דער וויליאמסבורגער עירוב

[לאקאלער רב]

ווען איז געווען די לעצטע מאל א מודעה אין קרית יואל אז ״מטעם וועד העירוב טאר מען נישט טראגן די וואך צוליב פראבלעמען״?

און ווען איז עס געווען אין בארא פארק?

און ווען אין מאנסי?

כ׳קען ממש נישט פארשטיין ווי מ׳וויל זיך אריינשטעקן דאס קאפ אין זאמד.

און צום צענטען מאל, ווער עס וויל וויסן און מברר זיין די כשרות פונעם עירוב ווייסט פונקטליך ווי צו פרעגן.

און די סיבה פארוואס עס איז נישט אין פירסום מיין איך אז דו פארשטייסט אליינס און מ׳דארף עס נישט אויסשמועסן

ניין, איך פארשטיי נישט... (איך בין באמת רוי אין פאליטיק, אבער איך גלייב נישט אז די וואס שרייען אין די גאסן קענען און וועלן שרייען די זעלבע ווען די מציאות איז מפורסם לעיני כל)ץ

אז דו ביסט רוי פרעג דיין חבר זאל דיר מסביר זיין

טייערער חבר, קענט איר מיר אפשר מסביר זיין? אויב איר זענט נישט באקוועם ברבים, קענט איר אין אישי.

[איך]

איך קום פון וויליאמסבורג און איך האב קרובים דארט. מיטגעהאלטן אסאך

ווען דיין קרוב טראגט פאטרעט ער נאכנישט קיינעם
האב"ד סאטמאר וומ"ס מהר"א האט אמאל געזאגט אז עס איז נישט קיין סאטמער'ער וואס גייט צום כותל ווייל אז ער גייט איז ער נישט קיין סאטמער'ער וד"ל

א שיינער פארגלייך דאס. א זאך אויף וואס די רבי האט געזאגט לדעתי לדעתי טאר מען נישט גיין צום כותל ביז משיח וועט קומען. איז שוין דומה צו א שערוריה וואס האט בכלל נישט קיין בסיס להלכה, אדער קלארע הוראה פונעם סאמטאר רבי.

חס מלהזכיר קיינמאל קיין פארגלייך
נאר אז איינער טראגט מיינט נישט אז סאטמאר טראגט נאר דער איז קיין סאטמערער

[סטעישאן וועעגן]

האלטן מיר ביי פינף בלעטער, 124 פאוסטס, געזען געווארן 1105, און קיין איין נאמען פון א רב און קיין איין מאפע און קיין איינער מיט קלארע אינפאו...

איז איינער דא א קלויזנעבורגער, פאפא'נער, וויזניץ'ער, אא"וו און קען אפשר צוווייזן?

[/quote]
אלע קהילות וואס זענען פאר די עירוב להיתר , לאזן זייערע דיינים טראגן פארשטייט זיך מיט א פשטות, ווי למשל קהילות קלויזנבערג , פאפא וכדומה,
ווי למשל פאפא דיין הרב יצחק אהרן גאלדבערגער טראגט מיטן עירוב וכדומה, ער האט גראדע געזען דעם עירוב
[/quote]

[צווייטער]

האלטן מיר ביי פינף בלעטער, 124 פאוסטס, געזען געווארן 1105, און קיין איין נאמען פון א רב און קיין איין מאפע און קיין איינער מיט קלארע אינפאו...

איז איינער דא א קלויזנעבורגער, פאפא'נער, וויזניץ'ער, אא"וו און קען אפשר צוווייזן?

[צווייטער]

האלטן מיר ביי פינף בלעטער, 124 פאוסטס, געזען געווארן 1105, און קיין איין נאמען פון א רב און קיין איין מאפע און קיין איינער מיט קלארע אינפאו...

איז איינער דא א קלויזנעבורגער, פאפא'נער, וויזניץ'ער, אא"וו און קען אפשר צוווייזן?

[לאקאלער רב]

האלטן מיר ביי פינף בלעטער, 124 פאוסטס, געזען געווארן 1105, און קיין איין נאמען פון א רב און קיין איין מאפע און קיין איינער מיט קלארע אינפאו...

איז איינער דא א קלויזנעבורגער, פאפא'נער, וויזניץ'ער, אא"וו און קען אפשר צוווייזן?

