די נושא פון געלט גייער

[בן תורה]

עפעס א מעשה איז דא אז אין סאטמאר הופער אין היכל התורה איז געשטאנען א מטאר נישט גיין נאך געלט ווייל סשטערט די לומדים, און די רבי מהר"א האט געזאגט דערויף אז סאיז מידת סדום.

אלס א סאטמארער האב איך א שוואכקייט צו געלט גייערס אפילו זייער אסאך מאל שטערט עס מיך אויך. וואס זאל איך טוהן, איך גיי נישט צום כותל ווייל מיין רבי האט געהאלטן אז מטאר נישט, און איך פארנעם געלט גייערס ווייל מיין רבי האט שטארק געהאלטן דערפון.

מאכן א תקנה אז ממעג נאר מאכן א אפיעל נאר עלינו (ווען האלבער עולם לויפט שוין ארויס) איז לענ"ד חוזק געמאכט פונעם געלט גייער. איך מוז מודה זיין אז סשטערט מיך אויך ווען ממאכט א אפיעל ביי אשרי ובא לציון, איך גלייב אבער נישט אז די רבי זי"ע וואלט געלאזט אין א סאטמארע שוהל מאכן אזא תקנה.

א איד איז אמאל אריין צום רבי'ן זי"ע און פארציילט אז ער זיך צובראכן די הענט און ער דארף מאכן טעראפי. האט אים די רבי געזאגט, ער זאל קומען דאווענען ביי אונז אין שוהל און ער וועט דארפן אגאנצן דאווענען געבן צדקה וועט עס זיין גוטע טעראפי פאר די הענט...

[דער תהלים איד]

און צום ענין, אונז זעמיר טאקע דא אויף דער וועלט 'נאר' צו מרבה זיין במצוות, אבער פונקט ווי זמן תורה לחוד וזמן תפילה לחוד, אזוי אויך זמן צדקה לחוד.
און דאס אז עס שטערט נישט אזוי דאס דאווענען איז נישט קיין תירוץ אז עס זאל זיין א לכתחילה.

סאטמאר רב זצ"ל האט זיינע חסידים אנדערש אויסגעלערנט.

און דאס איז נישט קיין נייע זאך פון היינטיגע צייטן.

און לגבי די כוונות ביי אשרי, טו מיר א טובה... דער וואס האט עכט עכט אינזין, איז נישט דער וואס האט די טענות. טענות האט ענדערשט איינער וואס יאגט זיך און ער ציטערט אז דער אפיעל וועט אים מאכן זיך פארשטאלפערן און קאסטן אפאר איבריגע סעקונדעס. איך זאג דאס מיט א זיכערקייט.

איך טראכט זוין לאנג אז די הלכה פון נישט אריבערגיין ד' אמות בפני המתפלל איז שוין אפשר נישט שייך היינט, ווייל עפ"י רוב שטערט מען נישט יענעמס כוונות נאר פארקערט... מען גיט אים אזא וועק אויף

[סטעישאן וועעגן]

און צום ענין, אונז זעמיר טאקע דא אויף דער וועלט 'נאר' צו מרבה זיין במצוות, אבער פונקט ווי זמן תורה לחוד וזמן תפילה לחוד, אזוי אויך זמן צדקה לחוד.
און דאס אז עס שטערט נישט אזוי דאס דאווענען איז נישט קיין תירוץ אז עס זאל זיין א לכתחילה.

סאטמאר רב זצ"ל האט זיינע חסידים אנדערש אויסגעלערנט.

און דאס איז נישט קיין נייע זאך פון היינטיגע צייטן.

און לגבי די כוונות ביי אשרי, טו מיר א טובה... דער וואס האט עכט עכט אינזין, איז נישט דער וואס האט די טענות. טענות האט ענדערשט איינער וואס יאגט זיך און ער ציטערט אז דער אפיעל וועט אים מאכן זיך פארשטאלפערן און קאסטן אפאר איבריגע סעקונדעס. איך זאג דאס מיט א זיכערקייט.

