דער וויליאמסבורגער עירוב

[טיר]

דו קענסט רבי חיים דוד פון היינט, איך קען ר' חיים דוד פון צוואנציג יאר צוריק, ולא ראי זה כראי זה.

וואס ווילסטו זאגן דא יא איך קען פון 20 יאר צוריק

ער האט גערעדט אנדערש דעמאלט ווי היינט... זאכן האבן זיך געטוישט איינמאל פאליטיק האט אנגעהויבען שפילן אין וויליאמסבורג...

איך ווייס נישט פון וואס איר רעדט איך געדענק זייער גוט וואס איז געווען דעמאלטס איך געדענק נאך זייער גוט זיינע שארפע דרשות בפרט פאר פסח פלעגט ער זאגן אז מ'דארף מאכן א ברכה פאר די פת

[נקודות טובות]

וואס ווילסטו זאגן דא יא איך קען פון 20 יאר צוריק

ער האט גערעדט אנדערש דעמאלט ווי היינט... זאכן האבן זיך געטוישט איינמאל פאליטיק האט אנגעהויבען שפילן אין וויליאמסבורג...

איך ווייס נישט פון וואס איר רעדט איך געדענק זייער גוט וואס איז געווען דעמאלטס איך געדענק נאך זייער גוט זיינע שארפע דרשות בפרט פאר פסח פלעגט ער זאגן אז מ'דארף מאכן א ברכה פאר די פת

פון עקספיריענס ווייס איך אז ביז ער איז נישט אויפגעקומען מיט זיכוי הפת פראבלעמען האט ער נישט געלאזט מאכן קיין ברכה אויף קיין עירובין...

[רואה חשבונות]

► Show Spoiler

פאר די לייגסט אראפ אזא שטארקע ציטאט לאמיר פשוט ברענגן וואס איך געדענק אויפן מינוט ועוד חזןן.
סאטמאר לאיסור
באבוב לאיסור
גור לאיסור
וויזשניץ מאנסי לאיסור
קלויזנבורגער רב זצ"ל לאיסור
אלע ליטווישע גדולים פון ר'אהרן קאטלער ביז ר'משה פיינשטיין לאיסור
אין כמעט אלע פריערדיגע גדולים

איז פארוואס טאקע טראגען אסאך סאטמערע אין ב"פ? ...

רוב סאטמארע דיינים אין בארא פארק זענען בעד דעם עירוב!

אולי קען זיין אז צוליב דעם וואס רבי יחזקאל ראטה ז"ל וואס איז געווען די ערשטע דיין אין סאטמאר ב"פ, איז געווען פון די גרעסטע מתירים.

ועוד רבי חיים לייב כ"ץ שליט"א, וואס איז געווען דער ערשטער סאטמארער ראש הכולל, איז פון די מייסדים פונעם עירוב אין ב"פ.

[נקודות טובות]

► Show Spoiler

איז פארוואס טאקע טראגען אסאך סאטמערע אין ב"פ? ...

רוב סאטמארע דיינים אין בארא פארק זענען בעד דעם עירוב!

אולי קען זיין אז צוליב דעם וואס רבי יחזקאל ראטה ז"ל וואס איז געווען די ערשטע דיין אין סאטמאר ב"פ, איז געווען פון די גרעסטע מתירים.

ועוד רבי חיים לייב כ"ץ שליט"א, וואס איז געווען דער ערשטער סאטמארער ראש הכולל, איז פון די מייסדים פונעם עירוב אין ב"פ.

ואולי וויבאלד זיי האלטן באמת אז ס'איז נישט קיין פראבלעם...

[שמות]

אפיציעל האבן ביידע סאטמארע רביס גערעדט ברבים דעתם נישט זיך אוועק צו רירן פון וואס רבינו זי"ע האט אונז איבער געלאזט. איז ווי לאנג הגאון ר' משה פריעדמאן דינט אין דו קהילה זעה איך נישט ער זאל קענען זאגן אנדערש ווי די אפיציעל מיינונג.
איז אז ער האט נישט אינטערגעשריבן לאיסור משום כבוד חמיו מיינט נאך נישט אז ער איז אפיציעל ארויסגעקומן להיתר. אדרבה ברענג איין באווייז א מכתב וכדומה ווי ער פסקנט אנדערש וי דו אפיציעלע שטעלונג.
נישט אז עס מאכט א גרויסע חילוק, ביי מיר איז דאס א טעמע געשלאסן ביי די פריערדיגע גדולים.
און דו בארא פארקע סאטמערע און נישט סאטמערע וואס האבן געוואלט טראגן האבן געמאכט רבנים שאפינג.

[קטןודל]

כ'האב אמאל געזען דעם גרויסן גאון רבי פישעלע זצ"ל אהיימקומען פון ביהמ"ד שבת אינדערפרי אינאיינעם מיט א צאל באגלייטער, און עטליכע פון זיי האבן געטראגן.

כ'ווייס כ'האב גארנישט מחדש געווען, יעדער ווייסט דעתו הגדולה, אבער ס'איז מיר א חשיבות ווייל דעמאלטס איז געווען דאס איינציגסטע מאל וואס כ'האב אים זוכה געווען צו זען.

