אומאן ראש השנה - מקורו מרבי נחמן?

[חיליק פעלדמאן]

בן שמחה שרייבט זייער גוט.

און איך וויל נאר צולייגן וואס איך האב שוין פריער געשריבן אז נישט נאר וואס אונז גלייבן אז ר נתן האט געוואוסט וואס ער רעדט, נאר אונז זעהען עס אויך בחוש הראיה...

נישטא קיין שום טבע אין דער וועלט אז ברסלב זאל נאך היינט זיין בכלל אויפן ארענע, און זיכער נישט די גרעסטע חסידות אין דער וועלט! נאך אן קיין שום רבי און ממשיך השושלת, נאר רובא דרובא זענען מענטשן וואס זענען אליין געווארן מקורב יעדער דורך א אנדערע מעשה און יעדער מיט זיין אייגענע מציאות החיים, טויזנטער מענטשן שפירן פלוצלינג אז דא איז דא א צדיק וואס רעדט צו אים, דא איז דא א וועג פאר אים צו באמת נתקרב ווערן צום אייבערשטן אין זיין תורה, אזאנס האט נישט קיין שום הסבר ע''פ דרך הטבע רק אצבע אלקים הוא.

און נאכדערצו אז ר' נחמן און ר' נתן האבן דאס שוין אלעס פאראויסגעזען מיט 200 יאר צוריק, מען קען מעתיק זיין צענדליגע שיחות און מאמרים וואס זענען שוין געווארן געדריקט פאר 200 יאר צוריק בשעת וואס ברסלב איז געווען די קלענסטע חסידות אין אוקריינע אז איין טאג וועלן טויזנטער מענטשן זיך מחיה זיין מיט די ספרים און דער וועג.. וכך הוי...

למשל, דער דאזיגער שיחה געדריקט אין חיי מוהר''ן:

וְאָמַר שֶׁהַסֵּפֶר שֶׁלּוֹ יִהְיֶה חָשׁוּב מְאד, וִיבַקְשׁוּהוּ וִיחַפְּשׂוּהוּ מְאד, וְיֻדְפַּס וְיַחֲזר וְיֻדְפַּס כַּמָּה וְכַמָּה פְּעָמִים וְיִהְיֶה חָשׁוּב מְאד, רַק נִכְסַפְתִּי לִרְאוֹת זאת, וְאֶהְיֶה אֲנִי עוֹמֵד וּמִסְתַּכֵּל.

דאס איז דאך ממש א רוח הקודש, אין די צייט וואס דאס איז געשריבן געווארן איז ליקו''מ קוים געווען געזוכט, אבער היינט איז ליקוטי מוהר''ן מן הסתם די מערסט געדריקטע חסידישע ספר, אויסער תניא. הונדערטער סארטן מהדורות און דפוסים, און אלעס ווערט אויספארקויפט איינס צוויי. און מן הסתם אזויווי די ערשטע חלק זעט מען עס איז אמת, איז אויך די חלק וואס ר' נחמן זאגט דא אז ער שטייט און קוקט צו פון די זייט און שעפט נחת איז אויך אמת (פארשטייט זיך פון די חלק אז אידן ווערן נתעורר צו עבודת ה' דורכדעם).

[חיליק פעלדמאן]

צום קעפל פון דעעם אשכול וויל איך פרעגן א שאלה

וואס איז אויב מארגן וויל איך עפענען אן אשכול צו זוהר הק' קומט טאקע פון ר' שמעון, און נאכדעם צו ר' אהרן מבעלזא האט באמת מסמיך געווען די היינטיגע בעלזא רבי, און צו ר' שאול אלתר איז די אמת'ע ממשיך דרך פון גור, און צו באבוב איז עכט צאנז אדער ענדערש גריבוב אדער קלויזנבורג, און צו שינאווער רב האט געדארפט זיין רב אין צאנז אדער ר' אהרן קרייזער, און צו די תניא'ס וועג איז די אמת'ע וועג אין חסידות, און צו סקווירא בארא פארק איז די עכטע סקווירא, וועט מען עס לאזן רעדן?

און אויב נישט, וואס איז פשט אז אזא האקעלע שאלה ווי די דאזיגע האט מען יא אויפגעברענגט?

להבהרה בעלמא: ס'באדערט מיר בכלל נישט דעם אשכול, אדרבה, איך האב זייער הנאה געהאט פון דער גאנצער שמועס (הגם עס וואלט פונקט אזוי געקענט פארן שיעף דרום...). איך טראכט נאר אזוי אריין ווי מען לאזט דא דורכשמועסן זאכן וואס זענען האקל און געהערן פערזענליך צו געוויסע חסידות'ן, וויל איך וויסן ביז גייט די גדר און וואס מען מעג אלץ דורכטון.

[אסמכתא בעלמא]

@חיליק פעלדמאן ס'איז זייער אן אקטועלע שאלה פאר נישט-ברסלב'ע חסידים, זינט רבי נחמן איז אנגענומען ביי רוב מקומות, און ס'געווארן אין די לעצטע יארן א שטיקל צומישעניש איבער דעם.

צו דיין משל, ס'נישט ממש דומה לנמשל. א בעסערע משל וואלט געווען, לדוגמא, "צו דאס נישט גיין צום כותל שטאמט פון סאטמאר רב אליינס אדער פון זיינע תלמידים און ממשיכי דרך", וויבאלד דער סאטמאר רב זי"ע איז אנגענומען איבעראל און עמיצער וואס געהערט נישט צו סאטמאר וויל טון זיין רצון.

שטימט?

[טיר]

@חיליק פעלדמאן ס'איז זייער אן אקטועלע שאלה פאר נישט-ברסלב'ע חסידים, זינט רבי נחמן איז אנגענומען ביי רוב מקומות, און ס'געווארן אין די לעצטע יארן א שטיקל צומישעניש איבער דעם.

צו דיין משל, ס'נישט ממש דומה לנמשל. א בעסערע משל וואלט געווען, לדוגמא, "צו דאס נישט גיין צום כותל שטאמט פון סאטמאר רב אליינס אדער פון זיינע תלמידים און ממשיכי דרך", וויבאלד דער סאטמאר רב זי"ע איז אנגענומען איבעראל און עמיצער וואס געהערט נישט צו סאטמאר וויל טון זיין רצון.

שטימט?

די רוב מקומות וואס מ'האט געהאלטן פון ר'נחמן האבן אויך געהאלטן פון ר'נתן און דער וואס האבן זיך געטרויעט צו רעדן האבן ליידער נישט געהאט קיין פראבלעם צו רעדן אויף ר'נחמן אליינס נאר היינטיגע צייטן וואס איז אכשר דרא אין רוב מענטשן האבן שוין נישט די חוצפה צו רעדן אויף ר'נחמן אליינס האבן ליידער געטראפן א וועג צו רעדן אויף ר'נתן כאילו דאס איז צוויי זאכן דוק ותשכח

[סאמטינג פישי]

ווי זוי זאגט מען ?
עני וועי איז עס געפארן גראד און געווען א געשמאקע אשכול,

[אני-הק']

צום קעפל פון דעעם אשכול וויל איך פרעגן א שאלה

וואס איז אויב מארגן וויל איך עפענען אן אשכול צו זוהר הק' קומט טאקע פון ר' שמעון, און נאכדעם צו ר' אהרן מבעלזא האט באמת מסמיך געווען די היינטיגע בעלזא רבי, און צו ר' שאול אלתר איז די אמת'ע ממשיך דרך פון גור, און צו באבוב איז עכט צאנז אדער ענדערש גריבוב אדער קלויזנבורג, און צו שינאווער רב האט געדארפט זיין רב אין צאנז אדער ר' אהרן קרייזער, און צו די תניא'ס וועג איז די אמת'ע וועג אין חסידות, און צו סקווירא בארא פארק איז די עכטע סקווירא, וועט מען עס לאזן רעדן?

