אלעס ארום די אטאקעס אויפ'ן חינוך הטהור אין ניו יארק

[שבת קודש]

ווען איז די דעדליין ווען מען דארף ענטפערן אויף די זיבן מהלכים?

[אמת]

נעמען א פעטוועי קען לייגן די מוסדות און ערענסטע לעגאלע פראבלעמען
ווייל דאס מיינט אז דו זאגסט אז דיי מוסד קומט נאך די רעגילאציעס א זאך וואס איז במציאות בכלל נישט מעגליך און איז ליגנט
למשל ביי די ישיבה קטנות וכדומה.

[יום טוב]

אזוי צי אזוי, ווייסט מען דען וואס זייער נעקסט סטעפ גייט זיין? זיי האבן גאר א שטארקע כח. די שאלה איז וואס זיי וועלן טועהן..

כלל ישראל איז נאך שטערקער מיר האבן א גרויסן באשעפער וואס וועט אונז נישט פארלאזן

[צווייזייטיג]

נעמען א פעטוועי קען לייגן די מוסדות און ערענסטע לעגאלע פראבלעמען
ווייל דאס מיינט אז דו זאגסט אז דיי מוסד קומט נאך די רעגילאציעס א זאך וואס איז במציאות בכלל נישט מעגליך און איז ליגנט
למשל ביי די ישיבה קטנות וכדומה.

נישט ריכטיג.

עס מיינט נישט גארנישט.

[דעת קדשי]

ווען איז די דעדליין ווען מען דארף ענטפערן אויף די זיבן מהלכים?

ביז יאנאוואר- January

[צווייזייטיג]

אדמו"ר מהר"א האלט אז נישט,
אגב אדמו"ר מהר"א האט די מערסטע קינדער אין מוסדות אין ניו יארק סטעיט אינטער זיין הנהגה, ווי מען זאגט ער מעג האבן זיין אייגענע מיינונג איבער די נושא

ער מעגן האבן זיין מיינונג אויף זיינע מסודות.

איך ברענג פשוט ארויס אז דאס איז אפען פאר דיסקאשען, און צו מאכן אן החלטה פאר אלע מוסדות, דארף מען מאכן אן אסיפת הרבנים. און אויסהערן אויך אנדערע לויערס...

אנדערע לויערס אדער דעם לויער?
וועלכע לויער האט מען געפרעגט פארן כפענען די מוסדות ביי קאוויד?
איבער אסיפת הרבנים איז מיין שאלה וועלכע רבנים יא און וועלכע רבנים נישט?
און לגבי אנדערע מוסדות וועט דאס שוין זיין זייערע החלטות צו זיי ווילן טוען ווי סאטמארער רבי זאגט אדער ווילן זיי הערן פון דעם לויער און אגודה וואס צו טון

כ'האב נישט קיין אנונג וואס דו מיינסט דערמיט.

איך זאג פשוט אז די אויפטו פון איגנארירן איז נאר ווען יעדער קאאפערירט. ווייל אזוי קומט ארויס די ריכטיגע מעסעדזש, אזוי ווי ס'איז געווען אין מאנסי.

טעכניש, קען דאס נישט פאסירן נאר דורך קאאפעראציע, אסיפות, און אויסהערן לויערס וואס האבן השפעה אויף אנדערע מוסדות.

[יום טוב]

נעמען א פעטוועי קען לייגן די מוסדות און ערענסטע לעגאלע פראבלעמען
ווייל דאס מיינט אז דו זאגסט אז דיי מוסד קומט נאך די רעגילאציעס א זאך וואס איז במציאות בכלל נישט מעגליך און איז ליגנט
למשל ביי די ישיבה קטנות וכדומה.

נישט ריכטיג.

עס מיינט נישט גארנישט.

אזוי זאגט אבי שיק
די שאלה איז נאר וואס די לויער פון די סטעיט וועט זאגן

[דער תהלים איד]

ער מעגן האבן זיין מיינונג אויף זיינע מסודות.