[צווייטער]

אפיציעל האבן ביידע סאטמארע רביס גערעדט ברבים דעתם נישט זיך אוועק צו רירן פון וואס רבינו זי"ע האט אונז איבער געלאזט. איז ווי לאנג הגאון ר' משה פריעדמאן דינט אין דו קהילה זעה איך נישט ער זאל קענען זאגן אנדערש ווי די אפיציעל מיינונג.
איז אז ער האט נישט אינטערגעשריבן לאיסור משום כבוד חמיו מיינט נאך נישט אז ער איז אפיציעל ארויסגעקומן להיתר. אדרבה ברענג איין באווייז א מכתב וכדומה ווי ער פסקנט אנדערש וי דו אפיציעלע שטעלונג.
נישט אז עס מאכט א גרויסע חילוק, ביי מיר איז דאס א טעמע געשלאסן ביי די פריערדיגע גדולים.
און דו בארא פארקע סאטמערע און נישט סאטמערע וואס האבן געוואלט טראגן האבן געמאכט רבנים שאפינג.

דער וועגן דעם און יענער וועגן דעם, הייסט ס'איז פאליטיק

[דעת קדשי]

שומו שמים!!!! דו לייקנסט שמש בצהרים!!!!
יום כיפור ביי יזכור האבן 'הונדערטער' אידן געשטאנען אויף די גאס מיט תהילים'ס און מחזורים אין די הענט.
יעדע שבת האבן אידן געטרינקען קאווע אויף די גאס.
חילול שבת בפהרסיא ואין פוצה פה ומצפצף ווי זענען די דיינים-רבנים געווען פאר צענדליגע יארן.

פארדעם האב איך געשריבן די לעצטע שורה, און איך גיי עס נישט מפרש זיין בל"נ

חילול שבת בפרהסיא? קיינער האט נישט געזאגט אזוי, א כשר'ע עירוב אויף א זייטיגן גאס איז נישט קיין חילול שבת דאורייתא בפרהסיא, סאררי.

אוודאי האט מען דאס נישט געלאזט מאכן פאר אידן לכתחילה, אבער חילול שבת דאורייתא בפרהסיא איז נישט דאס ווארט בכלל.

א זייטיגע געסל??? אזוי??? ס'האבן זיך געדרייט טויזענטער אידן יעדע שבת אויף דעם זייטיגן געסל ס'איז געווען די פארנומענסטע גאס בימים ההם.
און אויב איז בעדפארד א רה''ר קומט נישט אריין דא לכתחילה אדער בדיעבד די עירוב איז נישט קיין עירוב און דאס איז חילול שבת בפרהסיא.
[/quote]
פאר וואס איבערקייען נאן סענס נאך אמאל און נאכאמאל.
אויב איר גייט מיט'ן שיטה אז בעדפארד איז א רשוה"ר כדוגמת דעת בית אפרים שרחוב גדול ועלול לבוא בקירוב מקום ס' רבוא אז הרחובות המפולשין לבעדפארד אינם רשה"ר עצמו וניתרת בצוה"פ עי' סימן רס"ד סעיף א' וב'
ורק רשות הרבים עצמו אינו ניתרת אלא בדלתות.
וכבר כתבתי זה למעלה.
איז בפאר איר שומו שמים'ט לערנטס דו הלכה.
וכל הטוררם מה שהיה ברחוב ראדני משנת תש"נ ואילך אינו נוגע בדעת רבינו, רק אם עשה הדיין טעות או לא.
וכתב כמה פעמים מה שהוא שמע מרבינו בעצמו נגד העירוב.
ובהסכמתו לספר איזהו רשות הרבים כתב שם בפי' שחושש לשיטת שעירנו הוא רשה"ר.
ועי' עוד בספר הלכתא רבתא לשבתא בהסכמת מהר"י ראטה שכתב שם בפשטות בהסכמתו שבמקומותנו אי אפשר לערב, והבאתי את זה רק להוכיח שזה היה הפשטות אנגענומענע מיינונג עד תש"ס.
[/quote]

@שמות כ'וויל דיר באמת ענטפערן אבער כ'האב נישט קיין השגה וואס דו האסט געפרעגט
האסט געשריבן בלשון נסתר
ס'זעהט אויס ווי האסט copy paste פון ערגעץ
ביטע זיי דיך בעסער מסביר

[שמות]

שומו שמים!!!! דו לייקנסט שמש בצהרים!!!!
יום כיפור ביי יזכור האבן 'הונדערטער' אידן געשטאנען אויף די גאס מיט תהילים'ס און מחזורים אין די הענט.
יעדע שבת האבן אידן געטרינקען קאווע אויף די גאס.
חילול שבת בפהרסיא ואין פוצה פה ומצפצף ווי זענען די דיינים-רבנים געווען פאר צענדליגע יארן.

פארדעם האב איך געשריבן די לעצטע שורה, און איך גיי עס נישט מפרש זיין בל"נ

חילול שבת בפרהסיא? קיינער האט נישט געזאגט אזוי, א כשר'ע עירוב אויף א זייטיגן גאס איז נישט קיין חילול שבת דאורייתא בפרהסיא, סאררי.

