אידטיש

חיימאו האט געשריבן: ↑דאנערשטאג אקטאבער 26, 2023 4:30 pm

מענדל_הערש_פאנעט האט געשריבן: ↑דאנערשטאג אקטאבער 26, 2023 4:29 pm
הצב"י מנחם צבי פאנעט
החונה כעת באידטיש יע"א

מענדי פון קינדליין/הונדערט?

מענדל_הערש_פאנעט האט געשריבן: ↑דאנערשטאג אקטאבער 26, 2023 4:42 pm אסאך פרעגן מיר פריוואט, וויל איך זאגן קלאר:
די עצות מיינע זענען נישט קיין אַטאָמישע עצות וועלכע מען דארף האלטן בסוד, אדרבה אויב פילט איר באקוועם צו פרעגן ברבים, זאלן אנדערע אויך זעהן, נר לאחד נר למאה
אבער אויב איינער וויל מיר דייקא פרעגן עפעס פריוואט, מיין טרייבל איז אייביג עוועליבעל אויף די אמאליגע וועג פון רופן, טעקסט, וואטסאפ, טעלעגראם און געשריבענע בריוון
איך בין זייער א קאנפידענדשל מענטש, און כבין אייביג גרייט צו א טובה טאן בעז"ה

פייל און בויגן האט געשריבן: ↑דאנערשטאג אקטאבער 26, 2023 4:42 pm @מענדל_הערש_פאנעט דער איד האט די וואך געשריבן אויפן דעקל, אז אמעריקע לייגט דרוק אויף מדנ"י "אפצושיבן" די אינוואזיע אויף עזה.

וואס מיינט די ווארט אפשיבן?

פייל און בויגן האט געשריבן: ↑דאנערשטאג אקטאבער 26, 2023 4:42 pm @מענדל_הערש_פאנעט דער איד האט די וואך געשריבן אויפן דעקל, אז מדנ"י וועט "אפשיבן" די אינוואזיע אויף עזה צוליב דרוק פון אמעריקע.

וואס מיינט די ווארט אפשיבן?

דער תהלים איד האט געשריבן: ↑דאנערשטאג אקטאבער 26, 2023 4:43 pm

מענדל_הערש_פאנעט האט געשריבן: ↑דאנערשטאג אקטאבער 26, 2023 4:42 pm אסאך פרעגן מיר פריוואט, וויל איך זאגן קלאר:
די עצות מיינע זענען נישט קיין אַטאָמישע עצות וועלכע מען דארף האלטן בסוד, אדרבה אויב פילט איר באקוועם צו פרעגן ברבים, זאלן אנדערע אויך זעהן, נר לאחד נר למאה
אבער אויב איינער וויל מיר דייקא פרעגן עפעס פריוואט, מיין טרייבל איז אייביג עוועליבעל אויף די אמאליגע וועג פון רופן, טעקסט, וואטסאפ, טעלעגראם און געשריבענע בריוון
איך בין זייער א קאנפידענדשל מענטש, און כבין אייביג גרייט צו א טובה טאן בעז"ה

אופס, פונקט געוואלט שיקן א טעלעגראף.

זאגסטו אז דאס נישט. אקעי...

מענדל_הערש_פאנעט האט געשריבן: ↑דאנערשטאג אקטאבער 26, 2023 4:48 pm

פייל און בויגן האט געשריבן: ↑דאנערשטאג אקטאבער 26, 2023 4:42 pm @מענדל_הערש_פאנעט דער איד האט די וואך געשריבן אויפן דעקל, אז מדנ"י וועט "אפשיבן" די אינוואזיע אויף עזה צוליב דרוק פון אמעריקע.

וואס מיינט די ווארט אפשיבן?

לכאורה קומט עס מבחינת לשון נופל על לשון פון די ווארט "שיבער" פון די מצה-בעקעריי
און דער שרייבער האט געוואלט זאגן שרייבעריש\מליצה'דיג אז מען גייט עס אזוי "אוועקריקן\אפשטופן" די גרויסע אינוואזיע פלענער אזוי "שטילערהייט" אן דעם וואס דער המון עם זאל כאפן וואס זיי טוען
אבער לפי עניית זכרוני איז נישט דא אזא ווארט
אדער קען מען זאגן אז זיי זענען "מענטשן" און מענטשן קענען מאכן א מאל א טייפאָ

Programming האט געשריבן: ↑פרייטאג אקטאבער 27, 2023 1:22 am וואס האט דאס מיט שרייבעריי?

טייטלבוים האט געשריבן: ↑דאנערשטאג אקטאבער 26, 2023 10:51 am איז דא כללים ווען מען לייגט צאם צוויי ווערטער, למשל,

ארויס געפארן/גענומען/געקומען וכו’ אדער ארויסגעקומען/ארויסגענומען/ארויסגעפארן

אוועק צו לייגן אדער אוועקצולייגן

וכו’

Programming האט געשריבן: ↑פרייטאג אקטאבער 27, 2023 1:28 am אפשיבן איז א אלט באקאנטע (עכ"פ פאר דער איד ליינער) אידישע ווארט פאר אפשטופן, פעלט נישט אויס די אלע פלפולים

הגם אז מידי גוגלי בו זעה איך אז עס קוקט אויס ווי איר האט רעכט, עס איז א ווארט וואס ווערט אדערווייז נישט באנוצט ערגעץ אנדערש אויסער די שפאלטענעס פון דער איד

• ווען ניצט מען (ריכטיג) די אלע סימבאלן

  קאוד: וועל אויס אלע

  ":;'.-/

• א גרינגע מהלך צו וויסן ווען מ'שרייבט ''די'', ''דאס'', ''דער'' אדער ''דעם''

רואה חשבונות האט געשריבן: ↑דאנערשטאג אקטאבער 26, 2023 11:07 pm @מענדל_הערש_פאנעט

ערשטע שאלה צו הרב ר' מענדל הערש,

קודם א דאנק פארן געבן פון אייער טייערע צייט.

