שמועסן און קאמענטארן: מלחמת חרבות ברזל תשפ"ד

[Spa 42]

מדינת ישראל זאגט אז איינע פון די פארכאפטע האבן געבוירן א קינד און עזה זייענדיג פארכאפט

מזל טוב, מזל טוב!!!
זאל מען זעהן א באנטש אף נחת.

צאל פארפטע אין עזה איז ארויף.

[פרייליך]

@שוש אשיש די זעלבע ציונים וואס האבן געזאגט בשעת'ן קריג רק בדם... האבן נאכן קריג געזאגט אז אויב זאל עס קאסטן פאר כלל ישראל א זיבעטע מיליאן איז עס אויכעט ווערד דער מדינה
ווייסעך נישט וויאזוי מען קען זיין אזוי הארצלאז אין א צייט ווען די זיבעטע מיליאן האלט אינמיטן גיסן אזוי טראגיש און די בלוט איז נאך ווארעם ווי קען מען פארטיידיגען אזעלכע פארברעכער?

[שוש אשיש]

@שוש אשיש די זעלבע ציונים וואס האבן געזאגט בשעת'ן קריג רק בדם... האבן נאכן קריג געזאגט אז אויב זאל עס קאסטן פאר כלל ישראל א זיבעטע מיליאן איז עס אויכעט ווערד דער מדינה
ווייסעך נישט וויאזוי מען קען זיין אזוי הארצלאז אין א צייט ווען די זיבעטע מיליאן האלט אינמיטן גיסן אזוי טראגיש און די בלוט איז נאך ווארעם ווי קען מען פארטיידיגען אזעלכע פארברעכער?

איך פארשטיי נישט וואס דו ווילסט.
בל’’נ וועל איך זיך באציען צו דעם קלארער, אבער אין 1 ווארט:
וויבאלד עס זענען ’געווען’ געוויסע ציונים וואס האבן געזאגט וכו’ מיינט עס אז יעצט איז נישט דא...
ניסים?
א התעוררות תשובה?
אז פרייע זענען אונזערע ברודער?
אז מזרחי האט א געוויסע מקום אין כלל ישראל?
וואס ווילסטו זאגן, אז געוויסע פון די ערשטע דור ציונים זענען געווען געמיינע יונגען?

[פרייליך]

@שוש אשיש די זעלבע ציונים וואס האבן געזאגט בשעת'ן קריג רק בדם... האבן נאכן קריג געזאגט אז אויב זאל עס קאסטן פאר כלל ישראל א זיבעטע מיליאן איז עס אויכעט ווערד דער מדינה
ווייסעך נישט וויאזוי מען קען זיין אזוי הארצלאז אין א צייט ווען די זיבעטע מיליאן האלט אינמיטן גיסן אזוי טראגיש און די בלוט איז נאך ווארעם ווי קען מען פארטיידיגען אזעלכע פארברעכער?

איך פארשטיי נישט וואס דו ווילסט.
בל’’נ וועל איך זיך באציען צו דעם קלארער, אבער אין 1 ווארט:
וויבאלד עס זענען ’געווען’ געוויסע ציונים וואס האבן געזאגט וכו’ מיינט עס אז יעצט איז נישט דא...
ניסים?
א התעוררות תשובה?
אז פרייע זענען אונזערע ברודער?
אז מזרחי האט א געוויסע מקום אין כלל ישראל?
וואס ווילסטו זאגן, אז געוויסע פון די ערשטע דור ציונים זענען געווען געמיינע יונגען?

נישט 'געוויסע' און נישט די 'ערשטע דור'
עד היום זענען דאס די מנהיגי המדינה
אידיש בלוט איז ביי זיי הפקר, גענוי ווי חילול שבת איז ביי זיי זירא, און כל התורה כולה איז ביי זיי גארנישט, גענוי אזוי איז אידיש בלוט ביי זיי זירא,
די חידוש איז וויאזוי א איד וואס זאגט אז ער ליינט טעגליך קרי"ש קען ממליץ זיין גוטס אויף אזעלכע וועלטס פארברעכער.

[שוש אשיש]

@שוש אשיש די זעלבע ציונים וואס האבן געזאגט בשעת'ן קריג רק בדם... האבן נאכן קריג געזאגט אז אויב זאל עס קאסטן פאר כלל ישראל א זיבעטע מיליאן איז עס אויכעט ווערד דער מדינה
ווייסעך נישט וויאזוי מען קען זיין אזוי הארצלאז אין א צייט ווען די זיבעטע מיליאן האלט אינמיטן גיסן אזוי טראגיש און די בלוט איז נאך ווארעם ווי קען מען פארטיידיגען אזעלכע פארברעכער?

איך פארשטיי נישט וואס דו ווילסט.
בל’’נ וועל איך זיך באציען צו דעם קלארער, אבער אין 1 ווארט:
וויבאלד עס זענען ’געווען’ געוויסע ציונים וואס האבן געזאגט וכו’ מיינט עס אז יעצט איז נישט דא...
ניסים?
א התעוררות תשובה?
אז פרייע זענען אונזערע ברודער?
אז מזרחי האט א געוויסע מקום אין כלל ישראל?
וואס ווילסטו זאגן, אז געוויסע פון די ערשטע דור ציונים זענען געווען געמיינע יונגען?

נישט 'געוויסע' און נישט די 'ערשטע דור'
עד היום זענען דאס די מנהיגי המדינה
אידיש בלוט איז ביי זיי הפקר, גענוי ווי חילול שבת איז ביי זיי זירא, און כל התורה כולה איז ביי זיי גארנישט, גענוי איז אידיש בלוט ביי זיי זירא,
די חידוש איז וויאזוי א איד וואס זאגט אז ער ליינט טעגליך קרי"ש קען ממליץ זיין גוטס אויף אזעלכע וועלטס פארברעכער.

איך פרעג דיר נאכאמאל וואו האסטו געזען אז איך בין מליץ?
וואס האט דאס מיט די אויבענדערמאנטע פראגעס?!!
ענטפער אויף די פראגעס, בנוגע געוויסע אדער נישט איז א שמועס פאר זיך, איבער וויפיל פרומע ציונים זענען געווען, און איבער וויפיל פראצענט פון ציונים האבן געהאלטן פון ’רק בדם’.
אויב האסטו געווילט זאגן אז דו ביסט נישט מסכים מיט מיינע ווערטער, דאן שטעל זיך דא אפ, מלאכתך כבר נעשה.
אלע דא ווייסן די שיטות פון רוב באנוצער’ס דא.

[שמות]

שוין, א קליינע ווידוי דברים:

לכבוד חברינו הותיק @שוש אשיש. מצד די הנהלה גלייב איך אז מ'דארף נאר קוקן די פארשריפטן און אליינס עס אפלערנען... אבער מצדי וויל איך פרובירן דאס אויסצושמועסן, אולי נבא אל הבירור.

ציונות איז ביי אלע גדולי ישראל (למעט המזרחי) געווען דער נסיון הדור, חזיר טריף.

פארוואס? נישט ווייל זיי זענען משכילים אדער כופרים, ערשטנס ווייל נישט אלע זענען געווען און צווייטנס ווייל דאס איז שוין געווען בסעפאר אויך אוטן האט ניש טגעמוז טראגן דאס נאמען ציונות.

נאר, דער עצם געדאנק פון זיך נעמען ארץ ישראל אלס א לאנד בכח הזרוע, איז געווען אפגעפרעגט אלס א כפירה ומרידה בה', ביי אלע גדולי ישראל, חסידישע און אויבערלענדישע און ליטווישע צוגלייך, אן אריינגיין אין דיוקים פון פארשידענע מהלכים דערין, צי ווי דער מהריי"ץ אלס טוישן דאס דמות פון כלל ישראל צו נאציאנאליזם, צי ווי דער ויואל משה אלס שלש שבועות וואס איז געווען הייליג ביי כלל ישראל מיט א פשטות, אפגעזען ווער ס'איז אריין אינעם עיון שבדבר און ווער נישט, דאס איז געווען דער שטעלונג קליפ און קלאר.
פלאץ...

עד כאן הנראה לעניית דעתי.

האפענטליך וועל איך זיך באציען צו דיין גאנצע תגובה, אבל עכשיו אין הזמן איתי.
נאר 2 קליינע באמערקונגען;
1- אידטיש איז א הייליג פלאץ, און נישט נאר דאס, נאכמער, עס איז א קנאי’שע מקום.
איך האב קיין פראבלעם מיט דעם.
אבער אויב דו ווילסט דא האבן באבוב, בעלזא, וויזשניץ, סקווירא אא’’וו מוזסטו זיך רעכנען אז אויב דו גייסט שרייבן עפעס אנטקעגן חיילים, פרייע, מזרח’יסטען, ניסים, התעוררות תשובה, חיזוק פאר די חיילים אא’’וו באבעלסטו אויף בלוט פון די קרייזען.
דערנאך האסטו צוויי אפציעס.
די ערשטע איז צו טון ווי אייוועלט און מעקן וואס עס שטימט נישט מיט שיטת ויוא’’מ.
די צווייטע איז צו לאזן אויסרעדן, און דאס איז לפענ’’ד עפעס וואס וועט מאכן די הנהלה דא שטארק שוויצן.
וויפיל מאל האב אנכי הקטן נישט מגיב געווען, איינפאך דערפאר ווייל אין יסוד האבן מיר צווישענשיידן וואס פאסט נישט דאהי?!
איך גלייב אז כמוני איז געווען נאך צענדליגע וואס געוויסע תגובות רופען ארויס בייז בלוט, און צוליב רעספעקט/פחד/איידעלקייט/יאוש האבן זיי נישט מגיב געווען.