אוודאי האט מען דאס נישט געלאזט מאכן פאר אידן לכתחילה, אבער חילול שבת דאורייתא בפרהסיא איז נישט דאס ווארט בכלל.

א זייטיגע געסל??? אזוי??? ס'האבן זיך געדרייט טויזענטער אידן יעדע שבת אויף דעם זייטיגן געסל ס'איז געווען די פארנומענסטע גאס בימים ההם.
און אויב איז בעדפארד א רה''ר קומט נישט אריין דא לכתחילה אדער בדיעבד די עירוב איז נישט קיין עירוב און דאס איז חילול שבת בפרהסיא.

פאר וואס איבערקייען נאן סענס נאך אמאל און נאכאמאל.
אויב איר גייט מיט'ן שיטה אז בעדפארד איז א רשוה"ר כדוגמת דעת בית אפרים שרחוב גדול ועלול לבוא בקירוב מקום ס' רבוא אז הרחובות המפולשין לבעדפארד אינם רשה"ר עצמו וניתרת בצוה"פ עי' סימן רס"ד סעיף א' וב'
ורק רשות הרבים עצמו אינו ניתרת אלא בדלתות.
וכבר כתבתי זה למעלה.
איז בפאר איר שומו שמים'ט לערנטס דו הלכה.
וכל הטוררם מה שהיה ברחוב ראדני משנת תש"נ ואילך אינו נוגע בדעת רבינו, רק אם עשה הדיין טעות או לא.
וכתב כמה פעמים מה שהוא שמע מרבינו בעצמו נגד העירוב.
ובהסכמתו לספר איזהו רשות הרבים כתב שם בפי' שחושש לשיטת שעירנו הוא רשה"ר.
ועי' עוד בספר הלכתא רבתא לשבתא בהסכמת מהר"י ראטה שכתב שם בפשטות בהסכמתו שבמקומותנו אי אפשר לערב, והבאתי את זה רק להוכיח שזה היה הפשטות אנגענומענע מיינונג עד תש"ס.
[/quote]

@שמות כ'וויל דיר באמת ענטפערן אבער כ'האב נישט קיין השגה וואס דו האסט געפרעגט
האסט געשריבן בלשון נסתר
ס'זעהט אויס ווי האסט copy paste פון ערגעץ
ביטע זיי דיך בעסער מסביר
[/quote]
איך האב ג'ענטפערט, נישט געפרעגט.
איך וויל דיר געראדע נישט ענטפערן, איך האב אנדערע זאכן אויף מיין סקעדשועל.
בעסט איי קען דא איז קורץ.
אפשר איין טאג ווען איך וועל האבן עקסטערע צייט.
א קליינע תיקון טעות ווען איך ליין עס יעצט איבער
שו"ע סי' שס"ד.

[שמות]

אפיציעל האבן ביידע סאטמארע רביס גערעדט ברבים דעתם נישט זיך אוועק צו רירן פון וואס רבינו זי"ע האט אונז איבער געלאזט. איז ווי לאנג הגאון ר' משה פריעדמאן דינט אין דו קהילה זעה איך נישט ער זאל קענען זאגן אנדערש ווי די אפיציעל מיינונג.
איז אז ער האט נישט אינטערגעשריבן לאיסור משום כבוד חמיו מיינט נאך נישט אז ער איז אפיציעל ארויסגעקומן להיתר. אדרבה ברענג איין באווייז א מכתב וכדומה ווי ער פסקנט אנדערש וי דו אפיציעלע שטעלונג.
נישט אז עס מאכט א גרויסע חילוק, ביי מיר איז דאס א טעמע געשלאסן ביי די פריערדיגע גדולים.
און דו בארא פארקע סאטמערע און נישט סאטמערע וואס האבן געוואלט טראגן האבן געמאכט רבנים שאפינג.

דער וועגן דעם און יענער וועגן דעם, הייסט ס'איז פאליטיק

וואס ביי דיר איז פאליטיק איז ביי מיר מסורת רבותינו כלשונם פון ביידע סאטמערע רביס, דו רבי זי"ע האט אויפגעשטעלט שחיטה מקוואות וכו' וכו' זיי האבן געוויסט וואס זיי ווילן יא און וואס נישט.
מיר זענען נישט אנגעקומען פון איראפע און תש"ס עס איז נישט א נייע שאלה.
וואס א דיין דא אדער דארט טראכט איז מיר בכלל נישט אינטערסאנט.
אבער הנידון שלפנינו היה שסאטמער בארא פארק היה בזמנו דיין אחד אפיציעלע לכל הצדדים ורובו דרובו מהציבור האבן גראדע אויך געפרעגט זייערע שאלות פון דעם דיין אבל עכ"ז האבן זיי געזאגט בשרירת לבי אני אלך געגאנגן שאפינג פאר א מתיר...און איר פארלאנגט א לימוד זכות. אין זה דרכה של תורה. אפשר צווישן מיר און השי"ת, אבער ברבים זיכער נישט.

