סאטמאר (מהר"א): נייעסן און שמועסן בתוככי הקהלה

[דער תהלים איד]

א עווריטש אינגערמאן וואס האט 5 קינדער און איז גרייט אפילו זיך צאמצושטופן, צאלט און עווריטש $3000 דאלאר א יאר פאר זיצן!!!

די פאקט איז אז נאך 15 יאר דינגען זיצן, צאלט מען אראפ פאר קהל א נישטיגע 45 טויזענט דאלאר!!! און הערשט איז די זיץ נאך נישט דיינס

איינער פון ענק קענען 'איין' אזא מענטש?

[נפתלי]

א עווריטש אינגערמאן וואס האט 5 קינדער און איז גרייט אפילו זיך צאמצושטופן, צאלט און עווריטש $3000 דאלאר א יאר פאר זיצן!!!

די פאקט איז אז נאך 15 יאר דינגען זיצן, צאלט מען אראפ פאר קהל א נישטיגע 45 טויזענט דאלאר!!! און הערשט איז די זיץ נאך נישט דיינס

איינער פון ענק קענען 'איין' אזא מענטש?

יעצט אנגערופן א איד וואס נעמט ארויס 4 זיצן א יאר, ער זיצט מיט זיינע קינדער צאמגעשטופט, ער דארף עס ארויס נעמען 3 מאל א יאר,

בסך הכל צאלט ער ארום 3000, - פאר נישט די בעסטע פלאץ - יעצט מאך די חשבון 3000 מאל 15, קומט אויס 45.000

[דער תהלים איד]

קום אריין מיט מער פרטים וויאזוי ער קומט אן צו $3000.

[אנדערער]

פון די פאוסטס די האט מיר אויסגעקוקט אז א זיץ קאסט בערך 500. אביסל ארויפצי דא זע איך אז עס זענען דא זיצן פאר 175

קיינער צווינגט נישט צו דינגען פאר אזוי טייער

[איך]

פון די פאוסטס די האט מיר אויסגעקוקט אז א זיץ קאסט בערך 500. אביסל ארויפצי דא זע איך אז עס זענען דא זיצן פאר 175

קיינער צווינגט נישט צו דינגען פאר אזוי טייער

אין היכל התורה איז דא פאר אומזינסט

[בן תורה]

געהערט אז הנהלת מחנה בית רחל האט אפגעזאגט די ריקוועסט פון הנהלה רוחניות ד'וומסב"ג צו שטעלן א מנהל אנשטאט ר' בנציון זאלדאן און געגבן די ברירה פאר זיי צו ברענגן א מנהל אויף זיייער קאסט.

קום אריין מיט דעטאלן, פארוואס האט וויליאמסבורג געוואלט נעמען א נייע מנהל?

[טיפע טאשן]

מיינסט צו זאגן אז קהל פאנדרעיזט נישט, נאר אנשטאט דעם בעטן זיי זיצן געלט.

ביסטו דער זעלבער וואס האלט אויך אז מ'פארקויפט אזויפיל זכותים (כלומר, מען פאנדרעיזט...) אז ס'בלייבט זיכער איבער דערפון פאר קהל?

ענטפערסט מיר? איך האב גארנישט געשריבן וועגן פאנדרעיזינג

מיין נקודה איז איין זאך, אויב איז דא גרעסערע הוצאות, זאל מען בעטן פון גאנץ קהל מער מעמבערשיפ, אדער אויב האלטסטו מער פון פאנדרעיזן זאל מען פאנדרעיזן קיין נפקא אמינא

מען קען נישט ניצן א זאך וואס א חלק אינגעלייט דארפן דאס האבן בהכרח און דארט אויספרעסן די גאנצע געלט מיט אלע חובות פון קהל, און די איבריגע אידן, א טייל פון זיי שיינע בעלי פרנסה וואס האבן פאר 20 יאר צוריק געהאט מזל צו קויפן זייער זיץ פאר 5000 דאלאר זיי זענען פטור פון דעם אלעם ודו"ק.

אויב מאכט נישט קיין סענס צו צאלן פאר צוויי טעג שבועות 1000 דאלאר פאר זיצן, פשוט ווייל דער אינגערמאן וויל דאווענען די 8 שעה אינאיינעם מיטן רבין זז"ג קען מען דאס נישט בעטן אפגעזעהן וויפיל עס קאסט פאר קהל אויסצוהאלטן די דיינים אדער איך ווייס נישט וואס.