איך ברענג פשוט ארויס אז דאס איז אפען פאר דיסקאשען, און צו מאכן אן החלטה פאר אלע מוסדות, דארף מען מאכן אן אסיפת הרבנים. און אויסהערן אויך אנדערע לויערס...

אנדערע לויערס אדער דעם לויער?
וועלכע לויער האט מען געפרעגט פארן כפענען די מוסדות ביי קאוויד?
איבער אסיפת הרבנים איז מיין שאלה וועלכע רבנים יא און וועלכע רבנים נישט?
און לגבי אנדערע מוסדות וועט דאס שוין זיין זייערע החלטות צו זיי ווילן טוען ווי סאטמארער רבי זאגט אדער ווילן זיי הערן פון דעם לויער און אגודה וואס צו טון

כ'האב נישט קיין אנונג וואס דו מיינסט דערמיט.

איך זאג פשוט אז די אויפטו פון איגנארירן איז נאר ווען יעדער קאאפערירט. ווייל אזוי קומט ארויס די ריכטיגע מעסעדזש, אזוי ווי ס'איז געווען אין מאנסי.

טעכניש, קען דאס נישט פאסירן נאר דורך קאאפעראציע, אסיפות, און אויסהערן לויערס וואס האבן השפעה אויף אנדערע מוסדות.

ריכטיג.

אבער ס'איז נישט שייך במציאות. א שאד צו רעדן פון העטעך פעטעך...

[צווייזייטיג]

נעמען א פעטוועי קען לייגן די מוסדות און ערענסטע לעגאלע פראבלעמען
ווייל דאס מיינט אז דו זאגסט אז דיי מוסד קומט נאך די רעגילאציעס א זאך וואס איז במציאות בכלל נישט מעגליך און איז ליגנט
למשל ביי די ישיבה קטנות וכדומה.

נישט ריכטיג.

עס מיינט נישט גארנישט.

אזוי זאגט אבי שיק
די שאלה איז נאר וואס די לויער פון די סטעיט וועט זאגן

די לוער פון די סטעיט קען פונקט אזוי זאגן, אז איגנארירן ווייזט אויף אז דו ביסט נישט לעגאל...

אגב, האסט א נאמען פון א לויער וואס זאגט פארקערט, אדער איז אבי שיק א לחש דעקל?

[צווייזייטיג]

ס'איז נישט שייך במציאות. א שאד צו רעדן פון העטעך פעטעך...

נא נא, דאס זאג איך...

[להגדיל הטראסק]

אזוי צי אזוי, ווייסט מען דען וואס זייער נעקסט סטעפ גייט זיין? זיי האבן גאר א שטארקע כח. די שאלה איז וואס זיי וועלן טועהן..

קאוויד יוכיח...
ווילסט עס פארסן? הארצן גערן!!! ברענג 500 פאליציי לייט צו פארשפארן קרית יואלע מוסדות און וויליאמסבורגע מוסדות וכו' און העסט זיין חוזק פונקט ווי קאוויד...

[שמח]

נעמען א פעטוועי קען לייגן די מוסדות און ערענסטע לעגאלע פראבלעמען
ווייל דאס מיינט אז דו זאגסט אז דיי מוסד קומט נאך די רעגילאציעס א זאך וואס איז במציאות בכלל נישט מעגליך און איז ליגנט
למשל ביי די ישיבה קטנות וכדומה.

נישט ריכטיג.

עס מיינט נישט גארנישט.

עס מיינט נישט אז דו געבסט צוריק איבער די כח פון פירן די חינוך פאר די שטאט?

[יום טוב]

נישט ריכטיג.

עס מיינט נישט גארנישט.

אזוי זאגט אבי שיק
די שאלה איז נאר וואס די לויער פון די סטעיט וועט זאגן

די לוער פון די סטעיט קען פונקט אזוי זאגן, אז איגנארירן ווייזט אויף אז דו ביסט נישט לעגאל...