[דעת קדשי]

ווילאנג די שאלה צו בעדפארד איז א רה''ר אדער נישט איז געווען אין שו''ע אורח חיים איז געווען אנגענומען ביי אלע תלמידי וחסידי ודייני ורבני סאטמאר ובראשם די רבי די ברך משה ז''ל אז בעדפארד איז נאר א כרמלית והראי' אז סאיז געווען א עירוב אויף ראדני פאר צענדליגע יארן אן קיין שום פקפוק (-ברענג א צעטל פון די מ' -נ' יארן פון א הוראה דערקעגן.) און במשך די יארן האבן טויזענטער ''אידן'' געטראגן (און ווי ערוועינט אז אויב איז בעדפארד א רה''ר קען מען נישט מאכן אן עירוב און אפי' בדיעבד איז עס נישט גוט אלס מבוי המפולש לרה''ר).
אבער איינמאל די שאלה וועגן אן עירוב ווערט מבואר אין שו''ע חושן משפט...אין די סמך יארן... האבן זיך זאכן געטוישט...

[נקודות טובות]

אפיציעל האבן ביידע סאטמארע רביס גערעדט ברבים דעתם נישט זיך אוועק צו רירן פון וואס רבינו זי"ע האט אונז איבער געלאזט. איז ווי לאנג הגאון ר' משה פריעדמאן דינט אין דו קהילה זעה איך נישט ער זאל קענען זאגן אנדערש ווי די אפיציעל מיינונג.
איז אז ער האט נישט אינטערגעשריבן לאיסור משום כבוד חמיו מיינט נאך נישט אז ער איז אפיציעל ארויסגעקומן להיתר. אדרבה ברענג איין באווייז א מכתב וכדומה ווי ער פסקנט אנדערש וי דו אפיציעלע שטעלונג.
נישט אז עס מאכט א גרויסע חילוק, ביי מיר איז דאס א טעמע געשלאסן ביי די פריערדיגע גדולים.
און דו בארא פארקע סאטמערע און נישט סאטמערע וואס האבן געוואלט טראגן האבן געמאכט רבנים שאפינג.

דאס לצנות איז זייער גרויס.
רוב רובם של בארא פארקע דיינים פאלאזען זיך אויפן עירוב, און איז נישא געבינדען צו קיין ספעציפער איידעם.

[חוט של חסד]

ס'האט נישט קיין פשט זיך ארומצו'טענה'ן בהלכה

די גדולי הפוסקים האבן שוין דן געווען אין דעם

מיינסטנס רבנים ויושבים על מדין האבן מתיר געווען כידוע לכל

סאטמארע דיינים האבן גע'אסר'ט.

זאל זיך יעדער פירן ווי זיין דיין האט גע'פסק'נט ושלום על ישראל.

פאר די לייגסט אראפ אזא שטארקע ציטאט לאמיר פשוט ברענגן וואס איך געדענק אויפן מינוט ועוד חזןן.
סאטמאר לאיסור
באבוב לאיסור
גור לאיסור
וויזשניץ מאנסי לאיסור
קלויזנבורגער רב זצ"ל לאיסור
אלע ליטווישע גדולים פון ר'אהרן קאטלער ביז ר'משה פיינשטיין לאיסור
אין כמעט אלע פריערדיגע גדולים

80 יאר וואס מיר זינגען א ניגון אז מיר זענען פרומער פון די ליטווישע. יעדעס אינגעלע ווייסט נאכצוזאגן ווי שטארק ס'האט דעם רבי'ן געארט די פירצות בחומת הדת מיט די קולא'דיגע פסקים פון הגאון הגדול בעל אגרות משה בנוגע מחיצות נמוכות, חלב עכו"ם (-סתם) הזרעה מלאכתית ועוד ועוד. מיר עסן נישט זייערע פלייש און מיר טרינקען נישט זייערע וויין און די גאר פרומע כולל-אינגעלייט זענען אקארשט מסופק צו מ'מעג מיטדאווענען מיט א ליטוויש מנין ווייל זיי האבן דאך א צלם און הארץ...

אבער ווען עס קומט צו הלכות עירובין איז אלעס געענדיגט. דא האט מען געטראפן עפעס א ליטווישע חומרא וואס איז גינסטיג פאר אונזער אגענדע. נו אויב אזוי כולם יהיו מותרים לך וכולם יהיו שרוים לך אין כאן לא נדר ולא איסור. מ'טוט זיך אן א ענגן גארטל, שווארצע גלעזער און א ברייטן בובער הוט און מ'הייבט אן האקן אויפ'ן שטענדער געוואלד! ר' משה אסר'ט דאך דעם עירוב! מי לנו גדול פון ר' משה?...

די היפאקריטיע שרייט דאך ביז צום הימל...

סתם אזוי איז כדי איר זאלט צוזאמשטעלן א רשימה פון אלע פריערדיגע גדולים ואס האבן גע'אסר'ט דעם וויליאמסבורגן עירוב.

בנוגע די שטעלונג פון קהילות איז א שאד זיך צו טענה'ן. ס'איז פובליק אינפארמאציע.

אין וויליאמסבורג טראגן קהילת באיאן, וויזניץ ארה"ק (ביידע) וויען, סקווירא, פאפא, צאנז, קלויזנבורג. אין אנדערע ווערטער אלע קהילות סיידן סאטמאר והדבר אומר דרשני.