און אויב נישט, וואס איז פשט אז אזא האקעלע שאלה ווי די דאזיגע האט מען יא אויפגעברענגט?

להבהרה בעלמא: ס'באדערט מיר בכלל נישט דעם אשכול, אדרבה, איך האב זייער הנאה געהאט פון דער גאנצער שמועס (הגם עס וואלט פונקט אזוי געקענט פארן שיעף דרום...). איך טראכט נאר אזוי אריין ווי מען לאזט דא דורכשמועסן זאכן וואס זענען האקל און געהערן פערזענליך צו געוויסע חסידות'ן, וויל איך וויסן ביז גייט די גדר און וואס מען מעג אלץ דורכטון.

א שמועס וואס איז נוגע רבנים וואס לעבן נאך קען אסאך מער ווערן פארדרומ'ט ווי ווען מ'שמועסט איבער אזאך פון די פריערדיגע צדיקים שרפי מעלה, וד"ל

[אני-הק']

אז מען רעדט שוין פון די אמונה אין ר' נתן און אין זיינע ווערטער, וועל איך זאגן א געדאנק וואס איך האב געטראכט וואו מען זעט ממש עין בעין ווי ר' נתן האט גוט געוואוסט וואס ער רעדט.. עכ''פ, אינטערעסאנט איז עס זיכער.

אלע ווייסן איבער וואס די יעב''ץ שרייבט אז די גרעסטע ראיה אויף די אמת פון כלל ישראל איז, די עצם מציאות אז כלל ישראל גייט אן נאך אזויפיל רדיפות און יארן לאנג פון גירושים און גלות'ן וכו'. די משך חכמה איז אויך מאריך אויף דעם, און יעדער וואס טראכט נאר אריין דערין קען עס אליין זען. פיל גרעסערע רעליגיעס עקזעסטירן שוין יארן נישט, אבער דוקא די עלטסטע און פון די קלענסטע רעליגיע אין די וועלט וואס איז דורך די מערסטע רדיפות גייט אן מיטן גאנצן שטארקייט פאר טויזנטער יארן. דאס איז מורא'דיג!

איז בדרך אסמכתא ומשל קען מען עס אביסל צושטעלן, צו ברסלב.

ווער עס קען אביסל די היסטאריע פון ברסלב קען גלייך זען דא עפעס מורא'דיגע ניסים אין די גאנצע מצב וואו אונז האלטן היינט. נישטא נאך א חסידות וואס האט געהאט אזויפיל רדיפות פון אנדערע ווי די ברסלב'ע. אכמ''ל כמובן, אבער דאס איז די מציאות.
ווי אויך איז ברסלב געווען פון די קלענסטע חסידות'ן אלע יארן און ע''פ דרך הטבע וואלט עס שוין לאנג געדארפט פארשוואונדן ווערן פון די מאפע, פיל גרעסערע חסידות'ן פון יענע צייטן זענען שוין נישט דא היינט. און נאך צו אלעם האבן זיי ניטאמאל קיין רבי און שלשלת הקודש וואס זאל עס אנהאלטן ווי אין אנדערע פלעצער.

און אייגענטליך איז באמת געווען צייטן ווען ברסלב איז באשטאנען קוים פון פינף מענטשן, כידוע אין די צייטן פון די גרויסע מחלוקת אויף ר' נתן, און טאקע אין יענע צייט שרייבט ר' נתן אין זיינע בריוון וואס זענען געדריקט אז עס וועט קומען א טאג וואס עס וועלן זיין טויזנטער מענטשן וואס וועלן לערנען אונזערע דיבורים און זיך מחזק זיין אין עבודת ה' דערמיט!! און די ספרים גייען נאך ווערן פארשפרייט איבער די גאנצע וועלט!!..
און ווען ער שרייבט דאס האט ער קוים פינף מענטשן וואס ווי ס'זעט דעמאלטס אויס קען ער בקרוב דאס אויך פארלירן ח''ו, און נאך אלס שרייבט ער מיט א פעסטקייט און מיט א שטארקע אמונה אז אויב ר' נחמן האט געזאגט אז 'מיין פייערל וועט שוין טליען ביז משיח וועט קומען', און נאך אזעלכע מאמרים, וועט עס זיכער געשען בלי שום ספק.

עטס כאפטס? ער האט פינף מענטשן, עס איז ניטאמאל דא א רבי אדער געהעריגע מנהיג, אבער ער גלייבט אז איין טאג וועט די גאנצע וועלט לערנען זיינע ספרים... ווער עס וואלט געזען דעם בריוו יענע צייטן וואלט נישט געקענט אויפהערן צו לאכן ח''ו פון זיין תמימות'דיגע אמונה... אבער וואס קען מען טון אז מען קוקט זיך ארום און מען זעט ער איז געווען גערעכט.

עס איז דא א באקאנטע שיחה פון ר' נתן אז עס וועט נאך קומען א טאג וואס עס וועלן זיין אזויפיל אידן ביים ציון ראש השנה אז מען וועט ממש דארפן שטעלן שומרים צו היטן אויף די סדר!
ר' יעקב מאיר שעכטער דערציילט אז ווען ער איז געווען א אינגערמאן פלעגט ער זיך ממש שעמען מיט דער שיחה און מען פלעגט חוזק מאכן פון די ברסלב'ע אז זיי זענען שוין פארטיג, מען פלעגט אים זאגן ''דו ביסט דער לעצטער ברסלב'ער אינגערמאן אויף דער וועלט''...

אבער היינט זעט מען ווי שלא כדרך הטבע ווערט אלעס מקוים ממש ממש בלי שום גוזמא, בעיקר פון יאר תשנ''א ווען די טויערן האבן זיך געפענט און ר' נחמן האט צוריקגעפענט זיינע טירן ברייט אפן, ווערט נאר יעדעס יאר מער און מער די מאסן עולם וואס קומען, און בכלל וואס ווערן נתקרב צו ברסלב.

מען זאגט נאך א מעשה, אזוי ווערט געברענגט אין 'איש הפלא', אז די שפאלער זיידע האט געזאגט פאר ר' נחמן אז די סיבה פארוואס ער איז חולק אויף אים איז וויבאלד זיין דרך איז א וועג פאר צוויי הונדערט יאר ארום!
אויב עס איז אמת דער מעשה איז זעט מען עס ממש עין בעין ווי היינט ווערט אנגענומען דער וועג גאר שטארק, און מען זעט טאקע ווי די סארט דיבורים איז מורא'דיג פראקטיש למעשה היינטיגע צייטן און עס רעדט עכט צו די היינטיגע מצב הדור, אפילו אלע פסיכילאגן און טעראפיסטן רעדן דער שפראך, די חילוק איז נאר אז ר' נחמן און ר' נתן האבן שוין גערעדט דערפון פאר צוויי הונדערט יאר צוריק ווען אלע ספרים האבן נאך גערעדט גענצליך א צווייטע שפראך. מען זעט עין בעין ווי סאטמאר רבי זי''ע שרייבט אז ר' נחמן האט פאראויסגעזען דער דור.

