על דא ועל הא

[פופציגער]

איך האב שוין לאנג געוואלט אפשרייבן א גאנצע "מגילת דעבאטע", כללים און פרינציפן צו קענען פירן א דעבאטע.

ס'דא זאכן וואס דארפן אין יעדן פאל געהאלטן ווערן מיט א פעסטקייט, אז אויב די זאך קומט אריין אין א דעבאטע איז דער שמועס פארטיג. אן קיין טענות ומענות.

למשל, יעדער פארשטייט אז ווען איינער נעמט זיך טענה'ן ווי א קטן אז די הימל איז גרין, ענדיגט מען דעם שמועס, ומפליא לעשות, און א גוט שבת. יא?

דאס זעלביגע דארף זיין מיט נאך א רייע פונקטן, וואס דארפן איין מאל פאר אלעמאל אידענטיפיצירט ווערן אלס דעבאטע-קילערס, און מ'זאל וויסן צו אוועקשטיין דערפון.

סא לאמיר נעמען איין ביישפיל אין וואס כ'האב זיך אנגעשטויסן עטליכע מאל לעצטנס דא אויף אידטיש.

מען טענה'ט זיך צו עסן פּינאַטשו מיט כריין האט א מקור. אקעי, איינער טענה'ט אז יא, איינער טענה'ט אז געוויסע פוסקים האבן געהאלטן אז ס'פאלש אפגעלערנט, א דריטער ברענגט א בפירוש'ע רבי זכרונו לברכה, און א פערטער טענה'ט אז דער געשיכטע איז פאבריצירט, וכו'.

קומט אבער אריין איין אורח, און שמייסט אראפ מיט א פעסטקייט "ס'האט זיכער נישט קיין מקור!" אדער "קיינער האט נאכנישט געטראפן קיין קלארע מקור!"

דאס הייסט אז דער אורח האט זיראו רעספעקט צו זיינע אייגענע ווערטער. פשוט זיראו, אפס, גארנישט.

האלאו, דו, וואס הייסט ס'האט זיכער נישט? האסט געטון ריסוירטש? ביסט עס נאכגעגאנגען? האסט שטודירט אלע מקורות און געזען ס'נישט קלאר?

קענסט אריינקומען פרעגן... קענסט זאגן אז דו האסט נאכנישט געטראפן... קענסט אפפרעגן... אבער סתם? פלעין? געשאסן א לאטקע?

איינער וואס לייגט נישט די מינימום געוויכט אויף זיינע אייגענע ווערטער, האט נישט וואס צו זוכן אין א דעבאטע מיט טאטעס!

בקיצור, היינט האב איך צופיל דאגות זע איך...

[וואוילער]

פארוואס נוצט מען די טרעדיציאנאלע בדיקת חמץ סעט, אין די צייט וואס די עיקר בדיקה ווערט געטוהן דורך א פלעש לייט, און א וועקיום קלינעם במקום די פעדער און לעפל?

שוין גערעדט דא דערפון?

אויסער אלס מסורת אבות לערנט די גמרא אין פסחים(דף ו' מיין איך) ארויס פון א פסוק אז ס'דארף זיין דוקא מיט א נר.

לאור הנר וכו':

מנא הני מילי אמר רב חסדא למדנו מציאה ממציאה ומציאה מחיפוש וחיפוש מחיפוש וחיפוש מנרות ונרות מנר מציאה ממציאה כתיב הכא (שמות יב, יט) שבעת ימים שאור לא ימצא בבתיכם וכתיב התם (בראשית מד, יב) ויחפש בגדול החל ובקטן כלה וימצא ומציאה מחיפוש דידיה וחיפוש מנרות דכתיב (צפניה א, יב) בעת ההיא אחפש את ירושלים בנרות ונרות מנר דכתיב (משלי כ, כז) נר (אלהים) [ה'] נשמת אדם חופש כל חדרי בטן.

אויב אזוי דארף מען נוצן די נר, נישט נאר האלטן ביים ברכה.

[נקודות טובות]

איך זיץ געשפאנט! מיר גרייטן זיך צו הערן פון @פופציגער א שיעור אין הלכות דיבאטע.

נו, געגאנגען.

[פופציגער]

איך זיץ געשפאנט! מיר גרייטן זיך צו הערן פון @פופציגער א שיעור אין הלכות דיבאטע.

נו, געגאנגען.

ווען איך האב ווען דיין טאלאנט פון מאכן סדר אין קאמפליצירטע ענינים, וואלט עס שוין לאנג געווען.

דערווייל האמיר אינעם דרעפט פאלדער א ליידיגן בלאט מיטן קעפל "מגילת דעבאטע"

[בן תורה]

@פופציגער ביסט הונדערט פראצענט גערעכט אז מען דארף מאכן פאליסיס ווילאנג עס הייסט זיך גע'טענה'ט און ווען עס הייסט אן הייבן שטופן אגענדע אדער סתם טראלן וכו, עס וואלט געשפארט אסאך הארץ עסענישן און בויך קוועטשענישן.

