אליעזר קרויס, אקטועלע אנאליזן אויף 'קול מבשר'

[שבת קודש]

ר' אליעזר זאגט אז מען רופט אים כסדר פון קהלות וואס ווילן טועהן פעולות איבער חתונה מאכן,
אבער ער שרייט מיט קולי קולות אז ס'איז נישט דא וואס צו טועהן און פון די 'מזרח וואנט' דהיינו פון די עסקנים גייט קיינמאל קיינמאל קיינמאל קיינמאל נישט קומען קיין שום ישועה
און מען דארף גארנישט טועהן, נאר די איינציגסעטע וועג איז מעורר צו זיין דעם עולם אז יעדער זאל זיך אליין נעמען אין די הענט אריין.

אויב קוקט מען אבער די מציאות זעהט מען אז ער איז ראנג אינגאנצען אינגאנצען, איך ווייס נישט די מציאות אין אנדערע מקומות אבער ביי אונז אין קרית יואל איז דאס די מציאות:

- די 'מזרח וואנט' האט אהערגעשטעלט א חתונה פעקעדזש אין כנור דוד ווי ס'קאסט 3700 פער מחותן און נאכט נאך נאכט שוין יארן לאנג מאכן 2 מחתונים חתונה פאר אזא אומגלויבלעכע ביליגע פרייז, און מיט דעם האט די מזרח וואנט געלעזט די איבערגעטריבענע 'חתונה נאכט' הוצאות פאר עס וויל.

- די 'מזרח וואנט' האט אהערגעשטעלט צוויי הערליכע תקנות תנאים זאלן אין רבינ'ס שטוב ווי 98 פארצענט פון די קהלה מאכן דארט תנאים פאר ארום טויזענט דאלער,
און מיט דעם האט די מזרח וואנט געלעזט די איבערגעטריבענע 'תנאים' הוצאות.

- די 'מזרח וואנט' האט געגרינדעט א אייגענע שטריימעל געשעפט ווי מען קויפן א שיינע שטריימעל פאר 1800 דאלער ווי אריבער 90 פארצענט תלמידי הישיבה נעמען פון דארט,
און מיט דעם האט די מזרח וואנט געלעזט די איבערגעטריבענע 'שטריימעל' הוצאות.

- די 'מזרח וואנט' האט געמאכט אין ביהמ''ד תקנות איבער די קידושים און באווארפן פעקעלעך און מיט דעם געלעזט דיע הוצאות

משא''כ ווען עס קומט צו די אנדערע הוצאות ווי פורניוטשער. מתנות. שבת עלי' לתורה שבת שבע ברכות. וכדו' וכדו' ווי די מזרח וואנט האט צום באדויער נאכנישט געטועהן קיין זאכליכע פעולות דארט איז די פראבלעם בתוקפו טראץ די צענדליגע אנאליזען אויף קול מבשר.

וואס מען זעהט פון דעם אז נאר זאכליכע פעולות פון 'מזרח וואנט' האבן געלעזט די פראבלעם אויף א גרויסע פארנעם, משא''כ התעררות דרשות אויף קול מבשר העלפט אפשר פאר יחידים, ממילא ליגט א חוב אויף ר' אליעזר מחזק צו זיין די אלע עסקנים וואס ווילן טועהן פעולות צו העלפן אראפברענגען די חתונה הוצאות און נישט זיי אראפקלאפן

[להגדיל הטראסק]

הגם איך בין זייער אפט נישט מיט איין פעידזש מיט ר' אליעזר אבער דא נעם איך ארויס א צווייטע פוינט וואס ער שרייט

ער לייקנט נישט קיין פאקטישע פעולות וואס זענען געטון געווארן, ער נעמט נישט אוועק קרעדיט פון פאקטישע געלט שפארעריי וואס איז געטון געווארן, ער שרייט פשוט אז דער מזרח וואנט אלס גברא אין פריוואטן לעבן ביים אליינס חתונה מאכן קינדער האבן זיך צו קיין תקנות נישט געבויגן, (חוץ בענטשן עלעוו אזייגער בחצר לב אהרן) ממילא קען מען נישט ווארטן אויף זיי, און יעדער דארף חתונה מאכן לויט זיין אמת'דיגע שטאנד.

אזוי האב איך ארויסגענומען פון אים.

[שבת קודש]

הגם איך בין זייער אפט נישט מיט איין פעידזש מיט ר' אליעזר אבער דא נעם איך ארויס א צווייטע פוינט וואס ער שרייט

ער לייקנט נישט קיין פאקטישע פעולות וואס זענען געטון געווארן, ער נעמט נישט אוועק קרעדיט פון פאקטישע געלט שפארעריי וואס איז געטון געווארן, ער שרייט פשוט אז דער מזרח וואנט אלס גברא אין פריוואטן לעבן ביים אליינס חתונה מאכן קינדער האבן זיך צו קיין תקנות נישט געבויגן, (חוץ בענטשן עלעוו אזייגער בחצר לב אהרן) ממילא קען מען נישט ווארטן אויף זיי, און יעדער דארף חתונה מאכן לויט זיין אמת'דיגע שטאנד.

אזוי האב איך ארויסגענומען פון אים.

ער זאגט אז די סאלושן גייט קיינמאל קיינמאל נישט קומען פון מזרח וואנט און ס'איז א שאד זיך צאמצוזעצן. ראנג

[דער תהלים איד]

אליעזר'ס אראפרייסן אלע ביליגע זאלן, הלמאי מען מאכט א שיינע זאל, מען וואלט געדארפט מאכן פלעסטיק טישטוכער, איז טאטאל צודרייט און מאכט אומגעשמאק צו הערן וואס ער זאגט אפילו ווען ס'איז יא ריכטיג.

איך האב נאכנישט געהערט די יעצטיגע, אבער איך דענק זיין רעדע ווען מען האט געעפנט די ביליגע זאל אין בארא פארק (פארגעסן די נאמען). כ'האב מיך געשעמט אז כ'האב עס אויסגעהערט.

[וואוילער]

@שמח סתם כדאי צו וויסן אז ער האט אן אנדערע פרנסה, ער האט א געהעריגע ביזנעס און שיין געלט.

צום ענין, ער איז אויסגעשפראכן אקעגן די געדאנק פון אראפשטעלן תקנות ווי א סדום בעטל, וואס יעדער מוז זיין גלייך.
יעדער מוז מאכן די זעלבע סארט תנאים, ווייל דער וואס האט נישט קיין איבעריג געלט קען נישט זאגן ניין.

און צו די זאל נושא, מ'מוז האבן א שיינע זאל, דעריבער זוכט מען נדבנים זאלן עס צאלן אנשטאט די מחותנים,
מאן יימר, אפשר דארף מען נישט קיין שיינע זאל??

[גראסערי]

אכן אקעגן די געדאנק פון אראפשטעלן תקנות ווי א סדום בעטל, וואס יעדער מוז זיין גלייך.
יעדער מוז מאכן די זעלבע סארט תנאים, ווייל דער וואס האט נישט קיין איבעריג געלט קען נישט זאגן ניין.

