דער וויליאמסבורגער עירוב

[שמות]

א איד האט 'מיר' דערציילט אז אדווארי רב ז''ל האט 'אים' ארום געוויזן די 'גאנצע עירוב'

פאר ווער עס איז נאכנישט געווען בר מצוה דעמאלטס קען מען אזאנס פארקויפן... דער אודוואריער רב איז שוין כמעט נישט געגאנגען צופיס ווען די עירוב האט זיך געגרינדעט.

פאר אזא איינעם קען מען אויך זאגן אז הרה"ק מסאטמאר זי"ע האט געלאזט מאכן אן עירוב ווען דער ראצפערטער רב האט עס געוואלט מאכן, ביז דאן איז פשוט נישט געווען ווער עס זאל זיך אונטערנעמען.... וכסילים מתי תשכילו

ר יחזקאל ראטה זצ"ל זאגט אז די סאטמאר רב האט איהם געזאגט אז אן עירוב אין וויליאמסבורג איז א גוטע זאך. די האלטסט ער זאגט ליגענט ?

ער האט עס נישט געזאגט. להד"ם.
אויב יא וואלט ער קיינמאל נישט געחתמעט די אלע קו"ק קעגן אן עירוב די אלע יארן פריער.
און זיין הסכמה אויף ספר הלכתא רבתא לשבתא גייט ער נאך מיט די מהלך אז אין אונזערע מקומות ווי ברוקלין קען מען נישט מאכן אן עירוב, הערט ער ווען פונעם רבי'ן אנדערש וואלט ער דאס נישט געשריבן.
אופן בארא פארקער קו"ק לערב ערובו פרובירט ער דארט צו זאגן אז היינט איז עס אנדערש ווי ווען די רבי איז געווען דערקעגן...
ער האט געשריבן מערערע מאמרים צו מתיר זיין דעם עירוב נאך תש"ס ער דערמאנט דאס נישט און ערגעץ.

[תינוק הבורח]

און דער רמב"ם אז ולא יהא אכזרי מלמחול האט אודוואריער רב זצ"ל נישט געקענט?

(איך ווייס נישט צו די מעשה איז אמת), אבער אויב יענער איז נישט גרייט ארויסצוקומען ברבים און זאגן "דברים שאמרתי טעות היא" איז ער נישט מחויב צו מוחל זיין.

טעות היא? מאן יאמר???
איך וועל נישט דערמאנען קיין נעמען אבער אין ילקוט מכתבים בדעת רבינו הקדוש מסאטמער זי"ע אויף עירובין איז געדרוקט א גאנצע מאמר פון איינער פון די רבנים בנוגע וואס אודווארי רב האט געשריבן(וכן היה בקובץ כרם ביבנה), ער צונעמט איהם דארט זייער שטארק עיי"ש.
איך האב אמאל גערעדט מיט דעם רב פרעגט ער מיר ס'קען זיין איך האב געשריבן צו שארף?!
הגם מקען זעהן ווי ער מאכט זיכער אונעם בירור צו שרייבן מיטן גרעסטן רעספעקט, האט ער נאך אלס נישט געווען זיכער מיט זיך און איבערגעטראכט נאכאמאל און נאכאמאל אפשר דאך בין איך געווען צו שארף..
דאס מיינט אן ערליכע איד פשוטו כמשמעו.
איז לאמיר זאגן אז דער האט שפעטער געוואלט אריינגיין צו אים פערזענליך ער זאל נישט האבן קיין ווייטאג אויף אים, בבחינת את והב בסופה, איז עס כך דרכה של תורה...

נאכאמאל, מען רעדט דא פון א מעשה וואס (אויב אמת) א איד האט געפילט אז ער ליידט פון די הקפדה פון אודוואריער רב, און מען זוכט א מקור אז דער ערשטער שלב אין תשובה איז עזיבת החטא?
מיר ווייסן אז סברא איז א דאורייתא, אבער אז איר ווילט דוקא, עיין היטב בהלכות חובל ומזיק פ"ה ה"י.

[ויצא]

מוכתב פון אדמו''ר מ'פאפא ז''ל53081_182_519_0.png

און אפאר יאר שפעטער האט ער אונטערגעשריבן אקעגן אינעם תשל"ט קו"ק...

וואס פאפא רב ז"ל האט גאהלטען איז קלאר מבאור און ויען יוסף , א ק"ק איז נישט קיין ראיה אויף גארנישט דארפסט וויסען פונקטלעך וואס דארט איז געווען די מעשה

למשל איך האב געהארט אז מען האט געטראפען די מעפ פון די עירוב וואס הגה"ק ר מיכאל בער זצ"ל האט גוואלט מאכען ער האט זיך פארלאזט אויף א גאוואלד מיט קלות אז איינער האט זיך מתנגד געווען צו יענע עירוב מיינט נישט אז ער האט נישט גאהלטען אז מקען בכלל נישט מאכען אן עירוב די זעלבע איז מיט די עירוב וואס הגאון ר מנשה קליין האט גאמכט און ב"פ יעדע מעשה איז א מסכתה פאר זיך

[שמות]

מוכתב פון אדמו''ר מ'פאפא ז''ל53081_182_519_0.png

און אפאר יאר שפעטער האט ער אונטערגעשריבן אקעגן אינעם תשל"ט קו"ק...

