קאמפלימענטן און הערות צו ניקס

[הדסים]

@פעיק ניוז עס איז נישטא אזא ווארט עדיוקירטער און אומעדיוקירטער אין קיין שום שפראך אין די וועלט. אין ענגליש זאגט מען עדזשוקעיטעד און אנעדזשוקעיטעד, און אין אידיש איז עס געבילדעט און אומגעבילדעט.

ס'איז אויך נישטא אזא ווארט סאניטאציע, דירעקציע, לאקאציע, עמאציע ועוד.

ואל תשיבנו אז ר' סנדר האט דאס שוין אריינגעברענגט ווייל כפי חשבוני זענען ר' סנדר'ס ווערטער אריגינעלע אידישע ווערטער און עטליכע אמערא*ים האבן געמיינט אז ס'איז אן עוויגער כלל.

[Think and Thank]

@פעיק ניוז עס איז נישטא אזא ווארט עדיוקירטער און אומעדיוקירטער אין קיין שום שפראך אין די וועלט. אין ענגליש זאגט מען עדזשוקעיטעד און אנעדזשוקעיטעד, און אין אידיש איז עס געבילדעט און אומגעבילדעט.

ס'איז אויך נישטא אזא ווארט סאניטאציע, דירעקציע, לאקאציע, עמאציע ועוד.

ואל תשיבנו אז ר' סנדר האט דאס שוין אריינגעברענגט ווייל כפי חשבוני זענען ר' סנדר'ס ווערטער אריגינעלע אידישע ווערטער און עטליכע אמערא*ים האבן געמיינט אז ס'איז אן עוויגער כלל.

הונדערט פראצענט. איך האב זיך שוין גע'טענה'ט מיט אסאך א.ג. שרייבער איבער די נושא.

רוב 'ציע' ווערטער הייסן אזוי אין פויליש און/אדער אונגאריש ומשם לאידיש אסאך פאר אונזערע זיידעס און באבעס האבן באטראטן די אמעריקאנער באדן.

כ'וועל דיר זאגן נאכמער: ווען מ'נעמט א ווארט וואס איז נישט דא אין אידיש, און מען פאר'שעטנז'ט אן ענגליש ווארט צו די אומלעזבארע מאמענט-סטיל אזויגערופענע אידיש אנשטאט נעמען די כללים פון מגייר זיין א ווארט, איז נאך א האלבע פראבלעם. אבער ווען מען נעמט א ווארט וואס האט א ריכטיגע, באנוצטע, לעזבארע ווארט אין אידיש און אנשטאט שרייבן אידיש שרייבט מען שעטנז (א שטייגער ווי דירעקציע אנשטאט ריכטונג, עדוקאציע אנשטאט בילדונג און אינסטרוקציעס אנשטאט אנווייזונגען), קראצט עס די אויגן אזש מ'קען וויינען.

[פעיק ניוז]

@פעיק ניוז עס איז נישטא אזא ווארט עדיוקירטער און אומעדיוקירטער אין קיין שום שפראך אין די וועלט. אין ענגליש זאגט מען עדזשוקעיטעד און אנעדזשוקעיטעד, און אין אידיש איז עס געבילדעט און אומגעבילדעט.

ס'איז אויך נישטא אזא ווארט סאניטאציע, דירעקציע, לאקאציע, עמאציע ועוד.

ואל תשיבנו אז ר' סנדר האט דאס שוין אריינגעברענגט ווייל כפי חשבוני זענען ר' סנדר'ס ווערטער אריגינעלע אידישע ווערטער און עטליכע אמערא*ים האבן געמיינט אז ס'איז אן עוויגער כלל.

הונדערט פראצענט. איך האב זיך שוין גע'טענה'ט מיט אסאך א.ג. שרייבער איבער די נושא.

רוב 'ציע' ווערטער הייסן אזוי אין פויליש און/אדער אונגאריש ומשם לאידיש אסאך פאר אונזערע זיידעס און באבעס האבן באטראטן די אמעריקאנער באדן.

כ'וועל דיר זאגן נאכמער: ווען מ'נעמט א ווארט וואס איז נישט דא אין אידיש, און מען פאר'שעטנז'ט אן ענגליש ווארט צו די אומלעזבארע מאמענט-סטיל אזויגערופענע אידיש אנשטאט נעמען די כללים פון מגייר זיין א ווארט, איז נאך א האלבע פראבלעם. אבער ווען מען נעמט א ווארט וואס האט א ריכטיגע, באנוצטע, לעזבארע ווארט אין אידיש און אנשטאט שרייבן אידיש שרייבט מען שעטנז (א שטייגער ווי דירעקציע אנשטאט ריכטונג, עדוקאציע אנשטאט בילדונג און אינסטרוקציעס אנשטאט אנווייזונגען), קראצט עס די אויגן אזש מ'קען וויינען.