יא גערעכט, ס'פעלט אויס היינט אסאך מער צו רעדן אויף דעם וועג, די חיזוק וכדומה פאר די היינטיגע דורות, און אפי' די צדיקים פון די לעצטע דור פלעגן אויך אסאך מער רעדן כדומה לזה, הגם נישט אלעס האט מען אינגאנצן אנגענומען וואס שטייט אין זיינע ספרים, אבער די חלק פון די חיזוק פאר די היינטיגע דורות יא.

[אני-הק']

והא ראי' אז רבי נחמן איז שוין געווען אזוי שוואך די לעצטע יאר און דאך האט ער געוואלט מ'זאל קומען.

שטייט נישט דארט אזוי. ס'שטייט אז ר'נחמן איז געווען אט אט פאר די הסתלקות ס'איז געווען 2 וואכן פאר די הסתלקות ער האט דייקא אנגעווארענט גאר שטארק יענע ראש השנה מער פון אלע יארן אז מ'דארף דייקא קומען צו אים אויף ראש השנה האבן זיי פארשטאנען אז מיינט פאר אחר הסתלקותו

און אפשר האט עס געמיינט אז צוליב ער האט געוואוסט אז ער גייט שוין אט אט נסתלק ווערן וויל ער אריינכאפן צו מתקן זיין זיינע מענטשן און זיי בענטשן א.ד.ג.
ר' נתן האלט אז ס'איז וועגן ער האט געוואלט מ'זאל קומען לאחר פטירתו, און מ'מעג אננעמען וואס ער האלט, אבער דאך האט עס נישט ר' נחמן אליינס געזאגט

[אני-הק']

אגב מענין לענין, הרה"ק רבי אלימלך מטאהש זצוק"ל, טאהש'ער רבי'ן זצ"ל'ס זיידע האט אויך געזאגט אז פורים און הושענא רבא איז זיינס, ס'איז געווען א גרויסער געפארעכטס צו אים אין אונגארן אין די ימים טובים און מען האט געפעוילט עפעס גרויסע ישועות למעלה מדרך הטבע אין די צייטן, אבער ס'האט נישט אנגעהאלטן לאחר פטירתו

צו זיין ציון פארט מען נישט, אבער ס'איז געבליבן אין טאהש די קיבוץ אויף שמחת תורה און פורים
די חידוש ביי רבי נחמן איז אז אנשטאט מ'זאל גיין צו זיינע ממשיך דרכו גייט מען צו זיין ציון, ווייל ער האט נישט קיין ממשיך דרכו

[אני-הק']

האט טאקע דער גרינפעלד געשריבן די דברי יואל? גארנישט די רבי? איז די רבי נישט איבערגעגאנגען די מאמרים?

כ’האב געפרעגט מיין שאלה ווייל ער לייגט אראפ כאילו ליקוטי מוהר”ן איז כולו ר’ נתן ווייל ער האט עס געשריבן, און מען קען נישט אפטיילן הרה”ק ר’ נתן פון הרה”ק רבי נחמן,

אבער כ’געדענק רבי נחמן האט זיך שטארק געקאכט אויף יעדע תורה, און פונקטליך איבערגעגאנגען ווי אזוי צושרייבן, און געוויסע תורות אליינס געשריבן, סוי די אנדערע ספרים פון רבי נתן איז (על אף קדושתם וואס איך גיי בכלל נישט אריין דא) איז בכלל נישט די זעלבע

אסאך צדיקים האבן געהאט סופרים וואס האבן געשריבן זייערע תורות, כ’מיין הרה”ק בעל היכל הברכה האט אויך געהאט, כידוע מעשה מזה,

גראדע האט רבי נתן אויך געשריבן די תורות פונעם הייליגן רבי לוי יצחק פון בארדיטשוב אין זיין ספר קדושת לוי
אבער ער האט נישט אריינגעלייגט זיינע אייגענע סברות אינעם ספר, און די זעלבע האט ער נישט אריינגעלייגט זיינע אייגענע סברות אין ליקוטי מוהר"ן
אבער די ענין פון אומאן ר"ה, ווערט נישט געברענגט אין ליקוטי מוהר"ן, נאר אין א ספר פון רבי נתן וואס ער שרייבט יא זיינע אייגענע סברות און ראיות וכדומה, הגם ער איז גענוג הייליג געווען פאר זיך, אבער פארט נישט רבי נחמן אליין

[אני-הק']

נאך איין נקודה טאקע דעי גרױסע תלמיד וואס איז נישט געווען די לעצטע ראש השנה וואס ער האט נישט געהערט די אלע גרויסע אזהרות וואס רבי נחמן מברסלב האט געזאגט דעמאָלט ווען רבי נחמן איז שוין געווען צוויי וואכן פאר זיין פטירה ס'האט געגעסן שיסלן בלוט פון די נאז ווי אזוי די תלמידים שטעלן איז פאר האט ער געלעבט בנס איז ער טאקע די איינציגסטע תלמיד וואס איז נישט געקומען אחר פיטרתו אחוץ דעם האבן אלע תלמידים פארשטאנען אז מ'דארף זיין אחר פיטרתו

יעצט באמערקט....


וְעִנְיָן זֶה רָאִינוּ מֵרַבֵּנוּ זִכְרוֹנוֹ לִבְרָכָה כַּמָּה פְּעָמִים בִּפְרָט בְּעִנְיַן ראשׁ הַשָּׁנָה שֶׁהָיוּ אֲנָשִׁים שֶׁהָיוּ לָהֶם מְנִיעוֹת מִלִּהְיוֹת אֶצְלוֹ עַל ראשׁ הַשָּׁנָה וְשָׁאֲלוּ אוֹתוֹ בְּעַצְמוֹ וְהֵשִׁיב לָהֶם שֶׁלּא יִהְיוּ עַל ראשׁ הַשָּׁנָה. וְהִתְחִילוּ לְהִתְעַקֵּשׁ, הֲלא שָׁמַעְנוּ מִכֶּם גּדֶל הָאַזְהָרָה לִהְיוֹת אֶצְלְכֶם עַל ראשׁ הַשָּׁנָה וְעָשָׂה עַצְמוֹ כְּמַקְפִּיד עֲלֵיהֶם וְגָעַר בָּהֶם שֶׁלּא יְדַבְּרוּ יוֹתֵר וְכֵן עָשׂוּ וְלא בָּאוּ עַל ראשׁ הַשָּׁנָה. וְאַף עַל פִּי כֵן אֲנַחְנוּ זָכִינוּ לִהְיוֹת רְגִילִים לַעֲמד לְפָנָיו. שָׁמַעְנוּ וְהֵבַנּוּ בְּרֶמֶז וּבְפֵרוּשׁ שֶׁפְּנִימִיּוּת רְצוֹנוֹ אֵינוֹ נוֹחָה בָּזֶה כְּלָל רַק הוּא מֻכְרָח לוֹמַר לָהֶם כָּךְ מֵחֲמַת שֶׁשּׁוֹאֲלִים אוֹתוֹ עַל זֶה. וְיֵשׁ בָּזֶה הַרְבֵּה לְסַפֵּר וּמְעַט מִזֶּה יִתְבָּאֵר בְּמָקוֹם אַחֵר. וְכֵן הוּא נוֹהֵג לְדוֹרוֹת שֶׁכְּשֶׁשּׁוֹאֲלִין לְהָרַב וְהַמַּנְהִיג עַל דָּבָר שֶׁיֵּשׁ בּוֹ כְּעֵין מְסִירַת נֶפֶשׁ צָרִיךְ לְהָשִׁיב לָאו אַף עַל פִּי שֶׁבֶּאֱמֶת לַאֲמִתּוֹ רְצוֹנוֹ שֶׁיִּמְסֹר נַפְשׁוֹ וִישַׁבֵּר כָּל הַמְּנִיעוֹת. עַל כֵּן מִי שֶׁרוֹצֶה לְהִתְקָרֵב וּלְשַׁבֵּר הַמְּנִיעוֹת בֶּאֱמֶת לַאֲמִתּוֹ צָרִיךְ לִזָּהֵר מְאד לִבְלִי לִשְׁאל אוֹתוֹ בָּזֶה כְּלָל.

