וועלכע ברכה מאכט מען אויף…

[וואוילער]

גרעיפ דזוס אייסעס - גיי מיר פרעגן דעם דיין אי"ה, אבער העץ איז נישט מסתבר, ווייל אויף ארענדז דזוס מאכט מען נישט קיין העץ, יעדע פרוכט וואס איז אויסגעקוועטשט איז מער נישט העץ, נאר וויין האט באקומען א ספעציעלע ברכה צוליב איר חשובות, וואס איז מעגליך מער נישטא ווען ס'איז אייסעס.

רייז - מיר האט מען אויך אויסגעלערט צו מאכן אלע 3 ברכות, אבער מיין מורה הוראה האט מיר געזאגט אז אדער שהכל (למשל קליינע קינדער וואס מ'קען נישט פארלאנגען אלע 3 ברכות), אדער מאכן מזונות/האדמה אויף אנדערע זאכן.

[וואוילער]

דער דיין זאגט אז גרעיפ דזוס אייסעס איז הגפן.

יעדער קען פרעגן זיין לאקאלע דיין.

[טראפקעלע]

געהערט אויף א געוויסע דיין אז ער וואשט זיך פאר יעדע נאכטמאל צו פארמיידן שאלות.

[אלעמאל]

דער דיין זאגט אז גרעיפ דזוס אייסעס איז הגפן.

יעדער קען פרעגן זיין לאקאלע דיין.

זאג פאר'ן דיין שליט"א, אז בדבריו אלו, איז ער חולק מיט'ן אורחות חיים המובא בב"י סי' ר"ב, בדין ארופי. וואס דער ב"י שרייבט צו ופשוט הוא.
וראה בהגהות פון מהדורת הדרת קודש, סיי פונ'ם ברכי יוסף, און סיי פונ'ם כף החיים.

כ'האב נישט געטראפן קיין חולק.

זעהט אויס דער דיין האט יא.

צו ער קען מוחל זיין און זאגן ווער דער חולק איז?

[וואוילער]

ברענג ביטע אראפ די שטיקלעך וואס דו צוגעצייכענט, ס'איז מיר צו שווער צו גיין נאכקוקן.

[וואוילער]

געהערט אויף א געוויסע דיין אז ער וואשט זיך פאר יעדע נאכטמאל צו פארמיידן שאלות.

דעס מיינט נישט איינער וואס ווייסט וואס ער טוט, א תלמיד חכם דארף דעס נישט טוהן.

[Azoi Tzi Zugen]

געהערט אויף א געוויסע דיין אז ער וואשט זיך פאר יעדע נאכטמאל צו פארמיידן שאלות.

דעס מיינט נישט איינער וואס ווייסט וואס ער טוט, א תלמיד חכם דארף דעס נישט טוהן.

וואס עפעס? ס'איז דא אזא זאך ווי "ספיקות"

[וואוילער]

ס'דא ספיקות, אבער זיך אוועקשטעלן אז מ'וואשט זיך אלעמאל איז נישט די וועג ארויס.

[Azoi Tzi Zugen]

פארוואס נישט?

ס'איז נישט קיין וועג צו "פסקנ'ען". אבער 'פאר זיך' לחומרא איז דאס זיכער גאר אויסגעהאלטן.

[וואוילער]

כ'האב נישט געזאגט אז ס'איז נישט אויסגעהאלטן, נאר געווענליך איינער וואס קען הלכה דארף דאס נישט טוהן, אויסער אין אן אויסנאם פאל.

[טראפקעלע]

ווילסט מיר זאגן אז איינער וואס מאכט 3 ברכות אויף רייז איז נישט קיין ת"ח?
אויב די שועה"ר נעמט אן שהכל און די מ"ב נעמט אן מזונות וכו', און ער וויל יוצא זיין אליבא דכו"ע איז ער נישט א ת"ח?

ער טוט נאך א בעסערע עצה און וואשט זיך,
ס'איז דא גענוג שאלות וואס ענדיגט זיך נישט מיט א כולי עלמא'דיגע הלכה,
קען מען זיך מחמיר זיין און זיך וואשן, אדער מאכן קודם אויף אנדערע עסן די ברכות וואס איז א שאלה,

אבער די עצה פון זיך וואשן העלפט אויך פאר שאלות וועגן עיקר וטפל און די סדר הברכות, וואס איז תלוי אין חשיבות, און חביבות.

[אסמכתא בעלמא]

ווילסט מיר זאגן אז איינער וואס מאכט 3 ברכות אויף רייז איז נישט קיין ת"ח?