מיט עדזשוקעישאן ביסטו הונדערט פראצענט גערעכט. איך האב נישט געשריבן 'עדיוקירט' ווייל אז עס איז אויסגעהאלטן נאר מער אלס משוגעת. דאס זעלבע איז מיט לאקאציע און דירעקציע.

מיט סאניטאציע און עמאציע ביסטו אבער נישט גערעכט. אויב האט מען אין עברית פארשטאנען אז מען קען שרייבן 'סניטציה', קען מען נישט זאגן אז ווען איינער שרייבט אזוי אין אידיש האט ער געשריבן אן אומעקזיסטירנד ווארט. עמאציע איז אויך א ווארט וואס מען טרעפט אין אנגענומענע אידיש-ענגלישע ווערטערביכער, אזוי קען מען טרעפן דעם ווארט אין אלטע אידישע ספרים. דאס זעלבע איז מיט אינסטרוקציע, ענליך צו ארגאניזאציע און קאמוניקאציע.

[הדסים]

ס'איז אויך נישטא אזא ווארט סאניטאציע, דירעקציע, לאקאציע, עמאציע ועוד.

ואל תשיבנו אז ר' סנדר האט דאס שוין אריינגעברענגט ווייל כפי חשבוני זענען ר' סנדר'ס ווערטער אריגינעלע אידישע ווערטער און עטליכע אמערא*ים האבן געמיינט אז ס'איז אן עוויגער כלל.

הונדערט פראצענט. איך האב זיך שוין גע'טענה'ט מיט אסאך א.ג. שרייבער איבער די נושא.

רוב 'ציע' ווערטער הייסן אזוי אין פויליש און/אדער אונגאריש ומשם לאידיש אסאך פאר אונזערע זיידעס און באבעס האבן באטראטן די אמעריקאנער באדן.

כ'וועל דיר זאגן נאכמער: ווען מ'נעמט א ווארט וואס איז נישט דא אין אידיש, און מען פאר'שעטנז'ט אן ענגליש ווארט צו די אומלעזבארע מאמענט-סטיל אזויגערופענע אידיש אנשטאט נעמען די כללים פון מגייר זיין א ווארט, איז נאך א האלבע פראבלעם. אבער ווען מען נעמט א ווארט וואס האט א ריכטיגע, באנוצטע, לעזבארע ווארט אין אידיש און אנשטאט שרייבן אידיש שרייבט מען שעטנז (א שטייגער ווי דירעקציע אנשטאט ריכטונג, עדוקאציע אנשטאט בילדונג און אינסטרוקציעס אנשטאט אנווייזונגען), קראצט עס די אויגן אזש מ'קען וויינען.

מיט עדזשוקעישאן ביסטו הונדערט פראצענט גערעכט. איך האב נישט געשריבן 'עדיוקירט' ווייל אז עס איז אויסגעהאלטן נאר מער אלס משוגעת. דאס זעלבע איז מיט לאקאציע און דירעקציע.

מיט סאניטאציע און עמאציע ביסטו אבער נישט גערעכט. אויב האט מען אין עברית פארשטאנען אז מען קען שרייבן 'סניטציה', קען מען נישט זאגן אז ווען איינער שרייבט אזוי אין אידיש האט ער געשריבן אן אומעקזיסטירנד ווארט. עמאציע איז אויך א ווארט וואס מען טרעפט אין אנגענומענע אידיש-ענגלישע ווערטערביכער, אזוי קען מען טרעפן דעם ווארט אין אלטע אידישע ספרים. דאס זעלבע איז מיט אינסטרוקציע, ענליך צו ארגאניזאציע און קאמוניקאציע.

אינסטרוקציעס? וואס איז שלעכט מיט אנווייזונגען?

מיט וואס איז סאניטעישן מער אידיש ווי סאניטאציע? סתם ווייל קיינער ניצט עס נישט? דיילן א נומער דארף מען זאגן דיילירן?

[Think and Thank]

ס'איז אויך נישטא אזא ווארט סאניטאציע, דירעקציע, לאקאציע, עמאציע ועוד.

ואל תשיבנו אז ר' סנדר האט דאס שוין אריינגעברענגט ווייל כפי חשבוני זענען ר' סנדר'ס ווערטער אריגינעלע אידישע ווערטער און עטליכע אמערא*ים האבן געמיינט אז ס'איז אן עוויגער כלל.

הונדערט פראצענט. איך האב זיך שוין גע'טענה'ט מיט אסאך א.ג. שרייבער איבער די נושא.

רוב 'ציע' ווערטער הייסן אזוי אין פויליש און/אדער אונגאריש ומשם לאידיש אסאך פאר אונזערע זיידעס און באבעס האבן באטראטן די אמעריקאנער באדן.

