גראנדיעזע פלאן פאר ביהמ"ד הגדול והחדש קרית יואל (מהר"א)

[איך]

בל תשחית אויף אידיש געלט איז לכאורה א לאו דאורייתא.

גערעכט
אבער דא וועט מען עס נוצן אפאר יאר, אין טויזענטער יודן וועלן הנאה דערפון

אפשר וואלט געווען כדאי צו מאכן א וואוט ביים ציבור מיט דער פראגע וואו דער עולם האלט אז ר' אברהם בראך זאל אריינלייגן דער מיליאן דאלער.
אפציע איינס: פאר דעם מזרח וואנט.
אפציע צוויי: פאר סיי וועלכע שריט וואס וועט פירן צום פולער איבערבויען פונעם ביהמ"ד.

אפציע דריי: ער איז גרייט פאר ביידע

[שינאווער]

גערעכט
אבער דא וועט מען עס נוצן אפאר יאר, אין טויזענטער יודן וועלן הנאה דערפון

אפשר וואלט געווען כדאי צו מאכן א וואוט ביים ציבור מיט דער פראגע וואו דער עולם האלט אז ר' אברהם בראך זאל אריינלייגן דער מיליאן דאלער.
אפציע איינס: פאר דעם מזרח וואנט.
אפציע צוויי: פאר סיי וועלכע שריט וואס וועט פירן צום פולער איבערבויען פונעם ביהמ"ד.

אפציע דריי: ער איז גרייט פאר ביידע

אקעי, דעמאלטס איז אן אנדערע מעשה.

[איך]

אפשר וואלט געווען כדאי צו מאכן א וואוט ביים ציבור מיט דער פראגע וואו דער עולם האלט אז ר' אברהם בראך זאל אריינלייגן דער מיליאן דאלער.
אפציע איינס: פאר דעם מזרח וואנט.
אפציע צוויי: פאר סיי וועלכע שריט וואס וועט פירן צום פולער איבערבויען פונעם ביהמ"ד.

אפציע דריי: ער איז גרייט פאר ביידע

אקעי, דעמאלטס איז אן אנדערע מעשה.

דעיס הייסט =ביזדערווייל אדער ביי מאנכע בל תשחית

[ווערווייס]

גערעכט
אבער דא וועט מען עס נוצן אפאר יאר, אין טויזענטער יודן וועלן הנאה דערפון

אפשר וואלט געווען כדאי צו מאכן א וואוט ביים ציבור מיט דער פראגע וואו דער עולם האלט אז ר' אברהם בראך זאל אריינלייגן דער מיליאן דאלער.
אפציע איינס: פאר דעם מזרח וואנט.
אפציע צוויי: פאר סיי וועלכע שריט וואס וועט פירן צום פולער איבערבויען פונעם ביהמ"ד.

אפציע דריי: ער איז גרייט פאר ביידע

אפציע 4: אויב ביידע, וועלכע מקדים צו זיין

[רעאליסטיש]

בל תשחית אויף אידיש געלט איז לכאורה א לאו דאורייתא.

גערעכט
אבער דא וועט מען עס נוצן אפאר יאר, אין טויזענטער יודן וועלן הנאה דערפון

אפשר וואלט געווען כדאי צו מאכן א וואוט ביים ציבור מיט דער פראגע וואו דער עולם האלט אז ר' אברהם בראך זאל אריינלייגן דער מיליאן דאלער.
אפציע איינס: פאר דעם מזרח וואנט.
אפציע צוויי: פאר סיי וועלכע שריט וואס וועט פירן צום פולער איבערבויען פונעם ביהמ"ד.

די גבאים פון ביהמ"ד אינטערעסירט גאנץ קנאפ וואס די דעת הקהל איז.

[משה רבינו]

גערעכט
אבער דא וועט מען עס נוצן אפאר יאר, אין טויזענטער יודן וועלן הנאה דערפון

אפשר וואלט געווען כדאי צו מאכן א וואוט ביים ציבור מיט דער פראגע וואו דער עולם האלט אז ר' אברהם בראך זאל אריינלייגן דער מיליאן דאלער.
אפציע איינס: פאר דעם מזרח וואנט.
אפציע צוויי: פאר סיי וועלכע שריט וואס וועט פירן צום פולער איבערבויען פונעם ביהמ"ד.

