ווינט אין ק"ק פאפא אנצוטון פאר די יונגלעך 'קאשקעטלעך' - ע"פ קריאת הקודש פון האדמו"ר מפאפא

[לומד]

אין א דראמאטישע שריט האבן חסידי פאפא בכל אתר ואתר אויפגענומען די הכרזת ורצון קדשו פונעם מנהיג העדה כ"ק אדמו"ר מפאפא שליט"א וועלכער האט איבערגעגעבן בשער בת רבים און געבעטן מפרסם צו זיין ביי אלע חסידים, איבער'ן חשיבות פונעם הייליגן חסיד'ישן מלבוש "קאסקעטל" וואס איז כדאי אנצוטון פאר די יונגלעך, ווי ס'איז געווען איינגעפירט מקדמת דנא ביי חסידים ואנשי מעשה, ובפרט האט דאס געטראגן אן אויסטערלישע חשיבות ביים הייליגן בעלזער רב זי"ע.

דער רבי האט איבערגעגעבן דעת ורצון קדשו נעכטן מאנטאג ווען דער רבי איז אומגעראכטן ערשינען אינעם היכל הכולל און אויפגעטרעטן מיט קורצע דברות קודש פאר די הונדערטער לומדי הכולל, איבער'ן נושא פון אנטון קאשקעטלעך, זאגנדיג אז הגם ער הייסט נישט, אין דרכי צו הייסן, אבער אויב דער בעלזער רב זי"ע האט געזאגט אז 'קאשקעטלעך' האבן א אידישן חן, מיינט עס עפעס, מ'זאל זיך רעכענען דערמיט, און כ'בעט מ'זאל עס מפרסם זיין ווייטער.

[שבת קודש]

אין וועלעכע מקומות אינדערהיים זענען קינדער געגאנגען מיט קאשקעטלעך?

[מסתמא]

אין וועלעכע מקומות אינדערהיים זענען קינדער געגאנגען מיט קאשקעטלעך?

אין פאפא נישט. אין אונגארן אויכעט נישט (די גרויסע יונגלעך און קליינע בחורלעך זענען געגאנגען אין אונגארן מיט דאטשיק’ס - מהאט עס גערופן אויף אונגאריש שאפקאוס). פאפא רבי אליינס אלץ יונגל איז אויכעט נישט געגאנגען אזוי.

מצד שני, כמה אויבערלענדער מנהגים פון פאפא וואס איז יא נשתכח געווארן במשך די לעצטע 40 יאר: יום כיפור קטן ערב ראש חודש, תיקון חצות אין די 3 וואכן, ועוד כמה.
די מנהג נענועים מיט די ערבות בעפארן קלאפן, וואס מפירט זיך אין פאפא, קומט פון וואו? פון אונגארן.

פאפא איז נישט טראדיציאנאל בעלזא, סאיז א געמיש פון אונגארן מיט בעלזא. נישט אלעס פון בעלזא האט מען נאכגעטון, אפילו די רבי דער ויחי יוסף בעצמו, כמה מנהגים האט מען געטון וואס אין בעלזא טוט מען נישט.

כמה וכמה גדולי אונגארן זענען געפארן צו חסידישע רבי’ס, כולל צו די צדיקי בית בעלזא, ולא עלה על דעתם צו משנה זיין מנהגים, וכ”ש לבוש, צוליב דעם.
ודע אז עס זענען פארהאנען בילדער פון די בני משפחת הערוגת הבושם (די בני ויגד יעקב, כולל דער ויחי יוסף בעצמו אלץ בחור) מיט דאטשיק’ס.

נישט אז עס איז ח”ו דא א פראבלעם אין אנטון דעם קאשקעטל, נאר דאס עס תולה זיין מחמת בעלזא איז א פרישע רינגעלע אין די שכחה פון וואו מיר שטאמען. קיינער אין אונגארן איז נישט אזוי געגאנגען, און כרעד ספעציפיש אויך פון די פאפא תלמידים (לדוגמה מיין עלטער זיידע פון Győr האט געלערנט ביים ויגד יעקב און ניטאמאל געטראגן קיין בארד).

