חסידישער ישוב אין קאסא גראנדע, אריזאנע

[תורה ויראה]

ברכת מזל טוב פונעם קהילה פאר ר' שמעון עקשטיין הי"ו, ידיד קאסא גראנדע, לרגל הולדת הבן ני"ו.


mazel-tov-ekstein-01.jpg

וואס מיינט ידי קאסא גראנדא, ער פלאנט אהינצומופן? ער קומט דארט פאר וואקאציע?

[Azoi Tzi Zugen]

ווי גייט דער ראש הקהל פון קאסא גראנדע וואוינען?

נחמן לעפקאוויטש - דער היימישע ריעל עסטעיט אגענט אין אריזאנע - ווייזט אייך ארום א הערליכע ריזיגע הויז אין קאסא גראנדע - וואס איר קענט באקומען פאר אונטער א מיליאן דאלער אין קאסא גראנדע.

צום באמערקן: דאס איז זייער א טייערע און לוקסוס׳דיגע הויז, די געווענדליכע נארמאלע הייזער אין קאסא גראנדע גייט פאר אונטער 400 טויזנט דאלער.

שכוח. עס איז הערליך שיין. די מילכיגע סינק אויף די איילענד, און די שטייענדיגע ביה"כ וואס איז נישט נהוג אין א שטוב, וועט שוין דער קונה טוישן.... אבער די הויז איז פאנאראמיש. דו דערמאנסט דארט די פרייזן אז עס קאסט אונטער 400,000 א געהעריגע דירה. אויב איך מעג פרעגן, האלטסטו נישט אז עס גייט בקרוב ארויפשיסן אויב דער עולם הויבט אן אזוי קויפן? ענק פארקויפן דאך נישט דורך די ועד פון קאסא גראנדא סוי איז דאך נישט פארהאן קיין פרייזן קאנטראל.

[קלוגער איד]

ווי גייט דער ראש הקהל פון קאסא גראנדע וואוינען?

נחמן לעפקאוויטש - דער היימישע ריעל עסטעיט אגענט אין אריזאנע - ווייזט אייך ארום א הערליכע ריזיגע הויז אין קאסא גראנדע - וואס איר קענט באקומען פאר אונטער א מיליאן דאלער אין קאסא גראנדע.

צום באמערקן: דאס איז זייער א טייערע און לוקסוס׳דיגע הויז, די געווענדליכע נארמאלע הייזער אין קאסא גראנדע גייט פאר אונטער 400 טויזנט דאלער.

שכוח. עס איז הערליך שיין. די מילכיגע סינק אויף די איילענד, און די שטייענדיגע ביה"כ וואס איז נישט נהוג אין א שטוב, וועט שוין דער קונה טוישן.... אבער די הויז איז פאנאראמיש. דו דערמאנסט דארט די פרייזן אז עס קאסט אונטער 400,000 א געהעריגע דירה. אויב איך מעג פרעגן, האלטסטו נישט אז עס גייט בקרוב ארויפשיסן אויב דער עולם הויבט אן אזוי קויפן? ענק פארקויפן דאך נישט דורך די ועד פון קאסא גראנדא סוי איז דאך נישט פארהאן קיין פרייזן קאנטראל.

Do u strongly consider that the hiemishe vaad will control the prices? many, many gentiles are buying in CG

[שכל הישר]

ווי גייט דער ראש הקהל פון קאסא גראנדע וואוינען?

נחמן לעפקאוויטש - דער היימישע ריעל עסטעיט אגענט אין אריזאנע - ווייזט אייך ארום א הערליכע ריזיגע הויז אין קאסא גראנדע - וואס איר קענט באקומען פאר אונטער א מיליאן דאלער אין קאסא גראנדע.

צום באמערקן: דאס איז זייער א טייערע און לוקסוס׳דיגע הויז, די געווענדליכע נארמאלע הייזער אין קאסא גראנדע גייט פאר אונטער 400 טויזנט דאלער.

שכוח. עס איז הערליך שיין. די מילכיגע סינק אויף די איילענד, און די שטייענדיגע ביה"כ וואס איז נישט נהוג אין א שטוב, וועט שוין דער קונה טוישן.... אבער די הויז איז פאנאראמיש. דו דערמאנסט דארט די פרייזן אז עס קאסט אונטער 400,000 א געהעריגע דירה. אויב איך מעג פרעגן, האלטסטו נישט אז עס גייט בקרוב ארויפשיסן אויב דער עולם הויבט אן אזוי קויפן? ענק פארקויפן דאך נישט דורך די ועד פון קאסא גראנדא סוי איז דאך נישט פארהאן קיין פרייזן קאנטראל.

