ישיבות לאזן נישט ווערן חתנים אינמיטן זמן; איז דאס אויסגעהאלטן?

[תינוק הבורח]

נישט יעדער וואס לערנט האט א דעת תורה

יעדער וואס תורתו אומנתו האט א גרעסערע דעת תורה פון בעלי בתים אויף איד טיש.

א ביזנעסמאן וואס זיין ביזנעס באשטייט פון פירן א ישיבה הייסט תורתו אומנתו?

זייט מסביר די שאלה.

[המברך יתברך]

לענ"ד א גוטע נקודה. אז א מענטש וואס האט כשרונות וויאזוי צו פירן א ישיבה, מיינט נישט אז ער האט א דעת תורה. ער מוז זיין אונטערגעווארפן אונטער גדולי ישראל (ווער זענען זיי? א גוטע פראגע. אבער עס ווענדט נישט אפ דער נקודה).

[אנדערער]

יעדער וואס תורתו אומנתו האט א גרעסערע דעת תורה פון בעלי בתים אויף איד טיש.

א ביזנעסמאן וואס זיין ביזנעס באשטייט פון פירן א ישיבה הייסט תורתו אומנתו?

זייט מסביר די שאלה.

נישט יעדער וואס קען פירן א ישיבה איז א בן תורה. אסאך כולל יונגעלייט האב נישט קיין דת תורה

[תינוק הבורח]

א ביזנעסמאן וואס זיין ביזנעס באשטייט פון פירן א ישיבה הייסט תורתו אומנתו?

זייט מסביר די שאלה.

נישט יעדער וואס קען פירן א ישיבה איז א בן תורה. אסאך כולל יונגעלייט האב נישט קיין דת תורה

איך בין זיך מחולק מיט די יסוד, א כולל אינגערמאן "וואס זיצט און לערנט" האט אוודאי א דעת תורה.

און פארוואס רופסטו אים א ביזנעסמאן?

[אנדערער]

זייט מסביר די שאלה.

נישט יעדער וואס קען פירן א ישיבה איז א בן תורה. אסאך כולל יונגעלייט האב נישט קיין דת תורה

איך בין זיך מחולק מיט די יסוד, א כולל אינגערמאן "וואס זיצט און לערנט" האט אוודאי א דעת תורה.

און פארוואס רופסטו אים א ביזנעסמאן?

ר חמד ווייסמאנדל האט געזעהן אין ענגליש לייברערי א גלח וואס האט געקענט ש"ס אויפן לשון. יענער גוי האט געהאט א דעת תורה?

[תינוק הבורח]

נישט יעדער וואס קען פירן א ישיבה איז א בן תורה. אסאך כולל יונגעלייט האב נישט קיין דת תורה

איך בין זיך מחולק מיט די יסוד, א כולל אינגערמאן "וואס זיצט און לערנט" האט אוודאי א דעת תורה.

און פארוואס רופסטו אים א ביזנעסמאן?

ר חמד ווייסמאנדל האט געזעהן אין ענגליש לייברערי א גלח וואס האט געקענט ש"ס אויפן לשון. יענער גוי האט געהאט א דעת תורה?

דאס איז די חילוק צווישן א איד און א גוי ווי ר' מיכאל בער האט ארויסגעברענגט אין יענע דרשה.

[אנדערער]

איך בין זיך מחולק מיט די יסוד, א כולל אינגערמאן "וואס זיצט און לערנט" האט אוודאי א דעת תורה.

און פארוואס רופסטו אים א ביזנעסמאן?

ר חמד ווייסמאנדל האט געזעהן אין ענגליש לייברערי א גלח וואס האט געקענט ש"ס אויפן לשון. יענער גוי האט געהאט א דעת תורה?

דאס איז די חילוק צווישן א איד און א גוי ווי ר' מיכאל בער האט ארויסגעברענגט אין יענע דרשה.

נישט געהערט זיין דרשה. קענסט עס ברענגען?

מיט אביסל לערנען באקומען מען נישט קיין דעת תורה מיט א סאך לערנען דארף מען אויך ארבעטן אויף עס

[תינוק הבורח]

ר חמד ווייסמאנדל האט געזעהן אין ענגליש לייברערי א גלח וואס האט געקענט ש"ס אויפן לשון. יענער גוי האט געהאט א דעת תורה?

דאס איז די חילוק צווישן א איד און א גוי ווי ר' מיכאל בער האט ארויסגעברענגט אין יענע דרשה.

נישט געהערט זיין דרשה. קענסט עס ברענגען?

מיט אביסל לערנען באקומען מען נישט קיין דעת תורה מיט א סאך לערנען דארף מען אויך ארבעטן אויף עס

אויב אזוי, זענען מיר נישט מחולק.

[אנדערער]

דאס איז די חילוק צווישן א איד און א גוי ווי ר' מיכאל בער האט ארויסגעברענגט אין יענע דרשה.

נישט געהערט זיין דרשה. קענסט עס ברענגען?

מיט אביסל לערנען באקומען מען נישט קיין דעת תורה מיט א סאך לערנען דארף מען אויך ארבעטן אויף עס

אויב אזוי, זענען מיר נישט מחולק.