אבער צום עצם משל וואס דו ברענגסט קען זיין ביסט נישט גערעכט. וואס געשעהט ווען מען טענה'ט זיך שוין אויף 7 בלעטער, איינער שרייט אז סהאט קלאר א מקור ווייל די גאנצע שטאט יהופעצוויל עסט פּינאַטשו מיט כריין און א צווייטער לייגט אויך צו אז עס איז זיכער יש דברים באגי ווייל ער געדענקט ווער ער איז געווען א אינגל און איז געגאנגען מיט זיין זיידע צו די שמערפעטשע שוהל אויף זיין בלאק בי שאלישידעס און מהאט דארט געגעסן פּינאַטשו מיט כריין, און א דריטער קומט נאך מיט א פיקטשער פון א צעטל אין א שוהל ווי עס שטייט אז ווער עס ברענגט פּינאַטשו מיט כריין זאל זיין אויסצושפרייטן א פלעסטיק פארן עס אראפלייגן, און אזוי פארט די דעבאטע אהין און צוריק, קומט איינער מיט א סטעיטמענט אז עס האט נישט קיין שום מקור.

עס מאכט סענס אז עס האט טאקע נישט, והא ראי' אז די אלע וואס זענען געווען ביזי אז עס האט קלאר א מקור האט קיינער נישט געהאט קיין נארמאלע מקור דערויף. און אויב וואלט עס יא געהאט אפילו "עפעס" א מקור וואלט שוין איינער עפעס צוגעברענגט.

ויש לדון

[פופציגער]

@פופציגער ביסט הונדערט פראצענט גערעכט אז מען דארף מאכן פאליסיס ווילאנג עס הייסט זיך גע'טענה'ט און ווען עס הייסט אן הייבן שטופן אגענדע אדער סתם טראלן וכו, עס וואלט געשפארט אסאך הארץ עסענישן און בויך קוועטשענישן.

אבער צום עצם משל וואס דו ברענגסט קען זיין ביסט נישט גערעכט. וואס געשעהט ווען מען טענה'ט זיך שוין אויף 7 בלעטער, איינער שרייט אז סהאט קלאר א מקור ווייל די גאנצע שטאט יהופעצוויל עסט פּינאַטשו מיט כריין און א צווייטער לייגט אויך צו אז עס איז זיכער יש דברים באגי ווייל ער געדענקט ווער ער איז געווען א אינגל און איז געגאנגען מיט זיין זיידע צו די שמערפעטשע שוהל אויף זיין בלאק בי שאלישידעס און מהאט דארט געגעסן פּינאַטשו מיט כריין, און א דריטער קומט נאך מיט א פיקטשער פון א צעטל אין א שוהל ווי עס שטייט אז ווער עס ברענגט פּינאַטשו מיט כריין זאל זיין אויסצושפרייטן א פלעסטיק פארן עס אראפלייגן, און אזוי פארט די דעבאטע אהין און צוריק, קומט איינער מיט א סטעיטמענט אז עס האט נישט קיין שום מקור.

עס מאכט סענס אז עס האט טאקע נישט, והא ראי' אז די אלע וואס זענען געווען ביזי אז עס האט קלאר א מקור האט קיינער נישט געהאט קיין נארמאלע מקור דערויף. און אויב וואלט עס יא געהאט אפילו "עפעס" א מקור וואלט שוין איינער עפעס צוגעברענגט.

ויש לדון

אבסאלוטלי נישט.

דאס אז יעדער טוט עס איז אויב עפעס א ראיה אז סהאט יא א מקור.

זאגן, זאגן מיט א זאגעניש, אז סהאט נישט קיין מקור, מעג נאר איינער וואס האט עס שוין דורכגעטון.

[שאינו יודע לשאול]

@פופציגער ביסט הונדערט פראצענט גערעכט אז מען דארף מאכן פאליסיס ווילאנג עס הייסט זיך גע'טענה'ט און ווען עס הייסט אן הייבן שטופן אגענדע אדער סתם טראלן וכו, עס וואלט געשפארט אסאך הארץ עסענישן און בויך קוועטשענישן.