Do u strongly consider that the hiemishe vaad will control the prices? many, many gentiles are buying in CG

די גרויסע דימענד און פרייז ארויפשיס וועט קומען פון די אידילעך אויב די עולם באשליסט אהין צו מופן

[הדסים]

שכוח. עס איז הערליך שיין. די מילכיגע סינק אויף די איילענד, און די שטייענדיגע ביה"כ וואס איז נישט נהוג אין א שטוב, וועט שוין דער קונה טוישן.... אבער די הויז איז פאנאראמיש. דו דערמאנסט דארט די פרייזן אז עס קאסט אונטער 400,000 א געהעריגע דירה. אויב איך מעג פרעגן, האלטסטו נישט אז עס גייט בקרוב ארויפשיסן אויב דער עולם הויבט אן אזוי קויפן? ענק פארקויפן דאך נישט דורך די ועד פון קאסא גראנדא סוי איז דאך נישט פארהאן קיין פרייזן קאנטראל.

Do u strongly consider that the hiemishe vaad will control the prices? many, many gentiles are buying in CG

די גרויסע דימענד און פרייז ארויפשיס וועט קומען פון די אידילעך אויב די עולם באשליסט אהין צו מופן

ופשוט הוא. א גוי אז ס'ווערט טייער גייט ער ערגעץ אנדערש, דער איד דארף האבן א גאנצע ליסטע מיט אידישע צרכים.

[Think and Thank]

שכוח. עס איז הערליך שיין. די מילכיגע סינק אויף די איילענד, און די שטייענדיגע ביה"כ וואס איז נישט נהוג אין א שטוב, וועט שוין דער קונה טוישן.... אבער די הויז איז פאנאראמיש. דו דערמאנסט דארט די פרייזן אז עס קאסט אונטער 400,000 א געהעריגע דירה. אויב איך מעג פרעגן, האלטסטו נישט אז עס גייט בקרוב ארויפשיסן אויב דער עולם הויבט אן אזוי קויפן? ענק פארקויפן דאך נישט דורך די ועד פון קאסא גראנדא סוי איז דאך נישט פארהאן קיין פרייזן קאנטראל.

Do u strongly consider that the hiemishe vaad will control the prices? many, many gentiles are buying in CG

די גרויסע דימענד און פרייז ארויפשיס וועט קומען פון די אידילעך אויב די עולם באשליסט אהין צו מופן

די מציאות איבעראל האט געוויזן אז אזא סארט ועד האט א לימיטעד לייף ספען, ס'נישט מעגליך עס זאל אנגיין אויף גאר לאנג טערם.
בנוגע קאסא גראנדע, ביז עס וועט קומען דערצו אז אזויפיל אידן זאלן קומען צו לויפן אז עס זאל אפעקטירן די הייזער מארקעט, איז נאך דא גענוג צייט אויפצושטעלן א נייע ועד, עס זאל צאמפאלן,, א פרישע ועד זאל עס ריפלעיסן, וכן הלאה עטליכע מאל. הלואי זאלן האלב וויליאמסבורג אהינמופן שוין מארגן, אבער במציאות ווייסן מיר אלע אז עס גייט נישט געשען אזוי שנעל.

נאך דא צייט זיך צו זארגן וועגן ארויפטרייבן די פרייזן.

[222555]

Do u strongly consider that the hiemishe vaad will control the prices? many, many gentiles are buying in CG

די גרויסע דימענד און פרייז ארויפשיס וועט קומען פון די אידילעך אויב די עולם באשליסט אהין צו מופן

די מציאות איבעראל האט געוויזן אז אזא סארט ועד האט א לימיטעד לייף ספען, ס'נישט מעגליך עס זאל אנגיין אויף גאר לאנג טערם.
בנוגע קאסא גראנדע, ביז עס וועט קומען דערצו אז אזויפיל אידן זאלן קומען צו לויפן אז עס זאל אפעקטירן די הייזער מארקעט, איז נאך דא גענוג צייט אויפצושטעלן א נייע ועד, עס זאל צאמפאלן,, א פרישע ועד זאל עס ריפלעיסן, וכן הלאה עטליכע מאל. הלואי זאלן האלב וויליאמסבורג אהינמופן שוין מארגן, אבער במציאות ווייסן מיר אלע אז עס גייט נישט געשען אזוי שנעל.

נאך דא צייט זיך צו זארגן וועגן ארויפטרייבן די פרייזן.

קרית יואל יוכיח
אז עס איז דא א מרא דאתרא און א בעלות קען מען נישט נאר האלטן די פרייזן נאר אפילו אראפברענגען אויף האלב למעלה מהשגתינו ב"ה
און דאס איז טראץ וואס אין קרית יואל איז דא אביסל מער חולקים אויפן בעלות ווי אין אריזאנע...