און צו די זאל נושא, מ'מוז האבן א שיינע זאל, דעריבער זוכט מען נדבנים זאלן עס צאלן אנשטאט די מחותנים,
מאן יימר, אפשר דארף מען נישט קיין שיינע זאל??

כיודא ועוד לקרא

ער ברענגט סה'כ ארויס, ווילאנג יעדער דארף האבן אלעס, סה'כ שטעלט די קהילה צו די "אלעס" (דורך צדקה) פאר ביליג, וועט קיין הילף נישט זיין

#מען דארף טוישן די מיינסעט אז יעדער דארף האבן עפעס וואס ער אפארד נישט אליינס

[שאינו יודע לשאול]

אכן אקעגן די געדאנק פון אראפשטעלן תקנות ווי א סדום בעטל, וואס יעדער מוז זיין גלייך.
יעדער מוז מאכן די זעלבע סארט תנאים, ווייל דער וואס האט נישט קיין איבעריג געלט קען נישט זאגן ניין.

און צו די זאל נושא, מ'מוז האבן א שיינע זאל, דעריבער זוכט מען נדבנים זאלן עס צאלן אנשטאט די מחותנים,
מאן יימר, אפשר דארף מען נישט קיין שיינע זאל??

כיודא ועוד לקרא

ער ברענגט סה'כ ארויס, ווילאנג יעדער דארף האבן אלעס, סה'כ שטעלט די קהילה צו די "אלעס" (דורך צדקה) פאר ביליג, וועט קיין הילף נישט זיין

#מען דארף טוישן די מיינסעט אז יעדער דארף האבן עפעס וואס ער אפארד נישט אליינס

דאס איז אויפגעוויזן אלס פאלש, עכ"פ טיילווייז, ווען ס'איז דא טייערע חתונה זאלן אין ק"י, אבער די ביליגע זענען פארנומען יעדע נאכט, וכן ביי די תנאים זאלן וכו'.

וועגן די שיינע זאל, דאס האט נישט מיט פעיר פרעשור וכדומה, דאס איז פשוט לאגיש אז א מענטש וויל מאכן זיין זונס חתונה אויף א נארמאלע און שיינע פארנעם, לפי לעיזער דארך יעדער חתונה מאכן אין ביהמ"ד אויב האט מען נישט קיין געלט?

און פארוואס רופסטו עס אן באצאלט דורך צדקה? די טייערע זאלן זענען אויך באצאלט דורך נדבנים, און די עצם קאסט פון די חתונה ווערט געדעקט דורך די מחותנים.

און, ס'איז ניטאמאל אזוי ביליג פון זייער זייט, ס"ה באקומסטו ווייניגער, צאלסטו ווייניגער.

[שבת קודש]

@שמח סתם כדאי צו וויסן אז ער האט אן אנדערע פרנסה, ער האט א געהעריגע ביזנעס און שיין געלט.

צום ענין, ער איז אויסגעשפראכן אקעגן די געדאנק פון אראפשטעלן תקנות ווי א סדום בעטל, וואס יעדער מוז זיין גלייך.
יעדער מוז מאכן די זעלבע סארט תנאים, ווייל דער וואס האט נישט קיין איבעריג געלט קען נישט זאגן ניין.

און צו די זאל נושא, מ'מוז האבן א שיינע זאל, דעריבער זוכט מען נדבנים זאלן עס צאלן אנשטאט די מחותנים,
מאן יימר, אפשר דארף מען נישט קיין שיינע זאל??

ס'איז ריכטיג אז תקנות איז נישט די לעזונג תקנות האלט קיינמאל נישט אן פאר מער פון א פאר א קורצע צייט

די שאלה איז וואס איז יא די לעזונג?

ר' אליעזר האלט אז מען זאל גארנישט טועהן נאר ארויסקומען מיט מוסר דרשות אז יעדער זאל חתונה מאכן לויט וויפיל געלט ער האט, די מהלך ארבעט נאך ווייניגער פון תקנות ווייל יא ס'איז דא אזא זאך ווי 'יעדער' וויפיל זאלסט חוזק מאכן פון דעם העלפט עס גאר ווייניג, א מענטש קען נישט זיין אויסגעשפילט אויב יעדער טוט אזוי קען מען נישט זיין ווייניגער,

די לעזונג וואס ארבעט יא איז דורך צושטעלן ביליגע חתונה פעקעדזשס אין אלע תחומים אזוי אז א רבים זאל צוזאמען גיין אויף א ביליגע סטאנדאט ממילא פאלט אוועק די בושה צו גיין ביליג קען זיך רוב ציבור צושטעלן צו דעם, אבער פאר דעם דארף מען עסקנים עוסקים בצרכי ציבור באמונה וואס זאלן דאס מאכן און זיי דארף מען מחזק זיין נישט אפקילן ח''ו

[נקודות טובות]

@שמח סתם כדאי צו וויסן אז ער האט אן אנדערע פרנסה, ער האט א געהעריגע ביזנעס און שיין געלט.

צום ענין, ער איז אויסגעשפראכן אקעגן די געדאנק פון אראפשטעלן תקנות ווי א סדום בעטל, וואס יעדער מוז זיין גלייך.
יעדער מוז מאכן די זעלבע סארט תנאים, ווייל דער וואס האט נישט קיין איבעריג געלט קען נישט זאגן ניין.

און צו די זאל נושא, מ'מוז האבן א שיינע זאל, דעריבער זוכט מען נדבנים זאלן עס צאלן אנשטאט די מחותנים,
מאן יימר, אפשר דארף מען נישט קיין שיינע זאל??

@שבת קודש האט דא געשריבן זייער א וואלידע נקודה. איינער צווינגט איינעם צו חתונה מאכן אין כינור דוד? עס זענען דא נאך זאלן אין קרית יואל וואס זענען פיל יעדע נאכט, עס איז נישט קיין תקנה. עס איז א זאך וואס די סיטעם האט צוגעשטעלט און אידן זענען זיך מחיה דערמיט, און דאס איבערצייגט אז די מזרח וואנט קען יא זיין זייער בייהילפיג ווען עס קומט צו העלפן דעם עולם חתונה מאכן. איינער צווינגט צו מאכן תנאים בבית מהר"א? ניין, אבער 98% פראצענט פון זיין קהילה טוט אזוי, און דאס קומט אויך נאר א דאנק דעם סיסטעם. דאס איז נישט קיין סדום בעטל, קיינער צווינגט נישט דעם עושר, ס'איז נישט קיין תקנה. מען געבט די אפערטאנעטי פאר דעם המון. זאגט ער אז דער מזרח וואנט זאל זיך אריינלייגן אין נאך אינדאסטריס, און אזוי וועט זיין א תיקון.