איך טראכט זוין לאנג אז די הלכה פון נישט אריבערגיין ד' אמות בפני המתפלל איז שוין אפשר נישט שייך היינט, ווייל עפ"י רוב שטערט מען נישט יענעמס כוונות נאר פארקערט... מען גיט אים אזא וועק אויף

אויב די נושא איז שטערן די כוונה דורך גיין נאך געלט, ביזטו גערעכט ווייל איה''נ ס'איז יענע כוונה...

אבער ווען מען מאכט אן אפיעל, קען מען אפילו נישט ארויס זאגן די ווערטער!!
מ'לאזט אויס גאנצע שטיקער! און אלל אוו עי סאדדען, יתגדל!

הרב פאנדרעיזער, איר זאגט פארן עולם ''שטרענגט אייך יותר מכפי יכלתו און דער אייבישטער וועט באצאלן..."
אדרבה, מאכט אייער אפיעל נאך עלינו, שטערט נישט אידן פון דאווענען (נישט כוונה) והמקום ימלא חסרונכם

[לאקאלער רב]

און צום ענין, אונז זעמיר טאקע דא אויף דער וועלט 'נאר' צו מרבה זיין במצוות, אבער פונקט ווי זמן תורה לחוד וזמן תפילה לחוד, אזוי אויך זמן צדקה לחוד.
און דאס אז עס שטערט נישט אזוי דאס דאווענען איז נישט קיין תירוץ אז עס זאל זיין א לכתחילה.

סאטמאר רב זצ"ל האט זיינע חסידים אנדערש אויסגעלערנט.

און דאס איז נישט קיין נייע זאך פון היינטיגע צייטן.

און לגבי די כוונות ביי אשרי, טו מיר א טובה... דער וואס האט עכט עכט אינזין, איז נישט דער וואס האט די טענות. טענות האט ענדערשט איינער וואס יאגט זיך און ער ציטערט אז דער אפיעל וועט אים מאכן זיך פארשטאלפערן און קאסטן אפאר איבריגע סעקונדעס. איך זאג דאס מיט א זיכערקייט.

איך טראכט זוין לאנג אז די הלכה פון נישט אריבערגיין ד' אמות בפני המתפלל איז שוין אפשר נישט שייך היינט, ווייל עפ"י רוב שטערט מען נישט יענעמס כוונות נאר פארקערט... מען גיט אים אזא וועק אויף

דער רבי זצ"ל האט זיינע חסידים אויסגעלערנט צו גיין נאכגעלט און צו געבן געלט, און אדרבה, אז דו קענסט צוגיין צו א איד פאר א נדבה און ער שטעלט זיך אפ פונעם דאווענען דיר אויסצוהערן מה טוב ומה נעים, אבער וואס מיינט דאס בשעת דער עולם זאגט אפיציעל אשרי ובא לציון האלט מען א דרשה??

צו עס איז נייע זאך ווייס איך נישט, אבער אויב נישט, קען זיין אז ס'פלעגט זיין איין צוויי מאל א חודש, און דער עולם האט זיך אפגעשטעלט פונעם דאווענען פאר א מינוט צוויי, און דערנאך האט מען געזאגט אשרי. אבער היינט איז דא רעדנערס כמעט יעדן טאג, און מען הייבט אן ווען דער עולם הייבט אן אשרי און ווען מען ענדיגט זאגט מען תיכף קדיש תתקבל!!

און אין הכי נמי, דער איד וואס יאגט זיך שטערט עס, אבער נאר ווייל ער וויל אינזין האבן און ער האט נישט קיין צייט זיך אפצושטעלן, ווען ער האט ווען צייט וואלט ער זיך אפגעשטעלט פונעם דאווענען, און דער וואס זיין קאפ איז נישטא, שוועבט ווייטער אין עולם התוהו...

[לאקאלער רב]

עפעס א מעשה איז דא אז אין סאטמאר הופער אין היכל התורה איז געשטאנען א מטאר נישט גיין נאך געלט ווייל סשטערט די לומדים, און די רבי מהר"א האט געזאגט דערויף אז סאיז מידת סדום.