דאס איז שיטת רבי נתן אז רבי נחמן האט געענטפערט אזוי נאר ווייל ער האט נישט געהאט קיין ברירה, אבער עכט האט ער געהאלטן אנדערש...
רבי נתן איז געווען גענוג הייליג פאר זיך צו אריינלערנען אזוי, אבער פארט האט עס נישט רבי נחמן געזאגט אליינס.

אין די גמ' זעהט מען אויך אסאך מאל עטליכע שיטות האמוראים וואס ס'איז געווען די שיטת התנא...
אינטערעסאנט אז להבדיל היינטיגע צייטן זאגן אויך פארשידענע אז זיי ווייסן בעסער וואס זייער רבי האט געמיינט צו זאגן, דארף מען יעצט וויסן אויב ס'איז טאקע ראויין הדברים למי שאומרו, אויב ער אליינס איז אויך טאקע עפעס ווערד עס צו קענען זאגן. פון די אנדערע זייט שרייען אנדערע חי וקים, דער רבי האט עס נישט געזאגט, אדער געזאגט אנדערש, וועל איך טוהן וויאזוי איך פארשטיי אינעם רבינ'ס ווערטער, און נישט וואס דו זאגסט אז דו פארשטייסט..
דארף מען טאקע וויסן ווער די וואס זאגט ער פארשטייט איז, אויב איז ער גענוג חשוב פאר זיך, דאן קען מען אים אפשר אויך טראסטן איבער זאכן פון זיין רבי'ן, אויב אבער נישט וכו'
אגב, אינטערעסאנט וואס מ'זעהט היינט אסאך מאל

[אני-הק']

נעכטן האט מיר איינער געגעבן צו הערן א אינטערסאנטע אינטערוויו וואס הגה"צ מ'פשעצלאוו שליט"א (נכד רבי יענקעלע זי"ע) האט יעצט געגעבן אויף א ברסלב'ע האטליין.

צווישן אנדערע אינטערסאנטע פונקטן, זאגט ער אז כ"ק פשעווארסקע רבי שליט"א האט אים געזאגט אז ער לערנט ליקוטי מוהר"ן יעדן ראש השנה, ווייל אז רבי נחמן האט געזאגט מ'זאל קומען ר"ה איז ער דאס יוצא מיט'ן מאור עיניים אז לערנען דעם ספר איז ווי השתטחות על הקבר.

וויל איך וויסן, מיר איז אינטערסאנט די ווערטער ווייל לפי ידיעתי, די גאנצע ענין פון זיך משתטח זיין ראש השנה ביים קבר, שטאמט נאר פון רבי נתן, נישט פון הרה"ק רבי נחמן זי"ע.

האב איך א טעות?

קודם כל מאיז זיך נישט משתטח אויף זיין קבר ראש השנה, נאר ערב ראש השנה.

ראש השנה דארף מען זיין ביים קיבוץ און אומאן.

כ״ק אדמו״ר מפשעווארסק שליט״א האט געבעטן זיין נעפיו זאל איהם מזכיר זיין ביים קיבוץ פון ברסלבע חסידים אין אנטווערפן! (שנת קאראנע)

רביה״ק מסאטמאר זי״ע ברענגט נאך א שטיקל שיחות הר״ן אין ספר הקדוש ויואל משה, און ער דרוקט זיך אז ס׳איז געזאגט געווארן מיט רוח הקודש, דער ספר שיחות הר״ן איז פון ר׳ נתן.

און דאס איז א דבר פשוט ביי יעדן וואס הייבט נאר אן צו טוען אין תורת ברסלב, אז סאיז נישט מעגליך אפצוטיילן ר׳ נחמן פון ר׳ נתן, סאיז ממש איין זאך, די תורות אין לקוטי מוהר״ן האט ר׳ נתן געשריבן, אלעס וואס מ׳ווייסט היינט פון ר׳ נחמן קומט פון ר׳ נתן .

סאטמאר רבי זי"ע האט זיך אבער עכ"ז קיינמאל נישט משתתף געווען ביים קיבוץ אין אומאן, און קיינער קען נישט זאגן אז ווען די קאמוניסטישע פארהאנג וואלט געפאלן בחיים חייתו וואלט ער יא געפארן, הגם ער האט געזאגט אז זיינע ווערטער זענען מיט רוח הקודש.
מוז זיין? מוז גארנישט זיין, מ'מוז נישט יעצט גארנישט איינזעצן, אבער נישט אייביג מיינט רוח הקודש אז מ'האלט פונקטליך וואס יענער האט געזאגט אז אזוי דארף מען טוהן און זיך פירן

[טיר]

והא ראי' אז רבי נחמן איז שוין געווען אזוי שוואך די לעצטע יאר און דאך האט ער געוואלט מ'זאל קומען.

שטייט נישט דארט אזוי. ס'שטייט אז ר'נחמן איז געווען אט אט פאר די הסתלקות ס'איז געווען 2 וואכן פאר די הסתלקות ער האט דייקא אנגעווארענט גאר שטארק יענע ראש השנה מער פון אלע יארן אז מ'דארף דייקא קומען צו אים אויף ראש השנה האבן זיי פארשטאנען אז מיינט פאר אחר הסתלקותו

און אפשר האט עס געמיינט אז צוליב ער האט געוואוסט אז ער גייט שוין אט אט נסתלק ווערן וויל ער אריינכאפן צו מתקן זיין זיינע מענטשן און זיי בענטשן א.ד.ג.
ר' נתן האלט אז ס'איז וועגן ער האט געוואלט מ'זאל קומען לאחר פטירתו, און מ'מעג אננעמען וואס ער האלט, אבער דאך האט עס נישט ר' נחמן אליינס געזאגט

קוק אריין אינווייניג די מעשה דארט איז געווען ערב ראש השנה שוין נישט שייך געווען צו קומען יענע יאר ווער ס'איז שוין געווען דארטן איז שוין געווען

[גראדער מעכל]

נעכטן האט מיר איינער געגעבן צו הערן א אינטערסאנטע אינטערוויו וואס הגה"צ מ'פשעצלאוו שליט"א (נכד רבי יענקעלע זי"ע) האט יעצט געגעבן אויף א ברסלב'ע האטליין.