מיט די תגובה בין איך מסכים מיט דיר

[מחדש]

@דער תהלים איד

אויסצושמועסן @נפתלי'ס טענה, און איך זאג נישט ער איז גערעכט,

אבער זיין טענה הערט זיך גוט, קהל קען נישט צווינגען זייערע מעמבערס אז אדער קומסטו נישט דאוואנען צום רבין, אדער אויב ווילסטו יא דאוואנען ביים רבין איז לייג אראפ $2500-$3000 א יאר עקסטער פאר זיצען, אזא מהלך איז אבסורד פאר קהל אזוי אויסניצען די אייגענע מעמבערס.

איי קהל האט נישט קיין געלט צו קאווארען?! דאס איז דעם ראש הקהל'ס דאגה און פאר דעים באקומט ער כבוד און דערפאר זאל ער דילן מיט די קאפוויי, אבער די מהלך קען נישט זיין אויסקוועטשן דעם ארימאן וואס וויל דאוואנען ביים רבין אז ער זאל קאווארען קהל.

ביסייד די א"ד פוינט טענה'ט אויך @נפתלי אז די גאנצע יעצטיגע מהלך מאכט נישט קיין סענס, ווייל עס קומט אויס אז די מיט אויסגעצאלטע זיצען צאלן נישט קיין פעני פון קהל'ס גרויסע הוצאות, און אלעס פאלט אויף די ארעמעלייט וואס דארפן דינגען.

וואס איז יא א גיטע מהלך?! איך ווייס נישט.

[טיפע טאשן]

מלמדים גייען עס באגלייטן?

סאראקאסטיש: ניין די קינדער גייען אליינס דאווענען, האבן א אינגל אלץ בעל תפילה...

וועלכע 10 אידן זאלן גרייט זיין אוועקצוגעבן א שבועות דאווענען

#די מאכסט ”פרייליך” דא...

[איך]

געהערט אז הנהלת מחנה בית רחל האט אפגעזאגט די ריקוועסט פון הנהלה רוחניות ד'וומסב"ג צו שטעלן א מנהל אנשטאט ר' בנציון זאלדאן און געגבן די ברירה פאר זיי צו ברענגן א מנהל אויף זיייער קאסט.

מען קען באצאלן קעמפ געלט פאר וויליאמסבורג?
אויב נישט וואסערע גערעדעכטס איז דאס?

[אנדערער]

@דער תהלים איד

אויסצושמועסן @נפתלי'ס טענה, און איך זאג נישט ער איז גערעכט,

אבער זיין טענה הערט זיך גוט, קהל קען נישט צווינגען זייערע מעמבערס אז אדער קומסטו נישט דאוואנען צום רבין, אדער אויב ווילסטו יא דאוואנען ביים רבין איז לייג אראפ $2500-$3000 א יאר עקסטער פאר זיצען, אזא מהלך איז אבסורד פאר קהל אזוי אויסניצען די אייגענע מעמבערס.

איי קהל האט נישט קיין געלט צו קאווארען?! דאס איז דעם ראש הקהל'ס דאגה און פאר דעים באקומט ער כבוד און דערפאר זאל ער דילן מיט די קאפוויי, אבער די מהלך קען נישט זיין אויסקוועטשן דעם ארימאן וואס וויל דאוואנען ביים רבין אז ער זאל קאווארען קהל.

ביסייד די א"ד פוינט טענה'ט אויך @נפתלי אז די גאנצע יעצטיגע מהלך מאכט נישט קיין סענס, ווייל עס קומט אויס אז די מיט אויסגעצאלטע זיצען צאלן נישט קיין פעני פון קהל'ס גרויסע הוצאות, און אלעס פאלט אויף די ארעמעלייט וואס דארפן דינגען.

וואס איז יא א גיטע מהלך?! איך ווייס נישט.

אויב איז דא א זיץ פאר 175 איז גענוג צוגעשטעלט. כן נראה לי

[אנדערער]

פון די פאוסטס די האט מיר אויסגעקוקט אז א זיץ קאסט בערך 500. אביסל ארויפצי דא זע איך אז עס זענען דא זיצן פאר 175

קיינער צווינגט נישט צו דינגען פאר אזוי טייער

אין היכל התורה איז דא פאר אומזינסט

האסט פארגעסן צו לייגן פּינטעלעך אדער א סמיילי

[דער תהלים איד]

קום אריין מיט מער פרטים וויאזוי ער קומט אן צו $3000.