אבער צום עצם משל וואס דו ברענגסט קען זיין ביסט נישט גערעכט. וואס געשעהט ווען מען טענה'ט זיך שוין אויף 7 בלעטער, איינער שרייט אז סהאט קלאר א מקור ווייל די גאנצע שטאט יהופעצוויל עסט פּינאַטשו מיט כריין און א צווייטער לייגט אויך צו אז עס איז זיכער יש דברים באגי ווייל ער געדענקט ווער ער איז געווען א אינגל און איז געגאנגען מיט זיין זיידע צו די שמערפעטשע שוהל אויף זיין בלאק בי שאלישידעס און מהאט דארט געגעסן פּינאַטשו מיט כריין, און א דריטער קומט נאך מיט א פיקטשער פון א צעטל אין א שוהל ווי עס שטייט אז ווער עס ברענגט פּינאַטשו מיט כריין זאל זיין אויסצושפרייטן א פלעסטיק פארן עס אראפלייגן, און אזוי פארט די דעבאטע אהין און צוריק, קומט איינער מיט א סטעיטמענט אז עס האט נישט קיין שום מקור.

עס מאכט סענס אז עס האט טאקע נישט, והא ראי' אז די אלע וואס זענען געווען ביזי אז עס האט קלאר א מקור האט קיינער נישט געהאט קיין נארמאלע מקור דערויף. און אויב וואלט עס יא געהאט אפילו "עפעס" א מקור וואלט שוין איינער עפעס צוגעברענגט.

ויש לדון

אבסאלוטלי נישט.

דאס אז יעדער טוט עס איז אויב עפעס א ראיה אז סהאט יא א מקור.

זאגן, זאגן מיט א זאגעניש, אז סהאט נישט קיין מקור, מעג נאר איינער וואס האט עס שוין דורכגעטון.

גערעכט, אבער מקען זיך נישט שטעלן אויף געשניטענע רולס. האו עבאוט איינער האט אזוי גוט דורכגעטון די נושא אז ער ווייסט ניטאמאל וואו אנצופאנגען אפפרעגן אזויפיל שטותים.. אנשטאט ווארפט ער א סטעיטמענט אז ער איז רעדי צו הערן דיינע טענות און זיי פארענטפערן...

וואטעווער. נישטא קיין געהאקטע סטאנדארטן.

[פופציגער]

@פופציגער ביסט הונדערט פראצענט גערעכט אז מען דארף מאכן פאליסיס ווילאנג עס הייסט זיך גע'טענה'ט און ווען עס הייסט אן הייבן שטופן אגענדע אדער סתם טראלן וכו, עס וואלט געשפארט אסאך הארץ עסענישן און בויך קוועטשענישן.

אבער צום עצם משל וואס דו ברענגסט קען זיין ביסט נישט גערעכט. וואס געשעהט ווען מען טענה'ט זיך שוין אויף 7 בלעטער, איינער שרייט אז סהאט קלאר א מקור ווייל די גאנצע שטאט יהופעצוויל עסט פּינאַטשו מיט כריין און א צווייטער לייגט אויך צו אז עס איז זיכער יש דברים באגי ווייל ער געדענקט ווער ער איז געווען א אינגל און איז געגאנגען מיט זיין זיידע צו די שמערפעטשע שוהל אויף זיין בלאק בי שאלישידעס און מהאט דארט געגעסן פּינאַטשו מיט כריין, און א דריטער קומט נאך מיט א פיקטשער פון א צעטל אין א שוהל ווי עס שטייט אז ווער עס ברענגט פּינאַטשו מיט כריין זאל זיין אויסצושפרייטן א פלעסטיק פארן עס אראפלייגן, און אזוי פארט די דעבאטע אהין און צוריק, קומט איינער מיט א סטעיטמענט אז עס האט נישט קיין שום מקור.

עס מאכט סענס אז עס האט טאקע נישט, והא ראי' אז די אלע וואס זענען געווען ביזי אז עס האט קלאר א מקור האט קיינער נישט געהאט קיין נארמאלע מקור דערויף. און אויב וואלט עס יא געהאט אפילו "עפעס" א מקור וואלט שוין איינער עפעס צוגעברענגט.

ויש לדון

אבסאלוטלי נישט.

דאס אז יעדער טוט עס איז אויב עפעס א ראיה אז סהאט יא א מקור.

זאגן, זאגן מיט א זאגעניש, אז סהאט נישט קיין מקור, מעג נאר איינער וואס האט עס שוין דורכגעטון.

גערעכט, אבער מקען זיך נישט שטעלן אויף געשניטענע רולס. האו עבאוט איינער האט אזוי גוט דורכגעטון די נושא אז ער ווייסט ניטאמאל וואו אנצופאנגען אפפרעגן אזויפיל שטותים.. אנשטאט ווארפט ער א סטעיטמענט אז ער איז רעדי צו הערן דיינע טענות און זיי פארענטפערן...

וואטעווער. נישטא קיין געהאקטע סטאנדארטן.

איינער וואס איז אויסגעקאכט איז דאך אנאנדערע מעשה

[שאינו יודע לשאול]

איינער וואס איז אויסגעקאכט איז דאך אנאנדערע מעשה

וויאזוי קענסטו וויסן צי ער איז אויסגעקאכט, פארן אריינגיין אין א דעבאטע מיט אים?..

