שייטלען אמאל און היינט

[דער תהלים איד]

ואגב דאגב, טרעף איך יעצט אז בעלזער רב זצ"ל רבי ישכר דוב, וואס האט אויך געהאלטן אז יעדער וואס לערנט שו"ע מיט יראת שמים האלט אז ס'נישטא קיין חילוק פון גיין ברשה"ר מיט האר אדער מיט א שייטל, צייכנט אויך צו און איז סומך דבריו אויף דעם חת"ס

כזוך אין די כללי הפוסקים וואו מגעפינט אזא כלל אז ווער סלערנט שו”ע מיט ירא”ש מוז האלטן ווי מיר..

פארשטיי אז דאס איז א רעבישע מימרא וואס געהערט בכלל נישט אריין אהער.

איך האב מורא צו רעאגירן, ווייל אלס א ערליכע איד וואלט איך געדארפט דא מאכן א גרויסע מחאה אדירה, אבער איך וויל זיך נישט צוקריגן, און נישט איבערדרייען דא דעם טישל. אבער אבער.

ביזדערווייל בלייב מיר ביי דעם, אז הקדוש בעל רוח הקודש רי"ד מ'בעלזא זאגט איין זאך, און א אדם פשוט, אזא בעל תאוה ווי דער תהלים איד, וואס הייסט מסתמא, זאגט אנדערש.

נו נו.

[בן שמחה]

זייער שיין, די זעלבע איז אויך פארקערט אסאך האבן פארשטאנען אז אסר’ן אינגאנצן שייטלעך וועט מאכן גיין אזויווי די ספרדים און מאדערנע היינט מיט אפאר אינטשעס אויפגעדעקט, די מציאות איז אז ביי היימישע איז אפילו די גאר שוואכע ארויסגעשטעקטע האר בבל יראה.
דאס איז די חילוק פון דעת תורה און דעת בעה”ב אפי מקען לערנען.
(סאיז דא אויף דעם אסאך משלים, ביי דעם ענין אליינס קוק די פייער פון גדו”י אויף די מנהג קדמון פון שערן לעומת די ערוה דאוריתא עכ”פ לויט א טייל פוסקים האבן זיי ’נישט’ אזוי געפייערט אפי’ אזעלכע ווי הרהק מסאטמאר וואס אבותיו ורבותיו האבן נישט געהאלטן דערפון)

שלום,
אייער פוינט קומט אריין אביסל אומקלאר (עכ"פ צו מיר) אפשר קענט איר עס איבערשרייבן קלארער.

)Please take it as constructive criticism only)

ער זאגט אז עס זענען טאקע געווען גדולים וואס האבן ג'אסרט, וויבאלד זיי האבן געוויסט אז עס גייט פון דעם ארויס קומען א חורבן אז עס וועלן זיין אזאלכע וואס וועלן גיין מיט אייגענע האר. וויבאלד איינמאל טיכעל איז נפרץ געווארן אין לדבר סוף.
אבער מצד אחר פארשטייט ער אז געוויסע האבן טאקע מהאי טעמא מתיר געווען, ווייל אויב אסר'ט מען וועלן געוויסע גיין אנשטאט דעם מיט אייגענע האר. משום בוחר הרע במעיטו.
עכ''פ אזוי פארשטיי איך זיינע ווערטער.

וואס קען אבער נישט זיין איז, אז קיינער קען נישט מתיר זיין קיין איסור תורה אפילו אויב מען האט דערביי גוטע כוונות. דהיינו אויב וואלטען טאקע די פוסקים געהאלטן אז שייטל האט א דין האר, קענען זיי נישט מתיר זיין אפילו מיט דעת תורה, און אפי'מיט היתר מאה רבנן. נאר וואס דען, אודאי האבן זיי נישט געהאלטן אזוי חמור.

וואס בלייבט אויף למעשה?
די מתירים האבן זיכער געהאלטן להיתר. משא''כ די אוסרים איז יכול להיות נאר להוראת שעה. משום טעמיהם, השכלה וכדו.

דאס האב איך געמיינט. אסאך פוסקים זאגן דאס קלאר.
ווער רעדט פון מתיר זיין א איסור תורה, מען רעדט פון אנעמען למעשה א רמ”א אפי’ מען פלעגט נישט אזוי טון.

[נקודות טובות]

שלום,
אייער פוינט קומט אריין אביסל אומקלאר (עכ"פ צו מיר) אפשר קענט איר עס איבערשרייבן קלארער.

)Please take it as constructive criticism only)

ער זאגט אז עס זענען טאקע געווען גדולים וואס האבן ג'אסרט, וויבאלד זיי האבן געוויסט אז עס גייט פון דעם ארויס קומען א חורבן אז עס וועלן זיין אזאלכע וואס וועלן גיין מיט אייגענע האר. וויבאלד איינמאל טיכעל איז נפרץ געווארן אין לדבר סוף.
אבער מצד אחר פארשטייט ער אז געוויסע האבן טאקע מהאי טעמא מתיר געווען, ווייל אויב אסר'ט מען וועלן געוויסע גיין אנשטאט דעם מיט אייגענע האר. משום בוחר הרע במעיטו.
עכ''פ אזוי פארשטיי איך זיינע ווערטער.

וואס קען אבער נישט זיין איז, אז קיינער קען נישט מתיר זיין קיין איסור תורה אפילו אויב מען האט דערביי גוטע כוונות. דהיינו אויב וואלטען טאקע די פוסקים געהאלטן אז שייטל האט א דין האר, קענען זיי נישט מתיר זיין אפילו מיט דעת תורה, און אפי'מיט היתר מאה רבנן. נאר וואס דען, אודאי האבן זיי נישט געהאלטן אזוי חמור.

וואס בלייבט אויף למעשה?
די מתירים האבן זיכער געהאלטן להיתר. משא''כ די אוסרים איז יכול להיות נאר להוראת שעה. משום טעמיהם, השכלה וכדו.

דאס האב איך געמיינט. אסאך פוסקים זאגן דאס קלאר.
ווער רעדט פון מתיר זיין א איסור תורה, מען רעדט פון אנעמען למעשה א רמ”א אפי’ מען פלעגט נישט אזוי טון.

אט אזוי!
נאר געוואלט אז די חלק זאל ארויסקומען קלארע.