וואס פאפא רב ז"ל האט גאהלטען איז קלאר מבאור און ויען יוסף , א ק"ק איז נישט קיין ראיה אויף גארנישט דארפסט וויסען פונקטלעך וואס דארט איז געווען די מעשה

למשל איך האב געהארט אז מען האט געטראפען די מעפ פון די עירוב וואס הגה"ק ר מיכאל בער זצ"ל האט גוואלט מאכען ער האט זיך פארלאזט אויף א גאוואלד מיט קלות אז איינער האט זיך מתנגד געווען צו יענע עירוב מיינט נישט אז ער האט נישט גאהלטען אז מקען בכלל נישט מאכען אן עירוב די זעלבע איז מיט די עירוב וואס הגאון ר מנשה קליין האט גאמכט און ב"פ יעדע מעשה איז א מסכתה פאר זיך

אין ויען יוסף שטייט להלכה ולא למעשה, אופן קו"ק וואס איז געווען פארשפרייט אין אלע צייטונגען איז אויף למעשה און פונקטליך איז קלאר וואס שטייט ארויס זייער קלאר אופן קו"ק.
וואס אגב די אידען וואס האבן מקבל געווען זיין חתימה אופן קו"ק האבן אויך מגלה געווען די גאנצע דין ודברים און שקלא וטריא וואס דארטן איז פארגעקומען.
די מאפע פון ר' מיכאל בער דאכט זיך מיר איז געדרוקט אין תורת חמד, איך האב עס שוין געזען עטליכע מאל, איך ווייס נישט וואס פאר א חידוש האסט געהערט. און ר' מיכאל בער שרייבט אז די אשלי רברבי ווילן נישט און ער איז זיך מבטל דעת.
די סיבה איז דא קלארע עדות וואס האבן געהערט ווי סאטמארער רב רבינו זי"ע איז זיך מפלפל מיט אים און צום סוף האט ער צוגעלייגט אז סאיז נישט וועגן די תוס' וכו' ווי הגאון ר' יצחק מאשקאוויטש זצ"ל נייטרא דיין וויליאמסבורג און אנדערע צוגלייך שרייבן.
בנוגע ר מנשה קליין תשמ"א האב איך נישט ארויפגעברענגט.
די קו"ק וואס איך רעד איז פון תשל"ט.
אבער אז מען רעדט שוין ר מנשה קליין האט געמאכט זיין עירוב לחומרא נאר ווי די טרעין טרעקס נעמען ארום.. אזא מין בחינה ווי די וויליאמסבורג עירוב הנקרא די רמב"ם'ס עירוב....
(וואס הגם סאיז נישטא קיין איינער אין דעם תשמ"א קו"ק זאל האבן געזאגט אז פאר דעם שרייבט ער אינטער, סאיז דא וואס האבן אפגעשריבן פונקטליך וואס יעדער האט געזאגט פארן אינטרשרייבן אופן קו"ק).

[איד]

פאר ווער עס איז נאכנישט געווען בר מצוה דעמאלטס קען מען אזאנס פארקויפן... דער אודוואריער רב איז שוין כמעט נישט געגאנגען צופיס ווען די עירוב האט זיך געגרינדעט.

פאר אזא איינעם קען מען אויך זאגן אז הרה"ק מסאטמאר זי"ע האט געלאזט מאכן אן עירוב ווען דער ראצפערטער רב האט עס געוואלט מאכן, ביז דאן איז פשוט נישט געווען ווער עס זאל זיך אונטערנעמען.... וכסילים מתי תשכילו

ר יחזקאל ראטה זצ"ל זאגט אז די סאטמאר רב האט איהם געזאגט אז אן עירוב אין וויליאמסבורג איז א גוטע זאך. די האלטסט ער זאגט ליגענט ?

ער האט עס נישט געזאגט. להד"ם.
אויב יא וואלט ער קיינמאל נישט געחתמעט די אלע קו"ק קעגן אן עירוב די אלע יארן פריער.
און זיין הסכמה אויף ספר הלכתא רבתא לשבתא גייט ער נאך מיט די מהלך אז אין אונזערע מקומות ווי ברוקלין קען מען נישט מאכן אן עירוב, הערט ער ווען פונעם רבי'ן אנדערש וואלט ער דאס נישט געשריבן.
אופן בארא פארקער קו"ק לערב ערובו פרובירט ער דארט צו זאגן אז היינט איז עס אנדערש ווי ווען די רבי איז געווען דערקעגן...
ער האט געשריבן מערערע מאמרים צו מתיר זיין דעם עירוב נאך תש"ס ער דערמאנט דאס נישט און ערגעץ.

נישט דעס
אבער יא געשריבן קלאר אז אן עירוב איז בכלל נישט בנוגד דעת רבינו הקדוש זי''ע

[Think and Thank]

און אפאר יאר שפעטער האט ער אונטערגעשריבן אקעגן אינעם תשל"ט קו"ק...

וואס פאפא רב ז"ל האט גאהלטען איז קלאר מבאור און ויען יוסף , א ק"ק איז נישט קיין ראיה אויף גארנישט דארפסט וויסען פונקטלעך וואס דארט איז געווען די מעשה

למשל איך האב געהארט אז מען האט געטראפען די מעפ פון די עירוב וואס הגה"ק ר מיכאל בער זצ"ל האט גוואלט מאכען ער האט זיך פארלאזט אויף א גאוואלד מיט קלות אז איינער האט זיך מתנגד געווען צו יענע עירוב מיינט נישט אז ער האט נישט גאהלטען אז מקען בכלל נישט מאכען אן עירוב די זעלבע איז מיט די עירוב וואס הגאון ר מנשה קליין האט גאמכט און ב"פ יעדע מעשה איז א מסכתה פאר זיך

