הרה"ק רבי שמואל צבי ב"ר אברהם אביש זי"ע, בעל תפארת צבי, מספינקא - כ"ז אב תשנ"

[ניקל]

כ"ז אב

הרה"ק רבי שמואל צבי ב"ר אברהם אביש זי"ע, (הורוויץ), בעל תפארת צבי, אדמו"ר מספינקא, הנקרא בלשון חיבה רבי הערשעלע ספינקער

ער איז געבוירן אין שטאט מונקאטש, ט' תמוז בשנת תרפ"א,

צו זיין טאטן הרה"ק רבי אברהם אביש מקראלי זי"ע,
בן הרה"ק רבי נפתלי מעליצער בעל קדושת נפתלי זי"ע,
בן הרה"ק רבי יהודה מעליצער זי"ע, חתן הרה"ק השרף ממאגלניצא זי"ע, בן הרה"ק רבי יעקב מעליצער הנקרא דער קליינער בל שם זי"ע, בן הרה"ק רבי נפתלי צבי בעל זרע קודש מרופשיץ זי"ע.

און צו זיין מאמע הרבנית הצדקת מרת הינדא שיינדל ע"ה, בת הרה"ק רבי יצחק אייזיק ווייס בעל חקל יצחק מספינקא זי"ע, חתן הרה"ק בעל מלבוש לשבת ויו"ט זי"ע, חתן הרה"ק רבי מנשה מראפשיץ זי"ע, חתן הרה"ק רבי אשר'ל ראפשיצער זי"ע, בן הרה"ק רבי יוסף מאיר בעל אמרי יוסף מספינקא זי"ע, בן הגה"ק רבי שמואל צבי ווייס דומ"ץ מונקאטש זי"ע, נאך וועם די רבי האט געהייסן.

דער סנדק ביים ברית איז געווען דער זיידע הרה"ק רבי ישכר בעריש מזידיטשוב זי"ע, און דער מוהל איז געווען הרה"ק בעל מנחת אלעזר ממונקאטש זי"ע, און ביים ברית האט זיך אויך משתתף געווען הרה"ק מהרי"ד מבעלזא זי"ע, וואס האט אינמיטן דעם ברית סעודה געהייסן אריין ברענגען דעם קינד און געבענטשט דעם קינד.

ער איז געווען א צדיק וקדוש עליון, אן אש להבה דקדושה, נחבא אל הכלים, הי חסיד והי עניו, ער איז געווען א געוואלדיגע אוהב ישראל און א רודף שלום, ער האט אויף גענומען יעדן איד מיט א שמייכל און מחזק געווען יעדן איד ובפרט צובראכענע אידן האט דער צדיק מקבל געווען און מחזק געווען, אויך זיין עבודת התפלה איז געווען מיט א געוואלדיגע מתיקות און התלהבות דקדושה.

ער האט פון זיין יוגענט גאר אסאך תורה און עבודה מקבל געווען פון זיין הייליגען זיידע דער חקל יצחק זי"ע, אויך איז ער געווען גאר שטארק באליבט ביים זיידן, וואס האט זיך משתשע געווען מיט זיין אייניקל און גאר שטארק גערימט זיין קדושה און פרישות, און די רבי האט אסאך גערעדט בחייו פונעם זיידן און זיינע הייליגע מנהגים, און זיך געפירט מיט די אלע הייליגע הנהגות וואס ער האט מקבל געווען פונעם היליגען זיידן.

נאך פין זיינע יונגע יארן האט מען שוין באוואונדערט זיין מדות טובות, און זיין געוואלדיגע התמדת התורה און יראת שמים, אויך איז ער געווען באוויסט אלס א געוואלדיגע צוגעלאזענע מענטש וואס האט יעדן מענטש מקבל געווען מיט א שמייכל, אידן וואס האבן מיט אים געלערנט האבן מעיד געווען, אז ער האט קיינמאל נישט פארברענגט קיין צייט נאר געזעצן און געלערנט פלייסיג גמרא תוספות מיט א זיסן קול.