כ'וועל דיר זאגן נאכמער: ווען מ'נעמט א ווארט וואס איז נישט דא אין אידיש, און מען פאר'שעטנז'ט אן ענגליש ווארט צו די אומלעזבארע מאמענט-סטיל אזויגערופענע אידיש אנשטאט נעמען די כללים פון מגייר זיין א ווארט, איז נאך א האלבע פראבלעם. אבער ווען מען נעמט א ווארט וואס האט א ריכטיגע, באנוצטע, לעזבארע ווארט אין אידיש און אנשטאט שרייבן אידיש שרייבט מען שעטנז (א שטייגער ווי דירעקציע אנשטאט ריכטונג, עדוקאציע אנשטאט בילדונג און אינסטרוקציעס אנשטאט אנווייזונגען), קראצט עס די אויגן אזש מ'קען וויינען.

מיט עדזשוקעישאן ביסטו הונדערט פראצענט גערעכט. איך האב נישט געשריבן 'עדיוקירט' ווייל אז עס איז אויסגעהאלטן נאר מער אלס משוגעת. דאס זעלבע איז מיט לאקאציע און דירעקציע.

מיט סאניטאציע און עמאציע ביסטו אבער נישט גערעכט. אויב האט מען אין עברית פארשטאנען אז מען קען שרייבן 'סניטציה', קען מען נישט זאגן אז ווען איינער שרייבט אזוי אין אידיש האט ער געשריבן אן אומעקזיסטירנד ווארט. עמאציע איז אויך א ווארט וואס מען טרעפט אין אנגענומענע אידיש-ענגלישע ווערטערביכער, אזוי קען מען טרעפן דעם ווארט אין אלטע אידישע ספרים. דאס זעלבע איז מיט אינסטרוקציע, ענליך צו ארגאניזאציע און קאמוניקאציע.

עמאציע האט א אידישע ווארט: געפיל. די ענגליש אידישע ווערטערביכער פון וואס דו רעדסט שרייבן אויך זאנירן פאר zoning, וכהנה רבות מאוד. אין קיין אלטע ספרים טרעפט מען עס נישט, חוץ אפשר אין ביכער געשריבן אין אמעריקע דורך די זעלבע זאנירער.

ברענגען א ראי' פון עברית איז די זעלבע ווי ברענגען א ראי' פון א כתה ג' אינגל. עברית איז א חלשות פון א שפראך, זעכציג פראצענט ווערטער קומען פון אנדערע שפראכן און מינימום האלב פון זיי ווערן נישט גענוצט אין די ריכטיגע קאנטעקסט.

[תינוק הבורח]

הונדערט פראצענט. איך האב זיך שוין גע'טענה'ט מיט אסאך א.ג. שרייבער איבער די נושא.

רוב 'ציע' ווערטער הייסן אזוי אין פויליש און/אדער אונגאריש ומשם לאידיש אסאך פאר אונזערע זיידעס און באבעס האבן באטראטן די אמעריקאנער באדן.

כ'וועל דיר זאגן נאכמער: ווען מ'נעמט א ווארט וואס איז נישט דא אין אידיש, און מען פאר'שעטנז'ט אן ענגליש ווארט צו די אומלעזבארע מאמענט-סטיל אזויגערופענע אידיש אנשטאט נעמען די כללים פון מגייר זיין א ווארט, איז נאך א האלבע פראבלעם. אבער ווען מען נעמט א ווארט וואס האט א ריכטיגע, באנוצטע, לעזבארע ווארט אין אידיש און אנשטאט שרייבן אידיש שרייבט מען שעטנז (א שטייגער ווי דירעקציע אנשטאט ריכטונג, עדוקאציע אנשטאט בילדונג און אינסטרוקציעס אנשטאט אנווייזונגען), קראצט עס די אויגן אזש מ'קען וויינען.

מיט עדזשוקעישאן ביסטו הונדערט פראצענט גערעכט. איך האב נישט געשריבן 'עדיוקירט' ווייל אז עס איז אויסגעהאלטן נאר מער אלס משוגעת. דאס זעלבע איז מיט לאקאציע און דירעקציע.

מיט סאניטאציע און עמאציע ביסטו אבער נישט גערעכט. אויב האט מען אין עברית פארשטאנען אז מען קען שרייבן 'סניטציה', קען מען נישט זאגן אז ווען איינער שרייבט אזוי אין אידיש האט ער געשריבן אן אומעקזיסטירנד ווארט. עמאציע איז אויך א ווארט וואס מען טרעפט אין אנגענומענע אידיש-ענגלישע ווערטערביכער, אזוי קען מען טרעפן דעם ווארט אין אלטע אידישע ספרים. דאס זעלבע איז מיט אינסטרוקציע, ענליך צו ארגאניזאציע און קאמוניקאציע.