[פופציגער]

איינער וואס איז אויסגעקאכט איז דאך אנאנדערע מעשה

וויאזוי קענסטו וויסן צי ער איז אויסגעקאכט, פארן אריינגיין אין א דעבאטע מיט אים?..

כגיי דיר עס ערקלערן מיט א משל.

ווען איך רעד מיט אפאר חברים איבער א לעצטיגע שערורי', מיין לאקאלער רב זאגט איין זאך, און א צווייטע לאנג דינסטענס רב זאגט א צווייטע זאך, און - פארשטייט זיך - איך געטרוי מיין רב און אזוי פיר איך זיך.

קומט איינער אריין אינעם שמועס מיט א בלאסקייט אז "ס'נישטא קיין שום מקור צו דעם וואס דיין רב זאגט!", יענער קען זיין א פאפא חסיד וואס האט גארנישט מיט מיר אדער מיין רב, ער האט קיינמאל נישט אפילו זיך אינטערסירט צי די זאך האט א מקור, אבער א ראיה האט ער אז "ווען ס'וואלט געווען א מקור וואלט דיין רב ארומגעשיקט א ראבא קאל מיט'ן מקור!".

האלא, דיין רב האלט נישט ביים טאנצן לכה דודי פאר מיר? דא, יעצט, עכשיו, ביי מיר אין דיינינג רום? דאן איז עס א קלארע אנדייטונג אז ער האט נישט קיין פיס.

שטייסעכמיין? און גיי טענה זיך מיט אזא איינעם.

[ויצא]

איינער וואס איז אויסגעקאכט איז דאך אנאנדערע מעשה

וויאזוי קענסטו וויסן צי ער איז אויסגעקאכט, פארן אריינגיין אין א דעבאטע מיט אים?..

כגיי דיר עס ערקלערן מיט א משל.

ווען איך רעד מיט אפאר חברים איבער א לעצטיגע שערורי', מיין לאקאלער רב זאגט איין זאך, און א צווייטע לאנג דינסטענס רב זאגט א צווייטע זאך, און - פארשטייט זיך - איך געטרוי מיין רב און אזוי פיר איך זיך.

קומט איינער אריין אינעם שמועס מיט א בלאסקייט אז "ס'נישטא קיין שום מקור צו דעם וואס דיין רב זאגט!", יענער קען זיין א פאפא חסיד וואס האט גארנישט מיט מיר אדער מיין רב, ער האט קיינמאל נישט אפילו זיך אינטערסירט צי די זאך האט א מקור, אבער א ראיה האט ער אז "ווען ס'וואלט געווען א מקור וואלט דיין רב ארומגעשיקט א ראבא קאל מיט'ן מקור!".

האלא, דיין רב האלט נישט ביים טאנצן לכה דודי פאר מיר? דא, יעצט, עכשיו, ביי מיר אין דיינינג רום? דאן איז עס א קלארע אנדייטונג אז ער האט נישט קיין פיס.

שטייסעכמיין? און גיי טענה זיך מיט אזא איינעם.

אבער טאמער דיין רב וועט געווינדלך ברענגען א מקור, און נאך דעם האט ער שרייבערס וואס געווענדליך טוהן מרחיוב זיין און זייערע וועכענטליכע ארטיקלן איביער די נושא מיט מקורת, און דא פליצלינג ברענגט קיינער נישט קיין מקור, קען טאקע זיין אז סאיז נישט ממש קיין ראיה, אבער אן אסמכתא איז עס.....

[באשיינפערליך]

איינער וואס איז אויסגעקאכט איז דאך אנאנדערע מעשה

וויאזוי קענסטו וויסן צי ער איז אויסגעקאכט, פארן אריינגיין אין א דעבאטע מיט אים?..

כגיי דיר עס ערקלערן מיט א משל.

ווען איך רעד מיט אפאר חברים איבער א לעצטיגע שערורי', מיין לאקאלער רב זאגט איין זאך, און א צווייטע לאנג דינסטענס רב זאגט א צווייטע זאך, און - פארשטייט זיך - איך געטרוי מיין רב און אזוי פיר איך זיך.

קומט איינער אריין אינעם שמועס מיט א בלאסקייט אז "ס'נישטא קיין שום מקור צו דעם וואס דיין רב זאגט!", יענער קען זיין א פאפא חסיד וואס האט גארנישט מיט מיר אדער מיין רב, ער האט קיינמאל נישט אפילו זיך אינטערסירט צי די זאך האט א מקור, אבער א ראיה האט ער אז "ווען ס'וואלט געווען א מקור וואלט דיין רב ארומגעשיקט א ראבא קאל מיט'ן מקור!".

האלא, דיין רב האלט נישט ביים טאנצן לכה דודי פאר מיר? דא, יעצט, עכשיו, ביי מיר אין דיינינג רום? דאן איז עס א קלארע אנדייטונג אז ער האט נישט קיין פיס.