צווישן אנדערע אינטערסאנטע פונקטן, זאגט ער אז כ"ק פשעווארסקע רבי שליט"א האט אים געזאגט אז ער לערנט ליקוטי מוהר"ן יעדן ראש השנה, ווייל אז רבי נחמן האט געזאגט מ'זאל קומען ר"ה איז ער דאס יוצא מיט'ן מאור עיניים אז לערנען דעם ספר איז ווי השתטחות על הקבר.

וויל איך וויסן, מיר איז אינטערסאנט די ווערטער ווייל לפי ידיעתי, די גאנצע ענין פון זיך משתטח זיין ראש השנה ביים קבר, שטאמט נאר פון רבי נתן, נישט פון הרה"ק רבי נחמן זי"ע.

האב איך א טעות?

קודם כל מאיז זיך נישט משתטח אויף זיין קבר ראש השנה, נאר ערב ראש השנה.

ראש השנה דארף מען זיין ביים קיבוץ און אומאן.

כ״ק אדמו״ר מפשעווארסק שליט״א האט געבעטן זיין נעפיו זאל איהם מזכיר זיין ביים קיבוץ פון ברסלבע חסידים אין אנטווערפן! (שנת קאראנע)

רביה״ק מסאטמאר זי״ע ברענגט נאך א שטיקל שיחות הר״ן אין ספר הקדוש ויואל משה, און ער דרוקט זיך אז ס׳איז געזאגט געווארן מיט רוח הקודש, דער ספר שיחות הר״ן איז פון ר׳ נתן.

און דאס איז א דבר פשוט ביי יעדן וואס הייבט נאר אן צו טוען אין תורת ברסלב, אז סאיז נישט מעגליך אפצוטיילן ר׳ נחמן פון ר׳ נתן, סאיז ממש איין זאך, די תורות אין לקוטי מוהר״ן האט ר׳ נתן געשריבן, אלעס וואס מ׳ווייסט היינט פון ר׳ נחמן קומט פון ר׳ נתן .

סאטמאר רבי זי"ע האט זיך אבער עכ"ז קיינמאל נישט משתתף געווען ביים קיבוץ אין אומאן, און קיינער קען נישט זאגן אז ווען די קאמוניסטישע פארהאנג וואלט געפאלן בחיים חייתו וואלט ער יא געפארן, הגם ער האט געזאגט אז זיינע ווערטער זענען מיט רוח הקודש.
מוז זיין? מוז גארנישט זיין, מ'מוז נישט יעצט גארנישט איינזעצן, אבער נישט אייביג מיינט רוח הקודש אז מ'האלט פונקטליך וואס יענער האט געזאגט אז אזוי דארף מען טוהן און זיך פירן

מען האט שוין פריער פארראכטן אז די סאטמאר רבי זי"ע שרייבט דארט רוחה"ק אויף די מאמר פון רבי נחמן נישט פון רבי נתן'ס ערקלערונגען

[טיר]

קודם כל מאיז זיך נישט משתטח אויף זיין קבר ראש השנה, נאר ערב ראש השנה.

ראש השנה דארף מען זיין ביים קיבוץ און אומאן.

כ״ק אדמו״ר מפשעווארסק שליט״א האט געבעטן זיין נעפיו זאל איהם מזכיר זיין ביים קיבוץ פון ברסלבע חסידים אין אנטווערפן! (שנת קאראנע)

רביה״ק מסאטמאר זי״ע ברענגט נאך א שטיקל שיחות הר״ן אין ספר הקדוש ויואל משה, און ער דרוקט זיך אז ס׳איז געזאגט געווארן מיט רוח הקודש, דער ספר שיחות הר״ן איז פון ר׳ נתן.

און דאס איז א דבר פשוט ביי יעדן וואס הייבט נאר אן צו טוען אין תורת ברסלב, אז סאיז נישט מעגליך אפצוטיילן ר׳ נחמן פון ר׳ נתן, סאיז ממש איין זאך, די תורות אין לקוטי מוהר״ן האט ר׳ נתן געשריבן, אלעס וואס מ׳ווייסט היינט פון ר׳ נחמן קומט פון ר׳ נתן .

סאטמאר רבי זי"ע האט זיך אבער עכ"ז קיינמאל נישט משתתף געווען ביים קיבוץ אין אומאן, און קיינער קען נישט זאגן אז ווען די קאמוניסטישע פארהאנג וואלט געפאלן בחיים חייתו וואלט ער יא געפארן, הגם ער האט געזאגט אז זיינע ווערטער זענען מיט רוח הקודש.
מוז זיין? מוז גארנישט זיין, מ'מוז נישט יעצט גארנישט איינזעצן, אבער נישט אייביג מיינט רוח הקודש אז מ'האלט פונקטליך וואס יענער האט געזאגט אז אזוי דארף מען טוהן און זיך פירן

מען האט שוין פריער פארראכטן אז די סאטמאר רבי זי"ע שרייבט דארט רוחה"ק אויף די מאמר פון רבי נחמן נישט פון רבי נתן'ס ערקלערונגען

די גאנצע זאך דארטן וואס ר'נתן האט נאך געזאגט פון ר'נחמן סוי דארף מען אים גלייבן אז ר'נחמן האט עס געזאגט ס'דא מאנכע דא וואס האלטן אז מ'קען אים נישט גלייבן ח"ו

[גראדער מעכל]

@חיליק פעלדמאן ס'איז זייער אן אקטועלע שאלה פאר נישט-ברסלב'ע חסידים, זינט רבי נחמן איז אנגענומען ביי רוב מקומות, און ס'געווארן אין די לעצטע יארן א שטיקל צומישעניש איבער דעם.

צו דיין משל, ס'נישט ממש דומה לנמשל. א בעסערע משל וואלט געווען, לדוגמא, "צו דאס נישט גיין צום כותל שטאמט פון סאטמאר רב אליינס אדער פון זיינע תלמידים און ממשיכי דרך", וויבאלד דער סאטמאר רב זי"ע איז אנגענומען איבעראל און עמיצער וואס געהערט נישט צו סאטמאר וויל טון זיין רצון.

שטימט?

די רוב מקומות וואס מ'האט געהאלטן פון ר'נחמן האבן אויך געהאלטן פון ר'נתן און דער וואס האבן זיך געטרויעט צו רעדן האבן ליידער נישט געהאט קיין פראבלעם צו רעדן אויף ר'נחמן אליינס נאר היינטיגע צייטן וואס איז אכשר דרא אין רוב מענטשן האבן שוין נישט די חוצפה צו רעדן אויף ר'נחמן אליינס האבן ליידער געטראפן א וועג צו רעדן אויף ר'נתן כאילו דאס איז צוויי זאכן דוק ותשכח

ס'איז נישט אמת, כידוע איז געווען זייער שטארקע טענות אויף רבי נתן, ספעציעל פון די חסידות'ער אין וואלין אוקריינע וואס זענען געווען נאענט צו אים און פארשטאנען לשיטתו, א חלק פון די טענות איז יא געווען אז רבי נתן זצ"ל אדער אנדערע האט צוגעלייגט אין די ברסלב'ער ספרים אייגענע עניינים (ווי הסברים אדער הנהגות) וואס קומט נישט עכט פון רבי נחמן. און די האבן נאר חולק געווען אויף אים און נישט אויף רבי נחמן.