אגב, האסט א נאמען פון א לויער וואס זאגט פארקערט, אדער איז אבי שיק א לחש דעקל?

איך בין נישט קיין לויער אבער אזויפיל ווייס איך אז סאיז דא א באקאנטע כלל אז נישט רעדן קען קיינמאל נישט זיין אזוי שלעכט ווי יא רעדן און זיך אריינלייגן אין א ספאט

אנדערע לויער? ניין איך דארף א דעת תורה פאר א אידישקייט דעסיזשאן און ער ווייסט שוין וועלכע לויער צו פרעגן

[שמח]

אזוי זאגט אבי שיק
די שאלה איז נאר וואס די לויער פון די סטעיט וועט זאגן

די לוער פון די סטעיט קען פונקט אזוי זאגן, אז איגנארירן ווייזט אויף אז דו ביסט נישט לעגאל...

אגב, האסט א נאמען פון א לויער וואס זאגט פארקערט, אדער איז אבי שיק א לחש דעקל?

איך בין נישט קיין לויער אבער אזויפיל ווייס איך אז סאיז דא א באקאנטע כלל אז נישט רעדן קען קיינמאל נישט זיין אזוי שלעכט ווי יא רעדן און זיך אריינלייגן אין א ספאט

אנדערע לויער? ניין איך דארף א דעת תורה פאר א אידישקייט דעסיזשאן און ער ווייסט שוין וועלכע לויער צו פרעגן

[יום טוב]

ס'איז נישט שייך במציאות. א שאד צו רעדן פון העטעך פעטעך...

נא נא, דאס זאג איך...

אז וואס?
ליידער איז די אפציע פון אן עכטע אסיפת הרבנים פון אלע רבנים מיט לויערס און אן אפענע דיסקוסשן קיין אפציע ואכמ"ל , מוז מען נעמען די אלטערנעטיוו
סאטמארער רבי מהר"א האט לכתחילה געבעטן פאר צוזאם ארבעט ליידער איז דאס נישט געווארן..

[צווייזייטיג]

עס מיינט נישט אז דו געבסט צוריק איבער די כח פון פירן די חינוך פאר די שטאט?

וואס הייסט צוריק?

זיי האבן עס אמאל געהאט? מען האט עס אוועקגענומען פון זיי?

זיי זאגן דיר, אונז וויל מיר זען אויב דו ביסט אפראווד, דו קענסט דאס טון דורך טעסט, אדער אינספקעשאנס.
אויב דו זאגסט טעסט אדער אקרעדיטעישן טו איך עס אזוי, אז נישט שיק איך אינספעקטארס.

זאג איך, ענדערש געב מיר טעסטס, דאס מיינט נישט אז איך בין אפראווד, דאס מיינט נישט אז איך לערן אלעס וואס דו ווילסט, עס מיינט נישט גארנישט.
דאס מיינט סך הכל, אז איך באשטעטיג אז מיין מוסד קומט נאך דעם געוויסן קריטעריע, און דאס וועט מיר מאכן גרינגער ביים קומענדיגן שלב פונעם גזירה היל"ת.

[צווייזייטיג]

איך דארף א דעת תורה פאר א אידישקייט דעסיזשאן און ער ווייסט שוין וועלכע לויער צו פרעגן

דערפאר טאקע האט כ"ק אדמו"ר מסאטמאר שליט"א אריבערגערופן צו זיך אין שטוב אלע זיינע דיינים, און נאכ'ן הערן די צדדים פונעם לויער און עסקנים, האבן זיי פעסגעשטעלט מיט דעת תורה וואס די מהלך פון די סאטמארע מוסדות זאל זיין. (און אגב, האט מען ווי עס זעט אויס נאכנישט פיינעל מכריע געווען).

