סאטמאר (מהר"א): נייעסן און שמועסן בתוככי הקהלה

[ענותן]

איינער ווייסט אפשר פארוואס?

וואס הייסט פארוואס? צו קענען שלאפן נאך 15 מינוט שבת נאכמיטאג

דאס שטימט נאך, אבער פארוואס דאווענט מען זומער א דריי פערטל שעה פריער וואס איז פשט, נישט גענוג אז די זמן איז 3 שעה שפעטער מען לייגט זיך שפעטער, די נאכמיטאג איז 3 שעה לענגער, דארף מען נאך דאווענען א דריי א פערטל שעה פריער? ווייל די גוי האט אפגעמאכט צו ריקן די זייגער?

און די אלטע היים פון די חוזה ביזן חתם סופר וכדו' האט מען אייביג געדאווענט שבת אינדערפרי האלב צעהן, ווינטער און זומער, (און עס איז דא אסאך טעמים דערביי)
און ניין זיי האבן נישט געריקט די זייגער, דאס מיינט זיי האבן געדאווענט ביי אונז זומער האלב עלעף.

איך האב אלע מאל געוואוסט אז מען פלעגט דאווענען האלב ניין.

[משה רבינו]

וואס הייסט פארוואס? צו קענען שלאפן נאך 15 מינוט שבת נאכמיטאג

דאס שטימט נאך, אבער פארוואס דאווענט מען זומער א דריי פערטל שעה פריער וואס איז פשט, נישט גענוג אז די זמן איז 3 שעה שפעטער מען לייגט זיך שפעטער, די נאכמיטאג איז 3 שעה לענגער, דארף מען נאך דאווענען א דריי א פערטל שעה פריער? ווייל די גוי האט אפגעמאכט צו ריקן די זייגער?

און די אלטע היים פון די חוזה ביזן חתם סופר וכדו' האט מען אייביג געדאווענט שבת אינדערפרי האלב צעהן, ווינטער און זומער, (און עס איז דא אסאך טעמים דערביי)
און ניין זיי האבן נישט געריקט די זייגער, דאס מיינט זיי האבן געדאווענט ביי אונז זומער האלב עלעף.

איך האב אלע מאל געוואוסט אז מען פלעגט דאווענען האלב ניין.

אינדערוואכן איז געווען וואס פלעגן דאווענען האלב ניין נישט שב"ק

[מחדש]

איינער ווייסט אפשר פארוואס?

אזוי רוב בתי מדרשים אין די ווינטער,

איך וואלט עס גערן אויפגעגעבן,

שוין לאנג נישט...

אויב עפעס זאל מען דאווענען זומער 15 מינוט שפעטער, אדער נאכמער.

מיין נישט אז איך בין א פעיפער... איך מיין אז יעדער וואס שטייט אויף צייטליך שבת צופרי - און צייטליך מיין איך צו זאגן עס מען קען ליינען קר"ש רואיגערהייט נאך א טבילה במקווה -קען אויסנוצן די פאר מינוט פאר עפעס בעסער ווי נאך 15 מינוט דרימלען, און אפגערעדט זומער זוכט עס קיינער נישט...

עס איז פשוט א שאד צו פארמינערן די געשמאקע שבת צופרי רואיגקייט, צו סוז"ת יאגט מען זיך נישט.

נאר וואס דען? עס איז דא יודן וואס קענען נישט שלאפן... נא שוין, ס'דא ותיקין און אנדערע עירלי מנינים, די גרויסע מנינים וועט אנגיין אן זייער אנגעצויגנקייט...

הקיצור, דו ווילסט שלאפן אינדערפרי 15 לענגער, און ביסט ברוגז אויף די וואס ווילן שלאפן נאכמיטאג 15 מינוט לענגער... גאט איט.

מצידי זאל מען דאוואנען ניין אזייגער, מען דארף א לענגערע הפסק צווישן די צוויי סעודות.

[לקדש שם שמים]

קוקט אויס ווי סאיז עפעס א מסורה וואס מען טאר נישט רוקן...
איך האב שוין לאנג געוואלט וויסן וואס מאכט אויס די 15 מינוט? אדער א שעה פריער אדער די זעלבע

[לאקאלער רב]

אזוי רוב בתי מדרשים אין די ווינטער,

איך וואלט עס גערן אויפגעגעבן,

שוין לאנג נישט...

