שייטלען אמאל און היינט

[תינוק הבורח]

דו פארשטייסט נישט מיין נקודה.

ס'נישט קיין שאלה דא איבער פשט אין די גמרא. יא, מ'קען לערנען פשט אז ס'איז אים נישט ניחא ווייל ס'איז פרעמד. אבער דער מאירי וואס לערנט אנדערש פשט, זעסטו פון זיין פשט, וואס דער "מציאות" איז געווען. קיינער פרעגט נישט אפ דעם מאירי אז "הלא כבר ראינו שהסירוק אכן עולה יפה?!", פארשטייסט? ווייל דער מציאות איז דאך אזוי אז ס'איז אינו עולה יפה.

און לגבי דיין שאלה פארוואס ס'שטייט נישט אין ש"ג עברו כמה שבועות, ס'האט נישט קיין שייכות מיט 'צייט', ס'איז די מציאות אז ס'איז נישט לעבעדיג נאר אפגעשניטן. האר אויף א מענטש האט א חיות פונעם שורש. אפגעשניטענע האר איז א בעזעם.

ווער זאל אפפרעגן די מאירי?
קיינער פון די ראשונים האבן עס נישט געהאט (וידוע דברי חזו"א).

מיין ראי' איז פון דעם אז אלע ראשונים לערנען אנדערש און זיי זאגן נישט די (לדבריך) אבוויעס פשט אז עס איז מיאוס ווייל עס ווערט מיאוס פון זיעה.


דאס וואס דו זאגסט אז די רגע עס איז נישט מחובר האט עס נישט קיין חיות וכו', יתכן הדברים, והוא הדין לשייטל.
פשט איז אז נישט קיין חילוק ווי שיין עס איז, עדיין אין לו 'החיות' וואס מחובר'דיגע האר האט.

[דער תהלים איד]

(א שאד די טעמע האט זיך צוטיילט אין 2 אשכולות) [אופס, די נושא האט זיך צוטיילט אין 2 טעמעס ]

אלס נאך א ראי' אז אפילו ווען ס'געווען מתירים איז די רעדע נאר געווען איבער מחוץ 'למחנה'דיגע וואס גייען אזוי, אבער אין די ערליכע מחנות איז מען קיינמאל נישט געגאנגען אזוי:

דא איז ווערטער פונעם הייליגן בעל הפלאה, ממש א מנהיג הדור געווען, א נעפיו פונעם רמ"א וואס איז פון די מתירים

Screenshot 2023-08-17 233718.jpg (144.33 KiB) געזען געווארן 594 מאל

[דער תהלים איד]

דו פארשטייסט נישט מיין נקודה.

ס'נישט קיין שאלה דא איבער פשט אין די גמרא. יא, מ'קען לערנען פשט אז ס'איז אים נישט ניחא ווייל ס'איז פרעמד. אבער דער מאירי וואס לערנט אנדערש פשט, זעסטו פון זיין פשט, וואס דער "מציאות" איז געווען. קיינער פרעגט נישט אפ דעם מאירי אז "הלא כבר ראינו שהסירוק אכן עולה יפה?!", פארשטייסט? ווייל דער מציאות איז דאך אזוי אז ס'איז אינו עולה יפה.

און לגבי דיין שאלה פארוואס ס'שטייט נישט אין ש"ג עברו כמה שבועות, ס'האט נישט קיין שייכות מיט 'צייט', ס'איז די מציאות אז ס'איז נישט לעבעדיג נאר אפגעשניטן. האר אויף א מענטש האט א חיות פונעם שורש. אפגעשניטענע האר איז א בעזעם.

ווער זאל אפפרעגן די מאירי?
קיינער פון די ראשונים האבן עס נישט געהאט (וידוע דברי חזו"א).

זאל עס זיין כאטש אן אחרון, אז דער מאירי שרייבט א פאני טעות נגד המציאות וואלט עס איינער מעיר געווען...

בעסער געזאגט, דער מאירי וואלט עס נישט געשריבן בכלל. ער שרייבט שטותים? ער שרייבט א פאקט, אפגעזען צו דאס איז טעמא דגמרא לענין נדר צו נישט.

מיין ראי' איז פון דעם אז אלע ראשונים לערנען אנדערש און זיי זאגן נישט די (לדבריך) אבוויעס פשט אז עס איז מיאוס ווייל עס ווערט מיאוס פון זיעה.

נישט דאס זאגט ער, זיעה. דער מאירי זאגט אז מ'קען עס נישט שיין אויסקעמען. ווייל ס'איז נישט לעבעדיגע האר. ס'איז א בעזעם.

כנראה האלטן די אנדערע ראשונים אז אי משום הא וואלט עס נאך יא ניחא געווען פאר'ן מאן.

דאס וואס דו זאגסט אז די רגע עס איז נישט מחובר האט עס נישט קיין חיות וכו', יתכן הדברים, והוא הדין לשייטל.
פשט איז אז נישט קיין חילוק ווי שיין עס איז, עדיין אין לו 'החיות' וואס מחובר'דיגע האר האט.

דאס טוען די היינטיגע קעמיקלס, ס'מאכט עס אויס בעזעם. ס'מאכט עס פלאפי בלע"ז ממש ווי עכטע האר. זה המציאות החדש.

[דער תהלים איד]

הפלא ופלא אז ביזן זכרון למשה וואס איז ארויסגעקומען הארט בעפארן קריג איז נישטא אפילו איין דרשה חת”ס וואו ער רעדט וועגן שייטלען.