אין ויען יוסף שטייט להלכה ולא למעשה, אופן קו"ק וואס איז געווען פארשפרייט אין אלע צייטונגען איז אויף למעשה און פונקטליך איז קלאר וואס שטייט ארויס זייער קלאר אופן קו"ק.
וואס אגב די אידען וואס האבן מקבל געווען זיין חתימה אופן קו"ק האבן אויך מגלה געווען די גאנצע דין ודברים און שקלא וטריא וואס דארטן איז פארגעקומען.
די מאפע פון ר' מיכאל בער דאכט זיך מיר איז געדרוקט אין תורת חמד, איך האב עס שוין געזען עטליכע מאל, איך ווייס נישט וואס פאר א חידוש האסט געהערט. און ר' מיכאל בער שרייבט אז די אשלי רברבי ווילן נישט און ער איז זיך מבטל דעת.
די סיבה איז דא קלארע עדות וואס האבן געהערט ווי סאטמארער רב רבינו זי"ע איז זיך מפלפל מיט אים און צום סוף האט ער צוגעלייגט אז סאיז נישט וועגן די תוס' וכו' ווי הגאון ר' יצחק מאשקאוויטש זצ"ל נייטרא דיין וויליאמסבורג און אנדערע צוגלייך שרייבן.
בנוגע ר מנשה קליין תשמ"א האב איך נישט ארויפגעברענגט.
די קו"ק וואס איך רעד איז פון תשל"ט.
אבער אז מען רעדט שוין ר מנשה קליין האט געמאכט זיין עירוב לחומרא נאר ווי די טרעין טרעקס נעמען ארום.. אזא מין בחינה ווי די וויליאמסבורג עירוב הנקרא די רמב"ם'ס עירוב....
(וואס הגם סאיז נישטא קיין איינער אין דעם תשמ"א קו"ק זאל האבן געזאגט אז פאר דעם שרייבט ער אינטער, סאיז דא וואס האבן אפגעשריבן פונקטליך וואס יעדער האט געזאגט פארן אינטרשרייבן אופן קו"ק).

נישט נאר די מעפ, אין מנחת צבי (פון הג"ר הערש אייזענשטאט, פון די דריי דיינים פון ר' מיכאל בער'ס בי"ד) איז דא א פונקטליכע פראטאקאל פון בלעטער לאנג ווי די רבנים זענען אראפגעפארן באטראכטן אלע בריקן און פארצייכנט וועלכע בריק מ'קען נוצן פאר פי תקרה יורד וסותם און וועלכע מ'דארף פארריכטן וכדומה. דארט טרעפט מען עפעס נישט די געוואלד מיט קולות.

[Think and Thank]

ר יחזקאל ראטה זצ"ל זאגט אז די סאטמאר רב האט איהם געזאגט אז אן עירוב אין וויליאמסבורג איז א גוטע זאך. די האלטסט ער זאגט ליגענט ?

ער האט עס נישט געזאגט. להד"ם.
אויב יא וואלט ער קיינמאל נישט געחתמעט די אלע קו"ק קעגן אן עירוב די אלע יארן פריער.
און זיין הסכמה אויף ספר הלכתא רבתא לשבתא גייט ער נאך מיט די מהלך אז אין אונזערע מקומות ווי ברוקלין קען מען נישט מאכן אן עירוב, הערט ער ווען פונעם רבי'ן אנדערש וואלט ער דאס נישט געשריבן.
אופן בארא פארקער קו"ק לערב ערובו פרובירט ער דארט צו זאגן אז היינט איז עס אנדערש ווי ווען די רבי איז געווען דערקעגן...
ער האט געשריבן מערערע מאמרים צו מתיר זיין דעם עירוב נאך תש"ס ער דערמאנט דאס נישט און ערגעץ.

נישט דעס
אבער יא געשריבן קלאר אז אן עירוב איז בכלל נישט בנוגד דעת רבינו הקדוש זי''ע

דאס איז איין שיטה, פון איין גדול, וואס זאגט ניטאמאל אז דער רבי האט אים געזאגט אז עס איז נישט קיין פראבלעם נאר אז 'ער האלט' אז עס איז נישט קיין פראבלעם לויט'ן רבי'ן. פון די אנדערע זייט זענען דא צענדליגער גדולים וואס האבן אליין געהערט פון רבי'ן אנדערש.

[ויצא]

און אפאר יאר שפעטער האט ער אונטערגעשריבן אקעגן אינעם תשל"ט קו"ק...

וואס פאפא רב ז"ל האט גאהלטען איז קלאר מבאור און ויען יוסף , א ק"ק איז נישט קיין ראיה אויף גארנישט דארפסט וויסען פונקטלעך וואס דארט איז געווען די מעשה

למשל איך האב געהארט אז מען האט געטראפען די מעפ פון די עירוב וואס הגה"ק ר מיכאל בער זצ"ל האט גוואלט מאכען ער האט זיך פארלאזט אויף א גאוואלד מיט קלות אז איינער האט זיך מתנגד געווען צו יענע עירוב מיינט נישט אז ער האט נישט גאהלטען אז מקען בכלל נישט מאכען אן עירוב די זעלבע איז מיט די עירוב וואס הגאון ר מנשה קליין האט גאמכט און ב"פ יעדע מעשה איז א מסכתה פאר זיך

אין ויען יוסף שטייט להלכה ולא למעשה, אופן קו"ק וואס איז געווען פארשפרייט אין אלע צייטונגען איז אויף למעשה און פונקטליך איז קלאר וואס שטייט ארויס זייער קלאר אופן קו"ק.
וואס אגב די אידען וואס האבן מקבל געווען זיין חתימה אופן קו"ק האבן אויך מגלה געווען די גאנצע דין ודברים און שקלא וטריא וואס דארטן איז פארגעקומען.