יעצט רעדסטו אידיש, פארדעם האב איך געעפענט די נושא...

[להגדיל הטראסק]

ווען איז געווען די לעצטע מאל א מודעה אין קרית יואל אז ״מטעם וועד העירוב טאר מען נישט טראגן די וואך צוליב פראבלעמען״?

און ווען איז עס געווען אין בארא פארק?

און ווען אין מאנסי?

כ׳קען ממש נישט פארשטיין ווי מ׳וויל זיך אריינשטעקן דאס קאפ אין זאמד.

און צום צענטען מאל, ווער עס וויל וויסן און מברר זיין די כשרות פונעם עירוב ווייסט פונקטליך ווי צו פרעגן.

און די סיבה פארוואס עס איז נישט אין פירסום מיין איך אז דו פארשטייסט אליינס און מ׳דארף עס נישט אויסשמועסן

צוויי זאכן

איינס, אין קרית יואל גופא איז שוין געווען מער ווי איינמאל כפי המונח בזכרוני
אויך האט קרית יואל א רמב"ם עירוב וואס ווערט נישט פסול אזוי שנעל

צווייטנס, אין קרית יואל איז דא א געגנט (מאכט נישט אויס וועלכע) וואס האט זיך זייער געמוטשעט מיטן עירוב, גויישע שכנים האבן געריסן און געפליקט, געדארפט טרעפן אויסוועגן וכו'
לעצטע מאל איך האב געהאט א אפדעיט איז געווען מיט בערך צוויי חדשים צוריק, אז מען האט געמאלדן פאר אלע תושבים אז ביז די קומענדיגע מעלדונג איז נישט דא קיין עירוב, ווייס איך נישט דעם מציאות יעצט אבער אזוי איז דאן געווען

[ווירקליך]

אלעס פיין און וואויל, אבער זאגן אז "עפעס א רב" געבט "עפעס א השגחה" און אלעס בלייבט מיסטריעז, איז עפעס מאדנע, און עטליעסט נישט איבערצייגנד.

ווידער, נאכאנאנד ענטפערן אז "ס'נישט קיין סוד" און "ווער ס'וויל וויסן קען וויסן" אבער אין די זעלבע צייט נישט האלטן ביים ענטפערן איז מאדנע 2.0

#אן נעמען א שטעלונג

סאיז גארנישט מאדנע איך בין גענוג אלט צו געדענקען די רשעות און טעראר וואס ר' פישל'ע זצ"ל איז דורך פארן געבן די הכשר

אה, סארי, איך בארעכטיג נישט קיין טעראר... איך זאג נאר פארוואס דער שמועס קוקט אויס ווי ס'קוקט אויס...

אויב קענסטו נישט פראוון א השגחה, פאר סיי וועלכע סיבה, איגנאריר די פראגעס... אנדערש וועט עס "אויסקוקן" מאדנע.

[צווייטער]

האלטן מיר ביי פינף בלעטער, 124 פאוסטס, געזען געווארן 1105, און קיין איין נאמען פון א רב און קיין איין מאפע און קיין איינער מיט קלארע אינפאו...

איז איינער דא א קלויזנעבורגער, פאפא'נער, וויזניץ'ער, אא"וו און קען אפשר צוווייזן?

יעצט גייסטו פרעגן פארוואס זעה איך נישט קיין עירוב בענדלעך אויף יענע גאסן?

די תשובה איז, אז בעצם זענען די בענדלעך אביסל ווייטער, און ס׳איז דא אפאר שיכטן פון גאסן ווי ס׳לויפט בענדלעך (משום מעשה שהיה). די מאפע איז ביז ווי מ׳מעג זיכער טראגן.

[ווירקליך]

ווען איז געווען די לעצטע מאל א מודעה אין קרית יואל אז ״מטעם וועד העירוב טאר מען נישט טראגן די וואך צוליב פראבלעמען״?

און ווען איז עס געווען אין בארא פארק?

און ווען אין מאנסי?

כ׳קען ממש נישט פארשטיין ווי מ׳וויל זיך אריינשטעקן דאס קאפ אין זאמד.

און צום צענטען מאל, ווער עס וויל וויסן און מברר זיין די כשרות פונעם עירוב ווייסט פונקטליך ווי צו פרעגן.

