איז ריכטיג אז ביי די ליטווישע איז דער לומד תורה מער ארויפגעקוקט?

[שלמה בן יוסף]

כווייס באמת נישט צו דאס איז ראוי להעלות על השלחן מכמה סיבות אבער כ'האב געטראכט אז יהיה מה שיהיה און כ'בין עס יא מעלה,

והנה עס קומט מיר כסדר אויס צו באוואונדערן , היתכן די עולם הליטא און די עולם התורה בכלליות וואקסט אזוי שיין און ס'טוט זיך ביי זיי אזא פרישקייט , און אפיל דו גייסט אריין און א ליטוויש מאדערן שטיבל, האט די דאווענעןעפעס א סארט יראה און רעספעקט וכ"ו מ'קען עס עפעס נישט מסביר זיין פאר איינער וואס ווייסט נישט וואס איך מיין , און בכלליות די עולם הליטא האט אין זיך פילע מעלות וואס איז נישט דא ביי די חסידים , און איך האב געהאט א מחשבה , פארוואס בעת במחנינו קומט פאר אן א שיעור מחאות אלו מימינים ואלו משמאלים ס'דא מגושמים, אויף אראפ, וכ"ו בקיצור יעדער וויייסט דאך וויאזוי ס'זעהט אויס ביינונז די אלע ענינים איז ביי זיי שא שטיל. כ'מיין וואס זיי האבן גענומען פאר קולות (כדוגמות לבוש ושאר ענינים ואין להאריך) איז ביי זיי מותר ודבר לא שינה כ'מיין ס'נישט אזוי בולט אז תש23 איז ביי זיי אזא גרויסע נפק"מ , זיי קומען אין ביהמ"ד לערנען די דף און אנדערע לערנען גאר א גאנצע אדער א האלבע טאג וכ"ו

ממילא קען איינער קומען מבאר זיין וואס קומט דאפאר וועל איך זייער מוקיר טובה זיין

[מאטאווירט]

גארנישט. יענעמ'ס גריז איז גרינער.

[קשאנובער]

פון ביידע זייטן איז דא מעלות און חסרונות. פינטל.

[מאדערן ארט]

א פעינטיג'ס שיינקייט זעט מען נאר פונדערווייט, פונדערנאנט זעט מען באמפס... וק"ל

[נקודות טובות]

נישט אלעמאל ווען יענעמס גראז קוקט דיר אויס גרינער מיינט אז דיין גראז קוקט פאר יענעם אויך אויס גרינער.
איך פרעג די זעלבע קשיא, נאר אביסעל אנדערש.
מען זעהט כסדר ביי אונז חסידים, בני תורה וואס ווערן אביסעל נערוועז פון דעם גרויסען דגוש וואס מען לייגט אויף חיצונית ביי חסידים. און די שטןב זיינע שטעלט ער טאקע אוועק מער אויף די ישיבה'שע מהלך.

איז מיין שאלה, פארוואס זעהט מען נישט קיין ליטוואקעס ווערן חסידים, נאר דוקא חסידים וואס ווערן ליטוואקעס?
די זעלבע תירוץ פארענטפערט ביידע קשיות.

נ''ב, לימוד התורה ביסטו גערעכט אז אין די עולם הליטא שטייט די התמדה סאך סאך העכער ווי ביי חסידים, אבער אין תפילה איז לאו דוקא (ואולי דוקא לאו) גיי אין לעיקוואד, דער עולם געבט א דריי ארויף תפילין געכאפטערהייט 8 מינוט פאר סוף זמן תפילה.

[נקודות טובות]