בנוגע דיין ליסטע איז די מעשה אזוי:

סאטמאר מהרי"י לאיסור בייהרג ואל יעבור. ווידער אין סאטמאר מהר"א איז די שטעלונג אז הלכה'דיג אין כאן בית מיחוש כלל נאר היות דער רבי ז"ל האט נישט געהאלטן דערפון יש להימנע מלטלטל בהעירוב.

באבוב לאיסור, באבוב 45 להיתר

וויזניץ מאנסי לאיסור, ווידער וויזניץ ארה"ק להיתר (ביידע). אגב איז אינטערסאנט אז דער וויזניץ מאנסי דיין כ"ק אדמו"ר מקאסוב שליט"א איז מתיר, זאגנדיג אז בעל תורת מרדכי האט גע'אסר'ט מטעם כמוס, ווידער ער טרעפט נישט קיין מקום לאסור.

קלויזנבורג'ער רב האט א תשובה ווי עס קומט ארויס לאיסור, ווידער הגאון הגדול ר' פישלע הערשקאוויטש אב"ד האליין (ומורו ורבו פון הגאון הגדול רבי ישראל חיים מנשה פריעדמאן זצ"ל ראב"ד בד"צ ד'סאטמאר מהרי"י) האט מתיר געווען. (וכידוע האט זיך דער קלויזנבורגער רב זצ"ל אמאל אויסגעדרוקט כלפי דעם וואס ר' פישלע זצ"ל'ס פסקים זענען זיך אן א שיעור מאל סותר מיט די פסקים אינעם דברי יציב, אז די תורה איז נישט מיינע, מיניה ומיניה יתקלס שמיה רבה).

[דער תהלים איד]

זייער שיין געזאגט, אבער בנוגע סאטמאר מהר"א האסטו עס אראפגעלייגט א טראפעלע קעלטער ווי עס איז.

די ריכטיגע ווערטער זענען, זיי זענען מקפיד זיך נישט צו פארלאזן אויפ'ן עירוב בשו"א. אזוי האט דער רבי מהר"א געזאגט און אזוי טוען רוב חסידים.

(איך פערזענליך, האב איך שוין אויבן געשריבן מיין מיינונג)

[מענדל]

א דרשה פון הגה"צ ר חיים לייב כ"ץ שליט"א בענין

[צווייטער]

אפיציעל האבן ביידע סאטמארע רביס גערעדט ברבים דעתם נישט זיך אוועק צו רירן פון וואס רבינו זי"ע האט אונז איבער געלאזט. איז ווי לאנג הגאון ר' משה פריעדמאן דינט אין דו קהילה זעה איך נישט ער זאל קענען זאגן אנדערש ווי די אפיציעל מיינונג.
איז אז ער האט נישט אינטערגעשריבן לאיסור משום כבוד חמיו מיינט נאך נישט אז ער איז אפיציעל ארויסגעקומן להיתר. אדרבה ברענג איין באווייז א מכתב וכדומה ווי ער פסקנט אנדערש וי דו אפיציעלע שטעלונג.
נישט אז עס מאכט א גרויסע חילוק, ביי מיר איז דאס א טעמע געשלאסן ביי די פריערדיגע גדולים.
און דו בארא פארקע סאטמערע און נישט סאטמערע וואס האבן געוואלט טראגן האבן געמאכט רבנים שאפינג.

דער וועגן דעם און יענער וועגן דעם, הייסט ס'איז פאליטיק

וואס ביי דיר איז פאליטיק איז ביי מיר מסורת רבותינו כלשונם פון ביידע סאטמערע רביס, דו רבי זי"ע האט אויפגעשטעלט שחיטה מקוואות וכו' וכו' זיי האבן געוויסט וואס זיי ווילן יא און וואס נישט.
מיר זענען נישט אנגעקומען פון איראפע און תש"ס עס איז נישט א נייע שאלה.
וואס א דיין דא אדער דארט טראכט איז מיר בכלל נישט אינטערסאנט.

מ'בויעט מיט גרויס יגיעה א פאקט אז ס'איז אקעגן מסורת רבותינו, און שוין. יעדער וואס זאגט אנדערש אז שוין אויטאמאטיש אקעגן די מסורה.

פארוואס טראכסטו נישט אז ס'איז דא כמה רבנים וואס האבן זיך געווייקט ביים רבי'ן, און טייל זענען אפילו תלמידים ''ובפרט די עלטערע תלמידים וואס האבן מער צוגעזען'', און זיי ווייסן נישט וואס מ'וויל פון זיי ווען מ'זאגט זיי דעם אויסגעדראשענעם סלאגאן ''די רבי האט נישט געהאלטן דערפון''.

[שמות]

דער וועגן דעם און יענער וועגן דעם, הייסט ס'איז פאליטיק

וואס ביי דיר איז פאליטיק איז ביי מיר מסורת רבותינו כלשונם פון ביידע סאטמערע רביס, דו רבי זי"ע האט אויפגעשטעלט שחיטה מקוואות וכו' וכו' זיי האבן געוויסט וואס זיי ווילן יא און וואס נישט.
מיר זענען נישט אנגעקומען פון איראפע און תש"ס עס איז נישט א נייע שאלה.
וואס א דיין דא אדער דארט טראכט איז מיר בכלל נישט אינטערסאנט.

