חסידישער ישוב אין קאסא גראנדע, אריזאנע

[אנעקדאט]

עס איז טאקע נישט אזוי גרינג צו גיין פון קאסא גראנדא קיין טוסאן. אבער גרינגער ווי מאכן א פייער אין קאסא גראנדא. אז זיי האבן ממילא געמוזט עפענען א שול און א חדר און א גראסערי, און זיי האלטן אז א שטאט ברויך אויסזעהן אנדערש מיט ווייניגער קאנטראל אויף די דירות אדער דאס גלייכן, זאלן זיי טון למעשה און זיך אוועקריקן אפאר מייל. איך פארשטיי נישט זייער מהלך.

דו - וואס דו ביסט לכאורה נאך קיינמאל נישט געווען אין אן ענליכע מצב - האלטס אז ס'איז גרינגער אזוי, דעריבער פארשטיסטו נישט זייער מהלך.

זיי האבן אבער פארשטאנען אנדערש, און אזוי האט אויך זייער דעת תרה פארשטאנען, דעריבער האבן זיי אזוי געטון - טראצדעם וואס דו פארשטייסט זיי נישט.

עס איז טאקע א גרויסער נסיון אבער גלייבט מיר איך האב געמוטשעט אויך די מייסד זאל גיין ארויפציר פון אייך און אנהייבן נאכאמאל אן די עגמת נפש אבער ער האט א טענה אז ער האט שוין אינועסטעט 15 מיליאן טאלער דארט אויף די פאר גאסן ווי איר שטערט אים

אבער איר האט דאך סך הכל נאר גענאשט פונעם מייסד אייער דאון פעימענט און יעצט קענט איר פארקויפן אייער 9 דירות און זיך ציען אביסל ארויפציר און נאך אפמאכן ריווח אויף די הלוואה וואס איר גייט ניטמאל צוריקצאלן...

ביז אהער האט איר מיר נישט געענטפערט אויף וואס איך האב געשריבן פארוואס זיי ווילן נישט טון דיין עצה

א גראסערי און מקוה דארף מען נישט מופן און א ביהמ"ד קען מען האבן אין א אנדערע גאראדש אין די נייע פלאץ וואס קען זיין פיהל גרעסער אזוי קען זיין צוויי שיינע גענטער
א בחינה ווי מאנסי און עיר מאנט

א גראסערי און מקוה דארף יא מופן, אפילו ס'איז נישט קיין גרויסע זאכן איז עס נאך א זאך וואס מ'דארף פלאצירן.

וויפיל איך פארשטיי, איז א ביהמ"ד נישט בלויז א גאראדזש, ס'איז דא נאך געברויכן וואס נישט יעדע הייזקע קען צושטעלן.

בכל אופן האסטו זיך ארויפגעכאפט אויף די פאר לייכטערע זאכן (עכ"פ לויט ווי דו פארשטייסט) וואס זענען פארבינדן מיטן זיך אריבערציען, איך האב געשריבן וועגן נאך שוועריקייטן.

[חיימי]

קרית יואל יוכיח
אז עס איז דא א מרא דאתרא און א בעלות קען מען נישט נאר האלטן די פרייזן נאר אפילו אראפברענגען אויף האלב למעלה מהשגתינו ב"ה
און דאס איז טראץ וואס אין קרית יואל איז דא אביסל מער חולקים אויפן בעלות ווי אין אריזאנע...

סאו דו האלטסט עכט אז די סיבה פארוואס אלע אינוועסטערס אין ק"י בעטן ביליג, איז ווייל זיי האבן אנערקענט אז מען מוז פאלגן מהר"א ווייל ער איז מרא דאתרא?

פארקערט.

ווייל ער איז מרא דאתרא, האט ער געקענט ברענגען זיי זאלן אנערקענען אז מ’מוז פאלגן.

דהיינו: ווען ר’ אלימלך בידערמאן זאל ווען טון דאס זעלביגע, וואלט עס ווינציג אויסגעמאכט.

און לענ"ד איז דאס וואס קאסא גראנדא דארף אויך האבן. ס’איז דא דער גרינדער פונעם ישוב, און אפגערעדט דאס אז ער זיצט מיט מיליאנען דערין, איז עס זיין לעבן... דער איינציגער וועג צו האלטן אזא ישוב אין קאנטראל, איז אחדות, און פארשטענדעניש מיט’ן מייסד.

ער איז נישט גערעכט? ער איז א שווערער מענטש? ער איז א גנב? ער איז א באנדיט? יאללא! פוץ אפ פון שטח! נישט זיי דו אויך א רויבער און באנדיט.

זייער געשמאק צו זיצן אין ניו יארק און זאגן פאר אינגערלייט וואס האבן זיך ארויסגעצויגן 2500 מייל אוועק פון זייער משפחה, געקויפט א אייגענע הויז מיט אפגעשפארטע געלט, פיץ אפ פון שטח!

נאכדערצו ווען מ'האט נישט קיין השגה וואס דער סטארי איז, מען ליינט נאר אפאר (באצאלטע?) שרייבער אויף אידטיש (אדער איינער מיט עטליכע ניקס...)