שטייט נישט להלכה ולא למעשה. שטייט נאר אויב סוועט זיין נאך רבנים וואס וועלען מסכים זיין א ק"ק איז גארנישט ווערט נישט אמאל פרשת תשמ יוכיח נישט היינט פרשת פאאדא צווישען אנדרע יוכח

[תינוק הבורח]

ער האט עס נישט געזאגט. להד"ם.
אויב יא וואלט ער קיינמאל נישט געחתמעט די אלע קו"ק קעגן אן עירוב די אלע יארן פריער.
און זיין הסכמה אויף ספר הלכתא רבתא לשבתא גייט ער נאך מיט די מהלך אז אין אונזערע מקומות ווי ברוקלין קען מען נישט מאכן אן עירוב, הערט ער ווען פונעם רבי'ן אנדערש וואלט ער דאס נישט געשריבן.
אופן בארא פארקער קו"ק לערב ערובו פרובירט ער דארט צו זאגן אז היינט איז עס אנדערש ווי ווען די רבי איז געווען דערקעגן...
ער האט געשריבן מערערע מאמרים צו מתיר זיין דעם עירוב נאך תש"ס ער דערמאנט דאס נישט און ערגעץ.

נישט דעס
אבער יא געשריבן קלאר אז אן עירוב איז בכלל נישט בנוגד דעת רבינו הקדוש זי''ע

דאס איז איין שיטה, פון איין גדול, וואס זאגט ניטאמאל אז דער רבי האט אים געזאגט אז עס איז נישט קיין פראבלעם נאר אז 'ער האלט' אז עס איז נישט קיין פראבלעם לויט'ן רבי'ן. פון די אנדערע זייט זענען דא צענדליגער גדולים וואס האבן אליין געהערט פון רבי'ן אנדערש.

[איד]

ער האט עס נישט געזאגט. להד"ם.
אויב יא וואלט ער קיינמאל נישט געחתמעט די אלע קו"ק קעגן אן עירוב די אלע יארן פריער.
און זיין הסכמה אויף ספר הלכתא רבתא לשבתא גייט ער נאך מיט די מהלך אז אין אונזערע מקומות ווי ברוקלין קען מען נישט מאכן אן עירוב, הערט ער ווען פונעם רבי'ן אנדערש וואלט ער דאס נישט געשריבן.
אופן בארא פארקער קו"ק לערב ערובו פרובירט ער דארט צו זאגן אז היינט איז עס אנדערש ווי ווען די רבי איז געווען דערקעגן...
ער האט געשריבן מערערע מאמרים צו מתיר זיין דעם עירוב נאך תש"ס ער דערמאנט דאס נישט און ערגעץ.

נישט דעס
אבער יא געשריבן קלאר אז אן עירוב איז בכלל נישט בנוגד דעת רבינו הקדוש זי''ע

דאס איז איין שיטה, פון איין גדול, וואס זאגט ניטאמאל אז דער רבי האט אים געזאגט אז עס איז נישט קיין פראבלעם נאר אז 'ער האלט' אז עס איז נישט קיין פראבלעם לויט'ן רבי'ן. פון די אנדערע זייט זענען דא צענדליגער גדולים וואס האבן אליין געהערט פון רבי'ן אנדערש.

וועלכע גדולים?

און וואס האט זיי רביה''ק ז''ל געזאגט? פארוואס קען מען נישט מאכן אן עירוב?

(איך פרעג ווייל איך וויל וויסן, מיין טאטע זז''ג האט אמאל געפרעגט ר' יוסל אשכנזי ז''ל אויב די רבי האט געהאלטן אז מ'קען נישט מאכן קיין עירוב, און ער האט געענטפערט אז די רבי האט יא געהאלטן אז מ'קען מאכן אן עירוב אין וויליאמסבורג, נאר אז עס דארף זיין אונטער אן פארלעסליכע השגחה, אבער בעצם קען מען מאכן,

אבער אז אנדערע גדולים האבן געהערט אנדערש, וויל איך וויסן ווער, און פארוואס, פארוואס טאקע האט די רבי געהאלטן אז דווקא וויליאמסבורג זאל זיין א פראבלעם מ'זאל נישט קענען מאכן)

[איד]

און אפאר יאר שפעטער האט ער אונטערגעשריבן אקעגן אינעם תשל"ט קו"ק...

וואס פאפא רב ז"ל האט גאהלטען איז קלאר מבאור און ויען יוסף , א ק"ק איז נישט קיין ראיה אויף גארנישט דארפסט וויסען פונקטלעך וואס דארט איז געווען די מעשה

למשל איך האב געהארט אז מען האט געטראפען די מעפ פון די עירוב וואס הגה"ק ר מיכאל בער זצ"ל האט גוואלט מאכען ער האט זיך פארלאזט אויף א גאוואלד מיט קלות אז איינער האט זיך מתנגד געווען צו יענע עירוב מיינט נישט אז ער האט נישט גאהלטען אז מקען בכלל נישט מאכען אן עירוב די זעלבע איז מיט די עירוב וואס הגאון ר מנשה קליין האט גאמכט און ב"פ יעדע מעשה איז א מסכתה פאר זיך

אין ויען יוסף שטייט להלכה ולא למעשה, אופן קו"ק וואס איז געווען פארשפרייט אין אלע צייטונגען איז אויף למעשה און פונקטליך איז קלאר וואס שטייט ארויס זייער קלאר אופן קו"ק.
וואס אגב די אידען וואס האבן מקבל געווען זיין חתימה אופן קו"ק האבן אויך מגלה געווען די גאנצע דין ודברים און שקלא וטריא וואס דארטן איז פארגעקומען.

ויען יוסף איז אן הלכה ספר? אדער סתם א מעשה ביכל...

לענינו, אונז האבן א בריוו בכתי''ק פון תשל''ג קלאר ווי ער איז משבח אן עירוב אין וויליאמסבורג, אין זיין אייגענע ספר פון זיינע תשובות להלכה שרייבט ער אויך אזוי (איך האב נישט געזען די תשובה, אבער @ויצא שרייבט אז דארט פסק'נט ער אויך אז מ'קען און מע''כ דינגט זיך נישט אויף דעם, נאר ס''ה אז ויען יוסף איז נישט להלכה)
אבער וואס ער האט עכט געהאלטן, דאס איז די חתימה אויף א קו''ק?!