מ'בויעט מיט גרויס יגיעה א פאקט אז ס'איז אקעגן מסורת רבותינו, און שוין. יעדער וואס זאגט אנדערש אז שוין אויטאמאטיש אקעגן די מסורה.

פארוואס טראכסטו נישט אז ס'איז דא כמה רבנים וואס האבן זיך געווייקט ביים רבי'ן, און טייל זענען אפילו תלמידים ''ובפרט די עלטערע תלמידים וואס האבן מער צוגעזען'', און זיי ווייסן נישט וואס מ'וויל פון זיי ווען מ'זאגט זיי דעם אויסגעדראשענעם סלאגאן ''די רבי האט נישט געהאלטן דערפון''.

רובו ככולו עלטערע ווי אינגערע זענען ביי דעם זעלבע מסקנא.
עס איז נישט אינטערסאנט אנפירקלען מיט נעמען פון דו פאר עלטערע איר רעדט פון, און צוריק ענטפערן קען מען סיי ווי נישט, נאר אויב מ'קען אויך אויסשמועסן צו דער איז א איפכא מסתברא אדער צי ער האט זיך געדרייט אויך ביי א צווייטער רבי וואס גיט אים מער א אינדעפענדט מהלך פון זיך נישט רעכענען וכו' וכו' אדער סתם א אנגעווייטיגטער ואכ"מ

[צווייטער]

וואס ביי דיר איז פאליטיק איז ביי מיר מסורת רבותינו כלשונם פון ביידע סאטמערע רביס, דו רבי זי"ע האט אויפגעשטעלט שחיטה מקוואות וכו' וכו' זיי האבן געוויסט וואס זיי ווילן יא און וואס נישט.
מיר זענען נישט אנגעקומען פון איראפע און תש"ס עס איז נישט א נייע שאלה.
וואס א דיין דא אדער דארט טראכט איז מיר בכלל נישט אינטערסאנט.

מ'בויעט מיט גרויס יגיעה א פאקט אז ס'איז אקעגן מסורת רבותינו, און שוין. יעדער וואס זאגט אנדערש אז שוין אויטאמאטיש אקעגן די מסורה.

פארוואס טראכסטו נישט אז ס'איז דא כמה רבנים וואס האבן זיך געווייקט ביים רבי'ן, און טייל זענען אפילו תלמידים ''ובפרט די עלטערע תלמידים וואס האבן מער צוגעזען'', און זיי ווייסן נישט וואס מ'וויל פון זיי ווען מ'זאגט זיי דעם אויסגעדראשענעם סלאגאן ''די רבי האט נישט געהאלטן דערפון''.

רובו ככולו עלטערע ווי אינגערע זענען ביי דעם זעלבע מסקנא.
עס איז נישט אינטערסאנט אנפירקלען מיט נעמען פון דו פאר עלטערע איר רעדט פון, און צוריק ענטפערן קען מען סיי ווי נישט, נאר אויב מ'קען אויך אויסשמועסן צו דער איז א איפכא מסתברא אדער צי ער האט זיך געדרייט אויך ביי א צווייטער רבי וואס גיט אים מער א אינדעפענדט מהלך פון זיך נישט רעכענען וכו' וכו' אדער סתם א אנגעווייטיגטער ואכ"מ

בקיצור, יעדע רב האט זיך זיין סיבה פארוואס ער איז פארדרייט געווארן, און ס'איז נאר געבליבן די הייפעלע רבנים וואס זענען שטארק און זיך נישט געבראכן.

סארי, אויף דעם קען איך שוין נישט ענטפערן, איך בין בכלל נישט אויף איין פעידזש מיט דיר.

[שמות]

אפיציעל האבן ביידע סאטמארע רביס גערעדט ברבים דעתם נישט זיך אוועק צו רירן פון וואס רבינו זי"ע האט אונז איבער געלאזט. איז ווי לאנג הגאון ר' משה פריעדמאן דינט אין דו קהילה זעה איך נישט ער זאל קענען זאגן אנדערש ווי די אפיציעל מיינונג.
איז אז ער האט נישט אינטערגעשריבן לאיסור משום כבוד חמיו מיינט נאך נישט אז ער איז אפיציעל ארויסגעקומן להיתר. אדרבה ברענג איין באווייז א מכתב וכדומה ווי ער פסקנט אנדערש וי דו אפיציעלע שטעלונג.
נישט אז עס מאכט א גרויסע חילוק, ביי מיר איז דאס א טעמע געשלאסן ביי די פריערדיגע גדולים.
און דו בארא פארקע סאטמערע און נישט סאטמערע וואס האבן געוואלט טראגן האבן געמאכט רבנים שאפינג.

דאס לצנות איז זייער גרויס.
רוב רובם של בארא פארקע דיינים פאלאזען זיך אויפן עירוב, און איז נישא געבינדען צו קיין ספעציפער איידעם.