סאיז נישט קיין פלא... ווייל ווייל עפעס וואס איז קלאר מבואר אין שו”ע רמ”א ונושאי כליו אויפן דף להתיר אסרט מען נישט פארן רבים, אפגעזעהן די פריוואטע מיינונג. זעה טאקע די לשון הצוואה געריכטעט צו זיינע קינדער וואו דער חת”ס ניצט דאס לשון: ואף פאה נכרית אני אוסר עליכם

דער חת”ס האט עס קיינמאל גע’אסר’ט פארן רבים. סאיז דא שאנק פון דרשות חת”ס.. און וואס דארפסטו מער פון די מעשה רב פון רובם ככולם פון זיינע תלמידים והולכים לאורו נאך לאנג לאנג בעפארן קריג ביז וואו מקען נאר צוריק קוקן.

דאס אז דער חתם סופר בהגהות שלחן ערוך אסר'ט איז נישט גענוג שטארק?

ער האט אזוי געהאלטן פאר זיך, בס”ה פארענטפערט ער דער באר שבע. אבער ווען דער רמ”א און מג”א און אלע נושאי כלים אויפן דף האלטן איין וועג האט דער חת”ס נישט מחייב געווען די כלל צו אננעמען לחומרא קעגן די פשטות לשון שו”ע הרמ”א ונושאי כלים.
ער האט נישט מחייב געווען פארן כלל צו גיין לחומרא נגד השו”ע והנושאי כלים אפגעזעהן זיין פערזענליכע מיינונג.

אודי לי מיהת אז דו קריכט שוין אויף זייער א דינע בענדל.

פאר די קינדער שרייבט ער נישט קיין הנהגה טובה נאר "באיסור חמור", אין הגהות שו"ע שרייבט ער (ייש"כ @נקודת טובות פאר'ן דערמאנען) אז דער באר שבע איז גערעכט אז ס'איז אסור, אבער באמת האט ער געהאלטן אז ס'איז א מחלוקות און מ'קען טון וואס מ'וויל?

עס קלעבט נישט. עס קלעבט אסאך בעסער דאס וואס זיינע אייגענע תלמידים הקדושים האבן פארשטאנען און געזאגט, אז ער האט נישט געוואלט זאגן ברבים א זאך וואס האט זיך אזוי איינגעגעסן מחמת ההשכלה, כדי נישט צו פארלירן דעם ציבור אויף אלעם.

דא איז זיין לשון אין הגהות שו"ע, או"ח ס'י' ע"ה סק"ה:

המעיין בספר באר שבע בפנים יראה כי סוף דבריו נכונים, והמה בשם הגאון מו"ה יהודה קאצינעלינבויגין, והוא (הבאר שבע) הוסיף ראיה מנדרים דף מ"ח ע"ב גבי שחורי ראש. וכן העלה מהר"י יעב"ץ ח"א סימן ט וח"ב סימן ז ח לאסור, וכתב האי דנזיר דף כח ע"ב מיירי בחצירה וביתה ולא ברשות הרבים, והאי דיוצאה אשה בחוטי שער היינו שלא במקום שער כגון בפדחתה ואחוריה דהוי כשאר תכשיטין, אבל פאה נכרית לא עדיף מקלתה דאסור כדאיתא בפרק המדיר

[דער תהלים איד]

ואגב דאגב, טרעף איך יעצט אז בעלזער רב זצ"ל רבי ישכר דוב, וואס האט אויך געהאלטן אז יעדער וואס לערנט שו"ע מיט יראת שמים האלט אז ס'נישטא קיין חילוק פון גיין ברשה"ר מיט האר אדער מיט א שייטל, צייכנט אויך צו און איז סומך דבריו אויף דעם חת"ס

[תינוק הבורח]

ואגב דאגב, טרעף איך יעצט אז בעלזער רב זצ"ל רבי ישכר דוב, וואס האט אויך געהאלטן אז יעדער וואס לערנט שו"ע מיט יראת שמים האלט אז ס'נישטא קיין חילוק פון גיין ברשה"ר מיט האר אדער מיט א שייטל, צייכנט אויך צו און איז סומך דבריו אויף דעם חת"ס

סתם ברענגען א ליקוט פון שי' האוסרים?

[תינוק הבורח]

דאס אז דער חתם סופר בהגהות שלחן ערוך אסר'ט איז נישט גענוג שטארק?

ער האט אזוי געהאלטן פאר זיך, בס”ה פארענטפערט ער דער באר שבע. אבער ווען דער רמ”א און מג”א און אלע נושאי כלים אויפן דף האלטן איין וועג האט דער חת”ס נישט מחייב געווען די כלל צו אננעמען לחומרא קעגן די פשטות לשון שו”ע הרמ”א ונושאי כלים.
ער האט נישט מחייב געווען פארן כלל צו גיין לחומרא נגד השו”ע והנושאי כלים אפגעזעהן זיין פערזענליכע מיינונג.

אודי לי מיהת אז דו קריכט שוין אויף זייער א דינע בענדל.

פאר די קינדער שרייבט ער נישט קיין הנהגה טובה נאר "באיסור חמור", אין הגהות שו"ע שרייבט ער (ייש"כ @נקודת טובות פאר'ן דערמאנען) אז דער באר שבע איז גערעכט אז ס'איז אסור, אבער באמת האט ער געהאלטן אז ס'איז א מחלוקות און מ'קען טון וואס מ'וויל?

עס קלעבט נישט. עס קלעבט אסאך בעסער דאס וואס זיינע אייגענע תלמידים הקדושים האבן פארשטאנען און געזאגט, אז ער האט נישט געוואלט זאגן ברבים א זאך וואס האט זיך אזוי איינגעגעסן מחמת ההשכלה, כדי נישט צו פארלירן דעם ציבור אויף אלעם.

