דרך הלימוד מיט תשב''ר

[כרוספדין]

ווי זאגט די וועלט? "שקר אין לו רגלים, אבער ווי לאנג דער אמת בינד צו זיינע שיך איז דער ליגענט שוין לאנג פארשפרייט אין די גאנצע וועלט"

לא יאומן וויפול ליגענט און דמיונות דא ווערט געליפטערט

שפתיים יושק, איך האלט אויך אזוי, איך האב עס געפילט ביים ליינען די דער בלאט ארטיקל

[איך]

דער וואס קען זאגן ברבים אז היינט צו טאג לערענט מען ווייניגער ווי אמאל, זאל ביטע ארויסגיין קוקן צו ס'איז נישט יעצט נאכט,

ווי שעמט ער זיך נישט צו שרייבן אזא שקר?

איר זענט נישט גערעכט...

[בן תורה]

איך האב אויפגעפאסט איין זאך. אמאל פלעגט כתה ט' זיך פארהערן סוף יאר '100 בלאט' במשך די יארן איז עס געווארן ווייניגער און ווייניגער.

[כרוספדין]

איך האב אויפגעפאסט איין זאך. אמאל פלעגט כתה ט' זיך פארהערן סוף יאר '100 בלאט' במשך די יארן איז עס געווארן ווייניגער און ווייניגער.

ווען ס’איז געווען איין מנהל האט ער צוזאם גענומען די לימודים, ווען מהאט דאס אפגעטיילט איז עס טאקעהשוואער געווארן

[דער תהלים איד]

העתקה מדוייקת שיחה עם הרה"ח ר' וואלף כ"ץ הי"ו ר"ח חשון תשפ"ג לפ"ק
שואל: ס'איז דא א ספר וואס עס האט געמאכט שטאלצבערג , א ליקוט פון רבי'ן אויף חינוך, שלהבת קודש, ברענגט ער דא פון אייך זאכן וואס איר האט אפגעשריבן תשכ"ד .
איז איינע פון די שאלות דא איז אויב מען האט נישט קיין צייט צו לערנען גמרא מיט חו"ר....
ר"וו: זאל מען לערנען חו"ר.
ש: יא, וואס מיינט דאס מען זאל לערנען די גאנצע סדרה און נאכדעם די גמרא?
ר"וו: ניין ניין, מען זאל לערנען די חומש פון די וואך.
ש: נו, מען זאל לערנען אויף די גאנצע וואך?
ר"וו: ביז וואו מען קען אנקומען.
ש: פארוואס איך פרעג איז, ווייל ס'איז דא היינט ווער ס'וויל בויען אויף דעם, אז מען דארף נעמען דעם מהלך פון לערנען קודם חומש און ווען מען קען שוין חמשה חומשי תורה זאל מען זיך זעצן לערנען גמרא .
ר"וו: ניין ניין בשום אופן נישט!
ש: דאס זיכער נישט?
ר"וו: דער רבי האט מיר געהייסן פרעגן ווען איך האב אנגענומען דאס מלומדות , פרעגן צו מען לערנט חו"ר יעדע וואך, ער האט געהאלטן אז מען דארף לערנען חו"ר פון די וואך!
ש: און אויב מעך קען לערנען חו"ר ביז שלישי און מער גמרא אדער ביז חמישי און ווייניגער גמרא וועלכע איז ענדערשט .
ר"וו: חו"ר איז פריער.
ש: דאס מיינט אז אויב מען קען לערנען נאר חו"ר און בכלל נישט קיין גמרא זאל מען אזוי טון ?
ר"וו:דאס האב איך נישט געזאגט, מען זאל זען אנצוקומען חו"ר, דאס איז נישט קיין זייטן זאך , ס'איז אן עיקר.
ש: אבער דאס לשון דא איז, שלא יתחילו ללמוד גמ' עד שעבר כל התורה כולה?
ר"וו: ס'איז פאלש! ס'איז פאלש געשריבן איך האב דעם ארגינעלן כתב, אז דו וועסט אמאל דא זיין קען איך דיר עס געבן, בשעת מעשה האב איך עס געשריבן,כ'האב נישט געהאט קיין טעיפ האב איך געשריבן, וואס דו זאגסט, איז ווי די ליטווישע וואס קענען לערנען פ' ויקרא אין בראשית פארשטייסט?
ש:ס'טייטשט דאס נישט?
ר"וו: ניין ניין!
ש:דאס האט דער רבי נישט געלאזט?
ר"וו: ניין!
ש: מען האט דאס אויס געשמועסט דארט?
ר"וו: יא, דער רבי האט מיר אויך אליינס געזאגט ווען כ'האב אנגענומען דאס דארט , צו מען לערנט יעדע וואך די חו"ר, נאר דעמאלטס קען איך!
ש:ס'טייטשט דוקא די חומש פון די וואך ?
ר"וו: יא! וויפיל מען קען אנקומען מען זאל לייגן א דגוש, ווייל ס'איז א יסוד, ס'איז נישט קיין זייטן זאך.
ש: דער יסוד איז בכלל לערנען חו"ר?
ר"וו: לערנען חו"ר פון די וואך און גוט לערנען וויפיל מען קען אנקומען, און מען זאל נישט מאכן חו"ר פאר א טפל. ש: וועלכע מוסד איז דאס געווען?
ר"וו: ישיבת חפץ חיים אין די וועסט סייד.
דער רבי האט געזאגט וויסן זאלסטו, ס'איז דא די ליטווישע וואס לערנען ביז מען ענדיגט כסדר, איין יאר לערנט מען בראשית און אזוי ווייטער, דאס בשום אופן נישט! מען זאל לערנען די סדרה פון די וואך.
פארשטייסט? ער האט מיר אליינס געזאגט, ער האט מסכים געווען איך זאל ווערן א מלמד ערגעץ אנדערש אבער מקפיד געווען מען זאל לערנען די סדרה פון די וואך ....