[שכל הישר]

Do u strongly consider that the hiemishe vaad will control the prices? many, many gentiles are buying in CG

די גרויסע דימענד און פרייז ארויפשיס וועט קומען פון די אידילעך אויב די עולם באשליסט אהין צו מופן

די מציאות איבעראל האט געוויזן אז אזא סארט ועד האט א לימיטעד לייף ספען, ס'נישט מעגליך עס זאל אנגיין אויף גאר לאנג טערם.
בנוגע קאסא גראנדע, ביז עס וועט קומען דערצו אז אזויפיל אידן זאלן קומען צו לויפן אז עס זאל אפעקטירן די הייזער מארקעט, איז נאך דא גענוג צייט אויפצושטעלן א נייע ועד, עס זאל צאמפאלן,, א פרישע ועד זאל עס ריפלעיסן, וכן הלאה עטליכע מאל. הלואי זאלן האלב וויליאמסבורג אהינמופן שוין מארגן, אבער במציאות ווייסן מיר אלע אז עס גייט נישט געשען אזוי שנעל.

נאך דא צייט זיך צו זארגן וועגן ארויפטרייבן די פרייזן.

אבער פארוואס צוברעכן די וועד אויב סשוין דא?
אפילו נישט געבן א טשענס?

[פופציגער]

א נחת צו צוקוקן דער אויפבלי פון דעם נייעם ישוב.

א ווייטאג צו צוקוקן ווי די מייסדי הישוב דארפן זיך נעבעך ספראווען מיט אזויפיל שטיינער.

זאל זיי דער אויבערשטער געבן די כוחות, וחפץ ה’ בידם יצליח.

[אנעקדאט]

די גרויסע דימענד און פרייז ארויפשיס וועט קומען פון די אידילעך אויב די עולם באשליסט אהין צו מופן

די מציאות איבעראל האט געוויזן אז אזא סארט ועד האט א לימיטעד לייף ספען, ס'נישט מעגליך עס זאל אנגיין אויף גאר לאנג טערם.
בנוגע קאסא גראנדע, ביז עס וועט קומען דערצו אז אזויפיל אידן זאלן קומען צו לויפן אז עס זאל אפעקטירן די הייזער מארקעט, איז נאך דא גענוג צייט אויפצושטעלן א נייע ועד, עס זאל צאמפאלן,, א פרישע ועד זאל עס ריפלעיסן, וכן הלאה עטליכע מאל. הלואי זאלן האלב וויליאמסבורג אהינמופן שוין מארגן, אבער במציאות ווייסן מיר אלע אז עס גייט נישט געשען אזוי שנעל.

נאך דא צייט זיך צו זארגן וועגן ארויפטרייבן די פרייזן.

קרית יואל יוכיח
אז עס איז דא א מרא דאתרא און א בעלות קען מען נישט נאר האלטן די פרייזן נאר אפילו אראפברענגען אויף האלב למעלה מהשגתינו ב"ה
און דאס איז טראץ וואס אין קרית יואל איז דא אביסל מער חולקים אויפן בעלות ווי אין אריזאנע...

סאו דו האלטסט עכט אז די סיבה פארוואס אלע אינוועסטערס אין ק"י בעטן ביליג, איז ווייל זיי האבן אנערקענט אז מען מוז פאלגן מהר"א ווייל ער איז מרא דאתרא?

[פופציגער]

די מציאות איבעראל האט געוויזן אז אזא סארט ועד האט א לימיטעד לייף ספען, ס'נישט מעגליך עס זאל אנגיין אויף גאר לאנג טערם.
בנוגע קאסא גראנדע, ביז עס וועט קומען דערצו אז אזויפיל אידן זאלן קומען צו לויפן אז עס זאל אפעקטירן די הייזער מארקעט, איז נאך דא גענוג צייט אויפצושטעלן א נייע ועד, עס זאל צאמפאלן,, א פרישע ועד זאל עס ריפלעיסן, וכן הלאה עטליכע מאל. הלואי זאלן האלב וויליאמסבורג אהינמופן שוין מארגן, אבער במציאות ווייסן מיר אלע אז עס גייט נישט געשען אזוי שנעל.

נאך דא צייט זיך צו זארגן וועגן ארויפטרייבן די פרייזן.

קרית יואל יוכיח
אז עס איז דא א מרא דאתרא און א בעלות קען מען נישט נאר האלטן די פרייזן נאר אפילו אראפברענגען אויף האלב למעלה מהשגתינו ב"ה
און דאס איז טראץ וואס אין קרית יואל איז דא אביסל מער חולקים אויפן בעלות ווי אין אריזאנע...

סאו דו האלטסט עכט אז די סיבה פארוואס אלע אינוועסטערס אין ק"י בעטן ביליג, איז ווייל זיי האבן אנערקענט אז מען מוז פאלגן מהר"א ווייל ער איז מרא דאתרא?

פארקערט.

ווייל ער איז מרא דאתרא, האט ער געקענט ברענגען זיי זאלן אנערקענען אז מ’מוז פאלגן.

דהיינו: ווען ר’ אלימלך בידערמאן זאל ווען טון דאס זעלביגע, וואלט עס ווינציג אויסגעמאכט.