נאך די בר מצוה האט ער גענדיגט דריי מאל גאנץ שלחן ערוך כדי צו וויסן יעדע הלכה ווי אזוי א איד ברויך זיך פירן לויט די הלכה, און דער רבי פלעגט כסדר זאגן, מען דארף טון און טון ביז עס טוט זיך אליינס, און בעפאר יעדן יו"ט האט ער דורך געלערנט די הלכות פון יענעם יו"ט, כדי צו מאכן זיכער אז ער ווייסט יעדע הלכה פונעם יו"ט.

אויך האט דער רבי אריינגעלייגט א גרויסע עבודה אין לערנען חסידישע ספרים און מוסר ספרים, דעם ספר של"ה הקדוש, ראשית חכמה, אלשיך, תולדות יעקב יוסף, און נאך חסידישע ספרים, פאר מוסר האט דער רבי גאר אסאך געלערנט דעם ספר חובת הלבבות וואס די רבי האט אין דעם הייליגען ספר פאר געלערנט א שיעור, אויך דעם הייליגען ספר נועם אלימלך האט די רבי געקענט בעל פה, ער איז געווען דבוק און מקושר אין די תורת הבעש"ט הקדוש זי"ע.

די רבי האט זיך כסדר אויסגעדריקט, אז א סגולה פאר אריכת ימים און צו הצלחה בתורה ויראת שמים, זאל מען לערנען א מוסר ספר אדער א חסידישע ספר "פון דעקל צו דעקל", און דאס דארף נישט זיין דוקא אויפן סדר הפרשות, און ווען מען ענדיגט זאל מען אנהייבן א צווייטן ספר.

[ניקל]

הרה"ח ר' ארון פרייליך ז"ל האט דערציילט לגבי די געוואלדיגע התמדה פונעם רבין, אז ער האט אמאל געהערט פון הרה"צ מאולם זי"ע, אז איינמאל שבעה עשר בתמוז האט דער אלומער רב געלערנט בחברותא מיטן רבין זי"ע, און די זיידע דער חקל יצחק זי"ע איז דורך, און געזען די התמדה מיט וואס די צוויי זענען עוסק בתורה, האט דער זיידע געהאט א געוואלדיגע קורת רוח דערפון און באוואונדערט דעם גדלות בתורה פון זיין אייניקל די רבי זי"ע.

די רבי האט אמאל דערציילט, אז צום זיידן דער חקל יצחק זי"ע איז אמאל געקומען א דעלעגאציע און געוואלט רעדן איבער אן ענין וואס דער זיידע האט זיך בשום אופן נישט געוואלט מישן, אבער ער האט זיי נישט געוואלט פשוט פארשיקן.

האט דער זיידע זיי געלאזט רעדן, און מען האט געזען אז דער זיידע הערט גארנישט, נאר נאך א שטיק צייט האט דער חקל יצחק זי"ע זיך אנגערופן צו זיי "אוי, איך האב שוין אזוי לאנג נישט געלערנט" זיי האבן גלייך פארשטאנען דעם רמז און זיך געגאנגען.

ער האט חתונה געהאט מיט הרבנית הצדקת מרת אסתר רחל ע"ה, בת הגה"ק רבי בעריש וויינבערגער מווישווא זי"ע.

ליידער ביי די צווייטע וועלט מלחמה האט די רבי מיט געמאכט דעם זעלבן גורל פון גאנץ כלל ישראל, ער איז ליידער געפירט געווארן צו די ארבעטס לאגערן און געארבעט עבודת הפרך, און ליידער האט די רבי פארלוירען זיין טאטע און מאמע און די גאנצע משפחה ווען זיי זענען אלע אומגעקומען על קידוש השם, ובראשם די הייליגע זיידע דער חקל יצחק זי"ע הי"ד.

אבער די רבי האט זיך מחזק געווען מיט זיין אמונה, און זיך געהאלטן שטארק די גאנצע צייט ביי די מלחמה, ער האט נאך אפילו מחזק געווען אנדערע אידן אויך און די גאנצע צייט געזאגט פאר די וואס זענען געווען צוזאמען מיט אים אין די לאגער, אז דער גרויסער באשעפער וואס פירט די וועלט קען באווייזען ניסים און אונז אויסלייזן פון דעם גלות.