פארוואס זאלט איר נישט שענקען דעם רעקארדירונג?

[גראסערי]

איך האב אויפגעפאסט איין זאך. אמאל פלעגט כתה ט' זיך פארהערן סוף יאר '100 בלאט' במשך די יארן איז עס געווארן ווייניגער און ווייניגער.

ווען ס’איז געווען איין מנהל האט ער צוזאם גענומען די לימודים, ווען מהאט דאס אפגעטיילט איז עס טאקעהשוואער געווארן

דאס זיך פארהערן 100 בלאט גמרא האט מיט די מציאות גארנישט געהאט
עס האט אזויפיל געדארפט אויפטון צו האלטן די בחורים וואס ווערן טינעדעשערס גוט פארנומען, און פארדרייען די צייט יעדן טאג מיט עפעס אנדערש אז מען זאל נישט האבן קיין צייט צו זינדיגען
היינט פילט מען נישט שלעכט צו משוגע מאכן די בחורים מיט 80 בלאט, און מען מאכט נאך א חזרה אויף די זעלבע בלעטער

[דער תהלים איד]

אזויפיל יא, דער שטיקל אין בלאט איז א פרעכער סילוף. זייער זייער נאריש!

Screenshot 2023-12-20 204858.jpg (114.21 KiB) געזען געווארן 479 מאל

צוויי האבן מיר געפרעגט אין אישי וואס דער סילוף איז.

ער פרובירט דא צו לערנען פשט אינעם איינגערינגלטער שטיקל, אז כאילו חומש מוז מען יא לערנען די גאנצע "פאר מען הייבט אן" גמרא, אין די צייט וואס ער שרייבט קלאר מפורש שארף שארף פארקערט! און יעדער פארשטייט אז דא מיינט ער צו זאגן לאפוקי פון די "מעט" וואס ער זאגט אויף נ"ך, וואס דאס איז גענוג אז מען לערנט ממש אביסל, זאגט ער אבער אויפ'ן חומש ארז דאס דארף מען יא לערנען בשלימות, נישט מעט. אבער בעפאר מען לערנט גמרא?! זאגט ער דאך קלארע שארפע ווערטער וואס מ'קען אפילו נישט מסלף זיין מיט'ן בעסטן ווילן:

Screenshot 2023-12-20 211559.jpg (127.21 KiB) געזען געווארן 479 מאל

"תיכף אחר שלומדים איזה פרשיות שבתורה"!

