אפענער שמועס איבער דער צענזור פון אידטיש

[בינת הלב]

א מורא דיגע מעלה יעדער דא איז פריש, און קיינער האלט זיך נישט גרעסער פון א צווייטן.

וואסעפעס? כ'האלט מיר געהעריג גרעסער פונעם עולם דא.

דאונט טעל מי האסט עס נישט באמערקט..

איך האב גראדע יא באמערקט, און איך הער זיך טאקע נישט אויף וואונדערן וואס פאר א גוט יאר דו האסט איינגעזעהן אין דיר.

[הארי פלארי]

א מורא דיגע מעלה יעדער דא איז פריש, און קיינער האלט זיך נישט גרעסער פון א צווייטן.

וואסעפעס? כ'האלט מיר געהעריג גרעסער פונעם עולם דא.

דאונט טעל מי האסט עס נישט באמערקט..

איך האב גראדע יא באמערקט, און איך הער זיך טאקע נישט אויף וואונדערן וואס פאר א גוט יאר דו האסט איינגעזעהן אין דיר.

הערדעך שוין אויף וואונדערן, א שאד דיינע חוש הוואונדערן זאל פארנוצט ווערן דערפאר..

[בינת הלב]

וואסעפעס? כ'האלט מיר געהעריג גרעסער פונעם עולם דא.

דאונט טעל מי האסט עס נישט באמערקט..

איך האב גראדע יא באמערקט, און איך הער זיך טאקע נישט אויף וואונדערן וואס פאר א גוט יאר דו האסט איינגעזעהן אין דיר.

הערדעך שוין אויף וואונדערן, א שאד דיינע חוש הוואונדערן זאל פארנוצט ווערן דערפאר..

אבער רבותים, דאס אלעס פארשטייצעך לבדיחא בעלמא, באמת אבער איז 'הארי פלארי' עפעס אינדרויסן פון דעי וועלט. אני ברצינות עכשיו, ער איז א שטארקע אור! ער האט זיך טאקע מיט וואס גרויס-צו-האלטן. און טאקע הערש יעצט קען ער גיין ארבייטן אויף הכנעה, ווייל וואלט ער ווען נישט געהאט מיט וואס זיך גרויס צו האלטן וואלט אים זיין זיך גרויס האלטן ממילא נישט געהאלפן..

[הארי פלארי]

איך האב גראדע יא באמערקט, און איך הער זיך טאקע נישט אויף וואונדערן וואס פאר א גוט יאר דו האסט איינגעזעהן אין דיר.

הערדעך שוין אויף וואונדערן, א שאד דיינע חוש הוואונדערן זאל פארנוצט ווערן דערפאר..

אבער רבותים, דאס אלעס פארשטייצעך לבדיחא בעלמא, באמת אבער איז 'הארי פלארי' עפעס אינדרויסן פון דעי וועלט. אני ברצינות עכשיו, ער איז א שטארקע אור! ער האט זיך טאקע מיט וואס גרויס-צו-האלטן. און טאקע הערש יעצט קען ער גיין ארבייטן אויף הכנעה, ווייל וואלט ער ווען נישט געהאט מיט וואס זיך גרויס צו האלטן וואלט אים זיין זיך גרויס האלטן ממילא נישט געהאלפן..

ס'מיר א כבוד, אזא גרויסע שר זאל מיר באערן. טענקס!

נ.ב. טרערן.

[בינת הלב]

הערדעך שוין אויף וואונדערן, א שאד דיינע חוש הוואונדערן זאל פארנוצט ווערן דערפאר..

אבער רבותים, דאס אלעס פארשטייצעך לבדיחא בעלמא, באמת אבער איז 'הארי פלארי' עפעס אינדרויסן פון דעי וועלט. אני ברצינות עכשיו, ער איז א שטארקע אור! ער האט זיך טאקע מיט וואס גרויס-צו-האלטן. און טאקע הערש יעצט קען ער גיין ארבייטן אויף הכנעה, ווייל וואלט ער ווען נישט געהאט מיט וואס זיך גרויס צו האלטן וואלט אים זיין זיך גרויס האלטן ממילא נישט געהאלפן..

ס'מיר א כבוד, אזא גרויסע שר זאל מיר באערן. טענקס!

נ.ב. טרערן.

דא גייט עס אויך מיט שרים?

קוקט נישט אויס אזוי.