אלס א סאטמארער האב איך א שוואכקייט צו געלט גייערס אפילו זייער אסאך מאל שטערט עס מיך אויך. וואס זאל איך טוהן, איך גיי נישט צום כותל ווייל מיין רבי האט געהאלטן אז מטאר נישט, און איך פארנעם געלט גייערס ווייל מיין רבי האט שטארק געהאלטן דערפון.

מאכן א תקנה אז ממעג נאר מאכן א אפיעל נאר עלינו (ווען האלבער עולם לויפט שוין ארויס) איז לענ"ד חוזק געמאכט פונעם געלט גייער. איך מוז מודה זיין אז סשטערט מיך אויך ווען ממאכט א אפיעל ביי אשרי ובא לציון, איך גלייב אבער נישט אז די רבי זי"ע וואלט געלאזט אין א סאטמארע שוהל מאכן אזא תקנה.

א איד איז אמאל אריין צום רבי'ן זי"ע און פארציילט אז ער זיך צובראכן די הענט און ער דארף מאכן טעראפי. האט אים די רבי געזאגט, ער זאל קומען דאווענען ביי אונז אין שוהל און ער וועט דארפן אגאנצן דאווענען געבן צדקה וועט עס זיין גוטע טעראפי פאר די הענט...

זאל מען שוין אפשר גיין אינמיטן שמו"ע? דאס פארשטייט יעדער אז נישט, אזוי אויך איז דא א וועג וויאזוי מען גייט בשעת'ן דאווענען.

אלס א סאטמארער האב איך אויך א שוואכקייט צו געלט גייערס, אבער ווילאנג ער צייגט עס ער ווייסט אז דאווענען איז נומער איינס און זיין צוועק נומער צוויי, די שענסטע נדבות ביי מיר וועלן באקומען די וואס קומען צו קורץ אין שארף "א חתן פון א"י", "מוסדות פלוני עטה"ק אין א"י" וכו', ווייל זייער ארומגיין איז קיין סתירה מיטן דאווענען, און איך פארנעם זיי בכל הכבוד.

איך גלייב נישט אז דער רבי ז"ל וואלט צוגעלאזט אז זאל אפיציעל האלטן דרשה'ס ווען דער עולם שטעלט זיך נישט אפ פונעם דאווענען...

[משה רבינו]

עפעס א מעשה איז דא אז אין סאטמאר הופער אין היכל התורה איז געשטאנען א מטאר נישט גיין נאך געלט ווייל סשטערט די לומדים, און די רבי מהר"א האט געזאגט דערויף אז סאיז מידת סדום.

אלס א סאטמארער האב איך א שוואכקייט צו געלט גייערס אפילו זייער אסאך מאל שטערט עס מיך אויך. וואס זאל איך טוהן, איך גיי נישט צום כותל ווייל מיין רבי האט געהאלטן אז מטאר נישט, און איך פארנעם געלט גייערס ווייל מיין רבי האט שטארק געהאלטן דערפון.

מאכן א תקנה אז ממעג נאר מאכן א אפיעל נאר עלינו (ווען האלבער עולם לויפט שוין ארויס) איז לענ"ד חוזק געמאכט פונעם געלט גייער. איך מוז מודה זיין אז סשטערט מיך אויך ווען ממאכט א אפיעל ביי אשרי ובא לציון, איך גלייב אבער נישט אז די רבי זי"ע וואלט געלאזט אין א סאטמארע שוהל מאכן אזא תקנה.

א איד איז אמאל אריין צום רבי'ן זי"ע און פארציילט אז ער זיך צובראכן די הענט און ער דארף מאכן טעראפי. האט אים די רבי געזאגט, ער זאל קומען דאווענען ביי אונז אין שוהל און ער וועט דארפן אגאנצן דאווענען געבן צדקה וועט עס זיין גוטע טעראפי פאר די הענט...

זאל מען שוין אפשר גיין אינמיטן שמו"ע? דאס פארשטייט יעדער אז נישט, אזוי אויך איז דא א וועג וויאזוי מען גייט בשעת'ן דאווענען.