אויב עפעס זאל מען דאווענען זומער 15 מינוט שפעטער, אדער נאכמער.

מיין נישט אז איך בין א פעיפער... איך מיין אז יעדער וואס שטייט אויף צייטליך שבת צופרי - און צייטליך מיין איך צו זאגן עס מען קען ליינען קר"ש רואיגערהייט נאך א טבילה במקווה -קען אויסנוצן די פאר מינוט פאר עפעס בעסער ווי נאך 15 מינוט דרימלען, און אפגערעדט זומער זוכט עס קיינער נישט...

עס איז פשוט א שאד צו פארמינערן די געשמאקע שבת צופרי רואיגקייט, צו סוז"ת יאגט מען זיך נישט.

נאר וואס דען? עס איז דא יודן וואס קענען נישט שלאפן... נא שוין, ס'דא ותיקין און אנדערע עירלי מנינים, די גרויסע מנינים וועט אנגיין אן זייער אנגעצויגנקייט...

1. הקיצור, דו ווילסט שלאפן אינדערפרי 15 לענגער, און ביסט ברוגז אויף די וואס ווילן שלאפן נאכמיטאג 15 מינוט לענגער... גאט איט.

2. מצידי זאל מען דאוואנען ניין אזייגער, מען דארף א לענגערע הפסק צווישן די צוויי סעודות.

1. איך האב נישט דאס געשריבן...

2. ווען עס איז ווען אזוי האט עס מער פשט, אבער וועם שטעלסטו עפעס צו מיט 15 מינוט ווען דער נאכמיטאג איז 4 שעה קורצער?

[יום טוב]

אזוי רוב בתי מדרשים אין די ווינטער,

איך וואלט עס גערן אויפגעגעבן,

שוין לאנג נישט...

אויב עפעס זאל מען דאווענען זומער 15 מינוט שפעטער, אדער נאכמער.

מיין נישט אז איך בין א פעיפער... איך מיין אז יעדער וואס שטייט אויף צייטליך שבת צופרי - און צייטליך מיין איך צו זאגן עס מען קען ליינען קר"ש רואיגערהייט נאך א טבילה במקווה -קען אויסנוצן די פאר מינוט פאר עפעס בעסער ווי נאך 15 מינוט דרימלען, און אפגערעדט זומער זוכט עס קיינער נישט...

עס איז פשוט א שאד צו פארמינערן די געשמאקע שבת צופרי רואיגקייט, צו סוז"ת יאגט מען זיך נישט.

נאר וואס דען? עס איז דא יודן וואס קענען נישט שלאפן... נא שוין, ס'דא ותיקין און אנדערע עירלי מנינים, די גרויסע מנינים וועט אנגיין אן זייער אנגעצויגנקייט...

הקיצור, דו ווילסט שלאפן אינדערפרי 15 לענגער, און ביסט ברוגז אויף די וואס ווילן שלאפן נאכמיטאג 15 מינוט לענגער... גאט איט.

מצידי זאל מען דאוואנען ניין אזייגער, מען דארף א לענגערע הפסק צווישן די צוויי סעודות.

אז איך האב נאך 15 מינוט וויל איך דאס נוצן פאר נאך א בלאט גמרא פארן דאווענען ווי איידער פאר נאך 15 מינוט שינת צהריים

[גמח]

שוין לאנג נישט...

אויב עפעס זאל מען דאווענען זומער 15 מינוט שפעטער, אדער נאכמער.

מיין נישט אז איך בין א פעיפער... איך מיין אז יעדער וואס שטייט אויף צייטליך שבת צופרי - און צייטליך מיין איך צו זאגן עס מען קען ליינען קר"ש רואיגערהייט נאך א טבילה במקווה -קען אויסנוצן די פאר מינוט פאר עפעס בעסער ווי נאך 15 מינוט דרימלען, און אפגערעדט זומער זוכט עס קיינער נישט...

עס איז פשוט א שאד צו פארמינערן די געשמאקע שבת צופרי רואיגקייט, צו סוז"ת יאגט מען זיך נישט.