איך הייב אויף די האנט... (שיעור געווארן אויס ת"ח )

[טראפקעלע]

ווילסט מיר זאגן אז איינער וואס מאכט 3 ברכות אויף רייז איז נישט קיין ת"ח?

איך הייב אויף די האנט... (שיעור געווארן אויס ת"ח )

געמיינט צו זאגן אויף 3 באזונדערע מאכלים (מזונות,האדמה,שהכל) פארן עסן די רייז,
אזוי ווי אסאך יראי השם(ת"ח) טוהן.

[אסמכתא בעלמא]

יא יא, און איך האב געמיינט צו זאגן אז איך בין צווישן די וואס טוען אזוי.

(ווייל כהאב אזוי געזען ביי מיין טאטן לאויש"ט)

[וואוילער]

כ'מיין אז איך פארשטיי וואס דו זאגסט, און דו פארשטייסט וואס איך זאג.

[אלעמאל]

ברענג ביטע אראפ די שטיקלעך וואס דו צוגעצייכענט, ס'איז מיר צו שווער צו גיין נאכקוקן.

דברי הרב"י סי' ר"ב.
כתוב בארחות חיים על ארופי מברך שהכל ופשוט הוא:
(קיינער איז נישט חולק דערויף)

וואס מיינט דאס אירופי?

כף החיים סי' ר''ב ס''ק ט''ז.jpg (206.92 KiB) געזען געווארן 296 מאל

אדער געקוועטשטע טרויבן, וואס מ'לייגט אריין עפעס א ווייסע שטויב, הידוע ליודעים, (ובלע"ז קעמיקעל"ס, יא דאס וואס לאזט נישט קיין טרויבן זאפט ווערן קיין וויין) .
אדער פארגליווערט.

פארפרוירענע טרויבן זאפט, איז לכאורה שהכל מיט א שם ומלכות.
עס האט דאך ביידע.
סיי פארגליווערט, און סיי האט עס א באשטאנדטייל, וואס לאזט עס נישט ווערן קיין וויין

איי וועסטו מיר פרעגן, אז דער קאמפעני זאגט, אז מ'קען יא מאכן וויין פון גרעיפ דזשוס?
אדער יא אדער ניין.
אפילו ווען יא, איז עס נישט נאטירלעך, נאר מ'דארף אריינלייגן עפר לבן ידוע, על עפרו, היייסט עס נאך א קעמיקאל זאל מבטל זיין דאס ערשטע קעמיקאל, נאר דערנאך קען מען אפשר מאכן וויין.
ממילא איז עס קיין קשיא נישט.

דער דיין האלט אנדערש?
מסתמא ווייסט ער בעסער פון מיר.
פרעג איהם אבער פארוואס.

תורה הוא וללמוד אני צריך.

[אלעמאל]

ס'דא ספיקות, אבער זיך אוועקשטעלן אז מ'וואשט זיך אלעמאל איז נישט די וועג ארויס.

100%

נישט נאר עס איז נישט קיין מהלך פאר'ן ציבור.
נאר דייקא ביי ברכות שטייט אז מברכותיו של אדם דארף זיין ניכר אז ער איז א ת"ח.
און מ'ניצט ענדערש א לשון וואס איז נישט אזוי פשוט אז עס מיינט דער פשוט'ער כוונה, נאר צו ווייזען אז מ'איז א תלמוד חכם.

[טראפקעלע]

ס'דא ספיקות, אבער זיך אוועקשטעלן אז מ'וואשט זיך אלעמאל איז נישט די וועג ארויס.

100%

נישט נאר עס איז נישט קיין מהלך פאר'ן ציבור.
נאר דייקא ביי ברכות שטייט אז מברכותיו של אדם דארף זיין ניכר אז ער איז א ת"ח.
און מ'ניצט ענדערש א לשון וואס איז נישט אזוי פשוט אז עס מיינט דער פשוט'ער כוונה, נאר צו ווייזען אז מ'איז א תלמוד חכם.

ער פסק'נט נישט אזוי,

נאר פאר זיך -זייענדיג א ת"ח, וואס קען אלע שיטות- וויל מחמיר זיין יוצא צו זיין אליבא דכו"ע.
אזויווי אויבן שוין ארויסגעברענגט.

[אלעמאל]

ס'דא ספיקות, אבער זיך אוועקשטעלן אז מ'וואשט זיך אלעמאל איז נישט די וועג ארויס.