אלס א סאטמארער האב איך אויך א שוואכקייט צו געלט גייערס, אבער ווילאנג ער צייגט עס ער ווייסט אז דאווענען איז נומער איינס און זיין צוועק נומער צוויי, די שענסטע נדבות ביי מיר וועלן באקומען די וואס קומען צו קורץ אין שארף "א חתן פון א"י", "מוסדות פלוני עטה"ק אין א"י" וכו', ווייל זייער ארומגיין איז קיין סתירה מיטן דאווענען, און איך פארנעם זיי בכל הכבוד.

איך גלייב נישט אז דער רבי ז"ל וואלט צוגעלאזט אז זאל אפיציעל האלטן דרשה'ס ווען דער עולם שטעלט זיך נישט אפ פונעם דאווענען...

איך גלייב נישט די מעשה ווײַל אין גריוסן ביהמ''ד אין קרית יואל הענגט שוין יארן א צעטיל אז עס איז נישט ערלויבט צו גיין נאך געלט אינמיטן לערנען ולא אמר הרב דבר מעולם

און בכלל וואס איז די געלט געגייאכטס אינמיטן דאוואנען וואס לאזט נישט דאווענען
פארוואס גייט מען נישט אין די סטארס ווען מען קויפט פרישטאג וכדו'
ווייל ביים דאווענען איז עס א מצוה הבאה בעבירה נישט צו לאזן אידן דאוענען
איי הרב מסאטמאר האט געשיקט אין די בתי מדרשים צו גיין נאכגעלט. וויפעל געלט גייערס איז דעמאלט געווען מאקסימעם צוויי א טאג? דאס שטערט נאכנישט די דאווענען, פארקערט עס העלפט די דאווענען, משא''כ היינט ווען מען לאזט נישט קיין מינוט מנוחה איז נישט דא קיין דאווענען צו קענען העלפן
בפשטות על פי הלכה טאר מען בכלל נישט דאווענען א פלאץ ווי מען ווערט אזויפיל געשטערט, אויב ווערט מען צופיל געשטערט איז געווענליך די הלכה מען זאל ענדערש דאווענען ביחודית

בפרט למשל יעצט חנוכה ווען די מוסד שיקט די גאנצע תלמיד תורה גיין נאך געלט אלע קינדער אין בחורים
וואס ווילט עטץ פון מיר איך צאל שיין שכר לימוד, איך האב געגעבן פאריגע וואך שיין ביים דינער מיין ווייב האט געגעבן שיין ביים פארטי. אין איך וועל אי''ה געבן א שיינעם טיפ אויף לכבוד חנוכה פארן מלמד, וואס איז די שיקן די קינדער שטערן די דאווענען
פאר די פאר סענט וואס ער גייט אריין ברענגען

[מאדערן ארט]

איין זאך, פארשטיי מיך ווען איך געב נישט, און הייב נישט אן ברעטשענען.. הערסטע וואסי כזאג...

[שמעלקא]

ס'איז א שווערע עבודה. נאר וואס, איך טראכט אלס "איך מוז לויבן אז איך בין נישט אויף די אנדערע זייט". יענער ליידט למעשה מער!

אגב, איך גיב קיינמאל נישט א "קוואדער" ווי איינגעפירט ביי געוויסע שולן... נאר פאר איינעם וואס קאלעקט פאר א מוסד און קומט וועכענטליך וכדו'. אבער א איד וואס גייט פאר זיך, געבן א קוואדער? איך פארשטיי עס נישט... ענדערשט גיב איך גארנישט. ס'פשוט מבזה געווען.

טראכט פון יענעמס זייט. ער מאכט חתונה, ער איז א בעל חוב פון עטליכע צענדליגע אלפים, ער האט זיך ארויסגעשלעפט צו 'קלייבן' און קלעטערן, ער איז שוין ב"ה אנגעקומען, און איך גיב אים א? "קוואדער"?! דאס אידעך א שטויס.

כנלענ"ד.