2- דו שרייבסט מיט א זיכערקייט איבער די איסור איבער די עצם מדינה, ווייסטו אז עס איז געווען א זעקס שעה’דיגע דיון אין די כנסיה הגדולה איבער א מדינה ע’’פ תורה?!

--
https://www.hamichlol.org.il/%D7%94%D7% ... 7%9C%D7%94

נאום פתיחה: הרב אלחנן וסרמן. בין דבריו אמר: ”אם המדינה היתה מוקמת על יסודות התורה והעם היהודי היה חי בה עפ"י התורה - הרי זו ברכה שאין למעלה הימנה, ומקרא דיבר הכתוב וראו כל עמי הארץ כי שם ה' נקרא עליך ויראו ממך, ומכלל הן אתה שומע לאו”[3].
החלטה חשובה: הכרזת מועצת גדולי התורה על האיסור לוותר על גבולות ארץ ישראל

און קוק אויך דא, ישיבות מועצת גדולי התורה, נאומים; שפעטער קוק אין: החלטות מועצת גדולי התורה
https://www.hamichlol.org.il/%D7%94%D7% ... 7%99%D7%AA

מנהלים, אויב עס פאסט נישט ביטע מעקן, ובדיוק על זה דיברתי, די וויכוח איז איבער יסודות און נישט אלעס קען מען שרייבן (מיט פולקאמע פארשטענדעניש!) אין א סאטמערע סייט!

דעת תורתו פון הרב אלחנן וסרמן הי"ד ביי דעם כנסיה הגדולה, "ואף אם תהא בנויה על יסודות הדת, מפני שזהו כעין כפירה באמונת ביאת המשיח."
https://www.hebrewbooks.org/pdfpager.as ... 5&pgnum=10
דא האט איר דו דרשה, זעהט נישט אויס ער זאל האבן געזאגט דו ווערטער, בכלל דברי פתיחה איז לכאורה געזאגט געווארן דורך ר' אליעזר סילבר
https://beta.hebrewbooks.org/pdfpager.a ... t=&pgnum=8
סייווי אפי' דו תומכים איז געווען נאר ע"פ חוקי התורה.
דו סייט איר קוואטירט זעהט נישט אויס צו זיין א בר סמכא.

[שוש אשיש]

לכבוד חברינו הותיק @שוש אשיש. מצד די הנהלה גלייב איך אז מ'דארף נאר קוקן די פארשריפטן און אליינס עס אפלערנען... אבער מצדי וויל איך פרובירן דאס אויסצושמועסן, אולי נבא אל הבירור.

ציונות איז ביי אלע גדולי ישראל (למעט המזרחי) געווען דער נסיון הדור, חזיר טריף.

פארוואס? נישט ווייל זיי זענען משכילים אדער כופרים, ערשטנס ווייל נישט אלע זענען געווען און צווייטנס ווייל דאס איז שוין געווען בסעפאר אויך אוטן האט ניש טגעמוז טראגן דאס נאמען ציונות.

נאר, דער עצם געדאנק פון זיך נעמען ארץ ישראל אלס א לאנד בכח הזרוע, איז געווען אפגעפרעגט אלס א כפירה ומרידה בה', ביי אלע גדולי ישראל, חסידישע און אויבערלענדישע און ליטווישע צוגלייך, אן אריינגיין אין דיוקים פון פארשידענע מהלכים דערין, צי ווי דער מהריי"ץ אלס טוישן דאס דמות פון כלל ישראל צו נאציאנאליזם, צי ווי דער ויואל משה אלס שלש שבועות וואס איז געווען הייליג ביי כלל ישראל מיט א פשטות, אפגעזען ווער ס'איז אריין אינעם עיון שבדבר און ווער נישט, דאס איז געווען דער שטעלונג קליפ און קלאר.
פלאץ...

עד כאן הנראה לעניית דעתי.

האפענטליך וועל איך זיך באציען צו דיין גאנצע תגובה, אבל עכשיו אין הזמן איתי.
נאר 2 קליינע באמערקונגען;
1- אידטיש איז א הייליג פלאץ, און נישט נאר דאס, נאכמער, עס איז א קנאי’שע מקום.
איך האב קיין פראבלעם מיט דעם.
אבער אויב דו ווילסט דא האבן באבוב, בעלזא, וויזשניץ, סקווירא אא’’וו מוזסטו זיך רעכנען אז אויב דו גייסט שרייבן עפעס אנטקעגן חיילים, פרייע, מזרח’יסטען, ניסים, התעוררות תשובה, חיזוק פאר די חיילים אא’’וו באבעלסטו אויף בלוט פון די קרייזען.
דערנאך האסטו צוויי אפציעס.
די ערשטע איז צו טון ווי אייוועלט און מעקן וואס עס שטימט נישט מיט שיטת ויוא’’מ.
די צווייטע איז צו לאזן אויסרעדן, און דאס איז לפענ’’ד עפעס וואס וועט מאכן די הנהלה דא שטארק שוויצן.
וויפיל מאל האב אנכי הקטן נישט מגיב געווען, איינפאך דערפאר ווייל אין יסוד האבן מיר צווישענשיידן וואס פאסט נישט דאהי?!
איך גלייב אז כמוני איז געווען נאך צענדליגע וואס געוויסע תגובות רופען ארויס בייז בלוט, און צוליב רעספעקט/פחד/איידעלקייט/יאוש האבן זיי נישט מגיב געווען.

2- דו שרייבסט מיט א זיכערקייט איבער די איסור איבער די עצם מדינה, ווייסטו אז עס איז געווען א זעקס שעה’דיגע דיון אין די כנסיה הגדולה איבער א מדינה ע’’פ תורה?!

--
https://www.hamichlol.org.il/%D7%94%D7% ... 7%9C%D7%94

נאום פתיחה: הרב אלחנן וסרמן. בין דבריו אמר: ”אם המדינה היתה מוקמת על יסודות התורה והעם היהודי היה חי בה עפ"י התורה - הרי זו ברכה שאין למעלה הימנה, ומקרא דיבר הכתוב וראו כל עמי הארץ כי שם ה' נקרא עליך ויראו ממך, ומכלל הן אתה שומע לאו”[3].
החלטה חשובה: הכרזת מועצת גדולי התורה על האיסור לוותר על גבולות ארץ ישראל

און קוק אויך דא, ישיבות מועצת גדולי התורה, נאומים; שפעטער קוק אין: החלטות מועצת גדולי התורה
https://www.hamichlol.org.il/%D7%94%D7% ... 7%99%D7%AA

מנהלים, אויב עס פאסט נישט ביטע מעקן, ובדיוק על זה דיברתי, די וויכוח איז איבער יסודות און נישט אלעס קען מען שרייבן (מיט פולקאמע פארשטענדעניש!) אין א סאטמערע סייט!

דעת תורתו פון הרב אלחנן וסרמן הי"ד ביי דעם כנסיה הגדולה, "ואף אם תהא בנויה על יסודות הדת, מפני שזהו כעין כפירה באמונת ביאת המשיח."
https://www.hebrewbooks.org/pdfpager.as ... 5&pgnum=10
דא האט איר דו דרשה, זעהט נישט אויס ער זאל האבן געזאגט דו ווערטער, בכלל דברי פתיחה איז לכאורה געזאגט געווארן דורך ר' אליעזר סילבר
https://beta.hebrewbooks.org/pdfpager.a ... t=&pgnum=8
סייווי אפי' דו תומכים איז געווען נאר ע"פ חוקי התורה.
דו סייט איר קוואטירט זעהט נישט אויס צו זיין א בר סמכא.

שוין, לאמיר מאכן סדר...
@דער תהלים האט געזאגט אז די עצם רעיון פון א מדינה ע’’פ תורה איז נישט געווען קיין אפציע ביי גדו’’י.
אויף דעם האב איך רעאגירט אז יא.
זאגסטו אז עס נישט געווען ר’’א וואסערמאן הי’’ד.
ענטפער יעך אז א חלק פון זיין התנגדות וואס דו האסט אראפגעברענגט ווערט אויך דערמאנט אין די לינקס וואס איך האב געברענגט. בכלל, נעם נאר אפיר א פראטאקאל וועסטו זען צו ער האט דארט געהאלטן א נאום פתיחה און וואס עס איז די תוכן הדברים
אבער נישט דאס איז די נושא, נאר די נושא איז וויאזוי האבן די אגודאים אנקוקט א פרומע רעיון ציוני און לית מאן דפליג איבער וואס איז געווען די נושא הכנסייה ומסקנותיו.
ווילסטו זאגן אז ר’’א זצ’’ל האט געהאלטען אזויווי דו ציטירסט פון דעם בעל הפרדס? נו נו, נישט דאס איז די נושא (כאטש אז א בליק אין די פראטאקאלען וועלן אויפווייזען גענצליך אנדערש)

די מקור דארט איז פון דער ירושלים’ע ר’ משה בלוי ז’’ל וואס דייקא ביי די קנאים ווערט ער גערופן א בר סמכא, און איז געווען אנטקעגן א מעפ’’ת.