שטייסעכמיין? און גיי טענה זיך מיט אזא איינעם.

האסטעך איינמאל גע׳טענה׳ט מוט א פּאָפּאָ חסיד, און אלע דיינע דורות גייען האבן צו הערן דערפון.

[שוין]

איינער וואס איז אויסגעקאכט איז דאך אנאנדערע מעשה

וויאזוי קענסטו וויסן צי ער איז אויסגעקאכט, פארן אריינגיין אין א דעבאטע מיט אים?..

כגיי דיר עס ערקלערן מיט א משל.

ווען איך רעד מיט אפאר חברים איבער א לעצטיגע שערורי', מיין לאקאלער רב זאגט איין זאך, און א צווייטע לאנג דינסטענס רב זאגט א צווייטע זאך, און - פארשטייט זיך - איך געטרוי מיין רב און אזוי פיר איך זיך.

קומט איינער אריין אינעם שמועס מיט א בלאסקייט אז "ס'נישטא קיין שום מקור צו דעם וואס דיין רב זאגט!", יענער קען זיין א פאפא חסיד וואס האט גארנישט מיט מיר אדער מיין רב, ער האט קיינמאל נישט אפילו זיך אינטערסירט צי די זאך האט א מקור, אבער א ראיה האט ער אז "ווען ס'וואלט געווען א מקור וואלט דיין רב ארומגעשיקט א ראבא קאל מיט'ן מקור!".

האלא, דיין רב האלט נישט ביים טאנצן לכה דודי פאר מיר? דא, יעצט, עכשיו, ביי מיר אין דיינינג רום? דאן איז עס א קלארע אנדייטונג אז ער האט נישט קיין פיס.

שטייסעכמיין? און גיי טענה זיך מיט אזא איינעם.

עכטע מעשה?

[הדסים]

וויאזוי קענסטו וויסן צי ער איז אויסגעקאכט, פארן אריינגיין אין א דעבאטע מיט אים?..

כגיי דיר עס ערקלערן מיט א משל.

ווען איך רעד מיט אפאר חברים איבער א לעצטיגע שערורי', מיין לאקאלער רב זאגט איין זאך, און א צווייטע לאנג דינסטענס רב זאגט א צווייטע זאך, און - פארשטייט זיך - איך געטרוי מיין רב און אזוי פיר איך זיך.

קומט איינער אריין אינעם שמועס מיט א בלאסקייט אז "ס'נישטא קיין שום מקור צו דעם וואס דיין רב זאגט!", יענער קען זיין א פאפא חסיד וואס האט גארנישט מיט מיר אדער מיין רב, ער האט קיינמאל נישט אפילו זיך אינטערסירט צי די זאך האט א מקור, אבער א ראיה האט ער אז "ווען ס'וואלט געווען א מקור וואלט דיין רב ארומגעשיקט א ראבא קאל מיט'ן מקור!".

האלא, דיין רב האלט נישט ביים טאנצן לכה דודי פאר מיר? דא, יעצט, עכשיו, ביי מיר אין דיינינג רום? דאן איז עס א קלארע אנדייטונג אז ער האט נישט קיין פיס.

שטייסעכמיין? און גיי טענה זיך מיט אזא איינעם.

עכטע מעשה?

דעיסא מעשה שהוה

[שוש אשיש]

איך האב שוין לאנג געוואלט אפשרייבן א גאנצע "מגילת דעבאטע", כללים און פרינציפן צו קענען פירן א דעבאטע.

ס'דא זאכן וואס דארפן אין יעדן פאל געהאלטן ווערן מיט א פעסטקייט, אז אויב די זאך קומט אריין אין א דעבאטע איז דער שמועס פארטיג. אן קיין טענות ומענות.

למשל, יעדער פארשטייט אז ווען איינער נעמט זיך טענה'ן ווי א קטן אז די הימל איז גרין, ענדיגט מען דעם שמועס, ומפליא לעשות, און א גוט שבת. יא?

דאס זעלביגע דארף זיין מיט נאך א רייע פונקטן, וואס דארפן איין מאל פאר אלעמאל אידענטיפיצירט ווערן אלס דעבאטע-קילערס, און מ'זאל וויסן צו אוועקשטיין דערפון.

סא לאמיר נעמען איין ביישפיל אין וואס כ'האב זיך אנגעשטויסן עטליכע מאל לעצטנס דא אויף אידטיש.

מען טענה'ט זיך צו עסן פּינאַטשו מיט כריין האט א מקור. אקעי, איינער טענה'ט אז יא, איינער טענה'ט אז געוויסע פוסקים האבן געהאלטן אז ס'פאלש אפגעלערנט, א דריטער ברענגט א בפירוש'ע רבי זכרונו לברכה, און א פערטער טענה'ט אז דער געשיכטע איז פאבריצירט, וכו'.