דא איז זיין לשון אין הגהות שו"ע, או"ח ס'י' ע"ה סק"ה:

המעיין בספר באר שבע בפנים יראה כי סוף דבריו נכונים, והמה בשם הגאון מו"ה יהודה קאצינעלינבויגין, והוא (הבאר שבע) הוסיף ראיה מנדרים דף מ"ח ע"ב גבי שחורי ראש. וכן העלה מהר"י יעב"ץ ח"א סימן ט וח"ב סימן ז ח לאסור, וכתב האי דנזיר דף כח ע"ב מיירי בחצירה וביתה ולא ברשות הרבים, והאי דיוצאה אשה בחוטי שער היינו שלא במקום שער כגון בפדחתה ואחוריה דהוי כשאר תכשיטין, אבל פאה נכרית לא עדיף מקלתה דאסור כדאיתא בפרק המדיר

כבר קדמו בזה.

[תינוק הבורח]

לידיעה בעלמא, די פאונדינג פאודער'ס האבן אלע געהאט שייטלען.
(אין יענע צייטן איז געווען אין סטייל פאר מענער צו גיין מיט שייטלען)

[נקודות טובות]

דו פארשטייסט נישט מיין נקודה.

ס'נישט קיין שאלה דא איבער פשט אין די גמרא. יא, מ'קען לערנען פשט אז ס'איז אים נישט ניחא ווייל ס'איז פרעמד. אבער דער מאירי וואס לערנט אנדערש פשט, זעסטו פון זיין פשט, וואס דער "מציאות" איז געווען. קיינער פרעגט נישט אפ דעם מאירי אז "הלא כבר ראינו שהסירוק אכן עולה יפה?!", פארשטייסט? ווייל דער מציאות איז דאך אזוי אז ס'איז אינו עולה יפה.

און לגבי דיין שאלה פארוואס ס'שטייט נישט אין ש"ג עברו כמה שבועות, ס'האט נישט קיין שייכות מיט 'צייט', ס'איז די מציאות אז ס'איז נישט לעבעדיג נאר אפגעשניטן. האר אויף א מענטש האט א חיות פונעם שורש. אפגעשניטענע האר איז א בעזעם.

סתם אין מציאות מיין איך אז דו האסט א טעות.
די ביליגע שייטלעך ווערן געריפען פראסעסד, די טייערע שייטלעך זענען ווירדזשין.
דהיינו, די טייערע שייטלעך האבן נישט קיין קעמיקעלס, דוקא די ביליגע זענען געמאכט מיט קעמיקעלס.

בנוגע די מאירי, שייטל האר איז נאך היינט נישט אזוי ווי עכטע האר. עס מאכט זיך אסאך שווערער.

[מסתמא]

דאס אז דער חתם סופר בהגהות שלחן ערוך אסר'ט איז נישט גענוג שטארק?

ער האט אזוי געהאלטן פאר זיך, בס”ה פארענטפערט ער דער באר שבע. אבער ווען דער רמ”א און מג”א און אלע נושאי כלים אויפן דף האלטן איין וועג האט דער חת”ס נישט מחייב געווען די כלל צו אננעמען לחומרא קעגן די פשטות לשון שו”ע הרמ”א ונושאי כלים.
ער האט נישט מחייב געווען פארן כלל צו גיין לחומרא נגד השו”ע והנושאי כלים אפגעזעהן זיין פערזענליכע מיינונג.

אודי לי מיהת אז דו קריכט שוין אויף זייער א דינע בענדל.

פאר די קינדער שרייבט ער נישט קיין הנהגה טובה נאר "באיסור חמור", אין הגהות שו"ע שרייבט ער (ייש"כ @נקודת טובות פאר'ן דערמאנען) אז דער באר שבע איז גערעכט אז ס'איז אסור, אבער באמת האט ער געהאלטן אז ס'איז א מחלוקות און מ'קען טון וואס מ'וויל?

עס קלעבט נישט. עס קלעבט אסאך בעסער דאס וואס זיינע אייגענע תלמידים הקדושים האבן פארשטאנען און געזאגט, אז ער האט נישט געוואלט זאגן ברבים א זאך וואס האט זיך אזוי איינגעגעסן מחמת ההשכלה, כדי נישט צו פארלירן דעם ציבור אויף אלעם.

דא איז זיין לשון אין הגהות שו"ע, או"ח ס'י' ע"ה סק"ה:

המעיין בספר באר שבע בפנים יראה כי סוף דבריו נכונים, והמה בשם הגאון מו"ה יהודה קאצינעלינבויגין, והוא (הבאר שבע) הוסיף ראיה מנדרים דף מ"ח ע"ב גבי שחורי ראש. וכן העלה מהר"י יעב"ץ ח"א סימן ט וח"ב סימן ז ח לאסור, וכתב האי דנזיר דף כח ע"ב מיירי בחצירה וביתה ולא ברשות הרבים, והאי דיוצאה אשה בחוטי שער היינו שלא במקום שער כגון בפדחתה ואחוריה דהוי כשאר תכשיטין, אבל פאה נכרית לא עדיף מקלתה דאסור כדאיתא בפרק המדיר

ניין. נישטא איבער וואס מודה צו זיין. ער האט עס גע’אסרט פאר די אייגענע קינדער באיסור חמור בזה הלשון; ואף און עליכם.. טאקע ווייל ע”פ הלכה פשטות הרמ”א והנושאי כלים איז עס ממש מותר לכתחילה.
האט דער חת”ס אין הגהות על השו”ע בס”ה פארענטפערט דער באר שבע פונעם קושיות המג”א.. אע”כ האלט ער נאכנישט פון מחייב זיין לחומרא נגד השו”ע והפוסקים. ודרשותיו ותלמידיו וההולכים לאורו יוכיחו.. צו ברענגען פון בעלזאער רב פון גאליציע איז א חוכא ואיטלולא.