תשובות און בריוון בכתי''ק איז גאר גארנישט קעגן א חתימה אויף א קו''ק...

(איך ווייס נישט די מעשה דארט, אבער איך געדענק אז די אנגווארע רב ז''ל שרייבט אז געוויסע רבנים האבן אים געזאגט אז זיי האבן גע'חתמ'ט אויפן קו''ק געצווינגענערהייט...)

[געצל]

ווען איז דער אודוואריער געווען ראב"ד התה"ר?

קיינמאל

ער איז געווען יו"ר פון די 'בית הוראה' פון התאחדות הרבנים, דאכט זיך אז ער האט געארבעט דערפאר שטארק

[Think and Thank]

נישט דעס
אבער יא געשריבן קלאר אז אן עירוב איז בכלל נישט בנוגד דעת רבינו הקדוש זי''ע

דאס איז איין שיטה, פון איין גדול, וואס זאגט ניטאמאל אז דער רבי האט אים געזאגט אז עס איז נישט קיין פראבלעם נאר אז 'ער האלט' אז עס איז נישט קיין פראבלעם לויט'ן רבי'ן. פון די אנדערע זייט זענען דא צענדליגער גדולים וואס האבן אליין געהערט פון רבי'ן אנדערש.

וועלכע גדולים?

און וואס האט זיי רביה''ק ז''ל געזאגט? פארוואס קען מען נישט מאכן אן עירוב?

(איך פרעג ווייל איך וויל וויסן, מיין טאטע זז''ג האט אמאל געפרעגט ר' יוסל אשכנזי ז''ל אויב די רבי האט געהאלטן אז מ'קען נישט מאכן קיין עירוב, און ער האט געענטפערט אז די רבי האט יא געהאלטן אז מ'קען מאכן אן עירוב אין וויליאמסבורג, נאר אז עס דארף זיין אונטער אן פארלעסליכע השגחה, אבער בעצם קען מען מאכן,

אבער אז אנדערע גדולים האבן געהערט אנדערש, וויל איך וויסן ווער, און פארוואס, פארוואס טאקע האט די רבי געהאלטן אז דווקא וויליאמסבורג זאל זיין א פראבלעם מ'זאל נישט קענען מאכן)

קאשויער רב, ריח"מ פרידמאן, פריימאנער רב, הבר"מ מסאטמאר, הגה"צ ר' מיכאל בער ווייסמאנדל (כפי עדות תלמידו הגה"צ ר"י מאשקאוויטש), הגה"צ רא"ח שפיצער, פאיער רב, נאנאשער רב, פאפא'ער רב (כפי עדותו של הגה"צ ר' נח אייזיק אלבוים שליט"א מהומנא ששמע מפ"ק), דעברעצינער רב, נירבאטורער רב, הגר"ח קרייזווירטה אב"ד אנטווערפען, הגה"צ רנ"י מייזעלס, מארגערעטענער רב, ר, להבחל"ח אב"ד וואלאווא שליט"א, ועוד.

[תינוק הבורח]

דאס איז איין שיטה, פון איין גדול, וואס זאגט ניטאמאל אז דער רבי האט אים געזאגט אז עס איז נישט קיין פראבלעם נאר אז 'ער האלט' אז עס איז נישט קיין פראבלעם לויט'ן רבי'ן. פון די אנדערע זייט זענען דא צענדליגער גדולים וואס האבן אליין געהערט פון רבי'ן אנדערש.

וועלכע גדולים?

און וואס האט זיי רביה''ק ז''ל געזאגט? פארוואס קען מען נישט מאכן אן עירוב?

(איך פרעג ווייל איך וויל וויסן, מיין טאטע זז''ג האט אמאל געפרעגט ר' יוסל אשכנזי ז''ל אויב די רבי האט געהאלטן אז מ'קען נישט מאכן קיין עירוב, און ער האט געענטפערט אז די רבי האט יא געהאלטן אז מ'קען מאכן אן עירוב אין וויליאמסבורג, נאר אז עס דארף זיין אונטער אן פארלעסליכע השגחה, אבער בעצם קען מען מאכן,

אבער אז אנדערע גדולים האבן געהערט אנדערש, וויל איך וויסן ווער, און פארוואס, פארוואס טאקע האט די רבי געהאלטן אז דווקא וויליאמסבורג זאל זיין א פראבלעם מ'זאל נישט קענען מאכן)

קאשויער רב, ריח"מ פרידמאן, פריימאנער רב, הבר"מ מסאטמאר, הגה"צ ר' מיכאל בער ווייסמאנדל (כפי עדות תלמידו הגה"צ ר"י מאשקאוויטש), הגה"צ רא"ח שפיצער, פאיער רב, נאנאשער רב, פאפא'ער רב (כפי עדותו של הגה"צ ר' נח אייזיק אלבוים שליט"א מהומנא ששמע מפ"ק), דעברעצינער רב, נירבאטורער רב, הגר"ח קרייזווירטה אב"ד אנטווערפען, הגה"צ רנ"י מייזעלס, מארגערעטענער רב, ר, להבחל"ח אב"ד וואלאווא שליט"א, ועוד.

עיין במשנה הלכות שהבאתי למעלה.