"תיכף בהתחילו להציץ פרח השכל"!

נאר אזוי וועט ער 'שפעטער' קענען פארשטיין דעם מהלך המחשבה פון א איד וויאזוי אפצולערנען א פסוק חומש!

קלארער פון קלאר. דער וואס האט געמאכט דעם סילוף אין בלאט, און האט געמיינט אז ער טוט א טובה פאר'ן רבין מיט'ן צולייגן אייגענע בויך סברות, זאל מוחל זיין און איבערגיין כיתה ג'...

[יום טוב]

אזויפיל יא, דער שטיקל אין בלאט איז א פרעכער סילוף. זייער זייער נאריש!
Screenshot 2023-12-20 204858.jpg

צוויי האבן מיר געפרעגט אין אישי וואס דער סילוף איז.

ער פרובירט דא צו לערנען פשט אינעם איינגערינגלטער שטיקל, אז כאילו חומש מוז מען יא לערנען די גאנצע "פאר מען הייבט אן" גמרא, אין די צייט וואס ער שרייבט קלאר מפורש שארף שארף פארקערט! און יעדער פארשטייט אז דא מיינט ער צו זאגן לאפוקי פון די "מעט" וואס ער זאגט אויף נ"ך, וואס דאס איז גענוג אז מען לערנט ממש אביסל, זאגט ער אבער אויפ'ן חומש ארז דאס דארף מען יא לערנען בשלימות, נישט מעט. אבער בעפאר מען לערנט גמרא?! זאגט ער דאך קלארע שארפע ווערטער וואס מ'קען אפילו נישט מסלף זיין מיט'ן בעסטן ווילן:

Screenshot 2023-12-20 211559.jpg



"תיכף אחר שלומדים איזה פרשיות שבתורה"!

"תיכף בהתחילו להציץ פרח השכל"!

נאר אזוי וועט ער 'שפעטער' קענען פארשטיין דעם מהלך המחשבה פון א איד וויאזוי אפצולערנען א פסוק חומש!

קלארער פון קלאר. דער וואס האט געמאכט דעם סילוף אין בלאט, און האט געמיינט אז ער טוט א טובה פאר'ן רבין מיט'ן צולייגן אייגענע בויך סברות, זאל מוחל זיין און איבערגיין כיתה ג'...

איך זעה דא צוויי אנדער שטיקלעך איז דאס די זעלבע?

[דער תהלים איד]

איך זעה דא צוויי אנדער שטיקלעך איז דאס די זעלבע?

ס'איז א המשך. די שטיקל וואס איך האב געברענגט שטייט ערשט, נאכדעם שטייט דער שטיקל וואס דער בלאט בלאזט אויף. עד כדי כך אז אינעם ארטיקל שרייבט ער גאר אז דער גאנצער מהלך פון דעם חדר איז זאגאר "על דרכו פונעם בעל מחדש פונעם דרך, דער בני יששכר"....

אגב דא איז נאך פונעם בני יששכר, אין אנדערן ספר, מגיד תעלומה, וואו מען זעט אויך קלאר וואס ער האלט:

Screenshot 2023-12-21 134524.jpg (181.01 KiB) געזען געווארן 441 מאל

[שבת קודש]

דא שטייט אבער די זעלבע קלארע ווערטער ''חוץ התורה הקדושה צריך ללמדה כולה מראש ועד סוף''

דאס איז לכאורה א סתירה איינס מיטן צווייטען, קען איינער מסביר זיין

[יום טוב]

אזויפיל יא, דער שטיקל אין בלאט איז א פרעכער סילוף. זייער זייער נאריש!
Screenshot 2023-12-20 204858.jpg

צוויי האבן מיר געפרעגט אין אישי וואס דער סילוף איז.