במילא על אף דער גרויסער קדושה פון פרישות פון רבי נתן און זיין גדלות אין תורה און אין קבלה, אפילו ס'געווען צדיקים וואס האבן געלערנט זיינע ספרים, איז נישט אלע זיינע הדרכות און מיינונגען געווען עקסעפטעט... אפילו ביי די וואס האבן עס געלערנט, און רוב מאל האבן זיי עס געלערנט ווייל זיי האבן געלערנט אלע ספרי חסידות, די ספרים זענען דאך הייליגע ספרים, קיינער קריגט נישט אויף זיין צדקות און קדושה ח"ו.

ד.מ. על אף מען האט געהאלטן פון זיין צדקות זענען נישט אלע זיינע הדרכות אנגענומען ווי כמשה מפי הגבורה און א חלק פון די שו"ע פון חסידות. אדרבה אויף געוויסע נקודות איז געווען זייער שארפע התנגדות. (אין קאמארנע היכל הברכה שטייט שוין התנגדות אויף די גאנצע יסוד פון רבי נתן'ס איינפיר פון נישט נעמען א רבי און בלויז גיין התבודדות אויף די פעלדער, ער דריקט זיך אויס כ'קורא בהרים'.) יעצט אז מען רעדט פון די התנגדות הייסט מען נאך נישט קיין אפיקורס, נאך דערצו אויב באלאנגט מען צו די חסידות'ן וואס האבן געהאט די התנגדות צו די שיטות, במילא וואס איז דאס א פארגלייך צו זוה"ק?

כ'וויל בכלל נישט אריינגיין אין די נושה, וואס קען זיין ברויך א עקסטערע אשכול, אבער דא איז די שמועס געווידמעט בלויז אויף דער ענין פון אומאן ראש השנה.

[גראדער מעכל]

סאטמאר רבי זי"ע האט זיך אבער עכ"ז קיינמאל נישט משתתף געווען ביים קיבוץ אין אומאן, און קיינער קען נישט זאגן אז ווען די קאמוניסטישע פארהאנג וואלט געפאלן בחיים חייתו וואלט ער יא געפארן, הגם ער האט געזאגט אז זיינע ווערטער זענען מיט רוח הקודש.
מוז זיין? מוז גארנישט זיין, מ'מוז נישט יעצט גארנישט איינזעצן, אבער נישט אייביג מיינט רוח הקודש אז מ'האלט פונקטליך וואס יענער האט געזאגט אז אזוי דארף מען טוהן און זיך פירן

מען האט שוין פריער פארראכטן אז די סאטמאר רבי זי"ע שרייבט דארט רוחה"ק אויף די מאמר פון רבי נחמן נישט פון רבי נתן'ס ערקלערונגען

די גאנצע זאך דארטן וואס ר'נתן האט נאך געזאגט פון ר'נחמן סוי דארף מען אים גלייבן אז ר'נחמן האט עס געזאגט ס'דא מאנכע דא וואס האלטן אז מ'קען אים נישט גלייבן ח"ו

מען רעדט נישט פון דעם דא, מען רעדט וואס די וועלט האט אנגענומען, צו מען האט מקבל געווען מאמרים אדער אויך פשטים.
אין ברסלב איז עס געבינדן, אבער אלוועלטליך נישט

[טיר]

לאמיתו של דבר ברענגט סאטמאר רב צוויי מימרא אין ויואל משה ברענגט ער פון ספר כוכבי אור וואס ער איז געווען א תלמיד פון תלמיד פון רבי נתן אין על הגאולה ברענגט ער יא פון ר'נתן. שיחות הר"ן איז שיחות פון ר'נתן בדרך כלל ווי אזוי ער פארשטאנען פון זיין היילגן רבי'ן

[טיר]

@חיליק פעלדמאן ס'איז זייער אן אקטועלע שאלה פאר נישט-ברסלב'ע חסידים, זינט רבי נחמן איז אנגענומען ביי רוב מקומות, און ס'געווארן אין די לעצטע יארן א שטיקל צומישעניש איבער דעם.

צו דיין משל, ס'נישט ממש דומה לנמשל. א בעסערע משל וואלט געווען, לדוגמא, "צו דאס נישט גיין צום כותל שטאמט פון סאטמאר רב אליינס אדער פון זיינע תלמידים און ממשיכי דרך", וויבאלד דער סאטמאר רב זי"ע איז אנגענומען איבעראל און עמיצער וואס געהערט נישט צו סאטמאר וויל טון זיין רצון.

שטימט?

די רוב מקומות וואס מ'האט געהאלטן פון ר'נחמן האבן אויך געהאלטן פון ר'נתן און דער וואס האבן זיך געטרויעט צו רעדן האבן ליידער נישט געהאט קיין פראבלעם צו רעדן אויף ר'נחמן אליינס נאר היינטיגע צייטן וואס איז אכשר דרא אין רוב מענטשן האבן שוין נישט די חוצפה צו רעדן אויף ר'נחמן אליינס האבן ליידער געטראפן א וועג צו רעדן אויף ר'נתן כאילו דאס איז צוויי זאכן דוק ותשכח

ס'איז נישט אמת, כידוע איז געווען זייער שטארקע טענות אויף רבי נתן, ספעציעל פון די חסידות'ער אין וואלין אוקריינע וואס זענען געווען נאענט צו אים און פארשטאנען לשיטתו, א חלק פון די טענות איז יא געווען אז רבי נתן זצ"ל אדער אנדערע האט צוגעלייגט אין די ברסלב'ער ספרים אייגענע עניינים (ווי הסברים אדער הנהגות) וואס קומט נישט עכט פון רבי נחמן. און די האבן נאר חולק געווען אויף אים און נישט אויף רבי נחמן.

במילא על אף דער גרויסער קדושה פון פרישות פון רבי נתן און זיין גדלות אין תורה און אין קבלה, אפילו ס'געווען צדיקים וואס האבן געלערנט זיינע ספרים, איז נישט אלע זיינע הדרכות און מיינונגען געווען עקסעפטעט... אפילו ביי די וואס האבן עס געלערנט, און רוב מאל האבן זיי עס געלערנט ווייל זיי האבן געלערנט אלע ספרי חסידות, די ספרים זענען דאך הייליגע ספרים, קיינער קריגט נישט אויף זיין צדקות און קדושה ח"ו.

ד.מ. על אף מען האט געהאלטן פון זיין צדקות זענען נישט אלע זיינע הדרכות אנגענומען ווי כמשה מפי הגבורה און א חלק פון די שו"ע פון חסידות. אדרבה אויף געוויסע נקודות איז געווען זייער שארפע התנגדות. (אין קאמארנע היכל הברכה שטייט שוין התנגדות אויף די גאנצע יסוד פון רבי נתן'ס איינפיר פון נישט נעמען א רבי און בלויז גיין התבודדות אויף די פעלדער, ער דריקט זיך אויס כ'קורא בהרים'.) יעצט אז מען רעדט פון די התנגדות הייסט מען נאך נישט קיין אפיקורס, נאך דערצו אויב באלאנגט מען צו די חסידות'ן וואס האבן געהאט די התנגדות צו די שיטות, במילא וואס איז דאס א פארגלייך צו זוה"ק?

כ'וויל בכלל נישט אריינגיין אין די נושה, וואס קען זיין ברויך א עקסטערע אשכול, אבער דא איז די שמועס געווידמעט בלויז אויף דער ענין פון אומאן ראש השנה.