עמאציע האט א אידישע ווארט: געפיל. די ענגליש אידישע ווערטערביכער פון וואס דו רעדסט שרייבן אויך זאנירן פאר zoning, וכהנה רבות מאוד. אין קיין אלטע ספרים טרעפט מען עס נישט, חוץ אפשר אין ביכער געשריבן אין אמעריקע דורך די זעלבע זאנירער.

ברענגען א ראי' פון עברית איז די זעלבע ווי ברענגען א ראי' פון א כתה ג' אינגל. עברית איז א חלשות פון א שפראך, זעכציג פראצענט ווערטער קומען פון אנדערע שפראכן און מינימום האלב פון זיי ווערן נישט גענוצט אין די ריכטיגע קאנטעקסט.

איר קענט פיינט האבן עברית צוליב רעליגיעזע סיבות, אבער עס איז א גאונות פון א יצירה.

[Think and Thank]

מיט עדזשוקעישאן ביסטו הונדערט פראצענט גערעכט. איך האב נישט געשריבן 'עדיוקירט' ווייל אז עס איז אויסגעהאלטן נאר מער אלס משוגעת. דאס זעלבע איז מיט לאקאציע און דירעקציע.

מיט סאניטאציע און עמאציע ביסטו אבער נישט גערעכט. אויב האט מען אין עברית פארשטאנען אז מען קען שרייבן 'סניטציה', קען מען נישט זאגן אז ווען איינער שרייבט אזוי אין אידיש האט ער געשריבן אן אומעקזיסטירנד ווארט. עמאציע איז אויך א ווארט וואס מען טרעפט אין אנגענומענע אידיש-ענגלישע ווערטערביכער, אזוי קען מען טרעפן דעם ווארט אין אלטע אידישע ספרים. דאס זעלבע איז מיט אינסטרוקציע, ענליך צו ארגאניזאציע און קאמוניקאציע.

עמאציע האט א אידישע ווארט: געפיל. די ענגליש אידישע ווערטערביכער פון וואס דו רעדסט שרייבן אויך זאנירן פאר zoning, וכהנה רבות מאוד. אין קיין אלטע ספרים טרעפט מען עס נישט, חוץ אפשר אין ביכער געשריבן אין אמעריקע דורך די זעלבע זאנירער.

ברענגען א ראי' פון עברית איז די זעלבע ווי ברענגען א ראי' פון א כתה ג' אינגל. עברית איז א חלשות פון א שפראך, זעכציג פראצענט ווערטער קומען פון אנדערע שפראכן און מינימום האלב פון זיי ווערן נישט גענוצט אין די ריכטיגע קאנטעקסט.

איר קענט פיינט האבן עברית צוליב רעליגיעזע סיבות, אבער עס איז א גאונות פון א יצירה.

א שפראך וואס איז אזוי צולעכערט גראמאטיש וואלט אין סיי וועלכע אנדערע אומשטענדן אין בעסטן פאל געווארן אנגערופן א סלענג.

[תינוק הבורח]

עמאציע האט א אידישע ווארט: געפיל. די ענגליש אידישע ווערטערביכער פון וואס דו רעדסט שרייבן אויך זאנירן פאר zoning, וכהנה רבות מאוד. אין קיין אלטע ספרים טרעפט מען עס נישט, חוץ אפשר אין ביכער געשריבן אין אמעריקע דורך די זעלבע זאנירער.

ברענגען א ראי' פון עברית איז די זעלבע ווי ברענגען א ראי' פון א כתה ג' אינגל. עברית איז א חלשות פון א שפראך, זעכציג פראצענט ווערטער קומען פון אנדערע שפראכן און מינימום האלב פון זיי ווערן נישט גענוצט אין די ריכטיגע קאנטעקסט.

איר קענט פיינט האבן עברית צוליב רעליגיעזע סיבות, אבער עס איז א גאונות פון א יצירה.

א שפראך וואס איז אזוי צולעכערט גראמאטיש וואלט אין סיי וועלכע אנדערע אומשטענדן אין בעסטן פאל געווארן אנגערופן א סלענג.

פון וועלכע לעכער רעדט איר?

[תינוק הבורח]

איר קענט פיינט האבן עברית צוליב רעליגיעזע סיבות, אבער עס איז א גאונות פון א יצירה.

א שפראך וואס איז אזוי צולעכערט גראמאטיש וואלט אין סיי וועלכע אנדערע אומשטענדן אין בעסטן פאל געווארן אנגערופן א סלענג.

פון וועלכע לעכער רעדט איר?

אז איר זוכט א שפראך וואס אירע כללים שטימען נישט, און בארגט פון יעדעם איינעם ווערטער איז ענגליש דער הויפט קאנדידאט.