מען מוז האבן א שיינע זאל און מען זוכט נדבנים? איינער האט געצווינגן ר' אליעזר קעסטענבוים, ר' דוד עקשטיין, ר' פישל ריספלער, צו טוהן וואס זיי האבן געטוהן? זיי זעהן ווי דער המון מיטשעט זיך צו חתונה מאכן, טוען זיי למעשה און אינוועסטן אפאר מיליאן דאלער אז אנדערע אידן זאלן קענען חתונה מאכן רואיג. אשרי להם ואשרי חלקם! דער זכות וועט זיי באגלייטן לעולמי עד ולנצח נצחים! פארוואס איז דאס אנדערש ווי איינער וואס איז מנדב א מיליאן דאלער ביים דינער פון זיין מוסד? ער קען זאגן אז דער עולם זאל אנהויבן טראגן די קינדער אליינס אין חדר, וועט נישט קאסטען קיין טרעספאטעישן. אז דו קענסט דיך ערלויבן באצאל טרענספאטעישן, אבער איך בין נישט מחויב פאר דיין באקוועמליכקייט צו געבן געלט ביים דינער. נאר וואס, עס זענען דא גוטע אידן אויף די וועלט, און זיי פארגינען אויך א צווייטן.

3,700 איז א ישועה פאר קרית יואלע אידן! ס'וואלט געווען אן השחתה צו זאגן אז מען דארף חתונה מאכן לויט וואס מען קען זיך ערלויבן, און אויב קען מען זיך נישט ערלויבן 3,700 זאל מען חתונה מאכן אין דיינונג רום. איינער וואס קען נישט ערלויבן 3,700 ווען עס קומט צו חתונה מאכן האט א דין עני, און אויב לעבט ער אויסגערעכנט און איז נישט מבזבז זיין געלט מעג ער לכתחילה גיין נאך געלט. און יא, אויף דעם זאגט די מחבר שאין צדקה גדולה מזו.

[שמח]

ר' אליעזר זאגט אז מען רופט אים כסדר פון קהלות וואס ווילן טועהן פעולות איבער חתונה מאכן,
אבער ער שרייט מיט קולי קולות אז ס'איז נישט דא וואס צו טועהן און פון די 'מזרח וואנט' דהיינו פון די עסקנים גייט קיינמאל קיינמאל קיינמאל קיינמאל נישט קומען קיין שום ישועה
און מען דארף גארנישט טועהן, נאר די איינציגסעטע וועג איז מעורר צו זיין דעם עולם אז יעדער זאל זיך אליין נעמען אין די הענט אריין.

אויב קוקט מען אבער די מציאות זעהט מען אז ער איז ראנג אינגאנצען אינגאנצען, איך ווייס נישט די מציאות אין אנדערע מקומות אבער ביי אונז אין קרית יואל איז דאס די מציאות:

- די 'מזרח וואנט' האט אהערגעשטעלט א חתונה פעקעדזש אין כנור דוד ווי ס'קאסט 3700 פער מחותן און נאכט נאך נאכט שוין יארן לאנג מאכן 2 מחתונים חתונה פאר אזא אומגלויבלעכע ביליגע פרייז, און מיט דעם האט די מזרח וואנט געלעזט די איבערגעטריבענע 'חתונה נאכט' הוצאות פאר עס וויל.

- די 'מזרח וואנט' האט אהערגעשטעלט צוויי הערליכע תקנות תנאים זאלן אין רבינ'ס שטוב ווי 98 פארצענט פון די קהלה מאכן דארט תנאים פאר ארום טויזענט דאלער,
און מיט דעם האט די מזרח וואנט געלעזט די איבערגעטריבענע 'תנאים' הוצאות.

- די 'מזרח וואנט' האט געגרינדעט א אייגענע שטריימעל געשעפט ווי מען קויפן א שיינע שטריימעל פאר 1800 דאלער ווי אריבער 90 פארצענט תלמידי הישיבה נעמען פון דארט,
און מיט דעם האט די מזרח וואנט געלעזט די איבערגעטריבענע 'שטריימעל' הוצאות.

- די 'מזרח וואנט' האט געמאכט אין ביהמ''ד תקנות איבער די קידושים און באווארפן פעקעלעך און מיט דעם געלעזט דיע הוצאות

משא''כ ווען עס קומט צו די אנדערע הוצאות ווי פורניוטשער. מתנות. שבת עלי' לתורה שבת שבע ברכות. וכדו' וכדו' ווי די מזרח וואנט האט צום באדויער נאכנישט געטועהן קיין זאכליכע פעולות דארט איז די פראבלעם בתוקפו טראץ די צענדליגע אנאליזען אויף קול מבשר.

וואס מען זעהט פון דעם אז נאר זאכליכע פעולות פון 'מזרח וואנט' האבן געלעזט די פראבלעם אויף א גרויסע פארנעם, משא''כ התעררות דרשות אויף קול מבשר העלפט אפשר פאר יחידים, ממילא ליגט א חוב אויף ר' אליעזר מחזק צו זיין די אלע עסקנים וואס ווילן טועהן פעולות צו העלפן אראפברענגען די חתונה הוצאות און נישט זיי אראפקלאפן

דער אייבערשטער זאל העלפן דער זאל טרעפן א אנדערע פרנסה און סטאפן צודרייט מאכן כלל ישראל...

מ'דארף נישט אלץ פראבירן זוכן וואו מ'קען טראכטן קרום, ודי בזה.

העי..

וואט דע העיט?

ווער עס ווערט געטריגערט פון זיינע ווערטער הערט אים נישט אויס. סאו ער מאכט קיינעם נישט צודרייט.

ריכטיג די העיט באלאנגט נישט און כ'בעט איבער יעדעם איינעם...

אבער כ'האב מיר שוין צופיל מאל איינגעהאלטן פון רעאגירן דא און ס'האט יעצט אביסל אויסגעפלאצט...

איך הער אים נישט, ס''ה צוויי מאל געהערט און ס'האט מיר ארויפגעברענגט בייז-בלוט ווי ''מזוכט'' צו גיין קרום.

#אז מ'קען גיין קרום, פארוואס גיין גראד?...

@וואוילער כ'האב נישט געמיינט צו זאגן זוכן א פרנסה ממש, כ'האב געמיינט די נקודה שבו...

דאס 'זוכן' אויפצוקלערן דעם ציבור קעגן ''נארמאל/סיסטעם/מסורה/מנהגים'' אויף 'גאר א שטארקע אופן' איז - בעיני - א גרויסע פראבלעם און כ'קען נישט צופיל אויסשמועסן דא ברבים.

ער מיינט זיכער נישט קיין שלעכטס! אבער ס'איז נישט גוט.

כ'טשעק ארויס...