און די סיבה פארוואס עס איז נישט אין פירסום מיין איך אז דו פארשטייסט אליינס און מ׳דארף עס נישט אויסשמועסן

צוויי זאכן

איינס, אין קרית יואל גופא איז שוין געווען מער ווי איינמאל כפי המונח בזכרוני
אויך האט קרית יואל א רמב"ם עירוב וואס ווערט נישט פסול אזוי שנעל

צווייטנס, אין קרית יואל איז דא א געגנט (מאכט נישט אויס וועלכע) וואס האט זיך זייער געמוטשעט מיטן עירוב, גויישע שכנים האבן געריסן און געפליקט, געדארפט טרעפן אויסוועגן וכו'
לעצטע מאל איך האב געהאט א אפדעיט איז געווען מיט בערך צוויי חדשים צוריק, אז מען האט געמאלדן פאר אלע תושבים אז ביז די קומענדיגע מעלדונג איז נישט דא קיין עירוב, ווייס איך נישט דעם מציאות יעצט אבער אזוי איז דאן געווען

צענטראלע קרית יואל ווילעדזש עירוב האט מען געמאכט א רמב"ם עירוב נאך וואס פאר אפאר וואכן איז נישט געווען קיין עירוב, און יא, ס'האט געהאנגען א צעטל אין ביהמ"ד.

פארלאפענע ווינטער איז געווען איין שבת א שווערע שניי און אין עטליכע געגנטער זענען די משגיחים ארומגעלאפן אויסקלאפן אין די בתי מדרשים אז די בענדלעך עירובין זענען פסול געווארן.

[סטעישאן וועעגן]

האלטן מיר ביי פינף בלעטער, 124 פאוסטס, געזען געווארן 1105, און קיין איין נאמען פון א רב און קיין איין מאפע און קיין איינער מיט קלארע אינפאו...

איז איינער דא א קלויזנעבורגער, פאפא'נער, וויזניץ'ער, אא"וו און קען אפשר צוווייזן?

יעצט רעדסטו אידיש, פארדעם האב איך געעפענט די נושא...

איך ווארט דיך צו באגריסן דעם שב"ק צופרי מיטן טלית בייטל אין האנט...

[צווייטער]

ווען איז געווען די לעצטע מאל א מודעה אין קרית יואל אז ״מטעם וועד העירוב טאר מען נישט טראגן די וואך צוליב פראבלעמען״?

און ווען איז עס געווען אין בארא פארק?

און ווען אין מאנסי?

כ׳קען ממש נישט פארשטיין ווי מ׳וויל זיך אריינשטעקן דאס קאפ אין זאמד.

און צום צענטען מאל, ווער עס וויל וויסן און מברר זיין די כשרות פונעם עירוב ווייסט פונקטליך ווי צו פרעגן.

און די סיבה פארוואס עס איז נישט אין פירסום מיין איך אז דו פארשטייסט אליינס און מ׳דארף עס נישט אויסשמועסן

צוויי זאכן

איינס, אין קרית יואל גופא איז שוין געווען מער ווי איינמאל כפי המונח בזכרוני
אויך האט קרית יואל א רמב"ם עירוב וואס ווערט נישט פסול אזוי שנעל

צווייטנס, אין קרית יואל איז דא א געגנט (מאכט נישט אויס וועלכע) וואס האט זיך זייער געמוטשעט מיטן עירוב, גויישע שכנים האבן געריסן און געפליקט, געדארפט טרעפן אויסוועגן וכו'
לעצטע מאל איך האב געהאט א אפדעיט איז געווען מיט בערך צוויי חדשים צוריק, אז מען האט געמאלדן פאר אלע תושבים אז ביז די קומענדיגע מעלדונג איז נישט דא קיין עירוב, ווייס איך נישט דעם מציאות יעצט אבער אזוי איז דאן געווען

צענטראלע קרית יואל ווילעדזש עירוב האט מען געמאכט א רמב"ם עירוב נאך וואס פאר אפאר וואכן איז נישט געווען קיין עירוב, און יא, ס'האט געהאנגען א צעטל אין ביהמ"ד.

פארלאפענע ווינטער איז געווען איין שבת א שווערע שניי און אין עטליכע געגנטער זענען די משגיחים ארומגעלאפן אויסקלאפן אין די בתי מדרשים אז די בענדלעך עירובין זענען פסול געווארן.