און לענ"ד איז דאס וואס קאסא גראנדא דארף אויך האבן. ס’איז דא דער גרינדער פונעם ישוב, און אפגערעדט דאס אז ער זיצט מיט מיליאנען דערין, איז עס זיין לעבן... דער איינציגער וועג צו האלטן אזא ישוב אין קאנטראל, איז אחדות, און פארשטענדעניש מיט’ן מייסד.

ער איז נישט גערעכט? ער איז א שווערער מענטש? ער איז א גנב? ער איז א באנדיט? יאללא! פוץ אפ פון שטח! נישט זיי דו אויך א רויבער און באנדיט.

[אנעקדאט]

די גרויסע דימענד און פרייז ארויפשיס וועט קומען פון די אידילעך אויב די עולם באשליסט אהין צו מופן

די מציאות איבעראל האט געוויזן אז אזא סארט ועד האט א לימיטעד לייף ספען, ס'נישט מעגליך עס זאל אנגיין אויף גאר לאנג טערם.
בנוגע קאסא גראנדע, ביז עס וועט קומען דערצו אז אזויפיל אידן זאלן קומען צו לויפן אז עס זאל אפעקטירן די הייזער מארקעט, איז נאך דא גענוג צייט אויפצושטעלן א נייע ועד, עס זאל צאמפאלן,, א פרישע ועד זאל עס ריפלעיסן, וכן הלאה עטליכע מאל. הלואי זאלן האלב וויליאמסבורג אהינמופן שוין מארגן, אבער במציאות ווייסן מיר אלע אז עס גייט נישט געשען אזוי שנעל.

נאך דא צייט זיך צו זארגן וועגן ארויפטרייבן די פרייזן.

אבער פארוואס צוברעכן די וועד אויב סשוין דא?
אפילו נישט געבן א טשענס?

כ'ווייס נישט וואס דו מיינסט א טשענס, אבער ווען די חברה האבן אנגעהויבן אנפייפן די וועד האט מען שוין געהאלטן לאנג נאכן הקמת הוועד
א שיינע צאל תושבים זענען דעמאלטס שוין לאנג געווען צוריק אין נ"י נאך וואס די וועד האט זיי שטרענג אויסגעשלאסן פון די קהלה.

[וואסאפשט]

קרית יואל יוכיח
אז עס איז דא א מרא דאתרא און א בעלות קען מען נישט נאר האלטן די פרייזן נאר אפילו אראפברענגען אויף האלב למעלה מהשגתינו ב"ה
און דאס איז טראץ וואס אין קרית יואל איז דא אביסל מער חולקים אויפן בעלות ווי אין אריזאנע...

סאו דו האלטסט עכט אז די סיבה פארוואס אלע אינוועסטערס אין ק"י בעטן ביליג, איז ווייל זיי האבן אנערקענט אז מען מוז פאלגן מהר"א ווייל ער איז מרא דאתרא?

פארקערט.

ווייל ער איז מרא דאתרא, האט ער געקענט ברענגען זיי זאלן אנערקענען אז מ’מוז פאלגן.

דהיינו: ווען ר’ אלימלך בידערמאן זאל ווען טון דאס זעלביגע, וואלט עס ווינציג אויסגעמאכט.

ווען ס'איז נישטא דער סופליי ווי יעצט, האט ער די זעלבע כח ווי ר' מיילעך.

[הדסים]

קרית יואל יוכיח
אז עס איז דא א מרא דאתרא און א בעלות קען מען נישט נאר האלטן די פרייזן נאר אפילו אראפברענגען אויף האלב למעלה מהשגתינו ב"ה
און דאס איז טראץ וואס אין קרית יואל איז דא אביסל מער חולקים אויפן בעלות ווי אין אריזאנע...

סאו דו האלטסט עכט אז די סיבה פארוואס אלע אינוועסטערס אין ק"י בעטן ביליג, איז ווייל זיי האבן אנערקענט אז מען מוז פאלגן מהר"א ווייל ער איז מרא דאתרא?

פארקערט.

ווייל ער איז מרא דאתרא, האט ער געקענט ברענגען זיי זאלן אנערקענען אז מ’מוז פאלגן.

דהיינו: ווען ר’ אלימלך בידערמאן זאל ווען טון דאס זעלביגע, וואלט עס ווינציג אויסגעמאכט.

און לענ"ד איז דאס וואס קאסא גראנדא דארף אויך האבן. ס’איז דא דער גרינדער פונעם ישוב, און אפגערעדט דאס אז ער זיצט מיט מיליאנען דערין, איז עס זיין לעבן... דער איינציגער וועג צו האלטן אזא ישוב אין קאנטראל, איז אחדות, און פארשטענדעניש מיט’ן מייסד.

ער איז נישט גערעכט? ער איז א שווערער מענטש? ער איז א גנב? ער איז א באנדיט? יאללא! פוץ אפ פון שטח! נישט זיי דו אויך א רויבער און באנדיט.