[שבת קודש]

ר' אליעזר וואס האלט שטארק אז מען דארף גיין צו אנדערע סטעיטס געט אזא מאך אוועק די 300 דאלער סקווער פיס תקנה אין קרית יואל
אז פאר דעם באקומט מען א פיפטע שטאק אן א עלעוועטיער

לויט אבער ווי מען געבט איבער איז די פלאן צו בויען אויף די פיפטע שטאק נאר 20 פארצענט פון די נייע הייזער
די איבעריגע 80 פארצענט נייע הייזער איז אין פלאן צו בויען אויף די ערשטע פיר שטאק.. אויכעט פאר די פרייז פון 300 דאלער א סקווער פיס

[Azoi Tzi Zugen]

ר' אליעזר וואס האלט שטארק אז מען דארף גיין צו אנדערע סטעיטס געט אזא מאך אוועק די 300 דאלער סקווער פיס תקנה אין קרית יואל
אז פאר דעם באקומט מען א פיפטע שטאק אן א עלעוועטיער

לויט אבער ווי מען געבט איבער איז די פלאן צו בויען אויף די פיפטע שטאק נאר 20 פארצענט פון די נייע הייזער
די איבעריגע 80 פארצענט נייע הייזער איז אין פלאן צו בויען אויף די ערשטע פיר שטאק.. אויכעט פאר די פרייז פון 300 דאלער א סקווער פיס

האסט שיעור געמיינט אז ער גייט עס אויסרימען? ...

[וואוילער]

הערן איינס צוויי שמועסן פון איינעם וואס האט א לאנגע סעריע פון שמועסן - פאנגט אן מיט א מהלך און גייט ווייטער, טוישט, פארענטפערט, וכו' - איז א רעסעפי זיך צו רעגן אויף יענעם.

איך בין נישט איינשטימיג מיט אליעזר אויף אלעס, און טאקע ווען כ'האב געסטאפט אים צו הערן, האב'ך געסטאפט צו האבן א מיינונג אויף זיינע שמועסן און שיטות.

[גד'ל]

ר' אליעזר זאגט אז מען רופט אים כסדר פון קהלות וואס ווילן טועהן פעולות איבער חתונה מאכן,
אבער ער שרייט מיט קולי קולות אז ס'איז נישט דא וואס צו טועהן און פון די 'מזרח וואנט' דהיינו פון די עסקנים גייט קיינמאל קיינמאל קיינמאל קיינמאל נישט קומען קיין שום ישועה
און מען דארף גארנישט טועהן, נאר די איינציגסעטע וועג איז מעורר צו זיין דעם עולם אז יעדער זאל זיך אליין נעמען אין די הענט אריין.

אויב קוקט מען אבער די מציאות זעהט מען אז ער איז ראנג אינגאנצען אינגאנצען, איך ווייס נישט די מציאות אין אנדערע מקומות אבער ביי אונז אין קרית יואל איז דאס די מציאות:

- די 'מזרח וואנט' האט אהערגעשטעלט א חתונה פעקעדזש אין כנור דוד ווי ס'קאסט 3700 פער מחותן און נאכט נאך נאכט שוין יארן לאנג מאכן 2 מחתונים חתונה פאר אזא אומגלויבלעכע ביליגע פרייז, און מיט דעם האט די מזרח וואנט געלעזט די איבערגעטריבענע 'חתונה נאכט' הוצאות פאר עס וויל.

- די 'מזרח וואנט' האט אהערגעשטעלט צוויי הערליכע תקנות תנאים זאלן אין רבינ'ס שטוב ווי 98 פארצענט פון די קהלה מאכן דארט תנאים פאר ארום טויזענט דאלער,
און מיט דעם האט די מזרח וואנט געלעזט די איבערגעטריבענע 'תנאים' הוצאות.

- די 'מזרח וואנט' האט געגרינדעט א אייגענע שטריימעל געשעפט ווי מען קויפן א שיינע שטריימעל פאר 1800 דאלער ווי אריבער 90 פארצענט תלמידי הישיבה נעמען פון דארט,
און מיט דעם האט די מזרח וואנט געלעזט די איבערגעטריבענע 'שטריימעל' הוצאות.

- די 'מזרח וואנט' האט געמאכט אין ביהמ''ד תקנות איבער די קידושים און באווארפן פעקעלעך און מיט דעם געלעזט דיע הוצאות

משא''כ ווען עס קומט צו די אנדערע הוצאות ווי פורניוטשער. מתנות. שבת עלי' לתורה שבת שבע ברכות. וכדו' וכדו' ווי די מזרח וואנט האט צום באדויער נאכנישט געטועהן קיין זאכליכע פעולות דארט איז די פראבלעם בתוקפו טראץ די צענדליגע אנאליזען אויף קול מבשר.

וואס מען זעהט פון דעם אז נאר זאכליכע פעולות פון 'מזרח וואנט' האבן געלעזט די פראבלעם אויף א גרויסע פארנעם, משא''כ התעררות דרשות אויף קול מבשר העלפט אפשר פאר יחידים, ממילא ליגט א חוב אויף ר' אליעזר מחזק צו זיין די אלע עסקנים וואס ווילן טועהן פעולות צו העלפן אראפברענגען די חתונה הוצאות און נישט זיי אראפקלאפן

איך האב פארשטאנען זיין נקודה איז בעיקר עפעס אנדערש
ער טענהט אז די אלע זאכן העלפן אביסל וואו א שפיטאל ביים צובראכענעם בריק עס מאכט טאקע גרינגער אבער נאכאלץ קענען רובא דרובא מענטשן נישט באצאלן די חתונות פון די קינדער און עס פארהרגט ממש רוב מענטשנס לעבן די יארן וואס ממאכט חתונה די קינדער און די איינציגע וועג אז די מיטל קלאס זאל קענען ערפארדן צו חתונה מאכן איז אויף אן אופן ענליך צו היכל הקודש וואס דארט צאלן אסאך פון די שידוך שליסן ביז נאך לעצטע שבע ברכות אונטער 15000

[גד'ל]

ר' אליעזר וואס האלט שטארק אז מען דארף גיין צו אנדערע סטעיטס געט אזא מאך אוועק די 300 דאלער סקווער פיס תקנה אין קרית יואל
אז פאר דעם באקומט מען א פיפטע שטאק אן א עלעוועטיער

לויט אבער ווי מען געבט איבער איז די פלאן צו בויען אויף די פיפטע שטאק נאר 20 פארצענט פון די נייע הייזער
די איבעריגע 80 פארצענט נייע הייזער איז אין פלאן צו בויען אויף די ערשטע פיר שטאק.. אויכעט פאר די פרייז פון 300 דאלער א סקווער פיס

דא האט ער אויך דאס געטענהט אז מיט 300 א סק. פוס איז טאקע א שיינע הילף אבער איז נאכאלץ שווער פארן מיטל קלאס צו באצאלן און ענדערש בוי א נייע געגנט אין א סטעיט וואו די ריעל עסטעיט וועט זיין ביליגער און די גאווערמענט באצאלט שכר לימוד פאר פרייוועט סקולס

זיין פוינט איז סיי דא און ביי חתונה מאכן און ביי נאך זאכן אז די הילף איז טאקע א הילף אבער די פראבלעם מער ווייניגער בלייבט און מזאל ענדערש ארבעטן צו אוועקנעמען די פראבלעם

[שבת קודש]

ר' אליעזר וואס האלט שטארק אז מען דארף גיין צו אנדערע סטעיטס געט אזא מאך אוועק די 300 דאלער סקווער פיס תקנה אין קרית יואל
אז פאר דעם באקומט מען א פיפטע שטאק אן א עלעוועטיער