[דער תהלים איד]

ער האט אזוי געהאלטן פאר זיך, בס”ה פארענטפערט ער דער באר שבע. אבער ווען דער רמ”א און מג”א און אלע נושאי כלים אויפן דף האלטן איין וועג האט דער חת”ס נישט מחייב געווען די כלל צו אננעמען לחומרא קעגן די פשטות לשון שו”ע הרמ”א ונושאי כלים.
ער האט נישט מחייב געווען פארן כלל צו גיין לחומרא נגד השו”ע והנושאי כלים אפגעזעהן זיין פערזענליכע מיינונג.

אודי לי מיהת אז דו קריכט שוין אויף זייער א דינע בענדל.

פאר די קינדער שרייבט ער נישט קיין הנהגה טובה נאר "באיסור חמור", אין הגהות שו"ע שרייבט ער (ייש"כ @נקודת טובות פאר'ן דערמאנען) אז דער באר שבע איז גערעכט אז ס'איז אסור, אבער באמת האט ער געהאלטן אז ס'איז א מחלוקות און מ'קען טון וואס מ'וויל?

עס קלעבט נישט. עס קלעבט אסאך בעסער דאס וואס זיינע אייגענע תלמידים הקדושים האבן פארשטאנען און געזאגט, אז ער האט נישט געוואלט זאגן ברבים א זאך וואס האט זיך אזוי איינגעגעסן מחמת ההשכלה, כדי נישט צו פארלירן דעם ציבור אויף אלעם.

דא איז זיין לשון אין הגהות שו"ע, או"ח ס'י' ע"ה סק"ה:

המעיין בספר באר שבע בפנים יראה כי סוף דבריו נכונים, והמה בשם הגאון מו"ה יהודה קאצינעלינבויגין, והוא (הבאר שבע) הוסיף ראיה מנדרים דף מ"ח ע"ב גבי שחורי ראש. וכן העלה מהר"י יעב"ץ ח"א סימן ט וח"ב סימן ז ח לאסור, וכתב האי דנזיר דף כח ע"ב מיירי בחצירה וביתה ולא ברשות הרבים, והאי דיוצאה אשה בחוטי שער היינו שלא במקום שער כגון בפדחתה ואחוריה דהוי כשאר תכשיטין, אבל פאה נכרית לא עדיף מקלתה דאסור כדאיתא בפרק המדיר

ניין. נישטא איבער וואס מודה צו זיין. ער האט עס גע’אסרט פאר די אייגענע קינדער באיסור חמור בזה הלשון; ואף און עליכם.. טאקע ווייל ע”פ הלכה פשטות הרמ”א והנושאי כלים איז עס ממש מותר לכתחילה.
האט דער חת”ס אין הגהות על השו”ע בס”ה פארענטפערט דער באר שבע פונעם קושיות המג”א.. אע”כ האלט ער נאכנישט פון מחייב זיין לחומרא נגד השו”ע והפוסקים. ודרשותיו ותלמידיו וההולכים לאורו יוכיחו.. צו ברענגען פון בעלזאער רב פון גאליציע איז א חוכא ואיטלולא.

די דינע ליניע איז צו אסר’ן נגד הרמ”א והנושאי כליו אויף וועמען מיר פארלאזן זיך ביי אלע אנדערע דאורייתא’ס. זאלט איר ברענגען וויפיל תשובות איר ווילט. ווי דער פוסק הדור דער גאב”ד/ראב”ד שרייבט אין זיין ספר צו מתיר זיין שייטלען לכתחילה בלי שום פיקפוק מיט דאס לשון; במקום שבעלי תשובה עומדים, צדיקים גמורים כבר עומדים שם.. סאיז שוין לאנג אויסגע’פסק’נט אלץ מותר לכתחילה אין די שו”ע ונושאי כלים. אגב איז דער גאב”ד/ראב”ד הערליך שיין מסביר פארוואס דער גאנצער באר שבע איז שוין נישט גילטיג היינט ציטאגס אפילו ווען מיר זאלן ווען פסק’נען כדבריו.

נו זאג דו אליינס! וואס גייט דא פאר?! אונז נעמען אן ווי דעם רמ"א בכל מקום! וואס האט דא פאסירט מיט אלע אונזערע רביס?! פארוואס האט דער חס"ת געמאכט פאר זיינע קינדער אן "איסור חמור" צו סומך זיין אויפ'ן רמ"א?! פארוואס האט מען בזמן הרמ"א נישט געטון ווי דעם רמ"א?!... פארוואס האט מען אין דייטשלאנד געוויינט ווען ס'איז אריינגעקומען שייטלען?! פארוואס האט מען אין רוסלאנד געמוזט צוקומען צו גזירות אנצוטון א זאך וואס אונזער פוסק איז מתיר?!

אלא מאי, איז דא דא עפעס וואס איז טאקע נישט דא בכל מקום. אז היות דער שלטי גיבורים איז געווען א יחיד נגד הרוב, און די פוסקים האבן געהאלטן אז דער איינציגער רמ"א איז נישט אויסגעהאלטן, האט מען דא געמאכט אן אויסנאך און ארויסגעזאגט אנדערש אויף א פארנעם וואס מען טרעפט נישט.

אדרבה, דאס אליינס טאקע איז אומר דרשונ י! און ווייזט אז דער רמ"א איז גארנישט אזוי פשוט.

און צוריק צום חת"ס, כנהאב איבערגעקוקט די צואה, דיין פשט אין "באיסור חמור" ארבעט נישט. אויף "טפח באשוה ערוה" שרייבט ער נאר "חלילה וחלילה לגלות", און אויף פאה נכרית שרייבט ער זיי באיסור חמור. ווייל ער האט געהאלטן ווי דעם רמ"א... און אין הגהות שו"ע שרייבט ער "ונראין דבריו" אויפ'ן תשובה מאהבה קעגן דעם רמ"א אבער ס'איז נאר צו פארענטפערן דעם הארבן תשובה מאהבה... עס קלעבט נישט. בשו"א.

אט האסטו וואס הגרי"ץ דושינסקיא דערציילט:

image.png (178.95 KiB) געזען געווארן 675 מאל

הפנים אונז זעמיר באמת פארקראכן, ס'קלאר אז נאכדעם וואס ס'איז נפרץ געווארן צוליב די השכלה, האט ער נישט געוואלט אסר'ן פאר'ן ציבור נאר ענדערש געלאזט זיך סומך זיין אויפן ש"ג. ווי דער שבט הלוי שרייבט "כי היה אי אפשר להעמיד הדת על תילה".