בכלל נישט ריכטיג. די עיקר מחלוקה איז געווען אז זיי האבן געהאלטן אז ער דארף איבער נעמען די רעביסטעווע די חולק היודע האט געזאגט אז ווען ער נעמט איבער די רעביסטעווע הערט אויף מיט די מחלוקה. ואכמל

[גראדער מעכל]

לאמיתו של דבר ברענגט סאטמאר רב צוויי מימרא אין ויואל משה ברענגט ער פון ספר כוכבי אור וואס ער איז געווען א תלמיד פון תלמיד פון רבי נתן אין על הגאולה ברענגט ער יא פון ר'נתן. שיחות הר"ן איז שיחות פון ר'נתן בדרך כלל ווי אזוי ער פארשטאנען פון זיין היילגן רבי'ן

אסאך מאל ברענגט ער אויך פון אביי ורבא, אבער נישט אלס טוט ער ווי רבא ווען אביי האט חולק געווען...

פארוואס איז נישט די רבי זי"ע און נאך גדולים ווי טאהש'ער רבי זי"ע געפארן יערליך קיין אומאן,

טאהש'ער רבי האט זיך אויך אויסגעדריקט אז ער האט אדורך געלערנט די אלע ספרים... אבער האט צוגעלייגט אז מען זאל לערנען אלע חסידישע ספרים... (טוט מען אזוי אין ברסלב?)

לערנען א ספר און נאך ברענגען שטיקליך מיינט נישט מען האט אנגענומען אלע הדרכות וואס דער גדול שרייבט, ס'איז גארנישט ממעט מגדולתו, ס'איז עפעס א מין קטנות היינט צו מיינען אויב האט מען עפעס נישט אנגענומען פון איינעם איז מען יענעם אינגאנצן צומאלן ביז דער ערד, אמאל איז דאס נישט געווען די מהלך...

[טיר]

לאמיתו של דבר ברענגט סאטמאר רב צוויי מימרא אין ויואל משה ברענגט ער פון ספר כוכבי אור וואס ער איז געווען א תלמיד פון תלמיד פון רבי נתן אין על הגאולה ברענגט ער יא פון ר'נתן. שיחות הר"ן איז שיחות פון ר'נתן בדרך כלל ווי אזוי ער פארשטאנען פון זיין היילגן רבי'ן

אסאך מאל ברענגט ער אויך פון אביי ורבא, אבער נישט אלס טוט ער ווי רבא ווען אביי האט חולק געווען...

פארוואס איז נישט די רבי זי"ע און נאך גדולים ווי טאהש'ער רבי זי"ע געפארן יערליך קיין אומאן,

טאהש'ער רבי האט זיך אויך אויסגעדריקט אז ער האט אדורך געלערנט די אלע ספרים... אבער האט צוגעלייגט אז מען זאל לערנען אלע חסידישע ספרים... (טוט מען אזוי אין ברסלב?)

לערנען א ספר און נאך ברענגען שטיקליך מיינט נישט מען האט אנגענומען אלע הדרכות וואס דער גדול שרייבט, ס'איז גארנישט ממעט מגדולתו, ס'איז עפעס א מין קטנות היינט צו מיינען אויב האט מען עפעס נישט אנגענומען פון איינעם איז מען יענעם אינגאנצן צומאלן ביז דער ערד, אמאל איז דאס נישט געווען די מהלך...

איך האב געזאגט אז יא? מ'האט גערעדט אז די צדיקים האבן געגעבן נאמנות אויף ר'נתן דאס אלעס. ס'דא מאנכע דא וואס האלטן אז ער איז ח"ו א שקרן אויף דעם האָט מען זיך פארצויגן

[טיר]

@חיליק פעלדמאן ס'איז זייער אן אקטועלע שאלה פאר נישט-ברסלב'ע חסידים, זינט רבי נחמן איז אנגענומען ביי רוב מקומות, און ס'געווארן אין די לעצטע יארן א שטיקל צומישעניש איבער דעם.

צו דיין משל, ס'נישט ממש דומה לנמשל. א בעסערע משל וואלט געווען, לדוגמא, "צו דאס נישט גיין צום כותל שטאמט פון סאטמאר רב אליינס אדער פון זיינע תלמידים און ממשיכי דרך", וויבאלד דער סאטמאר רב זי"ע איז אנגענומען איבעראל און עמיצער וואס געהערט נישט צו סאטמאר וויל טון זיין רצון.

שטימט?

די רוב מקומות וואס מ'האט געהאלטן פון ר'נחמן האבן אויך געהאלטן פון ר'נתן און דער וואס האבן זיך געטרויעט צו רעדן האבן ליידער נישט געהאט קיין פראבלעם צו רעדן אויף ר'נחמן אליינס נאר היינטיגע צייטן וואס איז אכשר דרא אין רוב מענטשן האבן שוין נישט די חוצפה צו רעדן אויף ר'נחמן אליינס האבן ליידער געטראפן א וועג צו רעדן אויף ר'נתן כאילו דאס איז צוויי זאכן דוק ותשכח

ס'איז נישט אמת, כידוע איז געווען זייער שטארקע טענות אויף רבי נתן, ספעציעל פון די חסידות'ער אין וואלין אוקריינע וואס זענען געווען נאענט צו אים און פארשטאנען לשיטתו, א חלק פון די טענות איז יא געווען אז רבי נתן זצ"ל אדער אנדערע האט צוגעלייגט אין די ברסלב'ער ספרים אייגענע עניינים (ווי הסברים אדער הנהגות) וואס קומט נישט עכט פון רבי נחמן. און די האבן נאר חולק געווען אויף אים און נישט אויף רבי נחמן.

במילא על אף דער גרויסער קדושה פון פרישות פון רבי נתן און זיין גדלות אין תורה און אין קבלה, אפילו ס'געווען צדיקים וואס האבן געלערנט זיינע ספרים, איז נישט אלע זיינע הדרכות און מיינונגען געווען עקסעפטעט... אפילו ביי די וואס האבן עס געלערנט, און רוב מאל האבן זיי עס געלערנט ווייל זיי האבן געלערנט אלע ספרי חסידות, די ספרים זענען דאך הייליגע ספרים, קיינער קריגט נישט אויף זיין צדקות און קדושה ח"ו.

ד.מ. על אף מען האט געהאלטן פון זיין צדקות זענען נישט אלע זיינע הדרכות אנגענומען ווי כמשה מפי הגבורה און א חלק פון די שו"ע פון חסידות. אדרבה אויף געוויסע נקודות איז געווען זייער שארפע התנגדות. (אין קאמארנע היכל הברכה שטייט שוין התנגדות אויף די גאנצע יסוד פון רבי נתן'ס איינפיר פון נישט נעמען א רבי און בלויז גיין התבודדות אויף די פעלדער, ער דריקט זיך אויס כ'קורא בהרים'.) יעצט אז מען רעדט פון די התנגדות הייסט מען נאך נישט קיין אפיקורס, נאך דערצו אויב באלאנגט מען צו די חסידות'ן וואס האבן געהאט די התנגדות צו די שיטות, במילא וואס איז דאס א פארגלייך צו זוה"ק?

כ'וויל בכלל נישט אריינגיין אין די נושה, וואס קען זיין ברויך א עקסטערע אשכול, אבער דא איז די שמועס געווידמעט בלויז אויף דער ענין פון אומאן ראש השנה.