אויך האבן די אידן וואס זענען געווען מיטן רבין אין לאגער דערציילט, אז די רבי האט בשעת די שווערע צייטן מיט א מסירת נפש ממש ממשיך געווען מיט זיין עבודת הקודש מיט א געוואלדיגע קדושה און פרישות, און אויך מיט זיין מידות החסד אפילו זייענדיג אונטער די הענט פון די דייטשע רשעים ימ"ש.

מיט ניסים און נפלאות איז דער צדיק געראטעוועט געווארן פון די הענט פון די נאציס ימ"ש, און דער באשעפער מיט זיין גרויסע רחמנות האט איבער געלאזט פאר אונז דער צדיק אז ער זאל נאך קענען פאר יארן באשיינען די וועלט מיט זיין קדושה און גדלות אין עבודת השם.

די רבי האט כמה פעמים געזאגט, אז די גאנצע צייט זייענדיג אונטער די נעגל פון די דייטשן ימ"ש, האט ער געהאט די הרגשה אז דער גרויסער באשעפער שטייט און היט אויף אים, און ער האט גענומען חיזוק די גאנצע צייט פון דעם וואס רש"י זאגט תָּמִים תִּהְיֶה עִם ד' אֱלֹקיךָ, התהלך עמו בתמימות ותצפה לו ולא תחקור אחר העתידות, אלא כל מה שיבוא עליך קבל בתמימות ואז תהיה עמו ולחלקו, און די רבי האט געזאגט אז די רש"י האט די מלמד אויס געלערנט פאר די קינדער צו געדענקען בעל פה, און דאס איז וואס האט אים מחזק געווען בשעת די צרות אין לאגער, און דאס איז וואס האט אים מחזק געווען נאך די מלחמה ווען מען איז באפרייט געווארן, אז ער זאל ווייטער עוסק זיין בתורה ועבודת השם.

[ניקל]

גלייך נאך די מלחמה האט די רבי נישט געוויסט וואס עס האט פאסירט מיטן טאטן מאמע און די זיידע דער חקל יצחק זי"ע, איז ער ארום זיך נאכפרעגן אויב איינער ווייסט וואס איז געווארן מיט זיין משפחה, אמאל זענען אנגעקומען עטליכע מיידלעך וואס האבן נעבעך מיט געמאכט די שווערע מלחמה און ליידער ווי אסאך אידן נאכגעלאזט מיט אידישקייט, און די רבי איז צו געגאנגען פרעגן אויב זיי ווייסן וועגן זיין משפחה, אבער די רבי האט דאס געטון אויסגעדרייט מיטן רוקן צו די מיידלעך כדי נישט נכשל ווערן מיט א ראי' אסירה.

ווען די מיידלעך האבן דאס געזען, זענען זיי זייער באיינדרוקט געווארן און געזאגט, אויב אין אזא שווערע צייט איז נאך דא ערליכע בחורים וואס היטן זיך די אויגן, איז א סימן אז עס איז דא א באשעפער אויף די וועלט, און די מיידלעך האבן זיך מחזק געווען און צום סוף אויף גישטעלט ערליכע אידישע שטיבער.

ווען די רבי האט באקומען די ביטערע בשורה אז ליידער זיינע עלטערן און משפחה און אויך דער הייליגער זיידע דער חקל יצחק זי"ע זענען אומגעקומען אויף קידוש השם, האט ער זיך אנגערופן צו זיין חברותא, לאמיר זיך זעצען לערנען, ווייל דאס איז די איינציגסטע וועג פון זיך מחזק זיין אין די שווערע מאמענטן.

נאך די מלחמה איז ער אריבער קיין אמעריקא, און אנפאנג האט ער געוואוינט אין איסט סייד מאנהעטן, אבער שפעטער האט ער זיך אריבער געצויגען קיין וויליאמסבורג, און ער האט דארט אויף געשטעלט זיין ביהמ"ד אויף קיעפ סטריט, ווי ער האט פארשפרייט דעם אייבערשטענס נאמען פאר הונדערטער אידישע קינדער וואס זענען געקומען מיט האלטן זיין עבודה הקודש.