[פשוט און גראד]

אין א דראמאטישע שריט האבן חסידי פאפא בכל אתר ואתר אויפגענומען די הכרזת ורצון קדשו פונעם מנהיג העדה כ"ק אדמו"ר מפאפא שליט"א וועלכער האט איבערגעגעבן בשער בת רבים און געבעטן מפרסם צו זיין ביי אלע חסידים, איבער'ן חשיבות פונעם הייליגן חסיד'ישן מלבוש "קאסקעטל" וואס איז כדאי אנצוטון פאר די יונגלעך, ווי ס'איז געווען איינגעפירט מקדמת דנא ביי חסידים ואנשי מעשה, ובפרט האט דאס געטראגן אן אויסטערלישע חשיבות ביים הייליגן בעלזער רב זי"ע.

דער רבי האט איבערגעגעבן דעת ורצון קדשו נעכטן מאנטאג ווען דער רבי איז אומגעראכטן ערשינען אינעם היכל הכולל און אויפגעטרעטן מיט קורצע דברות קודש פאר די הונדערטער לומדי הכולל, איבער'ן נושא פון אנטון קאשקעטלעך, זאגנדיג אז הגם ער הייסט נישט, אין דרכי צו הייסן, אבער אויב דער בעלזער רב זי"ע האט געזאגט אז 'קאשקעטלעך' האבן א אידישן חן, מיינט עס עפעס, מ'זאל זיך רעכענען דערמיט, און כ'בעט מ'זאל עס מפרסם זיין ווייטער.

NICE!!

כל הכבוד!!

[שבת קודש]

אין וועלעכע מקומות אינדערהיים זענען קינדער געגאנגען מיט קאשקעטלעך?

אין פאפא נישט. אין אונגארן אויכעט נישט (די גרויסע יונגלעך און קליינע בחורלעך זענען געגאנגען אין אונגארן מיט דאטשיק’ס - מהאט עס גערופן אויף אונגאריש שאפקאוס). פאפא רבי אליינס אלץ יונגל איז אויכעט נישט געגאנגען אזוי.

מצד שני, כמה אויבערלענדער מנהגים פון פאפא וואס איז יא נשתכח געווארן במשך די לעצטע 40 יאר: יום כיפור קטן ערב ראש חודש, תיקון חצות אין די 3 וואכן, ועוד כמה.
די מנהג נענועים מיט די ערבות בעפארן קלאפן, וואס מפירט זיך אין פאפא, קומט פון וואו? פון אונגארן.

פאפא איז נישט טראדיציאנאל בעלזא, סאיז א געמיש פון אונגארן מיט בעלזא. נישט אלעס פון בעלזא האט מען נאכגעטון, אפילו די רבי דער ויחי יוסף בעצמו, כמה מנהגים האט מען געטון וואס אין בעלזא טוט מען נישט.

כמה וכמה גדולי אונגארן זענען געפארן צו חסידישע רבי’ס, כולל צו די צדיקי בית בעלזא, ולא עלה על דעתם צו משנה זיין מנהגים, וכ”ש לבוש, צוליב דעם.
ודע אז עס זענען פארהאנען בילדער פון די בני משפחת הערוגת הבושם (די בני ויגד יעקב, כולל דער ויחי יוסף בעצמו אלץ בחור) מיט דאטשיק’ס.

נישט אז עס איז ח”ו דא א פראבלעם אין אנטון דעם קאשקעטל, נאר דאס עס תולה זיין מחמת בעלזא איז א פרישע רינגעלע אין די שכחה פון וואו מיר שטאמען. קיינער אין אונגארן איז נישט אזוי געגאנגען, און כרעד פון די פאפא תלמידים (לדוגמה מיין עלטער זיידע פון Gyur האט געלערנט ביים ויגד יעקב און ניטאמאל געטראגן קיין בארד).

יעדע רבי קען איינפירן מנהגים וואס ציעט אים, לדוגמא באבוב האט לעצטענס איינגעפירט אז די בחורים גייען שבת מיט שווארצע זאקן,

דו ווייסט וואס וויען איז געווען פאר 40 יאר צוריק און וואס ס'איז היינט..

[מסתמא]

אין וועלעכע מקומות אינדערהיים זענען קינדער געגאנגען מיט קאשקעטלעך?

אין פאפא נישט. אין אונגארן אויכעט נישט (די גרויסע יונגלעך און קליינע בחורלעך זענען געגאנגען אין אונגארן מיט דאטשיק’ס - מהאט עס גערופן אויף אונגאריש שאפקאוס). פאפא רבי אליינס אלץ יונגל איז אויכעט נישט געגאנגען אזוי.

