לערנט מען אין אונזערע מוסדות די מאקסימום מעגליך?

[דבוק אין צדיק]

פון וועלעכע מוסדות רעדט מען דא? אפשר איז כדאי צוצושריבן צום קעפל.

[Programming]

די מציאות וואס יעדער ווייסט איז אז אין אר"י לערנט מען סאך מער , אזוי אויך זאגן אלע מלמדים אז פאר דרייסיג יאר צוריק האט מען געלערנט מער

דאס האט א פשוטע סיבה
אין אר"י עפנט א שיינע פראצענט עולם פאר די שבת'דיגע סעודות א שאכטל טונא אנשטאטס סלייסעס סעלמאן און געפילטע, והיינו דאהני להו אז די קינדער האבן מער רוחניות

עד שאדם מתפלל שיכנס תורה לתוך גופו יתפלל שלא יכנסו מעדנים לתוך גופו

ריבוי הגשם און הונדערטער מיני אויסוואלן פון נאשעריי פאר די קינדער אין אלע געשעפטן, רופט זיך אפ שטארק אין די חדרים.

און צו דעם איז נאך צוגעקומען אין די לעצטערע יארן די קאמיקס ביכער וואס מאכט פאר'חלום'ט און פארטעמפט די קעפ...
(ביטע נישט פארדרייען דעם אשכול צו קאמיקס, אויב ווילט איר דאן עפנט א נייעם אשכול דערוועגן)

אינטערעסאנט אז פון די (אמעריקאנער / ליטווישע) קרייזן וואס די קינדער וואקסן אויף מיט וואטשן כל מיני ווידעא זעהט מען עפעס נישט די פירות זאלן זיין מער פארטעמפטע קעפ און גרעסערע עמי הארצים ווי די קרייזן וואס זענען להשמיד קעגן ווידעא, אויב עפעס איז עס פונקט פארקערט. חוץ אז דו וועסט זאגן אז קאמיקס איז נאך ערגער ווי ווידעא

[Programming]

די מציאות וואס יעדער ווייסט איז אז אין אר"י לערנט מען סאך מער , אזוי אויך זאגן אלע מלמדים אז פאר דרייסיג יאר צוריק האט מען געלערנט מער

דאס האט א פשוטע סיבה
אין אר"י עפנט א שיינע פראצענט עולם פאר די שבת'דיגע סעודות א שאכטל טונא אנשטאטס סלייסעס סעלמאן און געפילטע, והיינו דאהני להו אז די קינדער האבן מער רוחניות

עד שאדם מתפלל שיכנס תורה לתוך גופו יתפלל שלא יכנסו מעדנים לתוך גופו

.

לא זכיתי להבין, גוטע מאכלים לכבוד שבת איז א מעלה נישט קיין חסרון כמבואר אין גאנץ ש"ס. אויב עפעס איז דא א שטיקל רמז לדבר אז עס איז פארקערט - עסן פיינע סעלמאן פיש שבת ווי איידער פארטרוקענטע טונא העלפט גאר צו, ווייל אין די גמרא אין ביצה איז איתקש הוצאות שבת ויו"ט צו הוצאות בניו לת"ת

(השתא דאתית להכי קען טאקע זיין אז דאס איז די סיבה פארוואס די ארץ ישראל אידן זענען נישט עפעס מער מצליח טראץ דעם וואס זיי לערנען מער בכמות אלס קינדער, וויבאלד זיי עסן נישט קיין סעלמאן מיט געפילטע....)

[Programming]

בנוגע די עצם שאלה, דוכט זיך אז די מצויינים אין אמעריקע לערנען מיט א טיפערער עיון ווי די בעלי כשרון אין ארץ ישראל (איך רעד אינעם עולם הישיבות, איך ווייס נישט וועגן חסידישע מוסדות), אבער לעומת זה - און דאס איז מסתמא ריכטיג ביי חסידישע אויך - דער אלגעמיינער סטאנדארט איז פיל מער תורה'דיג און ידיעות'דיג בש"ס ופוסקים והלכה אין ארץ ישראל, לעומת חו"ל וואס איז טאקע היבש מער פויעריש / עם הארץ'יש (איך רעד נישט דא וועגן איידלקייט, מגושמים ווס. מחנה אלוקים, נאר ביי ביידע כתות צוגלייך. דער ארץ ישראל'דיגער פויער איז אין פיל פעלער מער בן תורה / קען מער עכ"פ ווי דער היזיגער לא עם הארץ חסיד וואס שטרעבט בכל מאודו צו געהערן צום מחנה אלוקים).

[אנדערער]

די חיוב פון לערנען תורה ליגט אויף א טאטע און סאיז נישט מעגליך פאר א מוסד צי מאכן א סדר פאר יעדן קינד עקסטער לויט זיינע כישרונות

[יום טוב]

די חיוב פון לערנען תורה ליגט אויף א טאטע און סאיז נישט מעגליך פאר א מוסד צי מאכן א סדר פאר יעדן קינד עקסטער לויט זיינע כישרונות

נישט מעגליך?
נו וואס זאל דער טאטע טון אז זיין קינד איז אין חדר פון צופרי ביז ביינאכט? ועוד וואס דארף די אינגל טון אין חדר פון צופרי ביז ביינאכט?

[דורכגעטראכט]

מיין אינגל רעדט זיך אפ אז מען לערנט צו ווייניג גמרא, לויט ווי איך פארשטיי גיבט מען זיך אפ אז יעדע אינגל ביזן פלאטשיגסטן קאפ זאל קענען דעם פארהער. דעריבער שיק איך אים אין מתמידים למשניות.

אלזא זעה איך נישט אז מיטן משנה זיין דעם סדר הלימוד זאל דער פראבלעם געלעזט ווערן, אחוץ אויב מען מאכט אן עקסטערן חדר למצויינים (מצויינים מיינט נישט דוקא קינדער מצויינים, עס מיינט אויך פאר פארמעגליכע וואס קענען צאלן מער שכ"ל, און אויפנעמען דארטן האסלערס וכדומה), וואס פארשטייט זיך ברויזט אויף די איבריגע עלטערן.