קומט אבער אריין איין אורח, און שמייסט אראפ מיט א פעסטקייט "ס'האט זיכער נישט קיין מקור!" אדער "קיינער האט נאכנישט געטראפן קיין קלארע מקור!"

דאס הייסט אז דער אורח האט זיראו רעספעקט צו זיינע אייגענע ווערטער. פשוט זיראו, אפס, גארנישט.

האלאו, דו, וואס הייסט ס'האט זיכער נישט? האסט געטון ריסוירטש? ביסט עס נאכגעגאנגען? האסט שטודירט אלע מקורות און געזען ס'נישט קלאר?

קענסט אריינקומען פרעגן... קענסט זאגן אז דו האסט נאכנישט געטראפן... קענסט אפפרעגן... אבער סתם? פלעין? געשאסן א לאטקע?

איינער וואס לייגט נישט די מינימום געוויכט אויף זיינע אייגענע ווערטער, האט נישט וואס צו זוכן אין א דעבאטע מיט טאטעס!

בקיצור, היינט האב איך צופיל דאגות זע איך...

וואס איז זיכער איז אז די ערשטע סימן/פרק אין מגילת דעבאטע ברויך זיין די פראסטע - איינפאכע לאגיק כללים, איינמאל א דעבאטע איז אויסגעהאלטען און קומט זיך אויס מיט די לאגישע כללים קען מען אננעמען אז עס אויף די ריכטיגע רעלסען.

לכאורה איז כדאי צו שרייבן אין די הקדמה (אין סאמע אנפאנג, נאך פאר די ערשטע פרק...) אז די דעבאטירער זאלן זען נישט צו נעמען זאכן צו ערענסט און צו שטארק צום הערצעלע, היות ונשמרתם איז א מצוה

[פופציגער]

היינט ביים ליינען קריאת שמע מיט די קינדער האבעך זיך דערמאנט וואס כהאב געהערט פון @ר׳ יואל קליין (דא הייסט ער נישט הרב?) מיט מסתם אזא גוטע 10 יאר צוריק, אז ער האט אמאל רעקארדירט א קינדער טעיפ אין סטודיאו, און געזען אז עפעס זענען די קינדער נישט אין די גיסטע.

ביז ער האט געכאפט אז ער איז געווען מיד, און ער האט אזוי געשאקלט די פיס, און די קינדער האבן עס אזוי סובקאנטשעסלי אויפגעכאפט און ס’האט משפיע געווען אויף זיי. ער האצעך געגעבן א נעם צאם מיט א פרישקייט און זיך גראד-געשטעלט, און ס’האט ווינדערליך געווירקט.

פארוואס זאג איך עס אייך? ללמדך, אז קענסט קיינמאל נישט וויסן, געבסט עמיצן א גוטן טיפ, אן אינספיראציע, און צען יאר שפעטער איז אייינער נהנה דערפון - אין דעם פאל מיינע קינדער...

[פארטראכט]

איך האב שוין לאנג געוואלט אפשרייבן א גאנצע "מגילת דעבאטע", כללים און פרינציפן צו קענען פירן א דעבאטע.

ס'דא זאכן וואס דארפן אין יעדן פאל געהאלטן ווערן מיט א פעסטקייט, אז אויב די זאך קומט אריין אין א דעבאטע איז דער שמועס פארטיג. אן קיין טענות ומענות.

למשל, יעדער פארשטייט אז ווען איינער נעמט זיך טענה'ן ווי א קטן אז די הימל איז גרין, ענדיגט מען דעם שמועס, ומפליא לעשות, און א גוט שבת. יא?

דאס זעלביגע דארף זיין מיט נאך א רייע פונקטן, וואס דארפן איין מאל פאר אלעמאל אידענטיפיצירט ווערן אלס דעבאטע-קילערס, און מ'זאל וויסן צו אוועקשטיין דערפון.

סא לאמיר נעמען איין ביישפיל אין וואס כ'האב זיך אנגעשטויסן עטליכע מאל לעצטנס דא אויף אידטיש.

מען טענה'ט זיך צו עסן פּינאַטשו מיט כריין האט א מקור. אקעי, איינער טענה'ט אז יא, איינער טענה'ט אז געוויסע פוסקים האבן געהאלטן אז ס'פאלש אפגעלערנט, א דריטער ברענגט א בפירוש'ע רבי זכרונו לברכה, און א פערטער טענה'ט אז דער געשיכטע איז פאבריצירט, וכו'.

קומט אבער אריין איין אורח, און שמייסט אראפ מיט א פעסטקייט "ס'האט זיכער נישט קיין מקור!" אדער "קיינער האט נאכנישט געטראפן קיין קלארע מקור!"

דאס הייסט אז דער אורח האט זיראו רעספעקט צו זיינע אייגענע ווערטער. פשוט זיראו, אפס, גארנישט.