נאר וואס דען? עס איז דא יודן וואס קענען נישט שלאפן... נא שוין, ס'דא ותיקין און אנדערע עירלי מנינים, די גרויסע מנינים וועט אנגיין אן זייער אנגעצויגנקייט...

הקיצור, דו ווילסט שלאפן אינדערפרי 15 לענגער, און ביסט ברוגז אויף די וואס ווילן שלאפן נאכמיטאג 15 מינוט לענגער... גאט איט.

מצידי זאל מען דאוואנען ניין אזייגער, מען דארף א לענגערע הפסק צווישן די צוויי סעודות.

אז איך האב נאך 15 מינוט וויל איך דאס נוצן פאר נאך א בלאט גמרא פארן דאווענען ווי איידער פאר נאך 15 מינוט שינת צהריים

אבער בדרך כלל אז מען דאווענט שפעטער מיינט עס נאך שלאפן ניטש נאך לערנען..

[לא ימושו מפיך]

נייע קהל'ס לאגא

[יום טוב]

הקיצור, דו ווילסט שלאפן אינדערפרי 15 לענגער, און ביסט ברוגז אויף די וואס ווילן שלאפן נאכמיטאג 15 מינוט לענגער... גאט איט.

מצידי זאל מען דאוואנען ניין אזייגער, מען דארף א לענגערע הפסק צווישן די צוויי סעודות.

אז איך האב נאך 15 מינוט וויל איך דאס נוצן פאר נאך א בלאט גמרא פארן דאווענען ווי איידער פאר נאך 15 מינוט שינת צהריים

אבער בדרך כלל אז מען דאווענט שפעטער מיינט עס נאך שלאפן ניטש נאך לערנען..

נישט ביי מיר און נישט ביי נאך אסאך אידן

[שבת קודש]

קול היובל ליין 845-660-4111

[שבת קודש]

לויט ווי איך פארשטיי איז קהל דער וואס מאכט אפ וואס זיי ברויכן צושטעלן.....

לגבי די טשארדזשערס מיין איך אז סאיז א פרייוואטע אונטערנעמונג. אויב איינער שפירט אז סאיז דא א גרעסערע געברויך דערפאר איז ער מכובד מנדב צו זיין נאך. איך גלייב שווער אז קהל וועט עס ארויסווארפן.

למעשה האט מען אוועקגענומען אלע טשארדזשערס שוין נישט דא מער קיין איינס, האב איך נישט קיין אהנוג וואס קהל האט קעגן טשארדזשערס.

[פשוטער איד]

גאסט-רעדנער הר"ר מאיר מרדכי בערקאוויטש הי"ו ביים כינוס ידידים" פאר פרחי אברכים:

“די וואס מיינען אלס ‘די מוסדות האט גענוג’, די מיינען יעצט אז די צה”ל מאנגלט אין ציצית… די ציוני’סטישע סאלדאטן לעכצן נאך אונזערע סענדוויטשעס… ס’איז די זעלבע מענטאליטעט חכמים…”

אבער אמת'דיג גערעדט, די בודזשעט פון די מוסדות איז טאקע ארויף פון 62 מיליאן צו 73 מיליאן אין איין יאר?

[אביסל צו שפעט]

נייע קהל'ס לאגא

!Nice

[ענותן]

ק/פ
דראמאטישע מעלדונג פון די הנהלת המוסדות אין קרית יואל.
דער בעל מנגן וואס איז געווען באשטעלט צו אנפירן מיט א פעאזיע פארשטעלונג איבער די היסטאריע פון קרית יואל, ביים מעמד יובל החמשים מוצ"ש וישלח, איז היינט נאכמיטאג געווארן געקענסלט, צוליב א ציוניסטיש-גענויגטע פרא-מלחמה ווידעא וואס ער האט היינט ארויסגעגעבן, וואס מאכט זייער אומפאסיג פאר סאטמאר'ע אידן צו הערן פון די זעלבע זינגער א נגינה פארשטעלונג געווידמעט פאר סאטמאר.
דער באשלוס איז א שווערע, וויבאלד עס איז שוין זייער נאנט צום מעמד , אבער די הנהלה האט באשלאסן אז ס'איז ווערד די עגמת נפש, ווי איידער צו מאכן א שפאלט אינעם ריינקייט פון אזא היסטארישע סאטמארע מעמד.