אגב, אין די מקורות וואס דו ברענגסט אפיר זעט מען אויך אז רוב האבן יא געהאלטן פון א מדינה ע’’פ תורה, און דאס איז אויך אן ענטפער פאר @זאב
--
בכל מקרה, איך פרעזענליך בין שטאלץ צו זיין א טייל פון א פאלק וואס פארמאגט אידן ווי הרי’’ח זוננפלד זצ’’ל, סאטמער רב זצ’’ל, רבי עמרם זצ’’ל און רמד’’ב הלוי בעק זצ’’ל.
אזוי אויך קוק יעך נישט קרום איבער אלע פעולות פון נטו’’ק און אויך נישט פון די כהנא’יסטען, יעקב אע’’ה האט זיך געגרייט לדורון תפילה ומלחמה, און דער רמב’’ן זאגט שוין אז דאס איז די דרך אין גלות.
מיין תפקיד און פלאן איז נישט צו זיך טענה’ן/דינגען/ מוכיח זיין אז די אדער יענע צד איז גערעכט, סך הכל האב איך געשריבן איבער די מצב אין אידטיש און פראבירט צו מעורר זיין די הנהלה איבער א שניט וואס זיי זאלן נעמען.
חוץ פון נאך ענטפערן פאר @דער תהלים איד וואס אנבאלאנגט מיט אידטיש, האלט איך אז עס נישט ריכטיג צו שרייבן פאר סאטמערע חסידים אנדערש ווי מען האט זיי ערצויגען, און אזוי אויך קלער איך אז עס וועט בלויז ברענגען ענדלאזע זינלאזע וויכוחים

[פרייליך]

מאכסט א מישמאש פון מינים אינאיינעם מיט מאמינים
די וועלט איז היינט געשלאגן מיט די מערבבי אור וחושך בנשימה אחת, כאילו עפעס א ברייטקייט איז זיי באפאלען צו זיין א חכם וואס קען זיין קעגן ציונות און צוזאמען מיט די מדינה בחדא מחתא

א חוץ די פאר אויסגעשפראכענע ציוניסטען האט קיינער נישט מצדיק געווען קיין מעשה רציחה אויף די אראבער בשם התורה

זיכסט צו שרייבן און ליינען זאכן נגד התורה? די געוועב איז פיל מיט אפיקורסים למיניהם, וואס ווילסטו דא פון אידן וואס שטייען ווייט דערפון

[וואוילער]

זיכסט צו שרייבן און ליינען זאכן נגד התורה? די געוועב איז פיל מיט אפיקורסים למיניהם, וואס ווילסטו דא פון אידן וואס שטייען ווייט דערפון

האלט אייך רואיג ביטע.
יעדער האט די רעכט צו אויסשמועסן זיין מיינונג, און אונז האמיר הנאה צו האבן דא נאך קאליר חוץ סאטמאר מיט נטו״ק.

פארשטייט זיך אז אלעס האט גדרים, אבער ווילאנג מ'שמועסט נארמאל, מ'רעדט נאר וואס די תורה (און הנהלה) לאזט, ביטע פארשיקט נישט קיינעם.

[שוש אשיש]

מאכסט א מישמאש פון מינים אינאיינעם מיט מאמינים
די וועלט איז היינט געשלאגן מיט די מערבבי אור וחושך בנשימה אחת, כאילו עפעס א ברייטקייט איז זיי באפאלען צו זיין א חכם וואס קען זיין קעגן ציונות און צוזאמען מיט די מדינה בחדא מחתא

א חוץ די פאר אויסגעשפראכענע ציוניסטען האט קיינער נישט מצדיק געווען קיין מעשה רציחה אויף די אראבער בשם התורה

זיכסט צו שרייבן און ליינען זאכן נגד התורה? די געוועב איז פיל מיט אפיקורסים למיניהם, וואס ווילסטו דא פון אידן וואס שטייען ווייט דערפון

כ’גיי דיר נישט ענפערן איבער דיין פראגע אויב מצדיק אדער נישט.
איך ערלויב דיר צו פאנטאזירען אז איך האב במסורה אנדערש באקומען.
אויף די צווייטע חלק וועל איך יא רעאגירען: היא היא אשר דיברתי, איך גיי חלילה נישט שרייבן אין אזא מקום עפעס אנטקעגן די רוח, און קוק, וועסטו זען אז איך האב געשריבן, ריכטיג?
און אויך שטייט די סיבה פארוואס איך האב יא געשריבן, ריכטיג?

אויב איז עס נישט גענוג קלאר, דאן צום לעצט: א פלאץ וואס וויל אז אגודאים זאלן זיך טרעפן די פלאץ דא דארף טון איינס פון די צוויי:
1- אדער נישט צולאזן תגובות וואס ברענגט היץ פאר די אגודאים
2- לאזן די אגודאים רעדן דאס וואס דו ווילסט נישט הערן.
בנוגע די מנהלים: כל הכבוד פאר’ן גיין צווישען די טראפען, אבער לפענ’’ד, אויב עס איז אין פלאן פאר א שווערע טרעפיק פארקער דאהי, דאן וועט איינס פון די צוויי אפציעס זיין אוממיידבאר.

[שמות]

האפענטליך וועל איך זיך באציען צו דיין גאנצע תגובה, אבל עכשיו אין הזמן איתי.
נאר 2 קליינע באמערקונגען;
1- אידטיש איז א הייליג פלאץ, און נישט נאר דאס, נאכמער, עס איז א קנאי’שע מקום.
איך האב קיין פראבלעם מיט דעם.
אבער אויב דו ווילסט דא האבן באבוב, בעלזא, וויזשניץ, סקווירא אא’’וו מוזסטו זיך רעכנען אז אויב דו גייסט שרייבן עפעס אנטקעגן חיילים, פרייע, מזרח’יסטען, ניסים, התעוררות תשובה, חיזוק פאר די חיילים אא’’וו באבעלסטו אויף בלוט פון די קרייזען.
דערנאך האסטו צוויי אפציעס.
די ערשטע איז צו טון ווי אייוועלט און מעקן וואס עס שטימט נישט מיט שיטת ויוא’’מ.
די צווייטע איז צו לאזן אויסרעדן, און דאס איז לפענ’’ד עפעס וואס וועט מאכן די הנהלה דא שטארק שוויצן.
וויפיל מאל האב אנכי הקטן נישט מגיב געווען, איינפאך דערפאר ווייל אין יסוד האבן מיר צווישענשיידן וואס פאסט נישט דאהי?!
איך גלייב אז כמוני איז געווען נאך צענדליגע וואס געוויסע תגובות רופען ארויס בייז בלוט, און צוליב רעספעקט/פחד/איידעלקייט/יאוש האבן זיי נישט מגיב געווען.

2- דו שרייבסט מיט א זיכערקייט איבער די איסור איבער די עצם מדינה, ווייסטו אז עס איז געווען א זעקס שעה’דיגע דיון אין די כנסיה הגדולה איבער א מדינה ע’’פ תורה?!

--
https://www.hamichlol.org.il/%D7%94%D7% ... 7%9C%D7%94

נאום פתיחה: הרב אלחנן וסרמן. בין דבריו אמר: ”אם המדינה היתה מוקמת על יסודות התורה והעם היהודי היה חי בה עפ"י התורה - הרי זו ברכה שאין למעלה הימנה, ומקרא דיבר הכתוב וראו כל עמי הארץ כי שם ה' נקרא עליך ויראו ממך, ומכלל הן אתה שומע לאו”[3].
החלטה חשובה: הכרזת מועצת גדולי התורה על האיסור לוותר על גבולות ארץ ישראל

און קוק אויך דא, ישיבות מועצת גדולי התורה, נאומים; שפעטער קוק אין: החלטות מועצת גדולי התורה
https://www.hamichlol.org.il/%D7%94%D7% ... 7%99%D7%AA

מנהלים, אויב עס פאסט נישט ביטע מעקן, ובדיוק על זה דיברתי, די וויכוח איז איבער יסודות און נישט אלעס קען מען שרייבן (מיט פולקאמע פארשטענדעניש!) אין א סאטמערע סייט!

דעת תורתו פון הרב אלחנן וסרמן הי"ד ביי דעם כנסיה הגדולה, "ואף אם תהא בנויה על יסודות הדת, מפני שזהו כעין כפירה באמונת ביאת המשיח."
https://www.hebrewbooks.org/pdfpager.as ... 5&pgnum=10
דא האט איר דו דרשה, זעהט נישט אויס ער זאל האבן געזאגט דו ווערטער, בכלל דברי פתיחה איז לכאורה געזאגט געווארן דורך ר' אליעזר סילבר
https://beta.hebrewbooks.org/pdfpager.a ... t=&pgnum=8
סייווי אפי' דו תומכים איז געווען נאר ע"פ חוקי התורה.
דו סייט איר קוואטירט זעהט נישט אויס צו זיין א בר סמכא.