אויב אזוי ביסטו מסכים אז נישט יעדער תופס ישיבה האט א דעת תורה

[תינוק הבורח]

נישט געהערט זיין דרשה. קענסט עס ברענגען?

מיט אביסל לערנען באקומען מען נישט קיין דעת תורה מיט א סאך לערנען דארף מען אויך ארבעטן אויף עס

אויב אזוי, זענען מיר נישט מחולק.

אויב אזוי ביסטו מסכים אז נישט יעדער תופס ישיבה האט א דעת תורה

ניין, ווייל א תופס ישיבה לערנט מער ווי א ביסל.

[המברך יתברך]

די שאלה איז צי איינער וואס לערנט "מער ווי אביסל" מיינט עס אז ער האט שוין א דעת תורה (פארשטייט זיך, אז מער ווי די אידטיש זיצערס מסתמא יא).

[וואוילער]

דעת תורה איז א עקסטערע מתנה, וואס קומט דורך ווערן א שטיק תורה, נישט פלעין אז מ'קען לערנען.

[המברך יתברך]

דעת תורה איז א עקסטערע מתנה, וואס קומט דורך ווערן א שטיק תורה, נישט פלעין אז מ'קען לערנען.

אבער וויאזוי ווייסט מען ווער ס'האט עס?

[וואוילער]

דעת תורה איז א עקסטערע מתנה, וואס קומט דורך ווערן א שטיק תורה, נישט פלעין אז מ'קען לערנען.

אבער וויאזוי ווייסט מען ווער ס'האט עס?

אה דעס איז א שטארקע שאלה וואס כלל ישראל מוטשעט זיך.
און וואס געשעהט נאך מ'טרעפט דעם דעת תורה, און מ'זעהט אז ער איז נישט עכט גערעכט עפ״י תורה, נעם איך אן וואס ער זאגט מיר, אדער איך מוז אים אפלאזן ווייל ער איז נישט ערליך?

[המברך יתברך]

אויב דו ביסט נישט קיין גרעסערע ת"ח ווי יענעם, קענסטו נישט מחליט זיין אז יענער איז נישט גערעכט. און אויב דו ביסט יא גרעסער, דעמאלט ווייסטו דאך שוין וואס דו האסט צו טון.

[אנדערער]

דעת תורה איז א עקסטערע מתנה, וואס קומט דורך ווערן א שטיק תורה, נישט פלעין אז מ'קען לערנען.

די זאגסט עס גוט ארויס

[המברך יתברך]

דעת תורה איז א עקסטערע מתנה, וואס קומט דורך ווערן א שטיק תורה, נישט פלעין אז מ'קען לערנען.

די זאגסט עס גוט ארויס

אז וואס? אז ס'ווענדט זיך צי יענער זאגט וואס מיר שמעקט אדער נישט?!

[וואוילער]

אויב דו ביסט נישט קיין גרעסערע ת"ח ווי יענעם, קענסטו נישט מחליט זיין אז יענער איז נישט גערעכט. און אויב דו ביסט יא גרעסער, דעמאלט ווייסטו דאך שוין וואס דו האסט צו טון.

נו אדרבה, ס'איז דאך דא אזויפיהל דעת תורה צו באקומען, יעדער ווייסט וואס דער רבי וואלט געהאלטן אין אזא צייט, פון וואו דארף איך וויסן וועמענס מיינונג צו נעמען, און אויב כ'זאל מיך נישט רירן פון אים, אדער ווען ס'דא גרויסע מערערים זאל'ך יא איינזעהן אז ער איז פסול?

וקצרתי.

[המברך יתברך]

אויב דו ביסט נישט קיין גרעסערע ת"ח ווי יענעם, קענסטו נישט מחליט זיין אז יענער איז נישט גערעכט. און אויב דו ביסט יא גרעסער, דעמאלט ווייסטו דאך שוין וואס דו האסט צו טון.

נו אדרבה, ס'איז דאך דא אזויפיהל דעת תורה צו באקומען, יעדער ווייסט וואס דער רבי וואלט געהאלטן אין אזא צייט, פון וואו דארף איך וויסן וועמענס מיינונג צו נעמען, און אויב כ'זאל מיך נישט רירן פון אים, אדער ווען ס'דא גרויסע מערערים זאל'ך יא איינזעהן אז ער איז פסול?

וקצרתי.

דו האסט געשריבן:

און וואס געשעהט נאך מ'טרעפט דעם דעת תורה, און מ'זעהט אז ער איז נישט עכט גערעכט עפ״י תורה, נעם איך אן וואס ער זאגט מיר, אדער איך מוז אים אפלאזן ווייל ער איז נישט ערליך?

[המברך יתברך]

און וועגן דיין עצם שאלה, איז עפעס א גמרא פונקט ממש דירעקט אויף דעם, אבער איך פארשטיי נישט געהעריג וויאזוי ס'ווערט פארענטפערט:

(חגיגה ג:). היינט בין איך ביזי צו זוכן\טרעפן גמרות...