מצד שני, כמה אויבערלענדער מנהגים פון פאפא וואס איז יא נשתכח געווארן במשך די לעצטע 40 יאר: יום כיפור קטן ערב ראש חודש, תיקון חצות אין די 3 וואכן, ועוד כמה.
די מנהג נענועים מיט די ערבות בעפארן קלאפן, וואס מפירט זיך אין פאפא, קומט פון וואו? פון אונגארן.

פאפא איז נישט טראדיציאנאל בעלזא, סאיז א געמיש פון אונגארן מיט בעלזא. נישט אלעס פון בעלזא האט מען נאכגעטון, אפילו די רבי דער ויחי יוסף בעצמו, כמה מנהגים האט מען געטון וואס אין בעלזא טוט מען נישט.

כמה וכמה גדולי אונגארן זענען געפארן צו חסידישע רבי’ס, כולל צו די צדיקי בית בעלזא, ולא עלה על דעתם צו משנה זיין מנהגים, וכ”ש לבוש, צוליב דעם.
ודע אז עס זענען פארהאנען בילדער פון די בני משפחת הערוגת הבושם (די בני ויגד יעקב, כולל דער ויחי יוסף בעצמו אלץ בחור) מיט דאטשיק’ס.

נישט אז עס איז ח”ו דא א פראבלעם אין אנטון דעם קאשקעטל, נאר דאס עס תולה זיין מחמת בעלזא איז א פרישע רינגעלע אין די שכחה פון וואו מיר שטאמען. קיינער אין אונגארן איז נישט אזוי געגאנגען, און כרעד פון די פאפא תלמידים (לדוגמה מיין עלטער זיידע פון Gyur האט געלערנט ביים ויגד יעקב און ניטאמאל געטראגן קיין בארד).

יעדע רבי קען איינפירן מנהגים וואס ציעט אים, לדוגמא באבוב האט לעצטענס איינגעפירט אז די בחורים גייען שבת מיט שווארצע זאקן,

ראשית כל, יעדער רב/רבי מעג איינפירן וואס ער וויל, דאס איז בכלל נישט די נושא דא.

והשנית, אין באבוב פלעגט מען טאקע אזוי גיין אינדערהיים, מיט שווארצע און ווייסע זאקן וכו’.

לעניננו צו פאפא, די קאנטאקסט ארום בלייבט אבער. האסט געפרעגט וואו מען איז אזוי געגאנגען האב איך געענטפערט מה שיש בלבי, עס האט נישט מיט פאפא’ס מסורה כלל וכלל.

[חכם עתיק]

האט פאפא רבי אמאל געהייסן זיין עולם טוישן פון א פלאטשיגע הוט צו א הויכע?
וואס איז די היסטארי איבער דעם?

[מסתמא]

האט פאפא רבי אמאל געהייסן זיין עולם טוישן פון א פלאטשיגע הוט צו א הויכע?
וואס איז די היסטארי איבער דעם?

א פלאכע ביבער היט איז געווען אין אונגארן די טראדיציאנאלע רבנישע היט, גארנישט מיט חסידות צוטון. סאיז געווען א רבנישע מלבוש וואס דער רב און שוחט פלעגן גיין דערמיט, ניטאמאל זייערע קינדער.

די פלאכע היט איז לכאורה א תולדה פון די אמאליגע היט גערופן הייבל-ברייטל וואס איז געווען אזא ברייטע פלאכע היטל (מער ווי אזא שפיציגע בערגל אינמיטן) וואס איז געווען זייער מצוי אין די מיטל אלטער בכל גלילות אשכנז פון פוילן ביז דייטשלאנד

א מיטל-אלטער מאלעריי פאר אילוסטראציע, די היסטאריע בוכער זענען פול מיט בילדער פון אט דעם ברייטל היט

Screenshot_20241203_142712_Chrome.jpg (27.22 KiB) געזען געווארן 870 מאל

[שמות]

האט פאפא רבי אמאל געהייסן זיין עולם טוישן פון א פלאטשיגע הוט צו א הויכע?
וואס איז די היסטארי איבער דעם?