אונזער נושא איז באמת דער "הבו דלא לוסיף עלה", אז דער נייער היתר צו גיין א שייטל וואס קוק אויס ממש ווי אייגענע האר, איז אפגעפרעגט. נישטא אזא היתר, ווייל אויב יא מעג מען אויך קוקן אויף בילדער פון נשים, הלמאי ס'איז נאר א פאפיר.

[נקודות טובות]

אודי לי מיהת אז דו קריכט שוין אויף זייער א דינע בענדל.

פאר די קינדער שרייבט ער נישט קיין הנהגה טובה נאר "באיסור חמור", אין הגהות שו"ע שרייבט ער (ייש"כ @נקודת טובות פאר'ן דערמאנען) אז דער באר שבע איז גערעכט אז ס'איז אסור, אבער באמת האט ער געהאלטן אז ס'איז א מחלוקות און מ'קען טון וואס מ'וויל?

עס קלעבט נישט. עס קלעבט אסאך בעסער דאס וואס זיינע אייגענע תלמידים הקדושים האבן פארשטאנען און געזאגט, אז ער האט נישט געוואלט זאגן ברבים א זאך וואס האט זיך אזוי איינגעגעסן מחמת ההשכלה, כדי נישט צו פארלירן דעם ציבור אויף אלעם.

דא איז זיין לשון אין הגהות שו"ע, או"ח ס'י' ע"ה סק"ה:

ניין. נישטא איבער וואס מודה צו זיין. ער האט עס גע’אסרט פאר די אייגענע קינדער באיסור חמור בזה הלשון; ואף און עליכם.. טאקע ווייל ע”פ הלכה פשטות הרמ”א והנושאי כלים איז עס ממש מותר לכתחילה.
האט דער חת”ס אין הגהות על השו”ע בס”ה פארענטפערט דער באר שבע פונעם קושיות המג”א.. אע”כ האלט ער נאכנישט פון מחייב זיין לחומרא נגד השו”ע והפוסקים. ודרשותיו ותלמידיו וההולכים לאורו יוכיחו.. צו ברענגען פון בעלזאער רב פון גאליציע איז א חוכא ואיטלולא.

די דינע ליניע איז צו אסר’ן נגד הרמ”א והנושאי כליו אויף וועמען מיר פארלאזן זיך ביי אלע אנדערע דאורייתא’ס. זאלט איר ברענגען וויפיל תשובות איר ווילט. ווי דער פוסק הדור דער גאב”ד/ראב”ד שרייבט אין זיין ספר צו מתיר זיין שייטלען לכתחילה בלי שום פיקפוק מיט דאס לשון; במקום שבעלי תשובה עומדים, צדיקים גמורים כבר עומדים שם.. סאיז שוין לאנג אויסגע’פסק’נט אלץ מותר לכתחילה אין די שו”ע ונושאי כלים. אגב איז דער גאב”ד/ראב”ד הערליך שיין מסביר פארוואס דער גאנצער באר שבע איז שוין נישט גילטיג היינט ציטאגס אפילו ווען מיר זאלן ווען פסק’נען כדבריו.

נו זאג דו אליינס! וואס גייט דא פאר?! אונז נעמען אן ווי דעם רמ"א בכל מקום! וואס האט דא פאסירט מיט אלע אונזערע רביס?! פארוואס האט דער חס"ת געמאכט פאר זיינע קינדער אן "איסור חמור" צו סומך זיין אויפ'ן רמ"א?! פארוואס האט מען בזמן הרמ"א נישט געטון ווי דעם רמ"א?!... פארוואס האט מען אין דייטשלאנד געוויינט ווען ס'איז אריינגעקומען שייטלען?! פארוואס האט מען אין רוסלאנד געמוזט צוקומען צו גזירות אנצוטון א זאך וואס אונזער פוסק איז מתיר?!

אלא מאי, איז דא דא עפעס וואס איז טאקע נישט דא בכל מקום. אז היות דער שלטי גיבורים איז געווען א יחיד נגד הרוב, און די פוסקים האבן געהאלטן אז דער איינציגער רמ"א איז נישט אויסגעהאלטן, האט מען דא געמאכט אן אויסנאך און ארויסגעזאגט אנדערש אויף א פארנעם וואס מען טרעפט נישט.

אדרבה, דאס אליינס טאקע איז אומר דרשונ י! און ווייזט אז דער רמ"א איז גארנישט אזוי פשוט.

און צוריק צום חת"ס, כנהאב איבערגעקוקט די צואה, דיין פשט אין "באיסור חמור" ארבעט נישט. אויף "טפח באשוה ערוה" שרייבט ער נאר "חלילה וחלילה לגלות", און אויף פאה נכרית שרייבט ער זיי באיסור חמור. ווייל ער האט געהאלטן ווי דעם רמ"א... און אין הגהות שו"ע שרייבט ער "ונראין דבריו" אויפ'ן תשובה מאהבה קעגן דעם רמ"א אבער ס'איז נאר צו פארענטפערן דעם הארבן תשובה מאהבה... עס קלעבט נישט. בשו"א.

אט האסטו וואס הגרי"ץ דושינסקיא דערציילט:

image.png


הפנים אונז זעמיר באמת פארקראכן, ס'קלאר אז נאכדעם וואס ס'איז נפרץ געווארן צוליב די השכלה, האט ער נישט געוואלט אסר'ן פאר'ן ציבור נאר ענדערש געלאזט זיך סומך זיין אויפן ש"ג. ווי דער שבט הלוי שרייבט "כי היה אי אפשר להעמיד הדת על תילה".

אונזער נושא איז באמת דער "הבו דלא לוסיף עלה", אז דער נייער היתר צו גיין א שייטל וואס קוק אויס ממש ווי אייגענע האר, איז אפגעפרעגט. נישטא אזא היתר, ווייל אויב יא מעג מען אויך קוקן אויף בילדער פון נשים, הלמאי ס'איז נאר א פאפיר.

קודם כל עס איז נישט דער רמ''א, נאר אלע פוסקים אויף וועמען מיר פארלאזען זיך אלעמאל. מג''א פמ''ג שוע''ה מ''ב.
און צו פארגלייכען צו א בילד אויף פאפיר איז סתם געבלאנדזשעט אין הלכה. ונשמרת מכל דבר רעה שטייט אין מיין תורה ..