שוין, לאמיר מאכן סדר...
@דער תהלים האט געזאגט אז די עצם רעיון פון א מדינה ע’’פ תורה איז נישט געווען קיין אפציע ביי גדו’’י.
אויף דעם האב איך רעאגירט אז יא.
זאגסטו אז עס נישט געווען ר’’א וואסערמאן הי’’ד.
ענטפער יעך אז א חלק פון זיין התנגדות וואס דו האסט אראפגעברענגט ווערט אויך דערמאנט אין די לינקס וואס איך האב געברענגט. בכלל, נעם נאר אפיר א פראטאקאל וועסטו זען צו ער האט דארט געהאלטן א נאום פתיחה און וואס עס איז די תוכן הדברים
אבער נישט דאס איז די נושא, נאר די נושא איז וויאזוי האבן די אגודאים אנקוקט א פרומע רעיון ציוני און לית מאן דפליג איבער וואס איז געווען די נושא הכנסייה ומסקנותיו.
ווילסטו זאגן אז ר’’א זצ’’ל האט געהאלטען אזויווי דו ציטירסט פון דעם בעל הפרדס? נו נו, נישט דאס איז די נושא (כאטש אז א בליק אין די פראטאקאלען וועלן אויפווייזען גענצליך אנדערש)

די מקור דארט איז פון דער ירושלים’ע ר’ משה בלוי ז’’ל וואס דייקא ביי די קנאים ווערט ער גערופן א בר סמכא, און איז געווען אנטקעגן א מעפ’’ת.

אגב, אין די מקורות וואס דו ברענגסט אפיר זעט מען אויך אז רוב האבן יא געהאלטן פון א מדינה ע’’פ תורה, און דאס איז אויך אן ענטפער פאר @זאב
--
בכל מקרה, איך פרעזענליך בין שטאלץ צו זיין א טייל פון א פאלק וואס פארמאגט אידן ווי הרי’’ח זוננפלד זצ’’ל, סאטמער רב זצ’’ל, רבי עמרם זצ’’ל און רמד’’ב הלוי בעק זצ’’ל.
אזוי אויך קוק יעך נישט קרום איבער אלע פעולות פון נטו’’ק און אויך נישט פון די כהנא’יסטען, יעקב אע’’ה האט זיך געגרייט לדורון תפילה ומלחמה, און דער רמב’’ן זאגט שוין אז דאס איז די דרך אין גלות.
מיין תפקיד און פלאן איז נישט צו זיך טענה’ן/דינגען/ מוכיח זיין אז די אדער יענע צד איז גערעכט, סך הכל האב איך געשריבן איבער די מצב אין אידטיש און פראבירט צו מעורר זיין די הנהלה איבער א שניט וואס זיי זאלן נעמען.
חוץ פון נאך ענטפערן פאר @דער תהלים איד וואס אנבאלאנגט מיט אידטיש, האלט איך אז עס נישט ריכטיג צו שרייבן פאר סאטמערע חסידים אנדערש ווי מען האט זיי ערצויגען, און אזוי אויך קלער איך אז עס וועט בלויז ברענגען ענדלאזע זינלאזע וויכוחים

וואס מ'האט ארום גערעדט ביי דעם כנסת הגדולה איז פאבליק אינפארמאציע זאכן וואס איז געדריקט געווארן בשעת מעשה. ווען איינער ציטירט פון א ספר געדרוקט 50-40 יאר שפעטער ממש פארקערט פון וואס איז געשריבן געווארן בשעת מעשה איז עס נישט באגלייבט.
זאל ער ניצן וועמנס נאמען ער וויל, דערצו ווען ס'איז נאר מיט א שינוי פון צוויי דריי ווערטער און מ'האט שוין א פרישע דעת תורה. דו דרשה האב איך צו געברענגט, זיין מסקנה אקעגן משום אמונת אין ביאת המשיח איז געווען פארשפרייט איבעראל בשעתו.
אגב אין סאטמער האט מען נישט סתם באהאלטן דו אלע זאכן כאילו מ'האט פארקויפט לאקשן אלע יארן, ניין א לענגס און א ברייט און מושיען של ישראל חלק י' (געדענק נישט יעצט אויף זיכער געליינט יארן צוריק) עיי"ש.
מקורות זאגן נישט אז רוב האבן געהאלטן פון א מדינה ע"פ תורה, (וואס איר האט דאס סייווי נישט - איז עס סתם א ויכוח לשם ויכוח)
ס"ה האבן זיי נישט געוואלט ארויסקומען ברבים משום כשם שמצוה לומר זיי האבן געהאלטן אז דו ציונים פרעגן זיי סייווי נישט און אויב געלאנגט עס פאר דו ציונים וועט א חרדי נישט קענען דארט וואינען איז זענען זיי ארויסגעקומן בחיוב אויף מלחמה אויף חוקי התורה.
עיין במקטוביץ ועד ה' אייר אריכות הדברים מפיהם ומפי כתבם.
און רבי אלחנן וואסערמאן האט דארט געהאלטן אז מען דארף יא ארויסקומען ברבים און דו החלטה איז געווען אז נישט און ער מיט אנדערע האבן אנטלאפן פון דארט צום סוף ווען ער געזעהן אז עס גייט סייווי נישט ווי אזוי ער וויל.
און סתם ככה טייל פון דו חסידים איר האט אויסגערעכנט זענען זייערע מנהיגים בשעתו קלאר געווען אפילו אקעגן דו אגודה, איז דאך סתם א סקעם אפיר קראצן עפעס וואס האט מיט זיין נישט קיין שייכות.

[שוש אשיש]

שוין, א קליינע ווידוי דברים:

לכבוד חברינו הותיק @שוש אשיש. מצד די הנהלה גלייב איך אז מ'דארף נאר קוקן די פארשריפטן און אליינס עס אפלערנען... אבער מצדי וויל איך פרובירן דאס אויסצושמועסן, אולי נבא אל הבירור.

ציונות איז ביי אלע גדולי ישראל (למעט המזרחי) געווען דער נסיון הדור, חזיר טריף.

פארוואס? נישט ווייל זיי זענען משכילים אדער כופרים, ערשטנס ווייל נישט אלע זענען געווען און צווייטנס ווייל דאס איז שוין געווען בעפאר אויך און האט נישט געמוזט טראגן דאס נאמען ציונות.

נאר, דער עצם געדאנק פון זיך נעמען ארץ ישראל אלס א לאנד בכח הזרוע, איז געווען אפגעפרעגט אלס א כפירה ומרידה בה', ביי אלע גדולי ישראל, חסידישע און אויבערלענדישע און ליטווישע צוגלייך, אן אריינגיין אין דיוקים פון פארשידענע מהלכים דערין, צי ווי דער מהריי"ץ אלס טוישן דאס דמות פון כלל ישראל צו נאציאנאליזם, צי ווי דער ויואל משה אלס שלש שבועות וואס איז געווען הייליג ביי כלל ישראל מיט א פשטות, אפגעזען ווער ס'איז אריין אינעם עיון שבדבר און ווער נישט, דאס איז געווען דער שטעלונג קליפ און קלאר.

סוי, דער עבר איז קלארער פון קלאר.

נאך די מלחמה, און נאך הקמת המדינה, איז געווארן א שטיקל צומישעניש אין די קארטן.

פארוואס? ס'איז געווען א הוה אמינא אז די תורה האט זיך געטוישט? אדער רעדט מען דא פון זאכן וואס זענען "אסור לכתחילה ומותר בדיעבד"? ניין... ח"ו. נאר וואס, מצד אחד איז געווען דער נסיון זייער גרויס ביים המון עם, מען האט געזען אין די מדינה ווי א קישעלע פאר אויסגעמאטערטע דערשלאגענע מענטשן (ואכמ"ל שזה היתה אחיזת עינים), ומצד שני איז געווארן א מצוה פון "אריינגיין אויפטון".

למעשה, ביי די ליטווישע איז די ליניע געווען קלאר אז "מען גייט אריין כאילו כפאו שד" ווי רבי אברהם גענעחאווסקי שרייבט. דאס איז געווען דער ליניע, און איך מיין אז דער ליניע האט קיינמאל נישט געהאט קיין שפאלט, אפילו נישט ביי הרב שטיינמטן ז"ל. פארשטייט זיך ס'איז דא אסאך זאכן וואס קומען אריין אינצווישן, ווי געלט נעמען, ועוד, און פארשטייט זיך אז דאס ציונות קומט אריין נאטורליך פון וואוינען דארט אונטער די שוץ פון זיי, און ווערן א טייל פונעם פאליטישן סיסטעם, אבער אין יסוד איז אלעס געגאנגען על זה הדרך. זיי זענען כופרים, אונז זעמיר נישט די מדינה, אבער אונז שתדל מיר ביי זיי פאר אונזער וואוילזיין דורכ'ן זיך חנפנען וכו'.

ווידער ביי די חסידישע איז שוין גלייך אין אנהויב געווארן היבש מער צומישט, ס'איז געווארן אריינגעמישט חסידישע ציונות... לאמיר עס זאגן קלאר. אהבת ישראל... ישראל אעפ"י שחטא... דער אויבערשטער מאכט חסדים דורך זיינע שוואכע קינדער... א שפראך וואס איז שוין נאנטער צו די מזרחי.