כווייס באמת נישט צו דאס איז ראוי להעלות על השלחן מכמה סיבות אבער כ'האב געטראכט אז יהיה מה שיהיה און כ'בין עס יא מעלה,
והנה עס קומט מיר כסדר אויס צו באוואונדערן , היתכן די עולם הליטא און די עולם התורה בכלליות וואקסט אזוי שיין און ס'טוט זיך ביי זיי אזא פרישקייט , און אפיל דו גייסט אריין און א ליטוויש מאדערן שטיבל, האט די דאווענעןעפעס א סארט יראה און רעספעקט וכ"ו מ'קען עס עפעס נישט מסביר זיין פאר איינער וואס ווייסט נישט וואס איך מיין , און בכלליות די עולם הליטא האט אין זיך פילע מעלות וואס איז נישט דא ביי די חסידים , און איך האב געהאט א מחשבה , פארוואס בעת במחנינו קומט פאר אן א שיעור מחאות אלו מימינים ואלו משמאלים ס'דא מגושמים, אויף אראפ, וכ"ו בקיצור יעדער וויייסט דאך וויאזוי ס'זעהט אויס ביינונז די אלע ענינים איז ביי זיי שא שטיל. כ'מיין וואס זיי האבן גענומען פאר קולות (כדוגמות לבוש ושאר ענינים ואין להאריך) איז ביי זיי מותר ודבר לא שינה כ'מיין ס'נישט אזוי בולט אז תש23 איז ביי זיי אזא גרויסע נפק"מ , זיי קומען אין ביהמ"ד לערנען די דף און אנדערע לערנען גאר א גאנצע אדער א האלבע טאג וכ"ו
ממילא קען איינער קומען מבאר זיין וואס קומט דאפאר וועל איך זייער מוקיר טובה זיין

דו ווילסט פארשטיין פארוואס ביי חסידים האט מען מער מקפיד געווען אויף לבוש?

[נקודות טובות]

אגב, דאס אז אין די ליטא איז תורה געווען שטערקער האט זיך נישט אנגעהויבן היינט. דאס גייט שוין צירוק הונדערטער יארן!

[צווייטער]

ס'איז געדרוקט אין סוף פון די דינער תורות (כ'דענק נישט ח''א אדער ח''ב) ביי אסיפת מלמדים אויף די אנפראגע פון א מלמד וויאזוי קען מען אריינברענגען מער חשקות התורה אין די תלמידים, אויף דעם האט די רבי ז''ל (סאטמאר רב) געענטפערט אז אויף דעם דארפן מיר אלע הארעווען, ס'איז נישט נאר א שאלה אין תורה, ס'איז א כלליות'דיגע שאלה וויאזוי צו באקעמפפן די נפש הבהמי. והוסיף אז דאס וואס מ'זעהט אין אנדערע קרייזן א גרעסערע חשקות התורה אמר אז לימוד התורה איז ביי זיי שטערקער, וויבאלד זיי האבן נישט קיין יצה"ר אויף דעם, וויבאלד די עיקר לערנען ביי זיי באדייט פון אייגענע סברות כריסות, ווי די רבי רופט עס אן אין ויוא"מ.

[נקודות טובות]

חסידים האבן זיך געמיטשעט די לעצטע צוויי הונדערט און פופציג יאר צו פארענטפערן דאס וואס אין די ליטא איז תורה שטערקער. נאך אסאך פאר זיי האבן פארדרייעט דעם דרך הלימוד.

[צווייטער]

איך נעם נישט קיין שטעלונג אין די נושא איך האב נאר געברענגט וואס און ווי ער זאגט דאס. ונרשם בשעתו ע''י מלמד או אחר שנוכח בשעתו

[נקודות טובות]

ס'איז געדרוקט אין סוף פון די דינער תורות (כ'דענק נישט ח''א אדער ח''ב) ביי אסיפת מלמדים אויף די אנפראגע פון א מלמד וויאזוי קען מען אריינברענגען מער חשקות התורה אין די תלמידים, אויף דעם האט די רבי ז''ל (סאטמאר רב) געענטפערט אז אויף דעם דארפן מיר אלע הארעווען, ס'איז נישט נאר א שאלה אין תורה, ס'איז א כלליות'דיגע שאלה וויאזוי צו באקעמפפן די נפש הבהמי. והוסיף אז דאס וואס מ'זעהט אין אנדערע קרייזן א גרעסערע חשקות התורה אמר כנ''ל

חסידים האבן זיך געמיטשעט די לעצטע צוויי הונדערט און פופציג יאר צו פארענטפערן דאס וואס אין די ליטא איז תורה שטערקער. נאך אסאך פאר זיי האבן פארדרייעט דעם דרך הלימוד.

איך נעם נישט קיין שטעלונג אין די נושא איך האב נאר געברענגט וואס און ווי ער זאגט דאס. ונרשם בשעתו ע''י מלמד או אחר שנוכח בשעתו

גערעכט

[נקודות טובות]

מיין שאלה איז נאר ווי אזוי די פארענטפערסט די דף היומי אידן וואס לערנען נישט קיין סברות כרסיות?

[טראפקעלע]

מיין שאלה איז נאר ווי אזוי די פארענטפערסט די דף היומי אידן וואס לערנען נישט קיין סברות כרסיות?