[אמת]

ער מעגן האבן זיין מיינונג אויף זיינע מסודות.

איך ברענג פשוט ארויס אז דאס איז אפען פאר דיסקאשען, און צו מאכן אן החלטה פאר אלע מוסדות, דארף מען מאכן אן אסיפת הרבנים. און אויסהערן אויך אנדערע לויערס...

אנדערע לויערס אדער דעם לויער?
וועלכע לויער האט מען געפרעגט פארן כפענען די מוסדות ביי קאוויד?
איבער אסיפת הרבנים איז מיין שאלה וועלכע רבנים יא און וועלכע רבנים נישט?
און לגבי אנדערע מוסדות וועט דאס שוין זיין זייערע החלטות צו זיי ווילן טוען ווי סאטמארער רבי זאגט אדער ווילן זיי הערן פון דעם לויער און אגודה וואס צו טון

כ'האב נישט קיין אנונג וואס דו מיינסט דערמיט.

איך זאג פשוט אז די אויפטו פון איגנארירן איז נאר ווען יעדער קאאפערירט. ווייל אזוי קומט ארויס די ריכטיגע מעסעדזש, אזוי ווי ס'איז געווען אין מאנסי.

טעכניש, קען דאס נישט פאסירן נאר דורך קאאפעראציע, אסיפות, און אויסהערן לויערס וואס האבן השפעה אויף אנדערע מוסדות.

בקיצור ביסט מודה אז ווען קיינער ענטפערט נישט איז דאס די בעסטע מהלך, די שאלה איז נאר וויאזוי מען מאכט עס
אויף דעם זאג איך, אז די בעסטע וועג עס צו מאכן איז דורך אהערשטעלן א מציאות אזוי ווי די דרשה,
די גרעסטע מוסד אין ניו יארק נעמט א קלארע שטעלונג, און אלעס פאלט אין פלאץ
און אויב נישט איז אויך נישט געפערליך, עס קען נישט ארויסקומען קיין שום חורבן, פון נישט ענטפערן, דאס איז געווארן איבערגעארבעט דורך די גרעסטע לויער אינעם תחום
און אפילו אבי שיק גייט דיר נישט זאגן אנדערש, נאר אז ער האלט מען זאל ענטפערן.

[צווייזייטיג]

ס'איז נישט שייך במציאות. א שאד צו רעדן פון העטעך פעטעך...

נא נא, דאס זאג איך...

אז וואס?
ליידער איז די אפציע פון אן עכטע אסיפת הרבנים פון אלע רבנים מיט לויערס און אן אפענע דיסקוסשן קיין אפציע ואכמ"ל , מוז מען נעמען די אלטערנעטיוו
סאטמארער רבי מהר"א האט לכתחילה געבעטן פאר צוזאם ארבעט ליידער איז דאס נישט געווארן..

יא יא, דערפאר זאל יעדער מנהיג זאגן פאר זייין קהילה וואס צו טון.

נישט אראפרייסן אנדערע וואס זייערע רבנים האבן פונקט אזוי א כח המכריע, און ווייסן פונקט אזוי גוט וועלכע לויער צו פרעגן.

[דעת קדשי]

בקיצור ביסט מודה אז ווען קיינער ענטפערט נישט איז דאס די בעסטע מהלך, די שאלה איז נאר וויאזוי מען מאכט עס
אויף דעם זאג איך, אז די בעסטע וועג עס צו מאכן איז דורך אהערשטעלן א מציאות אזוי ווי די דרשה,
די גרעסטע מוסד אין ניו יארק נעמט א קלארע שטעלונג, און אלעס פאלט אין פלאץ
און אויב נישט איז אויך נישט געפערליך, עס קען נישט ארויסקומען קיין שום חורבן, פון נישט ענטפערן, דאס איז געווארן איבערגעארבעט דורך די גרעסטע לויער אינעם תחום
און אפילו אבי שיק גייט דיר נישט זאגן אנדערש, נאר אז ער האלט מען זאל ענטפערן.