די גרעסטע נסיון איז געווען די פאר יאר פונעם 6-טאגיקער מלחמה ביז'ן יו"כ מלחמה. ואכמ"ל. די "צומישטע חסידישע ציונות" האט באמת נישט קיין ליניע, יעדער רבי האט זיך זיינע מהלכים, און יעדע תקופה האט זיך זיינע מצבים.

דער צומישטקייט האלט אן עד היום, און כדי נישט צו באליידיגן קיינעם וועל איך נישט אריינגיין אין משלים, וואס איז מסתמא נישט ערלויבט דא, אבער ס'איז היבש מבהיל על הרעיון, ווי ווייט איינער איז פון צווייטן, און ווי ווייט איין תקופה איז פונעם אנדערן. עס איז "נישט" דא קיין 'ליניע'.

נחזור לענינינו. די סאטמאר'ע אידן האבן יא זייער א קלארע ליניע. די ליניע איז די זעלבע ווי אלע אונזערע זיידעס און רבי'ס מיט 100 יאר צוריק און ארויף.

אלזא, ביי סאטמאר'ע אידן איז דער ליטווישער כפאו-שד דרך נישט קיין ציונות, נאר אגודאיזם. אבער די חסידישע סארט מהלכים פון ממליץ טוב זיין וכו', דאס איז שוין יא ריין ציונות. דאס איז די סאטמארע שטעלונג.

יעצט, לויט סאטמאר דארף מען נישט אנקומען צו סאטמאר רב זצוק"ל. ווי שטייט אין די פארשריפטן? דער חפץ חיים... ציונות איז עמלק! און פארטיג. אונזער חוב אויף דער וועלט איז אויסצומעקן עמלק פון אונזער הארץ, נישט צו טערפן מליצות ישרות אויף עמלק! דאס לאזן מיר פארן בי"ד של מעלה לרחם על הנידחים רח"ל, אבער אונז זעמיר נישט גרייט צו פארפלעקן אונזערע הערצער ח"ו. (וע"ז אמר הרה"ק מסאטמאר נשתכח תורת הבע"ש, והדברים עתיקים).

ממילא ווען מען רעדט די סארט שפראך, אפילו אויב מען האט עפעס א רבי'ן וכדו' אויף וועמען זיך אנצולאנען, איז דאס ביי סאטמארע אידן ווייטער "ריין ציונות", און ציונות איז עמלק, און אידטיש איז א הייליג פלאץ...

עד כאן הנראה לעניית דעתי.

אל כבוד החכם הנחמד והרהוט @דער תהלים איד
איבער די עבר האב איך דיר שוין גענטפערט אין א פריערדיגע תגובה, איבער די כנסיה הגדולה.

סתם נייגעריג, דער דגל יום העצמאות אין פאנעוויזש ע’’פ הוראת הגאב’’ד פונוביז’ זצ’’ל איז אין גדר ’כפאו שד’?
די אלע ליטווישע גדולים וועלכע האבן זיך בייטייליגט ביי די ה’ אייר פייערונגען זענען כאילו וכו’?

דו ביסט מחלק צווישן מתנגדים-חסידים, דו פארשטייסט אז די אידטיש באנוצער זענען לכה’’פ 99 פראצענט חסידים און די סייט ברויך זיין פריינטלעך צו זיי?
בנוגע די איצטיגע מלחמה ווייסטו וויפיל חסידי’שע רביים וואס זייערע חסידים זענען אפיציעל געלאדענט דא
האבן געמאכט א מי שברך, אדער געגאנגען שטיצען חיילים.
נעם למשל בויאן, קארלין, וויזשניץ, אמשינוב אא’’וו.
נניח אז די היסטאריע איז פונקט ווי דו זאגסט, וועט דאס אבער מאכן אז זייערע חסידים און אנדערע וועלכי שעצן זיי זאלן יעצט שפירען באקוועם דא?

ווייסטו וואס דער ח’’ח זצ’’ל האט זיך אויסגעדרוקט איבער הצהרת בלפור? און הגרי’’ח זאנענפעלד? זי’’ע.

יעצט, 100 פראצענט אז אידטיש איז הייליג.
נאך א מאה’לע אין פראצענטען אז הנהלת אידטיש האט אלע רעכטען צו שטרייכען ליניעס.
אבער אויב ווי דער ח’’ח דאן מוז מען זיין גרייט צו הערן דעות וואס לויט געוויסע באנוצער דא זענען דווקא די גדולים זיינע ממשיכים ווצב’’ש הגרח’’ע גראדזשינסקי, החזו’’א, הרב ש’’ך, זכר כולם לברכה.
אז דו ווילסט דווקא קען מען זיך אויך רעכענען מיט דעם אור שמח, מיט די ’סר פחד וכו’’.
און אפשר מיט ספר קול התור, וואס הרב שך האט גע’טענה’ט מזויף, אבער אנדערע אגודאים האבן געשריגן להיפך.
ביטע מאך זיכער אז אידטיש איז אויך א באקוועם מקום פאר די וועלכע קלערן לויט די אויבענדערמאנטע

האפענטליך וועט זיך די נושא אפשטעלן דא, עס איז גאר שווער צו שרייבן ווען מען ציט ביי די צונג(קיבאורד), און איך וועל נאכאמאל מדגיש זיין: יה’’ר אז אלע קרייזען זאלן זיך טרעפן דא דעם פלאץ באקוועם, לעכטיג און הייליג כדרך המסורה לנו ואיש על מחנהו למשפחותם לבית אבותם.

[שוש אשיש]

דעת תורתו פון הרב אלחנן וסרמן הי"ד ביי דעם כנסיה הגדולה, "ואף אם תהא בנויה על יסודות הדת, מפני שזהו כעין כפירה באמונת ביאת המשיח."
https://www.hebrewbooks.org/pdfpager.as ... 5&pgnum=10
דא האט איר דו דרשה, זעהט נישט אויס ער זאל האבן געזאגט דו ווערטער, בכלל דברי פתיחה איז לכאורה געזאגט געווארן דורך ר' אליעזר סילבר
https://beta.hebrewbooks.org/pdfpager.a ... t=&pgnum=8
סייווי אפי' דו תומכים איז געווען נאר ע"פ חוקי התורה.
דו סייט איר קוואטירט זעהט נישט אויס צו זיין א בר סמכא.

שוין, לאמיר מאכן סדר...
@דער תהלים האט געזאגט אז די עצם רעיון פון א מדינה ע’’פ תורה איז נישט געווען קיין אפציע ביי גדו’’י.
אויף דעם האב איך רעאגירט אז יא.
זאגסטו אז עס נישט געווען ר’’א וואסערמאן הי’’ד.
ענטפער יעך אז א חלק פון זיין התנגדות וואס דו האסט אראפגעברענגט ווערט אויך דערמאנט אין די לינקס וואס איך האב געברענגט. בכלל, נעם נאר אפיר א פראטאקאל וועסטו זען צו ער האט דארט געהאלטן א נאום פתיחה און וואס עס איז די תוכן הדברים
אבער נישט דאס איז די נושא, נאר די נושא איז וויאזוי האבן די אגודאים אנקוקט א פרומע רעיון ציוני און לית מאן דפליג איבער וואס איז געווען די נושא הכנסייה ומסקנותיו.
ווילסטו זאגן אז ר’’א זצ’’ל האט געהאלטען אזויווי דו ציטירסט פון דעם בעל הפרדס? נו נו, נישט דאס איז די נושא (כאטש אז א בליק אין די פראטאקאלען וועלן אויפווייזען גענצליך אנדערש)

די מקור דארט איז פון דער ירושלים’ע ר’ משה בלוי ז’’ל וואס דייקא ביי די קנאים ווערט ער גערופן א בר סמכא, און איז געווען אנטקעגן א מעפ’’ת.

אגב, אין די מקורות וואס דו ברענגסט אפיר זעט מען אויך אז רוב האבן יא געהאלטן פון א מדינה ע’’פ תורה, און דאס איז אויך אן ענטפער פאר @זאב
--
בכל מקרה, איך פרעזענליך בין שטאלץ צו זיין א טייל פון א פאלק וואס פארמאגט אידן ווי הרי’’ח זוננפלד זצ’’ל, סאטמער רב זצ’’ל, רבי עמרם זצ’’ל און רמד’’ב הלוי בעק זצ’’ל.
אזוי אויך קוק יעך נישט קרום איבער אלע פעולות פון נטו’’ק און אויך נישט פון די כהנא’יסטען, יעקב אע’’ה האט זיך געגרייט לדורון תפילה ומלחמה, און דער רמב’’ן זאגט שוין אז דאס איז די דרך אין גלות.
מיין תפקיד און פלאן איז נישט צו זיך טענה’ן/דינגען/ מוכיח זיין אז די אדער יענע צד איז גערעכט, סך הכל האב איך געשריבן איבער די מצב אין אידטיש און פראבירט צו מעורר זיין די הנהלה איבער א שניט וואס זיי זאלן נעמען.
חוץ פון נאך ענטפערן פאר @דער תהלים איד וואס אנבאלאנגט מיט אידטיש, האלט איך אז עס נישט ריכטיג צו שרייבן פאר סאטמערע חסידים אנדערש ווי מען האט זיי ערצויגען, און אזוי אויך קלער איך אז עס וועט בלויז ברענגען ענדלאזע זינלאזע וויכוחים