אויך האט מען צוזאם געשמאלצן צוויי באזונדערע אישוס, די ערשטע איז קענען חו"ר און די צווייטע איז לערנען מער. אויב צילט מען בעיקר אויף חו"ר אפשר זאל מען מאכן פאר זיי א מתמידים פון חו"ר אנשטאט משניות, אויב צילט מען בעיקר אויף לערנען מער דארף מען מאכן א חדר למצויינים כנ"ל.

(אגב, האב איך געפרעגט אן איד א בן שבעים, וואס האט געלערנט אינעם סאטמארן חדר, און געזאגט אז היינט פארשטייט מען אסאך בעסער דאס לערנען, אבער איך ווייס נישט וויפיל בכמות מען האט געלערנט דאן).

הנראה לעניות דעתי כתבתי, ואיני אומר קבלו דעתי.

[יום טוב]

מיין אינגל רעדט זיך אפ אז מען לערנט צו ווייניג גמרא, לויט ווי איך פארשטיי גיבט מען זיך אפ אז יעדע אינגל ביזן פלאטשיגסטן קאפ זאל קענען דעם פארהער. דעריבער שיק איך אים אין מתמידים למשניות.

אלזא זעה איך נישט אז מיטן משנה זיין דעם סדר הלימוד זאל דער פראבלעם געלעזט ווערן, אחוץ אויב מען מאכט אן עקסטערן חדר למצויינים (מצויינים מיינט נישט דוקא קינדער מצויינים, עס מיינט אויך פאר פארמעגליכע וואס קענען צאלן מער שכ"ל, און אויפנעמען דארטן האסלערס וכדומה), וואס פארשטייט זיך ברויזט אויף די איבריגע עלטערן.

אויך האט מען צוזאם געשמאלצן צוויי באזונדערע אישוס, די ערשטע איז קענען חו"ר און די צווייטע איז לערנען מער. אויב צילט מען בעיקר אויף חו"ר אפשר זאל מען מאכן פאר זיי א מתמידים פון חו"ר אנשטאט משניות, אויב צילט מען בעיקר אויף לערנען מער דארף מען מאכן א חדר למצויינים כנ"ל.

(אגב, האב איך געפרעגט אן איד א בן שבעים, וואס האט געלערנט אינעם סאטמארן חדר, און געזאגט אז היינט פארשטייט מען אסאך בעסער דאס לערנען, אבער איך ווייס נישט וויפיל בכמות מען האט געלערנט דאן).

הנראה לעניות דעתי כתבתי, ואיני אומר קבלו דעתי.

מתמידים איז זייער א גוטע געדאנק אבער די מוסדות דארף אויך טון די מאקסימום צו לערנען מיט די קינדער די ציל איז אז מזאל לערנען מער און אויסנוצן די צייט אנקומען די מאקסימום מיט די קינדער

זייער א גוטע זאך אז מ'מאכט זיכער אז יעדע קינד זאל קענען אבער אין די זעלבע צייט דארף מען זעהן אנצופילן די אנדערע קינדער כפי יכולתם

איבער די בן שבעים וואס איר האט געפרעגט איז איין איד מען דארף קוקן אויף די גרויסע בילד און די גרויסע בילד איז לכאורה אנדערש

[איך ווייס]

מיין אינגל רעדט זיך אפ אז מען לערנט צו ווייניג גמרא, לויט ווי איך פארשטיי גיבט מען זיך אפ אז יעדע אינגל ביזן פלאטשיגסטן קאפ זאל קענען דעם פארהער. דעריבער שיק איך אים אין מתמידים למשניות.

אלזא זעה איך נישט אז מיטן משנה זיין דעם סדר הלימוד זאל דער פראבלעם געלעזט ווערן, אחוץ אויב מען מאכט אן עקסטערן חדר למצויינים (מצויינים מיינט נישט דוקא קינדער מצויינים, עס מיינט אויך פאר פארמעגליכע וואס קענען צאלן מער שכ"ל, און אויפנעמען דארטן האסלערס וכדומה), וואס פארשטייט זיך ברויזט אויף די איבריגע עלטערן.

אויך האט מען צוזאם געשמאלצן צוויי באזונדערע אישוס, די ערשטע איז קענען חו"ר און די צווייטע איז לערנען מער. אויב צילט מען בעיקר אויף חו"ר אפשר זאל מען מאכן פאר זיי א מתמידים פון חו"ר אנשטאט משניות, אויב צילט מען בעיקר אויף לערנען מער דארף מען מאכן א חדר למצויינים כנ"ל.

(אגב, האב איך געפרעגט אן איד א בן שבעים, וואס האט געלערנט אינעם סאטמארן חדר, און געזאגט אז היינט פארשטייט מען אסאך בעסער דאס לערנען, אבער איך ווייס נישט וויפיל בכמות מען האט געלערנט דאן).

הנראה לעניות דעתי כתבתי, ואיני אומר קבלו דעתי.

מתמידים איז זייער א גוטע געדאנק אבער די מוסדות דארף אויך טון די מאקסימום צו לערנען מיט די קינדער די ציל איז אז מזאל לערנען מער און אויסנוצן די צייט אנקומען די מאקסימום מיט די קינדער

זייער א גוטע זאך אז מ'מאכט זיכער אז יעדע קינד זאל קענען אבער אין די זעלבע צייט דארף מען זעהן אנצופילן די אנדערע קינדער כפי יכולתם

איבער די בן שבעים וואס איר האט געפרעגט איז איין איד מען דארף קוקן אויף די גרויסע בילד און די גרויסע בילד איז לכאורה אנדערש

ס'איז דא א פארבלעם, נישט יעדער קינד איז תופס די זעלבע שנעל. די פראבלעם גייט נאך ווייטער, די זעלבע קינד איז נישט אלעמאל תופס די זעלבע שנעל, מילא איז די מציונים חדר נישט קיין לעזונג. קען זיין איין קינד איז שנעל תופס גמרא, אבער מיט חומש מוטשעט ער זיך, און ס'איז דא אמאל א קינד פארקערט.