ווער איז די גרעסטע לויער פון די תחום?

[יום טוב]

איך דארף א דעת תורה פאר א אידישקייט דעסיזשאן און ער ווייסט שוין וועלכע לויער צו פרעגן

דערפאר טאקע האט כ"ק אדמו"ר מסאטמאר שליט"א אריבערגערופן צו זיך אין שטוב אלע זיינע דיינים, און נאכ'ן הערן די צדדים פונעם לויער און עסקנים, האבן זיי פעסגעשטעלט מיט דעת תורה וואס די מהלך פון די סאטמארע מוסדות זאל זיין. (און אגב, האט מען ווי עס זעט אויס נאכנישט פיינעל מכריע געווען).

געוויס רעדט איר פון מהר"יי
אבער דא האט מען זיך באצויגן אויף די ווערטער פון מהר"א אז דאס דארף מען בעפאר דורך שמועסן מיטן לויער אויף דעם האב איך זיך באצויגן

[יום טוב]

נא נא, דאס זאג איך...

אז וואס?
ליידער איז די אפציע פון אן עכטע אסיפת הרבנים פון אלע רבנים מיט לויערס און אן אפענע דיסקוסשן קיין אפציע ואכמ"ל , מוז מען נעמען די אלטערנעטיוו
סאטמארער רבי מהר"א האט לכתחילה געבעטן פאר צוזאם ארבעט ליידער איז דאס נישט געווארן..

יא יא, דערפאר זאל יעדער מנהיג זאגן פאר זייין קהילה וואס צו טון.

נישט אראפרייסן אנדערע וואס זייערע רבנים האבן פונקט אזוי א כח המכריע, און ווייסן פונקט אזוי גוט וועלכע לויער צו פרעגן.

ווי געזאגט מוז מען א צוזאם ארבעט און פארדעם איז זייער ווייטאגליך אז ממוז עס זאגן ברבים און מקען עס נישט געהעריג אויסשמועסן


יעדענס ריספאנד איז נוגע יעדעם במילא איז נישט שייך צו זאגן יעדער זאל טון וואס ער פארשטייטש

[צווייזייטיג]

בקיצור ביסט מודה אז ווען קיינער ענטפערט נישט איז דאס די בעסטע מהלך, די שאלה איז נאר וויאזוי מען מאכט עס
אויף דעם זאג איך, אז די בעסטע וועג עס צו מאכן איז דורך אהערשטעלן א מציאות אזוי ווי די דרשה,
די גרעסטע מוסד אין ניו יארק נעמט א קלארע שטעלונג, און אלעס פאלט אין פלאץ
און אויב נישט איז אויך נישט געפערליך, עס קען נישט ארויסקומען קיין שום חורבן, פון נישט ענטפערן, דאס איז געווארן איבערגעארבעט דורך די גרעסטע לויער אינעם תחום
און אפילו אבי שיק גייט דיר נישט זאגן אנדערש, נאר אז ער האלט מען זאל ענטפערן.

פערלס האט נישט ארויסגעגעבן קיין שום הוראה פאר די מוסד, א מוסד וואס וויל נישט ענטפערן מוז נישט לעגאל.

וואס די בעסטע אפציע איז, איז נישט קיין כלל זאך, ווייל יעדע מוסד איז אנדערש. למשל, א מוסד וואס אין ישיבה קטנה לערנט מען ענגליש (אין פלעטבוש איז דא אסאך אזוינע) האט זייער גרינגע פעיטוועיס אויסצואוועלן.

עס איז זייער שווער פאראויסצוזאגן, דאס פאדערט דעת תורה מיט ערנסטע ישוב הדעת.