די דינע ליניע איז צו אסר’ן נגד הרמ”א והנושאי כליו אויף וועמען מיר פארלאזן זיך ביי אלע אנדערע דאורייתא’ס. זאלט איר ברענגען וויפיל תשובות איר ווילט. ווי דער פוסק הדור דער גאב”ד/ראב”ד שרייבט אין זיין ספר צו מתיר זיין שייטלען לכתחילה בלי שום פיקפוק מיט דאס לשון; במקום שבעלי תשובה עומדים, צדיקים גמורים כבר עומדים שם.. סאיז שוין לאנג אויסגע’פסק’נט אלץ מותר לכתחילה אין די שו”ע ונושאי כלים. אגב איז דער גאב”ד/ראב”ד הערליך שיין מסביר פארוואס דער גאנצער באר שבע איז שוין נישט גילטיג היינט ציטאגס אפילו ווען מיר זאלן ווען פסק’נען כדבריו.

[מסתמא]

ואגב דאגב, טרעף איך יעצט אז בעלזער רב זצ"ל רבי ישכר דוב, וואס האט אויך געהאלטן אז יעדער וואס לערנט שו"ע מיט יראת שמים האלט אז ס'נישטא קיין חילוק פון גיין ברשה"ר מיט האר אדער מיט א שייטל, צייכנט אויך צו און איז סומך דבריו אויף דעם חת"ס

כזוך אין די כללי הפוסקים וואו מגעפינט אזא כלל אז ווער סלערנט שו”ע מיט ירא”ש מוז האלטן ווי מיר..

פארשטיי אז דאס איז א רעבישע מימרא וואס געהערט בכלל נישט אריין אהער.

[מסתמא]

נאך א נקודה ווי מען מאכט א מישמאש כמו שכתוב אין די נושא. אמאל אינדערהיים פלעגן זיין קצה המחנה וועלכע פלעגן גיין אן קיין קאפ צודעק בכלל.. די גדולים בימיהם האבן געהאלטן אז אויב וועט מען אסר’ן א שייטל בכלל וועט דאס אפהאלטן די קצה המחנה פון גיין אינגאנצן אויפגעדעקט די האר. סאיז געווען א השקפה פסק און נישט קיין הלכה פסק! (ווער סוויל גוט פארשטיין זאל אריינקוקן אין ר’ עובדיה יוסף’ס איסור אויף שייטלען.. כמעט וואס די ספרדישע פוסקים אסר’ן עס נישט.. ער האט נאר גוט געוויסט אז מיט די ספרדישע ציבור וועט קיין שייטלעך נישט ארבעטן. אדער א טיכל מיט אפאר אינטשעס האר. אדער גארנישט..)

אלענפאלס, צו ברענגען ר’ שלמה קלוגער און דער תשובה מאהבה אדער דער הפלאה אלץ אוסרים פון דעם לבוש שייטל איז סתם געווארפן זאמד אין די אויגן. קוק אריין אין גוף דבריהם וועסטו זעהן אז זייער חשש איז געווען דאס אז סוועט זיך דערקייקלען נישט צו גיין צוגעדעקט בכלל.
איר ווייסט וויאזוי פראג האט אויסגעזעהן אין דער תשובה מאהבה’ס צייטן? איר ווייסט וויאזוי בראד האט אויסגעזעהן אין ר’ שלמה קלוגערס צייטן? קוק אריין אין די גוף האיסור בעפארן בויען דערפון תורת לאקשען.
דערמיט איז שוין פארשטענדליך הגאון ר”מ פיינשטיינס הגדרה אין די תשובות אז די גאנצע איסור פונעם שייטל איז בלויז מראית עין, אז כאילו מגייט מיט אייגענע האר וואס היינט איז עס שוין בכלל נישט קיין חשש אז סוועט זיך דערקייקלען צו גיין אן קיין קאפ צודעק ווייל קיין איין היימישע איד פון די ארטאדאקסישע קרייזן גייט נישט זיין ווייב בגילוי ראש עפעס וואס אמאל איז ליידער יא געווען נפרץ.

דער עיקר אבער אז מהאט א רשימה פון א”ג אוסרים מיט צוואות צו אייגענע קינדער.. אזוי ארום אז סזאל אנקומען צום מספר 101 אוסרים נגד פשטות הרמ”א והנושאי כלים...

[בן שמחה]

נאך א נקודה ווי מען מאכט א מישמאש כמו שכתוב אין די נושא. אמאל אינדערהיים פלעגן זיין קצה המחנה וועלכע פלעגן גיין אן קיין קאפ צודעק בכלל.. די גדולים בימיהם האבן געהאלטן אז אויב וועט מען אסר’ן א שייטל בכלל וועט דאס אפהאלטן די קצה המחנה פון גיין אינגאנצן אויפגעדעקט די האר. סאיז געווען א השקפה פסק און נישט קיין הלכה פסק! (ווער סוויל גוט פארשטיין זאל אריינקוקן אין ר’ עובדיה יוסף’ס איסור אויף שייטלען.. כמעט וואס די ספרדישע פוסקים אסר’ן עס נישט.. ער האט נאר גוט געוויסט אז מיט די ספרדישע ציבור וועט קיין שייטלעך נישט ארבעטן. אדער א טיכל מיט אפאר אינטשעס האר. אדער גארנישט..)

אלענפאלס, צו ברענגען ר’ שלמה קלוגער און דער תשובה מאהבה אדער דער הפלאה אלץ אוסרים פון דעם לבוש שייטל איז סתם געווארפן זאמד אין די אויגן. קוק אריין אין גוף דבריהם וועסטו זעהן אז זייער חשש איז געווען דאס אז סוועט זיך דערקייקלען נישט צו גיין צוגעדעקט בכלל.
איר ווייסט וויאזוי פראג האט אויסגעזעהן אין דער תשובה מאהבה’ס צייטן? איר ווייסט וויאזוי בראד האט אויסגעזעהן אין ר’ שלמה קלוגערס צייטן? קוק אריין אין די גוף האיסור בעפארן בויען דערפון תורת לאקשען.
דערמיט איז שוין פארשטענדליך הגאון ר”מ פיינשטיינס הגדרה אין די תשובות אז די גאנצע איסור פונעם שייטל איז בלויז מראית עין, אז כאילו מגייט מיט אייגענע האר וואס היינט איז עס שוין בכלל נישט קיין חשש אז סוועט זיך דערקייקלען צו גיין אן קיין קאפ צודעק ווייל קיין איין היימישע איד פון די ארטאדאקסישע קרייזן גייט נישט זיין ווייב בגילוי ראש עפעס וואס אמאל איז ליידער יא געווען נפרץ.