[חיימי]

די מציאות איבעראל האט געוויזן אז אזא סארט ועד האט א לימיטעד לייף ספען, ס'נישט מעגליך עס זאל אנגיין אויף גאר לאנג טערם.
בנוגע קאסא גראנדע, ביז עס וועט קומען דערצו אז אזויפיל אידן זאלן קומען צו לויפן אז עס זאל אפעקטירן די הייזער מארקעט, איז נאך דא גענוג צייט אויפצושטעלן א נייע ועד, עס זאל צאמפאלן,, א פרישע ועד זאל עס ריפלעיסן, וכן הלאה עטליכע מאל. הלואי זאלן האלב וויליאמסבורג אהינמופן שוין מארגן, אבער במציאות ווייסן מיר אלע אז עס גייט נישט געשען אזוי שנעל.

נאך דא צייט זיך צו זארגן וועגן ארויפטרייבן די פרייזן.

אבער פארוואס צוברעכן די וועד אויב סשוין דא?
אפילו נישט געבן א טשענס?

כ'ווייס נישט וואס דו מיינסט א טשענס, אבער ווען די חברה האבן אנגעהויבן אנפייפן די וועד האט מען שוין געהאלטן לאנג נאכן הקמת הוועד
א שיינע צאל תושבים זענען דעמאלטס שוין לאנג געווען צוריק אין נ"י נאך וואס די וועד האט זיי שטרענג אויסגעשלאסן פון די קהלה.

א קליינע הערה אויף די ערשטע שורה, קיינער האט קיינמאל אנגעפיפן די וועד, און די איבערקערעניש פון פאראיאר האט נישט קיין שייכות מיט די וועד, אפי' די פראפגאנדיסטן מאכט אזוי די מעשה

[חיימי]

די ווייסט ווי גרויס אריזאנע איז?

וו שווער איז צו נעמען די 9 אידן וואס קענען נישט בלייבן מיט די מייסד, און קענען אויך נישט צוריקמופן קיין ניו יארק איז, יאלא געגאנגען

5 מייל פון יעדע זייט פון קאסא גראנדע און ווייטער איז דא ריזיגע הערליכע שטחים ווי צו וואונען

ענק ניצן סיי ווי גארנישט פון די מייסד

זאל זיך בויען אידישע שטעט בשלום איבעראל

אבער ס'מיז נישט זיין דווקא דא אויף אזא אופן

מ'דארף זיין קלוג און נישט גערעכט

ביידע קהילות וואלט שוין געווען אפאר מאל די סייז ווען מ'האנדלט קלוג

זייער וויכטיג געדארפט איבערשרייבן די ליגענט מיט דעם ניק נאך וואס מען האט אויסגעמעקט די אנדערע מעסעדזש, קענסט זיך נישט ברענגן צו מודה זיין אז עס איז דא איבער מנין? אז דו זאגסט ליגענט קענסטו דאך שרייבן זיבן אידן...

[חיימי]

ווי שווער?

ס'איז זייער זייער שווער פאר א גרופע אידן זיך צו אויפהייבן אינאיינעם, זוכן נייע דירות און פראפערטיס צו וואוינען, און פאר שול מקוה און מוסדות און גראסערי, און זיך צוגעוואוינען צו נייע הייזער, גאסן, און שכנים. נאכדערצו ווען אין די זעלבע צייט האט מען געדארפט אויפסעטן פון פריש די גאנצע סטראקטשער פון אלע צרכי ציבור אונטער א קלענערע ציבור.

און מיטן ראט פון זייער דעת תורה זענען זיי טאקע יא געבליבן אינעם זעלבן שטאט, אנדערש ווי געוויסע אידטיש שרייבער וואלטן זיי געראטן צו טון.

שול מקוה און מוסדות און גראסערי, האט מען סייווי געדארפט

און די ווייסט וואס מ'וואלט זיך געשפארט ווען מען טוט עס??

רוב אידן וואס וואלטן געטראכט צו מופן צו א צווייטע פלאץ, קלערן זיך גוט איבער פארן אנרירן איינער פון די קהילות

ווי זאגט יענער

פאר מחלוקת בלייב איך וואוינען און ניו יארק

איז ווילאנג מען רעדט נישט פון אזא גרויסע גרופע - און פאר די אינוועסטארס און ניו יארק איז דאך אויך לכאורה נישט נוגע ווי און אריזאנע ענק זענען פלאצירט, די עיקר זייער פראפערטיס גייט ארויף

וואלט מען דאך געקענט האבן צוויי הערליכע אידישע שטעט לשם ולתפארת

דא שפריצט ארויס ליגענט פון אלע זייטן, שרייב כאטש עפעס אמת'ע פאקטן...

[חיימי]

די ווייסט ווי גרויס אריזאנע איז?

וו שווער איז צו נעמען די 9 אידן וואס קענען נישט בלייבן מיט די מייסד, און קענען אויך נישט צוריקמופן קיין ניו יארק איז, יאלא געגאנגען

5 מייל פון יעדע זייט פון קאסא גראנדע און ווייטער איז דא ריזיגע הערליכע שטחים ווי צו וואונען

ענק ניצן סיי ווי גארנישט פון די מייסד

זאל זיך בויען אידישע שטעט בשלום איבעראל

אבער ס'מיז נישט זיין דווקא דא אויף אזא אופן

מ'דארף זיין קלוג און נישט גערעכט

ביידע קהילות וואלט שוין געווען אפאר מאל די סייז ווען מ'האנדלט קלוג

ווי שווער?