זייער שיין פון דיר.
אבער איך געב צדקה צו דינען די אייבערשטער און אונז ווייס מיר אז אפי' א קליינע נדבה איז חשוב אין הימל, אי''ה ווען איך וועל געווינען די לאטערי קען ער צוריקומען

איז געב עס אינדערהיים אין דער פושקע. כ'זאג דיר צו אז דער געלטגייער ברויך נישט דיין קוואדער.

[אנדערער]

איך וואלט געראטן פאר די געלט גייערס ביי חתונות זאלן ענדערשט גיין נאך די פלייש פארן טאנצען ווי איידער אינמיטן די סעודה,
ס'איז זייער שווער ארויסצונעמען געלט בשעת מען האלט אינמיטן עסן א טעלער זופ.

ער וויל דעקן דעם גאנצן זאל. וועט ער האבן גענוג צייט?

[אנדערער]

זאל מען שוין אפשר גיין אינמיטן שמו"ע? דאס פארשטייט יעדער אז נישט, אזוי אויך איז דא א וועג וויאזוי מען גייט בשעת'ן דאווענען.

מען טאר נישט 'געבן" אינמיטן שמו"ע

דאווענען איז נומער איינס און זיין צוועק נומער צוויי

דיין דאווענען איז מן הסתם נישט בשלימות אבער די צדקה קען יא זיין בשלימות און אפילו מעלה זיין דיין דאווענען

[אנדערער]

און בכלל וואס איז די געלט געגייאכטס אינמיטן דאוואנען וואס לאזט נישט דאווענען

דאס האט דער רבי איינגעפירט

ווייל ביים דאווענען איז עס א מצוה הבאה בעבירה נישט צו לאזן אידן דאוענען

ביסט מחולק מיט סאטמארער רבי?

וויפעל געלט גייערס איז דעמאלט געווען מאקסימעם צוויי א טאג?

דעמאלט איז אויך געווען אסאך געלד גייערס און דער רבי האט עס זייער שטארק געשטיצט

בפשטות על פי הלכה טאר מען בכלל נישט דאווענען א פלאץ ווי מען ווערט אזויפיל געשטערט, אויב ווערט מען צופיל געשטערט איז געווענליך די הלכה מען זאל ענדערש דאווענען ביחודית

א פארטיגער פסק הלכה?

וואס איז די שיקן די קינדער שטערן די דאווענען
פאר די פאר סענט וואס ער גייט אריין ברענגען

זיי זאלען זיך אויסלערנען צו גיין נאך געלט

[אנדערער]

איך וויל פרעגן די אלע וואס רייסן אראפ די גיין נאך געלט. ווען האבן ענק די לעצטע מאל געגאנגען נאך געלט פאר א איד? נישט א אנליין קאמפיין אדער ענליכע נאר פשוט ארומגיין פון ראובן צו שמעון

[בן תורה]

► Show Spoiler

עפעס א מעשה איז דא אז אין סאטמאר הופער אין היכל התורה איז געשטאנען א מטאר נישט גיין נאך געלט ווייל סשטערט די לומדים, און די רבי מהר"א האט געזאגט דערויף אז סאיז מידת סדום.

אלס א סאטמארער האב איך א שוואכקייט צו געלט גייערס אפילו זייער אסאך מאל שטערט עס מיך אויך. וואס זאל איך טוהן, איך גיי נישט צום כותל ווייל מיין רבי האט געהאלטן אז מטאר נישט, און איך פארנעם געלט גייערס ווייל מיין רבי האט שטארק געהאלטן דערפון.

מאכן א תקנה אז ממעג נאר מאכן א אפיעל נאר עלינו (ווען האלבער עולם לויפט שוין ארויס) איז לענ"ד חוזק געמאכט פונעם געלט גייער. איך מוז מודה זיין אז סשטערט מיך אויך ווען ממאכט א אפיעל ביי אשרי ובא לציון, איך גלייב אבער נישט אז די רבי זי"ע וואלט געלאזט אין א סאטמארע שוהל מאכן אזא תקנה.

א איד איז אמאל אריין צום רבי'ן זי"ע און פארציילט אז ער זיך צובראכן די הענט און ער דארף מאכן טעראפי. האט אים די רבי געזאגט, ער זאל קומען דאווענען ביי אונז אין שוהל און ער וועט דארפן אגאנצן דאווענען געבן צדקה וועט עס זיין גוטע טעראפי פאר די הענט...