לויט אבער ווי מען געבט איבער איז די פלאן צו בויען אויף די פיפטע שטאק נאר 20 פארצענט פון די נייע הייזער
די איבעריגע 80 פארצענט נייע הייזער איז אין פלאן צו בויען אויף די ערשטע פיר שטאק.. אויכעט פאר די פרייז פון 300 דאלער א סקווער פיס

דא האט ער אויך דאס געטענהט אז מיט 300 א סק. פוס איז טאקע א שיינע הילף אבער איז נאכאלץ שווער פארן מיטל קלאס צו באצאלן און ענדערש בוי א נייע געגנט אין א סטעיט וואו די ריעל עסטעיט וועט זיין ביליגער און די גאווערמענט באצאלט שכר לימוד פאר פרייוועט סקולס

זיין פוינט איז סיי דא און ביי חתונה מאכן און ביי נאך זאכן אז די הילף איז טאקע א הילף אבער די פראבלעם מער ווייניגער בלייבט און מזאל ענדערש ארבעטן צו אוועקנעמען די פראבלעם

פאר וויפיל דאלער א ס.פ. קען מען באקומען הייזער אין אנדערע סטעיטס?

[שאינו יודע לשאול]

ר' אליעזר וואס האלט שטארק אז מען דארף גיין צו אנדערע סטעיטס געט אזא מאך אוועק די 300 דאלער סקווער פיס תקנה אין קרית יואל
אז פאר דעם באקומט מען א פיפטע שטאק אן א עלעוועטיער

לויט אבער ווי מען געבט איבער איז די פלאן צו בויען אויף די פיפטע שטאק נאר 20 פארצענט פון די נייע הייזער
די איבעריגע 80 פארצענט נייע הייזער איז אין פלאן צו בויען אויף די ערשטע פיר שטאק.. אויכעט פאר די פרייז פון 300 דאלער א סקווער פיס

דא האט ער אויך דאס געטענהט אז מיט 300 א סק. פוס איז טאקע א שיינע הילף אבער איז נאכאלץ שווער פארן מיטל קלאס צו באצאלן און ענדערש בוי א נייע געגנט אין א סטעיט וואו די ריעל עסטעיט וועט זיין ביליגער און די גאווערמענט באצאלט שכר לימוד פאר פרייוועט סקולס

זיין פוינט איז סיי דא און ביי חתונה מאכן און ביי נאך זאכן אז די הילף איז טאקע א הילף אבער די פראבלעם מער ווייניגער בלייבט און מזאל ענדערש ארבעטן צו אוועקנעמען די פראבלעם

אבסיל נאריש גערעדט, ער ווייסט אויך אז דאס גייט נישט געשען אזוי לאנג ווי די מעטאליטעט פון אונזער ציבור טוישט זיך נישט, טא וואס פעלט אויס אראפצורייסן ווען איינער טוט יא אויף וויפיל מ'קען אין דעם מצב וואו מיר זענען סייווי.

ס'קוקט אויס ווי ער גייט נישט זיין צופרידן, ביזן תיקון השלם, בקרוב - און ער איז גערעכט! שלימות וועט טאקע נישט עקזיסטירן ביז דאן, אבער וואס איז די נקודה צו רעדן פון אוועקמופן אין באצוג צו א ישועה פורטא וואס ווערט כאטש יא איינגעשטעלט?

לאמיר קוואוטן לעיזערן אליין: "הייסט איך בין חוזק ווייל איך האב עפעס פראבירט אין לעבן… דו ביסט סוקסעספול ווייל דו האסט נאך גארנישט פרובירט…. איך הער די לאגיק."

פארשטייסט די נקודה? ער וויל מופן, זאל ער גרינדן א שטעטל! ווייל יענער האט עפעס געטון, אבער נישט גענוג אז דו זאלסט זיין צופרידן, קומט נאכנישט יענעם צו ווערן אוועקגעמאכט.

[שבת קודש]

ר' אליעזר זאגט אז מען רופט אים כסדר פון קהלות וואס ווילן טועהן פעולות איבער חתונה מאכן,
אבער ער שרייט מיט קולי קולות אז ס'איז נישט דא וואס צו טועהן און פון די 'מזרח וואנט' דהיינו פון די עסקנים גייט קיינמאל קיינמאל קיינמאל קיינמאל נישט קומען קיין שום ישועה
און מען דארף גארנישט טועהן, נאר די איינציגסעטע וועג איז מעורר צו זיין דעם עולם אז יעדער זאל זיך אליין נעמען אין די הענט אריין.

אויב קוקט מען אבער די מציאות זעהט מען אז ער איז ראנג אינגאנצען אינגאנצען, איך ווייס נישט די מציאות אין אנדערע מקומות אבער ביי אונז אין קרית יואל איז דאס די מציאות:

- די 'מזרח וואנט' האט אהערגעשטעלט א חתונה פעקעדזש אין כנור דוד ווי ס'קאסט 3700 פער מחותן און נאכט נאך נאכט שוין יארן לאנג מאכן 2 מחתונים חתונה פאר אזא אומגלויבלעכע ביליגע פרייז, און מיט דעם האט די מזרח וואנט געלעזט די איבערגעטריבענע 'חתונה נאכט' הוצאות פאר עס וויל.

- די 'מזרח וואנט' האט אהערגעשטעלט צוויי הערליכע תקנות תנאים זאלן אין רבינ'ס שטוב ווי 98 פארצענט פון די קהלה מאכן דארט תנאים פאר ארום טויזענט דאלער,
און מיט דעם האט די מזרח וואנט געלעזט די איבערגעטריבענע 'תנאים' הוצאות.

- די 'מזרח וואנט' האט געגרינדעט א אייגענע שטריימעל געשעפט ווי מען קויפן א שיינע שטריימעל פאר 1800 דאלער ווי אריבער 90 פארצענט תלמידי הישיבה נעמען פון דארט,
און מיט דעם האט די מזרח וואנט געלעזט די איבערגעטריבענע 'שטריימעל' הוצאות.

- די 'מזרח וואנט' האט געמאכט אין ביהמ''ד תקנות איבער די קידושים און באווארפן פעקעלעך און מיט דעם געלעזט דיע הוצאות

משא''כ ווען עס קומט צו די אנדערע הוצאות ווי פורניוטשער. מתנות. שבת עלי' לתורה שבת שבע ברכות. וכדו' וכדו' ווי די מזרח וואנט האט צום באדויער נאכנישט געטועהן קיין זאכליכע פעולות דארט איז די פראבלעם בתוקפו טראץ די צענדליגע אנאליזען אויף קול מבשר.