דער עיקר אבער אז מהאט א רשימה פון א”ג אוסרים מיט צוואות צו אייגענע קינדער.. אזוי ארום אז סזאל אנקומען צום מספר 101 אוסרים נגד פשטות הרמ”א והנושאי כלים...

זייער שיין, די זעלבע איז אויך פארקערט אסאך האבן פארשטאנען אז אסר’ן אינגאנצן שייטלעך וועט מאכן גיין אזויווי די ספרדים און מאדערנע היינט מיט אפאר אינטשעס אויפגעדעקט, די מציאות איז אז ביי היימישע איז אפילו די גאר שוואכע ארויסגעשטעקטע האר בבל יראה.
דאס איז די חילוק פון דעת תורה און דעת בעה”ב אפי מקען לערנען.
(סאיז דא אויף דעם אסאך משלים, ביי דעם ענין אליינס קוק די פייער פון גדו”י אויף די מנהג קדמון פון שערן לעומת די ערוה דאוריתא עכ”פ לויט א טייל פוסקים האבן זיי ’נישט’ אזוי געפייערט אפי’ אזעלכע ווי הרהק מסאטמאר וואס אבותיו ורבותיו האבן נישט געהאלטן דערפון)

[יום טוב]

ואגב דאגב, טרעף איך יעצט אז בעלזער רב זצ"ל רבי ישכר דוב, וואס האט אויך געהאלטן אז יעדער וואס לערנט שו"ע מיט יראת שמים האלט אז ס'נישטא קיין חילוק פון גיין ברשה"ר מיט האר אדער מיט א שייטל, צייכנט אויך צו און איז סומך דבריו אויף דעם חת"ס

כזוך אין די כללי הפוסקים וואו מגעפינט אזא כלל אז ווער סלערנט שו”ע מיט ירא”ש מוז האלטן ווי מיר..

פארשטיי אז דאס איז א רעבישע מימרא וואס געהערט בכלל נישט אריין אהער.

מה זה רעבישע מימרא?

[תינוק הבורח]

נאך א נקודה ווי מען מאכט א מישמאש כמו שכתוב אין די נושא. אמאל אינדערהיים פלעגן זיין קצה המחנה וועלכע פלעגן גיין אן קיין קאפ צודעק בכלל.. די גדולים בימיהם האבן געהאלטן אז אויב וועט מען אסר’ן א שייטל בכלל וועט דאס אפהאלטן די קצה המחנה פון גיין אינגאנצן אויפגעדעקט די האר. סאיז געווען א השקפה פסק און נישט קיין הלכה פסק! (ווער סוויל גוט פארשטיין זאל אריינקוקן אין ר’ עובדיה יוסף’ס איסור אויף שייטלען.. כמעט וואס די ספרדישע פוסקים אסר’ן עס נישט.. ער האט נאר גוט געוויסט אז מיט די ספרדישע ציבור וועט קיין שייטלעך נישט ארבעטן. אדער א טיכל מיט אפאר אינטשעס האר. אדער גארנישט..)

אלענפאלס, צו ברענגען ר’ שלמה קלוגער און דער תשובה מאהבה אדער דער הפלאה אלץ אוסרים פון דעם לבוש שייטל איז סתם געווארפן זאמד אין די אויגן. קוק אריין אין גוף דבריהם וועסטו זעהן אז זייער חשש איז געווען דאס אז סוועט זיך דערקייקלען נישט צו גיין צוגעדעקט בכלל.
איר ווייסט וויאזוי פראג האט אויסגעזעהן אין דער תשובה מאהבה’ס צייטן? איר ווייסט וויאזוי בראד האט אויסגעזעהן אין ר’ שלמה קלוגערס צייטן? קוק אריין אין די גוף האיסור בעפארן בויען דערפון תורת לאקשען.
דערמיט איז שוין פארשטענדליך הגאון ר”מ פיינשטיינס הגדרה אין די תשובות אז די גאנצע איסור פונעם שייטל איז בלויז מראית עין, אז כאילו מגייט מיט אייגענע האר וואס היינט איז עס שוין בכלל נישט קיין חשש אז סוועט זיך דערקייקלען צו גיין אן קיין קאפ צודעק ווייל קיין איין היימישע איד פון די ארטאדאקסישע קרייזן גייט נישט זיין ווייב בגילוי ראש עפעס וואס אמאל איז ליידער יא געווען נפרץ.

דער עיקר אבער אז מהאט א רשימה פון א”ג אוסרים מיט צוואות צו אייגענע קינדער.. אזוי ארום אז סזאל אנקומען צום מספר 101 אוסרים נגד פשטות הרמ”א והנושאי כלים...