יעצט, וואס דארף מען טוהן? זאל מען גיין אזוי שנעל וואו די מציונים ווילן, אדער זאל מען גיין שטייט אזויווי די חלשים דארפן? לאמיר וועגן איינס קעגן די צווייטער, אויב וועט מען לערנען שנעל, וועט די חלש קיינמאל נישט פארשטיין, וואס וועט געשען? די חלש וועט בלייבן סטאק. ער וועט קיינמאל נישט קענען ווייטער גיין. טאמער וועט מען פארן שנעל ביים לערנען די א' ב', פון וואנעט זאל א חלש קענען עברי? און אויב די חלש קען ניטאמאל קיין עברי, וואס וועט זיין ביים לערנען חומש? אויב די חלש פארשטייט נישט קיין משניות, וואס וועט זיין ביים גמרא? יא, עווענטועל וועט אויך די חלש זיך לערנען עברי, אבער אין די צייט וואס ער האט זיך געמוטשעט צו קענען עברי, איז שוין די קלאס געלאפן פאראויס צו חומש, יעצט איז ער אין א פלאנטער, די עולם לערנט רש"י, און ער קען נישט קיין חומש. ווען עס וועט קומען צו משניות, וועט שוין די חלש זיין אן אנגעסעטמפעלטער "חלש", סיי ביי זיך, סיי ביי די מלמדים, און סיי ביי די חברים, און ער וועט ניטאמאל פראבירען מיטצוהאלטען די משניות.

יעצט לאמיר גיין צום צווייטער זייט, אויב וועט מען לייגן א דגוש אז מען גייט נישט צו עברי ביז יעדער אינגעל קען גוט א' ב', אפשר וועט די מציון פלאצען, אפשר וועט ער זיין אביסל לאנגווייליג, אפשר וועט ער מבטל זיין די צייט, אבער ער וועט נישט ווערן סטאק, ער וועט ווייטער פארן מיט'ן סיסטעם, אפשר גאר ביי משניות, וועט די חלש פון עברי זיין די מציון, און די מציון פון עברי וועט גאר זיין דער וואס דארף הילף.

איך מיין אז טאמער וועגט מען איינס קעגן די צווייטער איז זייער קלאר וועלעכע מהלך איז די ריכטיגער מהלך.

איך וויל נאר צולייגן איין נקודה, אויב ס'איז דא א קינד וואס איז אן אויסטערלישער חלש, און ער האלט שטארק צוריק די גאנצע קלאס, איז אנגענומען אז מען ווארט נישט אויף די חלש, נאר ענדערש נעמט מען א מלמד פרטי פאר די חלש, וואס די מלמד פרטי העלפט ארויס די חלש איינס אויף איינס, אזוי אז דער חלש זאל קענען מיטהאלטען מיט די קלאס, און די קינד וועט נישט צוריקהאלטען די גאנצע קלאס. אפשר פאר עלטערען פון א קינד א מציון, קען מען אויך מאכן אזא געדאנק, מען ציעט ארויס די קינד א שעה א טאג פון קלאס, און מען לערנט צו מער מיט די קינד. די פראבלעם מאכט זיך ווען די טאטע פון א בינוני רעדט זיך איין אז די קינד איז א מציון.

[יום טוב]

מיין אינגל רעדט זיך אפ אז מען לערנט צו ווייניג גמרא, לויט ווי איך פארשטיי גיבט מען זיך אפ אז יעדע אינגל ביזן פלאטשיגסטן קאפ זאל קענען דעם פארהער. דעריבער שיק איך אים אין מתמידים למשניות.

אלזא זעה איך נישט אז מיטן משנה זיין דעם סדר הלימוד זאל דער פראבלעם געלעזט ווערן, אחוץ אויב מען מאכט אן עקסטערן חדר למצויינים (מצויינים מיינט נישט דוקא קינדער מצויינים, עס מיינט אויך פאר פארמעגליכע וואס קענען צאלן מער שכ"ל, און אויפנעמען דארטן האסלערס וכדומה), וואס פארשטייט זיך ברויזט אויף די איבריגע עלטערן.

אויך האט מען צוזאם געשמאלצן צוויי באזונדערע אישוס, די ערשטע איז קענען חו"ר און די צווייטע איז לערנען מער. אויב צילט מען בעיקר אויף חו"ר אפשר זאל מען מאכן פאר זיי א מתמידים פון חו"ר אנשטאט משניות, אויב צילט מען בעיקר אויף לערנען מער דארף מען מאכן א חדר למצויינים כנ"ל.

(אגב, האב איך געפרעגט אן איד א בן שבעים, וואס האט געלערנט אינעם סאטמארן חדר, און געזאגט אז היינט פארשטייט מען אסאך בעסער דאס לערנען, אבער איך ווייס נישט וויפיל בכמות מען האט געלערנט דאן).

הנראה לעניות דעתי כתבתי, ואיני אומר קבלו דעתי.

מתמידים איז זייער א גוטע געדאנק אבער די מוסדות דארף אויך טון די מאקסימום צו לערנען מיט די קינדער די ציל איז אז מזאל לערנען מער און אויסנוצן די צייט אנקומען די מאקסימום מיט די קינדער

זייער א גוטע זאך אז מ'מאכט זיכער אז יעדע קינד זאל קענען אבער אין די זעלבע צייט דארף מען זעהן אנצופילן די אנדערע קינדער כפי יכולתם

איבער די בן שבעים וואס איר האט געפרעגט איז איין איד מען דארף קוקן אויף די גרויסע בילד און די גרויסע בילד איז לכאורה אנדערש

ס'איז דא א פארבלעם, נישט יעדער קינד איז תופס די זעלבע שנעל. די פראבלעם גייט נאך ווייטער, די זעלבע קינד איז נישט אלעמאל תופס די זעלבע שנעל, מילא איז די מציונים חדר נישט קיין לעזונג. קען זיין איין קינד איז שנעל תופס גמרא, אבער מיט חומש מוטשעט ער זיך, און ס'איז דא אמאל א קינד פארקערט.