די גבאים פון ביהמ"ד אינטערעסירט גאנץ קנאפ וואס די דעת הקהל איז.

ס'אינטערסירט זיי יא, כדי צו וויסן ווי אזוי צו טוהן פארקערט

[דער תהלים איד]

אפשר וואלט געווען כדאי צו מאכן א וואוט ביים ציבור מיט דער פראגע וואו דער עולם האלט אז ר' אברהם בראך זאל אריינלייגן דער מיליאן דאלער.
אפציע איינס: פאר דעם מזרח וואנט.
אפציע צוויי: פאר סיי וועלכע שריט וואס וועט פירן צום פולער איבערבויען פונעם ביהמ"ד.

אפציע דריי: ער איז גרייט פאר ביידע

אפציע 4: אויב ביידע, וועלכע מקדים צו זיין

און אויב ביידע, אפשר איינס פון די צוויי זאל גיין פאר "אביסעלע הרחבה", אנשטאט פאר א "דעזיין" אויפן "צייטווייליגער" מזרח וואנט.

איך וואלט געראטן רבי אברהם זיך אראפצוזעצן מיט'ן עסקן ר' ברוך ליפא לעווי, און ער וועט אים זיכער צושטעלן צווישן 2 און 6 פלעצער וואו מען קען "יעצט" נוצן א מיליאן דאלאר מהנה צו זיין דעם ציבור מתפללי הביהמ"ד.

[שבת קודש]

איז נישט שייך צו באקומען גרענדטס פון די שטאט צו בויען דעם ביהמ''ד אזווי מען האט באקומען צו בויען די אשת חיל קימפטארן היים?
א ביהמ''ד וואס איז א קאמיונטיו רום איז לכאורה א מער וויכטיגערע זאך פאר די קאמיונטי ווי א קימפטראן היים

[Glass]

איז נישט שייך צו באקומען גרענדטס פון די שטאט צו בויען דעם ביהמ''ד אזווי מען האט באקומען צו בויען די אשת חיל קימפטארן היים?
א ביהמ''ד וואס איז א קאמיונטיו רום איז לכאורה א מער וויכטיגערע זאך פאר די קאמיונטי ווי א קימפטראן היים

ס'איז נישט דא אזא זאך
די רעגירונג וועט קיינמאל נישט געבן קיין געלט פאר רולוגיעזע צוועקן

[שבת קודש]

איז נישט שייך צו באקומען גרענדטס פון די שטאט צו בויען דעם ביהמ''ד אזווי מען האט באקומען צו בויען די אשת חיל קימפטארן היים?
א ביהמ''ד וואס איז א קאמיונטיו רום איז לכאורה א מער וויכטיגערע זאך פאר די קאמיונטי ווי א קימפטראן היים

ס'איז נישט דא אזא זאך
די רעגירונג וועט קיינמאל נישט געבן קיין געלט פאר רולוגיעזע צוועקן

פאר א קימפטראן היים געבן זיי אויך געווענדליך נישט קיין געלט אונזערע געטרייע עסקנים האבן ב''ה געטראפן א וועג זיי זאלן עס יא געבן.
דארף מען דא אריינעמען ר' גדלי' אלץ חלק פונעם וועד קרן הבנין איך גלייב אז זאכן וועלן זיך דעמאלטס שנעלער ריקן.

[Glass]

לויט די יעצטיגע פלאן גייט מען אנהייבן די ארבעט אויפן מזרח וואנט גלייך נאך שבועת

[שבת קודש]

לויט די יעצטיגע פלאן גייט מען אנהייבן די ארבעט אויפן מזרח וואנט גלייך נאך שבועת

א בילד וויאזוי עס גייט אויסזעהן?

[ווער]

לויט די יעצטיגע פלאן גייט מען אנהייבן די ארבעט אויפן מזרח וואנט גלייך נאך שבועת

[Glass]

לויט די יעצטיגע פלאן גייט מען אנהייבן די ארבעט אויפן מזרח וואנט גלייך נאך שבועת

א בילד?