ער פרובירט דא צו לערנען פשט אינעם איינגערינגלטער שטיקל, אז כאילו חומש מוז מען יא לערנען די גאנצע "פאר מען הייבט אן" גמרא, אין די צייט וואס ער שרייבט קלאר מפורש שארף שארף פארקערט! און יעדער פארשטייט אז דא מיינט ער צו זאגן לאפוקי פון די "מעט" וואס ער זאגט אויף נ"ך, וואס דאס איז גענוג אז מען לערנט ממש אביסל, זאגט ער אבער אויפ'ן חומש ארז דאס דארף מען יא לערנען בשלימות, נישט מעט. אבער בעפאר מען לערנט גמרא?! זאגט ער דאך קלארע שארפע ווערטער וואס מ'קען אפילו נישט מסלף זיין מיט'ן בעסטן ווילן:

Screenshot 2023-12-20 211559.jpg



"תיכף אחר שלומדים איזה פרשיות שבתורה"!

"תיכף בהתחילו להציץ פרח השכל"!

נאר אזוי וועט ער 'שפעטער' קענען פארשטיין דעם מהלך המחשבה פון א איד וויאזוי אפצולערנען א פסוק חומש!

קלארער פון קלאר. דער וואס האט געמאכט דעם סילוף אין בלאט, און האט געמיינט אז ער טוט א טובה פאר'ן רבין מיט'ן צולייגן אייגענע בויך סברות, זאל מוחל זיין און איבערגיין כיתה ג'...

דאס וןאס ער שרייבט איידער לערנען גמרא איז טאקע נישט ריכטיג אבער דאס יא אז ער זאגט אז מען דארף אדורך לערנען די גאנצע תורה שבכתב בתחילת לימידו דאס שטייט יא און די קשיא איז פארוואס נאר די שטיקל דארף מען טון און די אנדערע שטיקל איגנארירן

חוץ מזה סילופים איז דא גענוג אויף די אנדערע זייט פעלט נישט אויס צו אפירקראצן דא
איך געדענק נאך ווען איינער האט זיך געשוואירען דא אז די רבי האט נישט מסכים געווען אז זיינע אייניקלעך אריינצוגיין אין דעם מוסד און ווי פריער געזאגט אז מלערנט נישט די וואכעדחגע סדרה און אז דאס קומט פון זילבערמאן און עד היום הזה הער איך נאך איינעם זאגן אז דער רבי האט נישט געוואוסט ביז ממש לעצטענס אז מלערנט נישט קיין גמרא

[דער תהלים איד]

דא שטייט אבער די זעלבע קלארע ווערטער ''חוץ התורה הקדושה צריך ללמדה כולה מראש ועד סוף''

דאס איז לכאורה א סתירה איינס מיטן צווייטען, קען איינער מסביר זיין

דאס איז לאפוקי פון א שורה בעפאר אז תנ"ך איז גענוג צו לערנען "מעט", זאל מען חומש יא לערנען די גאנצע (כמובן א אינגל וואס קען שוין). אבער אין די זעלבע צייט גליייך אנהייבן גמרא! נישטא בכלל קיין צווייטן משמעות אין זיינע ווערטער.

[אסמכתא בעלמא]

דא האט זיך נעכטן פארמירט א שמועס איבער מנהיגים היינט קעגן אמאל.

איך האב נישט מיטגעהאלטן דעם שמועס, נאר יעצט עס זעענדיג האב איך עס ארויסגעפירט. און ס'איז נישט גרינג געווען.

ביטע! געדענקט אליינס וואס די פארשריפטן דא זענען, מען דעבאטירט נישט דא קיין פאליטיק אדער מיינונגען אויף גדולי ישראל! העלפט אונז אנהאלטן דאס ריינקייט.