ער מיינט מסתמא צו זאגן אז ס'איז אלץ די פערמיטס.

[פופציגער]

סאו דו האלטסט עכט אז די סיבה פארוואס אלע אינוועסטערס אין ק"י בעטן ביליג, איז ווייל זיי האבן אנערקענט אז מען מוז פאלגן מהר"א ווייל ער איז מרא דאתרא?

פארקערט.

ווייל ער איז מרא דאתרא, האט ער געקענט ברענגען זיי זאלן אנערקענען אז מ’מוז פאלגן.

דהיינו: ווען ר’ אלימלך בידערמאן זאל ווען טון דאס זעלביגע, וואלט עס ווינציג אויסגעמאכט.

ווען ס'איז נישטא דער סופליי ווי יעצט, האט ער די זעלבע כח ווי ר' מיילעך.

מיר קענען לויפן אין סוירקלס, אבער פון דעם רעד איך. ר’ מיילעך קען יעצט אויך נישט

[אנעקדאט]

פארקערט.

ווייל ער איז מרא דאתרא, האט ער געקענט ברענגען זיי זאלן אנערקענען אז מ’מוז פאלגן.

דאס האט גארנישט מיט מרא דאתרא, דאס האט מיט לעגאלע בעלות

דהיינו: ווען ר’ אלימלך בידערמאן זאל ווען טון דאס זעלביגע, וואלט עס ווינציג אויסגעמאכט.

און ווען גאווענער העריס אדער להבדיל ר' דוד עקשטיין און ר' יואל מאנן (סארי אויב איך ברענג ארויף נישט ריכטיגע נעמען, גאט די פוינט) זאלן אליינס טון דאס זעלביגע, וואלט עס די זעלבע אויסגעמאכט

און לענ"ד איז דאס וואס קאסא גראנדא דארף אויך האבן. ס’איז דא דער גרינדער פונעם ישוב, און אפגערעדט דאס אז ער זיצט מיט מיליאנען דערין, איז עס זיין לעבן...

אין קיין איין היימישע שטאט האט דער מייסד נישט קיין שום כח, נאר וויפיל די איינוואוינער ווילן אים גיבן... (בלומינגבורג, לינדען, טעמפא וכו')

דער איינציגער וועג צו האלטן אזא ישוב אין קאנטראל, איז אחדות, און פארשטענדעניש מיט’ן מייסד.

קיין איין היימישע ישוב איז דערווייל נישט אונטער קאנטראל (איך רעד פארשטייט זיך נישט פון די מעיאר, גאווענער און אנדערע לעגאלע אויטאריטעטן), חוץ וויפיל דער ציבור איז מסכים.

ער איז נישט גערעכט? ער איז א שווערער מענטש? ער איז א גנב? ער איז א באנדיט? יאללא! פוץ אפ פון שטח! נישט זיי דו אויך א רויבער און באנדיט.

דאס גייט נישט אזוי.

א שיינע צאל אידן האבן טאקע אינעם פארגאנגענהייט אפגעפוצט פון שטח צוליב די סיבה. אבער ס'איז געבליבן א הייפעלע אידן וואס ס'איז זיי זייער שווער אפצופיצן פון זייער שטאט נאכן אדורכגיין די שוועריקייט פון זיך אריבערציען צו א גאר ווייטע און פרעמדע פלאץ און זיך איינגלידערן. דעריבער האבן זיי באשלאסן (פארשטייט זיך דורך א דעת תורה) אז היות לפי דעתם איז נישט שייך צו אנגיין אונטער די וועד, איז די איינציגסטע וועג זיך צו אליינס אויפבויען, אפילו ווען אין די פאל איז עס פארבינדן מיט זאכן וואס זענען בדרך כלל נישט אויסגעהאלטן צו טון.

די חילוק איז נאר אז אין אנדערע שטעט האט דער מייסד גלייך שלום געמאכט מיטן מצב און געבליבן שטיל אדער גאר אוועקגעגאנגען, משא"כ דא איז ער געבליבן ביי דאס זייניגע און גענומען שטרענגע שריט, דערפאר האט זיך דאס אויסגעלאזט מיט א ביטערע מצב. (נישט אז איך זאג ער האט זיך געדארפט אונטערגעבן, איך בין נאר מסביר פארוואס דא איז למעשה אנדערש ווי אין אנדערע פעלער, ס'איז נישט ווייל די 'מהרסים' זענען מער שלעכט און בארבאריש ווי אין אנדערע מקומות)

איך וויל קלארשטעלן אז איך פארטיידיג נישט קיין שום פעולה אויב ס'איז געטון געווארן אן קיין דעת תורה.

[אתרוג]

די ווייסט ווי גרויס אריזאנע איז?