דער צדיק איז געווען באוויסט אלס א געוואלדיגע צוגעלאזענע מענטש, ער פלעגט גריסן פאר יעדן איינעם גייענדיג אויפן גאס, אבער ער האט נישט ארויס געקוקט פון זיינע ד' אמות.

זיין עבודת הקודש איז געווען מיט א געוואלדיגע התלהבות און מיט א מוראדיגע מתיקות, דאס דאווענען איז געווען מיט א מתינות און צו געגאנגען מיט בכיות נוראות, ער האט דורך זיין עבודת הקודש מעורר געווען אידישע קינדער צו דינען דעם באשעפער מיט א אהבה און ערליכקייט.

ווער רעדט נאך פון זיינע הייליגע תפילות ימים נוראים, ווען מען האט געזען דעם צדיק דאווענען האט מען געקענט זען וואס מיינט א קינד וואס בעט זיך צו זיין טאטן, מען האט ביים רבין געזען פון סליחות ביז נאך די ימים נוראים א געוואלדיגע פחד פונעם יום הדין.

ביי די הקפות האבן אידן מעיד געווען אז דער צדיק האט זיך באמת געפרייט מיט די הייליגע תורה, ער האט פאר שעות ערוכות געטאנצט און אריינגעברענגט א שמחה אויך אין אלע אידן וואס זענען געקומען מיט האלטן זיין עבודת הקודש שמחת תורה.

ער האט געהאט א געוואלדיגע קשר און נאנטשאפט צום הייליגען סאטמאר רבי זי"ע, און ווי דער סאטמאר רבי האט זיך אמאל אויסגעדריקט אויפן רבין בזה"ל, "ער איז א קלוגער ירא שמים, ער איז א אמת'ער ערליכער איד".

הרה"ק רבי יעקב יוסף טווערסקי מסקווירא זי"ע האט זייער מעריץ געווען דעם רבין און גאר אסאך שבחים געזאגט אויפן רבין, און ווען איינער האט אמאל געפרעגט דעם סקווירא רבי, פארוואס דער ספינקא רבי האט אזא חן, האט דער סקווירא רבי געזאגט, "אז מ'איז א אפגעהיטענער איד, האט מען חן".

און ווי באוויסט האט דער צדיק געהאט א געוואלדיגע חן און א הייליגע צורה, יעדער וואס איז געקומען אין בארירונג מיטן רבין איז גלייך געווארן בשמחה, ער האט יעדן אויף גענומען מיט א פריינטליכקייט, אידן וואס זענען געקומען זיך מזכיר זיין ביים רבין, האבן אלע באמת געשפירט אז דער צדיק איז זיך משתתף סיי אין זייער צרה ח"ו, אדער ווען א איד איז געקומען בעת שמחתו האט מען געזען ווי די רבי איז באמת פריילעך פאר יענעמס שמחה.

[הארזים]

זייער שיין
די קעפל איז עפעס נישט מסודר

[ניקל]

ער איז געווען באוויסט אלס א גרויסע פועל ישועות, הונדערטער אידן זענען געהאלפן געווארן מיט גרויסע ישועות דורך א ברכה פון דעם רבין, אויך איז די רבי געווען גאר שטארק באוויסט אז אידן האבן ביי אים געפויעלט גרויסע זאכן ביי שידוכים, און די רבי האט מקפיד געווען נישט קיין חילוק וואסערע צייט אין טאג אדער נאכט, אויב א איד קומט מזכיר זיין לגבי שידוכים, זאל מען אים אפילו אויפוועקן אינמיטן די נאכט.