זייער שיין, די זעלבע איז אויך פארקערט אסאך האבן פארשטאנען אז אסר’ן אינגאנצן שייטלעך וועט מאכן גיין אזויווי די ספרדים און מאדערנע היינט מיט אפאר אינטשעס אויפגעדעקט, די מציאות איז אז ביי היימישע איז אפילו די גאר שוואכע ארויסגעשטעקטע האר בבל יראה.
דאס איז די חילוק פון דעת תורה און דעת בעה”ב אפי מקען לערנען.
(סאיז דא אויף דעם אסאך משלים, ביי דעם ענין אליינס קוק די פייער פון גדו”י אויף די מנהג קדמון פון שערן לעומת די ערוה דאוריתא עכ”פ לויט א טייל פוסקים האבן זיי ’נישט’ אזוי געפייערט אפי’ אזעלכע ווי הרהק מסאטמאר וואס אבותיו ורבותיו האבן נישט געהאלטן דערפון)

שלום,
אייער פוינט קומט אריין אביסל אומקלאר (עכ"פ צו מיר) אפשר קענט איר עס איבערשרייבן קלארער.

)Please take it as constructive criticism only)

[משה רבינו]

https://www.dropbox.com/scl/fi/oo7bs6fy ... jmglvn9cvg

[דער תהלים איד]

ס'איז דא א געוואלד צו זאגן דא, לאמיר טרייען צו גיין על הסדר.

אבער קודם מוז איך דא באדאנקען די ידידים @מסתמא און @פנים חדשות פאר'ן פירן אזא שיינעם שמועס. כאטש איך האלט אנדערש, און כאטש איך זע מיינע מקורות אלס ריכטיגער פון ריכטיג, פארט איבער העלפט עס צוקומען צו א געוואלדיגע קלארקייט, און איך גלייב אז יעדער צו זיין מהלך טרעפן חידושים וואס ווערן אויסגעריבן.

כ'וועל מודה זיין אז געוויסע נקודות האב איך נישט געוויסט און ס'איז דא געווארן קלארער.

למשל, כהאב געשריבן אז אין אונגארן איז עס געווארן איינגעגעסן נאכ'ן ערשטן וועלט קריג, ס'געווען א פלעינע טעות, ס'איז געווארן איינגעגעסן בימי ההשכלה, און ביי די ערליכע איז עס נישט געווען בנמצא ביז נאך די צווייטע וועלט קריג. ביז דעמאלס האט מען אנגענומען דעם דברי חיים אן קיין צווייפל.

אלנפאלס, כמוז אבער אויך צולייגן וואס איך שפיר אלס אמת, אז אויב איז דא א כלל אז יעדער וואס "הטו שוין געזאגט א מיינונג" איז א נוגע בדבר ווייל זיין ערשטע מיינונג איז א געוואלדיגע ניגעה... כ"ש וכ"ש די משפחות וואו מען גייט שייטלען, און כהיום גייען רוב אזעלכע וואס זעט טאקע אויס ממש ווי אייגענע האר, איז זייער זייער זייער זייער שווער צו זען די מציאות פון די צווייטע זייט.

אדם קרוב אצל עצמו. דאס נעמט נישט אוועק די רעכט פון פרובירן צו פארשטיין און טרעפן מקורות צו די אייגענע מנהגים, אבער ס'איז פארט א נקודה למחשבה.

[דער תהלים איד]

יעצט צום ענין.

איינער האט געפרעגט ווע ס'האט געמאכט דעם זכרון למשה, דאס איז מרן גאב"ד ירושלים הרי"ץ דושינסקיא זצוק"ל, א גדול בישראל כענקים וואס - לענינינו - איז ער געווען סיי א גרויסער מתון און סיי א גרויסער דייקן ואיש נאמן מאוד.

[נקודות טובות]

נאך א נקודה ווי מען מאכט א מישמאש כמו שכתוב אין די נושא. אמאל אינדערהיים פלעגן זיין קצה המחנה וועלכע פלעגן גיין אן קיין קאפ צודעק בכלל.. די גדולים בימיהם האבן געהאלטן אז אויב וועט מען אסר’ן א שייטל בכלל וועט דאס אפהאלטן די קצה המחנה פון גיין אינגאנצן אויפגעדעקט די האר. סאיז געווען א השקפה פסק און נישט קיין הלכה פסק! (ווער סוויל גוט פארשטיין זאל אריינקוקן אין ר’ עובדיה יוסף’ס איסור אויף שייטלען.. כמעט וואס די ספרדישע פוסקים אסר’ן עס נישט.. ער האט נאר גוט געוויסט אז מיט די ספרדישע ציבור וועט קיין שייטלעך נישט ארבעטן. אדער א טיכל מיט אפאר אינטשעס האר. אדער גארנישט..)

אלענפאלס, צו ברענגען ר’ שלמה קלוגער און דער תשובה מאהבה אדער דער הפלאה אלץ אוסרים פון דעם לבוש שייטל איז סתם געווארפן זאמד אין די אויגן. קוק אריין אין גוף דבריהם וועסטו זעהן אז זייער חשש איז געווען דאס אז סוועט זיך דערקייקלען נישט צו גיין צוגעדעקט בכלל.
איר ווייסט וויאזוי פראג האט אויסגעזעהן אין דער תשובה מאהבה’ס צייטן? איר ווייסט וויאזוי בראד האט אויסגעזעהן אין ר’ שלמה קלוגערס צייטן? קוק אריין אין די גוף האיסור בעפארן בויען דערפון תורת לאקשען.
דערמיט איז שוין פארשטענדליך הגאון ר”מ פיינשטיינס הגדרה אין די תשובות אז די גאנצע איסור פונעם שייטל איז בלויז מראית עין, אז כאילו מגייט מיט אייגענע האר וואס היינט איז עס שוין בכלל נישט קיין חשש אז סוועט זיך דערקייקלען צו גיין אן קיין קאפ צודעק ווייל קיין איין היימישע איד פון די ארטאדאקסישע קרייזן גייט נישט זיין ווייב בגילוי ראש עפעס וואס אמאל איז ליידער יא געווען נפרץ.

דער עיקר אבער אז מהאט א רשימה פון א”ג אוסרים מיט צוואות צו אייגענע קינדער.. אזוי ארום אז סזאל אנקומען צום מספר 101 אוסרים נגד פשטות הרמ”א והנושאי כלים...