אזויווי די סידר פון די צוויי אידן מ.ל.ג. און ל.ג. איז נישט צו געבן קיין דין וחשבן פאר קיינעם און טוען וואס זיי ווילן. געבן זיי נישט ארויס די פלענער פארן עולם
אויך האלטן זיי עס פאר סוד ווייל זיי האבן נישט רשות פון די ראשי הקהלה וד''ל

[שבת קודש]

לויט די יעצטיגע פלאן גייט מען אנהייבן די ארבעט אויפן מזרח וואנט גלייך נאך שבועת

א בילד?

אזויווי די סידר פון די צוויי אידן מ.ל.ג. און ל.ג. איז נישט צו געבן קיין דין וחשבן פאר קיינעם און טוען וואס זיי ווילן. געבן זיי נישט ארויס די פלענער פארן עולם
אויך האלטן זיי עס פאר סוד ווייל זיי האבן נישט רשות פון די ראשי הקהלה וד''ל

ווילאנג ס'איז נישט דא אנדערע וואס טועהן עפעס צו פארגרעסערן אדער פארשענערן דעם ביהמ''ד נאר זיי געב איך זיי די פולסטע רשות זיי זאלן טועהן וואס זיי ווילן

[Glass]

א בילד?

אזויווי די סידר פון די צוויי אידן מ.ל.ג. און ל.ג. איז נישט צו געבן קיין דין וחשבן פאר קיינעם און טוען וואס זיי ווילן. געבן זיי נישט ארויס די פלענער פארן עולם
אויך האלטן זיי עס פאר סוד ווייל זיי האבן נישט רשות פון די ראשי הקהלה וד''ל

ווילאנג ס'איז נישט דא אנדערע וואס טועהן עפעס צו פארגרעסערן אדער פארשענערן דעם ביהמ''ד נאר זיי געב איך זיי די פולסטע רשות זיי זאלן טועהן וואס זיי ווילן

ווען זיי האבן פארגרעסערט דעם ביהמ''ד האבן זיי עס געטון אן קיין שום לאנג טערמיניגן פלאן. און אויך זענען זיי די גרעסטע קעגענערס פאר א נייע ביהמ''ד

לגבי פארשענערן ס'איז טאקע זייער חשוב וואס זיי טוען אבער ס'איז נישט זייער אייגענע דייניג רוים און זיי מעגן מעלדן פארן עולם וואס זיי גייען טון (א יעדע ביהמ''ד וואס בויט זיך איבער ווייזט מען פארדעם די פלענער פארן עולם)

לגבי די מזרח וואנט. ס'איז יעצט זייער שיין און עס אובער בויען וועט נאר אויפרעגן 98 פערצענט פון די מתפלילים ...........

[פריילאך]

בדרך הטבע אז מ’גייט ליין די ביליגע טיילס אויף מזרח אנשטאט די יעצטיגע שטיקער מארבל, גייט די קול ווערן היבש שוואכער.

[Glass]

בדרך הטבע אז מ’גייט ליין די ביליגע טיילס אויף מזרח אנשטאט די יעצטיגע שטיקער מארבל, גייט די קול ווערן היבש שוואכער.

חוץ מזה. די ביליגע טיילס האלט זיך אין איין צוברעכן מ'דארף עס א יעדע פאר וואכן אובער מאכן

[שבת קודש]

בדרך הטבע אז מ’גייט ליין די ביליגע טיילס אויף מזרח אנשטאט די יעצטיגע שטיקער מארבל, גייט די קול ווערן היבש שוואכער.

חוץ מזה. די ביליגע טיילס האלט זיך אין איין צוברעכן מ'דארף עס א יעדע פאר וואכן אובער מאכן

מען גייט לייגן די ביליגע טיילס? דעמאלטס וואס קאסט דא א מילאן דאלער?

[Glass]

בדרך הטבע אז מ’גייט ליין די ביליגע טיילס אויף מזרח אנשטאט די יעצטיגע שטיקער מארבל, גייט די קול ווערן היבש שוואכער.

חוץ מזה. די ביליגע טיילס האלט זיך אין איין צוברעכן מ'דארף עס א יעדע פאר וואכן אובער מאכן

מען גייט לייגן די ביליגע טיילס? דעמאלטס וואס קאסט דא א מילאן דאלער?