איר רעדט ווארשיינליך פון קליינע געגנט עירובין (ווי די רבי ז׳׳ל האט יא געהאלטן פון א עירוב), נישט גרויסע שטעט עירובין (ווי די רבי ז׳׳ל האט זיך מתנגד געווען צו מאכן א עירוב), איא?

[איך]

יעצט רעדסטו אידיש, פארדעם האב איך געעפענט די נושא...

איך ווארט דיך צו באגריסן דעם שב"ק צופרי מיטן טלית בייטל אין האנט...

איך און ער מעג מיר נאכאלץ נישט טראגן וויבאלד אונערע רבי'ס לאזן נישט

[ווירקליך]

צוויי זאכן

איינס, אין קרית יואל גופא איז שוין געווען מער ווי איינמאל כפי המונח בזכרוני
אויך האט קרית יואל א רמב"ם עירוב וואס ווערט נישט פסול אזוי שנעל

צווייטנס, אין קרית יואל איז דא א געגנט (מאכט נישט אויס וועלכע) וואס האט זיך זייער געמוטשעט מיטן עירוב, גויישע שכנים האבן געריסן און געפליקט, געדארפט טרעפן אויסוועגן וכו'
לעצטע מאל איך האב געהאט א אפדעיט איז געווען מיט בערך צוויי חדשים צוריק, אז מען האט געמאלדן פאר אלע תושבים אז ביז די קומענדיגע מעלדונג איז נישט דא קיין עירוב, ווייס איך נישט דעם מציאות יעצט אבער אזוי איז דאן געווען

צענטראלע קרית יואל ווילעדזש עירוב האט מען געמאכט א רמב"ם עירוב נאך וואס פאר אפאר וואכן איז נישט געווען קיין עירוב, און יא, ס'האט געהאנגען א צעטל אין ביהמ"ד.

פארלאפענע ווינטער איז געווען איין שבת א שווערע שניי און אין עטליכע געגנטער זענען די משגיחים ארומגעלאפן אויסקלאפן אין די בתי מדרשים אז די בענדלעך עירובין זענען פסול געווארן.

איר רעדט ווארשיינליך פון קליינע געגנט עירובין (ווי די רבי ז׳׳ל האט יא געהאלטן פון א עירוב), נישט גרויסע שטעט עירובין (ווי די רבי ז׳׳ל האט זיך מתנגד געווען צו מאכן א עירוב), איא?

ניין, אין צענטער קרית יואל איז שוין געווען אזאנס, און טאקע בימי רביה"ק.

[דעת קדשי]

אין יאָר תש"מ בערך האט דער ראצפֿערטער רבי אויפגעשטעלט אן עירוב מיט שווערער האראווניע. דער עירוב האט געהאט די הסכמה פון 99.9% פון די לאקאלע רבנים, אנגעפאנגען פון דעם סאטמארער רבי׳ן ביז רובו ככולו פונעם התאחדות הרבנים (חוץ איין איינציגען: הרב משה ביק). אבער במשך דעם ערשטן פרייטאג איז דער עירוב צוריסן געווארן דורך זדים און בריונים, ווי ערקלערט אין דער אויסגאבע "די תורה וועלט". דריי דיינים, הרב שלום קרויז מיט הרב פישל הערשקאוויטש און הרב ישראל חיים מנשה פריעדמאן, האבן בודק געווען דעם עירוב דעם ערשטן פרייטאג. פון דעם גופא זעט מען אז די "סאטמארער התנגדות" צום עירוב וואס פאלגט נאך אינעם ארטיקל איז א פריש געבאקענע טעאריע.