[הארי פלארי]

אבער רבותים, דאס אלעס פארשטייצעך לבדיחא בעלמא, באמת אבער איז 'הארי פלארי' עפעס אינדרויסן פון דעי וועלט. אני ברצינות עכשיו, ער איז א שטארקע אור! ער האט זיך טאקע מיט וואס גרויס-צו-האלטן. און טאקע הערש יעצט קען ער גיין ארבייטן אויף הכנעה, ווייל וואלט ער ווען נישט געהאט מיט וואס זיך גרויס צו האלטן וואלט אים זיין זיך גרויס האלטן ממילא נישט געהאלפן..

ס'מיר א כבוד, אזא גרויסע שר זאל מיר באערן. טענקס!

נ.ב. טרערן.

דא גייט עס אויך מיט שרים?

קוקט נישט אויס אזוי.

שרים איז די גאנצע מאטיוואציע פונעם שרייבער, מ'קעניש אן דעם.

אמת @יעקל פויער ?

[מי חכם]

אלעס אויסגעקראכענע און אויסגעדראשענע זאכן וואס וועט גארנישט צוגעבן צום פארום עס צו דיסקוסירן פון פריש

[חנה]

אלעס אויסגעקראכענע און אויסגעדראשענע זאכן וואס וועט גארנישט צוגעבן צום פארום עס צו דיסקוסירן פון פריש

ווי קען מען זעהן דיסקוסיעס איבער די נושאים?

[מי חכם]

אויף כל העולם כולו, אחים אנחנו וכו'

[בינת הלב]

פארוואס זאל מען נישט רעדן?! זיכער זאל מען רעדן. אויף אן ערווקסענעם אופן אנע קינדישקייטן און פאליטישע היץ - למה לא?!

אויב איינער קען נישט מיטרעדן אדער אי מיטרעדן אויף אן ערוואקסענעם אופן באדייט דאס אז ער קומט נישט נאך די אידטיש תקנות.

[גראז]

הופס.... אשכול נעלם.

היימישע סינערי...

[ווירקליך]

הופס.... אשכול נעלם.

היימישע סינערי...

viewtopic.php?p=3781#p3781

[גראז]

הופס.... אשכול נעלם.

היימישע סינערי...

viewtopic.php?p=3781#p3781

איך טריי צו כאפן, וואס איז די גדר פון די זאכן.

איי מיען, א טעמע איבער הכשרים אויף בגדים, א טעמע איבער "המשכת הדורות" אין קענעדע, דעיס איז יא ערלויבט פאר דעת בעל הבית צו שמועסן?

[ווירקליך]

הופס.... אשכול נעלם.

היימישע סינערי...

viewtopic.php?p=3781#p3781

איך טריי צו כאפן, וואס איז די גדר פון די זאכן.

איי מיען, א טעמע איבער הכשרים אויף בגדים, א טעמע איבער "המשכת הדורות" אין קענעדע, דעיס איז יא ערלויבט פאר דעת בעל הבית צו שמועסן?

מ'מעג אויסשמועסן מערכות און די פאקטן ארום זיי.
מ'מעג אויסשמועסן דער מצב הדור איבער בגדים, און די מיינונגען ארום.

אבער נישט באופן פון דעבאטירן איבער א בריוו\פסק\דרשה פון רבנים וכדומה.
ווען איינער ברענגט א בריוו פון א רב, און מען הייבט אן אויסשמועסן צי ס'איז עכט, אדער אפילו אריינגיין אין מחלוקות הפוסקים און נעמען צדדים, איז עס אומפאסיג.

געדענקט, מיר אלע באזיצן דא העכסטנס א דעת בעל הבית, אדער דאס אויך נישט...

נוצט אייער שכל, און דעבאטירט נאר זאכן וואס באלאנגען פאר א דעת בעל הבית שמועס.

[גראז]

מ'מעג אויסשמועסן מערכות און די פאקטן ארום זיי.

מ'מעג אויסשמועסן דער מצב הדור איבער בגדים, און די מיינונגען ארום.

אבער נישט באופן פון דעבאטירן איבער א בריוו\פסק\דרשה פון רבנים וכדומה.

ווען איינער ברענגט א בריוו פון א רב, און מען הייבט אן אויסשמועסן צי ס'איז עכט, אדער אפילו אריינגיין אין מחלוקות הפוסקים און נעמען צדדים, איז עס אומפאסיג.

זייער זייער נישט קלאר.