וו שווער איז צו נעמען די 9 אידן וואס קענען נישט בלייבן מיט די מייסד, און קענען אויך נישט צוריקמופן קיין ניו יארק איז, יאלא געגאנגען

5 מייל פון יעדע זייט פון קאסא גראנדע און ווייטער איז דא ריזיגע הערליכע שטחים ווי צו וואונען

ענק ניצן סיי ווי גארנישט פון די מייסד

זאל זיך בויען אידישע שטעט בשלום איבעראל

אבער ס'מיז נישט זיין דווקא דא אויף אזא אופן

מ'דארף זיין קלוג און נישט גערעכט

ביידע קהילות וואלט שוין געווען אפאר מאל די סייז ווען מ'האנדלט קלוג

[אנעקדאט]

די ווייסט ווי גרויס אריזאנע איז?

וו שווער איז צו נעמען די 9 אידן וואס קענען נישט בלייבן מיט די מייסד, און קענען אויך נישט צוריקמופן קיין ניו יארק איז, יאלא געגאנגען

5 מייל פון יעדע זייט פון קאסא גראנדע און ווייטער איז דא ריזיגע הערליכע שטחים ווי צו וואונען

ענק ניצן סיי ווי גארנישט פון די מייסד

זאל זיך בויען אידישע שטעט בשלום איבעראל

אבער ס'מיז נישט זיין דווקא דא אויף אזא אופן

מ'דארף זיין קלוג און נישט גערעכט

ביידע קהילות וואלט שוין געווען אפאר מאל די סייז ווען מ'האנדלט קלוג

ווי שווער?

ס'איז זייער זייער שווער פאר א גרופע אידן זיך צו אויפהייבן אינאיינעם, זוכן נייע דירות און פראפערטיס צו וואוינען, טרעפן א שול, מקוה, מוסדות, און גראסערי, און זיך צוגעוואוינען צו נייע הייזער, גאסן, און שכנים. נאכדערצו ווען אין די זעלבע צייט האט מען געדארפט אויפסעטן פון פריש די גאנצע סטראקטשער פון אלע צרכי ציבור אונטער א קלענערע ציבור, ווען בשעת מעשה קען מען נישט ניצן די פריערדיגע שול, מקוה, גראסערי וכו'.

און מיטן ראט פון זייער דעת תורה זענען זיי טאקע יא געבליבן אינעם זעלבן שטאט, אנדערש ווי געוויסע אידטיש שרייבער וואלטן זיי געראטן צו טון.

[אתרוג]

ווי שווער?

ס'איז זייער זייער שווער פאר א גרופע אידן זיך צו אויפהייבן אינאיינעם, זוכן נייע דירות און פראפערטיס צו וואוינען, און פאר שול מקוה און מוסדות און גראסערי, און זיך צוגעוואוינען צו נייע הייזער, גאסן, און שכנים. נאכדערצו ווען אין די זעלבע צייט האט מען געדארפט אויפסעטן פון פריש די גאנצע סטראקטשער פון אלע צרכי ציבור אונטער א קלענערע ציבור.

און מיטן ראט פון זייער דעת תורה זענען זיי טאקע יא געבליבן אינעם זעלבן שטאט, אנדערש ווי געוויסע אידטיש שרייבער וואלטן זיי געראטן צו טון.

שול מקוה און מוסדות און גראסערי, האט מען סייווי געדארפט

און די ווייסט וואס מ'וואלט זיך געשפארט ווען מען טוט עס??

רוב אידן וואס וואלטן געטראכט צו מופן צו א צווייטע פלאץ, קלערן זיך גוט איבער פארן אנרירן איינער פון די קהילות

ווי זאגט יענער

פאר מחלוקת בלייב איך וואוינען און ניו יארק

איז ווילאנג מען רעדט נישט פון אזא גרויסע גרופע - און פאר די אינוועסטארס און ניו יארק איז דאך אויך לכאורה נישט נוגע ווי און אריזאנע ענק זענען פלאצירט, די עיקר זייער פראפערטיס גייט ארויף

וואלט מען דאך געקענט האבן צוויי הערליכע אידישע שטעט לשם ולתפארת

[Azoi Tzi Zugen]

די ווייסט ווי גרויס אריזאנע איז?

וו שווער איז צו נעמען די 9 אידן וואס קענען נישט בלייבן מיט די מייסד, און קענען אויך נישט צוריקמופן קיין ניו יארק איז, יאלא געגאנגען

5 מייל פון יעדע זייט פון קאסא גראנדע און ווייטער איז דא ריזיגע הערליכע שטחים ווי צו וואונען

ענק ניצן סיי ווי גארנישט פון די מייסד

זאל זיך בויען אידישע שטעט בשלום איבעראל

אבער ס'מיז נישט זיין דווקא דא אויף אזא אופן

מ'דארף זיין קלוג און נישט גערעכט

ביידע קהילות וואלט שוין געווען אפאר מאל די סייז ווען מ'האנדלט קלוג

ווי שווער?