וואס מען זעהט פון דעם אז נאר זאכליכע פעולות פון 'מזרח וואנט' האבן געלעזט די פראבלעם אויף א גרויסע פארנעם, משא''כ התעררות דרשות אויף קול מבשר העלפט אפשר פאר יחידים, ממילא ליגט א חוב אויף ר' אליעזר מחזק צו זיין די אלע עסקנים וואס ווילן טועהן פעולות צו העלפן אראפברענגען די חתונה הוצאות און נישט זיי אראפקלאפן

איך האב פארשטאנען זיין נקודה איז בעיקר עפעס אנדערש
ער טענהט אז די אלע זאכן העלפן אביסל וואו א שפיטאל ביים צובראכענעם בריק עס מאכט טאקע גרינגער אבער נאכאלץ קענען רובא דרובא מענטשן נישט באצאלן די חתונות פון די קינדער און עס פארהרגט ממש רוב מענטשנס לעבן די יארן וואס ממאכט חתונה די קינדער און די איינציגע וועג אז די מיטל קלאס זאל קענען ערפארדן צו חתונה מאכן איז אויף אן אופן ענליך צו היכל הקודש וואס דארט צאלן אסאך פון די שידוך שליסן ביז נאך לעצטע שבע ברכות אונטער 15000

נישט קיין שפיטאל ביים צובראכענעם בריק די 'חתונה נאכט' און די 'שטריימעל' אין די 'תנאים' איז 'אינגאנצן' געפיקסט געווארן דורך די מזרח וואנט
עס איז די בילגסעטע וואס איז שייך און ווער עס קען זיך דאס אויך נישט ערלויבן דארף מען אים צושטעלן

די פראבלעם לע''ע איז נאר די אנדערע זאכן וואס די מזרח וואנט האט נאך גארנישט געטוען דערצו ווי פורנויטשער מתנות וכדו'

[Azoi Tzi Zugen]

ר' אליעזר וואס האלט שטארק אז מען דארף גיין צו אנדערע סטעיטס געט אזא מאך אוועק די 300 דאלער סקווער פיס תקנה אין קרית יואל
אז פאר דעם באקומט מען א פיפטע שטאק אן א עלעוועטיער

לויט אבער ווי מען געבט איבער איז די פלאן צו בויען אויף די פיפטע שטאק נאר 20 פארצענט פון די נייע הייזער
די איבעריגע 80 פארצענט נייע הייזער איז אין פלאן צו בויען אויף די ערשטע פיר שטאק.. אויכעט פאר די פרייז פון 300 דאלער א סקווער פיס

דא האט ער אויך דאס געטענהט אז מיט 300 א סק. פוס איז טאקע א שיינע הילף אבער איז נאכאלץ שווער פארן מיטל קלאס צו באצאלן און ענדערש בוי א נייע געגנט אין א סטעיט וואו די ריעל עסטעיט וועט זיין ביליגער און די גאווערמענט באצאלט שכר לימוד פאר פרייוועט סקולס

זיין פוינט איז סיי דא און ביי חתונה מאכן און ביי נאך זאכן אז די הילף איז טאקע א הילף אבער די פראבלעם מער ווייניגער בלייבט און מזאל ענדערש ארבעטן צו אוועקנעמען די פראבלעם

און די סיבה פארוואס מען טוט נישט יענס, איז ווייל מען איז נישט אזוי קלוג ווי אים. שטימט? דאס ברענגט ער ארויס?

[למדן]

ר' אליעזר וואס האלט שטארק אז מען דארף גיין צו אנדערע סטעיטס געט אזא מאך אוועק די 300 דאלער סקווער פיס תקנה אין קרית יואל
אז פאר דעם באקומט מען א פיפטע שטאק אן א עלעוועטיער

לויט אבער ווי מען געבט איבער איז די פלאן צו בויען אויף די פיפטע שטאק נאר 20 פארצענט פון די נייע הייזער
די איבעריגע 80 פארצענט נייע הייזער איז אין פלאן צו בויען אויף די ערשטע פיר שטאק.. אויכעט פאר די פרייז פון 300 דאלער א סקווער פיס

דא האט ער אויך דאס געטענהט אז מיט 300 א סק. פוס איז טאקע א שיינע הילף אבער איז נאכאלץ שווער פארן מיטל קלאס צו באצאלן און ענדערש בוי א נייע געגנט אין א סטעיט וואו די ריעל עסטעיט וועט זיין ביליגער און די גאווערמענט באצאלט שכר לימוד פאר פרייוועט סקולס

זיין פוינט איז סיי דא און ביי חתונה מאכן און ביי נאך זאכן אז די הילף איז טאקע א הילף אבער די פראבלעם מער ווייניגער בלייבט און מזאל ענדערש ארבעטן צו אוועקנעמען די פראבלעם

און די סיבה פארוואס מען טוט נישט יענס, איז ווייל מען איז נישט אזוי קלוג ווי אים. שטימט? דאס ברענגט ער ארויס?

ער ברענגט אייביג ארויס אז די איינציגסטע סעלושן איז אליין צו טראכטען

[שבת קודש]

דא האט ער אויך דאס געטענהט אז מיט 300 א סק. פוס איז טאקע א שיינע הילף אבער איז נאכאלץ שווער פארן מיטל קלאס צו באצאלן און ענדערש בוי א נייע געגנט אין א סטעיט וואו די ריעל עסטעיט וועט זיין ביליגער און די גאווערמענט באצאלט שכר לימוד פאר פרייוועט סקולס

זיין פוינט איז סיי דא און ביי חתונה מאכן און ביי נאך זאכן אז די הילף איז טאקע א הילף אבער די פראבלעם מער ווייניגער בלייבט און מזאל ענדערש ארבעטן צו אוועקנעמען די פראבלעם

און די סיבה פארוואס מען טוט נישט יענס, איז ווייל מען איז נישט אזוי קלוג ווי אים. שטימט? דאס ברענגט ער ארויס?

ער ברענגט אייביג ארויס אז די איינציגסטע סעלושן איז אליין צו טראכטען

אויב טראכט איך אליין און איך קום למשל צו די מסקנה אז מען דארף חתונה מאכן אין דיינוג רום אדער מען דארף נישט שיקן קיין שום מתנות קיין שום יו''ט וכדו' גיי איז עס טועהן?
זיכער אז נישט ווייל א זאך וואס ממש יעדער טוט גיי איך אויך טועהן אפילו איך האלט נישט דערפון, און אפילו איך גיי שוין יא מסכים זיין גייען די איבעריגע מחותנים נישט מסכים זיין

די איינציגסעטע עצה צו טוישן זאכן איז אז א רבים אויפאמאל טוישט א יחיד אליין קען נישט טוישן מיט קיין גרויסע זאכן
אפילו ברסלב איז אויך געגאנגען מיט א רבים אויפאמאל א גאנצע קהלה האט אנגעהויבען חתונה צו מאכן אין ביהמ''ד אויף אזא פארנעם

[וואוילער]

און די סיבה פארוואס מען טוט נישט יענס, איז ווייל מען איז נישט אזוי קלוג ווי אים. שטימט? דאס ברענגט ער ארויס?