דערציילט מען אז איין יאר ערב יום הקדוש נאכמיטאג, דער צדיק האט זיך אביסל צו געלייגט זיך צו גרייטן לכבוד יו"ט, און 15 מינוט נאכן זיך לייגן איז א איד געקומען מזכיר זיין, און ווען די רעבעצין האט געהערט אז עס רעדט זיך פון א שידוך, האט זי אויפגעוועקט דעם רבין, און די רבי איז ארויס געקומען און אויס געהערט דעם איד, און אנגעוואונטשן א ווארעמע ברכה, און די שידוך איז טאקע געווארן, און די רבי זי"ע האט זיך אויס געדריקט בזה"ל, "אויב בין איך אראפגעקומען אויף די וועלט נאר פאר דעם איינעם שידוך, איז מיר שוין ווערט געווען אראפ צו קומען אויף די וועלט".

דערציילט מען אז ווען די רבי האט אפגעקויפט דעם בילדינג אויף קיעפ סטריט פארן ביהמ"ד, און וויבאלד דער צדיק האט דאך נישט ארויסגעקוקט פון זיינע ד' אמות, האט ער מסכים געווען צום בילדינג, און מען האט דארט געבויעט זיין ביהמ"ד.

ווען מען האט באנייט דעם ביהמ"ד און עס איז געקומען די צייט צו מאכן קידוש לבנה, און די רבי זי"ע האט ארויף געקוקט צו די לבנה, איז פארן דעם צדיק שלעכט געווארן צו זען, אז ממש נעבן דעם ביהמ"ד שטייט א בית עבודה זרה מיט א שתי וערב דעראויף, די רבי האט זיך גאר שטארק מצער געווען פון דעם.

לפלא נישט לאנג נאכדעם איז דער שתי וערב אראפ געפאלן און מען האט דאס מער נישט געקענט צוריק לייגען, און נישט אסאך נאכדעם איז דער בנין ליידיג געווארן און עס איז ארויס פון באניץ.

זיינע הייליגע דברי תורה זענען געדריקט געווארן אין די ספרים, ספר טבא דשמואל, ספר תולדות צבי.

ער האט איבער געלאזט זיינע קינדער,

בנו אדמו"ר שמואל צבי מספינקא רבי ישכר דב בעריש ז"ל, חתן הגה"צ רבי אלעזר מייזליש מאוהעל ז"ל,
בנו אדמו"ר בית יצחק מספינקא רבי מאיר אברהם אביש שליט"א, חתן הגה"ח רבי אהרן מרדכי רוטנער שליט"א,
בנו אדמו"ר תולדות צבי מספינקא רבי אלעזר יצחק אייזיק שליט"א, חתן הרה"ק רבי יחזקאל'ע מערץ זי"ע,
בנו אדמו"ר טבא דשמואל מספינקא רבי נתן נטע שליט"א, חתן הרה"ג רבי יחיאל מיכל ראטענבערג מקאסאן ז"ל,
בנו אדמו"ר מקראלי רבי נפתלי שליט"א, חתן הרה"ג רבי חיים מאיר ראזענבוים ז"ל,

חתנו אדמו"ר מראדוויל רבי אברהם מעכלאוויטש ז"ל
חתנו אדמו"ר מוויזניץ רבי פנחס שלום האגער ז"ל,
חתנו אדמו"ר מלאיווע רבי חיים יצחק טווערסקי שליט"א,
חתנו אדמו"ר דקהל תפארת משה רבי יחיאל וואגשאהל שליט"א,
חתנו אדמו"ר מדאמבראווא רבי בן ציון יהושע אשר אונגאר שליט"א,
חתנו אדמו"ר קראלי מאנסי רבי שלמה לויפער שליט"א,
חתנו ראה"כ ספינקא רבי דוד שלמה שטיין שליט"א, בן רבי מרדכי שטיין אב"ד פאלטישאן שליט"א.

ליל שבת קודש פרשת ראה שבת מברכים חודש אלול בשנת תשנ"ז, בשעת דער צדיק האט געזאגט דברי תורה ביים טיש און געווען אין א גרויסע דביקות, און ארום גערעדט פון זיך מדבק זיין אין די צדיקים הקדושים תלמידי בעש"ט, האט דער צדיק ארויפגעלייגט זיינע הייליגע הענט אויף די אויגן, און דאן איז דער צדיק אוועק געפאלן און צוריק געגעבן זיין הייליגע נשמה ליוצרה.