ס'איז זייער זייער שווער פאר א גרופע אידן זיך צו אויפהייבן אינאיינעם, זוכן נייע דירות און פראפערטיס צו וואוינען, טרעפן א שול, מקוה, מוסדות, און גראסערי, און זיך צוגעוואוינען צו נייע הייזער, גאסן, און שכנים. נאכדערצו ווען אין די זעלבע צייט האט מען געדארפט אויפסעטן פון פריש די גאנצע סטראקטשער פון אלע צרכי ציבור אונטער א קלענערע ציבור, ווען בשעת מעשה קען מען נישט ניצן די פריערדיגע שול, מקוה, גראסערי וכו'.

און מיטן ראט פון זייער דעת תורה זענען זיי טאקע יא געבליבן אינעם זעלבן שטאט, אנדערש ווי געוויסע אידטיש שרייבער וואלטן זיי געראטן צו טון.

עס איז טאקע נישט אזוי גרינג צו גיין פון קאסא גראנדא קיין טוסאן. אבער גרינגער ווי מאכן א פייער אין קאסא גראנדא. אז זיי האבן ממילא געמוזט עפענען א שול און א חדר און א גראסערי, און זיי האלטן אז א שטאט ברויך אויסזעהן אנדערש מיט ווייניגער קאנטראל אויף די דירות אדער דאס גלייכן, זאלן זיי טון למעשה און זיך אוועקריקן אפאר מייל. איך פארשטיי נישט זייער מהלך.

[אנעקדאט]

ווי שווער?

ס'איז זייער זייער שווער פאר א גרופע אידן זיך צו אויפהייבן אינאיינעם, זוכן נייע דירות און פראפערטיס צו וואוינען, און פאר שול מקוה און מוסדות און גראסערי, און זיך צוגעוואוינען צו נייע הייזער, גאסן, און שכנים. נאכדערצו ווען אין די זעלבע צייט האט מען געדארפט אויפסעטן פון פריש די גאנצע סטראקטשער פון אלע צרכי ציבור אונטער א קלענערע ציבור.

און מיטן ראט פון זייער דעת תורה זענען זיי טאקע יא געבליבן אינעם זעלבן שטאט, אנדערש ווי געוויסע אידטיש שרייבער וואלטן זיי געראטן צו טון.

שול מקוה און מוסדות און גראסערי, האט מען סייווי געדארפט

און די ווייסט וואס מ'וואלט זיך געשפארט ווען מען טוט עס??

רוב אידן וואס וואלטן געטראכט צו מופן צו א צווייטע פלאץ, קלערן זיך גוט איבער פארן אנרירן איינער פון די קהילות

ווי זאגט יענער

פאר מחלוקת בלייב איך וואוינען און ניו יארק

איז ווילאנג מען רעדט נישט פון אזא גרויסע גרופע - און פאר די אינוועסטארס און ניו יארק איז דאך אויך לכאורה נישט נוגע ווי און אריזאנע ענק זענען פלאצירט, די עיקר זייער פראפערטיס גייט ארויף

וואלט מען דאך געקענט האבן צוויי הערליכע אידישע שטעט לשם ולתפארת

אין קאסא גראנדע האבן זיי שוין געהאט פאפערטיס וואו מ'האט געקענט תיכף פלאצירן אלע צענטראלע געברויכן.
--
זיי ווייסן אויך וואס זיי וואלטן זיך געשפארט, און זיי האבן נאכאלטס באשלאסן אז אוועקמופן איז צו שווער אפילו ווען מ'קוקט אויף די עתיד פון נייע תושבים.

[אנעקדאט]

די ווייסט ווי גרויס אריזאנע איז?

וו שווער איז צו נעמען די 9 אידן וואס קענען נישט בלייבן מיט די מייסד, און קענען אויך נישט צוריקמופן קיין ניו יארק איז, יאלא געגאנגען

5 מייל פון יעדע זייט פון קאסא גראנדע און ווייטער איז דא ריזיגע הערליכע שטחים ווי צו וואונען

ענק ניצן סיי ווי גארנישט פון די מייסד

זאל זיך בויען אידישע שטעט בשלום איבעראל

אבער ס'מיז נישט זיין דווקא דא אויף אזא אופן

מ'דארף זיין קלוג און נישט גערעכט

ביידע קהילות וואלט שוין געווען אפאר מאל די סייז ווען מ'האנדלט קלוג

ווי שווער?

ס'איז זייער זייער שווער פאר א גרופע אידן זיך צו אויפהייבן אינאיינעם, זוכן נייע דירות און פראפערטיס צו וואוינען, טרעפן א שול, מקוה, מוסדות, און גראסערי, און זיך צוגעוואוינען צו נייע הייזער, גאסן, און שכנים. נאכדערצו ווען אין די זעלבע צייט האט מען געדארפט אויפסעטן פון פריש די גאנצע סטראקטשער פון אלע צרכי ציבור אונטער א קלענערע ציבור, ווען בשעת מעשה קען מען נישט ניצן די פריערדיגע שול, מקוה, גראסערי וכו'.