האלאו, דו, וואס הייסט ס'האט זיכער נישט? האסט געטון ריסוירטש? ביסט עס נאכגעגאנגען? האסט שטודירט אלע מקורות און געזען ס'נישט קלאר?

קענסט אריינקומען פרעגן... קענסט זאגן אז דו האסט נאכנישט געטראפן... קענסט אפפרעגן... אבער סתם? פלעין? געשאסן א לאטקע?

איינער וואס לייגט נישט די מינימום געוויכט אויף זיינע אייגענע ווערטער, האט נישט וואס צו זוכן אין א דעבאטע מיט טאטעס!

בקיצור, היינט האב איך צופיל דאגות זע איך...

ווען מען נעמט ארויס דעם עיגא פונעם דעבאטע, ענדיגט זיך עס איינס צוויי.

סגייט געווענטליך צו אזוי:
צד א' איז באורד, ער שטעלט פאָר א לייכטע סטעיטמענט וואס ער אליינס איז נישט זיכער דערין 100 פראצענט,

צד ב געבט עס אזא לייכטע פרעג אפ,

צד א נעמט זיך באפעסטיגן זיין אריגינעלע סטעיטמענט מיט לויזע פאקטן,

צד ב פרעגט עס אפ, ער האט רעלעטיוולי א גרינגערע דזשאב, סאיז גאנץ לייכט צו אפפרעגן.

צד א ווערד ווילד, ער נעמט זיך בויען היימישע געמאכטע לאגיק און ברענגט צווייפלהאפטיגע סאורסעס צו אונטערשטיצן זיין אומזיכערע סטעיטמעינט.

און אזוי פילט זיך אן בלעטער אויף בלעטער ביז די נעקסטע אשכול ווערט געבוירן דאן דורך צד ב און די צדדים טוישן זיך פאזיציע לערבב את השטן.

[הדסים]

איך האב שוין לאנג געוואלט אפשרייבן א גאנצע "מגילת דעבאטע", כללים און פרינציפן צו קענען פירן א דעבאטע.

ס'דא זאכן וואס דארפן אין יעדן פאל געהאלטן ווערן מיט א פעסטקייט, אז אויב די זאך קומט אריין אין א דעבאטע איז דער שמועס פארטיג. אן קיין טענות ומענות.

למשל, יעדער פארשטייט אז ווען איינער נעמט זיך טענה'ן ווי א קטן אז די הימל איז גרין, ענדיגט מען דעם שמועס, ומפליא לעשות, און א גוט שבת. יא?

דאס זעלביגע דארף זיין מיט נאך א רייע פונקטן, וואס דארפן איין מאל פאר אלעמאל אידענטיפיצירט ווערן אלס דעבאטע-קילערס, און מ'זאל וויסן צו אוועקשטיין דערפון.

סא לאמיר נעמען איין ביישפיל אין וואס כ'האב זיך אנגעשטויסן עטליכע מאל לעצטנס דא אויף אידטיש.

מען טענה'ט זיך צו עסן פּינאַטשו מיט כריין האט א מקור. אקעי, איינער טענה'ט אז יא, איינער טענה'ט אז געוויסע פוסקים האבן געהאלטן אז ס'פאלש אפגעלערנט, א דריטער ברענגט א בפירוש'ע רבי זכרונו לברכה, און א פערטער טענה'ט אז דער געשיכטע איז פאבריצירט, וכו'.

קומט אבער אריין איין אורח, און שמייסט אראפ מיט א פעסטקייט "ס'האט זיכער נישט קיין מקור!" אדער "קיינער האט נאכנישט געטראפן קיין קלארע מקור!"

דאס הייסט אז דער אורח האט זיראו רעספעקט צו זיינע אייגענע ווערטער. פשוט זיראו, אפס, גארנישט.

האלאו, דו, וואס הייסט ס'האט זיכער נישט? האסט געטון ריסוירטש? ביסט עס נאכגעגאנגען? האסט שטודירט אלע מקורות און געזען ס'נישט קלאר?

קענסט אריינקומען פרעגן... קענסט זאגן אז דו האסט נאכנישט געטראפן... קענסט אפפרעגן... אבער סתם? פלעין? געשאסן א לאטקע?

איינער וואס לייגט נישט די מינימום געוויכט אויף זיינע אייגענע ווערטער, האט נישט וואס צו זוכן אין א דעבאטע מיט טאטעס!

בקיצור, היינט האב איך צופיל דאגות זע איך...

איך לייג פאר אז די ערשטע כלל זאל זיין אז דער וואס טוישט טענה אינמיטן א טענה'ריי אן א ווארענונג; כאפט א ציפ

[דעת קדשי]

דאס האט פאסירט ווען א געשמאקע יונגערמאן האט זיך מכבד געווען מיט הגבה אין געגעבן פאר א אַלטע בחור גלילה!!