[נקודות טובות]

און ווי געזאגט דא מערערע מאל.
דער ראש המתירים דער שלטי גבורים זאגט קלאר אז די פראבלעם איז נאר ווען מען זעהט די האר אינאיינעם מיט די פלייש פונעם קאפ, און דאס איז נישטא ביי א שייטעל
viewtopic.php?p=12367#p12367
אויב ווילסטו זאגן אז די היינטיגע לעיס שייטלעך קוקט אויס ממש ווי די האר קומט באמת ארויס פון קאפ, הרשות בידך. אבער אויף די אלגעמיינע הומען שייטלעך קען מען נישט אזוי זאגן.

[קטןודל]

ס'געווען וואס האבען גע'אסר'ט אלס מראית עין

אנדערע האבען טאקע גע'אסר'ט אלס פריצות

און איך האב זיך נישט געוואונדערט אויפן עצם איסור פון די רבי שליט"א, נאר אויפן צושטעל, הא ותו לא מידי.

איר פארקריכט. דארפסט נישט זוכן קיין טעם האיסור, דער טעם איז פשוט. שער באשה ערוה.

די היתר אויף שייטלען - וואס מ'האט מברר געווען להלכה אבער נישט מקיל געווען אויף למעשה ביז 200 יאר צוריק - איז נאר ווייל עס זעט נישט אויס ווי האר. אזוי זאגן אלע פוסקים. אפגערעדט אז אין מציאות איז נישט געווען אמאל א מעגליכקייט צו מאכן עס זאל זיך האלטן אויצוזען ווי האר.

אגב, דאס וואס איר שרייבט אז מ'האט נישט מקיל געווען למעשה ביז 200 יאר צוריק, איז נסתר מדבריו פונעם שלטי הגיבורים (דער ערשטער וואס דערמאנט דעם היתר אויף פאה נכרית), וואס שרייבט בזה"ל "סמך לנשים היוצאות", דהיינו אז בימיו איז געווען אזוי נהוג (עכ"פ דארט וואו ער האט געוואוינט.)

כ'האב צופעליג געטראפן נאך א ראי' אז אמאל איז שוין געווען אזוי נהוג, אין שו"ת תשובה מאהבה, וז"ל:

ידע מעלתו נ"י מה שהנשים מקילין בפאה נכרית מגולה אין זה דבר חדש אלא כבר הי' לעולמים כן נראה מפשט לשון הש"ג במס' שבת ובמס' נזיר שכבר נהגו להקל משנים קדמונים טרם אשר הש"ג מצא להם היתר ובא זה ולימד על זה זכות על נשים צדקניות שבאותו הדור עפ"י ראיותיו וכן נכון הדבר לעשות ולכפר וללמד זכות על נשים כשרות ובפרט בדורות הראשונים אשר מסרו נפשייהו על ק"ה אלו היו בכלל עוברות על דת יהודית גדולי הדור לא החרישו ושרים לא היו עצרו במלים ובשוטים שלא תהיינה עוברות על דת.

[קטןודל]

הגאון רבי יעקב פארדו בספרו "אפי זוטרי" (על השו"ע אה"ע סי' כ"א ס"ק ט'. נדפס בשנת תקנ"ז), כותב בתוה"ד: "וכבר נתפשט המנהג בכל איטליה כדברי שלטי הגיבורים".

[תינוק הבורח]

דער שלטי גיבורים אליינס איז נישט גענוג?

[דער תהלים איד]

קודם כל עס איז נישט דער רמ''א, נאר אלע פוסקים אויף וועמען מיר פארלאזען זיך אלעמאל. מג''א פמ''ג שוע''ה מ''ב.

ביסט אויסדרוקליך גערעדט אז די באקאנטע פוסקים וואס אונז קענען נעמען אן אויבנאויף דעם ש"ג להלכה. און טאקע אויף דעם רעד איך אז דא איז א פלא, אז עכ"ז האט מען זיך אזוי קעגנגעשטעלט נאך בימיהם, עד כדי כך אז דער באר שבע און מוהר"י קאצינעלנבויגן זענען ארויס אזוי שארף קעגן דעם ש"ג ביז'ן שרייבן אזעלכע זעלטענע ווערטער "לא תשמע להקל כי דבריו בטלים הבל הבלים, והמה דברי שגגה היוצאים מפי השלטי גיבורים".

און במציאות איז טאקע אזוי געווען אז אין אלע אונזערע מקומות האט מען זיך נישט געוואלט סומך זיין אויפ'ן היתר ביז די אומשטענדן האבן עס גורם געווען. (און כאמור, לאמיר איבערחזרן, איך זוך נישט דא איינצורעדן אז ס'נישטא קיין היתר, נאר אז ס'איז א היתר וואס אונזערע עלטער באבעס האבן נישט אנגענומען, והבו דלא לוסיף עלה).

דער באר שבע איז פון אונזערע גרויסע אחרונים. דער יעב"ץ אויך וואס ער שרייט ממש מיט פליאה אויפ'ן מ"א (ביז'ן לערנען פשט אז דער מ"א רעדט דוקא באשתו לקר"ש), דער תשובה מאהבה תלמיד מובהק פונעם נודע ביהודה, דער חתם סופר אויפ'ן שו"ע וואס שרייבט אז דער באר שבע איז גערעכט, און אזוי ווייטער, אפגערעדט פון אונזערע חסידישע גדולי, אלע גדולי אונגארן, וואו דאס איז טאקע במציאות געווען נאר א מנהג פריצות לקלי הקלים.

און צו פארגלייכען צו א בילד אויף פאפיר איז סתם געבלאנדזשעט אין הלכה. ונשמרת מכל דבר רעה שטייט אין מיין תורה ..

דאס איז נישט מיין חידוש בכלל. ס'איז משמעות רוב הפוסקים. דא איז אן אויסצוג פונעם חקל יצחק וואס ברענגט א ישועות יעקב ממש די ווערטער:

Screenshot 2023-08-20 174005.jpg (153.2 KiB) געזען געווארן 559 מאל

[דער תהלים איד]

און ווי געזאגט דא מערערע מאל.
דער ראש המתירים דער שלטי גבורים זאגט קלאר אז די פראבלעם איז נאר ווען מען זעהט די האר אינאיינעם מיט די פלייש פונעם קאפ, און דאס איז נישטא ביי א שייטעל
viewtopic.php?p=12367#p12367
אויב ווילסטו זאגן אז די היינטיגע לעיס שייטלעך קוקט אויס ממש ווי די האר קומט באמת ארויס פון קאפ, הרשות בידך. אבער אויף די אלגעמיינע הומען שייטלעך קען מען נישט אזוי זאגן.