און מיטן ראט פון זייער דעת תורה זענען זיי טאקע יא געבליבן אינעם זעלבן שטאט, אנדערש ווי געוויסע אידטיש שרייבער וואלטן זיי געראטן צו טון.

עס איז טאקע נישט אזוי גרינג צו גיין פון קאסא גראנדא קיין טוסאן. אבער גרינגער ווי מאכן א פייער אין קאסא גראנדא. אז זיי האבן ממילא געמוזט עפענען א שול און א חדר און א גראסערי, און זיי האלטן אז א שטאט ברויך אויסזעהן אנדערש מיט ווייניגער קאנטראל אויף די דירות אדער דאס גלייכן, זאלן זיי טון למעשה און זיך אוועקריקן אפאר מייל. איך פארשטיי נישט זייער מהלך.

דו - וואס דו ביסט לכאורה נאך קיינמאל נישט געווען אין אן ענליכע מצב - האלטס אז ס'איז גרינגער אזוי, דעריבער פארשטיסטו נישט זייער מהלך.

זיי האבן אבער פארשטאנען אנדערש, און אזוי האט אויך זייער דעת תרה פארשטאנען, דעריבער האבן זיי אזוי געטון - טראצדעם וואס דו פארשטייסט זיי נישט.

[הדסים]

ווי שווער?

ס'איז זייער זייער שווער פאר א גרופע אידן זיך צו אויפהייבן אינאיינעם, זוכן נייע דירות און פראפערטיס צו וואוינען, טרעפן א שול, מקוה, מוסדות, און גראסערי, און זיך צוגעוואוינען צו נייע הייזער, גאסן, און שכנים. נאכדערצו ווען אין די זעלבע צייט האט מען געדארפט אויפסעטן פון פריש די גאנצע סטראקטשער פון אלע צרכי ציבור אונטער א קלענערע ציבור, ווען בשעת מעשה קען מען נישט ניצן די פריערדיגע שול, מקוה, גראסערי וכו'.

און מיטן ראט פון זייער דעת תורה זענען זיי טאקע יא געבליבן אינעם זעלבן שטאט, אנדערש ווי געוויסע אידטיש שרייבער וואלטן זיי געראטן צו טון.

עס איז טאקע נישט אזוי גרינג צו גיין פון קאסא גראנדא קיין טוסאן. אבער גרינגער ווי מאכן א פייער אין קאסא גראנדא. אז זיי האבן ממילא געמוזט עפענען א שול און א חדר און א גראסערי, און זיי האלטן אז א שטאט ברויך אויסזעהן אנדערש מיט ווייניגער קאנטראל אויף די דירות אדער דאס גלייכן, זאלן זיי טון למעשה און זיך אוועקריקן אפאר מייל. איך פארשטיי נישט זייער מהלך.

דו - וואס דו ביסט לכאורה נאך קיינמאל נישט געווען אין אן ענליכע מצב - האלטס אז ס'איז גרינגער אזוי, דעריבער פארשטיסטו נישט זייער מהלך.

זיי האבן אבער פארשטאנען אנדערש, און אזוי האט אויך זייער דעת תרה פארשטאנען, דעריבער האבן זיי אזוי געטון - טראצדעם וואס דו פארשטייסט זיי נישט.

ווער איז דער דע"ת פון וועם דו רעדסט אגאנצן צייט?

[איד]

עס איז טאקע נישט אזוי גרינג צו גיין פון קאסא גראנדא קיין טוסאן. אבער גרינגער ווי מאכן א פייער אין קאסא גראנדא. אז זיי האבן ממילא געמוזט עפענען א שול און א חדר און א גראסערי, און זיי האלטן אז א שטאט ברויך אויסזעהן אנדערש מיט ווייניגער קאנטראל אויף די דירות אדער דאס גלייכן, זאלן זיי טון למעשה און זיך אוועקריקן אפאר מייל. איך פארשטיי נישט זייער מהלך.

דו - וואס דו ביסט לכאורה נאך קיינמאל נישט געווען אין אן ענליכע מצב - האלטס אז ס'איז גרינגער אזוי, דעריבער פארשטיסטו נישט זייער מהלך.

זיי האבן אבער פארשטאנען אנדערש, און אזוי האט אויך זייער דעת תרה פארשטאנען, דעריבער האבן זיי אזוי געטון - טראצדעם וואס דו פארשטייסט זיי נישט.

ווער איז דער דע"ת פון וועם דו רעדסט אגאנצן צייט?

זיי האבן דאך א רב, הרב ראבינאוויטש שליט''א

[אנעקדאט]

ווער איז דער דע"ת פון וועם דו רעדסט אגאנצן צייט?

זיי האבן דאך א רב, הרב ראבינאוויטש שליט''א

ביטע...

וואס איז?