וואס איך זאג איז, אז תובע זיין פון אנדערע צו איגנארירן איז א זאל וואס רעלעוואנט נאר מיט א כח הרבים, און דאס האט א מהלך וויאזוי דאס ארבעט. (און יא, ס'איז נישט אויסגעשלאסן אז ס'זענען אידן וואס קענען עס נאך כהיום הזה באווייזן).

[יום טוב]

בקיצור ביסט מודה אז ווען קיינער ענטפערט נישט איז דאס די בעסטע מהלך, די שאלה איז נאר וויאזוי מען מאכט עס
אויף דעם זאג איך, אז די בעסטע וועג עס צו מאכן איז דורך אהערשטעלן א מציאות אזוי ווי די דרשה,
די גרעסטע מוסד אין ניו יארק נעמט א קלארע שטעלונג, און אלעס פאלט אין פלאץ
און אויב נישט איז אויך נישט געפערליך, עס קען נישט ארויסקומען קיין שום חורבן, פון נישט ענטפערן, דאס איז געווארן איבערגעארבעט דורך די גרעסטע לויער אינעם תחום
און אפילו אבי שיק גייט דיר נישט זאגן אנדערש, נאר אז ער האלט מען זאל ענטפערן.

פערלס האט נישט ארויסגעגעבן קיין שום הוראה פאר די מוסד, א מוסד וואס וויל נישט ענטפערן מוז נישט לעגאל.

וואס די בעסטע אפציע איז, איז נישט קיין כלל זאך, ווייל יעדע מוסד איז אנדערש. למשל, א מוסד וואס אין ישיבה קטנה לערנט מען ענגליש (אין פלעטבוש איז דא אסאך אזוינע) האט זייער גרינגע פעיטוועיס אויסצואוועלן.

עס איז זייער שווער פאראויסצוזאגן, דאס פאדערט דעת תורה מיט ערנסטע ישוב הדעת.

וואס איך זאג איז, אז תובע זיין פון אנדערע צו איגנארירן איז א זאל וואס רעלעוואנט נאר מיט א כח הרבים, און דאס האט א מהלך וויאזוי דאס ארבעט. (און יא, ס'איז נישט אויסגעשלאסן אז ס'זענען אידן וואס קענען עס נאך כהיום הזה באווייזן).

ווי שוין אויבן געזאגט איז דער מהלך ליידער נישט רעלאוואנט

[צווייזייטיג]

איך דארף א דעת תורה פאר א אידישקייט דעסיזשאן און ער ווייסט שוין וועלכע לויער צו פרעגן

דערפאר טאקע האט כ"ק אדמו"ר מסאטמאר שליט"א אריבערגערופן צו זיך אין שטוב אלע זיינע דיינים, און נאכ'ן הערן די צדדים פונעם לויער און עסקנים, האבן זיי פעסגעשטעלט מיט דעת תורה וואס די מהלך פון די סאטמארע מוסדות זאל זיין. (און אגב, האט מען ווי עס זעט אויס נאכנישט פיינעל מכריע געווען).

געוויס רעדט איר פון מהר"יי
אבער דא האט מען זיך באצויגן אויף די ווערטער פון מהר"א אז דאס דארף מען בעפאר דורך שמועסן מיטן לויער אויף דעם האב איך זיך באצויגן

חד גדיא, גדיא חד..

@אמת האט געזאגט א פאקט, אז מ'לייגט זיך אריין אין פראבלעמען מיט'ן ענטפערן. האב איך געזאגט ס'איז נישט ריכטיג. האסטו מיר געזאגט אז ס'איז יא ריכטיג, והא ראי' אבי שיק זאגט אזוי... האב איך דיר געפרעגט וואס איז די פירכא אז ער זאגט אזוי, ברענג מיר איינער וואס זאגט פארקערט.. האסטו מיר געזאגט אז די האסט דעת תורה, און נישט קיין לויער. האב איך געזאגט אז דעת תורה איז דא ערגעץ אנדערש אויך.

תכלית, האסט א פירכא דערויף אדער נישט?