ס'איז זייער זייער שווער פאר א גרופע אידן זיך צו אויפהייבן אינאיינעם, זוכן נייע דירות און פראפערטיס צו וואוינען, טרעפן א שול, מקוה, מוסדות, און גראסערי, און זיך צוגעוואוינען צו נייע הייזער, גאסן, און שכנים. נאכדערצו ווען אין די זעלבע צייט האט מען געדארפט אויפסעטן פון פריש די גאנצע סטראקטשער פון אלע צרכי ציבור אונטער א קלענערע ציבור, ווען בשעת מעשה קען מען נישט ניצן די פריערדיגע שול, מקוה, גראסערי וכו'.

און מיטן ראט פון זייער דעת תורה זענען זיי טאקע יא געבליבן אינעם זעלבן שטאט, אנדערש ווי געוויסע אידטיש שרייבער וואלטן זיי געראטן צו טון.

עס איז טאקע נישט אזוי גרינג צו גיין פון קאסא גראנדא קיין טוסאן. אבער גרינגער ווי מאכן א פייער אין קאסא גראנדא. אז זיי האבן ממילא געמוזט עפענען א שול און א חדר און א גראסערי, און זיי האלטן אז א שטאט ברויך אויסזעהן אנדערש מיט ווייניגער קאנטראל אויף די דירות אדער דאס גלייכן, זאלן זיי טון למעשה און זיך אוועקריקן אפאר מייל. איך פארשטיי נישט זייער מהלך.

אויב דו פארשטייסט נישט זייער מהלך קענסטו זיי פרעגן, אויב ווילסטו נישט דאן דארפסטו נישט אריינרעדן אין דעם ענין

[חיימי]

עס איז טאקע נישט אזוי גרינג צו גיין פון קאסא גראנדא קיין טוסאן. אבער גרינגער ווי מאכן א פייער אין קאסא גראנדא. אז זיי האבן ממילא געמוזט עפענען א שול און א חדר און א גראסערי, און זיי האלטן אז א שטאט ברויך אויסזעהן אנדערש מיט ווייניגער קאנטראל אויף די דירות אדער דאס גלייכן, זאלן זיי טון למעשה און זיך אוועקריקן אפאר מייל. איך פארשטיי נישט זייער מהלך.

דו - וואס דו ביסט לכאורה נאך קיינמאל נישט געווען אין אן ענליכע מצב - האלטס אז ס'איז גרינגער אזוי, דעריבער פארשטיסטו נישט זייער מהלך.

זיי האבן אבער פארשטאנען אנדערש, און אזוי האט אויך זייער דעת תרה פארשטאנען, דעריבער האבן זיי אזוי געטון - טראצדעם וואס דו פארשטייסט זיי נישט.

עס איז טאקע א גרויסער נסיון אבער גלייבט מיר איך האב געמוטשעט אויך די מייסד זאל גיין ארויפציר פון די אפגעטיילטע און אנהייבן נאכאמאל אן די עגמת נפש אבער ער האט א טענה אז ער האט שוין אינועסטעט 15 מיליאן טאלער דארט אויף די פאר גאסן ווי מען שטערט אים

אבער די אנדערע האבן דאך סך הכל נאר גענאשט פונעם מייסד זייער דאון פעימענט און יעצט קענען זיי פארקויפן די 9 דירות און זיך ציען אביסל ארויפציר און נאך אפמאכן ריווח אויף די הלוואה וואס זיי גייען ניטמאל צוריקצאלן...
א גראסערי און מקוה דארף מען נישט מופן און א ביהמ"ד קען מען האבן אין א אנדערע גאראדש אין די נייע פלאץ וואס קען זיין פיהל גרעסער אזוי קען זיין צוויי שיינע גענטער
א בחינה ווי מאנסי און עיר מאנט

פארוואס טראכסטו אז איבער זאגן די זעלבע ליגנט גייט עס מאכן אמת, אפשר הערסטו אויף באשמיצן אידן מיט א ליגנט וואס דו ווייסט אויך אז ס'איז נישט אמת, אויב האסטו פרוף ביטע לייג עס ארויס זאגסט דאך אז ביסט גוטע חברים מיטן מייסד...

[פופציגער]

סאו דו האלטסט עכט אז די סיבה פארוואס אלע אינוועסטערס אין ק"י בעטן ביליג, איז ווייל זיי האבן אנערקענט אז מען מוז פאלגן מהר"א ווייל ער איז מרא דאתרא?

פארקערט.

ווייל ער איז מרא דאתרא, האט ער געקענט ברענגען זיי זאלן אנערקענען אז מ’מוז פאלגן.

דהיינו: ווען ר’ אלימלך בידערמאן זאל ווען טון דאס זעלביגע, וואלט עס ווינציג אויסגעמאכט.

און לענ"ד איז דאס וואס קאסא גראנדא דארף אויך האבן. ס’איז דא דער גרינדער פונעם ישוב, און אפגערעדט דאס אז ער זיצט מיט מיליאנען דערין, איז עס זיין לעבן... דער איינציגער וועג צו האלטן אזא ישוב אין קאנטראל, איז אחדות, און פארשטענדעניש מיט’ן מייסד.

ער איז נישט גערעכט? ער איז א שווערער מענטש? ער איז א גנב? ער איז א באנדיט? יאללא! פוץ אפ פון שטח! נישט זיי דו אויך א רויבער און באנדיט.

זייער געשמאק צו זיצן אין ניו יארק און זאגן פאר אינגערלייט וואס האבן זיך ארויסגעצויגן 2500 מייל אוועק פון זייער משפחה, געקויפט א אייגענע הויז מיט אפגעשפארטע געלט, פיץ אפ פון שטח!