זייער שיין, די זעלבע איז אויך פארקערט אסאך האבן פארשטאנען אז אסר’ן אינגאנצן שייטלעך וועט מאכן גיין אזויווי די ספרדים און מאדערנע היינט מיט אפאר אינטשעס אויפגעדעקט, די מציאות איז אז ביי היימישע איז אפילו די גאר שוואכע ארויסגעשטעקטע האר בבל יראה.
דאס איז די חילוק פון דעת תורה און דעת בעה”ב אפי מקען לערנען.
(סאיז דא אויף דעם אסאך משלים, ביי דעם ענין אליינס קוק די פייער פון גדו”י אויף די מנהג קדמון פון שערן לעומת די ערוה דאוריתא עכ”פ לויט א טייל פוסקים האבן זיי ’נישט’ אזוי געפייערט אפי’ אזעלכע ווי הרהק מסאטמאר וואס אבותיו ורבותיו האבן נישט געהאלטן דערפון)

שלום,
אייער פוינט קומט אריין אביסל אומקלאר (עכ"פ צו מיר) אפשר קענט איר עס איבערשרייבן קלארער.

)Please take it as constructive criticism only)

ער זאגט אז עס זענען טאקע געווען גדולים וואס האבן ג'אסרט, וויבאלד זיי האבן געוויסט אז עס גייט פון דעם ארויס קומען א חורבן אז עס וועלן זיין אזאלכע וואס וועלן גיין מיט אייגענע האר. וויבאלד איינמאל טיכעל איז נפרץ געווארן אין לדבר סוף.
אבער מצד אחר פארשטייט ער אז געוויסע האבן טאקע מהאי טעמא מתיר געווען, ווייל אויב אסר'ט מען וועלן געוויסע גיין אנשטאט דעם מיט אייגענע האר. משום בוחר הרע במעיטו.
עכ''פ אזוי פארשטיי איך זיינע ווערטער.

וואס קען אבער נישט זיין איז, אז קיינער קען נישט מתיר זיין קיין איסור תורה אפילו אויב מען האט דערביי גוטע כוונות. דהיינו אויב וואלטען טאקע די פוסקים געהאלטן אז שייטל האט א דין האר, קענען זיי נישט מתיר זיין אפילו מיט דעת תורה, און אפי'מיט היתר מאה רבנן. נאר וואס דען, אודאי האבן זיי נישט געהאלטן אזוי חמור.

וואס בלייבט אויף למעשה?
די מתירים האבן זיכער געהאלטן להיתר. משא''כ די אוסרים איז יכול להיות נאר להוראת שעה. משום טעמיהם, השכלה וכדו.

[דער תהלים איד]

קודם זענט איר מסכים אז דער חת”ס האט עס קיינמאל גע’אסר’ט פארן רבים.. אקעי..

יעצט זאגט איר פשוט א טעם אז מוועט אים נישט פאלגן.. און סקען נישט זיין ווייל דער רמ”א איז עס בפירוש מתיר אין שו”ע.. אקעי, דא רעזערוויר איך מיך שוין די רעכט צו האלטן אנדערש.

ניין ניין, נישט איך זאג עס, נאר תלמידו הנאמן רבי הילל קאלאמייער זצוק"ל.

און ער זאגט ממש פונקט פארקערט ווי דו... אז "ווייל ס'דא מתירים" דערפאר שרייבט ער "איסור גמור" צו מודיע זיין אז ער נעמט נישט אן די מתירים

ר’ הלל קאלעמייער זצוק”ל איז געוועזן א שארפער באופן יוצא, און רעפלעקטירט אויסדריקליך נישט די אלגעמיינע מיינונג פון די תלמידי חת”ס, ועיין תקנות מיהאלאוויץ אין וועלכע א ריזן טייל תלמידי חת”ס (אייגענטליך דאס איבערוויגנדע רוב, ביניהם הכת”ס והמהר”ם שיק) האבן נישט אינטערגעשריבן צוליב ר’ הלל קאלעמייערס שארפע נוסח. כמובן מיר זענען עפר ועפר, אבער מדארף קענען די קאנטעקסט פון היסטאריע.

זייער וויכטיג! לידיעתך בנוגע תקנות מיהאלאוויץ:

דער מהר"ם שיק אין די תשובות (אורח חיים סימן ע) שרייבט איבער תקנות מהיאלוויטץ אז חבירי רבו עלי ואני מקבל כל דבריהם באימה וביראה. ער שרייבט אז דאס איז מחייב להלכה.

[נקודות טובות]

ס'איז דא א געוואלד צו זאגן דא, לאמיר טרייען צו גיין על הסדר.

אבער קודם מוז איך דא באדאנקען די ידידים @מסתמא און @פנים חדשות פאר'ן פירן אזא שיינעם שמועס. כאטש איך האלט אנדערש, און כאטש איך זע מיינע מקורות אלס ריכטיגער פון ריכטיג, פארט איבער העלפט עס צוקומען צו א געוואלדיגע קלארקייט, און איך גלייב אז יעדער צו זיין מהלך טרעפן חידושים וואס ווערן אויסגעריבן.

כ'וועל מודה זיין אז געוויסע נקודות האב איך נישט געוויסט און ס'איז דא געווארן קלארער.

למשל, כהאב געשריבן אז אין אונגארן איז עס געווארן איינגעגעסן נאכ'ן ערשטן וועלט קריג, ס'געווען א פלעינע טעות, ס'איז געווארן איינגעגעסן בימי ההשכלה, און ביי די ערליכע איז עס נישט געווען בנמצא ביז נאך די צווייטע וועלט קריג. ביז דעמאלס האט מען אנגענומען דעם דברי חיים אן קיין צווייפל.