טאקע א גוטע טענה. פ"וו טוישט נישט פאפא רבי צו א הויכע אויב ברויך מען אלעס נאכמאכן בעלז.
לאידך גיסא האב איך אמאל געהערט אז פאפא רבי האט דייקא יא געוואלט זיינע מענטשן זאלן איהם נאכמאכן און אנטוהן א פלאכע ביבער היט.

[שבת קודש]

וואס קאסט א קאשקעטעל?

[שבת קודש]

האט פאפא רבי אמאל געהייסן זיין עולם טוישן פון א פלאטשיגע הוט צו א הויכע?
וואס איז די היסטארי איבער דעם?

טאקע א גוטע טענה. פ"וו טוישט נישט פאפא רבי צו א הויכע אויב ברויך מען אלעס נאכמאכן בעלז.
לאידך גיסא האב איך אמאל געהערט אז פאפא רבי האט דייקא יא געוואלט זיינע מענטשן זאלן איהם נאכמאכן און אנטוהן א פלאכע ביבער היט.

די בעלזער רבי'ס זענען אייביג געגאנגען מיט א קאלפיק אינדערוואכן

[שמות]

@שבת קודש לגבי וויען איז עס סתם א סטייל.
קיינער האט קיינמאל נישט פארלאנגט עפעס לגבי די לבוש.

[שמות]

האט פאפא רבי אמאל געהייסן זיין עולם טוישן פון א פלאטשיגע הוט צו א הויכע?
וואס איז די היסטארי איבער דעם?

טאקע א גוטע טענה. פ"וו טוישט נישט פאפא רבי צו א הויכע אויב ברויך מען אלעס נאכמאכן בעלז.
לאידך גיסא האב איך אמאל געהערט אז פאפא רבי האט דייקא יא געוואלט זיינע מענטשן זאלן איהם נאכמאכן און אנטוהן א פלאכע ביבער היט.

די בעלזער רבי'ס זענען אייביג געגאנגען מיט א קאלפיק אינדערוואכן

נניח.
זאל ער אנטוהן א קאלפיק.
אויב מען ברויך נאכמאכן די יושבים דעמאלט א הויכע...

[מסתמא]

@שבת קודש לגבי וויען איז עס סתם א סטייל.
קיינער האט קיינמאל נישט פארלאנגט עפעס לגבי די לבוש.

ריכטיג, דער וויענער רב האט געוואלט אז אז דער וויענער עולם זאל אריינבלענדן אין כלל חסידי אנשטאט גיין צו די ליטווישע (הגם הרב לעבאוויטש זצ"ל האט לכאורה געוואלט דאס פארקערטע, ער האט געשיקט די תלמידים קיין מאנסי וכו'). קענסט עס דיבעיטן אז דו ווילסט אבער סאיז בכלל נישט די זעלבע זאך.

[ירא השם]

זאל מען אנטון קאשקעטלעך אזוי ווי מ' איז געגאנגען אין אונגארן

[שבת קודש]

טאקע א גוטע טענה. פ"וו טוישט נישט פאפא רבי צו א הויכע אויב ברויך מען אלעס נאכמאכן בעלז.
לאידך גיסא האב איך אמאל געהערט אז פאפא רבי האט דייקא יא געוואלט זיינע מענטשן זאלן איהם נאכמאכן און אנטוהן א פלאכע ביבער היט.

די בעלזער רבי'ס זענען אייביג געגאנגען מיט א קאלפיק אינדערוואכן

נניח.
זאל ער אנטוהן א קאלפיק.
אויב מען ברויך נאכמאכן די יושבים דעמאלט א הויכע...

א הויכע היט האט נישט געהאט אין בעלזא קיין גרעסערע חשיבות ווי א פלאכע די מנהג איז פשוט געווען אין יענע מקומות א הויכע,
מהר''א מבעלזא אליין ווען ער איז געווען אין אונגארן פלעגט ער דעמאלטס אנטאן א פלאכע ער האט געזאגט אז ער האט דאס ליב ווייל ס'קוקט אויס ווי א האלבע שטריימעל
משא''כ א קאשקעטעל האט יא געהאט א חשיבות

[מסתמא]

זאל מען אנטון קאשקעטלעך אזוי ווי מ' איז געגאנגען אין אונגארן

נו... ידוע אז ביי די ארבעטס מנינים איז עס אדער א דאטשיקס אדער הויל. א געביידע היט (הויכע פלאכע, שטאפן, קראך) איז פיין און וואויל פארן לאקאלן ביהמ"ד על המנוחה ועל הנחלה.