נאכדערצו ווען מ'האט נישט קיין השגה וואס דער סטארי איז, מען ליינט נאר אפאר באצאלטע שרייבער אויף אידטיש (אדער איינער מיט עטליכע ניקס...)

כהאב גראדע נישט געמיינט צו אנהייבן א לאנגע שמועס דערוועגן.

געשריבן מיין מיינונג, נאכן אביסל דורכטון דעם נושא.

מיין מיינונג פארטרעט נישט קיינעם אויסער מיר.
מיין מיינונג איז קיינעם נישט מחייב.
מיין מיינונג דארף קיינעם נישט שטערן.
מיין מיינונג מעג איך האלטן.
און צום לעצט: מיין מיינונג רעזערוויר איך די רעכטן צו טוישן אויב איך אנערקען אז כהאב זיך טועה געווען.

[הדסים]

ווען ער האט נישט קיין תירוץ עטעקד ער די קערעקטער....

זיי נישט ברוגז אן אריינגיין אינעם נושא כשלעצמו, דא רעדט מען שוין ארום אין דעם נושא א וויילע און עטליכע שמועסן אויס מיט אנדערע געוויסע נקודות, איז אויב האסטו וואס צו ענטפערן אויף אלע נקודות באזונדער דאן כל הכבוד, אבער אויב אלעס וואס דו האסט צו זאגן איז אז ווער ס'איז נישט דארט פארשטייט נישט און זיך טענה'ן אויפן מספר התושבים; פארוואס ציטירן יעדן איינעם? שרייב עס איינמאל און האב אינזין צו פטר'ן די חרוסת.

[הכל ריוח]

די ווייסט ווי גרויס אריזאנע איז?

וו שווער איז צו נעמען די 9 אידן וואס קענען נישט בלייבן מיט די מייסד, און קענען אויך נישט צוריקמופן קיין ניו יארק איז, יאלא געגאנגען

5 מייל פון יעדע זייט פון קאסא גראנדע און ווייטער איז דא ריזיגע הערליכע שטחים ווי צו וואונען

ענק ניצן סיי ווי גארנישט פון די מייסד

זאל זיך בויען אידישע שטעט בשלום איבעראל

אבער ס'מיז נישט זיין דווקא דא אויף אזא אופן

מ'דארף זיין קלוג און נישט גערעכט

ביידע קהילות וואלט שוין געווען אפאר מאל די סייז ווען מ'האנדלט קלוג

זייער וויכטיג געדארפט איבערשרייבן די ליגענט מיט דעם ניק נאך וואס מען האט אויסגעמעקט די אנדערע מעסעדזש, קענסט זיך נישט ברענגן צו מודה זיין אז עס איז דא איבער מנין? אז דו זאגסט ליגענט קענסטו דאך שרייבן זיבן אידן...

דאס איז נישט אידטיש שפראך.

ביטע - יעדער איינער - רעדס צום ענין, איידל און ברודערליך.

[Azoi Tzi Zugen]

אבער פארוואס צוברעכן די וועד אויב סשוין דא?
אפילו נישט געבן א טשענס?

כ'ווייס נישט וואס דו מיינסט א טשענס, אבער ווען די חברה האבן אנגעהויבן אנפייפן די וועד האט מען שוין געהאלטן לאנג נאכן הקמת הוועד
א שיינע צאל תושבים זענען דעמאלטס שוין לאנג געווען צוריק אין נ"י נאך וואס די וועד האט זיי שטרענג אויסגעשלאסן פון די קהלה.

א קליינע הערה אויף די ערשטע שורה, קיינער האט קיינמאל אנגעפיפן די וועד, און די איבערקערעניש פון פאראיאר האט נישט קיין שייכות מיט די וועד, אפי' די פראפגאנדיסטן מאכט אזוי די מעשה

וואס איר זאגט שטימט נישט ווייל איך האב געהערט פון מויל פון די אקטיווע אידן אינעם צווייטן קהלה אז אלעס קען מען זיך דורכקומען אבער די ועד הדירות איז די יסוד און דאס וויל מען בשו"א נישט האבן.

[אתרוג]

זייער געשמאק צו זיצן אין ניו יארק און זאגן פאר אינגערלייט וואס האבן זיך ארויסגעצויגן 2500 מייל אוועק פון זייער משפחה, געקויפט א אייגענע הויז מיט אפגעשפארטע געלט, פיץ אפ פון שטח!

נאכדערצו ווען מ'האט נישט קיין השגה וואס דער סטארי איז, מען ליינט נאר אפאר (באצאלטע?) שרייבער אויף אידטיש (אדער איינער מיט עטליכע ניקס...)

א קליינע הערה אויף די ערשטע שורה, קיינער האט קיינמאל אנגעפיפן די וועד, און די איבערקערעניש פון פאראיאר האט נישט קיין שייכות מיט די וועד, אפי' די פראפגאנדיסטן מאכט אזוי די מעשה

זייער וויכטיג געדארפט איבערשרייבן די ליגענט מיט דעם ניק נאך וואס מען האט אויסגעמעקט די אנדערע מעסעדזש, קענסט זיך נישט ברענגן צו מודה זיין אז עס איז דא איבער מנין? אז דו זאגסט ליגענט קענסטו דאך שרייבן זיבן אידן...