האט דאך זיכער נישט א יצה"ר.....

[נקודות טובות]

מיין שאלה איז נאר ווי אזוי די פארענטפערסט די דף היומי אידן וואס לערנען נישט קיין סברות כרסיות?

האט דאך זיכער נישט א יצה"ר.....

פארוואס איז עס מיך נישט אליינס בייגעפאלן...

[להגדיל הטראסק]

גארנישט. יענעמ'ס גריז איז גרינער.

צ"ל יענעמ'ס נאז איז גרינער...

[להגדיל הטראסק]

איז מיין שאלה, פארוואס זעהט מען נישט קיין ליטוואקעס ווערן חסידים, נאר דוקא חסידים וואס ווערן ליטוואקעס?

קום קיין קרית יואל און זאג מיר צו ליטוואקעס ווערן נישט חסידים...
זיי זינגען די ווארעמע חסידישע ניגונים, ווייקן זיך ביי חסידישע טישן..., פארשטייען צו אן אונגאריש מאכל...

[נקודות טובות]

איז מיין שאלה, פארוואס זעהט מען נישט קיין ליטוואקעס ווערן חסידים, נאר דוקא חסידים וואס ווערן ליטוואקעס?

קום קיין קרית יואל און זאג מיר צו ליטוואקעס ווערן נישט חסידים...
זיי זינגען די ווארעמע חסידישע ניגונים, ווייקן זיך ביי חסידישע טישן..., פארשטייען צו אן אונגאריש מאכל...

ווי אזוי איז זיין שטוב נאך די חתונה?

[Programming]

די גאנצע הנחה הייבט זיך נישט אן

ביי די ליטאים איז דא די זעלבע סארט מערכות איבער די פארשידענע חיצוניות'דיגע ענינים, דארט איז מען עס נאר מלבש אין אנדערע פראזן

סדנא דארעא חד הוא, די זעלבע אונגארישע עולם פון וועמען עס באשטייט דער היינטיגער עולם החסידות, זענען געווען אסאך אנדערע וואס האבן געשיקט די קינדער אין ליטווישע ישיבות און פארוואנדלט געווארן אין א.ג. ליטאים.

[קשאנובער]

הערטס שוין אויף!! תורה איז טאקע די וויכטיגסטע זאך אויפן וועלט פאר אן ערליכען איד...! און לאמיר זאגן אז די ליטווישע האבן אסאך א שטערקערע התמדה אין לערנען און ווען זיי שטעלן זיך דאווענען פארגעסן זיי פון די גאנצע וועלט.
אבער דעס איז אלעס וואס א איד דארף האבן?!?! וואס איז מיט א געשמאק אין א מצוה?? וואס איז מיט אריינבאקן אהבת ה' אין די קינדער?? יראת ה' האבן זיי טאקע. אבער אהבת ה'???
אויב ממעג זאגן פארוואס איז די פראצענט אין לעיקוואוד פון ערליכע פרומע ישיבשע שטובער אזא גרויסע נומבער פון קינדער וואס פאלן אוועק פון אידישקייט. זיי האבן נישט דעי געשמאק וואס א חסידישע אינגל וואקסט אויף מיט!! אלעס איז ביי זיי א פרעשער!!! זיי טוהן די מצוות דורך מער יראה ווי אהבה!! און משא"כ חסידישע אידן טוהן מצוות דורך מער אהבה ווי יראה!
יעדע האט זיך זיינע מעלות און זיינע חסרונות און שוין.
נעריש צו זאגן אז איינס איז בעסער פון די צווייטע מיט איין מצוה וואס זיי טוהן בעסער ווי די אנדערע ווען פון די אנדערע זייט זענען זיי אזויפיל שוואכער און אנדערע מצוות

[נקודות טובות]