100%

נישט נאר עס איז נישט קיין מהלך פאר'ן ציבור.
נאר דייקא ביי ברכות שטייט אז מברכותיו של אדם דארף זיין ניכר אז ער איז א ת"ח.
און מ'ניצט ענדערש א לשון וואס איז נישט אזוי פשוט אז עס מיינט דער פשוט'ער כוונה, נאר צו ווייזען אז מ'איז א תלמוד חכם.

ער פסק'נט נישט אזוי,

נאר פאר זיך -זייענדיג א ת"ח, וואס קען אלע שיטות- וויל מחמיר זיין יוצא צו זיין אליבא דכו"ע.
אזויווי אויבן שוין ארויסגעברענגט.

כ'וועל איבער זאגן.

קוק אין גמרא ברכות לח.

משתבחין ליה רבנן לרבי זירא [את] בר רב זביד אחוה דר"ש בר רב זביד דאדם גדול הוא ובקי בברכות הוא אמר להם לכשיבא לידכם הביאוהו לידי זמנא חדא איקלע לגביה אפיקו ליה ריפתא פתח ואמר מוציא אמר זה הוא שאומרים עליו דאדם גדול הוא ובקי בברכות הוא וכו'
און דער פשט איז ווייל מוציא איז לכו"ע, און המוציא איז נאר דעת רבנן.

מברכותיו של אדם ניכר אם תלמוד חכם הוא, נישט ווי אזוי מ'דרייט זיך ארויס נאר ווי אזוי מ'פסק'נט.

ממילא עסן ברויט ווען מ'וויל נישט עכט, נאר כדי מוציא זיין מכח ברכות, איז נישט עכט קיין היכר אם הוא תלמוד חכם.

ובעצם אדרבה ואדרבה, בפשטות איז עס נישט אויסגעהאלטן לויטן מג"א קע"ז ס"ק א (ווענד זיך ווי אזוי מ'לערנט עס אפ, אבער עכ"פ ווי טייל פוסקים לערנען פשט אין מג"א, איז זיכער צ"ע)

און נאכאמאל, דער דיין ווייסט זיכער בעסער, אבער איך פארשטיי עס נישט.

[וואוילער]

ברענג ביטע אראפ די שטיקלעך וואס דו צוגעצייכענט, ס'איז מיר צו שווער צו גיין נאכקוקן.

דברי הרב"י סי' ר"ב.
כתוב בארחות חיים על ארופי מברך שהכל ופשוט הוא:
(קיינער איז נישט חולק דערויף)

וואס מיינט דאס אירופי?

כף החיים סי' ר''ב ס''ק ט''ז.jpg

אדער געקוועטשטע טרויבן, וואס מ'לייגט אריין עפעס א ווייסע שטויב, הידוע ליודעים, (ובלע"ז קעמיקעל"ס, יא דאס וואס לאזט נישט קיין טרויבן זאפט ווערן קיין וויין) .
אדער פארגליווערט.

פארפרוירענע טרויבן זאפט, איז לכאורה שהכל מיט א שם ומלכות.
עס האט דאך ביידע.
סיי פארגליווערט, און סיי האט עס א באשטאנדטייל, וואס לאזט עס נישט ווערן קיין וויין

איי וועסטו מיר פרעגן, אז דער קאמפעני זאגט, אז מ'קען יא מאכן וויין פון גרעיפ דזשוס?
אדער יא אדער ניין.
אפילו ווען יא, איז עס נישט נאטירלעך, נאר מ'דארף אריינלייגן עפר לבן ידוע, על עפרו, היייסט עס נאך א קעמיקאל זאל מבטל זיין דאס ערשטע קעמיקאל, נאר דערנאך קען מען אפשר מאכן וויין.
ממילא איז עס קיין קשיא נישט.

דער דיין האלט אנדערש?
מסתמא ווייסט ער בעסער פון מיר.
פרעג איהם אבער פארוואס.

תורה הוא וללמוד אני צריך.

לויט דיר קומט אויס אז גרעיפ דזוס איז שהכל?

[וואוילער]

ער פסק'נט נישט אזוי,

נאר פאר זיך -זייענדיג א ת"ח, וואס קען אלע שיטות- וויל מחמיר זיין יוצא צו זיין אליבא דכו"ע.
אזויווי אויבן שוין ארויסגעברענגט.

עס ענדעלט מער אין OCD
אגב ר"ת א'תקינו ס'עודתא ד'מהימנותא

[אסמכתא בעלמא]

@וואוילער ס'איז זייער אומדערהערט צו זאגן אויף א נארמאלע חומרא אז ס'איז OCD!!!