[איך]

פון די פאוסטס די האט מיר אויסגעקוקט אז א זיץ קאסט בערך 500. אביסל ארויפצי דא זע איך אז עס זענען דא זיצן פאר 175

קיינער צווינגט נישט צו דינגען פאר אזוי טייער

אין היכל התורה איז דא פאר אומזינסט

האסט פארגעסן צו לייגן פּינטעלעך אדער א סמיילי

פארוואס ?
עס איז בכלל נישט קיין וויץ

[אנדערער]

אין היכל התורה איז דא פאר אומזינסט

האסט פארגעסן צו לייגן פּינטעלעך אדער א סמיילי

פארוואס ?
עס איז בכלל נישט קיין וויץ

איך כאפ נישט וואס דו זאגסט

[בערל דער פייפער]

נניח אז זיצן קאסט נישט אזוי סאך געלט, איז ווער קען קויפן א זיץ?!
אויב איז עס פארפרי אדער ביליג וועט יעדער נעמען דריי שטיק, עס איז באמת נישטא קיין מהלך אז "יעדער" זאל זיין צופרידען.

מען קען לייגן א לימוט, אדער נאר איין זיץ זאל זיין פאר ביליג

[נפתלי]

קום אריין מיט מער פרטים וויאזוי ער קומט אן צו $3000.

4 זיצן 250 איז $1000 מאל דריי איז $3000 דאס איז פארענט די לעצטע שורה בענק ביים וואנט.

אגב, געווענדליך גייען די ביליגע זיצן אויס זייער שנעל, און עס איז נישט דא קיין ברירה נאר צו באצאלן פאר טייערע.

[טיפע טאשן]

@דער תהלים איד

אויסצושמועסן @נפתלי'ס טענה, און איך זאג נישט ער איז גערעכט,

אבער זיין טענה הערט זיך גוט, קהל קען נישט צווינגען זייערע מעמבערס אז אדער קומסטו נישט דאוואנען צום רבין, אדער אויב ווילסטו יא דאוואנען ביים רבין איז לייג אראפ $2500-$3000 א יאר עקסטער פאר זיצען, אזא מהלך איז אבסורד פאר קהל אזוי אויסניצען די אייגענע מעמבערס.

איי קהל האט נישט קיין געלט צו קאווארען?! דאס איז דעם ראש הקהל'ס דאגה און פאר דעים באקומט ער כבוד און דערפאר זאל ער דילן מיט די קאפוויי, אבער די מהלך קען נישט זיין אויסקוועטשן דעם ארימאן וואס וויל דאוואנען ביים רבין אז ער זאל קאווארען קהל.

ביסייד די א"ד פוינט טענה'ט אויך @נפתלי אז די גאנצע יעצטיגע מהלך מאכט נישט קיין סענס, ווייל עס קומט אויס אז די מיט אויסגעצאלטע זיצען צאלן נישט קיין פעני פון קהל'ס גרויסע הוצאות, און אלעס פאלט אויף די ארעמעלייט וואס דארפן דינגען.

וואס איז יא א גיטע מהלך?! איך ווייס נישט.

אויב איז דא א זיץ פאר 175 איז גענוג צוגעשטעלט. כן נראה לי

2100=175×4×3

[טיפע טאשן]

אבער אויב וויל מען נישט ס'זאל קאסטן אפגעזען פונעם מציאות,

דאס איז די שאלה

צי איז נישט דא א מציאות אז מ'זאל טרעפן נדבנים וואס זאלן אויסצאלן רוב פון די קאסטן, און די ציבור זאל צאלן נאר די מינימום,

אזוי ווי די סאפערס ערב פסח וואס קהל שטעלט צו, מ'האט נדבנים פאר רוב פון די קאסטן און די ציבור צאלט נאר אפאר דאלער,

@דער תהלים איד

[גראסערי]

נניח אז זיצן קאסט נישט אזוי סאך געלט, איז ווער קען קויפן א זיץ?!
אויב איז עס פארפרי אדער ביליג וועט יעדער נעמען דריי שטיק, עס איז באמת נישטא קיין מהלך אז "יעדער" זאל זיין צופרידען.

מען קען לייגן א לימוט, אדער נאר איין זיץ זאל זיין פאר ביליג

און פארוואס קען נישט קהל טרעפן א נדבן אז אלע מיינע קינדער זאלן האבן א פלאץ, וואס בין איך שולדיג אז איך האב 4 אינגלעך, פארדעם דארף איך באצאלן מער פאר די הוצאות היום טוב ווי א צווייטער, און די ווייסט נישט אז מיין קינד האט ADHD און קהל רעכענט זיך בכלל נישט מיט זייערע זיצן עס זאל קלאפן פאר אים?

[שבת קודש]

קום אריין מיט מער פרטים וויאזוי ער קומט אן צו $3000.