[Think and Thank]

א שפראך וואס איז אזוי צולעכערט גראמאטיש וואלט אין סיי וועלכע אנדערע אומשטענדן אין בעסטן פאל געווארן אנגערופן א סלענג.

פון וועלכע לעכער רעדט איר?

אז איר זוכט א שפראך וואס אירע כללים שטימען נישט, און בארגט פון יעדעם איינעם ווערטער איז ענגליש דער הויפט קאנדידאט.

איך האב נישט יעצט די צייט און נערוון צו טראכטן פון משלים און זיך טענה'ן א ויכוח וואס איינער זאגט נאכט און דער צווייטער זאגט טאג. כ'ווייס נישט דיין באקאנטשאפט מיט עברית אבער איך האב געוואוינט אין א"י איבער א יאר און (ווארשיינליך צוליב מיין חוש פאר שפראך) אויפגעכאפט די שפראך אזוי שטארק אז אין לופטפעלד ווען זיי פרעגן אויס האבן זיי מיר געטשעלענדזשד פון וואו איך קען אזא גוטן העברעאיש. איינס פון די זאכן וואס איך טו פאר פרנסה איז הגהה, און איך האב געהערט די זעלבע איבער עברית פון נאך אסאך מומחים. אז דו ווילסט האלטן אז דאס איז א הערליכע שפראך, ביזטו פולקאם ענטייטלד דערצו.

און בנוגע ענגליש, ענגליש האט איוואלווד במשך די יארן, בעת וואס איז עברית איז צופראסקעט ביסודו.

[תינוק הבורח]

פון וועלכע לעכער רעדט איר?

אז איר זוכט א שפראך וואס אירע כללים שטימען נישט, און בארגט פון יעדעם איינעם ווערטער איז ענגליש דער הויפט קאנדידאט.

איך האב נישט יעצט די צייט און נערוון צו טראכטן פון משלים און זיך טענה'ן א ויכוח וואס איינער זאגט נאכט און דער צווייטער זאגט טאג. כ'ווייס נישט דיין באקאנטשאפט מיט עברית אבער איך האב געוואוינט אין א"י איבער א יאר און (ווארשיינליך צוליב מיין חוש פאר שפראך) אויפגעכאפט די שפראך אזוי שטארק אז אין לופטפעלד ווען זיי פרעגן אויס האבן זיי מיר געטשעלענדזשד פון וואו איך קען אזא גוטן העברעאיש. איינס פון די זאכן וואס איך טו פאר פרנסה איז הגהה, און איך האב געהערט די זעלבע איבער עברית פון נאך אסאך מומחים. אז דו ווילסט האלטן אז דאס איז א הערליכע שפראך, ביזטו פולקאם ענטייטלד דערצו.

און בנוגע ענגליש, ענגליש האט איוואלווד במשך די יארן, בעת וואס איז עברית איז צופראסקעט ביסודו.

נו נו, ווי לאנג איר זאגט לופטיגע סטעיטמענטס איז דאך נישט שייך צו קריגן.

[פעיק ניוז]

הונדערט פראצענט. איך האב זיך שוין גע'טענה'ט מיט אסאך א.ג. שרייבער איבער די נושא.

רוב 'ציע' ווערטער הייסן אזוי אין פויליש און/אדער אונגאריש ומשם לאידיש אסאך פאר אונזערע זיידעס און באבעס האבן באטראטן די אמעריקאנער באדן.

כ'וועל דיר זאגן נאכמער: ווען מ'נעמט א ווארט וואס איז נישט דא אין אידיש, און מען פאר'שעטנז'ט אן ענגליש ווארט צו די אומלעזבארע מאמענט-סטיל אזויגערופענע אידיש אנשטאט נעמען די כללים פון מגייר זיין א ווארט, איז נאך א האלבע פראבלעם. אבער ווען מען נעמט א ווארט וואס האט א ריכטיגע, באנוצטע, לעזבארע ווארט אין אידיש און אנשטאט שרייבן אידיש שרייבט מען שעטנז (א שטייגער ווי דירעקציע אנשטאט ריכטונג, עדוקאציע אנשטאט בילדונג און אינסטרוקציעס אנשטאט אנווייזונגען), קראצט עס די אויגן אזש מ'קען וויינען.

מיט עדזשוקעישאן ביסטו הונדערט פראצענט גערעכט. איך האב נישט געשריבן 'עדיוקירט' ווייל אז עס איז אויסגעהאלטן נאר מער אלס משוגעת. דאס זעלבע איז מיט לאקאציע און דירעקציע.