[Think and Thank]

נישט דעס
אבער יא געשריבן קלאר אז אן עירוב איז בכלל נישט בנוגד דעת רבינו הקדוש זי''ע

דאס איז איין שיטה, פון איין גדול, וואס זאגט ניטאמאל אז דער רבי האט אים געזאגט אז עס איז נישט קיין פראבלעם נאר אז 'ער האלט' אז עס איז נישט קיין פראבלעם לויט'ן רבי'ן. פון די אנדערע זייט זענען דא צענדליגער גדולים וואס האבן אליין געהערט פון רבי'ן אנדערש.

ער דערציילט נאך וואס דער בר"מ האט געזאלט האבן געזאגט ביי א באזוך וואו ער איז נישט געווען, בעת וואס ביידע סאטמארער רבי'ס שליט"א קינדער פונ'ם בר"מ זאגן עדות בשם דעם טאטן פארקערט.

[תינוק הבורח]

דאס איז איין שיטה, פון איין גדול, וואס זאגט ניטאמאל אז דער רבי האט אים געזאגט אז עס איז נישט קיין פראבלעם נאר אז 'ער האלט' אז עס איז נישט קיין פראבלעם לויט'ן רבי'ן. פון די אנדערע זייט זענען דא צענדליגער גדולים וואס האבן אליין געהערט פון רבי'ן אנדערש.

ער דערציילט נאך וואס דער בר"מ האט געזאלט האבן געזאגט ביי א באזוך וואו ער איז נישט געווען, בעת וואס ביידע סאטמארער רבי'ס שליט"א קינדער פונ'ם בר"מ זאגן עדות בשם דעם טאטן פארקערט.

און וואס זאגן דער ווינער און סערדאהעלער רבנים?

[Think and Thank]

וועלכע גדולים?

און וואס האט זיי רביה''ק ז''ל געזאגט? פארוואס קען מען נישט מאכן אן עירוב?

(איך פרעג ווייל איך וויל וויסן, מיין טאטע זז''ג האט אמאל געפרעגט ר' יוסל אשכנזי ז''ל אויב די רבי האט געהאלטן אז מ'קען נישט מאכן קיין עירוב, און ער האט געענטפערט אז די רבי האט יא געהאלטן אז מ'קען מאכן אן עירוב אין וויליאמסבורג, נאר אז עס דארף זיין אונטער אן פארלעסליכע השגחה, אבער בעצם קען מען מאכן,

אבער אז אנדערע גדולים האבן געהערט אנדערש, וויל איך וויסן ווער, און פארוואס, פארוואס טאקע האט די רבי געהאלטן אז דווקא וויליאמסבורג זאל זיין א פראבלעם מ'זאל נישט קענען מאכן)

קאשויער רב, ריח"מ פרידמאן, פריימאנער רב, הבר"מ מסאטמאר, הגה"צ ר' מיכאל בער ווייסמאנדל (כפי עדות תלמידו הגה"צ ר"י מאשקאוויטש), הגה"צ רא"ח שפיצער, פאיער רב, נאנאשער רב, פאפא'ער רב (כפי עדותו של הגה"צ ר' נח אייזיק אלבוים שליט"א מהומנא ששמע מפ"ק), דעברעצינער רב, נירבאטורער רב, הגר"ח קרייזווירטה אב"ד אנטווערפען, הגה"צ רנ"י מייזעלס, מארגערעטענער רב, ר, להבחל"ח אב"ד וואלאווא שליט"א, ועוד.

עיין במשנה הלכות שהבאתי למעלה.

ער דערציילט נאך וואס דער בר"מ האט געזאלט האבן געזאגט ביי א באזוך וואו ער איז נישט געווען, בעת וואס ביידע סאטמארער רבי'ס שליט"א קינדער פונ'ם בר"מ זאגן עדות בשם דעם טאטן פארקערט און די זעלבע איז מעיד הרב ביק שליט"א און נאך.

בכלל, ווען ס'זאל ווען זיין ביידע זייטן עדות וואס האבן אליין געהערט פון רבי'ן, אויף איין זייט הגה"צ בעל משנה הלכות און אויף די אנדערע זייט די אויסגערעכנטע רבנים. ווער וואלט געווען מער נאמן בדעת רביה"ק מסאטמאר?

[Think and Thank]

ער דערציילט נאך וואס דער בר"מ האט געזאלט האבן געזאגט ביי א באזוך וואו ער איז נישט געווען, בעת וואס ביידע סאטמארער רבי'ס שליט"א קינדער פונ'ם בר"מ זאגן עדות בשם דעם טאטן פארקערט.

און וואס זאגן דער ווינער און סערדאהעלער רבנים?

כאניש קיין השגה. איך האב נאר ארויפגעשטעלט נעמען וואס איך קען דיר דערנאך ווייזן פון וואו איך נעם עס, נישט מפי השמועה (אפילו קראנט).

[תינוק הבורח]

דאס איז איין שיטה, פון איין גדול, וואס זאגט ניטאמאל אז דער רבי האט אים געזאגט אז עס איז נישט קיין פראבלעם נאר אז 'ער האלט' אז עס איז נישט קיין פראבלעם לויט'ן רבי'ן. פון די אנדערע זייט זענען דא צענדליגער גדולים וואס האבן אליין געהערט פון רבי'ן אנדערש.

וועלכע גדולים?

און וואס האט זיי רביה''ק ז''ל געזאגט? פארוואס קען מען נישט מאכן אן עירוב?