אין תשס"ג איז פֿריש געווארן א שערוריה אין וויליאַמסבורג מיטן התחדשות פונעם עירוב וואָס איז געשאַפן געוואָרן מיט דער הסכמה פון רוב רבנים און בעלי בתים קעגן דעם דעת פון געציילטע יחידים, רבנים און מחרחרי ריב פונעם געגנט רוב פון די מתנגדי העירוב געהערן צו סאטמאר, וואָס זיי טענה'ן אז זיי האלטן אַז דאָס איז קעגן דער הלכה, און אַזוי אויך טענה'ן די סאַטמאַרער אידן אַז דאָס איז געווען קעגן דעם סאַטמאַרער רבינס מיינונג, און דעריבער אַזוי ווי עס איז נישטאָ קיין איין רב וואָס האָט אַ כח אויף דער שטאָט אַלס שטאָטס־רב, קען מען נישט אויפ‏ֿפּאסן אויף דעם עירוב געהעריג, און ווי דער סאַטמאַרער רבי האָט זיך אַפּאָר מאָל אויסגעדריקט פאַר זײַנע נאָנטע אַז אין מאנהעטן וואו דער רב הכולל האָט געמאַכט אַן עירוב האָבן זיך אידן נאָך סומך געווען דערויף אַסאַך יאָרן שפּעטער ווען ער האָט שוין נישט געלעבט און דער עירוב איז שוין לאַנג נישט געווען כשר, ווידער איז דאָ די וואָס טענה'ן און ברענגען באַווײַזן אַז די מעשה מיט מאַנהעטן איז אַרויסגעזויגן פון די פינגער פאַר פּאָליטישע חשבונות. אין וויליאמסבורג איז אבער לעכעערליך דער טענה פון שטאטס-רב וויבאלד מען האט אוועקגעשטעלט א ב"ד מיוחד פאר דעם עירוב, אזוי ווי אלע אנדערע אידישע שטעט איבער די גארער וועלט ווי ס'איז דא א ספעציעלע קאמיטעע פון רבנים און בעלי בתים וואס זענען אחראי אויפן עירוב. אויך איז נתברר געווארן אז רוב מימרות אין דעם ענין וואס מען זאגט נאך פונעם סאטמארער רבי׳ן זענען שקרים למחצה, לשליש ולרביע, אדער ארויסגענומען פון דער מכוון אזוי אויך האט דער ברך משה בפירוש געשטיצט דעם עירוב ווי עס איז נאך הערבאר אויף טעיפ, אויך זענען דא צענדליגע אידן וואס האבן דאס געהערט בשעת ער האט געשמועסט מיט רבי חיים לייב כ"ץ בשעת דער לעצטער איז געקומען איבערשמועסן וועגן דעת רביה"ק מסאטמאר, בעפאר'ן מאכן דעם בארא פארקער עירוב. אויך זענען פארהאן עטליכע גילוי דעת'ן פון תלמידי רביה"ק וואס געהערן נישט צום היינטיגער סאטמאר'ער פארטיי.

אנדערע פאַרציילן גאָר, אַ זאַך וואָס איז נישט פאַרשריבן, אז ער זאל זיך האבן אפאר מאל אויסגעדריקט אז בעדפארד עוועניו איז א רשות הרבים דאורייתא, דעריבער קען מען נישט מאכן קיין עירוב אין וויליאמסבורג, און אפילו עס איז געווען עירובין בחייו אין בעדפארד גארדענס, ראדני, אין סוכות, איז אבער קיינמאל נישט געווען קיין עירוב איבער בעדפארד עוועניו, ווייל ער האט געהאלטן אז עס איז א רשות הרבים דאורייתא. אבער דער אודווארי רב שרייבט אין זיין תשובה אז דער סאטמארער רבי האט יא געשטיצט צו מאכן אן עירוב אין וויליאַמסבורג. דער עירוב אין וויליאמסבורג איז געבויט געווארן דורך ר׳ אשר גאלדהירש, א באיאנער חסיד. ער האט געהאט די הסכמה פון רוב רבנים אין שטאט, נאר אסאך פון די רבנים האבן מורא געהאט פון מפרסם זיין זייער נעמען וועגן פחד פון די צעיושטע זעלבסט געקרוינטע קנאים.

למעשה האלטן זיך מערסטנס פון די וואס רופן זיך "סאטמארער חסידים" אינעם וויליאמסבורגער ציבור צוריק פון טראגן מיט'ן עירוב. רובא דרובא פון די אנדערע קהילות טראגן יא מיט'ן עירוב, טראץ דעם וואס ס'איז נישט קלאר צו דאס טרעפט אויך צו רוב מענטשן. דאס איז זיכער אז רוב מענטשן ווילן דער עירוב, און פילן אז ס'איז נישט ערגער ווי דער עירוב פון אנדערע שטעט, נאר זיי זענען פארפירט פון דעם פאלשן שמועה אז רביה"ק איז געווען דערקעגן. פון צייט צו צייט קומען פאר צוזאמקופטן און מארשן איבער די גאסן קעגן די וואס טראגן מיטן עירוב. אויך קומט פאר א יערליך עצרת מיט דרשות פון פארשידענע רבנים. אינטערסאנט אז זיי ברענגען אלץ א פרעמדער רב צו רעדן, געווענליך א ליטווישער ראש ישיבה. דאס ווייזט אז ס'איז כמעט נישט דא קיין איין חסידישער רב וואס געהערט נישט צו סאטמאר וואס זאל מיטהאלטן דער התנגדות צום עירוב.