וואס מ'האט ארום גערעדט ביי דעם כנסת הגדולה איז פאבליק אינפארמאציע זאכן וואס איז געדריקט געווארן בשעת מעשה. ווען איינער ציטירט פון א ספר געדרוקט 50-40 יאר שפעטער ממש פארקערט פון וואס איז געשריבן געווארן בשעת מעשה איז עס נישט באגלייבט.
זאל ער ניצן וועמנס נאמען ער וויל, דערצו ווען ס'איז נאר מיט א שינוי פון צוויי דריי ווערטער און מ'האט שוין א פרישע דעת תורה. דו דרשה האב איך צו געברענגט, זיין מסקנה אקעגן משום אמונת אין ביאת המשיח איז געווען פארשפרייט איבעראל בשעתו.
אגב אין סאטמער האט מען נישט סתם באהאלטן דו אלע זאכן כאילו מ'האט פארקויפט לאקשן אלע יארן, ניין א לענגס און א ברייט און מושיען של ישראל חלק י' (געדענק נישט יעצט אויף זיכער געליינט יארן צוריק) עיי"ש.
מקורות זאגן נישט אז רוב האבן געהאלטן פון א מדינה ע"פ תורה, (וואס איר האט דאס סייווי נישט - איז עס סתם א ויכוח לשם ויכוח)
ס"ה האבן זיי נישט געוואלט ארויסקומען ברבים משום כשם שמצוה לומר זיי האבן געהאלטן אז דו ציונים פרעגן זיי סייווי נישט און אויב געלאנגט עס פאר דו ציונים וועט א חרדי נישט קענען דארט וואינען איז זענען זיי ארויסגעקומן בחיוב אויף מלחמה אויף חוקי התורה.
עיין במקטוביץ ועד ה' אייר אריכות הדברים מפיהם ומפי כתבם.
און רבי אלחנן וואסערמאן האט דארט געהאלטן אז מען דארף יא ארויסקומען ברבים און דו החלטה איז געווען אז נישט און ער מיט אנדערע האבן אנטלאפן פון דארט צום סוף ווען ער געזעהן אז עס גייט סייווי נישט ווי אזוי ער וויל.
און סתם ככה טייל פון דו חסידים איר האט אויסגערעכנט זענען זייערע מנהיגים בשעתו קלאר געווען אפילו אקעגן דו אגודה, איז דאך סתם א סקעם אפיר קראצן עפעס וואס האט מיט זיין נישט קיין שייכות.

קוק אין דו מקור וואס דו האסט געברענגט איבער די נושא אין מסקנא, און אויב א מסקנא מיינט עס אז עס איז געווען מיט א מערהייט, נישט אזוי?
וואס ברויכסטו מער פון דעם?
ר’ משה בלוי ז’’ל דער מתנגד צום רעיון פון מעפ’’ת איז נישט קיין מקור? הפרדס איז נישט קיין מקור?
מקטוביץ עד ה’ אייר ברענגט נישט אנדערש (לפי וואס איך געדענק) ער טענה’ט נאר אז די עסקנים האבן ארומגעוואסערט.
ווען איך האב געשריבן איבער די קרייזען האב איך געשריבן וויאזוי זיי שפירען היינט, אדרבה, פרעגעמיצער וואס געהערט צו די חסידות’ן וויאזוי ער שפירט איבער געוויסע תגובות דא.

[שמות]

דו באלפאר ווי דו מנחת אלעזר האט עס גערופן בעל פעור איז געווען אינטער דו בריטישע מאנדאט, ס"ה געעפענט דו טויערען פאר אלוועלטליכע אידנטום צו מאכן אן עליה קיין א"י.
פארקערט אפילו ביי דו מזרחי זעהט מען נאך נישט קיין קלארע שטיצע פאר א זעבסשטענדיגע לאנד אהן קיין שעובד מלכיות.
פארשאפטס אייך דעם ספר דת הציונות וואס סייווי זעהט עס אויס איר גייט שטיקל ביי שטיקל און אלעס איז שוין קלאר מבורר.
אויב עפעס געטס ארויס א ספר קעגן זיינע און זייטס אייך מפלפל מיט איהם גלייך און לאז אונז ארויס.

[שוש אשיש]

דו באלפאר ווי דו מנחת אלעזר האט עס גערופן בעל פעור איז געווען אינטער דו בריטישע מאנדאט, ס"ה געעפענט דו טויערען פאר אלוועלטליכע אידנטום צו מאכן אן עליה קיין א"י.
פארקערט אפילו ביי דו מזרחי זעהט מען נאך נישט קיין קלארע שטיצע פאר א זעבסשטענדיגע לאנד אהן קיין שעובד מלכיות.
פארשאפטס אייך דעם ספר דת הציונות וואס סייווי זעהט עס אויס איר גייט שטיקל ביי שטיקל און אלעס איז שוין קלאר מבורר.
אויב עפעס געטס ארויס א ספר קעגן זיינע און זייטס אייך מפלפל מיט איהם גלייך און לאז אונז ארויס.

ארויסגעלאזט!
רצית קיבלת
וואס קען זיין בעסער? מיר ביידע ווילען?.

[יום טוב]

שוין, א קליינע ווידוי דברים:

לכבוד חברינו הותיק @שוש אשיש. מצד די הנהלה גלייב איך אז מ'דארף נאר קוקן די פארשריפטן און אליינס עס אפלערנען... אבער מצדי וויל איך פרובירן דאס אויסצושמועסן, אולי נבא אל הבירור.

ציונות איז ביי אלע גדולי ישראל (למעט המזרחי) געווען דער נסיון הדור, חזיר טריף.

פארוואס? נישט ווייל זיי זענען משכילים אדער כופרים, ערשטנס ווייל נישט אלע זענען געווען און צווייטנס ווייל דאס איז שוין געווען בעפאר אויך און האט נישט געמוזט טראגן דאס נאמען ציונות.

נאר, דער עצם געדאנק פון זיך נעמען ארץ ישראל אלס א לאנד בכח הזרוע, איז געווען אפגעפרעגט אלס א כפירה ומרידה בה', ביי אלע גדולי ישראל, חסידישע און אויבערלענדישע און ליטווישע צוגלייך, אן אריינגיין אין דיוקים פון פארשידענע מהלכים דערין, צי ווי דער מהריי"ץ אלס טוישן דאס דמות פון כלל ישראל צו נאציאנאליזם, צי ווי דער ויואל משה אלס שלש שבועות וואס איז געווען הייליג ביי כלל ישראל מיט א פשטות, אפגעזען ווער ס'איז אריין אינעם עיון שבדבר און ווער נישט, דאס איז געווען דער שטעלונג קליפ און קלאר.

סוי, דער עבר איז קלארער פון קלאר.

נאך די מלחמה, און נאך הקמת המדינה, איז געווארן א שטיקל צומישעניש אין די קארטן.

פארוואס? ס'איז געווען א הוה אמינא אז די תורה האט זיך געטוישט? אדער רעדט מען דא פון זאכן וואס זענען "אסור לכתחילה ומותר בדיעבד"? ניין... ח"ו. נאר וואס, מצד אחד איז געווען דער נסיון זייער גרויס ביים המון עם, מען האט געזען אין די מדינה ווי א קישעלע פאר אויסגעמאטערטע דערשלאגענע מענטשן (ואכמ"ל שזה היתה אחיזת עינים), ומצד שני איז געווארן א מצוה פון "אריינגיין אויפטון".

למעשה, ביי די ליטווישע איז די ליניע געווען קלאר אז "מען גייט אריין כאילו כפאו שד" ווי רבי אברהם גענעחאווסקי שרייבט. דאס איז געווען דער ליניע, און איך מיין אז דער ליניע האט קיינמאל נישט געהאט קיין שפאלט, אפילו נישט ביי הרב שטיינמטן ז"ל. פארשטייט זיך ס'איז דא אסאך זאכן וואס קומען אריין אינצווישן, ווי געלט נעמען, ועוד, און פארשטייט זיך אז דאס ציונות קומט אריין נאטורליך פון וואוינען דארט אונטער די שוץ פון זיי, און ווערן א טייל פונעם פאליטישן סיסטעם, אבער אין יסוד איז אלעס געגאנגען על זה הדרך. זיי זענען כופרים, אונז זעמיר נישט די מדינה, אבער אונז שתדל מיר ביי זיי פאר אונזער וואוילזיין דורכ'ן זיך חנפנען וכו'.

ווידער ביי די חסידישע איז שוין גלייך אין אנהויב געווארן היבש מער צומישט, ס'איז געווארן אריינגעמישט חסידישע ציונות... לאמיר עס זאגן קלאר. אהבת ישראל... ישראל אעפ"י שחטא... דער אויבערשטער מאכט חסדים דורך זיינע שוואכע קינדער... א שפראך וואס איז שוין נאנטער צו די מזרחי.

די גרעסטע נסיון איז געווען די פאר יאר פונעם 6-טאגיקער מלחמה ביז'ן יו"כ מלחמה. ואכמ"ל. די "צומישטע חסידישע ציונות" האט באמת נישט קיין ליניע, יעדער רבי האט זיך זיינע מהלכים, און יעדע תקופה האט זיך זיינע מצבים.