(איך פרעג ווייל איך וויל וויסן, מיין טאטע זז''ג האט אמאל געפרעגט ר' יוסל אשכנזי ז''ל אויב די רבי האט געהאלטן אז מ'קען נישט מאכן קיין עירוב, און ער האט געענטפערט אז די רבי האט יא געהאלטן אז מ'קען מאכן אן עירוב אין וויליאמסבורג, נאר אז עס דארף זיין אונטער אן פארלעסליכע השגחה, אבער בעצם קען מען מאכן,

אבער אז אנדערע גדולים האבן געהערט אנדערש, וויל איך וויסן ווער, און פארוואס, פארוואס טאקע האט די רבי געהאלטן אז דווקא וויליאמסבורג זאל זיין א פראבלעם מ'זאל נישט קענען מאכן)

קאשויער רב, ריח"מ פרידמאן, פריימאנער רב, הבר"מ מסאטמאר, הגה"צ ר' מיכאל בער ווייסמאנדל (כפי עדות תלמידו הגה"צ ר"י מאשקאוויטש), הגה"צ רא"ח שפיצער, פאיער רב, נאנאשער רב, פאפא'ער רב (כפי עדותו של הגה"צ ר' נח אייזיק אלבוים שליט"א מהומנא ששמע מפ"ק), דעברעצינער רב, נירבאטורער רב, הגר"ח קרייזווירטה אב"ד אנטווערפען, הגה"צ רנ"י מייזעלס, מארגערעטענער רב, ר, להבחל"ח אב"ד וואלאווא שליט"א, ועוד.

ר' מנשה, ברענגט א פארקערטע עדות בשם פאפער רב בדעת הסאטמאר רב.
וכן האחים הרבנים לבית קרויז.
וכן ר' יחזקאל ראטה.
וכן נאמן ביתו ר"י אשכנזי.
ואם כן הוי עדות מוכחשת ואין אנו יודעים דעתו הגדולה.

[איד]

דאס איז איין שיטה, פון איין גדול, וואס זאגט ניטאמאל אז דער רבי האט אים געזאגט אז עס איז נישט קיין פראבלעם נאר אז 'ער האלט' אז עס איז נישט קיין פראבלעם לויט'ן רבי'ן. פון די אנדערע זייט זענען דא צענדליגער גדולים וואס האבן אליין געהערט פון רבי'ן אנדערש.

וועלכע גדולים?

און וואס האט זיי רביה''ק ז''ל געזאגט? פארוואס קען מען נישט מאכן אן עירוב?

(איך פרעג ווייל איך וויל וויסן, מיין טאטע זז''ג האט אמאל געפרעגט ר' יוסל אשכנזי ז''ל אויב די רבי האט געהאלטן אז מ'קען נישט מאכן קיין עירוב, און ער האט געענטפערט אז די רבי האט יא געהאלטן אז מ'קען מאכן אן עירוב אין וויליאמסבורג, נאר אז עס דארף זיין אונטער אן פארלעסליכע השגחה, אבער בעצם קען מען מאכן,

אבער אז אנדערע גדולים האבן געהערט אנדערש, וויל איך וויסן ווער, און פארוואס, פארוואס טאקע האט די רבי געהאלטן אז דווקא וויליאמסבורג זאל זיין א פראבלעם מ'זאל נישט קענען מאכן)

קאשויער רב, ריח"מ פרידמאן, פריימאנער רב, הבר"מ מסאטמאר, הגה"צ ר' מיכאל בער ווייסמאנדל (כפי עדות תלמידו הגה"צ ר"י מאשקאוויטש), הגה"צ רא"ח שפיצער, פאיער רב, נאנאשער רב, פאפא'ער רב (כפי עדותו של הגה"צ ר' נח אייזיק אלבוים שליט"א מהומנא ששמע מפ"ק), דעברעצינער רב, נירבאטורער רב, הגר"ח קרייזווירטה אב"ד אנטווערפען, הגה"צ רנ"י מייזעלס, מארגערעטענער רב, ר, להבחל"ח אב"ד וואלאווא שליט"א, ועוד.

רביה''ק האט געזאגט פאר יעדע פון די רבנים באזונדער אז ער האלט אז מ'קען נישט מאכן אן עירוב?

והעיקר, האט ער געזאגט פארוואס?

[תינוק הבורח]

ועיין עוד בתשובה זו.

[Think and Thank]

וועלכע גדולים?

און וואס האט זיי רביה''ק ז''ל געזאגט? פארוואס קען מען נישט מאכן אן עירוב?

(איך פרעג ווייל איך וויל וויסן, מיין טאטע זז''ג האט אמאל געפרעגט ר' יוסל אשכנזי ז''ל אויב די רבי האט געהאלטן אז מ'קען נישט מאכן קיין עירוב, און ער האט געענטפערט אז די רבי האט יא געהאלטן אז מ'קען מאכן אן עירוב אין וויליאמסבורג, נאר אז עס דארף זיין אונטער אן פארלעסליכע השגחה, אבער בעצם קען מען מאכן,

אבער אז אנדערע גדולים האבן געהערט אנדערש, וויל איך וויסן ווער, און פארוואס, פארוואס טאקע האט די רבי געהאלטן אז דווקא וויליאמסבורג זאל זיין א פראבלעם מ'זאל נישט קענען מאכן)

קאשויער רב, ריח"מ פרידמאן, פריימאנער רב, הבר"מ מסאטמאר, הגה"צ ר' מיכאל בער ווייסמאנדל (כפי עדות תלמידו הגה"צ ר"י מאשקאוויטש), הגה"צ רא"ח שפיצער, פאיער רב, נאנאשער רב, פאפא'ער רב (כפי עדותו של הגה"צ ר' נח אייזיק אלבוים שליט"א מהומנא ששמע מפ"ק), דעברעצינער רב, נירבאטורער רב, הגר"ח קרייזווירטה אב"ד אנטווערפען, הגה"צ רנ"י מייזעלס, מארגערעטענער רב, ר, להבחל"ח אב"ד וואלאווא שליט"א, ועוד.

ר' מנשה, ברענגט א פארקערטע עדות בשם פאפער רב בדעת הסאטמאר רב.
וכן האחים הרבנים לבית קרויז.
וכן ר' יחזקאל ראטה.
וכן נאמן ביתו ר"י אשכנזי.
ואם כן הוי עדות מוכחשת ואין אנו יודעים דעתו הגדולה.