4 זיצן 250 איז 1000 מאל דריי איז 3000 דאס איז פארענט די לעצטע שורה בענק ביים וואנט.

אגב, געווענדליך גייען די ביליגע זיצן אויס זייער שנעל, און עס איז נישט דא קיין ברירה נאר צו באצאלן פאר טייערע.

איך מיין אז פאר איבערן יאר קאסט א זיץ נאר 100 נישט אזוי?

[בערל דער פייפער]

נניח אז זיצן קאסט נישט אזוי סאך געלט, איז ווער קען קויפן א זיץ?!
אויב איז עס פארפרי אדער ביליג וועט יעדער נעמען דריי שטיק, עס איז באמת נישטא קיין מהלך אז "יעדער" זאל זיין צופרידען.

מען קען לייגן א לימוט, אדער נאר איין זיץ זאל זיין פאר ביליג

און פארוואס קען נישט קהל טרעפן א נדבן אז אלע מיינע קינדער זאלן האבן א פלאץ, וואס בין איך שולדיג אז איך האב 4 אינגלעך, פארדעם דארף איך באצאלן מער פאר די הוצאות היום טוב ווי א צווייטער, און די ווייסט נישט אז מיין קינד האט ADHD און קהל רעכענט זיך בכלל נישט מיט זייערע זיצן עס זאל קלאפן פאר אים?

זיי מסביר פארוואס די האסט מיט צוטירט ביטע

[אנדערער]

איינער וואס ברויך 4 זיצן האט נאך אנדערע עקספענסעס. ער ברויך אויך א גרעסערע דירה ועוד. קיין טענות אויף קהל קען מען נישט האבן

[נפתלי]

נניח אז זיצן קאסט נישט אזוי סאך געלט, איז ווער קען קויפן א זיץ?!
אויב איז עס פארפרי אדער ביליג וועט יעדער נעמען דריי שטיק, עס איז באמת נישטא קיין מהלך אז "יעדער" זאל זיין צופרידען.

מען קען לייגן א לימוט, אדער נאר איין זיץ זאל זיין פאר ביליג

און פארוואס קען נישט קהל טרעפן א נדבן אז אלע מיינע קינדער זאלן האבן א פלאץ, וואס בין איך שולדיג אז איך האב 4 אינגלעך, פארדעם דארף איך באצאלן מער פאר די הוצאות היום טוב ווי א צווייטער, און די ווייסט נישט אז מיין קינד האט ADHD און קהל רעכענט זיך בכלל נישט מיט זייערע זיצן עס זאל קלאפן פאר אים?

עס זעט אויס אז דו האסט נישט געלייגט די טענות מיט שימת לב וועל איך מאכן חזרה בקיצור

די טענה, איז נישט אז מען בעט געלט פאר זיצן, די טענה איז די ארויפגעשרויפטע פרייז דריי מאל א יאר

און די תירוץ דערויף איז געווען אז עס איז דא גרויסע הוצאות החג, אויף דעם איז ווידער די טענה אז עס איז נישט יושר צוזיך ארויפלייגן אויף די אינגעלייט וואס זיי האבן נישט קיין געקויפטע זיצן, און זיי זאלן אלטס עונש פון דעם וואס זיי ווילן דאווענען מיטן רבין, דארפן אויסצאלן די הוצאות פון יום טוב, און צאלןמער ווי נארמאלע פרייזן דריי מאל א יאר

אויב צאלט די אינגערמאן 3000 דאלאר א יאר פאר קהל און ער העלפט מיט די הוצאות החג, ווי איז די איבריגע ציבור? פארוואס רעכנט מען זיך בכלל נישט מיט די ריזיגע סכומים וואס ער צאלט אראפ א יאר פאר קהל, און פארוואס צאלט ער די זעלבע סכום מעמבערשיפ ווי די איבריגע האלב ציבור, וואס צאלן נישט פאר זייערע זיצן?

[גראסערי]

מען קען לייגן א לימוט, אדער נאר איין זיץ זאל זיין פאר ביליג

און פארוואס קען נישט קהל טרעפן א נדבן אז אלע מיינע קינדער זאלן האבן א פלאץ, וואס בין איך שולדיג אז איך האב 4 אינגלעך, פארדעם דארף איך באצאלן מער פאר די הוצאות היום טוב ווי א צווייטער, און די ווייסט נישט אז מיין קינד האט ADHD און קהל רעכענט זיך בכלל נישט מיט זייערע זיצן עס זאל קלאפן פאר אים?

זיי מסביר פארוואס די האסט מיט צוטירט ביטע

דיר העלפן שטעלן א לימוט