דער צומישטקייט האלט אן עד היום, און כדי נישט צו באליידיגן קיינעם וועל איך נישט אריינגיין אין משלים, וואס איז מסתמא נישט ערלויבט דא, אבער ס'איז היבש מבהיל על הרעיון, ווי ווייט איינער איז פון צווייטן, און ווי ווייט איין תקופה איז פונעם אנדערן. עס איז "נישט" דא קיין 'ליניע'.

נחזור לענינינו. די סאטמאר'ע אידן האבן יא זייער א קלארע ליניע. די ליניע איז די זעלבע ווי אלע אונזערע זיידעס און רבי'ס מיט 100 יאר צוריק און ארויף.

אלזא, ביי סאטמאר'ע אידן איז דער ליטווישער כפאו-שד דרך נישט קיין ציונות, נאר אגודאיזם. אבער די חסידישע סארט מהלכים פון ממליץ טוב זיין וכו', דאס איז שוין יא ריין ציונות. דאס איז די סאטמארע שטעלונג.

יעצט, לויט סאטמאר דארף מען נישט אנקומען צו סאטמאר רב זצוק"ל. ווי שטייט אין די פארשריפטן? דער חפץ חיים... ציונות איז עמלק! און פארטיג. אונזער חוב אויף דער וועלט איז אויסצומעקן עמלק פון אונזער הארץ, נישט צו טערפן מליצות ישרות אויף עמלק! דאס לאזן מיר פארן בי"ד של מעלה לרחם על הנידחים רח"ל, אבער אונז זעמיר נישט גרייט צו פארפלעקן אונזערע הערצער ח"ו. (וע"ז אמר הרה"ק מסאטמאר נשתכח תורת הבע"ש, והדברים עתיקים).

ממילא ווען מען רעדט די סארט שפראך, אפילו אויב מען האט עפעס א רבי'ן וכדו' אויף וועמען זיך אנצולאנען, איז דאס ביי סאטמארע אידן ווייטער "ריין ציונות", און ציונות איז עמלק, און אידטיש איז א הייליג פלאץ...

עד כאן הנראה לעניית דעתי.

אל כבוד החכם הנחמד והרהוט @דער תהלים איד
איבער די עבר האב איך דיר שוין גענטפערט אין א פריערדיגע תגובה, איבער די כנסיה הגדולה.

סתם נייגעריג, דער דגל יום העצמאות אין פאנעוויזש ע’’פ הוראת הגאב’’ד פונוביז’ זצ’’ל איז אין גדר ’כפאו שד’?
די אלע ליטווישע גדולים וועלכע האבן זיך בייטייליגט ביי די ה’ אייר פייערונגען זענען כאילו וכו’?

דו ביסט מחלק צווישן מתנגדים-חסידים, דו פארשטייסט אז די אידטיש באנוצער זענען לכה’’פ 99 פראצענט חסידים און די סייט ברויך זיין פריינטלעך צו זיי?
בנוגע די איצטיגע מלחמה ווייסטו וויפיל חסידי’שע רביים וואס זייערע חסידים זענען אפיציעל געלאדענט דא
האבן געמאכט א מי שברך, אדער געגאנגען שטיצען חיילים.
נעם למשל בויאן, קארלין, וויזשניץ, אמשינוב אא’’וו.
נניח אז די היסטאריע איז פונקט ווי דו זאגסט, וועט דאס אבער מאכן אז זייערע חסידים און אנדערע וועלכי שעצן זיי זאלן יעצט שפירען באקוועם דא?

ווייסטו וואס דער ח’’ח זצ’’ל האט זיך אויסגעדרוקט איבער הצהרת בלפור? און הגרי’’ח זאנענפעלד? זי’’ע.

יעצט, 100 פראצענט אז אידטיש איז הייליג.
נאך א מאה’לע אין פראצענטען אז הנהלת אידטיש האט אלע רעכטען צו שטרייכען ליניעס.
אבער אויב ווי דער ח’’ח דאן מוז מען זיין גרייט צו הערן דעות וואס לויט געוויסע באנוצער דא זענען דווקא די גדולים זיינע ממשיכים ווצב’’ש הגרח’’ע גראדזשינסקי, החזו’’א, הרב ש’’ך, זכר כולם לברכה.
אז דו ווילסט דווקא קען מען זיך אויך רעכענען מיט דעם אור שמח, מיט די ’סר פחד וכו’’.
און אפשר מיט ספר קול התור, וואס הרב שך האט גע’טענה’ט מזויף, אבער אנדערע אגודאים האבן געשריגן להיפך.
ביטע מאך זיכער אז אידטיש איז אויך א באקוועם מקום פאר די וועלכע קלערן לויט די אויבענדערמאנטע

האפענטליך וועט זיך די נושא אפשטעלן דא, עס איז גאר שווער צו שרייבן ווען מען ציט ביי די צונג(קיבאורד), און איך וועל נאכאמאל מדגיש זיין: יה’’ר אז אלע קרייזען זאלן זיך טרעפן דא דעם פלאץ באקוועם, לעכטיג און הייליג כדרך המסורה לנו ואיש על מחנהו לשבטותם לבית אבותם.

ניין אנטשולדיגט עס ארבעט נישט אזוי
אויב איז דאס ציונות לשיטת סאטמאר וויאזוי זאל מען דאס דורך לאזן ? ווייל יענער זאל פילן באקוועם? נישט דא אזא פארשריפט אז מטאר נישט שרייבן קעגן ציונות ווייל יענער זאל זיך פילן באקוועם און אויב יא דאן זענען סאטמאר'ע אידן נישט באקוועם וואס זיי זענען לכאורה דאס רוב,

סך הכל ציונות איז קעגן די פארשריפטן פון אידטיש און אנטי ציונות נישט און אויב איז די פארשריפטן נישט קיין עכטע זאך דאן דארף דאס א דעקלעראציע מטעם די הנהלה כדי צו וויסן צו דאס פלאץ איז געאאיגנט פאר ערליכע סאטמאר'ע אידן

[שמות]

איך פארשטיין נישט וואס איר חזר'ט איבער וועגן ר' משה בלוי פון א ספר געדרוקט תשמ"ג.. איי מין פליז.
וואלט עס געווען געדרוקט בשעתו נו אבער זאגן פארקערט פון וואס איז געווען ידועה בשעתו בעיסד אויף א ספר ארויסגעקומן 40-50 יאר שפעטער מעיקס נאו סענס, אנלעס איר האט א כתב יד ממש. נישט געבויט אויף עפעס וואס א שרייבער מיט 3 ווערטער קען מהפך זיין קערה על פיה.

[שוש אשיש]

איך פארשטיין נישט וואס איר חזר'ט איבער וועגן ר' משה בלוי פון א ספר געדרוקט תשמ"ג.. איי מין פליז.
וואלט עס געווען געדרוקט בשעתו נו אבער זאגן פארקערט פון וואס איז געווען ידועה בשעתו בעיסד אויף א ספר ארויסגעקומן 40-50 יאר שפעטער מעיקס נאו סענס, אנלעס איר האט א כתב יד ממש. נישט געבויט אויף עפעס וואס א שרייבער מיט 3 ווערטער קען מהפך זיין קערה על פיה.

רבי איד, האב איך אייך נישט גענטפערט?
דאס וואס איר האט פריער געברענגט אלס פארלעסליך מקור זאגט די זעלבע, איז עס געווארן אויס פארלעסליך אין אפאר שורות?
אלע מקורות אויפ’ן כנסיה זאגן אקוראט די זעלבע, כולל ר’ משה ז’’ל.
נישטא קיין שום סיבה שבעולם צו זאגן אז עס איז נישט קראנט חוץ אויב דו האסט א קלארע מקור אויף פארקערט.
ביזדערווייל שרייבן אלע משתתפים דאס זעלבע.
-
קען מען שוין ענדיגען??
מען דארף זיך נישט זארגען?

[שוש אשיש]

ניין אנטשולדיגט עס ארבעט נישט אזוי
אויב איז דאס ציונות לשיטת סאטמאר וויאזוי זאל מען דאס דורך לאזן ? ווייל יענער זאל פילן באקוועם? נישט דא אזא פארשריפט אז מטאר נישט שרייבן קעגן ציונות ווייל יענער זאל זיך פילן באקוועם און אויב יא דאן זענען סאטמאר'ע אידן נישט באקוועם וואס זיי זענען לכאורה דאס רוב,

סך הכל ציונות איז קעגן די פארשריפטן פון אידטיש און אנטי ציונות נישט און אויב איז די פארשריפטן נישט קיין עכטע זאך דאן דארף דאס א דעקלעראציע מטעם די הנהלה כדי צו וויסן צו דאס פלאץ איז געאאיגנט פאר ערליכע סאטמאר'ע אידן

פארוואס מען זאל דורך לאזן? ווייל די קנאות דא איז לויט די פארשריפטען נישט לשיטת סאטמאר, נאר לפי דער ח’’ח
די סייט האט א רצון אז ’יענער’, כלומר אגודה שעצער, זאלן שפירן באקוועם דאהי. הבנת?

[יום טוב]

פארוואס מען זאל דורך לאזן? ווייל די קנאות דא איז לויט די פארשריפטען נישט לשיטת סאטמאר, נאר לפי דער ח’’ח
די סייט האט א רצון אז ’יענער’, כלומר אגודה שעצער, זאלן שפירן באקוועם דאהי. הבנת?