יישר כח!

[יום טוב]

דא שטייט אבער די זעלבע קלארע ווערטער ''חוץ התורה הקדושה צריך ללמדה כולה מראש ועד סוף''

דאס איז לכאורה א סתירה איינס מיטן צווייטען, קען איינער מסביר זיין

דאס איז לאפוקי פון א שורה בעפאר אז תנ"ך איז גענוג צו לערנען "מעט", זאל מען חומש יא לערנען די גאנצע (כמובן א אינגל וואס קען שוין). אבער אין די זעלבע צייט גליייך אנהייבן גמרא! נישטא בכלל קיין צווייטן משמעות אין זיינע ווערטער.

נו וואס טוט מען מיט דעם שטיקל פון לערנען "כל התורה מראש ועד סוף"?

[שבת קודש]

קומט אויס לויט די בני יששכר דארף מען טועהן ביידע זאכן גראד ווען מען הייבט אן צו פארשטיין

1. דורכלערנען די גאנצע חומש, ווי ער זאגט ''התורה הקדושה צריך ללמדה כולה מראש ועד סוף בהתחלת לימודו כשיבין לדבר דבר לפי שכלו''
2. אנהייבען לערנען גמרא, ווי ער זאגט ''תיכף אחר שלומדים עמהם פירוש המלות מאיזה פרשיות שבתורה מתחילים ללמוד עמהם גמרא''

לויט דעם טוט דיע חדר נאר די ערשטע זאך פונעם בני יששכר און די אלגעמיינע חדר נאר די צווייטע זאך פונעם בני יששכר, יעדער כאפט זיך מיט זיין בני יששכר,

[אמת]

קומט אויס לויט די בני יששכר דארף מען טועהן ביידע זאכן גראד ווען מען הייבט אן צו פארשטיין

1. דורכלערנען די גאנצע חומש, ווי ער זאגט ''התורה הקדושה צריך ללמדה כולה מראש ועד סוף בהתחלת לימודו כשיבין לדבר דבר לפי שכלו''
2. אנהייבען לערנען גמרא, ווי ער זאגט ''תיכף אחר שלומדים עמהם פירוש המלות מאיזה פרשיות שבתורה מתחילים ללמוד עמהם גמרא''

לויט דעם טועהן ביידע מהלכים נישט ווי די בני יששכר, איז דאס ריכטיג?

לייג די חדר אין א זייט און לערן די בני יששכר וועט דיר אלעס קלאר זיין בס"ד
אין די צווייטע שטיקל, טיילט ער אפ חומש פון נ"ך, און נ"ך קענסטו האבן א שיעור און ענדיגן ווען מען וועט ענדיגן, מש"כ חומש, דארף מען זען וואס פריער צו ענדיגן די גאנצע חומש
און אזוי טוט מען טאקע ביי אונז, מען לערנט אסאך חומש, און ווי פריער מאכט מען זיכער צו ענדיגן די גאנצע חומש, מש"כ נ"ך לערנט מען פיל ווייניגער פון דעם
אבער אז מען זאל בכלל נישט אנהייבן קיין גמרא, ער רעדט דא נישט דערפון בכלל, און דאס זאגט ער להדיא פארקערט.

[יום טוב]

קומט אויס לויט די בני יששכר דארף מען טועהן ביידע זאכן גראד ווען מען הייבט אן צו פארשטיין

1. דורכלערנען די גאנצע חומש, ווי ער זאגט ''התורה הקדושה צריך ללמדה כולה מראש ועד סוף בהתחלת לימודו כשיבין לדבר דבר לפי שכלו''
2. אנהייבען לערנען גמרא, ווי ער זאגט ''תיכף אחר שלומדים עמהם פירוש המלות מאיזה פרשיות שבתורה מתחילים ללמוד עמהם גמרא''

לויט דעם טועהן ביידע מהלכים נישט ווי די בני יששכר, איז דאס ריכטיג?