מ'מעג אויסשמועסן די מצב הדור און די מיינונגען ארום, אבער אן דערמאנען די שטעלונגען און צדדים פון רבנים?

איך האף אז איר פארשטייט אז אזא רול שטימט נישט און איז אויך זייער עקסטרעים, אפילו אייוועלט איז שוין גרינגער מיט דעם.

וואס ס'וואלט געמאכט מער סענץ פון די הנהלה'ס זייט צו ענטפערן אין דעי פאל איז, אז ס'איז נישט ערלויבט צו שרייבן איבער א נושא וואס נעמט אריין נעמען פון יחידים, אזא רול מאכט סענץ. אבער די אפראוטש וואס @yidtish בשם די הנהלה האט דא גענומען וועגן רעדן אין זאכן וואס רבנים נעמען שטעלונגען מאכט עפעס נישט קיין סענץ, ס'שטומט נישט.

[ווירקליך]

מ'מעג אויסשמועסן מערכות און די פאקטן ארום זיי.

מ'מעג אויסשמועסן דער מצב הדור איבער בגדים, און די מיינונגען ארום.

אבער נישט באופן פון דעבאטירן איבער א בריוו\פסק\דרשה פון רבנים וכדומה.

ווען איינער ברענגט א בריוו פון א רב, און מען הייבט אן אויסשמועסן צי ס'איז עכט, אדער אפילו אריינגיין אין מחלוקות הפוסקים און נעמען צדדים, איז עס אומפאסיג.

זייער זייער נישט קלאר.

מ'מעג אויסשמועסן די מצב הדור און די מיינונגען ארום, אבער אן דערמאנען די שטעלונגען און צדדים פון רבנים?

איך האף אז איר פארשטייט אז אזא רול שטימט נישט און איז אויך זייער עקסטרעים, אפילו אייוועלט איז שוין גרינגער מיט דעם.

וואס ס'וואלט געמאכט מער סענץ פון די הנהלה'ס זייט צו ענטפערן אין דעי פאל איז, אז ס'איז נישט ערלויבט צו שרייבן איבער א נושא וואס נעמט אריין נעמען פון יחידים, אזא רול מאכט סענץ. אבער די אפראוטש וואס @yidtish בשם די הנהלה האט דא גענומען וועגן רעדן אין זאכן וואס רבנים נעמען שטעלונגען מאכט עפעס נישט קיין סענץ, ס'שטומט נישט.

זייער איינפאך, ווען מ'נעמט א קול קורא פון א רב און מ'דעבאטירט עס צי ס'יא גערעכט אדער נישט, צי ס'קומט פון טעראר אדער פון אייגענעם ווילן, און צי מ'דארף עס יא אננעמען אדער נישט, באלאנגט עס נישט דא.

אביעקטיווע שמועסן איבער נושאים מעג מען יא.
און ניין, א זאך וואס רבנים האבן בפירוש גע'אסר'ט, א שטייגער ווי - לדוגמא - ציונות, איז נישט ערלויבט צו דעבאטירן דא.

[גראז]

סאו דעמאלטס דארף מען פארשפארן די בגדים הכשרים טעמע אויך. דארט רעדט מען אויך צו ס'איז ריכטיג דעיס וואס געוויסע רבנים זענען ארויסגעקומען פאר.

ווי קומט אריין ציונות דא?

עניוועי, טוט'ס ווי אזוי ענק פארשטייען.

[חנה]

אה נייס…

[אני-הק']

מ'מעג אויסשמועסן מערכות און די פאקטן ארום זיי.

מ'מעג אויסשמועסן דער מצב הדור איבער בגדים, און די מיינונגען ארום.

אבער נישט באופן פון דעבאטירן איבער א בריוו\פסק\דרשה פון רבנים וכדומה.

ווען איינער ברענגט א בריוו פון א רב, און מען הייבט אן אויסשמועסן צי ס'איז עכט, אדער אפילו אריינגיין אין מחלוקות הפוסקים און נעמען צדדים, איז עס אומפאסיג.

זייער זייער נישט קלאר.

מ'מעג אויסשמועסן די מצב הדור און די מיינונגען ארום, אבער אן דערמאנען די שטעלונגען און צדדים פון רבנים?

איך האף אז איר פארשטייט אז אזא רול שטימט נישט און איז אויך זייער עקסטרעים, אפילו אייוועלט איז שוין גרינגער מיט דעם.