?

[פריילאך]

בדרך הטבע אז מ’גייט ליין די ביליגע טיילס אויף מזרח אנשטאט די יעצטיגע שטיקער מארבל, גייט די קול ווערן היבש שוואכער.

חוץ מזה. די ביליגע טיילס האלט זיך אין איין צוברעכן מ'דארף עס א יעדע פאר וואכן אובער מאכן

מען גייט לייגן די ביליגע טיילס? דעמאלטס וואס קאסט דא א מילאן דאלער?

אברהם בראך צאלט א מיליאן...

וויפיל ס’ קאסט?? קשיא

[שבת קודש]

בכלל די ווייבער שול וואס מען האט לעצטענס איבערגעמאכט איז נישט שיין
ס'איז טאקע בעסער אז מען האט עס געמאכט ווייס אנטשטאט ברוין ווי ביז יעצט אבער אז מען לייגט שוין יא אריין אזויפיל געלט פארוואס נישט מאכן שיין

די דאך וואס מען האט איבערגעמאכט איז יא שיין, וועלן מיר זעהן וויאזוי די מזרח וואנט גייט אויסקוקן

[Think and Thank]

דעמאלטס האט זיך אנגעהויבען פרשת הגר''ש אלתר

ביטע.. ס'מאכט נישט קיין סענס אראפ צו מאלן דעם אייבערשטן אזוי.

איר מוזט נעמען אביסל א לייכטערע ליניע... אויב שטייט עס אין חתם סופר, האמיר א שטיקל אישו דא.

אין חתם סופר שטייט בנוגע חינוך המשכן. געוויסע אידטיש שרייבער האבן מדעת עצמם מוסיף געווען אז היות א ביהמ"ד איז א מקדש מעט איז עס אויך שייך ביים בויען א ביהמ"ד, אבער אין חת"ס שטייט דאס נישט.

און ניין, פרשת הגר"ש אלטר האט זיך נישט אנגעהויבן ביים בויען די נייע גורע ביהמ"ד. בעיני ראיתי דאס ביהמ"ד אין באנוץ א גוטע 3-4 יאר פאר די פרשה.

[שבת קודש]

אזויווי די סידר פון די צוויי אידן מ.ל.ג. און ל.ג. איז נישט צו געבן קיין דין וחשבן פאר קיינעם און טוען וואס זיי ווילן. געבן זיי נישט ארויס די פלענער פארן עולם
אויך האלטן זיי עס פאר סוד ווייל זיי האבן נישט רשות פון די ראשי הקהלה וד''ל

ווילאנג ס'איז נישט דא אנדערע וואס טועהן עפעס צו פארגרעסערן אדער פארשענערן דעם ביהמ''ד נאר זיי געב איך זיי די פולסטע רשות זיי זאלן טועהן וואס זיי ווילן

ווען זיי האבן פארגרעסערט דעם ביהמ''ד האבן זיי עס געטון אן קיין שום לאנג טערמיניגן פלאן. און אויך זענען זיי די גרעסטע קעגענערס פאר א נייע ביהמ''ד

לגבי פארשענערן ס'איז טאקע זייער חשוב וואס זיי טוען אבער ס'איז נישט זייער אייגענע דייניג רוים און זיי מעגן מעלדן פארן עולם וואס זיי גייען טון (א יעדע ביהמ''ד וואס בויט זיך איבער ווייזט מען פארדעם די פלענער פארן עולם)

לגבי די מזרח וואנט. ס'איז יעצט זייער שיין און עס אובער בויען וועט נאר אויפרעגן 98 פערצענט פון די מתפלילים ...........

טאקע נישט קיין שיינע זאך אז מען ווייזט נישט פארן ציבור די סקיצעס בעפארן עס בויען אבער כאטש בויען זיי, בעסער ווי פארקערט ווייזן באבסטישע סקיצעס און עס נישט בויען

וואס איז טאקע פשט אז די צוויי אידן וואס זענען די לעצטע צען יאר געווען פארנומען מיט ארויסבויען ווען קיינער האט גארנישט געטועהן דערצו זענען יעצט אזוי קעגן בויען?