אבער אז מהאט נישט קיין פארטעבל היט (יהיה איזה שיהיה) קומט אויס כמה פעמים צו דאווענען הויל.

נייע טעמע אלערט

[שבת קודש]

האט פאפא רבי אמאל געהייסן זיין עולם טוישן פון א פלאטשיגע הוט צו א הויכע?
וואס איז די היסטארי איבער דעם?

טאקע א גוטע טענה. פ"וו טוישט נישט פאפא רבי צו א הויכע אויב ברויך מען אלעס נאכמאכן בעלז.
לאידך גיסא האב איך אמאל געהערט אז פאפא רבי האט דייקא יא געוואלט זיינע מענטשן זאלן איהם נאכמאכן און אנטוהן א פלאכע ביבער היט.

אין קלויזענבערג איז דאך אויך אזוי אז די רבי גייט מיט א פלאכע די ציבור מיט א הויכע

[כלל ישראל]

@שבת קודש לגבי וויען איז עס סתם א סטייל.
קיינער האט קיינמאל נישט פארלאנגט עפעס לגבי די לבוש.

סהאט גארנישט מיט סטייל איינגעשטויסן פשוט זייער אסאך אונגארישע קהילות זענען פארחסידישט געווארן ווי למשל ערלוי דושינסקיא חוג חתם סופר וויען...

[כלל ישראל]

איך האפ אז דעיס וועט זיך איינגעבן ביים עולם און דערנאך וועט עס אנהייבן ארויפארן צו די בחורים אזויווי מען האט געטוהן אין בני ברק

[פופציגער]

דער @מסתמא איז א אידישע עי איי סיסטעם... די ידיעות וואס ער פארמאגט...

אבער מסתמא טייערער, דיין שפראך קוקט אויס אביסל ווי "פאפא רב זאל מיר נישט פארקויפן קיין לאקשן"... איי דאונט לייק איט. ער מעג בעטן, ער מעג גלייכן קאשקעטלעך, און ער מעג אדאפטירן מנהגים וואס ער גלייכט.

[מסתמא]

דער @מסתמא איז א אידישע עי איי סיסטעם... די ידיעות וואס ער פארמאגט...

אבער מסתמא טייערער, דיין שפראך קוקט אויס אביסל ווי "פאפא רב זאל מיר נישט פארקויפן קיין לאקשן"... איי דאונט לייק איט. ער מעג בעטן, ער מעג גלייכן קאשקעטלעך, און ער מעג אדאפטירן מנהגים וואס ער גלייכט.

דער פאפא’ער רבי כמובן מעג טאקע איינפירן וואס ער וויל. די מסורה אבער קען מען נישט איבערשרייבן, פאקטן בלייבן פאקטן.

[נקודות טובות]

דער @מסתמא איז א אידישע עי איי סיסטעם... די ידיעות וואס ער פארמאגט...

אבער מסתמא טייערער, דיין שפראך קוקט אויס אביסל ווי "פאפא רב זאל מיר נישט פארקויפן קיין לאקשן"... איי דאונט לייק איט. ער מעג בעטן, ער מעג גלייכן קאשקעטלעך, און ער מעג אדאפטירן מנהגים וואס ער גלייכט.

@מסתמא כאפט קאלטס און ווארעמס יעדע שטיק צייט פאר זיין אופן פון שרייבן. עס איז צייט דער עולם זאל קענען לערנען @מסתמא'ס פערסאנעלעטי און שפראך.

א טיפיקעל דוגמא פון א @נקודות טובות פאוסט.
איך הער, איך פארשטיי, אבער איך דיסאגרי. ווען דו זאגסט מיר ווען אז עס איז נארמאל וואלט איך דיר פארשטאנען, אבער צוויי הונדערט מאכט כמדומה נישט קיין סענס.

און יעצט א @פופציגער פאוסט.
איך הער איך הער, ווארט מיר ביים קארנער און טרעף א גארבידזש טראק און כאפ א היטש מיט אים ביז יובל. פריטלעך וועסטו פארקויפן פאר א צווייטן און א קוטשמע וועל איך אנטוהן... והמיכן יכין ובועז בשם נקראים.