וואס ס'וואלט געמאכט מער סענץ פון די הנהלה'ס זייט צו ענטפערן אין דעי פאל איז, אז ס'איז נישט ערלויבט צו שרייבן איבער א נושא וואס נעמט אריין נעמען פון יחידים, אזא רול מאכט סענץ. אבער די אפראוטש וואס @yidtish בשם די הנהלה האט דא גענומען וועגן רעדן אין זאכן וואס רבנים נעמען שטעלונגען מאכט עפעס נישט קיין סענץ, ס'שטומט נישט.

וואס עפעס זאל נישט זיין ערלויבט א נושא וואס נעמט אזוי גערופן נאר אריין יחידים, דו ווייסט אז זייער אסאך מאל שטייען יחידים אונטער צעטלעך צו באשמיצן ארגענעזאציעס אז זיי זענען נאר יחידים...
סוי דאס וועט זיך קיינמאל נישט ענדיגן.
ווילאנג ס'איז שמועסן און קרישקעלעך, און אפילו פאקטן וואס איינער ברענגט צום טיש, איז עס העכסט נארמאל, אבער ווען מ'הייבט אן 'דן זיין' און צולייגן די רבנים אויף קליין געלט, און מהייבט אן שרייבן אייגענע מיינונגען וואס די רבנים וואלט געדארפט טוהן, און צו זיי זענען גערעכט צו נישט, דאס איז שוין זיכער טא-מאטש

[גראז]

מ'מעג אויסשמועסן מערכות און די פאקטן ארום זיי.

מ'מעג אויסשמועסן דער מצב הדור איבער בגדים, און די מיינונגען ארום.

אבער נישט באופן פון דעבאטירן איבער א בריוו\פסק\דרשה פון רבנים וכדומה.

ווען איינער ברענגט א בריוו פון א רב, און מען הייבט אן אויסשמועסן צי ס'איז עכט, אדער אפילו אריינגיין אין מחלוקות הפוסקים און נעמען צדדים, איז עס אומפאסיג.

זייער זייער נישט קלאר.

מ'מעג אויסשמועסן די מצב הדור און די מיינונגען ארום, אבער אן דערמאנען די שטעלונגען און צדדים פון רבנים?

איך האף אז איר פארשטייט אז אזא רול שטימט נישט און איז אויך זייער עקסטרעים, אפילו אייוועלט איז שוין גרינגער מיט דעם.

וואס ס'וואלט געמאכט מער סענץ פון די הנהלה'ס זייט צו ענטפערן אין דעי פאל איז, אז ס'איז נישט ערלויבט צו שרייבן איבער א נושא וואס נעמט אריין נעמען פון יחידים, אזא רול מאכט סענץ. אבער די אפראוטש וואס @yidtish בשם די הנהלה האט דא גענומען וועגן רעדן אין זאכן וואס רבנים נעמען שטעלונגען מאכט עפעס נישט קיין סענץ, ס'שטומט נישט.

וואס עפעס זאל נישט זיין ערלויבט א נושא וואס נעמט אזוי גערופן נאר אריין יחידים, דו ווייסט אז זייער אסאך מאל שטייען יחידים אונטער צעטלעך צו באשמיצן ארגענעזאציעס אז זיי זענען נאר יחידים...

סוי דאס וועט זיך קיינמאל נישט ענדיגן.

ווען איך רעדט פון יחידים רעד איך פון א מערכה קעגן יחידים מיט נעמען, דעיס האב איך געמיינט.

[מסתמא]

רבותי, סאיז געווען היץ אויף די הנהלה וועגן די שמועס ובפרט די וועג וואו סאיז געפארן. כווייס בבירור אז די ניקס וואס האבן דא אריינגעטשעקט זענען נישט די סיבה פון די מעקעריי.

אויב וויל מען עכט ארויסהאבן די גיידליינס איז עס זייער קלאר, כ”ז די שמועס פארט ערוואקסן און רעספעקטפול סיי פאר א דעת תורה און סיי בין אדם לחבירו וועט עס נישט פליען. ווען א קטן בדעת נעמט זיך טראגן די שמועס צו די הרי אררט דאן וועט אלעס מוזן מיטגיין. נו א”כ וואס א חילוק פון דא צו אייוועלט? פשוט ביותר, מגיבט דא נישט צופיל טשענסעס פאר ניקס צו טראלן, יעדער ניק וואס פירט אראפ א שמועס וועט פליען. אוואדע הכל לפי המקום והזמן. אין אונזער קעיס איז טאקע עמיצער געווארן פארשפארט.