הערטס שוין אויף!! תורה איז טאקע די וויכטיגסטע זאך אויפן וועלט פאר אן ערליכען איד...! און לאמיר זאגן אז די ליטווישע האבן אסאך א שטערקערע התמדה אין לערנען און ווען זיי שטעלן זיך דאווענען פארגעסן זיי פון די גאנצע וועלט.
אבער דעס איז אלעס וואס א איד דארף האבן?!?! וואס איז מיט א געשמאק אין א מצוה?? וואס איז מיט אריינבאקן אהבת ה' אין די קינדער?? יראת ה' האבן זיי טאקע. אבער אהבת ה'???
אויב ממעג זאגן פארוואס איז די פראצענט אין לעיקוואוד פון ערליכע פרומע ישיבשע שטובער אזא גרויסע נומבער פון קינדער וואס פאלן אוועק פון אידישקייט. זיי האבן נישט דעי געשמאק וואס א חסידישע אינגל וואקסט אויף מיט!! אלעס איז ביי זיי א פרעשער!!! זיי טוהן די מצוות דורך מער יראה ווי אהבה!! און משא"כ חסידישע אידן טוהן מצוות דורך מער אהבה ווי יראה!
יעדע האט זיך זיינע מעלות און זיינע חסרונות און שוין.
נעריש צו זאגן אז איינס איז בעסער פון די צווייטע מיט איין מצוה וואס זיי טוהן בעסער ווי די אנדערע ווען פון די אנדערע זייט זענען זיי אזויפיל שוואכער און אנדערע מצוות

הגם איך איך גלייך שטארק נישט די ליטווישע מענטעליטי, מוז איך אבער צולייגן אז מדבריך ניכר אז דו האסט נאכנישט אריין געוואקט אין קיין ליוויטשע בית המדרש.
ועוד, מען קען נישט אנקומען לידי אהבה, פארן האבן א שלימותדיגע יראה.

מען דארף געדענקן, אז פונט ווי די ווייב און די שוויגער זענען נישט באמת אזוי ווי די בדחנים לייגן זיי אראפ. אזוי זענען די ליטוואקעס אויך נישט ווי אזוי די בדחנים לייגן עס אראפ.

[פרייליך]

איז מיין שאלה, פארוואס זעהט מען נישט קיין ליטוואקעס ווערן חסידים, נאר דוקא חסידים וואס ווערן ליטוואקעס?
די זעלבע תירוץ פארענטפערט ביידע קשיות.

היבש אסאך חסידישע זאכן דרינגען אריין אין די ישיבה'שע וועלט זיי ציען היבש צו וועלן מאכן חסידישע מעשיות
עס איז ביי זיי היבש א פראבלעים ווען איינער פארלירט זיין קשר צום לערנען וויאזוי צו האלטן פשוט ערליכע יהדות.

[אלף טויב]

איז מיין שאלה, פארוואס זעהט מען נישט קיין ליטוואקעס ווערן חסידים, נאר דוקא חסידים וואס ווערן ליטוואקעס?

איך קלער עס איז נישט אקוראט, וויען'ער בית המדרש אין וויליאמסבורג איז פאר אונטער 20 יאר צרוק באשטאנען פון א מערהייט אויבערלענדער מיט קראכהיטן און וויען'ער רב האט זיי אלע געמאכט פאר חסידים. מיין זיידע איז איינע פון דיע, דערצייל נישט קיינעם ביטע.

א איד האט מיר דערציילט ער האט געזעהן א צעטעל אויפן וואנט אין BMG אז עס גייט זיין א שיעור און ספר "ישמח ישראל", מיט אזאנע ליטאים ווער דארף חסידים?

[ספרינג]

צום קעפל, אזא SAYING גייט ארום.
למעשה גערעדט, איז דען באמת נישט דא ביי אונז שווערע טויזענטער לומדים, און די חסידישע עולם קוקט ארויף אויף זיי און געט זיי שעצונג, וואס איז די ביאור פון די מימרא?

[פישל שווארץ]

אזא SAYING גייט ארום
איז דען באמת נישט דא ביי אונז שווערע טויזענטער לומדים, און די חסידישע עולם קוקט ארויף אויף זיי און געט זיי שעצונג, וואס איז די ביאור פון די מימרא?

מען זאגט אז וועגן די סיבה האט די מגיד געזאגט פארן בעל התניא צו שרייבן דעם שולחן ערוך צו ווייזן אז חסידים לערנען און קענען יא לערנען.

[מסתמא]

ביי חסידים איז אידישקייט עפעס מער ווי בלויז לימוד התורה דעריבער איז די לימוד התורה נאך א זאך, אפשר גאר פון די סאמע וויכטיגסטע זאכן אין יהדות.

ביי די ליטאים איז לימוד התורה ”דער” מבחין אויף די יהדות, דעריבער איז דארטן די דגוש אויף לימוד התורה נאטורליך שטערקער.

כזעה נישט די גרויסע קשיא, תמיהה.