דא שפריצט ארויס ליגענט פון אלע זייטן, שרייב כאטש עפעס אמת'ע פאקטן...

אויב דו פארשטייסט נישט זייער מהלך קענסטו זיי פרעגן, אויב ווילסטו נישט דאן דארפסטו נישט אריינרעדן אין דעם ענין

פארוואס טראכסטו אז איבער זאגן די זעלבע ליגנט גייט עס מאכן אמת, אפשר הערסטו אויף באשמיצן אידן מיט א ליגנט וואס דו ווייסט אויך אז ס'איז נישט אמת, אויב האסטו פרוף ביטע לייג עס ארויס זאגסט דאך אז ביסט גוטע חברים מיטן מייסד...

צו זיין קלאר

האסט נאר געשריבן מתוך היץ אן קיין איין זאכליכע ווארט, שרייבסט אז יעדער ווייסט און גלייבט נאר ליגענט וכו' וכו'

אפשר צום נושא

פאקט 1#
גאנץ כלל ישראל וויל אז ס'זאל זיך פארמערן היימישע ישובים איבער אמעריקא ווי מען זאל זיך קענען ארויסציען פאר ביליג מיט ישוב הדעת

פאקט 2#
א גרופע אידן האבן זיך געצויגן צו קאסא גראנדע (בהשתדלות הרב רובין)

פאקט 3#
קיינער פון ניו יארק איז נישט אינטרעסירט צו מופן און א פלאץ וואס ער גייט נאר קענען גריסן א האלב פון די אינטער דרייסיג תושבים

פאקט 4#
הרב רובין איז געווען דארט קודם, און זיצט שוין דארט מיט אסאך געלט

נאך א ישוב און אריזאנע גייט נאר העלפן ביידע זייטן

פאר הרב ראבינאוויטש'ס קהילה זיך ארויסצוריקן אפאר מייל איז לכאורה בדעת בעל הבית, די איינציגסטע פשוטע מהלך אז אריזאנע זאל ווערן באזעצט מיט אידישע היימישע משפחות, ביידע קענען נאר פארדינען פון דעם.

צו ס'איז גרינג? זיכער נישט. אבער זיכער גרינגער פון וויאזוי ס'איז די לעצטע יאר צייט

החותם בדמע , איינער וואס האט אריינגעקוקט צו מופן צו אריזאנע ביז...

[קלוגער איד]

עס איז טאקע נישט אזוי גרינג צו גיין פון קאסא גראנדא קיין טוסאן. אבער גרינגער ווי מאכן א פייער אין קאסא גראנדא. אז זיי האבן ממילא געמוזט עפענען א שול און א חדר און א גראסערי, און זיי האלטן אז א שטאט ברויך אויסזעהן אנדערש מיט ווייניגער קאנטראל אויף די דירות אדער דאס גלייכן, זאלן זיי טון למעשה און זיך אוועקריקן אפאר מייל. איך פארשטיי נישט זייער מהלך.

דו - וואס דו ביסט לכאורה נאך קיינמאל נישט געווען אין אן ענליכע מצב - האלטס אז ס'איז גרינגער אזוי, דעריבער פארשטיסטו נישט זייער מהלך.

זיי האבן אבער פארשטאנען אנדערש, און אזוי האט אויך זייער דעת תרה פארשטאנען, דעריבער האבן זיי אזוי געטון - טראצדעם וואס דו פארשטייסט זיי נישט.

עס איז טאקע א גרויסער נסיון אבער גלייבט מיר איך האב געמוטשעט אויך די מייסד זאל גיין ארויפציר פון די אפגעטיילטע און אנהייבן נאכאמאל אן די עגמת נפש אבער ער האט א טענה אז ער האט שוין אינועסטעט 15 מיליאן טאלער דארט אויף די פאר גאסן ווי מען שטערט אים

אבער די אנדערע האבן דאך סך הכל נאר גענאשט פונעם מייסד זייער דאון פעימענט און יעצט קענען זיי פארקויפן די 9 דירות און זיך ציען אביסל ארויפציר און נאך אפמאכן ריווח אויף די הלוואה וואס זיי גייען ניטמאל צוריקצאלן...
א גראסערי און מקוה דארף מען נישט מופן און א ביהמ"ד קען מען האבן אין א אנדערע גאראדש אין די נייע פלאץ וואס קען זיין פיהל גרעסער אזוי קען זיין צוויי שיינע גענטער
א בחינה ווי מאנסי און עיר מאנט

just to keep the record straight, most-maybe all- of the poeple of Kehila B, didn't need the help of the meyased for their down payment

[שכל הישר]

סתם פאר נייגעריגקייט, וואס שטערט די קהילה נאמבער צוויי די וועד הדירות?

ווילן זיי נישט אז די פרייזן זאלן בלייבן נידריג?

[Azoi Tzi Zugen]

דאס איז דאך פשוט. אסאך אידן ווילן אינוועסטירן און מאכן געלט, אן קיין קאנטראל.

[שכל הישר]

דאס איז דאך פשוט. אסאך אידן ווילן אינוועסטירן און מאכן געלט, אן קיין קאנטראל.

איך רעדט פון תושבים נישט פון די אינוועסטערס

[חיימי]

ווען ער האט נישט קיין תירוץ עטעקד ער די קערעקטער....