זאל מען שוין אפשר גיין אינמיטן שמו"ע? דאס פארשטייט יעדער אז נישט, אזוי אויך איז דא א וועג וויאזוי מען גייט בשעת'ן דאווענען.

אלס א סאטמארער האב איך אויך א שוואכקייט צו געלט גייערס, אבער ווילאנג ער צייגט עס ער ווייסט אז דאווענען איז נומער איינס און זיין צוועק נומער צוויי, די שענסטע נדבות ביי מיר וועלן באקומען די וואס קומען צו קורץ אין שארף "א חתן פון א"י", "מוסדות פלוני עטה"ק אין א"י" וכו', ווייל זייער ארומגיין איז קיין סתירה מיטן דאווענען, און איך פארנעם זיי בכל הכבוד.

איך גלייב נישט אז דער רבי ז"ל וואלט צוגעלאזט אז זאל אפיציעל האלטן דרשה'ס ווען דער עולם שטעלט זיך נישט אפ פונעם דאווענען...

איך גלייב נישט די מעשה ווײַל אין גריוסן ביהמ''ד אין קרית יואל הענגט שוין יארן א צעטיל אז עס איז נישט ערלויבט צו גיין נאך געלט אינמיטן לערנען ולא אמר הרב דבר מעולם

און בכלל וואס איז די געלט געגייאכטס אינמיטן דאוואנען וואס לאזט נישט דאווענען
פארוואס גייט מען נישט אין די סטארס ווען מען קויפט פרישטאג וכדו'
ווייל ביים דאווענען איז עס א מצוה הבאה בעבירה נישט צו לאזן אידן דאוענען
איי הרב מסאטמאר האט געשיקט אין די בתי מדרשים צו גיין נאכגעלט. וויפעל געלט גייערס איז דעמאלט געווען מאקסימעם צוויי א טאג? דאס שטערט נאכנישט די דאווענען, פארקערט עס העלפט די דאווענען, משא''כ היינט ווען מען לאזט נישט קיין מינוט מנוחה איז נישט דא קיין דאווענען צו קענען העלפן
בפשטות על פי הלכה טאר מען בכלל נישט דאווענען א פלאץ ווי מען ווערט אזויפיל געשטערט, אויב ווערט מען צופיל געשטערט איז געווענליך די הלכה מען זאל ענדערש דאווענען ביחודית

וויפיל געלט גייערס זענען געווען ווען הרב מסאטמאר האט געשיקט? סענז סטריט האט געהאט 6-700 בחורים און זיי האבן זיך ארויסגעלאזט נאך געלט... סאו יא.. איי געס ער האט נישט געוויסט אז מטאר נישט...

לעסט טיים איי טשעקד האבן געדאווענט אין גרויסן ביהמ"ד צענדליגע דיינים, מורי הוראה, תלמידי חכמים ולא אמרו דבר. זיי ווייסן נישט פון די הלכה אז מטאר נישט דאווענען אין אזא פלאץ, און אז סאיז א מצוה הבא בעבירה בלא בלא.

[לאקאלער רב]

איך וויל פרעגן די אלע וואס רייסן אראפ די גיין נאך געלט. ווען האבן ענק די לעצטע מאל געגאנגען נאך געלט פאר א איד? נישט א אנליין קאמפיין אדער ענליכע נאר פשוט ארומגיין פון ראובן צו שמעון

איינער רייסט אראפ? ס"ה בעהט מען דעם געלט גייער צו האלטן פאר די אויגן אז ווען ער גייט ארום אז דער ביה"ד איז נישט געבויעט געווארן נאר פאר זיין צדקה קאמפיין...

דאס אז צדיקי דורינו און דורות הקודמים האבן געשיקט גיין נאכגעלט מיינט נישט אז די קענסט שטערן סיי וועם סיי ווען...

און יא, איך גיי אסאך נאך געלט און עס איז דא א וועג וויאזוי צו גיין, און אדרבה, איך האף צו שרייבן וועגן דעם באריכות ווען די צייט וועט ערלויבן בעז"ה.