סוף פסוק, סאיז נישט קיינעמס שולד אז די שמועס איז אזוי אראפגעפארן און סאיז גענומען געווארן שריט דאס זאל נישט נאכאמאל פאסירן, נעמליך א ניק איז פארמאכט געווארן.

ניין כבין נישט אין די הנהלה באיזה אופן שהיא, בס”ה האב איך געהאט א שמועס מיט א מנהל וואס האט עס מיר מסביר געווען בטוב טעם ודעת.

[אני-הק']

רבותי, סאיז געווען היץ אויף די הנהלה וועגן די שמועס ובפרט די וועג וואו סאיז געפארן. כווייס בבירור אז די ניקס וואס האבן דא אריינגעטשעקט זענען נישט די סיבה פון די מעקעריי.

אויב וויל מען עכט ארויסהאבן די גיידליינס איז עס זייער קלאר, כ”ז די שמועס פארט ערוואקסן און רעספעקטפול סיי פאר א דעת תורה און סיי בין אדם לחבירו וועט עס נישט פליען. ווען א קטן בדעת נעמט זיך טראגן די שמועס צו די הרי אררט דאן וועט אלעס מוזן מיטגיין. נו א”כ וואס א חילוק פון דא צו אייוועלט? פשוט ביותר, מגיבט דא נישט צופיל טשענסעס פאר ניקס צו טראלן, יעדער ניק וואס פירט אראפ א שמועס וועט פליען. אוואדע הכל לפי המקום והזמן. אין אונזער קעיס איז טאקע עמיצער געווארן פארשפארט.

סוף פסוק, סאיז נישט קיינעמס שולד אז די שמועס איז אזוי אראפגעפארן און סאיז גענומען געווארן שריט דאס זאל נישט נאכאמאל פאסירן, נעמליך א ניק איז פארמאכט געווארן.

ניין כבין נישט אין די הנהלה באיזה אופן שהיא, בס”ה האב איך געהאט א שמועס מיט א מנהל וואס האט עס מיר מסביר געווען בטוב טעם ודעת.

א דאנק, איך האב מיך שוין דערשראקן...
יא, ס'גייט, איך קען נאך שרייבן...

[world champion]

פארוואס איז @סטאוו נישט פיצא פארמאכט געווארן?

[ריכטיג]

רבותי, סאיז געווען היץ אויף די הנהלה וועגן די שמועס ובפרט די וועג וואו סאיז געפארן. כווייס בבירור אז די ניקס וואס האבן דא אריינגעטשעקט זענען נישט די סיבה פון די מעקעריי.

אויב וויל מען עכט ארויסהאבן די גיידליינס איז עס זייער קלאר, כ”ז די שמועס פארט ערוואקסן און רעספעקטפול סיי פאר א דעת תורה און סיי בין אדם לחבירו וועט עס נישט פליען. ווען א קטן בדעת נעמט זיך טראגן די שמועס צו די הרי אררט דאן וועט אלעס מוזן מיטגיין. נו א”כ וואס א חילוק פון דא צו אייוועלט? פשוט ביותר, מגיבט דא נישט צופיל טשענסעס פאר ניקס צו טראלן, יעדער ניק וואס פירט אראפ א שמועס וועט פליען. אוואדע הכל לפי המקום והזמן. אין אונזער קעיס איז טאקע עמיצער געווארן פארשפארט.

סוף פסוק, סאיז נישט קיינעמס שולד אז די שמועס איז אזוי אראפגעפארן און סאיז גענומען געווארן שריט דאס זאל נישט נאכאמאל פאסירן, נעמליך א ניק איז פארמאכט געווארן.

ניין כבין נישט אין די הנהלה באיזה אופן שהיא, בס”ה האב איך געהאט א שמועס מיט א מנהל וואס האט עס מיר מסביר געווען בטוב טעם ודעת.

מה הועילו רבנן?
מ'קען דאך עפענען ניקס לרחצה, און דאן יעדע שמועס וואס גייט נישט זיין וועג, גיבט ער א טראל, ותמות נפשי עם פלישתים?

[ריכטיג]

פארוואס איז @סטאוו נישט פיצא פארמאכט געווארן?

איך גלייב אז אין די ניין טעג ווילסטו יא פיצא, ריכטיג?