זאגסט א נקודה אין זיין לשון. טאקע א אינטעסאנטע לשון. די נקודה איז נישט די האר נאר די בשר מתחתיו? עפעס אזוי? דברים פליאים מאוד בהפשט, ובודאי שונה מכל הראשונים כולם. און טאקע ווייל ס'איז אזוי אינטערסאנט והיפך המשמעות, דארף מען זען וויאזוי די אחרונים האבן אים אפגעלערנט.

איך האף אי"ה אדורכצוטון דעם תשובה מאהבה וואס לערנט אים אפ, אבער ס'איז א לאנגע תשובה ואין עתי בידי, כוועל אי"ה צוריקקומען איבער דעם.

https://www.hebrewbooks.org/pdfpager.as ... =&pgnum=77

[דער תהלים איד]

כ'האב צופעליג געטראפן נאך א ראי' אז אמאל איז שוין געווען אזוי נהוג, אין שו"ת תשובה מאהבה, וז"ל:

ידע מעלתו נ"י מה שהנשים מקילין בפאה נכרית מגולה אין זה דבר חדש אלא כבר הי' לעולמים כן נראה מפשט לשון הש"ג במס' שבת ובמס' נזיר שכבר נהגו להקל משנים קדמונים טרם אשר הש"ג מצא להם היתר ובא זה ולימד על זה זכות על נשים צדקניות שבאותו הדור עפ"י ראיותיו וכן נכון הדבר לעשות ולכפר וללמד זכות על נשים כשרות ובפרט בדורות הראשונים אשר מסרו נפשייהו על ק"ה אלו היו בכלל עוברות על דת יהודית גדולי הדור לא החרישו ושרים לא היו עצרו במלים ובשוטים שלא תהיינה עוברות על דת.

דאס איז נישט ריכטיג, ווייל דער שואל פרעגט איבער דעם וואס ס'איז אריינגעקומען אזוי בקצה המחנה, און אויף דעם זאגט ער אז ס'איז שוין געווען אמאל אזאנס, ס'שוין געווען נשים וואס זענען אזוי געגאנגען נאך פאר דער שלטי גיבורים האט בכלל מחדש געווען זיין היתר, ביז דער שלטי גיבורים איז געקומען און געזוכט א לימוד זכות און דערפאר געמאכט דעם היתר וכו'.

משום הא זעט אויס פארקערט, אז אויך דעמאלס איז עס געווען בקצה המחנה אזוי ווי היינט (היינט, בימיו).

[דער תהלים איד]

הגאון רבי יעקב פארדו בספרו "אפי זוטרי" (על השו"ע אה"ע סי' כ"א ס"ק ט'. נדפס בשנת תקנ"ז), כותב בתוה"ד: "וכבר נתפשט המנהג בכל איטליה כדברי שלטי הגיבורים".

ייש"כ פאר דעם ידיעה. דאס הייסט אז אין איטאליע, איז דאס שוין געווען אנגענומען עטוואס מער ווי 200 יאר צוריק.

ווייסטע וואס מ'זאגט אזא פאל... די חומרות פון די ספרדים נעמסטו אויך אן? אדער נאר די קולות...

אונזער נקודה איז דאס וואס רביה"ק מסאטמאר האט געזאגט אין זיין דרשה אין די שטאט סאטמאר (ביי די חסידישע דרשה), אז אין אלע אונזערע מדינות איז נישט געווען בנמצא א שייטל ביז די זמן ההשכלה.

[קטןודל]

כ'האב צופעליג געטראפן נאך א ראי' אז אמאל איז שוין געווען אזוי נהוג, אין שו"ת תשובה מאהבה, וז"ל:

ידע מעלתו נ"י מה שהנשים מקילין בפאה נכרית מגולה אין זה דבר חדש אלא כבר הי' לעולמים כן נראה מפשט לשון הש"ג במס' שבת ובמס' נזיר שכבר נהגו להקל משנים קדמונים טרם אשר הש"ג מצא להם היתר ובא זה ולימד על זה זכות על נשים צדקניות שבאותו הדור עפ"י ראיותיו וכן נכון הדבר לעשות ולכפר וללמד זכות על נשים כשרות ובפרט בדורות הראשונים אשר מסרו נפשייהו על ק"ה אלו היו בכלל עוברות על דת יהודית גדולי הדור לא החרישו ושרים לא היו עצרו במלים ובשוטים שלא תהיינה עוברות על דת.

דאס איז נישט ריכטיג, ווייל דער שואל פרעגט איבער דעם וואס ס'איז אריינגעקומען אזוי בקצה המחנה, און אויף דעם זאגט ער אז ס'איז שוין געווען אזוי אמאל און דער שלטי גיבורים האט געזוכט א לימוד זכות וכו'.

משום הא זעט אויס פארקערט, אז אויך דעמאלס איז עס געווען בקצה המחנה אזוי ווי היינט.

כ'ווייס נישט וואס דער שואל זאגט, אבער דער משיב רעדט נישט פון קיין קצה המחנה

[דער תהלים איד]

אופס... פונקט די רגע האב איך פאראכטן מיין תגובה ס'זאל זיין מער פארשטענדליך, והנה האסט ציטירט און געענטפערט בעפאר.

דער משיב רעדט קלאר פון נשים וואס גייען אזוי אפילו אויב מ'טאר נישט... עיי"ש.

[Headquarters]

In the weekly contest email

[נקודות טובות]

און ווי געזאגט דא מערערע מאל.
דער ראש המתירים דער שלטי גבורים זאגט קלאר אז די פראבלעם איז נאר ווען מען זעהט די האר אינאיינעם מיט די פלייש פונעם קאפ, און דאס איז נישטא ביי א שייטעל
viewtopic.php?p=12367#p12367
אויב ווילסטו זאגן אז די היינטיגע לעיס שייטלעך קוקט אויס ממש ווי די האר קומט באמת ארויס פון קאפ, הרשות בידך. אבער אויף די אלגעמיינע הומען שייטלעך קען מען נישט אזוי זאגן.