זונטאג איז פאר געקומען די לוי' ווי א גרויסער עולם זענען געקומען באגלייטן למנוחת עולם דעם צדיק וואס האט אזויפיל אידן אינזין געהאט און געהאלפן, רבנים און גדולים האבן דעם צדיק מספיד געווען און באוויינט די גרויסע אבידה פון כלל ישראל, ומנוחתו כבוד איז אין ביה"ח אין ניו דז'רסי אין חלקת ספינקא.

זכותו הגדול יגן עלינו
ועל כל ישראל אמן.

[ניקל]

א איד האט יארן נישט געהאט קיין קינדער, האט ער זיך מזכיר געווען ביים הייליגען ספינקא רבין זי"ע, און ער האט געזאגט אז די דאקטוירים זאגן אז ער האט נישט קיין עקסטערע פראבלעמען, און זיי ווייסן נישט פארוואס ער האט נישט אזוי לאנג קיין קינדער, האט אים די רבי געזאגט, אז ער זעט טאקע נישט קיין פראבלעם, און יעצט וועט ער שוין געהאלפן ווערן, כך הוה ער האט ביז א יאר געהאט א קינד,
איין יאר ביי א מלוה מלכה בעפאר דעם יארצייט פונעם הייליגען ספינקא רבי זי"ע, האט א איד דערציילט א מעשה וואס איז מיט אים געווען ביי רבי הערשעלע ספינקא זי"ע,
דער איד איז געווען דער עלסטער פון א שטוב מיט קינדער, וועלכע זענען געבליבן יתומים פון זייער טאטן יונגערהייט, ער איז געווען חתונה געהאט, אבער נאך אים איז געווען דריי ברודער עלטערע בחורים וואס האבן געווארט אויף שידוכים.

איין מאל קומענדיג קיין וויליאמסבורג, איז ער קודם אריין צו זיין מאמע, זי האט אים געפרעגט צו וואס ער איז געקומען, האט ער איר געזאגט אז ער איז געקומען מזכיר זיין ביי רבי הערשעלע ספינקער זי"ע, האט זי אים געזאגט, אז דו גייסט אריין שרייב פאר מיין וועגן אויך א קוויטל און זאג פאר'ן רבין אז איך האלט עס שוין נישט אויס מער, דריי גרויסע בחורים אין די רייע,
דער זון נאכן ענדיגען מיט זיין קוויטל זאגט ער פאר'ן רבי'ן אז ער איז א שליח פון זיין מאמע, און ער גיבט איבער דאס קוויטל און ער זאגט איבער אירע ווערטער, אז זי שפירט אז זי האלט עס שוין מער נישט אויס, דער רבי זי"ע הערענדיג די דיבורים איז געווארן צופלאמט, און נאך עטליכע מינוט האט ער געקלאפט בידיו הקדושים אויף דעם טיש זאגענדיג דערביי הגלה נא, הגלה נא, און אן געווינטשן אז מען זאל הערן שמחות בקרוב,
ביז צוויי וואכן איז דער ערשטער אין די רייע א חתן געווארן, און אין יענעם יאר האבן אלע דריי חתונה געהאט.