אלנפאלס, כמוז אבער אויך צולייגן וואס איך שפיר אלס אמת, אז אויב איז דא א כלל אז יעדער וואס "הטו שוין געזאגט א מיינונג" איז א נוגע בדבר ווייל זיין ערשטע מיינונג איז א געוואלדיגע ניגעה... כ"ש וכ"ש די משפחות וואו מען גייט שייטלען, און כהיום גייען רוב אזעלכע וואס זעט טאקע אויס ממש ווי אייגענע האר, איז זייער זייער זייער זייער שווער צו זען די מציאות פון די צווייטע זייט.

אדם קרוב אצל עצמו. דאס נעמט נישט אוועק די רעכט פון פרובירן צו פארשטיין און טרעפן מקורות צו די אייגענע מנהגים, אבער ס'איז פארט א נקודה למחשבה.

מצד אחר משפחות וואס גייען נישט קיין שייטלעך האבן א נגיע אויף פארקערט.

אויף למעשה איז נישט נוגע, מיר האבן א שלחן ערוך וואס דארט נעמען אלע מעין סטרים פוסקים אן להתיר! און דאס איז נוגע אפי' אויף די היינטיגע שייטלעך!
אודאי איז א שיינע זאך מחמיר צו זיין, ווי דער דברי חיים שרייבט רבו האוסרים. אבער דאס אראפלייגען דאס גיין א שייטעל אלץ בדיעבד איז נישט ריכטיג!

[דער תהלים איד]

@נקודת טובות האסט געמאכט אן אייגענעם ווארט "דאס איז נוגע די היינטישע שיטלעך".

ע"ז אנו דנין. און דא קומט אריין א שווערע נסיון. ס'איז זייער פארשטענדליך. אבער ווען מען לערנט זעט מען אנדערש.

[נקודות טובות]

@נקודת טובות האסט געמאכט אן אייגענעם ווארט "דאס איז נוגע די היינטישע שיטלעך".

ע"ז אנו דנין. און דא קומט אריין א שווערע נסיון. ס'איז זייער פארשטענדליך. אבער ווען מען לערנט זעט מען אנדערש.

אין שלטי הגבורים שטייט נישט אזוי!

[נקודות טובות]

@נקודת טובות האסט געמאכט אן אייגענעם ווארט "דאס איז נוגע די היינטישע שיטלעך".

ע"ז אנו דנין. און דא קומט אריין א שווערע נסיון. ס'איז זייער פארשטענדליך. אבער ווען מען לערנט זעט מען אנדערש.

אין שלטי הגבורים שטייט נישט אזוי!

און ווי איך האב אויבן געשריבען ביסטו פשוט נישט באקאנט מיט די מציאות.
טייערע שייטלעך זענען נישט געמאכט מיט קעמיקעלס, נאר דוקא די ביליגע

[דער תהלים איד]

ואגב דאגב, טרעף איך יעצט אז בעלזער רב זצ"ל רבי ישכר דוב, וואס האט אויך געהאלטן אז יעדער וואס לערנט שו"ע מיט יראת שמים האלט אז ס'נישטא קיין חילוק פון גיין ברשה"ר מיט האר אדער מיט א שייטל, צייכנט אויך צו און איז סומך דבריו אויף דעם חת"ס

סתם ברענגען א ליקוט פון שי' האוסרים?

כהאב עס געברענגט בנוגע דעם חת"ס.

דא איז זיין לשון אין הגהות שו"ע, או"ח ס'י' ע"ה סק"ה:

המעיין בספר באר שבע בפנים יראה כי סוף דבריו נכונים, והמה בשם הגאון מו"ה יהודה קאצינעלינבויגין, והוא (הבאר שבע) הוסיף ראיה מנדרים דף מ"ח ע"ב גבי שחורי ראש. וכן העלה מהר"י יעב"ץ ח"א סימן ט וח"ב סימן ז ח לאסור, וכתב האי דנזיר דף כח ע"ב מיירי בחצירה וביתה ולא ברשות הרבים, והאי דיוצאה אשה בחוטי שער היינו שלא במקום שער כגון בפדחתה ואחוריה דהוי כשאר תכשיטין, אבל פאה נכרית לא עדיף מקלתה דאסור כדאיתא בפרק המדיר

כבר קדמו בזה.

וואס?

סתם אין מציאות מיין איך אז דו האסט א טעות.
די ביליגע שייטלעך ווערן געריפען פראסעסד, די טייערע שייטלעך זענען ווירדזשין.
דהיינו, די טייערע שייטלעך האבן נישט קיין קעמיקעלס, דוקא די ביליגע זענען געמאכט מיט קעמיקעלס.

האמיר אביסל מברר געווען. און ביסט גערעכט, קעמיקלס איז נישט די ריכטיגע אויסדרוק. (די נעמען האסטו נישט גוט אנגעכאפט ב"ה... אונז דארפן דאס נישט וויסן טאקע, אבער לתועלת הענין איז די מציאות כדלהלן).

די עכטע מעטאד וואס מען נוצט אין אלע סארט האר, אויך די טייערע די וואס וואס מ'רופט "רויע, אנפראסעסד", איז א "סענטייזינג" פראסעס. ווידער קעמיקלס נוצט מען נאר אין "ווירדזשין, פראסעסד" האר וואס האלט טאקע לענגער און איז סאך ביליגער.

בנוגע די מאירי, שייטל האר איז נאך היינט נישט אזוי ווי עכטע האר. עס מאכט זיך אסאך שווערער.

דער מאירי רעדט נישט צו עס מאכט זיך שווער, נאר צו עס געלונגט גוט. און די היינטיגע זענען פראצעסירט אז ס'זאל געלונגען די זעלבע גוט ווי עכטע האר, און דאס איז אסור מדינא.