[פארנומען]

דאס האט פאסירט ווען א געשמאקע יונגערמאן האט זיך מכבד געווען מיט הגבה אין געגעבן פאר א אַלטע בחור גלילה!!

דאס עצם געדאנק איז שארף, אבער לדעתי איז דאס נישט קיין כבוד התורה און איך מיין אז אזא בילד פאסט נישט. סארי.

[דעת קדשי]

יאפ אזויווי געפלאנט...
שוין דא הכחשות פון רבנים בנוגע די קול קורא וואס איז נעכטן ערשינען בענין על דא ועל הא....

[שמח]

יאפ אזויווי געפלאנט...
שוין דא הכחשות פון רבנים בנוגע די קול קורא וואס איז נעכטן ערשינען בענין על דא ועל הא....

ס'איז נישט צום גלייבן וויפיל מדות משחתות מענטשן קענען האבן צו בלייבן מיט זייער איגא אז זיי(ער דעת תורה?) האלטן אן איסור וועט מען פעלשן חתימות וכדו'

[פארנומען]

יאפ אזויווי געפלאנט...
שוין דא הכחשות פון רבנים בנוגע די קול קורא וואס איז נעכטן ערשינען בענין על דא ועל הא....

ס'איז נישט צום גלייבן וויפיל מדות משחתות מענטשן קענען האבן צו בלייבן מיט זייער איגא אז זיי(ער דעת תורה?) האלטן אן איסור וועט מען פעלשן חתימות וכדו'

אדער די פארקערטע.. צו פארלייקענען די חתימות..

[בן תורה]

סאיז דא גאר שטארקע אוסרים און גאר שטארקע מתירים אין די נושא, אלעס תלמידי חכמים מובהקים. עס איז שוין ארויסגעקומען תשובות להיתר און לאיסור (וואס איך גלייב אז רוב וואס ליינען דא האבן בכלל נישט דורכגעליינט) וויאזוי קען א אינגערמאן וואס זיצט אויף אידטיש אשר לא קרא ולא שנא נעמען א צד לכאן או לכאן?

בנוגע די קול קורא, איך האב עס בכלל נישט געזעהן (נאר געהערט ווער עס שרייבט אינטער), עס איז דען א סוד פארן ציבור וואס די חותמים דארט האלטן? רוב נעמען דארט זענען מפרסם זייער דעת תורה ברבים, איך זעה נישט פארוואס מען זאל דארפן מזייף זיין נעמען.

אגב, איך וועל בכלל נישט זיין סורפרייזד אויב מארגן וועט ארויסקומען א קול קורא להיתר, עס איז דא גענוג און נאך ווער עס זאל אינטערשרייבן.

אבער אזויווי איך האב אנגעהויבן, ווער בין איך צו נעמען א צד אין אזעלכע שווערע סוגיות.

[פארנומען]

סאיז דא גאר שטארקע אוסרים און גאר שטארקע מתירים אין די נושא, אלעס תלמידי חכמים מובהקים. עס איז שוין ארויסגעקומען תשובות להיתר און לאיסור (וואס איך גלייב אז רוב וואס ליינען דא האבן בכלל נישט דורכגעליינט) וויאזוי קען א אינגערמאן וואס זיצט אויף אידטיש אשר לא קרא ולא שנא נעמען א צד לכאן או לכאן?

בנוגע די קול קורא, איך האב עס בכלל נישט געזעהן (נאר געהערט ווער עס שרייבט אינטער), עס איז דען א סוד פארן ציבור וואס די חותמים דארט האלטן? רוב נעמען דארט זענען מפרסם זייער דעת תורה ברבים, איך זעה נישט פארוואס מען זאל דארפן מזייף זיין נעמען.

אגב, איך וועל בכלל נישט זיין סורפרייזד אויב מארגן וועט ארויסקומען א קול קורא להיתר, עס איז דא גענוג און נאך ווער עס זאל אינטערשרייבן.

אבער אזויווי איך האב אנגעהויבן, ווער בין איך צו נעמען א צד אין אזעלכע שווערע סוגיות.

זייער גוט ארויסגעברענגט!

קלארשטעלונג: די רב וואס האט געשריבן אז ער האט עכט נישט אינטערגעשריבן, האט היינט ארויסגעלייגט א בריוו אז ער האט בעצם יא אינטערגעשריבן לאיסור נאר ער האט נאכדעם געבעטן אראפצונעמען זיין חתימה און מן הסתם איז נישט אנגעקומען די מעסעדזש געניג באצייטנס. היוצא לנו מזה, וואס האבן מיר פשוט'ע מענטשן אריינצורעדן.
לאמיר עס לאזן פאר די גדולי פוסקי הדור און נישט איבער גענומען ווערן פון געפיל..