[דער תהלים איד]

@לאקאלער רב געדענק נאר אז דו האסט ב"ה פון אלעם גוטן, און יענער האט גארנישט אויסער חובות.

(דאס אז יענער זאל אינזין האבן צו זיין א מענטש און נישט נערוועז מאכן, איז נישט קיין דעבאטע בכלל)

[לאקאלער רב]

און מענין לענין באותו ענין, האב איך היינט געזעהן א צעטל אין איינע פון די סאטמאר'ע מנינים צענטערן אז מען זאל נישט גיין נאכגעלט בשעת הלל.

[משה רבינו]

@לאקאלער רב געדענק נאר אז דו האסט ב"ה פון אלעם גוטן, און יענער האט גארנישט אויסער חובות.

(דאס אז יענער זאל אינזין האבן צו זיין א מענטש און נישט נערוועז מאכן, איז נישט קיין דעבאטע בכלל)

איינער וואס האט נישט קיין געלט זאל גיין נאך געלט אפילו ביים דאווענען, קודם ווייל ער איז באמת אן עני און נאכדעם פון זיי אליין איז נישו אזוי געפערליך

די עיקר פראבאלעם איז די מוסד וואס שיקט די גאנצע תלמיד תורה און די ישיבה וואס שיקן אלע ישיבה קטנה בחורים

[איך ווייס]

צום ענין, א פאנדרעיזער האט מיך לעצטנס אויפגעהאלטן איבער 10 מינוט נאכן דאווענען. ער האט מיך ארויסבאגלייט פון ביהמ"ד ביז איך בין שוין געזיצן אין קאר.

איך האב אים געוואלט זאגן אין פנים 'אינגערמאן, דו קענסט מיך אפלאזן, איך יאג מיך?'

נו, ווער האט דיר נישט געלאזט?

ווען דו האלטסט נישט ביים געבן איז די געזינטסטע וועג אים צו זאגן קלאר, אינגערמאן איך קען נישט יעצט געבן. אנשטאט צו אנהייבן דרייען מיט די צינג אין אלע זייטן

ער האט געזעהן אז איך יאג מיך ווייל בשעת ער האט מיך באגלייט האב איך געענדיגט צאמלייגן טלית און תפלין, אוועקגעלייגט מיין בייטל, ער האט מיך ארויסבאגלייט בשעת ווען אגאנצן צייט האב איך פרובירט צו ענדיגן די שמועס מיט אים. איך האב שוין לאנג געהאלטן נאכן געבן 10 דאלער און איך האב ניטאמאל געוויסט וואס ער וויל נאך פון מיר.
צום סוף איז ער צוגעקומען צום ענין אז ער וויל איך זאל געבן אפשר 500 א חודש אדער לויט מיינע יכולות...

וואו אזוי גייט נאר די מעשה? א נצרך איז געקומען צו אן עושר אינדערהיים שפעט ביינאכט, און מאכט זיך באקוועם, נאך 5 מינוט זאגט עם די עושר, איין מינוט, איך וויל גיין פיצן די ציין, זעהט ער וואו די נצרך ווארט אזוי ער זאל ענדיגן, שוין ער ענדיגט, זיצט מיט'ן נצרך נאך 5 מינוט, און רופט זיך אן, איין מינוט, איך דארף שטעלן נעגל וואסער, קיין פראבלעם, די נצרך ווארט מיט געדולד די עושר זאל ענדיגן שטעלן נעגל וואסער, נאך 5 מינוט זאגט די עושר, איך דארף אנטוהן מיין נאכט העמד, און דער איד ווארט ווידער מיט געדולד, נאך 5 מינוט זאגט די עושר, איך גיי ליינען קרי"ש שעל המטה. נאך ענדיגן קרי"ש זעהט די עושר וואו די נצרך זיצט נאך דארט, האט זיין געדולד געפלאצט, ער נעמט זיך מאכן קולות, די זעהסט נישט איך וויל גייען שלאפן, פארוואס ביסטו נאך געבליבן דא? דער נצרך הייבט אויף די אויגן צום עושר, די ערשטע מאל מען בעט דארף מען מאכן אזעלעכע קולות?