משא"כ @מסתמא גייט עס אזוי.
איך הער. נישט וואר. אין אויבערלאנד האט מען נישט געוויסט דערפון. כ'זיך נאך דעם איד ביז היינט! דעפינעטלי! הונדערט! יעצט זאל ער מיר נישט זאגן אז ער גייט וויזויהייסטעסנאר...

דער שרייבט ווי א ראשון, מיט די בקיאות פון אן אחרון, און חריפות פון א חסידישער רבי. זיינע פאוסטס ליינט מען נישט מיט די גלעזער, דאס דארף כובד ראש. נו איז דאך פשוט אז ווען איינער שרייבט היסטאריע מיט א האר אנדערש ווי עס איז אים אויסגעקומען וועט ווערן שארף איבערגעפארן. וכן נמי אין פאליטיק וכו' וכו'. ער לייגט אראפ זיין מיינונג אלץ כתוב וחתום. אבער זארג נישט, ער טרייט נאר צו פראוון זיין פוינט. פאר זיך איז ער א הארץ פון פיטער.

[פופציגער]

דער @מסתמא איז א אידישע עי איי סיסטעם... די ידיעות וואס ער פארמאגט...

אבער מסתמא טייערער, דיין שפראך קוקט אויס אביסל ווי "פאפא רב זאל מיר נישט פארקויפן קיין לאקשן"... איי דאונט לייק איט. ער מעג בעטן, ער מעג גלייכן קאשקעטלעך, און ער מעג אדאפטירן מנהגים וואס ער גלייכט.

@מסתמא כאפט קאלטס און ווארעמס יעדע שטיק צייט פאר זיין אופן פון שרייבן. עס איז צייט דער עולם זאל קענען לערנען @מסתמא'ס פערסאנעלעטי און שפראך.

א טיפיקעל דוגמא פון א @נקודות טובות פאוסט.
איך הער, איך פארשטיי, אבער איך דיסאגרי. ווען דו זאגסט מיר ווען אז עס איז נארמאל וואלט איך דיר פארשטאנען, אבער צוויי הונדערט מאכט כמדומה נישט קיין סענס.

און יעצט א @פופציגער פאוסט.
איך הער איך הער, ווארט מיר ביים קארנער און טרעף א גארבידזש טראק און כאפ א היטש מיט אים ביז יובל. פריטלעך וועסטו פארקויפן פאר א צווייטן און א קוטשמע וועל איך אנטוהן... והמיכן יכין ובועז בשם נקראים.

משא"כ @מסתמא גייט עס אזוי.
איך הער. נישט וואר. אין אויבערלאנד האט מען נישט געוויסט דערפון. כ'זיך נאך דעם איד ביז היינט! דעפינעטלי! הונדערט! יעצט זאל ער מיר נישט זאגן אז ער גייט וויזויהייסטעסנאר...

דער שרייבט ווי א ראשון, מיט די בקיאות פון אן אחרון, און חריפות פון א חסידישער רבי. זיינע פאוסטס ליינט מען נישט מיט די גלעזער, דאס דארף כובד ראש. נו איז דאך פשוט אז ווען איינער שרייבט היסטאריע מיט א האר אנדערש ווי עס איז אים אויסגעקומען וועט ווערן שארף איבערגעפארן. וכן נמי אין פאליטיק וכו' וכו'. ער לייגט אראפ זיין מיינונג אלץ כתוב וחתום. אבער זארג נישט, ער טרייט נאר צו פראוון זיין פוינט. פאר זיך איז ער א הארץ פון פיטער.

אגב, מסתמא איז אן עכטע מענטש???

[שמות]

@שבת קודש לגבי וויען איז עס סתם א סטייל.
קיינער האט קיינמאל נישט פארלאנגט עפעס לגבי די לבוש.

סהאט גארנישט מיט סטייל איינגעשטויסן פשוט זייער אסאך אונגארישע קהילות זענען פארחסידישט געווארן ווי למשל ערלוי דושינסקיא חוג חתם סופר וויען...

אגען.
קיינער האט עס נישט פארלאנגט, נישט די רב ז"ל
און נישט די היינטיגע רב שליט"א.
דער עולם טוט וואס סאיז באקוועם און פיט אריין.
ובלע"ז סטייל.
פארחסידיש געווארן? אויב ברענטשעס מיט לבוש מיינט חסידות דעמאלט קען זיין איר זענט גערעכט, ווארום וואזשע איז עס אנדערש ווי אלע אנדערע...