זאגסט א נקודה אין זיין לשון. טאקע א אינטעסאנטע לשון. די נקודה איז נישט די האר נאר די בשר מתחתיו? עפעס אזוי? דברים פליאים מאוד בהפשט, ובודאי שונה מכל הראשונים כולם. און טאקע ווייל ס'איז אזוי אינטערסאנט והיפך המשמעות, דארף מען זען וויאזוי די אחרונים האבן אים אפגעלערנט.

איך האף אי"ה אדורכצוטון דעם תשובה מאהבה וואס לערנט אים אפ, אבער ס'איז א לאנגע תשובה ואין עתי בידי, כוועל אי"ה צוריקקומען איבער דעם.

https://www.hebrewbooks.org/pdfpager.as ... =&pgnum=77

ניין נישט די בשר מתחתיו איז דער פראבלעם!
וואס ער זאגט בסך הכל איז, אז פונקט ווי דו פארשטייסט אז א שייטל וואס ליגט סתם אויפן טיש איז נישט קיין פראבלעם מיט ערוה. איז אויך נישט קיין פראבלעם אויב ליגט דאס אויפן קאפ פון א פרוי.
וויבאלד דער פראבלעם איז נאר שער באשה ערוה, נאר ווען די שער איז אויפן אשה און קומט ארויס פונעם אשה.
אבער נישט אז ערוה גייט ארויף אויף די פלייש. חס מלהזכיר דבר כזה!

דאס איז נישט קיין אינטערעסאנט לשון פונעם שלטי הגבורים בכלל. עס איז זייער פארשטענדליך ביידע מהלכים (הגם דער מגן אברהם ושאר פוסקים שרייבן אויפן באר שבע אז ער שרייבט דברים דחויים)

I really feel your pain! די אלע היינטיגע וואס שרייען אסור אסור, מוזן צוקומען צו אלע מיני תשובה ספרים, קיינער קען נישט פעיסן דעם שלטי הגבורים.

די שלטי הגבורים קריגט נישט מיט אלע ראשונים! דו לייגסט אראפ הנחות און נאכדעם מאכסטו סך הכל'ס אויף דיינע אייגענע השערות!
בסך הכל איז דא א גרויסע מחלוקת צווישען דער שלטי הגיבורים מיטן מהר''י קאצענעלבויגן. איכא וואס האבן אנגענומען אזוי, און איכא וואס האבן אנגענומען אזוי. אבער וואס מען דארף געדענקן איז, אז צווישען די מתירים ציילט זיך דער רמ''א, מגן אברהם, פרי מגדים, שלחן ערוך הרב, משנה ברורה, ערוך השולחן, כף החיים.
פארוואס זאג איך דאס איבער אזוי פיל מאל? ווייל ווען דו האסט סיי וועלכע שאלה אין אורח חיים, נעמסטו איינער פון די דערמאנטע ספרים און דו קוקסט נאך. און נישט אין קיין מהר''י קאצענעלבויגן, מור וקציעה, דברי חיים, באר שבע, בית יצחק.

דו ווייסט זייער גוט אז דאס זענען די מערסט אנגענימענע פוסקים, און אט זיי זענען די מתירים!
אויב טאמער ווילסטו מחמיר זיין כשיטות האוסרים, הרשות בידך. יתכן אז אויב דו מיינסט עס אמת'דיג וועסטו אפי' באקומען שכר פאר דעם. אבער זאגן פאר יענעם אז גיין א שייטעל איז א בדיעבד, איז שקר גמור!

[נקודות טובות]

און צו פארגלייכען צו א בילד אויף פאפיר איז סתם געבלאנדזשעט אין הלכה. ונשמרת מכל דבר רעה שטייט אין מיין תורה ..

דאס איז נישט מיין חידוש בכלל. ס'איז משמעות רוב הפוסקים. דא איז אן אויסצוג פונעם חקל יצחק וואס ברענגט א ישועות יעקב ממש די ווערטער:



Screenshot 2023-08-20 174005.jpg

איך וויל נישט פאדרייען די נושא, אבער דו האסט מיר גארנישט גענטפערט.
איך האב געזאגט אז קוקן אויף אויסגעלאסענע בילדער איז אויך א דאורייתא אלץ ונשמרת מכל דבר רעה, און דו דאפסט נישט באשאפען א נייע טעם לאיסור. וא''כ יש לחלק בגדול בינו לבין שייטלעך.

[דער תהלים איד]

און ווי געזאגט דא מערערע מאל.
דער ראש המתירים דער שלטי גבורים זאגט קלאר אז די פראבלעם איז נאר ווען מען זעהט די האר אינאיינעם מיט די פלייש פונעם קאפ, און דאס איז נישטא ביי א שייטעל
viewtopic.php?p=12367#p12367
אויב ווילסטו זאגן אז די היינטיגע לעיס שייטלעך קוקט אויס ממש ווי די האר קומט באמת ארויס פון קאפ, הרשות בידך. אבער אויף די אלגעמיינע הומען שייטלעך קען מען נישט אזוי זאגן.

זאגסט א נקודה אין זיין לשון. טאקע א אינטעסאנטע לשון. די נקודה איז נישט די האר נאר די בשר מתחתיו? עפעס אזוי? דברים פליאים מאוד בהפשט, ובודאי שונה מכל הראשונים כולם. און טאקע ווייל ס'איז אזוי אינטערסאנט והיפך המשמעות, דארף מען זען וויאזוי די אחרונים האבן אים אפגעלערנט.

איך האף אי"ה אדורכצוטון דעם תשובה מאהבה וואס לערנט אים אפ, אבער ס'איז א לאנגע תשובה ואין עתי בידי, כוועל אי"ה צוריקקומען איבער דעם.

https://www.hebrewbooks.org/pdfpager.as ... =&pgnum=77

ניין נישט די בשר מתחתיו איז דער פראבלעם!
וואס ער זאגט בסך הכל איז, אז פונקט ווי דו פארשטייסט אז א שייטל וואס ליגט סתם אויפן טיש איז נישט קיין פראבלעם מיט ערוה. איז אויך נישט קיין פראבלעם אויב ליגט דאס אויפן קאפ פון א פרוי.
וויבאלד דער פראבלעם איז נאר שער באשה ערוה, נאר ווען די שער איז אויפן אשה און קומט ארויס פונעם אשה.
אבער נישט אז ערוה גייט ארויף אויף די פלייש. חס מלהזכיר דבר כזה!