געציילטע וואכן נאך יענעם מלוה מלכה פארציילט דער מספר, רופט מיר אן א איד א שטיקל באבוב'ער חסיד און לאדענט מיר איין אויף די תנאים פון זיין טאכטער, איך האב מיר געוואונדערט און איך האב אים געפרעגט אמת אז מיר באטייליגן זיך ביי מלוה מלכה יעדע וואך, אבער איין צו לאדענען צו א תנאים, דאס איז שוין גאר אינטערסאנט, האט ער מיר געזאגט קום צו די שמחה און איך וועל דיר פארציילן וואס פאר א שייכות דו האסט מיט די שמחה,
ביי די שמחה האט ער געזאגט, אז נאך יענע מלוה מלכה האט ער געהאט יארצייט נאך איינע פון זיינע עלטערן וועלכער ליגט אין די באבוב'ער חלקה, זייענדיג דארט האט ער זיך דערמאנט אין די עובדא וואס ער האט געהערט ביים מלוה מלכה, און זיך אנטשולדיגט פאר זיין פאמיליע, און זיך אריבער געכאפט צו דעם ציון המצויינת פון רבי הערשעלע מספינקא זי"ע און זיך אויס גערעדט אז ער האט צוויי עלטערע קינדער א זוהן מיט א טאכטער אין די רייע דערביי האט ער איבער גע'חזר'ט די עובדא וואס אונזער מספר האט פארציילט ביי די מלוה מלכה, און געבעהטן אז דער רבי זאל פאר אים אויך ממשיך זיין דעם הגלה נא,
תיכף דערנאך האט ער א שידוך געטוהן מיט זיין עלטערן זוהן דער בחור, און צוויי וואכן שפעטער מיט זיין טאכטער, אט צו איר תנאים האט מען אים געלאדענט.

איינע פון די משמשים נאמנים פונעם צדיק וקדוש רבי הערשעלע ספינקער זי"ע האט דערציילט, אז די רבי האט געהאט א מנהג, אז ווען ער איז געגאנגען צו א שמחה פון א משפחה, אדער פון איינע פון זיינע תלמידים, האט דער צדיק נישט מיט גענומען קיין ספר כדי אריין צו קוקען אינעם ספר, און ער האט געזאגט די סיבה דערצו,
אז וויבאלד ער גייט דאך צו די שמחה פון דעם איד, וויל ער זיך באמת מיט פרייען מיט יענעם איד, און אויב וועט ער נעמען מיט זיך א ספר, וועט ער דאך ווערן אינגאנצן פארטיפט אינעם ספר, וועט ער דאך פארגעסן פון די שמחה, און דערפאר נעמט ער גארנישט מיט, כדי זיך אינגאנצן מיט פרייען מיט יענעם איד'ס שמחה,
נאר וואס דען, אויב טרעפט ער צייט ביים שמחה, און ער וויל דאך נישט זיצן און בטל'ן די צייט, וועט ער טרעפן א איד צווישן עולם א ירא שמים, און ער וועט זיך אומקוקען אויף דעם איד, אויב עס איז דא עפעס וואס ער קען זיך פון יענעם איד אפ לערנען, כדי נישט צו בטל'ן זיין צייט מיט גארנישט.

[ניקל]

איז געווען א פרוי א אלמנה וואס איז געווען א מורא'דיגע רבי מענטש ובפרט פונעם הייליגען ספינקא רבי זי"ע, און זי פלעגט יעדעס יאר פארן זיך אפרוען אויף צוויי חדשים,
איין יאר ווען מען האט זיך געגרייט צו פארן, האט איינע פון די איידעמער וועלכע האבן געברויכט מיט פארן, און אפאר טאג בעפאר מען איז געפארן האט ער זיך צובראכן די פיס, און די דאקטורים האבן געזאגט אז ער וועט ברויכן אן אפעראציע, און מען האט אפגעמאכט אז ער וועט גיין מיט שטעקענעס פאר צוויי וואכן ביז ער קומט צוריק פון וואקאציע,
א טאג בעפאר מען איז געפארן אויף וואקאציע איז די שוויגער אריין צום רבין מיט א קוויטל, און דארט דערמאנט אויך די קינדער און איידעמער, אבער האט בכלל נישט ארויס געשריבן לגבי די איידעמס צובראכענע פיס נאר פשוט געשריבן זיין נאמען,
זי גייט אריין מיטן קוויטל און די רבי ליינט דורך דעם קוויטל, און נאכן ליינען דעם קוויטל גייט די רבי צוריק צום נאמען פון דעם איידעם, און רופט זיך אן דעם נאמען פון דעם איידעם און לייגט צו לרפו"ש, די פרוי האט זיך זייער געוואונדערט דערוועגן,
אויפן פליגער האט די שוויגער דערציילט פארן איידעם די מעשה מיטן רבין, און לייגט צו אז ער וועט נישט דארפן אפערירן, ווייל אויב די רבי האט אליינס געוויסט און אנגעוואונטשן וועט זיכער זיין גוט,
די ערשטע צוויי טאג איז דער יונגערמאן געגאנגן מיט די שטעקענעס און געהאט ווייטאג אויפן פיס, אבער צום דריטן טאג ווען דער יונגערמאן שטייט אויף און גייט ארויס פון שטוב, פרעגט אים די שוויגער ווי זענען די שטעקענעס, און דער איידעם כאפט זיך אז ער גייט אויף די פיס אן די שטעקענעס, און לפלא ווען זיי זענען אהיים געקומען און געגאנגען צום דאקטאר, האט די דאקטאר נישט געקענט גלייבן אז דאס איז די זעלבע מענטש ווי צוויי וואכן צוריק מיט די צובראכענע פיס.