[אנדערער]

@לאקאלער רב געדענק נאר אז דו האסט ב"ה פון אלעם גוטן, און יענער האט גארנישט אויסער חובות.

(דאס אז יענער זאל אינזין האבן צו זיין א מענטש און נישט נערוועז מאכן, איז נישט קיין דעבאטע בכלל)

איינער וואס האט נישט קיין געלט זאל גיין נאך געלט אפילו ביים דאווענען, קודם ווייל ער איז באמת אן עני און נאכדעם פון זיי אליין איז נישו אזוי געפערליך

די עיקר פראבאלעם איז די מוסד וואס שיקט די גאנצע תלמיד תורה און די ישיבה וואס שיקן אלע ישיבה קטנה בחורים

די בחור זאל גיין נאך געלט זיך אויסלערנען צו גיין פאר אידן און אידן זאלן זיין צוגעואווינט צו געבן אפילו ווען מען איז אמגעצויגן

[דער תהלים איד]

די עיקר פראבאלעם איז די מוסד וואס שיקט די גאנצע תלמיד תורה און די ישיבה וואס שיקן אלע ישיבה קטנה בחורים

דאס איז אריינגעקומען בדרך אגב, און איז עכט איגנגאצן א צווייטע נושא. דא אגרי איך מער.

[אנדערער]

די עיקר פראבאלעם איז די מוסד וואס שיקט די גאנצע תלמיד תורה און די ישיבה וואס שיקן אלע ישיבה קטנה בחורים

דאס איז אריינגעקומען בדרך אגב, און איז עכט איגנגאצן א צווייטע נושא. דא אגרי איך מער.

האסט א בעסערע עצה? איינטיילן פאר די בחורים ווי צו גיין?

[דער תהלים איד]

די עיקר פראבאלעם איז די מוסד וואס שיקט די גאנצע תלמיד תורה און די ישיבה וואס שיקן אלע ישיבה קטנה בחורים

דאס איז אריינגעקומען בדרך אגב, און איז עכט איגנגאצן א צווייטע נושא. דא אגרי איך מער.

האסט א בעסערע עצה? איינטיילן פאר די בחורים ווי צו גיין?

כהאב נישט קיין עצה.

אבער אין אלגעמיין ווען איך דאוון אין אזא שול וואס איך זע אז הכסף יכלה והם לא יוכלו, גיב איך נאר פאר די וואס גייען פאר זיך (לפי ראות העין).

[אנדערער]

דאס איז אריינגעקומען בדרך אגב, און איז עכט איגנגאצן א צווייטע נושא. דא אגרי איך מער.

האסט א בעסערע עצה? איינטיילן פאר די בחורים ווי צו גיין?

כהאב נישט קיין עצה.

אבער אין אלגעמיין ווען איך דאוון אין אזא שול וואס איך זע אז הכסף יכלה והם לא יוכלו, גיב איך נאר פאר די וואס גייען פאר זיך (לפי ראות העין).

דאס איז גאר אן אנדערע נושא. די נושא איז געווען איבער שטערן און ווערן געשטערט

[דער תהלים איד]

@אנדערער דאס זאג איך.

לגבי די נושא פון ווערן געשטערט "פון עכטע געלט גייער", איז דאס דער דרך וואס אונזערע רבי'ס האבן אונז געלערנט. נאך אפילו דעמאלס ווען די דאווענען האט נאך לכאורה געהאט מער כוונה, די עוורידזש עטענשן ספען איז נאך געווען גרעסער...

[פשוטער איד]

און מענין לענין באותו ענין, האב איך היינט געזעהן א צעטל אין איינע פון די סאטמאר'ע מנינים צענטערן אז מען זאל נישט גיין נאכגעלט בשעת הלל.

און נאכאלס גייט מען, איך געב טאקע נישט

כמדומני לי, ווען מ' זאגט גאנץ הלל האט עס די דיני הפסקה ווי ביי קר'ש