אה, זאגסטו דאך זייער גוט. יעצט איז די שאלה וויאזוי קען זיין אז ער פארעכנט א שייטל אויף א קאפ פון א פרוי ווי א שייטל וואס ליגט אויפ'ן טיש? איז דאס אויסגעהאלטן מסברא? איז דאס ווייניגער פריצות און גורם להרהור?

דאס שרייען אלע זיינע חולקים, והעיקר אז זיי ברענגען פון די גמרא און אלע ראשונים, רש"י רמב"ם אא"וו להיפך אז דאס איז בגדר עוברת על דת יהודית אין די גמ' כתובות דף ע"ב וואס זאגט אז פרועה לגמרי איז א איסור דאורייתא און א מטפחת איז א עוברת על דת יהודית וכו' עיי"ש.

דאס איז נישט קיין אינטערעסאנט לשון פונעם שלטי הגבורים בכלל. עס איז זייער פארשטענדליך ביידע מהלכים (הגם דער מגן אברהם ושאר פוסקים שרייבן אויפן באר שבע אז ער שרייבט דברים דחויים)

און דער יעב"ץ שרייבט אויפ'ן מ"א "דחה דברי הבאר שבע בגילא דחיטתא".

מי אנחנו אריינצורעדן, אבער כ'מיין צו מסביר זיין פארוואס אלע "אונזערע" גדולים, אלע אלע אלע, האבן אנגעומען לאיסור און ס'איז נישט געווען ביי אונז בנמצא. הלא דבר הוא.

I really feel your pain! די אלע היינטיגע וואס שרייען אסור אסור, מוזן צוקומען צו אלע מיני תשובה ספרים, קיינער קען נישט פעיסן דעם שלטי הגבורים.

איך האף דו נעמסט עס נישט אזוי פערזענליך. פארקערט, מצדי בין איך דיר זייער דאנקבאר פאר'ן העלפן ברענגען די צד המתירים און עס פארשטיין, און אזוי ארויסהאבן די נושא פון אלע זייטן.

די שלטי הגבורים קריגט נישט מיט אלע ראשונים! דו לייגסט אראפ הנחות און נאכדעם מאכסטו סך הכל'ס אויף דיינע אייגענע השערות!

נישט שייך צו זאגן אז ער קריגט... דער שלטי גיבורים איז א אחרון און ער איז געקומען מיט א נייעם היתר.

בסך הכל איז דא א גרויסע מחלוקת צווישען דער שלטי הגיבורים מיטן מהר''י קאצענעלבויגן. איכא וואס האבן אנגענומען אזוי, און איכא וואס האבן אנגענומען אזוי. אבער וואס מען דארף געדענקן איז, אז צווישען די מתירים ציילט זיך דער רמ''א, מגן אברהם, פרי מגדים, שלחן ערוך הרב, משנה ברורה, ערוך השולחן, כף החיים.

פארוואס זאג איך דאס איבער אזוי פיל מאל? ווייל ווען דו האסט סיי וועלכע שאלה אין אורח חיים, נעמסטו איינער פון די דערמאנטע ספרים און דו קוקסט נאך. און נישט אין קיין מהר''י קאצענעלבויגן, מור וקציעה, דברי חיים, באר שבע, בית יצחק.

זייער ריכטיג. און כאמור, אלע אונזערע גדולים, אונזערע עלטערן, און אין אלע אונזערע מדינות, האט מען געמאכט אן אויסנאם און דא נישט אנגענומען דעם היתר אלס אפגעפרעגט, ביז מ'האט זיך אנגעהויבן סומך זיין דערויף בלית ברירה.

אויב טאמער ווילסטו מחמיר זיין כשיטות האוסרים, הרשות בידך. יתכן אז אויב דו מיינסט עס אמת'דיג וועסטו אפי' באקומען שכר פאר דעם. אבער זאגן פאר יענעם אז גיין א שייטעל איז א בדיעבד, איז שקר גמור!

יתכן?.... ביטע! אזא איד'ס גן עדן איז דער שלטי גבורים און אלע גאונים המתירים מקנא! עפעס א שאלה?! וויאזוי רעדט איר???

מיט ביידע צדדים זאגסטו ראנג ווערטער. די שיטת האוסרים נישט קיין "חומרא", און די סומכים על המתירים זענען נישט קיין "בדיעבד אידן".

די שיטת האוסרים זענען די רוב, זיי זענען מיט די סברא, זיי זענען מיט די משמעות אין אלע גמרות און ראשונים, און זיי זענען די שיטה וואס אונזערע עלטער באבעס האבן אנגענומען.

די שיטת המתירים זענען געווען ללמד זכות אויף די מקומות וואו געוויסע נשים האבן געטון אנדערש, און ביי אונז האט מען אין די לעצטע 100 יאר, בלית ברירה, בדיעבד, אנגענומען זיך סומך צו זיין אויפ'ן ש"ג און דאס לאזן אנטון. אבער דער וואס גייט אזוי ווייל זיין מאמע איז אזוי געגאנגען איז נישט קיין דיעבד איד, ווייל בדיעבד האט מען זיך סומך געווען אויפ'ן היתר לכתחילה. אזוי ווי די דיעבד ביי בשר וחלב..

און אויף דעם זאגן היינט כמעט אלע היינטיגע פוסקים, חסידישע און ליטווישע, אז צו מתיר זיין די וואס זעט אויס ממש ווי האר איז נישט עולה געווען על הדעת פון די מתירים, פשוט ס'איז נישט געווען אזא מציאות ממילא האבן זיי עס ניטאמאל בארירט.

[דער תהלים איד]

און צו פארגלייכען צו א בילד אויף פאפיר איז סתם געבלאנדזשעט אין הלכה. ונשמרת מכל דבר רעה שטייט אין מיין תורה ..

דאס איז נישט מיין חידוש בכלל. ס'איז משמעות רוב הפוסקים. דא איז אן אויסצוג פונעם חקל יצחק וואס ברענגט א ישועות יעקב ממש די ווערטער:



Screenshot 2023-08-20 174005.jpg

איך וויל נישט פאדרייען די נושא, אבער דו האסט מיר גארנישט גענטפערט.
איך האב געזאגט אז קוקן אויף אויסגעלאסענע בילדער איז אויך א דאורייתא אלץ ונשמרת מכל דבר רעה, און דו דאפסט נישט באשאפען א נייע טעם לאיסור. וא''כ יש לחלק בגדול בינו לבין שייטלעך.