מיט סאניטאציע און עמאציע ביסטו אבער נישט גערעכט. אויב האט מען אין עברית פארשטאנען אז מען קען שרייבן 'סניטציה', קען מען נישט זאגן אז ווען איינער שרייבט אזוי אין אידיש האט ער געשריבן אן אומעקזיסטירנד ווארט. עמאציע איז אויך א ווארט וואס מען טרעפט אין אנגענומענע אידיש-ענגלישע ווערטערביכער, אזוי קען מען טרעפן דעם ווארט אין אלטע אידישע ספרים. דאס זעלבע איז מיט אינסטרוקציע, ענליך צו ארגאניזאציע און קאמוניקאציע.

עמאציע האט א אידישע ווארט: געפיל. די ענגליש אידישע ווערטערביכער פון וואס דו רעדסט שרייבן אויך זאנירן פאר zoning, וכהנה רבות מאוד. אין קיין אלטע ספרים טרעפט מען עס נישט, חוץ אפשר אין ביכער געשריבן אין אמעריקע דורך די זעלבע זאנירער.

געפיל איז נישט אידיש. ס'איז דייטש. עמאציאָן איז אויך דייטש. זאנירן איז אויך א דייטש ווארט.

ברענגען א ראי' פון עברית איז די זעלבע ווי ברענגען א ראי' פון א כתה ג' אינגל. עברית איז א חלשות פון א שפראך, זעכציג פראצענט ווערטער קומען פון אנדערע שפראכן און מינימום האלב פון זיי ווערן נישט גענוצט אין די ריכטיגע קאנטעקסט.

אידיש איז אויך א חלשות פון א שפראך, צוזאמגעשטעלט פון ווייסעך וויפיל שפראכן.

[פעיק ניוז]

פון וועלכע לעכער רעדט איר?

אז איר זוכט א שפראך וואס אירע כללים שטימען נישט, און בארגט פון יעדעם איינעם ווערטער איז ענגליש דער הויפט קאנדידאט.

איך האב נישט יעצט די צייט און נערוון צו טראכטן פון משלים און זיך טענה'ן א ויכוח וואס איינער זאגט נאכט און דער צווייטער זאגט טאג. כ'ווייס נישט דיין באקאנטשאפט מיט עברית אבער איך האב געוואוינט אין א"י איבער א יאר און (ווארשיינליך צוליב מיין חוש פאר שפראך) אויפגעכאפט די שפראך אזוי שטארק אז אין לופטפעלד ווען זיי פרעגן אויס האבן זיי מיר געטשעלענדזשד פון וואו איך קען אזא גוטן העברעאיש. איינס פון די זאכן וואס איך טו פאר פרנסה איז הגהה, און איך האב געהערט די זעלבע איבער עברית פון נאך אסאך מומחים. אז דו ווילסט האלטן אז דאס איז א הערליכע שפראך, ביזטו פולקאם ענטייטלד דערצו.

און בנוגע ענגליש, ענגליש האט איוואלווד במשך די יארן, בעת וואס איז עברית איז צופראסקעט ביסודו.

ענגליש - פונקט ווי עברית און אידיש - 'האט נישט איוואלווד מיט די יארן, עס 'איז' אן איוואלווד שפראך מיסודו, מיט ווערטער צוזאמגעווארפן פון כל מיני שפראכן, פון גערמאניש, ביז פראנצויזיש, מיט זאלץ און פעפער פון לאטייניש און גריכיש מיט נאך שפרענקלען פון איבעראל.

[נקודות טובות]

אז איר זוכט א שפראך וואס אירע כללים שטימען נישט, און בארגט פון יעדעם איינעם ווערטער איז ענגליש דער הויפט קאנדידאט.

איך האב נישט יעצט די צייט און נערוון צו טראכטן פון משלים און זיך טענה'ן א ויכוח וואס איינער זאגט נאכט און דער צווייטער זאגט טאג. כ'ווייס נישט דיין באקאנטשאפט מיט עברית אבער איך האב געוואוינט אין א"י איבער א יאר און (ווארשיינליך צוליב מיין חוש פאר שפראך) אויפגעכאפט די שפראך אזוי שטארק אז אין לופטפעלד ווען זיי פרעגן אויס האבן זיי מיר געטשעלענדזשד פון וואו איך קען אזא גוטן העברעאיש. איינס פון די זאכן וואס איך טו פאר פרנסה איז הגהה, און איך האב געהערט די זעלבע איבער עברית פון נאך אסאך מומחים. אז דו ווילסט האלטן אז דאס איז א הערליכע שפראך, ביזטו פולקאם ענטייטלד דערצו.

און בנוגע ענגליש, ענגליש האט איוואלווד במשך די יארן, בעת וואס איז עברית איז צופראסקעט ביסודו.

נו נו, ווי לאנג איר זאגט לופטיגע סטעיטמענטס איז דאך נישט שייך צו קריגן.

א זייטיגע נקודה. מיר קריכט די ווערטער ווי פייסבוק, אוטובוס, שייק, צ'יפס... און שוין אפגערעדט ווען עס ווערט א לשון רבים סנדוויצ'ים, אוטובוסים, צ’יפסים, סמארטפונים.