[לאקאלער רב]

מורי ורבותי!! דא רעדט צו אייך אייער לאקאלער רב..

נאך פיל מוטשענישן איז מיר געלונגען צו פארשטיין מיינע אידישע ברידער הולכים בדרכי רבם ומאורם יאריכו ימיהם ושנותיהם ולהבהחל"ח נבג"מ.

איך וועל מיר ווייטער האלטן צו דרכי רבותי הק' זי"ע ולהבהחל"ח כ"ק רבינו שליט"א.

איך וויל נאר בעהטן אלע ליינער תלמידי וחסידי רבותינו הק' זאלן ח"ו נישט זיך אוועקרירן קיין זיז כל שהוא פון וויאזוי מען האט אונז געלערנט צוליב סיי וואס עס איז דערמאנט געווארן אין דעם נושא.
ובזה יצאתי, מען קען צוריקגיין צו די ארבעט.... (דער רב ארבעט דורך די וואך...).

[צווייטער]

צענטראלע קרית יואל ווילעדזש עירוב האט מען געמאכט א רמב"ם עירוב נאך וואס פאר אפאר וואכן איז נישט געווען קיין עירוב, און יא, ס'האט געהאנגען א צעטל אין ביהמ"ד.

פארלאפענע ווינטער איז געווען איין שבת א שווערע שניי און אין עטליכע געגנטער זענען די משגיחים ארומגעלאפן אויסקלאפן אין די בתי מדרשים אז די בענדלעך עירובין זענען פסול געווארן.

איר רעדט ווארשיינליך פון קליינע געגנט עירובין (ווי די רבי ז׳׳ל האט יא געהאלטן פון א עירוב), נישט גרויסע שטעט עירובין (ווי די רבי ז׳׳ל האט זיך מתנגד געווען צו מאכן א עירוב), איא?

ניין, אין צענטער קרית יואל איז שוין געווען אזאנס, און טאקע בימי רביה"ק.

אקעי

[לאקאלער רב]

יעצט רעדסטו אידיש, פארדעם האב איך געעפענט די נושא...

איך ווארט דיך צו באגריסן דעם שב"ק צופרי מיטן טלית בייטל אין האנט...

ח"ו! מיין רבי'ס א ווארט איז מיר גענוג טייער ווי סיי וועלכע אנדערע דרבנן.

[דער תהלים איד]

מיין סך הכל:

ס'איז נישט אונזער הכשר...

[לאקאלער רב]

האלטן מיר ביי פינף בלעטער, 124 פאוסטס, געזען געווארן 1105, און קיין איין נאמען פון א רב און קיין איין מאפע און קיין איינער מיט קלארע אינפאו...

איז איינער דא א קלויזנעבורגער, פאפא'נער, וויזניץ'ער, אא"וו און קען אפשר צוווייזן?

יעצט גייסטו פרעגן פארוואס זעה איך נישט קיין עירוב בענדלעך אויף יענע גאסן?

די תשובה איז, אז בעצם זענען די בענדלעך אביסל ווייטער, און ס׳איז דא אפאר שיכטן פון גאסן ווי ס׳לויפט בענדלעך (משום מעשה שהיה). די מאפע איז ביז ווי מ׳מעג זיכער טראגן.

ניין, איך פרעג נישט ווייל עס איז מיר נישט נוגע, פאר די וויזניצער איז גענוג אז הרה"ג ר' יעקב זיידה שליט"א באשטעטיגט דעם עירוב.

[נקודות טובות]

יעצט רעדסטו אידיש, פארדעם האב איך געעפענט די נושא...

איך ווארט דיך צו באגריסן דעם שב"ק צופרי מיטן טלית בייטל אין האנט...

מאך נאר זיכער אז ווען דו גייסט אהיים פוון ביהמ''ד, גייסטו מיט די טלית אנגעטוהן כדרך מלבוש. און נישט טראגען שבת שלא לצורך...

[לאקאלער רב]

מיין סך הכל:

ס'איז נישט אונזער הכשר...