איינער וואס וויל מופן פון וויליאמסבורג אדער פון בארא פארק צו איינע פון די ניי אדער אלט-נייע געגענטן צוליב עפארדעביליטי, מער רחבות וכו' און האט שוין גרעסערע און קלענערע קינדער.

יעצט, ער האט ער פאר זיך אפשענס פון גיין קיין לעיקוואד (טאמס ריווער און דזשעקסאן), סטעטן איילענד, לינדען, מאנסי (עירמאנט, טעשסנאט רידטש) א.א.וו.

אויף וואס דארף דער פאטעציאלער מופער קוקן? דאס מערסטע וואס אפעקטירט א מענטש דאס מערסטע?

אפשר די מוסד? די שכנים? ביהמ"ד אינעם געגענט? טראספארטאציע? פרייז? רחבות?

כ'ווייס פון מענטשן וואס האבן זיך נישט געראכטן פארן מופן אויף געוויסע זאכן און זיי האבן געהאט היפש א דיסעפוינטמענט וכן להיפך.

באופן כללי, וואס זענען די מעלות פון די אויבערדערמאנטע געגענטן איינס איבער דעם צווייטן?

צווייזייטיג האט געשריבן: ↑פרייטאג אקטאבער 27, 2023 12:21 pm

Programming האט געשריבן: ↑פרייטאג אקטאבער 27, 2023 1:28 am אפשיבן איז א אלט באקאנטע (עכ"פ פאר דער איד ליינער) אידישע ווארט פאר אפשטופן, פעלט נישט אויס די אלע פלפולים

הגם אז מידי גוגלי בו זעה איך אז עס קוקט אויס ווי איר האט רעכט, עס איז א ווארט וואס ווערט אדערווייז נישט באנוצט ערגעץ אנדערש אויסער די שפאלטענעס פון דער איד

יא, דער איד האט עס זייער ליב צו נוצן. הגם, איך פארשטיי נישט פארוואס עס איז בעסער צו נוצן א מאדנע ווארט, ווען מען קען פאר די זעלבע געלט (איין קאראקטער מער...) נוצן א נארמאללע ווארט...

שמח האט געשריבן: ↑זונטאג אקטאבער 29, 2023 3:31 am @מענדל_הערש_פאנעט מ'זעהט פיל מאל געשריבן דאס ווארט ''צענדליגע'' און נישט ''צענליגע'' (לויט ווי איך געדענק), פארוואס ווערט צוגעלייגט א "ד", איז נישט די יסוד פון דער ווארט "צען"? (איז עס טאקע א טעות?)

מענדל_הערש_פאנעט האט געשריבן: ↑זונטאג אקטאבער 29, 2023 8:59 am

רואה חשבונות האט געשריבן: ↑דאנערשטאג אקטאבער 26, 2023 11:07 pm @מענדל_הערש_פאנעט

ערשטע שאלה צו הרב ר' מענדל הערש,

קודם א דאנק פארן געבן פון אייער טייערע צייט.

איינער וואס וויל מופן פון וויליאמסבורג אדער פון בארא פארק צו איינע פון די ניי אדער אלט-נייע געגענטן צוליב עפארדעביליטי, מער רחבות וכו' און האט שוין גרעסערע און קלענערע קינדער.

יעצט, ער האט ער פאר זיך אפשענס פון גיין קיין לעיקוואד (טאמס ריווער און דזשעקסאן), סטעטן איילענד, לינדען, מאנסי (עירמאנט, טעשסנאט רידטש) א.א.וו.

אויף וואס דארף דער פאטעציאלער מופער קוקן? דאס מערסטע וואס אפעקטירט א מענטש דאס מערסטע?

אפשר די מוסד? די שכנים? ביהמ"ד אינעם געגענט? טראספארטאציע? פרייז? רחבות?

כ'ווייס פון מענטשן וואס האבן זיך נישט געראכטן פארן מופן אויף געוויסע זאכן און זיי האבן געהאט היפש א דיסעפוינטמענט וכן להיפך.

באופן כללי, וואס זענען די מעלות פון די אויבערדערמאנטע געגענטן איינס איבער דעם צווייטן?

א גוטע וואך
קודם כל, סאיז זייער א וויכטיגע פראגע
אבער עס באלאנגט נישט דא
איך האב אפאר מאל געמופט אין לעבן, דעריבער האב איך אביסל עקספירינעס,
מען קען מאכן א פרישע אשכול איבער די נושא ווי איך וועל גערן ענטפערען

מענדל_הערש_פאנעט האט געשריבן: ↑זונטאג אקטאבער 29, 2023 9:03 am אבער להוי ידיעה, ספעלינג איז נישט מיין גרעסטע כח
אבער, מען וועט זיך משתדל זיין בעז"ה

Spa 42 האט געשריבן: ↑זונטאג אקטאבער 29, 2023 3:27 pm וואס זענען די כללים ווען שרייבט מען:

אין און

די דו

פיס פוס

געוויסט געוואוסט

וכו' וכו'