ער ברענגט אייביג ארויס אז די איינציגסטע סעלושן איז אליין צו טראכטען

אויב טראכט איך אליין און איך קום למשל צו די מסקנה אז מען דארף חתונה מאכן אין דיינוג רום אדער מען דארף נישט שיקן קיין שום מתנות קיין שום יו''ט וכדו' גיי איז עס טועהן?
זיכער אז נישט ווייל א זאך וואס ממש יעדער טוט גיי איך אויך טועהן אפילו איך האלט נישט דערפון, און אפילו איך גיי שוין יא מסכים זיין גייען די איבעריגע מחותנים נישט מסכים זיין

די איינציגסעטע עצה צו טוישן זאכן איז אז א רבים אויפאמאל טוישט א יחיד אליין קען נישט טוישן מיט קיין גרויסע זאכן
אפילו ברסלב איז אויך געגאנגען מיט א רבים אויפאמאל א גאנצע קהלה האט אנגעהויבען חתונה צו מאכן אין ביהמ''ד אויף אזא פארנעם

האלט האלט! ער איז נאכנישט אפגעפרעגט...
א חלק פון די טראכטן, איז צו נעמען אין קאנסידערעישן דעם פאקט אויך.
מ'באטראכט וואס איז ריכטיג, וואס איז קלוג, וואס איז די בעסטע, וכו', און א חלק דערפון איז צו ס'איז אין דעם פאל ריכטיג/קלוג/גוט צו טוהן פארקערט פון יעדעם.

"אליינס טראכטן" מיינט נישט אז מ'ווערט אן אויבער חכם און מ'טוט יעדע זאך דוקא פארקערט פון יעדעם, און ס'מיינט אויך נישט ווערן סטופיד.

[נקודות טובות]

ר' אליעזר וואס האלט שטארק אז מען דארף גיין צו אנדערע סטעיטס געט אזא מאך אוועק די 300 דאלער סקווער פיס תקנה אין קרית יואל
אז פאר דעם באקומט מען א פיפטע שטאק אן א עלעוועטיער

לויט אבער ווי מען געבט איבער איז די פלאן צו בויען אויף די פיפטע שטאק נאר 20 פארצענט פון די נייע הייזער
די איבעריגע 80 פארצענט נייע הייזער איז אין פלאן צו בויען אויף די ערשטע פיר שטאק.. אויכעט פאר די פרייז פון 300 דאלער א סקווער פיס

דא האט ער אויך דאס געטענהט אז מיט 300 א סק. פוס איז טאקע א שיינע הילף אבער איז נאכאלץ שווער פארן מיטל קלאס צו באצאלן און ענדערש בוי א נייע געגנט אין א סטעיט וואו די ריעל עסטעיט וועט זיין ביליגער און די גאווערמענט באצאלט שכר לימוד פאר פרייוועט סקולס

זיין פוינט איז סיי דא און ביי חתונה מאכן און ביי נאך זאכן אז די הילף איז טאקע א הילף אבער די פראבלעם מער ווייניגער בלייבט און מזאל ענדערש ארבעטן צו אוועקנעמען די פראבלעם

אקעי, מען רעדט פון קרית יואל. לאמיר פראבירן מיך אריינצולייגן אין די שיך פון א טיפיקעל קרית יואל'ע חסיד מהר"א.

לעטס סעי איך בין א אינגערמאן 30 יאר אלט מיט 6 קינדער איך וואוין אין קרית יואל, און איך טרעף א פערפעקט 2,000 סקווער פיס דירה אויפן צווייטן שטאק, וואס לויטן חשבון פון 300 דאלער א סקווער פיס איז די פרייז דערפאר 600,000 דאלער. איך האב געהאט שכל נאך די חתונה און אנשטאט ספענדן מיין טעקס ריטארן פאר וויקעישענס, האב איך דאס אריינגעלייגט אין א האול לייף אינשורענס פאלעסי. און אפילו שפעטער ווען איך בין ארויף אויף די באקס און אויפגעהערט באקומען טעקס ריטארן האב איך זיכער געמאכט אריינצולייגן כאטש 10 טויזנט דאלער א יאר (5 פאר מיר, און 5 פאר מיין ווייב) און איך האב יעצט 120,0000 עוועיליבל קעש וועליו.

די 120,000 נעם איך פאר א דאון פעימענט. פאר מאווינג און קלאזינג עקספענעסעס בארג איך פון מיין טאטען 15,000 דאלער, און דערנאך פון עפעס א פעטער/שוואגער/חבר נאך 10,000 דאלער. (כמעט יעדער מיטל-קלאס פארדינער קען טרעפן פון וואו צו בארגן 25,000 דאלער) בלייבט מיר איבער א מארגעדזש פון 500,000 דאלער פאר דרייסיג יאר. די פעימענטס מיט אונשורענס וכדו' קומט אויס לאמיר זאגן 3,800 דאלער א חודש. די ערשטע צוויי יאר ציעט מען זיך איין אביסעל, און מען צאלט אפ רוב פון די געלט וואס מען האט געבארגט.

פארוואס אין די וועלט זאל איך מיך יעצט ציען צו אן אנדערע געגענט? וואס פעלט מיר דא? קרית יואל איז די שטאט וואו איך בין געבוירן די פלאץ וואו איך בין געבוירן. איך קען דא יעדן, איך בין מסודר מיט א דזשאב, מיט א ביהמ"ד און חברותות. אלעס וואס איך דארף האב איך לאקעל. חדרים, סקולס, ישיבות, בתי מדרשים, און מקוואות זענען עסטעבלישט.

צו וואס פעלט מיר אויס צו גיין א נייע פלאץ וואו איך דארף גיין טרעפן א נייע דזשאב, איך קען נישט די מענטשען דארט, די בתי חינוך זענען נאך זייער ווייט פון עסטעבלישט, אויב וויל איך קויפן א היט אדער רעקל מוז איך ווארטן ביז איך בין נעקסטע מאל אין נוי יארק. כשר'ע עסן איז טייערער, קרית יואל'ע פלייש קומט אריין נאר איין מאל אין צוויי וואכן. פאר א מקוה דארף מען פארן א וועג פון א שעה, ווען מיין ברודער מאכט בר מצוה מיינט אז איך דארף צוטיילן מיינע 6 קינדער ביי שכנים. צו א חתונה דארף איך טרעוולען מיט מיינע קינדער 5 שעה. איך קען מער נישט דאווענען מיט מיין רבי שבת מברכים אזוי ווי איך פלעג ביז היינט, איך קען נישט מיטהאלטן קיין חנוכה לעכט צינדען אדער מים שלנו. א חתונה בבית רבינו איז א פארגאנגענהייט. אויב וויל איך אריינקומען אויף א יו"ט צו מיינע עלטערן דארף איך ערשטע טעג זיך צוקוועטשן און אריינמופן צו מיין טאטע, צווייטע טעג צו מיין שווער. חל המועד בין איך נישט אהער נישט אהין. איך קען נישט מער טרעפן מיין טאטע אין ביהמ"ד אינדערפרי און זאגן א גוט מארגן, און איך קען נישט אריינפאפן צו מיין מאמע א פרייטאג נאכמיטאג זאגן העלא. מיין ווייב קען מער נישט זעהן אירע עלטערן און געשוויסטער ביי מלוה מלכה. וכו' וכו' וכו'. די ליסט גייט ווייטער און ווייטער.