יעצט, וואס דארף מען טוהן? זאל מען גיין אזוי שנעל וואו די מציונים ווילן, אדער זאל מען גיין שטייט אזויווי די חלשים דארפן? לאמיר וועגן איינס קעגן די צווייטער, אויב וועט מען לערנען שנעל, וועט די חלש קיינמאל נישט פארשטיין, וואס וועט געשען? די חלש וועט בלייבן סטאק. ער וועט קיינמאל נישט קענען ווייטער גיין. טאמער וועט מען פארן שנעל ביים לערנען די א' ב', פון וואנעט זאל א חלש קענען עברי? און אויב די חלש קען ניטאמאל קיין עברי, וואס וועט זיין ביים לערנען חומש? אויב די חלש פארשטייט נישט קיין משניות, וואס וועט זיין ביים גמרא? יא, עווענטועל וועט אויך די חלש זיך לערנען עברי, אבער אין די צייט וואס ער האט זיך געמוטשעט צו קענען עברי, איז שוין די קלאס געלאפן פאראויס צו חומש, יעצט איז ער אין א פלאנטער, די עולם לערנט רש"י, און ער קען נישט קיין חומש. ווען עס וועט קומען צו משניות, וועט שוין די חלש זיין אן אנגעסעטמפעלטער "חלש", סיי ביי זיך, סיי ביי די מלמדים, און סיי ביי די חברים, און ער וועט ניטאמאל פראבירען מיטצוהאלטען די משניות.

יעצט לאמיר גיין צום צווייטער זייט, אויב וועט מען לייגן א דגוש אז מען גייט נישט צו עברי ביז יעדער אינגעל קען גוט א' ב', אפשר וועט די מציון פלאצען, אפשר וועט ער זיין אביסל לאנגווייליג, אפשר וועט ער מבטל זיין די צייט, אבער ער וועט נישט ווערן סטאק, ער וועט ווייטער פארן מיט'ן סיסטעם, אפשר גאר ביי משניות, וועט די חלש פון עברי זיין די מציון, און די מציון פון עברי וועט גאר זיין דער וואס דארף הילף.

איך מיין אז טאמער וועגט מען איינס קעגן די צווייטער איז זייער קלאר וועלעכע מהלך איז די ריכטיגער מהלך.

איך וויל נאר צולייגן איין נקודה, אויב ס'איז דא א קינד וואס איז אן אויסטערלישער חלש, און ער האלט שטארק צוריק די גאנצע קלאס, איז אנגענומען אז מען ווארט נישט אויף די חלש, נאר ענדערש נעמט מען א מלמד פרטי פאר די חלש, וואס די מלמד פרטי העלפט ארויס די חלש איינס אויף איינס, אזוי אז דער חלש זאל קענען מיטהאלטען מיט די קלאס, און די קינד וועט נישט צוריקהאלטען די גאנצע קלאס. אפשר פאר עלטערען פון א קינד א מציון, קען מען אויך מאכן אזא געדאנק, מען ציעט ארויס די קינד א שעה א טאג פון קלאס, און מען לערנט צו מער מיט די קינד. די פראבלעם מאכט זיך ווען די טאטע פון א בינוני רעדט זיך איין אז די קינד איז א מציון.

עס איז דא אזא זאך ווי א עוורידזש דהיינו נישט אזוי שנעל ווי די גרעסטע מצוין און נישט אזוי שטייט ווי די חלש און מדארף גיבן הילף פארן חלש און אויך דארף מען צולערנען מיטן מצוין , אויך איז דא א געדאנק פון מאכן פארשידענע אפטיילוגען אין די מוסדות מיט סדרי הלימוד לכל אחד לפום דרגא דיליה

אוודאי איז עס גרינגער צו לאזן אזוי ווי עס איז נאך דערצו אז קיינער האט נישט קיין טענות

[איך ווייס]

עס איז דא אזא זאך ווי א עוורידזש דהיינו נישט אזוי שנעל ווי די גרעסטע מצוין און נישט אזוי שטייט ווי די חלש און מדארף גיבן הילף פארן חלש און אויך דארף מען צולערנען מיטן מצוין , אויך איז דא א געדאנק פון מאכן פארשידענע אפטיילוגען אין די מוסדות מיט סדרי הלימוד לכל אחד לפום דרגא דיליה

אוודאי איז עס גרינגער צו לאזן אזוי ווי עס איז נאך דערצו אז קיינער האט נישט קיין טענות

קיינער לייקענט נישט אז ס'איז דא אזא זאך וואו א בינוני, האסט געזען אין מיין פאוסט אנדערש? ס'איז דא דרגות איבער דרגות, ס'איז דא א מציון שבמציונים, וועלעכער וועט בטל'ן צייט אפילו אין די מציונים אפטיילונג, און ס'איז דא א חלש שבחלשים, וואס וועט זיך מוטשענען אפילו אין א חלש אפטיילונג. די ווילסט אפטיילן? איך הער, ווען ווילסטו אפטיילן? ביי די 3? פון וואנעט ווייסטו ווער ס'איז א חלש? ביי די 5? מאן יימר אז די זעלבע וואס כאפט שנעל אויף עברי כאפט שנעל אויף חומש? די זעלבע ביי די שפטערער יארן. נאך עפעס, וואס טוהט מען מיט א מציון וואס כאפט שנעל אויף, אבער זיין התנהגות איז א קינדערישע, שטעלסט עם מיט די מצוינים וואס פירן זיך אויף מער ערוואקסען, אדער שטעלסטו עם מיט די חלשים וואס פירן זיך קינדעריש? ווילסט מאכן 4 אפטיילונגען, חלש קינדעריש, חלש ערוואקסען, מציון קינדעריש, מציון ערוואקסען? אפשר גאר 9 אפטיילונגען, חלש קינדעריש, חלש בינוני, חלש ערוואקסען? און ווען ס'קומט צו ערוואקסענקייט, זיכער טוישט זיך עם יעדער יאר, ס'איז דא קינדער וואס פון איין יאר גייען זיי פון זיין מער קינדעריש וואו די קלאס, צו ווערן מער ערוואקסן וואו די קלאס, זאל מען עם טוישן אפטיילונגען? יעדער יאר זאל מען טוישן?