זיי נישט ברוגז אן אריינגיין אינעם נושא כשלעצמו, דא רעדט מען שוין ארום אין דעם נושא א וויילע און עטליכע שמועסן אויס מיט אנדערע געוויסע נקודות, איז אויב האסטו וואס צו ענטפערן אויף אלע נקודות באזונדער דאן כל הכבוד, אבער אויב אלעס וואס דו האסט צו זאגן איז אז ווער ס'איז נישט דארט פארשטייט נישט און זיך טענה'ן אויפן מספר התושבים; פארוואס ציטירן יעדן איינעם? שרייב עס איינמאל און האב אינזין צו פטר'ן די חרוסת.

איך בין בכלל נישט ברוגז אבער אויב איינער שרייבט פלעינע "זאכן וואס שטימען נישט" (ליגענט טאר מען דאך נישט זאגן אז ס'איז) דארף מען דאס ארויסרופן איך באלאנג נישט אין קיין איין קהילה צו קענען ענטפערן תירוצים אבער איך זעה א ליגנט ווען עס איז ליגנט און וואס קען איך טאן אז ער שרייבט איבער זיין "זאכן וואס שטימען נישט" איבער און איבער

שרייבן די תירוצים פון די אנדערע צד קען מען דאך נישט אויף דער וועבסייט ווייל אפי' די מעסעדזש פון איינער וואס בעט אז מען זאל שרייבן די אנדערע צד איז שוין געמעקט און איך וואלט עס עניוועי נישט געטון ווייל איך האב נישט קיין ענין ארויסצולייגן יענעמס שמיץ אבער דאס מיינט נישט אז יענער זאל מעגן שרייבן אפענע ליגנט און באשמיצונגען

איך באלאנג נישט אין קיין איין קהילה צו קענען ענטפערן תירוצים אבער איך זעה א ליגנט ווען עס איז ליגנט

[חיימי]

כ'ווייס נישט וואס דו מיינסט א טשענס, אבער ווען די חברה האבן אנגעהויבן אנפייפן די וועד האט מען שוין געהאלטן לאנג נאכן הקמת הוועד
א שיינע צאל תושבים זענען דעמאלטס שוין לאנג געווען צוריק אין נ"י נאך וואס די וועד האט זיי שטרענג אויסגעשלאסן פון די קהלה.

א קליינע הערה אויף די ערשטע שורה, קיינער האט קיינמאל אנגעפיפן די וועד, און די איבערקערעניש פון פאראיאר האט נישט קיין שייכות מיט די וועד, אפי' די פראפגאנדיסטן מאכט אזוי די מעשה

וואס איר זאגט שטימט נישט ווייל איך האב געהערט פון מויל פון די אקטיווע אידן אינעם צווייטן קהלה אז אלעס קען מען זיך דורכקומען אבער די ועד הדירות איז די יסוד און דאס וויל מען בשו"א נישט האבן.

קען זיין איר האט עס געהערט פון א דריטע קהילה אין קאסא גראנדא? ווייל אלע אידן עטליסט מיט וועם איך האב גערעדט וואס וואוינען אין קאסא גראנדא ווילן אז די פרייזן זאלן בלייבן נידריג מיט א ריכטיגע תורהדיגע וועג און כאטש איין קהילה ווילזיכער שלום סאו אדער האט איר נישט געהערט אזוי פון אידן פון קאסא גראנדע אדער האט איר אפשר נישט גוט פארשטאנען

[222555]

א קליינע הערה אויף די ערשטע שורה, קיינער האט קיינמאל אנגעפיפן די וועד, און די איבערקערעניש פון פאראיאר האט נישט קיין שייכות מיט די וועד, אפי' די פראפגאנדיסטן מאכט אזוי די מעשה

וואס איר זאגט שטימט נישט ווייל איך האב געהערט פון מויל פון די אקטיווע אידן אינעם צווייטן קהלה אז אלעס קען מען זיך דורכקומען אבער די ועד הדירות איז די יסוד און דאס וויל מען בשו"א נישט האבן.

קען זיין איר האט עס געהערט פון א דריטע קהילה אין קאסא גראנדא? ווייל אלע אידן עטליסט מיט וועם איך האב גערעדט וואס וואוינען אין קאסא גראנדא ווילן אז די פרייזן זאלן בלייבן נידריג מיט א ריכטיגע תורהדיגע וועג און כאטש איין קהילה ווילזיכער שלום סאו אדער האט איר נישט געהערט אזוי פון אידן פון קאסא גראנדע אדער האט איר אפשר נישט גוט פארשטאנען

איך האב גערעט מיט איינע פון די בונטעווערס מיט א גוט פיסקל און ער האט מיר עגזאגט אז ער איז גערן מסכים זייער קהילה זאל האבן איינעם אין די וועד אראפציהאלטן די דירות אבער נאכדעם האט ער ציגענדיגט אז דאס האט אבער למעשה נישט מיט אים נאר מיטן אנפירער פון קהילה B
יענער אנפירער וועם ער האט דערמאנט איז איינער וואס וואוינט אין ב"פ און איז א אינוועסטאר דארט... בקיצור זאגן און שרייבן אויף אידטיש און ליב האבן קאסט ניטש קיין געלט...

[חצקל משמש]

ווען ער האט נישט קיין תירוץ עטעקד ער די קערעקטער....