אלעס פארוואס? ווייל דארט קען איך טרעפן א גרעסערע דירה? ווייל דארט באצאלט די גאווערמענט סקול טשויס? ניין! איך בין אקעי מיט 2,000 סקווער פיס, איך דארף נישט קיין דיטעטשד הויז מיט א געראדזש. איך בין אקעי מיט שכונות ויואל משה. איך זאג נישט אז איך וואלט נישט געוואלט האבן מער ווי דעם, אבער אויב דאס איז וואס איך קען עפארדען בין איך אקעי מיט דעם.

[נקודות טובות]

ער ברענגט אייביג ארויס אז די איינציגסטע סעלושן איז אליין צו טראכטען

אויב טראכט איך אליין און איך קום למשל צו די מסקנה אז מען דארף חתונה מאכן אין דיינוג רום אדער מען דארף נישט שיקן קיין שום מתנות קיין שום יו''ט וכדו' גיי איז עס טועהן?
זיכער אז נישט ווייל א זאך וואס ממש יעדער טוט גיי איך אויך טועהן אפילו איך האלט נישט דערפון, און אפילו איך גיי שוין יא מסכים זיין גייען די איבעריגע מחותנים נישט מסכים זיין

די איינציגסעטע עצה צו טוישן זאכן איז אז א רבים אויפאמאל טוישט א יחיד אליין קען נישט טוישן מיט קיין גרויסע זאכן
אפילו ברסלב איז אויך געגאנגען מיט א רבים אויפאמאל א גאנצע קהלה האט אנגעהויבען חתונה צו מאכן אין ביהמ''ד אויף אזא פארנעם

האלט האלט! ער איז נאכנישט אפגעפרעגט...
א חלק פון די טראכטן, איז צו נעמען אין קאנסידערעישן דעם פאקט אויך.
מ'באטראכט וואס איז ריכטיג, וואס איז קלוג, וואס איז די בעסטע, וכו', און א חלק דערפון איז צו ס'איז אין דעם פאל ריכטיג/קלוג/גוט צו טוהן פארקערט פון יעדעם.

"אליינס טראכטן" מיינט נישט אז מ'ווערט אן אויבער חכם און מ'טוט יעדע זאך דוקא פארקערט פון יעדעם, און ס'מיינט אויך נישט ווערן סטופיד.

עט די ענד אוו די געים טוט יעדער עני וועי וואס יעדער טוט.

איך נעם דיר אלץ משל, אבער איך מיין נישט דיר. פארוואס גייסטו א ווייסע העמד? ווייל יעדער גייט! פארוואס גייסטו נישט קיין קורצע הויזן זומער? ווייל קיינער גייט נישט! דער מתעקש וועט זיך מתעקש זיין א ווייסע העמד האט מיט מסורה, אדער קבלה. און קורצע הויזן איז כדי מען זאל נישט אנרירן במקומות המכוסים. אבער ניין! עס האט מיט מסורה גארנישט! דו טוסט עס משום פעיר פרעשור! דיין טאטע איז אויך געגאנגען אזוי משום פעיר פרעשור! ענד איי העוו נויז פאר יו, פעיר פרעשור איז א גוטע זאך!

דער אינגערמאן וואס געבט נישט קיין דעעם פאר פעיר פרעשור, און גייט א מיט טי שירט און סניקערס ווייל דאס איז באקוועמער, גייט שבת פלוצלינג מיט א טייט סלים העמד, און שארף שפיציגע לעדערנע שיך וואס מאכט פון אלע פינף פינגערס איין גרויסע פינגער. ממה נפשך? אויב ביסטו באקוועם, פארוואס שבת קענסטו זיך איינציען דאס בויך? און אויב גייסטו מיט פעשאן דאן פארוואס אינדערוואכן גייסטו א טי שירט? נאר וואס? דו פאלסט אויך פאר פעיר פרעשור! דיין באקס איז צו זיין ארויס פון די באקס, און די נעמסט פרעשור פון די באקס אין וואס דו לייגסט דיך אריין! דיין באקס פארלאנגט אינדערוואכן א טי שירט, און שבת א טייטע ווייט אן ווייט העמד.

איך האב נישט קיין שום פראבלעם מיט א אינגערמאן וואס גייט מיט סניקערס. אויב דו האסט צוטוהן מיט די פוס, דו ארבעטסט אין קאנסטראקשען, אדער אפילו אויב דו ווילסט פלעין זיין באקוועם. גיי מיט סניקערס געזונטערהייט! ביסט נישט קיין אויבער חכם. אבער, קום נישט אויפקלערן סאסייעטי ווי נעריש זיי זענען פארן נישט גיין. דו קענסט פלעין גיין, און אויב איינער פרעגט דיר וואס איז פשט זאג אים אז דאס איז דיר באקוועמער. גיין אין פאבליק מסביר זיין ווי פארדרייעט די וועלט איז, איז אן אויבער חכם! דאס ווייזט מיר אז די סיבה פארוואס דו גייסט מיט סניקערס איז נישט ווייל דאס איז דיר באקוועמער, נאר ווייל דו ווילסט זיין דיפרענד, און אויפקלערן די וועלט! עס גייט זיך נישט אפשטעלן ביי דעם, נאר ביי די טיים דער עולם גייט זיך צוגעוואוינען צו דיינע סניקערס גייט קומען נאך עפעס דיפרענד, און מיט פולע הסברים פארוואס די וועלט איז משוגע. דו ביסט דא מיט א מישען צו אויפקלערן די וועלט!

בסך הכל. יעדער האט זיך זיינע זאכן וואס ער טוט משום פעיר פרעשור, און זיינע זאכן וואס ער האלט נישט ביים טוהן משום פעיר פרעשור. אבער איינער וואס גייט ארום פאמפען זיינע זאכן וואס ער טוט קעגן די סיסטעם, איז נאך אין סאך א גרעסערע באקס. ער האט א פרעשור צו זיין דיפרענד! ער קען בשום אופן נישט טוהן זאכן פלעין ווייל המון עם טוט אזוי, ער זוכט מיט ליכט וואו צו זיין דיפרענד. און יא, ער טרעפט כסדר נאך זאכן ווייל ס'איז טאקע דא. ווען עס קומט אבער צו א פראגע פארוואס גייסטו א ווייסע העמד, און נישט מיט א רויטע טי-שירט וואס דארט איז די תירוץ קלאר פעיר פרעשור, וועט ער דיר האבן כל מיני תירוצים, מסורה, נארמאלקייט, קלאסיש, קבלה, קפידא. האק נישט אין קאפ אריין, דו פאלסט פאר פעיר פרעשור פונקט ווי יעדען! נאר דא האסטו נישט די גאטס צו אויפקלערן די וועלט ווי ראנג זיי זענען, ווייל דו האסט מורא פאר דיין אימידזש!

[שעפעלע]

.