אונטערישטע שורה: ס'איז פיל וויכטיגער זיך צוצושטעלן צום חלש, ווי זיך צוצושטעלן צום מציון. מיליאן מאל וויכטיגער. אויב די פילסט אז דיין קינד איז ממש אזוי מציון אז ער קען נישט אויסהאלטען די שטייטע מלמד, דינג פאר עם א מלמד פרטי, זאל עם ארויסציען פון חדר פאר א שעה יעדן טאג, און זאל צולערנען אין דער צייט וואס ער וואלט "גע'בטל'ט" אין קלאס.

איך וויל עס ארויסברענגן א נקודה, א חלש וואס האלט נישט מיט, איז א "פראבלעם", א מציון וואס בטל'ט צייט, איז א דבר הצריך תיקון, נישט קיין פראבלעם.

נ. ב. דאס האבן "טענות", וואלט איך נישט געווען איבערראשט אז די וואס האבן טענות אז מעל לערנט נישט "גענוג", זייערער קינדער זענען גאר די חלשים וואס צוליב זיי האלט מען צוריק די קלאס, נאר די טאטע ארנעקענט עס נישט.

[יום טוב]

עס איז דא אזא זאך ווי א עוורידזש דהיינו נישט אזוי שנעל ווי די גרעסטע מצוין און נישט אזוי שטייט ווי די חלש און מדארף גיבן הילף פארן חלש און אויך דארף מען צולערנען מיטן מצוין , אויך איז דא א געדאנק פון מאכן פארשידענע אפטיילוגען אין די מוסדות מיט סדרי הלימוד לכל אחד לפום דרגא דיליה

אוודאי איז עס גרינגער צו לאזן אזוי ווי עס איז נאך דערצו אז קיינער האט נישט קיין טענות

קיינער לייקענט נישט אז ס'איז דא אזא זאך וואו א בינוני, האסט געזען אין מיין פאוסט אנדערש? ס'איז דא דרגות איבער דרגות, ס'איז דא א מציון שבמציונים, וועלעכער וועט בטל'ן צייט אפילו אין די מציונים אפטיילונג, און ס'איז דא א חלש שבחלשים, וואס וועט זיך מוטשענען אפילו אין א חלש אפטיילונג. די ווילסט אפטיילן? איך הער, ווען ווילסטו אפטיילן? ביי די 3? פון וואנעט ווייסטו ווער ס'איז א חלש? ביי די 5? מאן יימר אז די זעלבע וואס כאפט שנעל אויף עברי כאפט שנעל אויף חומש? די זעלבע ביי די שפטערער יארן. נאך עפעס, וואס טוהט מען מיט א מציון וואס כאפט שנעל אויף, אבער זיין התנהגות איז א קינדערישע, שטעלסט עם מיט די מצוינים וואס פירן זיך אויף מער ערוואקסען, אדער שטעלסטו עם מיט די חלשים וואס פירן זיך קינדעריש? ווילסט מאכן 4 אפטיילונגען, חלש קינדעריש, חלש ערוואקסען, מציון קינדעריש, מציון ערוואקסען? אפשר גאר 9 אפטיילונגען, חלש קינדעריש, חלש בינוני, חלש ערוואקסען? און ווען ס'קומט צו ערוואקסענקייט, זיכער טוישט זיך עם יעדער יאר, ס'איז דא קינדער וואס פון איין יאר גייען זיי פון זיין מער קינדעריש וואו די קלאס, צו ווערן מער ערוואקסן וואו די קלאס, זאל מען עם טוישן אפטיילונגען? יעדער יאר זאל מען טוישן?

אונטערישטע שורה: ס'איז פיל וויכטיגער זיך צוצושטעלן צום חלש, ווי זיך צוצושטעלן צום מציון. מיליאן מאל וויכטיגער. אויב די פילסט אז דיין קינד איז ממש אזוי מציון אז ער קען נישט אויסהאלטען די שטייטע מלמד, דינג פאר עם א מלמד פרטי, זאל עם ארויסציען פון חדר פאר א שעה יעדן טאג, און זאל צולערנען אין דער צייט וואס ער וואלט "גע'בטל'ט" אין קלאס.

איך וויל עס ארויסברענגן א נקודה, א חלש וואס האלט נישט מיט, איז א "פראבלעם", א מציון וואס בטל'ט צייט, איז א דבר הצריך תיקון, נישט קיין פראבלעם.

נ. ב. דאס האבן "טענות", וואלט איך נישט געווען איבערראשט אז די וואס האבן טענות אז מעל לערנט נישט "גענוג", זייערער קינדער זענען גאר די חלשים וואס צוליב זיי האלט מען צוריק די קלאס, נאר די טאטע ארנעקענט עס נישט.