א מאדערנער אידל איז אריין געקומען צום רבין און איז זיך מזכיר, אז ער וויל אריין גיין אין א נייע געשעפט פון מאכן נעקטייס, און ער וויל וויסן אויב ער זאל מאכן קאלירטע, ווייל אויב יא דארף ער משקיע זיין מער געלט אין די מאשינען, זאגט אים די רבי אז ער זאל צוריק קומען א וואך ארום.

נאך א וואך קומט דער איד צוריק, און די רבי זאגט אים אז ער האלט אז קאלירטע נעקטייס איז א גוטע עצה און ער זאל משקיע זיין דאס געלט, פרעגט דער איד פונעם רבין, אויב די רבי האט געהאט די תשובה, פארוואס האט די רבי געבעטן איך זאל ווארטן א וואך,
זאגט אים דער רבי מיט א פשטות, צו מיר קומען אריין אסאך מאדערנע אידן מיט בקשות, און די לעצטע וואך האב איך באטראכט יעדען וואס איז געקומען מיט א נעקטיי, אויב זיי גייען מיט קאלירטע, און איך האב געזען אז רוב גייען מיט קאלירטע, דאן האב איך געוויסט אז עס איז א גוטע ביזנעס, און דערפאר האב איך דיר געהייסן קומען אין א וואך, פארשטייט זיך אז די ברכה פונעם רבין איז מקויים געווארן אין דער איד האט שיין מצליח געווען אין געשעפט,
א איד איז אריין געקומען צום רבין מיט א קוויטל, און די רבי פרעגט דעם איד, ווי אזוי איז די געזונט, זאגט דער איד ב"ה די גאנצע משפחה איז געזונט, פרעגט די רבי, ווי אזוי איז די פרנסה, זאגט דער איד ב"ה איך האב שיין פרנסה, פרעגט די רבי ווי אזוי איז די נחת פון די קינדער, זאגט דער איד ב"ה די קינדער פירן זיך אלע ערליך און גוט, פרעגט די רבי פארוואס בוסטו געקומען, זאגט דער איד סתם ווייל איך דארף א ברכה פונעם רבין אז אלעס זאל ווייטער קלאפן, און די רבי געט אים א ווארעמע ברכה,
אבער דאן הייבט די רבי אן די גאנצע זאך נאכאמאל, פרנסה, געזונט, נחת, און דער איד ענטפערט נאכאמאל די זעלבע אז אלעס איז ב"ה גוט, דער איד האט דאן געפרעגט דעם רבין וואס דאס מיינט,
זאגט אים די רבי איך כעל דיר געבן צו פארשטיין, יעדן טאג קומען ליידער צו מיר אידן מיט הזכרות, איינער מיט געזונט איינער מיט פרנסה און איינער מיט נחת פון די קינדער, און יעדער לייגט נעבעך ארויס ביטערע פעקלעך, און דאס אלעס טרעט מיר צום הארץ פון גרויס אהבת ישראל, אבער יעצט קומט איינער און ער זאגט אויף יעדע זאך ב"ה אז אלעס איז גוט, האב איך געוואלט איבער פרעגן נאכאמאל כדי די זאלסט נאכאמאל דאנקען דעם גרויסן באשעפער אויף זיינע גרויסע חסדים.
זכותו יגן עלינו