אדער איז דא די ווערטער ווי נארמאלי, רלוונטי, פופולרי....

און ווער רעדט נאך פון חשמלית?...

[הדסים]

איך האב נישט יעצט די צייט און נערוון צו טראכטן פון משלים און זיך טענה'ן א ויכוח וואס איינער זאגט נאכט און דער צווייטער זאגט טאג. כ'ווייס נישט דיין באקאנטשאפט מיט עברית אבער איך האב געוואוינט אין א"י איבער א יאר און (ווארשיינליך צוליב מיין חוש פאר שפראך) אויפגעכאפט די שפראך אזוי שטארק אז אין לופטפעלד ווען זיי פרעגן אויס האבן זיי מיר געטשעלענדזשד פון וואו איך קען אזא גוטן העברעאיש. איינס פון די זאכן וואס איך טו פאר פרנסה איז הגהה, און איך האב געהערט די זעלבע איבער עברית פון נאך אסאך מומחים. אז דו ווילסט האלטן אז דאס איז א הערליכע שפראך, ביזטו פולקאם ענטייטלד דערצו.

און בנוגע ענגליש, ענגליש האט איוואלווד במשך די יארן, בעת וואס איז עברית איז צופראסקעט ביסודו.

נו נו, ווי לאנג איר זאגט לופטיגע סטעיטמענטס איז דאך נישט שייך צו קריגן.

א זייטיגע נקודה. מיר קריכט די ווערטער ווי פייסבוק, אוטובוס, שייק, צ'יפס...

איך מיין אז דאס ליינען זיי געהעריג, פעיסבוק. מיטן ליטווישן צעירעי

[Think and Thank]

מיט עדזשוקעישאן ביסטו הונדערט פראצענט גערעכט. איך האב נישט געשריבן 'עדיוקירט' ווייל אז עס איז אויסגעהאלטן נאר מער אלס משוגעת. דאס זעלבע איז מיט לאקאציע און דירעקציע.

מיט סאניטאציע און עמאציע ביסטו אבער נישט גערעכט. אויב האט מען אין עברית פארשטאנען אז מען קען שרייבן 'סניטציה', קען מען נישט זאגן אז ווען איינער שרייבט אזוי אין אידיש האט ער געשריבן אן אומעקזיסטירנד ווארט. עמאציע איז אויך א ווארט וואס מען טרעפט אין אנגענומענע אידיש-ענגלישע ווערטערביכער, אזוי קען מען טרעפן דעם ווארט אין אלטע אידישע ספרים. דאס זעלבע איז מיט אינסטרוקציע, ענליך צו ארגאניזאציע און קאמוניקאציע.

עמאציע האט א אידישע ווארט: געפיל. די ענגליש אידישע ווערטערביכער פון וואס דו רעדסט שרייבן אויך זאנירן פאר zoning, וכהנה רבות מאוד. אין קיין אלטע ספרים טרעפט מען עס נישט, חוץ אפשר אין ביכער געשריבן אין אמעריקע דורך די זעלבע זאנירער.

געפיל איז נישט אידיש. ס'איז דייטש. עמאציאָן איז אויך דייטש. זאנירן איז אויך א דייטש ווארט.

ברענגען א ראי' פון עברית איז די זעלבע ווי ברענגען א ראי' פון א כתה ג' אינגל. עברית איז א חלשות פון א שפראך, זעכציג פראצענט ווערטער קומען פון אנדערע שפראכן און מינימום האלב פון זיי ווערן נישט גענוצט אין די ריכטיגע קאנטעקסט.

אידיש איז אויך א חלשות פון א שפראך, צוזאמגעשטעלט פון ווייסעך וויפיל שפראכן.

איז בכלל דא א שפראך אידיש?

[ChatGPT]

מיט עדזשוקעישאן ביסטו הונדערט פראצענט גערעכט. איך האב נישט געשריבן 'עדיוקירט' ווייל אז עס איז אויסגעהאלטן נאר מער אלס משוגעת. דאס זעלבע איז מיט לאקאציע און דירעקציע.

מיט סאניטאציע און עמאציע ביסטו אבער נישט גערעכט. אויב האט מען אין עברית פארשטאנען אז מען קען שרייבן 'סניטציה', קען מען נישט זאגן אז ווען איינער שרייבט אזוי אין אידיש האט ער געשריבן אן אומעקזיסטירנד ווארט. עמאציע איז אויך א ווארט וואס מען טרעפט אין אנגענומענע אידיש-ענגלישע ווערטערביכער, אזוי קען מען טרעפן דעם ווארט אין אלטע אידישע ספרים. דאס זעלבע איז מיט אינסטרוקציע, ענליך צו ארגאניזאציע און קאמוניקאציע.