בעלי אסופות - אלו תלמידי חכמים שיושבין אסופות אסופות ועוסקין בתורה, הללו מטמאין והללו מטהרין, הללו אוסרין והללו מתירין, הללו פוסלין והללו מכשירין [27];

שמא יאמר אדם 'היאך אני למד תורה מעתה'?

תלמוד לומר כולם נתנו מרועה אחד: אל אחד נתנן [28], פרנס אחד אמרן מפי אדון כל המעשים ברוך הוא [29], דכתיב (שמות כ א) וידבר אלהים את כל הדברים האלה [לאמר] - אף אתה [30] עשה אזניך כאפרכסת [31] וקנה לך לב מבין, לשמוע את דברי מטמאים ואת דברי מטהרים, את דברי אוסרין ואת דברי מתירין, את דברי פוסלין ואת דברי מכשירין!

[וואוילער]

אויב דו ביסט נישט קיין גרעסערע ת"ח ווי יענעם, קענסטו נישט מחליט זיין אז יענער איז נישט גערעכט. און אויב דו ביסט יא גרעסער, דעמאלט ווייסטו דאך שוין וואס דו האסט צו טון.

נו אדרבה, ס'איז דאך דא אזויפיהל דעת תורה צו באקומען, יעדער ווייסט וואס דער רבי וואלט געהאלטן אין אזא צייט, פון וואו דארף איך וויסן וועמענס מיינונג צו נעמען, און אויב כ'זאל מיך נישט רירן פון אים, אדער ווען ס'דא גרויסע מערערים זאל'ך יא איינזעהן אז ער איז פסול?

וקצרתי.

דו האסט געשריבן:

און וואס געשעהט נאך מ'טרעפט דעם דעת תורה, און מ'זעהט אז ער איז נישט עכט גערעכט עפ״י תורה, נעם איך אן וואס ער זאגט מיר, אדער איך מוז אים אפלאזן ווייל ער איז נישט ערליך?

און וועגן דיין עצם שאלה, איז עפעס א גמרא פונקט ממש דירעקט אויף דעם, אבער איך פארשטיי נישט געהעריג וויאזוי ס'ווערט פארענטפערט:

(חגיגה ג:). היינט בין איך ביזי צו זוכן\טרעפן גמרות...

בעלי אסופות - אלו תלמידי חכמים שיושבין אסופות אסופות ועוסקין בתורה, הללו מטמאין והללו מטהרין, הללו אוסרין והללו מתירין, הללו פוסלין והללו מכשירין [27];

שמא יאמר אדם 'היאך אני למד תורה מעתה'?

תלמוד לומר כולם נתנו מרועה אחד: אל אחד נתנן [28], פרנס אחד אמרן מפי אדון כל המעשים ברוך הוא [29], דכתיב (שמות כ א) וידבר אלהים את כל הדברים האלה [לאמר] - אף אתה [30] עשה אזניך כאפרכסת [31] וקנה לך לב מבין, לשמוע את דברי מטמאים ואת דברי מטהרים, את דברי אוסרין ואת דברי מתירין, את דברי פוסלין ואת דברי מכשירין!

ש'כח פאר'ן זוכן די גמרות.
אפשר דארף מען שוין א נייע ״דעת תורה״ טעמע.

וואס איך האב געשריבן האב איך געמיינט אז ס'דא צוויי וועגן, אדער גיין מיט מיין דעת תורה (פארוואס איז ער מיינס) ביזן סוף, אדער האלטן די אויגן אפן און זעהן אויב ער פארקריכט נישט (ווער בין איך צו זאגן).

נאכ'ן פרעגן די שאלה פון מיין דעת תורה, א חשוב'ער ת״ח און קלוגער איד, האט זיך די שמועס פארצויגן פאר א לענגערע צייט, ונשארנו ב... תיקו.

[אנדערער]

אפשר דארף מען שוין א נייע ״דעת תורה״ טעמע

א גוטע עצה

[אנדערער]

איך ווייס נישט וויאזוי צי וויסן ווער איז א דעת תורה. איך האב נאר געוואלט זאגן אז נישט יעדער וואס האט א ישיבה האט אויך א דעת תורה

ווער עס האט נישט א דעת תורה דארף מען נישט אייביג קיין מבין צו זעהן

[בן תורה]

נאכן אויסקלארן ווער סהאט דעת תורה, גייט מען שוין וויסן אויב סאיז אויסגעהאלטן נישט לאזן חתנים ווערן אינמיטן זמן? אויב נישט דארף מען ווען צוטיילן דעם אשכול אין צוויי

[הארציגע מוח]

אגב, ס'איז איינעם איינגעפאלן צו פרעגן א דעת תורה, אדער כאטש א מחנך פון א ישיבה? אדער שפעקולירט מען בלויז השערות לויט די געפילן.

די פראבלעם פון 'שמא יקדמנו' איז עפעס וואס באדערט יעדן איינעם, און כ'גלייב נישט אז ממש אלע חסידות'ן און ישיבות וואו מ'האט איינגעפירט די תקנה האבן פשוט איגנארירט דעם פראבלעם, אדער נישט איינגעפאלן דעם פשוט'ן קשיא.