אט אזוי, איך האב נאר געוואלט וויסן וועמענס יא.

[שבת קודש]

אין יאָר תש"מ בערך האט דער ראצפֿערטער רבי אויפגעשטעלט אן עירוב מיט שווערער האראווניע. דער עירוב האט געהאט די הסכמה פון 99.9% פון די לאקאלע רבנים, אנגעפאנגען פון דעם סאטמארער רב ביז רובו ככולו פונעם התאחדות הרבנים (חוץ איין איינציגען: הרב משה ביק). אבער במשך דעם ערשטן פרייטאג איז דער עירוב צוריסן געווארן דורך זדים און בריונים, ווי ערקלערט אין דער אויסגאבע "די תורה וועלט". דריי דיינים, הרב שלום קרויז מיט הרב פישל הערשקאוויטש און הרב ישראל חיים מנשה פריעדמאן, האבן בודק געווען דעם עירוב דעם ערשטן פרייטאג. פון דעם גופא זעט מען אז די "סאטמארער התנגדות" צום עירוב וואס פאלגט נאך אינעם ארטיקל איז א פריש געבאקענע טעאריע.

אין תשס"ג איז פֿריש געווארן א שערוריה אין וויליאַמסבורג מיטן התחדשות פונעם עירוב וואָס איז געשאַפן געוואָרן מיט דער הסכמה פון רוב רבנים און בעלי בתים קעגן דעם דעת פון געציילטע יחידים, רבנים און מחרחרי ריב פונעם געגנט רוב פון די מתנגדי העירוב געהערן צו סאטמאר, וואָס זיי טענה'ן אז זיי האלטן אַז דאָס איז קעגן דער הלכה, און אַזוי אויך טענה'ן די סאַטמאַרער אידן אַז דאָס איז געווען קעגן דעם סאַטמאַרער רבינס מיינונג, און דעריבער אַזוי ווי עס איז נישטאָ קיין איין רב וואָס האָט אַ כח אויף דער שטאָט אַלס שטאָטס־רב, קען מען נישט אויפ‏ֿפּאסן אויף דעם עירוב געהעריג, און ווי דער סאַטמאַרער רב האָט זיך אַפּאָר מאָל אויסגעדריקט פאַר זײַנע נאָנטע אַז אין מאנהעטן וואו דער רב הכולל האָט געמאַכט אַן עירוב האָבן זיך אידן נאָך סומך געווען דערויף אַסאַך יאָרן שפּעטער ווען ער האָט שוין נישט געלעבט און דער עירוב איז שוין לאַנג נישט געווען כשר, ווידער איז דאָ די וואָס טענה'ן און ברענגען באַווײַזן אַז די מעשה מיט מאַנהעטן איז אַרויסגעזויגן פון די פינגער פאַר פּאָליטישע חשבונות. אין וויליאמסבורג איז אבער לעכעערליך דער טענה פון שטאטס-רב וויבאלד מען האט אוועקגעשטעלט א ב"ד מיוחד פאר דעם עירוב, אזוי ווי אלע אנדערע אידישע שטעט איבער די גארער וועלט ווי ס'איז דא א ספעציעלע קאמיטעע פון רבנים און בעלי בתים וואס זענען אחראי אויפן עירוב. אויך איז נתברר געווארן אז רוב מימרות אין דעם ענין וואס מען זאגט נאך פונעם סאטמארער רבי׳ן זענען שקרים למחצה, לשליש ולרביע, אדער ארויסגענומען פון דער מכוון אזוי אויך האט דער ברך משה בפירוש געשטיצט דעם עירוב ווי עס איז נאך הערבאר אויף טעיפ, אויך זענען דא צענדליגע אידן וואס האבן דאס געהערט בשעת ער האט געשמועסט מיט רבי חיים לייב כ"ץ בשעת דער לעצטער איז געקומען איבערשמועסן וועגן דעת רביה"ק בעל דברי יואל, בעפאר'ן מאכן דעם בארא פארקער עירוב. אויך זענען פארהאן עטליכע גילוי דעת'ן פון תלמידי רביה"ק וואס געהערן נישט צום היינטיגער סאטמאר'ער פארטיי.