איז דא איינער פון די רבנים וואס האבן געשריבן בכתב אז זיי האבן אליין געהערט מפ"ק אנדערש?

ווייל אלעס וואס דו ברענגסט איז אדער איש מפי פיש, אדער איינער וואס שרייבט אז ער האלט אז ס'וואלט נישט געווען קיין פראבלעם לדעת מרן וכדומה. דו האסט דערווייל נישט געברענגט קיין כתב פון א רב וואס שרייבט אז ער האט אליין געהערט מפי מרן אז מ'מעג יא, משא"כ אויף פארקערט.

[Think and Thank]

וועלכע גדולים?

און וואס האט זיי רביה''ק ז''ל געזאגט? פארוואס קען מען נישט מאכן אן עירוב?

(איך פרעג ווייל איך וויל וויסן, מיין טאטע זז''ג האט אמאל געפרעגט ר' יוסל אשכנזי ז''ל אויב די רבי האט געהאלטן אז מ'קען נישט מאכן קיין עירוב, און ער האט געענטפערט אז די רבי האט יא געהאלטן אז מ'קען מאכן אן עירוב אין וויליאמסבורג, נאר אז עס דארף זיין אונטער אן פארלעסליכע השגחה, אבער בעצם קען מען מאכן,

אבער אז אנדערע גדולים האבן געהערט אנדערש, וויל איך וויסן ווער, און פארוואס, פארוואס טאקע האט די רבי געהאלטן אז דווקא וויליאמסבורג זאל זיין א פראבלעם מ'זאל נישט קענען מאכן)

קאשויער רב, ריח"מ פרידמאן, פריימאנער רב, הבר"מ מסאטמאר, הגה"צ ר' מיכאל בער ווייסמאנדל (כפי עדות תלמידו הגה"צ ר"י מאשקאוויטש), הגה"צ רא"ח שפיצער, פאיער רב, נאנאשער רב, פאפא'ער רב (כפי עדותו של הגה"צ ר' נח אייזיק אלבוים שליט"א מהומנא ששמע מפ"ק), דעברעצינער רב, נירבאטורער רב, הגר"ח קרייזווירטה אב"ד אנטווערפען, הגה"צ רנ"י מייזעלס, מארגערעטענער רב, ר, להבחל"ח אב"ד וואלאווא שליט"א, ועוד.

רביה''ק האט געזאגט פאר יעדע פון די רבנים באזונדער אז ער האלט אז מ'קען נישט מאכן אן עירוב?

והעיקר, האט ער געזאגט פארוואס?

יא, יעדער פון רבנים האט מעיד געווען אז ער האט אליין געהערט מפ"ק. עס זענען דא נאך רבנים וואס האבן געזאגט אדער געשריבן אז זיי האבן געהערט ממקורות נאמנים (א שטייגער ווי האחים האדמורי"ם מסאטמאר שליט"א וואס שרייבן ביידע אז זיי האבן אזוי געהערט פון זייער טאטן הבר"מ), אבער אין די ליסטע האב איך נאר אויסגערעכנט אזעלכע וואס זאגן אז זיי האבן עס אליין געהערט מפ"ק.

נישט יעדער שרייבט אז ער האט געהערט דעם טעם, אבער ווער יא איז עס בדר"כ וויבאלד עס איז עלול צו ברענגען מכשולות אין אזא שטאט ווי ניו יארק.

און בנוגע וואס אייער טאטע האט געהערט פון ר' יאסל אשכנזי, איז דא א מכתב פון אים וואס זאגט כמעט די זעלבע זאך נאר מיט א קליינע קנייטש אנדערש, וואס דאס וועט מסביר זיין אז די קליינע אי דיוק טוישט דעם גאנצן בילד (די אונטערגעליינטע האב איך געמאכט):

[איד]

נישט יעדער שרייבט אז ער האט געהערט דעם טעם, אבער ווער יא איז עס בדר"כ וויבאלד עס איז עלול צו ברענגען מכשולות אין אזא שטאט ווי ניו יארק.

הייסט אז די רבי האט אויך געהאלטן להלכה אז מ'קען בעצם מאכן אן עירוב

נאר די רבי האט מורא געהאט פון מכשולות

(לפי זה, איינמאל מ'האט יא געמאכט אן עירוב איז עס כשר אפי' לפי דעם רבי'ן)

[יאיא]

ביסט גערעכט איך האב זיך טאקע טועה געווען, ער האט דאס געשריבן אויפ'ן ברוקלין עירוב, וכנ"ל.

וועלכע פאפא דיין האט אינטער געשריבען אויפ'ן ברוקלין עירוב ?

הגאון האדיר ר' גבריאל ציננער שליט"א בעמח"ס נטעי גבריאל ומחשובי תלמידי הרה"ק מפאפא זצ"ל

ר' גבריאל האט אונטער געשריבן אויף וואס??
ליין איבער אויף וואס ער שרייבט אונטער

אויב אלעס דא קען מען גלייבן אזוי ווי דאס קען מען קיין ווארט נישט גלייבן דא

איך בין אים געגאגען פרעגן זאגט ער
ער האט די עירוב קיינמאל געזען
ער זאגט אז מען קען מאכן אן עירוב און גרויסע שטעט אזוי ווי ברוקלין און אויך אין ווארשע
אבער ס'דארף האב א גוטע הכשר פון א געהעריגע דיין/רב

ער זאגט אז ס'איז א שפיצל פון זיער זייט צי עס לייגן ביי די ראבינקעל טיעם אויף זייער סייט אבער ס'שטייט נישט אז ער געט א הכשר דערויף