מקען צושטעלן פאר יעדעם פארן מצוין בינוני און חלש און אז נישט ביזטו א דורכפאל

יעצט דאס אז א מצוין לערנט וויניג איז קיין פראבלעם ווענדט זיך ווי וויכטיג מ'נעמט דאס לערנען, אמת אז ווען די חלש קען נישט זעהט זיך מער די פראבלעם און עס גייט טענות ומענות און טאקע דאס באוועגט צו זיך באציען מער צו דעם אבער די מצוין פראבלעם איז אויך א פראבלעם ווענט זיך נאר ווי ערענסט מען נעמט דאס

נ.ב. יעצט צו ענטפערן אז די וואס האבן טענות זענען באמת די חלשים איז נאריש און געווארפן זאמד אין די אויגן שטיל צו מאכן און סטויש נישט די מציאות הטענה
מיר קענען ב"ה די שפראך

[איך ווייס]

מקען צושטעלן פאר יעדעם פארן מצוין בינוני און חלש און אז נישט ביזטו א דורכפאל

יעצט דאס אז א מצוין לערנט וויניג איז קיין פראבלעם ווענדט זיך ווי וויכטיג מ'נעמט דאס לערנען, אמת אז ווען די חלש קען נישט זעהט זיך מער די פראבלעם און עס גייט טענות ומענות און טאקע דאס באוועגט צו זיך באציען מער צו דעם אבער די מצוין פראבלעם איז אויך א פראבלעם ווענט זיך נאר ווי ערענסט מען נעמט דאס

נ.ב. יעצט צו ענטפערן אז די וואס האבן טענות זענען באמת די חלשים איז נאריש און געווארפן זאמד אין די אויגן שטיל צו מאכן און סטויש נישט די מציאות הטענה
מיר קענען ב"ה די שפראך

וואס איז דיין פלאן מען זאל צושטעלן צו יעדן? אויף וואס פאר א מהלך? 9 אפטיילונגען? 4 אפטיילונגען? וואס זאל טוהן די קליינע מוסד וואס האט בלויז א קלאס צוויי א כתה?

דאס אז א מציון לערנט ווייניג גייט עם נישט מאכן דורכפאלן די סיסטעם, משא"כ א חלש וואס האלט נישט מיט, קענסטו עם אפ'שחט'ן זיין לעבן. וועלעכע האט א גרעסערע ריטורן אן אינוועסטמענט?

נ.ב. די מציאות איז אז טאטעס אנערקענען נישט ווען זייערע קינדער זענען חלשים.

נ. ב. צ. איך כאפ מיך יעצט, די גאנצע טענה'ריי איז דאך סך הכל א פראקסי, מילא וויל איך זאגן אז יענס קומט נישט אריין, ווייל דארט ווייסט מען דאך גארנישט אויב די קינד איז א מציון.

[dev]

די שאלה איז,

צו איז טאקע נישט דא עפעס א מהלך וואס אין די זעלבע קלאס זאל זיין א מציון, א בינינו, און א חלש, און מ'זאל לערנען אויף אזא מהלך אז דער מציון וועט ארויס נעמען געניג פאר זיינע כשרונות, פונעם בינינו וועט מען פארלאנגן אביסל ווייניגער, און פונעם חלש נאך ווייניגער, פארשטייט זיך אויף אן אויפן אז יעדער זאל פילן באקוועם און בכבוד,

פארוואס דארף מען יעדעם אראפשלעפן וועגן די חלשים?

[יום טוב]

מקען צושטעלן פאר יעדעם פארן מצוין בינוני און חלש און אז נישט ביזטו א דורכפאל

יעצט דאס אז א מצוין לערנט וויניג איז קיין פראבלעם ווענדט זיך ווי וויכטיג מ'נעמט דאס לערנען, אמת אז ווען די חלש קען נישט זעהט זיך מער די פראבלעם און עס גייט טענות ומענות און טאקע דאס באוועגט צו זיך באציען מער צו דעם אבער די מצוין פראבלעם איז אויך א פראבלעם ווענט זיך נאר ווי ערענסט מען נעמט דאס

נ.ב. יעצט צו ענטפערן אז די וואס האבן טענות זענען באמת די חלשים איז נאריש און געווארפן זאמד אין די אויגן שטיל צו מאכן און סטויש נישט די מציאות הטענה
מיר קענען ב"ה די שפראך

וואס איז דיין פלאן מען זאל צושטעלן צו יעדן? אויף וואס פאר א מהלך? 9 אפטיילונגען? 4 אפטיילונגען? וואס זאל טוהן די קליינע מוסד וואס האט בלויז א קלאס צוויי א כתה?

דאס אז א מציון לערנט ווייניג גייט עם נישט מאכן דורכפאלן די סיסטעם, משא"כ א חלש וואס האלט נישט מיט, קענסטו עם אפ'שחט'ן זיין לעבן. וועלעכע האט א גרעסערע ריטורן אן אינוועסטמענט?

נ.ב. די מציאות איז אז טאטעס אנערקענען נישט ווען זייערע קינדער זענען חלשים.

נ. ב. צ. איך כאפ מיך יעצט, די גאנצע טענה'ריי איז דאך סך הכל א פראקסי, מילא וויל איך זאגן אז יענס קומט נישט אריין, ווייל דארט ווייסט מען דאך גארנישט אויב די קינד איז א מציון.

וויאזוי די מהלך זאל ארבעטן לאז איך פארן מוסד
דאס אז די עלטערן אנערקענען נישט איז אזא וואס מקען מסביר זיין און אויפווייזן און יא איך האב עטליכע קינדער און איך פארשטיי אז לא ראי זה כראי זה

די איבריגע איז צו פארדרייען די שמועס ביטע זיך האלטן צום נושא

בתקוה להבנה

[יום טוב]

בקשה ביטע נישט ציען א פאראלעל צו די נייע חדר /מהלך אנדערע פאליטקס נאר די נושא וואס מרעדט דא

[יום טוב]

איינער האט מיר אמאל געטענהט אז מיטן לערנען מער ביזטו דען מער פארזיכערט אז די קינדער זאלן זיך האלטן?