רוב רובם?
איך האב דו קו"ק פון תש"ס פון די מתירים, שוין אריינגערעכנט א שיינע פאר רבנים וואס האבן נאך אין זייערע לעבן נישט געענפערט אויף א שאלה.
ביטע ברענג מיר נישט קיין ליסטעס כדלעיל שאין זה נפק"מ.
די אוסרים עפ"י רוב טראגן נישט ווייל א דיין האט געזאגט אזוי צו אזוי. נאר ווייל זיי זענען נישט קליגער ווי דו פריערדיגע גדולים.

[שמות]

מ'בויעט מיט גרויס יגיעה א פאקט אז ס'איז אקעגן מסורת רבותינו, און שוין. יעדער וואס זאגט אנדערש אז שוין אויטאמאטיש אקעגן די מסורה.

פארוואס טראכסטו נישט אז ס'איז דא כמה רבנים וואס האבן זיך געווייקט ביים רבי'ן, און טייל זענען אפילו תלמידים ''ובפרט די עלטערע תלמידים וואס האבן מער צוגעזען'', און זיי ווייסן נישט וואס מ'וויל פון זיי ווען מ'זאגט זיי דעם אויסגעדראשענעם סלאגאן ''די רבי האט נישט געהאלטן דערפון''.

רובו ככולו עלטערע ווי אינגערע זענען ביי דעם זעלבע מסקנא.
עס איז נישט אינטערסאנט אנפירקלען מיט נעמען פון דו פאר עלטערע איר רעדט פון, און צוריק ענטפערן קען מען סיי ווי נישט, נאר אויב מ'קען אויך אויסשמועסן צו דער איז א איפכא מסתברא אדער צי ער האט זיך געדרייט אויך ביי א צווייטער רבי וואס גיט אים מער א אינדעפענדט מהלך פון זיך נישט רעכענען וכו' וכו' אדער סתם א אנגעווייטיגטער ואכ"מ

בקיצור, יעדע רב האט זיך זיין סיבה פארוואס ער איז פארדרייט געווארן, און ס'איז נאר געבליבן די הייפעלע רבנים וואס זענען שטארק און זיך נישט געבראכן.

סארי, אויף דעם קען איך שוין נישט ענטפערן, איך בין בכלל נישט אויף איין פעידזש מיט דיר.

איר האט נישט פארשטאנען וואס איך האב געשריבן.
רובו ככולו האבן יא געקומען צו דעם דאזיגע מסקנא.

[שמות]

ס'האט נישט קיין פשט זיך ארומצו'טענה'ן בהלכה

די גדולי הפוסקים האבן שוין דן געווען אין דעם

מיינסטנס רבנים ויושבים על מדין האבן מתיר געווען כידוע לכל

סאטמארע דיינים האבן גע'אסר'ט.

זאל זיך יעדער פירן ווי זיין דיין האט גע'פסק'נט ושלום על ישראל.

פאר די לייגסט אראפ אזא שטארקע ציטאט לאמיר פשוט ברענגן וואס איך געדענק אויפן מינוט ועוד חזןן.
סאטמאר לאיסור
באבוב לאיסור
גור לאיסור
וויזשניץ מאנסי לאיסור
קלויזנבורגער רב זצ"ל לאיסור
אלע ליטווישע גדולים פון ר'אהרן קאטלער ביז ר'משה פיינשטיין לאיסור
אין כמעט אלע פריערדיגע גדולים

80 יאר וואס מיר זינגען א ניגון אז מיר זענען פרומער פון די ליטווישע. יעדעס אינגעלע ווייסט נאכצוזאגן ווי שטארק ס'האט דעם רבי'ן געארט די פירצות בחומת הדת מיט די קולא'דיגע פסקים פון הגאון הגדול בעל אגרות משה בנוגע מחיצות נמוכות, חלב עכו"ם (-סתם) הזרעה מלאכתית ועוד ועוד. מיר עסן נישט זייערע פלייש און מיר טרינקען נישט זייערע וויין און די גאר פרומע כולל-אינגעלייט זענען אקארשט מסופק צו מ'מעג מיטדאווענען מיט א ליטוויש מנין ווייל זיי האבן דאך א צלם און הארץ...

אבער ווען עס קומט צו הלכות עירובין איז אלעס געענדיגט. דא האט מען געטראפן עפעס א ליטווישע חומרא וואס איז גינסטיג פאר אונזער אגענדע. נו אויב אזוי כולם יהיו מותרים לך וכולם יהיו שרוים לך אין כאן לא נדר ולא איסור. מ'טוט זיך אן א ענגן גארטל, שווארצע גלעזער און א ברייטן בובער הוט און מ'הייבט אן האקן אויפ'ן שטענדער געוואלד! ר' משה אסר'ט דאך דעם עירוב! מי לנו גדול פון ר' משה?...

די היפאקריטיע שרייט דאך ביז צום הימל...

