אז דעיס איז נישט די מהלך.. אקעי. איי רעספעקט יו.

איך האב ערגעץ געזאגט דעיס איז נישט די מהלך? ער זאגט ער האט חתונה געמאכט פאר 7 טויזנט וואס איז פשוט נישט אמת. אמת טאקע אז פון זיין טאש איז טאקע נאר ארויס 7 אלפים אבער אנדערע האבן געצאלט דירעקט פאר זיין קינדס חתונה

[להיות]

די פוינט איז נישט נאר נצרך לבריות

חתונה מאכן קאסט כך וכך. ווען א צווייטער צאלט עס קאסט עס נאך אלץ

חתונה מאכן אין א פלאץ וואס קאסט ביליגער שפארט מען זיך, אויב האט א איד מנדב געווען די זאל כדי עס זאל קענען זיין ביליגער הייסט נישט אז די חתונה קאסט עכט מער

ווייסט וואס ס’טייטשט ”עכט”?
עכט מיינט אז צענדליגע אידן האבן זיך געשפארט טויזענטער דאלארן דורך יענע מהלך.
דו וועסט חקר’ענען און אנקומען אז דעיס איז נישט די מהלך.. אקעי. איי רעספעקט יו.

איך האב ערגעץ געזאגט דעיס איז נישט די מהלך? ער זאגט ער האט חתונה געמאכט פאר 7 טויזנט וואס איז פשוט נישט אמת. אמת טאקע אז פון זיין טאש איז טאקע נאר ארויס 7 אלפים אבער אנדערע האבן געצאלט דירעקט פאר זיין קינדס חתונה

האב איך מסכים געווען מיט דיר.

[יום טוב שני]

@יום טוב שני אויף וועמען פרעגסטו דאס?

אז דו ווילסט אונטערנעמען א פראיעקט פון דירות לשם מצוה, און פארקויפן פאר נגידים "זכות חלון", "זכות בעדרום", אדער "זכות כל הדירה", "חדר אשר יצר", און לייגן שיינע טעוועלעך פון לזכות אדער לעילוי נשמת, הייב אן צו טון דערין. ווער ווייס... אפשר וועט עס געלונגען.

דאס איז דאך די פראבלעם אז יענץ פאשט מען אויף די אופנים ווי די האסט דערמאנט טאקע

עס איז דא גענוג און נאך מארקעטינג געדאנקען אז מען וויל
משל 1) אזוי ווי עס איז דא טראמפ טאיער, אמאל פלעגט כמעט יעדע גרויסע בילדונג האבן א נאמען
משל 2) א נאמען פון א גאס

[דער תהלים איד]

@יום טוב שני אויף וועמען פרעגסטו דאס?

אז דו ווילסט אונטערנעמען א פראיעקט פון דירות לשם מצוה, און פארקויפן פאר נגידים "זכות חלון", "זכות בעדרום", אדער "זכות כל הדירה", "חדר אשר יצר", און לייגן שיינע טעוועלעך פון לזכות אדער לעילוי נשמת, הייב אן צו טון דערין. ווער ווייס... אפשר וועט עס געלונגען.

דאס איז דאך די פראבלעם אז יענץ פאשט מען אויף די אופנים ווי די האסט דערמאנט טאקע

עס איז דא גענוג און נאך מארקעטינג געדאנקען אז מען וויל
משל 1) אזוי ווי עס איז דא טראמפ טאיער, אמאל פלעגט כמעט יעדע גרויסע בילדונג האבן א נאמען
משל 2) א נאמען פון א גאס

נו פארוואס טוסטו עס נישט?

[יום טוב שני]

דאס איז דאך די פראבלעם אז יענץ פאשט מען אויף די אופנים ווי די האסט דערמאנט טאקע

עס איז דא גענוג און נאך מארקעטינג געדאנקען אז מען וויל
משל 1) אזוי ווי עס איז דא טראמפ טאיער, אמאל פלעגט כמעט יעדע גרויסע בילדונג האבן א נאמען
משל 2) א נאמען פון א גאס

נו פארוואס טוסטו עס נישט?

סוי די פארשטייסט שוין וואס איך זאג?