די אלגעמיינע מהלך שטימט אינגאנצען נישט ווייל צוויי יאר פון התחלת חומש ביז התחלת גמרא

די נייע מהלך שטימט כאטש מיטן לערנען כל תורה שבכתב

[יום טוב]

קומט אויס לויט די בני יששכר דארף מען טועהן ביידע זאכן גראד ווען מען הייבט אן צו פארשטיין

1. דורכלערנען די גאנצע חומש, ווי ער זאגט ''התורה הקדושה צריך ללמדה כולה מראש ועד סוף בהתחלת לימודו כשיבין לדבר דבר לפי שכלו''
2. אנהייבען לערנען גמרא, ווי ער זאגט ''תיכף אחר שלומדים עמהם פירוש המלות מאיזה פרשיות שבתורה מתחילים ללמוד עמהם גמרא''

לויט דעם טועהן ביידע מהלכים נישט ווי די בני יששכר, איז דאס ריכטיג?

לייג די חדר אין א זייט און לערן די בני יששכר וועט דיר אלעס קלאר זיין בס"ד
אין די צווייטע שטיקל, טיילט ער אפ חומש פון נ"ך, און נ"ך קענסטו האבן א שיעור און ענדיגן ווען מען וועט ענדיגן, מש"כ חומש, דארף מען זען וואס פריער צו ענדיגן די גאנצע חומש
און אזוי טוט מען טאקע ביי אונז, מען לערנט אסאך חומש, און ווי פריער מאכט מען זיכער צו ענדיגן די גאנצע חומש, מש"כ נ"ך לערנט מען פיל ווייניגער פון דעם
אבער אז מען זאל בכלל נישט אנהייבן קיין גמרא, ער רעדט דא נישט דערפון בכלל, און דאס זאגט ער להדיא פארקערט.

און די געהעריגע חדר הייבט מען גלייך אן גמרא?

[שבת קודש]

אין וועלעכע יארגאנג הייבט מען אן אין די אלגעמיינע חדרים צו לערנען די גאנצע סדרה?

[יום טוב]

אין וועלעכע יארגאנג הייבט מען אן אין די אלגעמיינע חדרים צו לערנען די גאנצע סדרה?

כיתה ט (אויב דעמאלטס יא)
איך מיין אז למעשה לערנט מען בכלל נישט די גאנצע סדרה נישט זיכער

[שבת קודש]

אין וועלעכע יארגאנג הייבט מען אן אין די אלגעמיינע חדרים צו לערנען די גאנצע סדרה?

כיתה ט (אויב דעמאלטס יא)
איך מיין אז למעשה לערנט מען בכלל נישט די גאנצע סדרה נישט זיכער

אויב אזוי טוט קיינער נישט ווי די בני יששכר

[יום טוב]

אין וועלעכע יארגאנג הייבט מען אן אין די אלגעמיינע חדרים צו לערנען די גאנצע סדרה?

כיתה ט (אויב דעמאלטס יא)
איך מיין אז למעשה לערנט מען בכלל נישט די גאנצע סדרה נישט זיכער

אויב אזוי טוט קיינער נישט ווי די בני יששכר

טאקע נישט
ווער זאגט אז יא?

[אמת]

קומט אויס לויט די בני יששכר דארף מען טועהן ביידע זאכן גראד ווען מען הייבט אן צו פארשטיין

1. דורכלערנען די גאנצע חומש, ווי ער זאגט ''התורה הקדושה צריך ללמדה כולה מראש ועד סוף בהתחלת לימודו כשיבין לדבר דבר לפי שכלו''
2. אנהייבען לערנען גמרא, ווי ער זאגט ''תיכף אחר שלומדים עמהם פירוש המלות מאיזה פרשיות שבתורה מתחילים ללמוד עמהם גמרא''

לויט דעם טועהן ביידע מהלכים נישט ווי די בני יששכר, איז דאס ריכטיג?