אויב איז דאס לפי שיטת חח לשיטתך און נישט אויסגעהאלטן לפי שיטת סאטמאר דאן ברויכען סאטמארער אידן וויסן אז זייער פלאץ איז נישט דא ווייל לשיטת סאטמאר איז דאס ציונות כפירה ומינות

ועוד איר ברויכט פארשטיין אז שיטת סאטמאר ביי די פרעמדע איז לכהה"פ א בחינה פון אלו ואלו דא"ח משא"כ שיטת די אנדערע ביי סאטמאר איז עפעס וואס איז כפירה ומינות במילא גלייב איך אז מ'דארף זיך מיט דעם רעכענען

[שוש אשיש]

פארוואס מען זאל דורך לאזן? ווייל די קנאות דא איז לויט די פארשריפטען נישט לשיטת סאטמאר, נאר לפי דער ח’’ח
די סייט האט א רצון אז ’יענער’, כלומר אגודה שעצער, זאלן שפירן באקוועם דאהי. הבנת?

אויב איז דאס לפי שיטת חח לשיטתך און נישט אויסגעהאלטן לפי שיטת סאטמאר דאן ברויכען סאטמארער אידן וויסן אז זייער פלאץ איז נישט דא ווייל לשיטת סאטמאר איז דאס ציונות כפירה ומינות

ועוד איר ברויכט פארשטיין אז שיטת סאטמאר ביי די פרעמדע איז לכהה"פ א בחינה פון אלו ואלו דא"ח משא"כ שיטת די אנדערע ביי סאטמאר איז עפעס וואס איז כפירה ומינות במילא גלייב איך אז מ'דארף זיך מיט דעם רעכענען

אה’’נ אז עס איז אלו ואלו.
אבער ביי ’די פרעמדע’ איז אלו ואלו נאר די עצם שיטה, נישט געוויסע מסקנות ווצב’’ש רעדן אויף מתנחלים אלץ פאסקוצווע.

[יום טוב]

פארוואס מען זאל דורך לאזן? ווייל די קנאות דא איז לויט די פארשריפטען נישט לשיטת סאטמאר, נאר לפי דער ח’’ח
די סייט האט א רצון אז ’יענער’, כלומר אגודה שעצער, זאלן שפירן באקוועם דאהי. הבנת?

אויב איז דאס לפי שיטת חח לשיטתך און נישט אויסגעהאלטן לפי שיטת סאטמאר דאן ברויכען סאטמארער אידן וויסן אז זייער פלאץ איז נישט דא ווייל לשיטת סאטמאר איז דאס ציונות כפירה ומינות

ועוד איר ברויכט פארשטיין אז שיטת סאטמאר ביי די פרעמדע איז לכהה"פ א בחינה פון אלו ואלו דא"ח משא"כ שיטת די אנדערע ביי סאטמאר איז עפעס וואס איז כפירה ומינות במילא גלייב איך אז מ'דארף זיך מיט דעם רעכענען

אה’’נ אז עס איז אלו ואלו.
אבער ביי ’די פרעמדע’ איז אלו ואלו נאר די עצם שיטה, נישט געוויסע מסקנות ווצב’’ש רעדן אויף מתנחלים אלץ פאסקוצווע.

ווארום נישט קיין כפירה ומינות וואס איז פוגם במחשבה

[שמות]

איך פארשטיין נישט וואס איר חזר'ט איבער וועגן ר' משה בלוי פון א ספר געדרוקט תשמ"ג.. איי מין פליז.
וואלט עס געווען געדרוקט בשעתו נו אבער זאגן פארקערט פון וואס איז געווען ידועה בשעתו בעיסד אויף א ספר ארויסגעקומן 40-50 יאר שפעטער מעיקס נאו סענס, אנלעס איר האט א כתב יד ממש. נישט געבויט אויף עפעס וואס א שרייבער מיט 3 ווערטער קען מהפך זיין קערה על פיה.

רבי איד, האב איך אייך נישט גענטפערט?
דאס וואס איר האט פריער געברענגט אלס פארלעסליך מקור זאגט די זעלבע, איז עס געווארן אויס פארלעסליך אין אפאר שורות?
אלע מקורות אויפ’ן כנסיה זאגן אקוראט די זעלבע, כולל ר’ משה ז’’ל.
נישטא קיין שום סיבה שבעולם צו זאגן אז עס איז נישט קראנט חוץ אויב דו האסט א קלארע מקור אויף פארקערט.
ביזדערווייל שרייבן אלע משתתפים דאס זעלבע.
-
קען מען שוין ענדיגען??
מען דארף זיך נישט זארגען?

הפרדס געדרוקט תרצ"ז...
נישט עפעס פון תשמ"ג...
מקטוביץ איז יא מבאר וואס איך האב דערמאנט מפיהם ומפי כתבם. ער טוט אויכעט מבאר זיין וועגן דו עסקנים.

[דער תהלים איד]

לכבוד ידידינו @שוש אשיש.

כהאב געוואלט ציטירן און ענטפערן, אבער ס'איז שוין געווארן קאמפליצירט מיט אסאך תגובות, וועט לכאורה זיין גרינגער צו שרייבן פונדאסניי על הסדר:

סעיף א.

די קלארע שיטה פון אלע גדלי ישראל אינדערהיים

איך בין געגאנגען צו ווייט, איר זענט גערעכט, לאמיר עס קלארער מאכן. ס'איז געווען אין די שפעטער ת"ר יאר גדולי ישראל (א קליינע טייל) וואס האבן געלאזט הערן אז "אילו היה" ווען עס וואלט געווען די שאלה פון א מדינה עפ"י תורה, וואלטן זיי עס יא געשטיצט.

ס'איז בעצם קיינמאל נישט נוגע געווען הלכה למעשה, ממילא איז אפשר שייך צו זאגן אז ווען זיי וואלטן עס מברר געווען אויף הלכה למעשה וואלטן זיי געהאט א אנדערע מיינונג. אבער ס'איז ריכטיג אז ר' אלחנן וואסערמאן ז"ל האט אזוי געזאגט, נישט נאר ביים כנסי' הגדולה נאר ס'זאי דא פון אים נאך אזעלכע מימרות.

עכ"ז, א גרויסער עכ"ז, האבן גאר אסאך (מעגליך רוב) פון זייער קרייז געהאלטן אנדערש. א גרויסע צאל ליטווישע גדולים האבן זיך אויפגעשטעלט און ארויסגעגאנגען פון די כנסי', פאר די סיבה!

אבער לענין, דאס איז אלעס הלכה ולא למעשה. אויף "די מדינה" וואס איז למעשה דעמאלס געווען אויפ'ן טיש, און וואס איז למעשה ליידער געווארן, א מדינה בלי חוקי התורה, א מדינה וואס איז געהעריג ככל הגויים מיט חוקי ע"ז וגילוי עריות, איז לכו"ע א "מדינה של עמלק"! נאכאמאל: לכולי עלמא - פון בעפארן קריג - איז "די דאזיגע מדינה" א מדינה של "עמלק", און נישט א מדינה פון כלל ישראל. יא, לכו"ע, עמלק, ימח זכרו!

[שוש אשיש]

איך פארשטיין נישט וואס איר חזר'ט איבער וועגן ר' משה בלוי פון א ספר געדרוקט תשמ"ג.. איי מין פליז.
וואלט עס געווען געדרוקט בשעתו נו אבער זאגן פארקערט פון וואס איז געווען ידועה בשעתו בעיסד אויף א ספר ארויסגעקומן 40-50 יאר שפעטער מעיקס נאו סענס, אנלעס איר האט א כתב יד ממש. נישט געבויט אויף עפעס וואס א שרייבער מיט 3 ווערטער קען מהפך זיין קערה על פיה.

רבי איד, האב איך אייך נישט גענטפערט?
דאס וואס איר האט פריער געברענגט אלס פארלעסליך מקור זאגט די זעלבע, איז עס געווארן אויס פארלעסליך אין אפאר שורות?
אלע מקורות אויפ’ן כנסיה זאגן אקוראט די זעלבע, כולל ר’ משה ז’’ל.
נישטא קיין שום סיבה שבעולם צו זאגן אז עס איז נישט קראנט חוץ אויב דו האסט א קלארע מקור אויף פארקערט.
ביזדערווייל שרייבן אלע משתתפים דאס זעלבע.
-
קען מען שוין ענדיגען??
מען דארף זיך נישט זארגען?

הפרדס געדרוקט תרצ"ז...
נישט עפעס פון תשמ"ג...
מקטוביץ איז יא מבאר וואס איך האב דערמאנט מפיהם ומפי כתבם. ער טוט אויכעט מבאר זיין וועגן דו עסקנים.

נו, וואס שטייט אין הפרדס?
וואס שטייט אין יעדע מקור איבער די כנסיה?
אונז גיי מיר אין סירקעלס, קודם ענטפער אלצדינג ביז דא.
ס’’ה האב איך געווילט זאגן פאר דער תהלים איד וויאזוי אן אגודאי טראכט, און אז ער זאל נישט אויסלערנען דעם אגודאי זיין היסטאריע, איך האב קיין אינטערעס אין די ויכוח.
דאכט זיך אז דו, לפי מה שכתבת, אויך נישט.