אנדערע פאַרציילן גאָר, אַ זאַך וואָס איז נישט פאַרשריבן, אז ער זאל זיך האבן אפאר מאל אויסגעדריקט אז בעדפארד עוועניו איז א רשות הרבים דאורייתא, דעריבער קען מען נישט מאכן קיין עירוב אין וויליאמסבורג, און אפילו עס איז געווען עירובין בחייו אין בעדפארד גארדענס, ראדני, אין סוכות, איז אבער קיינמאל נישט געווען קיין עירוב איבער בעדפארד עוועניו, ווייל ער האט געהאלטן אז עס איז א רשות הרבים דאורייתא. אבער דער אודווארי רב שרייבט אין זיין תשובה אז דער סאטמארער רב האט יא געשטיצט צו מאכן אן עירוב אין וויליאַמסבורג. דער עירוב אין וויליאמסבורג איז געבויט געווארן דורך ר׳ אשר גאלדהירש, א באיאנער חסיד. ער האט געהאט די הסכמה פון רוב רבנים אין שטאט, נאר אסאך פון די רבנים האבן מורא געהאט פון מפרסם זיין זייער נעמען וועגן פחד פון די צעיושטע זעלבסט געקרוינטע קנאים.

למעשה האלטן זיך מערסטנס פון די וואס רופן זיך "סאטמארער חסידים" אינעם וויליאמסבורגער ציבור צוריק פון טראגן מיט'ן עירוב. רובא דרובא פון די אנדערע קהילות טראגן יא מיט'ן עירוב, טראץ דעם וואס ס'איז נישט קלאר צו דאס טרעפט אויך צו רוב מענטשן. דאס איז זיכער אז רוב מענטשן ווילן דער עירוב, און פילן אז ס'איז נישט ערגער ווי דער עירוב פון אנדערע שטעט, נאר זיי זענען פארפירט פון דעם פאלשן שמועה אז רביה"ק איז געווען דערקעגן. פון צייט צו צייט קומען פאר צוזאמקופטן און מארשן איבער די גאסן קעגן די וואס טראגן מיטן עירוב. אויך קומט פאר א יערליך עצרת מיט דרשות פון פארשידענע רבנים. אינטערסאנט אז זיי ברענגען אלץ א פרעמדער רב צו רעדן, געווענליך א ליטווישער ראש ישיבה. דאס ווייזט אז ס'איז כמעט נישט דא קיין איין חסידישער רב וואס געהערט נישט צו סאטמאר וואס זאל מיטהאלטן דער התנגדות צום עירוב.

אויב האט יעדער מסכים געווען צו מאכן א עירוב פארוואס האט מען טאקע נישט געמאכט קיין געהעריגע עירוב אין ווילאמבסבורג אין די י' כ' ל' יארן?

[דעת קדשי]

צענטראלע קרית יואל ווילעדזש עירוב האט מען געמאכט א רמב"ם עירוב נאך וואס פאר אפאר וואכן איז נישט געווען קיין עירוב, און יא, ס'האט געהאנגען א צעטל אין ביהמ"ד.

פארלאפענע ווינטער איז געווען איין שבת א שווערע שניי און אין עטליכע געגנטער זענען די משגיחים ארומגעלאפן אויסקלאפן אין די בתי מדרשים אז די בענדלעך עירובין זענען פסול געווארן.

איר רעדט ווארשיינליך פון קליינע געגנט עירובין (ווי די רבי ז׳׳ל האט יא געהאלטן פון א עירוב), נישט גרויסע שטעט עירובין (ווי די רבי ז׳׳ל האט זיך מתנגד געווען צו מאכן א עירוב), איא?

ניין, אין צענטער קרית יואל איז שוין געווען אזאנס, און טאקע בימי רביה"ק.

דעמאלט'ס איז נאך געווען די שוואכערע עירוב
מ'האט עס שטארק איבערגעבויעט
און פלא והפלא זייט דעמאלטס איז עס קיינמאל נישט פסול געווארן....

[לאקאלער רב]

יעצט רעדסטו אידיש, פארדעם האב איך געעפענט די נושא...

איך ווארט דיך צו באגריסן דעם שב"ק צופרי מיטן טלית בייטל אין האנט...

מאך נאר זיכער אז ווען דו גייסט אהיים פוון ביהמ''ד, גייסטו מיט די טלית אנגעטוהן כדרך מלבוש. און נישט טראגען שבת שלא לצורך...

אין דעם חלק פיר איך מיר אויך ווי מיינע רבי'ס.