איך בין שארף מוחה דערויף.

[אלעמאל]

ברענג ביטע אראפ די שטיקלעך וואס דו צוגעצייכענט, ס'איז מיר צו שווער צו גיין נאכקוקן.

דברי הרב"י סי' ר"ב.
כתוב בארחות חיים על ארופי מברך שהכל ופשוט הוא:
(קיינער איז נישט חולק דערויף)

וואס מיינט דאס אירופי?

כף החיים סי' ר''ב ס''ק ט''ז.jpg

אדער געקוועטשטע טרויבן, וואס מ'לייגט אריין עפעס א ווייסע שטויב, הידוע ליודעים, (ובלע"ז קעמיקעל"ס, יא דאס וואס לאזט נישט קיין טרויבן זאפט ווערן קיין וויין) .
אדער פארגליווערט.

פארפרוירענע טרויבן זאפט, איז לכאורה שהכל מיט א שם ומלכות.
עס האט דאך ביידע.
סיי פארגליווערט, און סיי האט עס א באשטאנדטייל, וואס לאזט עס נישט ווערן קיין וויין

איי וועסטו מיר פרעגן, אז דער קאמפעני זאגט, אז מ'קען יא מאכן וויין פון גרעיפ דזשוס?
אדער יא אדער ניין.
אפילו ווען יא, איז עס נישט נאטירלעך, נאר מ'דארף אריינלייגן עפר לבן ידוע, על עפרו, היייסט עס נאך א קעמיקאל זאל מבטל זיין דאס ערשטע קעמיקאל, נאר דערנאך קען מען אפשר מאכן וויין.
ממילא איז עס קיין קשיא נישט.

דער דיין האלט אנדערש?
מסתמא ווייסט ער בעסער פון מיר.
פרעג איהם אבער פארוואס.

תורה הוא וללמוד אני צריך.

לויט דיר קומט אויס אז גרעיפ דזוס איז שהכל?

עס קומט אויס, טאקע.

(גם עי' ספר אשרי האי"ש או"ח ח"א, פרק ל"ו, שחושש לכך, ומסיים וצ"ע לדינא, ובמק"א ראיתי פעם בשמו לחשוש כן, שלא לברך בפה"ג, אבל לא לברך שהכל, ולא דכירנא אי'ה מקום כבודו, ואין לי ספרים תח"י כעת)


אבער להלכה, קענסטו אפשר לערנען אז דו האלסט ווי דער ברכי יוסף, אז נאר ווען עס איז פארגליווערט.
אבער אויב עס איז פארפרוירענע טרויבן זאפט, איז עס דאך לכולי עלמא, ואין כאן שום חולק הנראה לעיניים.

ממילא בין איך טאקע שטארק נייגעריג וואס דער דיין דידן לערנט דא.

[וואוילער]

ווען די עצה פון זיך וואשן וואלט געהאלפן דא וואלט גוט געוועהן, די פראבלעם איז אז ביי דעם פאל העלפט עס נישט.

[צדקת הצדיק]

גרעיפ דזוס אייסעס - גיי מיר פרעגן דעם דיין אי"ה, אבער העץ איז נישט מסתבר, ווייל אויף ארענדז דזוס מאכט מען נישט קיין העץ, יעדע פרוכט וואס איז אויסגעקוועטשט איז מער נישט העץ, נאר וויין האט באקומען א ספעציעלע ברכה צוליב איר חשובות, וואס איז מעגליך מער נישטא ווען ס'איז אייסעס.

רייז - מיר האט מען אויך אויסגעלערט צו מאכן אלע 3 ברכות, אבער מיין מורה הוראה האט מיר געזאגט אז אדער שהכל (למשל קליינע קינדער וואס מ'קען נישט פארלאנגען אלע 3 ברכות), אדער מאכן מזונות/האדמה אויף אנדערע זאכן.

איך בין נישט אויסגעקאכט אין ברכת הפירות, בערך דארף צי זיין די חילוק, אלע פירות ווען מען קוועטשט עס אויס איז דא א סברה פין זיעה בעלמה (עיין ברכות לח.) משא״כ טרויבן, וא״כ וואלט ווען וויין געדארפט זיין העץ (עיין ברכות נ: דיין שלא מזג לחד דיעה הוא העץ), נאר ווייל עס איז חשוב מאכט מען הגפן.
משא״כ אייסעס האט נישט די חשיבות איז עס העץ, (הפמ״ג מסתפק בין העץ להגפן ונוטה להעץ)