2 זאכן זענען פשוט ארויסגעצויגן פון פינגער 1) אז די מחלוקה אויף ר'נתן איז געווען אז ער האט אריינגעלייגט זאכן און די ספרים 2) אז ר'נתן איינפיר אז מ'גייט נאר אין פעלד און מ'האט נישט קיין רבי ווי פונקט האָט עס ר'נתן איינגעפירט? . עיין און עלים לתרופה זאג מיר נאך א רבי וואס איז געווען אזוי געטריי פאר זיין תלמידים ס'איז טאקע נישט צו געגאנגען בתור רבי אבער נישט פון דעם רעדט די קאמארנא. ס'איז דברים דקים ואכה"מ למעשה ווי אזוי די ברסלבע האבן זיך געפירט דארפן האבן א סאך שימוש בײ די ברסלבע

[א קלער]

מען פארפארט...

[ווירקליך]

@חיליק פעלדמאן איר קומט אריין שטארק קלאר!!

בנוגע אייער שאלה צי אנדערע אשכולות אויף דעם שניט וואלט מען געלאזט, דער פותח האט געפרעגט א שאלה וואס האט נישט געהאט קיין שום שלעכטע צד צו זיך נאר לידיעה בעלמא.
קיין פאליטיק אינוואלווד.

און בנוגע אייער אויספיר אז למעשה איז דער אשכול פיין טראץ וואס ס’וואלט געקענט פארן דרום; יא, דאס איז אונזער שטאלץ און דאס איז דער גלאנץ פון אידטיש!
מען רעדט און מען שמועסט ווי חסידישע אידן, אויף אן ערוואקסענעם שטייגער, און עס איז א מחי’ צו מיטהאלטן אזא שמועס!
א יישר כח אלע חברים דא ביים טיש! די אטמאספעהרע דא איז געוואלדיג!

[פיי]

@חיליק פעלדמאן ס'איז זייער אן אקטועלע שאלה פאר נישט-ברסלב'ע חסידים, זינט רבי נחמן איז אנגענומען ביי רוב מקומות, און ס'געווארן אין די לעצטע יארן א שטיקל צומישעניש איבער דעם.

צו דיין משל, ס'נישט ממש דומה לנמשל. א בעסערע משל וואלט געווען, לדוגמא, "צו דאס נישט גיין צום כותל שטאמט פון סאטמאר רב אליינס אדער פון זיינע תלמידים און ממשיכי דרך", וויבאלד דער סאטמאר רב זי"ע איז אנגענומען איבעראל און עמיצער וואס געהערט נישט צו סאטמאר וויל טון זיין רצון.

שטימט?

די רוב מקומות וואס מ'האט געהאלטן פון ר'נחמן האבן אויך געהאלטן פון ר'נתן און דער וואס האבן זיך געטרויעט צו רעדן האבן ליידער נישט געהאט קיין פראבלעם צו רעדן אויף ר'נחמן אליינס נאר היינטיגע צייטן וואס איז אכשר דרא אין רוב מענטשן האבן שוין נישט די חוצפה צו רעדן אויף ר'נחמן אליינס האבן ליידער געטראפן א וועג צו רעדן אויף ר'נתן כאילו דאס איז צוויי זאכן דוק ותשכח

ס'איז נישט אמת, כידוע איז געווען זייער שטארקע טענות אויף רבי נתן, ספעציעל פון די חסידות'ער אין וואלין אוקריינע וואס זענען געווען נאענט צו אים און פארשטאנען לשיטתו, א חלק פון די טענות איז יא געווען אז רבי נתן זצ"ל אדער אנדערע האט צוגעלייגט אין די ברסלב'ער ספרים אייגענע עניינים (ווי הסברים אדער הנהגות) וואס קומט נישט עכט פון רבי נחמן. און די האבן נאר חולק געווען אויף אים און נישט אויף רבי נחמן.

במילא על אף דער גרויסער קדושה פון פרישות פון רבי נתן און זיין גדלות אין תורה און אין קבלה, אפילו ס'געווען צדיקים וואס האבן געלערנט זיינע ספרים, איז נישט אלע זיינע הדרכות און מיינונגען געווען עקסעפטעט... אפילו ביי די וואס האבן עס געלערנט, און רוב מאל האבן זיי עס געלערנט ווייל זיי האבן געלערנט אלע ספרי חסידות, די ספרים זענען דאך הייליגע ספרים, קיינער קריגט נישט אויף זיין צדקות און קדושה ח"ו.

ד.מ. על אף מען האט געהאלטן פון זיין צדקות זענען נישט אלע זיינע הדרכות אנגענומען ווי כמשה מפי הגבורה און א חלק פון די שו"ע פון חסידות. אדרבה אויף געוויסע נקודות איז געווען זייער שארפע התנגדות. (אין קאמארנע היכל הברכה שטייט שוין התנגדות אויף די גאנצע יסוד פון רבי נתן'ס איינפיר פון נישט נעמען א רבי און בלויז גיין התבודדות אויף די פעלדער, ער דריקט זיך אויס כ'קורא בהרים'.) יעצט אז מען רעדט פון די התנגדות הייסט מען נאך נישט קיין אפיקורס, נאך דערצו אויב באלאנגט מען צו די חסידות'ן וואס האבן געהאט די התנגדות צו די שיטות, במילא וואס איז דאס א פארגלייך צו זוה"ק?

כ'וויל בכלל נישט אריינגיין אין די נושה, וואס קען זיין ברויך א עקסטערע אשכול, אבער דא איז די שמועס געווידמעט בלויז אויף דער ענין פון אומאן ראש השנה.

פון א היסטארישן שטאנדפוקט ביסט גערעכט מיטן חלק פון די מחלוקת, ס'איז נישט געווען געצילט קעגן ר' נחמן אליינס לאחר פטירתו, בחייו איז טאקע געווען א מחלוקת בין שפאלע, כדרך מחלוקת הצדיקים בחייהם, אבער ר' נחמן איז געבליבן פארהייליגט, און די פיילן איז געגאנגען אויף ר' נתן'ס חשבון, אבער די טענה איז נישט געווען אז ער האט צוגעלייגט אייגנס, דאס איז נישט ריכטיג.

די מחלוקת איז געווען אויף די מהלך בכלליות, אפגעפרעגט ווער עס האט באמת איינגעפירט די מהלך, צי ר' נחמן אדער ר' נתן'ס הבנה איז געגאנגען ווייטער סוכ"ס האט מען געקריגט אויפן מהלך נישט אויפן צדקות וקדושה פונ'ם איד ודו"ק.
און שטילערהייט לאזט זיך זאגן, אז באמת לאמיתו איז די עיקר מחלוקת עכט געווען ווייל ר' נתן איז געבליבן א חסיד מיט א דאשיק, ווען ר' נתן קומט אריין מיט שטריימל בעקיטשע איז נישטא קיין שום מחלוקת..

דאס וואס דו שרייבסט "כ'וויל בכלל נישט אריינגיין אין די נושה, וואס קען זיין ברויך א עקסטערע אשכול"
אפשר טאקע, קען מען עפענען א אשכול, פון אלעס ארום חסידות ברסלב, ווי מ'קען אויסשמועסן יעדן ענין, און היסטארישע אנעקדאטן.