די אלגעמיינע מהלך שטימט אינגאנצען נישט ווייל צוויי יאר פון התחלת חומש ביז התחלת גמרא

די נייע מהלך שטימט כאטש מיטן לערנען כל תורה שבכתב

די נייע מהלך גרעניצט מיט א זאך אויף וואס ער זאגט אז מען קען צוקומען צו אפיקורסת, און אפילו וואלט מען ווען אין די אלטע נישט געטון ווי די צווייטע שטיקל, גרעניצט עס זיך אבער נאכנישט מיט אזא הארבע זאך
אבער אליבא דאמת איז עס סתם א זאמד געווארפאכטס, ווען די מציאות איז קלאר
די אלטע מהלך הייבט מען אן משניות, אין כתה ג', און גלייך דערויף גמרא, וואס דאס איז די שנעלסטע וועג שייך, גלייך נאכן אנהייבן עפעס חומש

[יום טוב]

קומט אויס לויט די בני יששכר דארף מען טועהן ביידע זאכן גראד ווען מען הייבט אן צו פארשטיין

1. דורכלערנען די גאנצע חומש, ווי ער זאגט ''התורה הקדושה צריך ללמדה כולה מראש ועד סוף בהתחלת לימודו כשיבין לדבר דבר לפי שכלו''
2. אנהייבען לערנען גמרא, ווי ער זאגט ''תיכף אחר שלומדים עמהם פירוש המלות מאיזה פרשיות שבתורה מתחילים ללמוד עמהם גמרא''

לויט דעם טועהן ביידע מהלכים נישט ווי די בני יששכר, איז דאס ריכטיג?

די אלגעמיינע מהלך שטימט אינגאנצען נישט ווייל צוויי יאר פון התחלת חומש ביז התחלת גמרא

די נייע מהלך שטימט כאטש מיטן לערנען כל תורה שבכתב

די נייע מהלך גרעניצט מיט א זאך אויף וואס ער זאגט אז מען קען צוקומען צו אפיקורסת, און אפילו וואלט מען ווען אין די אלטע נישט געטון ווי די צווייטע שטיקל, גרעניצט עס זיך אבער נאכנישט מיט אזא הארבע זאך
אבער אליבא דאמת איז עס סתם א זאמד געווארפאכטס, ווען די מציאות איז קלאר
די אלטע מהלך הייבט מען אן משניות, אין כתה ג', און גלייך דערויף גמרא, וואס דאס איז די שנעלסטע וועג שייך, גלייך נאכן אנהייבן עפעס חומש

ווער האט געזאגט אז דאס איז די שנעלסטע מהלך?
און ווי שרייבט ער וועגן אפיקורסת?

[אמת]

די אלגעמיינע מהלך שטימט אינגאנצען נישט ווייל צוויי יאר פון התחלת חומש ביז התחלת גמרא

די נייע מהלך שטימט כאטש מיטן לערנען כל תורה שבכתב

די נייע מהלך גרעניצט מיט א זאך אויף וואס ער זאגט אז מען קען צוקומען צו אפיקורסת, און אפילו וואלט מען ווען אין די אלטע נישט געטון ווי די צווייטע שטיקל, גרעניצט עס זיך אבער נאכנישט מיט אזא הארבע זאך
אבער אליבא דאמת איז עס סתם א זאמד געווארפאכטס, ווען די מציאות איז קלאר
די אלטע מהלך הייבט מען אן משניות, אין כתה ג', און גלייך דערויף גמרא, וואס דאס איז די שנעלסטע וועג שייך, גלייך נאכן אנהייבן עפעס חומש

ווער האט געזאגט אז דאס איז די שנעלסטע מהלך?

דריי נישט קיין קאפ
אנהייבן גמרא אין כתה ז', נאכן לערנען ישר והפך די גאנצע חומש, איז די גרעסטע היפך גמור, פון איזה פסוקים חומש
קענסט ווייטער האקן קאפ אין וואנט, אבער גיב אבאכט ווייל די וואנט קען געשפאלטן ווערן.