זיי נישט ברוגז אן אריינגיין אינעם נושא כשלעצמו, דא רעדט מען שוין ארום אין דעם נושא א וויילע און עטליכע שמועסן אויס מיט אנדערע געוויסע נקודות, איז אויב האסטו וואס צו ענטפערן אויף אלע נקודות באזונדער דאן כל הכבוד, אבער אויב אלעס וואס דו האסט צו זאגן איז אז ווער ס'איז נישט דארט פארשטייט נישט און זיך טענה'ן אויפן מספר התושבים; פארוואס ציטירן יעדן איינעם? שרייב עס איינמאל און האב אינזין צו פטר'ן די חרוסת.

איך בין בכלל נישט ברוגז אבער אויב איינער שרייבט פלעינע "זאכן וואס שטימען נישט" (ליגענט טאר מען דאך נישט זאגן אז ס'איז) דארף מען דאס ארויסרופן איך באלאנג נישט אין קיין איין קהילה צו קענען ענטפערן תירוצים אבער איך זעה א ליגנט ווען עס איז ליגנט און וואס קען איך טאן אז ער שרייבט איבער זיין "זאכן וואס שטימען נישט" איבער און איבער

שרייבן די תירוצים פון די אנדערע צד קען מען דאך נישט אויף דער וועבסייט ווייל אפי' די מעסעדזש פון איינער וואס בעט אז מען זאל שרייבן די אנדערע צד איז שוין געמעקט און איך וואלט עס עניוועי נישט געטון ווייל איך האב נישט קיין ענין ארויסצולייגן יענעמס שמיץ אבער דאס מיינט נישט אז יענער זאל מעגן שרייבן אפענע ליגנט און באשמיצונגען

איך באלאנג נישט אין קיין איין קהילה צו קענען ענטפערן תירוצים אבער איך זעה א ליגנט ווען עס איז ליגנט

איך זעה נישט אזא געמעקטע תגובה.

[Think and Thank]

ווי שווער?

ס'איז זייער זייער שווער פאר א גרופע אידן זיך צו אויפהייבן אינאיינעם, זוכן נייע דירות און פראפערטיס צו וואוינען, און פאר שול מקוה און מוסדות און גראסערי, און זיך צוגעוואוינען צו נייע הייזער, גאסן, און שכנים. נאכדערצו ווען אין די זעלבע צייט האט מען געדארפט אויפסעטן פון פריש די גאנצע סטראקטשער פון אלע צרכי ציבור אונטער א קלענערע ציבור.

און מיטן ראט פון זייער דעת תורה זענען זיי טאקע יא געבליבן אינעם זעלבן שטאט, אנדערש ווי געוויסע אידטיש שרייבער וואלטן זיי געראטן צו טון.

שול מקוה און מוסדות און גראסערי, האט מען סייווי געדארפט

אמת, אבער ס'איז גרינגער צו טרעפן א פלאץ פאר שול מקוה מוסדות און גראסערי ווי צו טרעפן פלאץ פאר שול מקוה מוסדות און גראסערי פלאס צען הייזער צו וואוינען, און איך גלייב אז דאס האט @אנעקדאט געוואלט ארויסברענגען.

[Think and Thank]

עס איז טאקע נישט אזוי גרינג צו גיין פון קאסא גראנדא קיין טוסאן. אבער גרינגער ווי מאכן א פייער אין קאסא גראנדא. אז זיי האבן ממילא געמוזט עפענען א שול און א חדר און א גראסערי, און זיי האלטן אז א שטאט ברויך אויסזעהן אנדערש מיט ווייניגער קאנטראל אויף די דירות אדער דאס גלייכן, זאלן זיי טון למעשה און זיך אוועקריקן אפאר מייל. איך פארשטיי נישט זייער מהלך.

דו - וואס דו ביסט לכאורה נאך קיינמאל נישט געווען אין אן ענליכע מצב - האלטס אז ס'איז גרינגער אזוי, דעריבער פארשטיסטו נישט זייער מהלך.

זיי האבן אבער פארשטאנען אנדערש, און אזוי האט אויך זייער דעת תרה פארשטאנען, דעריבער האבן זיי אזוי געטון - טראצדעם וואס דו פארשטייסט זיי נישט.

ווער איז דער דע"ת פון וועם דו רעדסט אגאנצן צייט?

איך בין נישט באקאנט מיט די נושא פון די נאנט, אבער ווי עס קוקט שטיצט ר' יחיאל שטיינמעץ - דער געוועזענער רב פון קאסא גראנדע ומגדולי הרבנים אין מאנסי - די נייע קהילה.

[Think and Thank]

די גרויסע דימענד און פרייז ארויפשיס וועט קומען פון די אידילעך אויב די עולם באשליסט אהין צו מופן

די מציאות איבעראל האט געוויזן אז אזא סארט ועד האט א לימיטעד לייף ספען, ס'נישט מעגליך עס זאל אנגיין אויף גאר לאנג טערם.
בנוגע קאסא גראנדע, ביז עס וועט קומען דערצו אז אזויפיל אידן זאלן קומען צו לויפן אז עס זאל אפעקטירן די הייזער מארקעט, איז נאך דא גענוג צייט אויפצושטעלן א נייע ועד, עס זאל צאמפאלן,, א פרישע ועד זאל עס ריפלעיסן, וכן הלאה עטליכע מאל. הלואי זאלן האלב וויליאמסבורג אהינמופן שוין מארגן, אבער במציאות ווייסן מיר אלע אז עס גייט נישט געשען אזוי שנעל.