[שבת קודש]

קול היובל ליין 845-660-4111

ווער איז דער וואס מאכט דארט די אלע אינטערוואיס?

[קרעימיש קעיק]

קול היובל ליין 845-660-4111

ווער איז דער וואס מאכט דארט די אלע אינטערוואיס?

ר' אהרן יוסל לאנדא

[מאטאווירט]

האמיר נעכטן געהערט דעם האטליין, שיינט צו זיין שטארק אינהאלטסרייך

[שבת קודש]

נייעס און באריכטן פון די קהלה און מוסדות סאטמאר ווילאמבסבורג,
די ביהמ''ד הגדול, בתי מדרשים פון אלע געגענטער, כולל, ת''ת, בית רחל, 6 ישיבות קטנות, מצה בעקריי, פלייש געשעפעטן, וכו'

[שבת קודש]

ווי האלט די נייע חתונה זאל אין בנין ריספלער?

די ציבור ווארט שוין אויף דעם זייער לאנג

[לקדש שם שמים]

ווי האלט די נייע חתונה זאל אין בנין ריספלער?

די ציבור ווארט שוין אויף דעם זייער לאנג

גיי צו כא כסלו דינער איך זאג דיר מרדכי אלעזר העט זאגן אז עס גייט זיין בקרוב רעדי

[דעת קדשי]

ווי האלט די נייע חתונה זאל אין בנין ריספלער?

די ציבור ווארט שוין אויף דעם זייער לאנג

גיי צו כא כסלו דינער איך זאג דיר מרדכי אלעזר העט זאגן אז עס גייט זיין בקרוב רעדי

קענסט עס נאך הערן אויף די רעקארדינג פון תשע''ד

[פייל און בויגן]

זיי נעמען שוין בוקינגס.

ווען מ' רופט אריין די נומער פון די מוסד, איז דא אן אפשאן פאר "גינת אסתר" דריקט 8.

[דער תהלים איד]

דער זאל בויט זיך גראדע העפטיג.

נאר היות מ'האט שוין אזויפיל מאל משוגע געמאכט דעם עולם אז אט אט... און יעדעס מאלך איז אונטערגעקומען לעגאלע און טעכנ ישע שוועריקייטן, האט מען יעצט געמאכט א סוד און געארבעט דוקא אן קיין שום גערודער...

אבער בעצם האלט עס אין די לעצטע פאזעס.

דאס זענען בילדער פון געציילטע וואכן צוריק:

[דער תהלים איד]

און דאס איז די סקיצע דעזיין

IMG-20231102-WA0361.jpg (126.56 KiB) געזען געווארן 1918 מאל

[לא ימושו מפיך]

א קהלה נאה וחסידה פון די שענסטע און בעסטע וואס סאטמאר פארמאגט

גאר אסאך גוטע זאכן וואס איז היינט די נארמע האט זיך אנגעהויבן אין סאטמאר וויליאמסבורג אלץ א חידוש נפלא, א שטייגער ווי אויפנעמען אינגע דיינים להורות בדבר ה' זו הלכה פאר כלל ישראל, קלענערע פאראלעל ישיבות קטנות, א נייע באגריף פון א ''התאחדות אברכים'' און נאך
די קרוין פון די קהלה זענען די פינף מעכטיגע זעלטן פראכטפטלע ''צענטער בתי מדרשים'', וואו שווערע טויזנטער אידן זענען זיך קובע לתורה תפלה וטהרה, די קהל'שע בתי מדרשים טוט אינאיינעם סערווירן די מערסטע תושבי העיר בימות החול פון סיי וואספארא אנדערע קהלה אין שטאט
בקרוב קומט צי נאך א רינגעלע אין קייט פון בתי מדרשים, די נייע בית המדרש אויף סאוט 8 בויעט זיך העפטיג אין איז לויטן פלאן ערווארטעט צי געפענט ווערן דעם ענדע ווינטער בעז''ה