די איד האט א טעות אין די גאנצע קאנצעפט פון ושננתם לבניך אודאי איז אונזער עיקר זאך אז די קינדער זאלן זיין אידן און אויף דעם זענען מיר מתפלל יעדן טאג אבער מיר ווילן נישט די מינימום מיר דארפן טון די מאקסימום אלס חיוב פון ושננתם לבניך און אויף דעם זענען מיר אויך מתפלל אויף בנים תלמידי חכמים

[איך ווייס]

איינער האט מיר אמאל געטענהט אז מיטן לערנען מער ביזטו דען מער פארזיכערט אז די קינדער זאלן זיך האלטן?

די איד האט א טעות אין די גאנצע קאנצעפט פון ושננתם לבניך אודאי איז אונזער עיקר זאך אז די קינדער זאלן זיין אידן און אויף דעם זענען מיר מתפלל יעדן טאג אבער מיר ווילן נישט די מינימום מיר דארפן טון די מאקסימום אלס חיוב פון ושננתם לבניך און אויף דעם זענען מיר אויך מתפלל אויף בנים תלמידי חכמים

זאת מנין לך? איך מיין צו פרעגן אז מען דארף מיט א מציון שטופן צו לערנען מער, ווער האט דיר דאס פארציילט?

[יום טוב]

איינער האט מיר אמאל געטענהט אז מיטן לערנען מער ביזטו דען מער פארזיכערט אז די קינדער זאלן זיך האלטן?

די איד האט א טעות אין די גאנצע קאנצעפט פון ושננתם לבניך אודאי איז אונזער עיקר זאך אז די קינדער זאלן זיין אידן און אויף דעם זענען מיר מתפלל יעדן טאג אבער מיר ווילן נישט די מינימום מיר דארפן טון די מאקסימום אלס חיוב פון ושננתם לבניך און אויף דעם זענען מיר אויך מתפלל אויף בנים תלמידי חכמים

זאת מנין לך? איך מיין צו פרעגן אז מען דארף מיט א מציון שטופן צו לערנען מער, ווער האט דיר דאס פארציילט?

ווייל די חיוב לימוד התורה איז יעדער לפי כוחו און די חיוב ושננתם איז נישט אנדערש ,זאת ועוד אז מיר רעדן נאך נישט פון מצוין מיר רעדן פון עוורידזש אנצופילן די צייט אין טאג מיט לערנען און נישט פארברענגען
והשלישית אלס א חסידישע איד וואס איז מהדר אין אלע מצות איז די מצוה נישט אנדערש

[איך ווייס]

איינער האט מיר אמאל געטענהט אז מיטן לערנען מער ביזטו דען מער פארזיכערט אז די קינדער זאלן זיך האלטן?

די איד האט א טעות אין די גאנצע קאנצעפט פון ושננתם לבניך אודאי איז אונזער עיקר זאך אז די קינדער זאלן זיין אידן און אויף דעם זענען מיר מתפלל יעדן טאג אבער מיר ווילן נישט די מינימום מיר דארפן טון די מאקסימום אלס חיוב פון ושננתם לבניך און אויף דעם זענען מיר אויך מתפלל אויף בנים תלמידי חכמים

זאת מנין לך? איך מיין צו פרעגן אז מען דארף מיט א מציון שטופן צו לערנען מער, ווער האט דיר דאס פארציילט?

ווייל די חיוב לימוד התורה איז יעדער לפי כוחו און די חיוב ושננתם איז נישט אנדערש ,זאת ועוד אז מיר רעדן נאך נישט פון מצוין מיר רעדן פון עוורידזש אנצופילן די צייט אין טאג מיט לערנען און נישט פארברענגען
והשלישית אלס א חסידישע איד וואס איז מהדר אין אלע מצות איז די מצוה נישט אנדערש

בקיצור ס'איז דיין סברא, נישט אז די האסט אזוי געזען אין א ספר. האסט יא א מקור?

[יום טוב]

זאת מנין לך? איך מיין צו פרעגן אז מען דארף מיט א מציון שטופן צו לערנען מער, ווער האט דיר דאס פארציילט?

ווייל די חיוב לימוד התורה איז יעדער לפי כוחו און די חיוב ושננתם איז נישט אנדערש ,זאת ועוד אז מיר רעדן נאך נישט פון מצוין מיר רעדן פון עוורידזש אנצופילן די צייט אין טאג מיט לערנען און נישט פארברענגען
והשלישית אלס א חסידישע איד וואס איז מהדר אין אלע מצות איז די מצוה נישט אנדערש

בקיצור ס'איז דיין סברא, נישט אז די האסט אזוי געזען אין א ספר. האסט יא א מקור?

מצאתי ספר קטן וחומש שמו ושם נאמר כדלקמן
ושננתם לבניך ודברת בם(ולא בדברים בטלים) בשבתך וכו'
ולמדתם אותם את בניכם לדבר בם , שטייט ווייטער בשבתך בביתך ובלכתך בדרך וגו'

אדרבה אויב שטייט ערגעץ אנדערש ביטע ברענג אראפ

[dev]

זאת מנין לך? איך מיין צו פרעגן אז מען דארף מיט א מציון שטופן צו לערנען מער, ווער האט דיר דאס פארציילט?

ווייל די חיוב לימוד התורה איז יעדער לפי כוחו און די חיוב ושננתם איז נישט אנדערש ,זאת ועוד אז מיר רעדן נאך נישט פון מצוין מיר רעדן פון עוורידזש אנצופילן די צייט אין טאג מיט לערנען און נישט פארברענגען
והשלישית אלס א חסידישע איד וואס איז מהדר אין אלע מצות איז די מצוה נישט אנדערש

בקיצור ס'איז דיין סברא, נישט אז די האסט אזוי געזען אין א ספר. האסט יא א מקור?

אדרבה קוק אריין אין תניא הל' ת"ת וואס מ'איז עפ"י הלכה מחיוב צו לערנען מיט קינדער.