נאך דא צייט זיך צו זארגן וועגן ארויפטרייבן די פרייזן.

קרית יואל יוכיח
אז עס איז דא א מרא דאתרא און א בעלות קען מען נישט נאר האלטן די פרייזן נאר אפילו אראפברענגען אויף האלב למעלה מהשגתינו ב"ה
און דאס איז טראץ וואס אין קרית יואל איז דא אביסל מער חולקים אויפן בעלות ווי אין אריזאנע...

ווי אנדערע האבן שוין אנגעוויזן האט די סוקסעס אין קר"י נישט די מינדעסטע שייכות מיט מרא דאתרא, נאר מיט די לעגאלע כח פון די לאקאלע רעגירונג. (נישט אז ס'קומט נישט קיין קרעדיט פאר האדמו"ר מהר"א מסאטמאר שליט"א פאר'ן זיך דאס אונטערנעמען און גיין עד הסוף, און ברוך השם אז ער האט מצליח געווען, אבער עס איז פשוט וברור אז די סיבה פאר זיין הצלחה איז נישט מכח מרא דאתרא נאר מכח די בעלות אויף די לאקאלע רעגירונג וועלכע איז ממונה אויף פערמיטס וכדומה.)

[222555]

די מציאות איבעראל האט געוויזן אז אזא סארט ועד האט א לימיטעד לייף ספען, ס'נישט מעגליך עס זאל אנגיין אויף גאר לאנג טערם.
בנוגע קאסא גראנדע, ביז עס וועט קומען דערצו אז אזויפיל אידן זאלן קומען צו לויפן אז עס זאל אפעקטירן די הייזער מארקעט, איז נאך דא גענוג צייט אויפצושטעלן א נייע ועד, עס זאל צאמפאלן,, א פרישע ועד זאל עס ריפלעיסן, וכן הלאה עטליכע מאל. הלואי זאלן האלב וויליאמסבורג אהינמופן שוין מארגן, אבער במציאות ווייסן מיר אלע אז עס גייט נישט געשען אזוי שנעל.

נאך דא צייט זיך צו זארגן וועגן ארויפטרייבן די פרייזן.

קרית יואל יוכיח
אז עס איז דא א מרא דאתרא און א בעלות קען מען נישט נאר האלטן די פרייזן נאר אפילו אראפברענגען אויף האלב למעלה מהשגתינו ב"ה
און דאס איז טראץ וואס אין קרית יואל איז דא אביסל מער חולקים אויפן בעלות ווי אין אריזאנע...

ווי אנדערע האבן שוין אנגעוויזן האט די סוקסעס אין קר"י נישט די מינדעסטע שייכות מיט מרא דאתרא, נאר מיט די לעגאלע כח פון די לאקאלע רעגירונג. (נישט אז ס'קומט נישט קיין קרעדיט פאר האדמו"ר מהר"א מסאטמאר שליט"א פאר'ן זיך דאס אונטערנעמען און גיין עד הסוף, און ברוך השם אז ער האט מצליח געווען, אבער עס איז פשוט וברור אז די סיבה פאר זיין הצלחה איז נישט מכח מרא דאתרא נאר מכח די בעלות אויף די לאקאלע רעגירונג וועלכע איז ממונה אויף פערמיטס וכדומה.)

אוודאי האט די חלק פון פערמיטן געהאלפן אבער א' תרומה תשפ"ד ביים קהלא קדישא מעמד האט דער רבי געשטעלט א וועד צי מאכן תקנות אנע וויסן אפילו צי מקען עס אינפארסירן
אסאך האבן געהאלטן דאן אז מקען נישט לעגאל עס טוהן אבער עס איז געבליבן אז מקען יא
און נאך מער ר' עקיבא הערש האט דאך שוין געהאט פערמיטן פון פארעדם דאך האט ער זיך ציגעשטעלט אויפן בקשה פון די קהילה און פון רבין
זעהסטו קלאר אז עס האט נישט נאר מיט די פערמיטן

ווי אויך מיט עטליכע יאר צוריק איז עס געווען אין קרית יואל אז מהאט געוואלט מאכן תקנות און מהאט עס מצד די קהילה נישט געוואלט (צי ווייל מהאט מורא געהאט אז דער וואס פירט עס אן מיינט אנדערע מאטיוון וכדומה צי א אנדערע בארעכטיגטע סיבה עכ"פ לאמיר קיינעם נישט באשולדיגן) אבער עס האט פארט אראפגערוקט בשעתה די פרייז מיט אריבער הונדערט טויזנט דאלער! איך עס מיטגעהאלטן פון דער נאנט ווי קאנטראקטן זענען צעשניטן געווארן און אויס מורא פון די תקנות האט דער מוכר נאכגעלאזט מיט א הונדערטער אפילו נאך פארן אינפארסירן די תקנה

פשט איז אז די רגע האסט א געוויסע כח אין שטאט מיט רוב ציבור קענסטו האבן א השפעה אפילו אויב עטליכע פאלגן נישט, און אפילו יעצט אין קרית יואל פאלגט אויך נישט ממש יעדער (בעיקר פרייוועט מענטשן וואס האבן שוין פערמיטס פון בעפאר) נאר אז רוב פאלגן ביזטו גוט צי גיין

[הכל ריוח]

ביטע אכטונג געבן נישט צו מאכן דא א פרישע "קרית יואל דירות" טעמע.

מיט דאנק פון פאראויס.