וה"ה שער באשוה ערוה, שהטעם משום פריצות והרהור.

[דער תהלים איד]

איך האף אי"ה אדורכצוטון דעם תשובה מאהבה וואס לערנט אים אפ, אבער ס'איז א לאנגע תשובה ואין עתי בידי, כוועל אי"ה צוריקקומען איבער דעם.
https://www.hebrewbooks.org/pdfpager.as ... =&pgnum=77

איך בין מורא'דיג דאנקבאר פאר ווער עס האט מיר געמאכט דורכלערנען דעם תשובה מאהבה. ס'ברענגט א שטארקע קלארקייט, און ס'איז מומלץ פאר יעדן.

קודם ערשטנס, איינער האט כמדומה געזאגט אז דער תשובה מאהבה איז פון די אוסרים ממילא לערנט ער אריין אינעם ש"ג כך וכך, און ער וויל וויסן וואס די 'מתירים" זאגן נישט וואס די אוסרים זאגן...

סוי נאכ'ן דאס זען אינעווייניג זעט מען פונקט פארקערט.

דער שלטי גיבורים, מגדולי האחרונים, איז אויפגעקומען מיט א נייעם היתר שלא כתב שום אחד מקודם.

איז געקומען בשעתו דער מהרשי"ק (מוהר"י קאצינעלנבויגן), און אביסל שפעטער דער באר שבע, און געפרעגט זייער הארבע שאלות און געשריבן זייער שווערע ווערטער אויפ'ן ש"ג אז ער האט זיך טועה געווען ודבריו בטלים וכו'

(למעשה דער מג"א זאגט אז דער באר שבע'ס קושיות זענען 'דברים דחויים', און דער יעב"ץ שרייבט צוריק אז דער מג"א איז מדחה בגילא דחיטתא בלי שום ראי' און דער באר שבע איז שריר וקים)

איז געקומען שפעטער דער תשובה מאהבה, און ער הייבט אן מסביר צו זיין אז דער שלטי גיבורים איז בכלל נישט אזוי אפגעפרעגט, און ער גייט פארענטפערן אלע קושיות.

סוי קודם כל, דער תשובה מאהבה איז נישט קיין אוסר. ער הייבט אן אז שוין 15 יאר האלט ער זיך צוריק פון אריינרעדן.

11.jpg (190.82 KiB) געזען געווארן 414 מאל

ווייטער, זאגט ער אז די סיבה פארוואס דער ש"ג איז געקומען מיט זיין היתר, איז געווען וויבאלד נשים זענען אזוי געגאנגען נאך פאר'ן היתר, און ער האט געוואלט מלמד זכות זיין דורכ'ן טרעפן א היתר, און אזוי דארף מען טון וכו'. און ער ליגט אויך צו אז היות די ראשונים האבן נישט איבערגעקעט א וועלט, איז געווען א ראי' אז ס'האט א היתר, ווייל ס'איז שוין בימיהם געווען אזעלכע.

2.jpg (134.68 KiB) געזען געווארן 414 מאל

יעצט קומט ער צו צו פארענטפערן די שווערע קושיות אויפ'ן ש"ג, און ער שרייט צוריק אז וואס איז דען די קושיא! ענק טראכטן אפילו אז דער ש"ג רעדט פון אויפגעדעקט? 'איז א דבר פשוט אז ער רעדט נאר פון די האר וואס שטעקט זיך ארויס אין די זייטן. ממילא קען מען פארענטפערן אז ס'זאל שטימען מיט אלע גמרות און ראשונים, עיי"ש באריכות נפלא.

3.jpg (94.55 KiB) געזען געווארן 414 מאל

און דאס זענען די ווערטער ווא אסאך שפעטערדיגע ברענגען אראפ, און די אלע לערנען אז דאס האט דער רמ"א אויך געמיינט.

און צו פארשטיין ווא דער תשובה מאהבה רעדט מיט אזא "פשטות" אז ס'געווען צוגעדעקט... דארף מען זעןו אינעווייניג צווישן די ווערטער, אז בשעתם (ביז נישט לאנג צוריק) איז אפילו א געווענליכע גוי'אישע פרוי נישט ארויס אויפגעדעקט די קאפ. נאר א פרוצה וזונה. ממילא איז א דבר פשוט אז ווען מ'רעדט פון פאה נכרית רעדט מען אויך דאס וואס די סדר איז געווען, דהיינו צוגעדעקט, און דאס ק'ען זיין מותר אפילו לויטן ירושלמי וכו'.

[פרייזן]

בייגעלייגט פון כינוס קהילת מהר”א אין קר”י

unnamed - 2023-08-21T141521.265.jpg (97.03 KiB) געזען געווארן 403 מאל

[לקדש שם שמים]

In the weekly contest email

ווער שטייט אונטערדעם? און וואס איז זייער ציל?

[תינוק הבורח]

יתכן?.... ביטע! אזא איד'ס גן עדן איז דער שלטי גבורים און אלע גאונים המתירים מקנא! עפעס א שאלה?! וויאזוי רעדט איר???

נישט קיין שאלה אז א פרוי וואס גייט נישט קיין שייטל קדוש יאמר לה, אבער זאגן אז דער שלטי גיבורים און די רבנים המתירים זענען מקנא איר גן עדן איז חוצפה.

[דער תהלים איד]

נישט קיין שאלה אז א פרוי וואס גייט נישט קיין שייטל קדוש יאמר לה, אבער זאגן אז דער שלטי גיבורים און די רבנים המתירים זענען מקנא איר גן עדן איז חוצפה.

איר האט מיר שלעכט אפגעטייטשט.

בפשטות איז כמעט זיכער אז דער שלטי גיבורים'ס רעביצין איז געווען פון די צנועות שבדור און איז נישט געגאנגען א שייטל בכלל. זיין היתר איז געווען פאר די וואס זענען זיך מקיל. זיין לשון איז "יראה מזה להביא ראיה וסמך לנשים היוצאות בכסוי שערות שלהן כשהן נשואות וגו'".