לערן דורך דעם באקאנטן "מעין גנים" (פונעם שכינות'דיג'ן אשכל) זעה וואס ער הייסט לערנען מיט קינדער.
.

[איך ווייס]

ווייל די חיוב לימוד התורה איז יעדער לפי כוחו און די חיוב ושננתם איז נישט אנדערש ,זאת ועוד אז מיר רעדן נאך נישט פון מצוין מיר רעדן פון עוורידזש אנצופילן די צייט אין טאג מיט לערנען און נישט פארברענגען
והשלישית אלס א חסידישע איד וואס איז מהדר אין אלע מצות איז די מצוה נישט אנדערש

בקיצור ס'איז דיין סברא, נישט אז די האסט אזוי געזען אין א ספר. האסט יא א מקור?

מצאתי ספר קטן וחומש שמו ושם נאמר כדלקמן
ושננתם לבניך ודברת בם(ולא בדברים בטלים) בשבתך וכו'
ולמדתם אותם את בניכם לדבר בם , שטייט ווייטער בשבתך בביתך ובלכתך בדרך וגו'

אדרבה אויב שטייט ערגעץ אנדערש ביטע ברענג אראפ

ס'איז דא א חיוב צו שיקן צו א מלמד, די מלמד טאר נישט סתם בטל'ן צייט, די שאלה שטעלט זיך יעצט טאמער ער דארף זיך צושטעלן צו די מציונים, צו ער דארף זיך צושטעלן צו די חלשים, ס'איז אי אפשר פאר איין מלמד מיט 25 קינדער (כמבואר במס' ב"ב, איין מלמד פאר 25 קינדער), זאל לערנען אז אלע זאלן סיי אנפילן די צייט און סיי פארשטיין. איז פון וואנעט נעמסטו אז די מלמד מוז זיך צושטעלן צום מציון? אדער מען מוז שיקן צו א צווייטער מלמד?

[יום טוב]

בקיצור ס'איז דיין סברא, נישט אז די האסט אזוי געזען אין א ספר. האסט יא א מקור?

מצאתי ספר קטן וחומש שמו ושם נאמר כדלקמן
ושננתם לבניך ודברת בם(ולא בדברים בטלים) בשבתך וכו'
ולמדתם אותם את בניכם לדבר בם , שטייט ווייטער בשבתך בביתך ובלכתך בדרך וגו'

אדרבה אויב שטייט ערגעץ אנדערש ביטע ברענג אראפ

ס'איז דא א חיוב צו שיקן צו א מלמד, די מלמד טאר נישט סתם בטל'ן צייט, די שאלה שטעלט זיך יעצט טאמער ער דארף זיך צושטעלן צו די מציונים, צו ער דארף זיך צושטעלן צו די חלשים, ס'איז אי אפשר פאר איין מלמד מיט 25 קינדער (כמבואר במס' ב"ב, איין מלמד פאר 25 קינדער), זאל לערנען אז אלע זאלן סיי אנפילן די צייט און סיי פארשטיין. איז פון וואנעט נעמסטו אז די מלמד מוז זיך צושטעלן צום מציון? אדער מען מוז שיקן צו א צווייטער מלמד?

אה
דאס איז טטקע די מדובר אז מען זאל אויסארבעטן א מהלך וואס זאל ארבעטן פאר יעדעם, קען טאקע זיין אז להלכה בין איך פטור צוליב וואס איך האב נישט קיין מוסד וואס שטעלט דאס צו אבער אויב קעןנמען עס יא צושטעלן איז זיכער דא א חיוב , וע"ז אנו דנין
און אפילו לו יהא אז סאיז דא א פטור מיינט דאס נישט אז פאר א חסידישע איד איז גענוג אז ער האט יוצא געווען
ולמדתם אותם איז נישט שאקלן לולב און יוצא געווען

[איך ווייס]

מצאתי ספר קטן וחומש שמו ושם נאמר כדלקמן
ושננתם לבניך ודברת בם(ולא בדברים בטלים) בשבתך וכו'
ולמדתם אותם את בניכם לדבר בם , שטייט ווייטער בשבתך בביתך ובלכתך בדרך וגו'

אדרבה אויב שטייט ערגעץ אנדערש ביטע ברענג אראפ

ס'איז דא א חיוב צו שיקן צו א מלמד, די מלמד טאר נישט סתם בטל'ן צייט, די שאלה שטעלט זיך יעצט טאמער ער דארף זיך צושטעלן צו די מציונים, צו ער דארף זיך צושטעלן צו די חלשים, ס'איז אי אפשר פאר איין מלמד מיט 25 קינדער (כמבואר במס' ב"ב, איין מלמד פאר 25 קינדער), זאל לערנען אז אלע זאלן סיי אנפילן די צייט און סיי פארשטיין. איז פון וואנעט נעמסטו אז די מלמד מוז זיך צושטעלן צום מציון? אדער מען מוז שיקן צו א צווייטער מלמד?

אה
דאס איז טטקע די מדובר אז מען זאל אויסארבעטן א מהלך וואס זאל ארבעטן פאר יעדעם, קען טאקע זיין אז להלכה בין איך פטור צוליב וואס איך האב נישט קיין מוסד וואס שטעלט דאס צו אבער אויב קעןנמען עס יא צושטעלן איז זיכער דא א חיוב , וע"ז אנו דנין
און אפילו לו יהא אז סאיז דא א פטור מיינט דאס נישט אז פאר א חסידישע איד איז גענוג אז ער האט יוצא געווען
ולמדתם אותם איז נישט שאקלן לולב און יוצא געווען

על זה אנו דנים, און טאקע אויף דעם האב איך געבעטען א מקור.

איך זעה @dev האט געברענגט מקורות, וועלן מיר דארף'ן נאכקוקן צו עס שטייט עפעס וועגן חלש קעגן מציון, אדער בלויז לגבי וואס מען זאל לערנען.