עמאציע האט א אידישע ווארט: געפיל. די ענגליש אידישע ווערטערביכער פון וואס דו רעדסט שרייבן אויך זאנירן פאר zoning, וכהנה רבות מאוד. אין קיין אלטע ספרים טרעפט מען עס נישט, חוץ אפשר אין ביכער געשריבן אין אמעריקע דורך די זעלבע זאנירער.

געפיל איז נישט אידיש. ס'איז דייטש. עמאציאָן איז אויך דייטש. זאנירן איז אויך א דייטש ווארט.

ברענגען א ראי' פון עברית איז די זעלבע ווי ברענגען א ראי' פון א כתה ג' אינגל. עברית איז א חלשות פון א שפראך, זעכציג פראצענט ווערטער קומען פון אנדערע שפראכן און מינימום האלב פון זיי ווערן נישט גענוצט אין די ריכטיגע קאנטעקסט.

אידיש איז אויך א חלשות פון א שפראך, צוזאמגעשטעלט פון ווייסעך וויפיל שפראכן.

פארוואס איז אידיש ווייניגער שפראך ווי די אמעריקאנע דיאלעקט ענגלישע שפראך וועלכע אדאפטירט פילע ווערטער פון אנדערע שפראכן?
אפילו די בריטיש ענגליש איז פארדרייט פון אלט-גראמאניש מיט צוגעלייגטע ווערטער.

אידיש איז ס''ה עפ''ר אן אפצווייג פון אלטדויטש אריינגעמישט ווערטער פון די דערנעבנדיגע סלאווישע לענדער.

פרעג נאר מרת יונגרייז פון די מעלות, אידיש איז א געהעריגע שפראך ווי אנדערע שפראכן מיט לעגאל-בינדענד כללים ווי אזוי צו שרייבן.

[Think and Thank]

@פעיק ניוז יישר כח פאר'ן אויסבעסערן דיין אונטערשריפט. יעדעס מאל איך זעה עס מאכט עס מיר נאכאמאל פילן גוט..

[זבולון שטיינקלאץ]

@פעיק ניוז, "בעסער אן עדזשוקעיטעד חכם ווי איידער אן אנעדזשוקעיטעד שוטה", אדער "בעסער אן אנעדזשוקעיטעד חכם ווי איידער אן עדזשוקעיטעד שוטה"?

[נקודות טובות]

@פעיק ניוז, "בעסער אן עדזשוקעיטעד חכם ווי איידער אן אנעדזשוקעיטעד שוטה", אדער "בעסער אן אנעדזשוקעיטעד חכם ווי איידער אן עדזשוקעיטעד שוטה"?

א באקאנטע סלאגען איז. "בעסער אן אומגעלערענטער חכם, ווי איידער א געלערנטער נאר".

פשט איז, דער נאר וויפיל זאלסט אים נאר לערנען, בלייבט ער א נאר. (בבחינת זקני עם הארץ כל זמן שמזקינין דעתן מיטרפת עליהן. אן אלטער נער, איז אן עקפיריענסד נאר.)

אבער @פעיק הכהן ניוז זאגט אונז א צווייטע בחינה. דער חכם מיט זיין גאנצע חכמה, דארף אבער אויך האבן עקספיריענס. ביסט טאקע א גרויסער חכם, אבער אין חכם כבעל נסיון! קענסט זיין ווי חכם דו ווילסט, אבער דו האסט נישט די עקספיריענס וואס דער אלטער נאר האט. א נישט געבילדעטע (קרעדיט @Think and Thank) חכם, שטייט נישט בעסער פון א געלערענטער נאר. אויב ביסטו אן אמת'ער חכם, וועסטו אויסהערן די עקספיריענס אפילו פון א נאר! איזהו חכם? הלומד מכל אדם!

ווייסט ווען א חכם איז בעסער ווי א נאר? ווען ער לערענט זיך!

[נקודות טובות]

@וואוילער, קריטיק מעג איך געבן? איך גלייך נישט דיין נייע פיקטשער.

1) עס מאכט מיך נערוועז ווען מען טוישט פיקטשער סתם אזוי.
2) די אלטע איז געווען א בעסערע.
3) די קאפ שטימט נישט מיט'ן גוף.
4) די בילד איז עפעס נישט דיך.

[הדסים]

@וואוילער; כ'בין מיך מצרף צום רוף, דיין יעצטיג בילד קוקט אויס ווי אן איידל חסיד'יש יונגל וואס האט באשלאסן זיך צו דערקלערן ליטוואק.

נע, דאונט דא איט.


אבער ס'איז נאך אלעם דיין באשלוס, מיר וועלן דיר אננעמען וויאזוי דו ביסט מיט אנקאנדישאנעל לאוו, אן קיין דזשאדזשמענט חלילה.