בנידון דידן מי היה הבעל פלוגתא?
דו רבי זי"ע האט זיך אויפגעשטעלט לעמוד בפרץ געשריבן תשובות כדת של תורה.
בנידון דידן ר' משה האט געשריבן א לענגס און א ברייטס אריכת דברים ענפים הערליך אויסגעברייטערט, ווער פונקטליך און זיין לעוועל האט געשריבן אנדערש א תשובה ובירור דברים להפריך אהין און צוריק?
אדרבה כבר הבאתי שבשו"ת שבט הלוי ח"ה סי' נ"ג כתב אז ר' משה איז גערעכט.
צופעליג האט ער נאר אראפגעצויגן זיין הויכן ביבער היט...
ועי' בקריינא דאיגרתא ח"ב סי' צ"ו סטייפלער בנידון זה,
אחר שמביא שהגאון הרב אהרן קוטלר והגר"ם פיינשטיין אוסרין עירובין בק"ק נוא יארק.
"ובכלל אני חשבתי שכל הערעורים נובע מאיזו אברכים"
אזוי האט דיר סטייפלער אנגעקוקט דו חולקים אויף ר' משה בענין זה.
איצטער גיי שריי אויפן סטייפלער בחירות וכדומה און ברענג א ליסטע וועם דיר שמעקט יא צו רעכענען און וועם נישט....

[צווייטער]

רבותי איך בין בטעות אריינגעפארן אין אן אראביש דארף, עני העלפ ארויס?

אוי, ראונג אשכול...

[דעת קדשי]

פאר די לייגסט אראפ אזא שטארקע ציטאט לאמיר פשוט ברענגן וואס איך געדענק אויפן מינוט ועוד חזןן.
סאטמאר לאיסור
באבוב לאיסור
גור לאיסור
וויזשניץ מאנסי לאיסור
קלויזנבורגער רב זצ"ל לאיסור
אלע ליטווישע גדולים פון ר'אהרן קאטלער ביז ר'משה פיינשטיין לאיסור
אין כמעט אלע פריערדיגע גדולים

80 יאר וואס מיר זינגען א ניגון אז מיר זענען פרומער פון די ליטווישע. יעדעס אינגעלע ווייסט נאכצוזאגן ווי שטארק ס'האט דעם רבי'ן געארט די פירצות בחומת הדת מיט די קולא'דיגע פסקים פון הגאון הגדול בעל אגרות משה בנוגע מחיצות נמוכות, חלב עכו"ם (-סתם) הזרעה מלאכתית ועוד ועוד. מיר עסן נישט זייערע פלייש און מיר טרינקען נישט זייערע וויין און די גאר פרומע כולל-אינגעלייט זענען אקארשט מסופק צו מ'מעג מיטדאווענען מיט א ליטוויש מנין ווייל זיי האבן דאך א צלם און הארץ...

אבער ווען עס קומט צו הלכות עירובין איז אלעס געענדיגט. דא האט מען געטראפן עפעס א ליטווישע חומרא וואס איז גינסטיג פאר אונזער אגענדע. נו אויב אזוי כולם יהיו מותרים לך וכולם יהיו שרוים לך אין כאן לא נדר ולא איסור. מ'טוט זיך אן א ענגן גארטל, שווארצע גלעזער און א ברייטן בובער הוט און מ'הייבט אן האקן אויפ'ן שטענדער געוואלד! ר' משה אסר'ט דאך דעם עירוב! מי לנו גדול פון ר' משה?...

די היפאקריטיע שרייט דאך ביז צום הימל...

בנידון דידן מי היה הבעל פלוגתא?
דו רבי זי"ע האט זיך אויפגעשטעלט לעמוד בפרץ געשריבן תשובות כדת של תורה.
בנידון דידן ר' משה האט געשריבן א לענגס און א ברייטס אריכת דברים ענפים הערליך אויסגעברייטערט, ווער פונקטליך און זיין לעוועל האט געשריבן אנדערש א תשובה ובירור דברים להפריך אהין און צוריק?
אדרבה כבר הבאתי שבשו"ת שבט הלוי ח"ה סי' נ"ג כתב אז ר' משה איז גערעכט.
צופעליג האט ער נאר אראפגעצויגן זיין הויכן ביבער היט...
ועי' בקריינא דאיגרתא ח"ב סי' צ"ו סטייפלער בנידון זה,
אחר שמביא שהגאון הרב אהרן קוטלר והגר"ם פיינשטיין אוסרין עירובין בק"ק נוא יארק.
"ובכלל אני חשבתי שכל הערעורים נובע מאיזו אברכים"
אזוי האט דיר סטייפלער אנגעקוקט דו חולקים אויף ר' משה בענין זה.
איצטער גיי שריי אויפן סטייפלער בחירות וכדומה און ברענג א ליסטע וועם דיר שמעקט יא צו רעכענען און וועם נישט....

און וואס האט געהאלטן הגאון רבי ברוך מרדכי אזרחי זצ''ל און הגאון רבי שמעון בעדני זצ''ל???

[שמות]

עקסעקטלי מיין פוינט איבער די ליסטעס פון קהילות.
ר' משה טרייף סטייפלער טרייף שבט הלוי טרייף...
דער רבי פון א"י און דער צווייטער רבי גאר חשוב להעתיקם.

[רואה חשבונות]

ס'איז איז מיר אביסל אינטערסאנט אז דער שבט הלוי האט געהאלטן אז ס'איז א רשות הרבים דאורייתא, ווייל בעיני ראיתי ווי זיין אייניקל - רבי אברהם צבי הלוי וואזנער שליט"א (פאר ער איז געווארן רב אין סאטמאר מאנסי) האט געמאכט עירובין אין וויליאמסבורג.