אליעזר קרויס, אקטועלע אנאליזן אויף 'קול מבשר'

[להגדיל הטראסק]

כ'האב אויסגעהערט א שיינע חלק פון זיין מעסעדזש

דאס אריינלייגן די הייליגע חשמונאים און סאטמארער רבי, קדושים ושרפי מעלה וואס זענען געווען כל כולם לשם שמים, אין א גאנצע שיטה פון יא עסטעבלישמענט נישט עסטעבלישמענט.

אויסער די אומ'כבוד פון זאגן אזא זאך ברבים, איז עס פשוט נישט אמת! ווען איינער גייט מיט א רעגן מאנטל ווען עס רעגנט גייט יענער בשיטה מיט א רעגן מאנטל? ניין! ער גייט מיט א רעגן מאנטל ווייל יעצט רעגנט! באלד גייט נישט רעגענען גייט ער עס אויסטון!

די הייליגע חשמונאים האבן לוחם געווען מלחמות ה'!!!, דער הייליגער סאטמארער רב האט געטון וואס דער אייבערשטער האט פארלאנגט!!! כל כולם לשם שמים!!! גראדע האט עס איינמאל געהאט א צורה פון אנטי עסטעבלישמענט, און אנדערע מאלן פראו עסטעבלישמענט, אבער נישט ווייל זיי האבן געהאט עפעס א שיטה אין עסטעבלישמענט! זיי האבן געהאט א שיטה צו טון דעם רצון ה' באמת, און יעדע מיטל וואס זיי האבן איינגעזעהן פאר ריכטיג לעשות רצון הבורא האבן זיי גענוצט!!! אפגעזעהן אין וואספארא צורה!!!

[Headquarters]

[דער תהלים איד]

די חלק פון די חשמונאים ליגט אויף קול מבשר? איך גלייב נישט

שמעתי אז די חלק פון חשמונאים איז שוין ארויסגעשניטן אויף קול מבשר צוליב די התעוררות.

ב"ה פאר דעם.

ר’ אליעזר האט נישט קיין מטרה אז עס זאל זיין אנטי’ס אין יעדע פלאץ. ער האט א מטרה אז די עולם גולם זאלן נישט מורא האבן פון עסטעבלישמענט, און וויסן אז עס פאסירט גארנישט צו ווערן וועגן דעם אנגערופן א אנטי.. דעטס אלל.

דו רעדסט פון מטרות, איך ליג נישט אין זיין מח.

איך רעד פון וואס "ער זאגט", שווארץ אויף ווייס.

און דאס איז טאקע זיין פוינט בנוגע די חשמונאים וכו’ וכו’ וואס האבן אויסגעשריגן מי לה’ אלי אפילו עס איז געווען אקעגן עסטבלישמענט.

ער זאגט נישט "זיי האבן לוחם געווען 'אפילו' ס'איז קעגן עסטעבלישמענט".

ער זאגט אז דא זעט מען אז "עס מוז אלעמאל זיין אנטי'ס".

- וואו זאגט ר’ אליעזר אז דער טריגער איז געווען אנטי???... דו זוכסט בכל הכח אריינצולייגן ווערטער וואס ער זאגט נישט?
ער זאגטאז דאס זענען זיי געווען דעמאלטס! מציאות!

סוי פארוואס זאגט ער נישט א ראי' פון היטלער קעגן רוסלאנד?

ער זאגט זייער קלאר דאס וואס איך שרייב. רח"ל.

ער מיינט צו זאגן אז מענטשן ווילן נישט טראכטן אליינס, זיי ווילן לעבן פונעם געבוירן ביזן שטארבן אויף א קאנוועיער בעלט מיט פונקטליכע אינסטראקשענס וואס צו טון אויף יעדע פרט אין לעבן

עגעין.

איך באצי מיך אויסדרוקליך נישט צו "וואס ער מיינט צו זאגן", נאר אך ורק צו "וואס ער זאגט".

ער זאגט דברים שאסור לאומרם, און ער זאגט סברות וואס פאסט נישט פאר א טיפש צו זאגן.

דו האלטסט טאקע אז ווען איינער זאגט אז מ'דארף אליינס טראכטן וואלט איך אים אפגעפרעגט? איך בין עפעס קעגן טראכטן אליינס? דו קענסט מיך?... כנראה נישט. הגם ביי טראכטן אליינס איז אויך דא א גרויסע פראבלעם אז א מערהייט מענטשן האבן נישט דעם חוש צו וויסן און פארשטיין אויב זיי טראכטן גוט, און א ריזן פראצענט מענטשן לעבן אין דינייעל אויב זיי טראכטן אליינס, באט דיס איז נאט די דיסקאשן.

רבי אליעזר'ס מאטא איז: פיר אליינס דיין לעבן. לעב נישט ווי א ראבאט. בכלל נישט אראפרייסן דעם סיסטעם, אבער יא אראפרייסן די ראבאטישקייט.

סארי, ער זאגט באריכות גדול אז "עס מוז זיין אנטי עסטעבלישמענט" מענטשן.

ער זאגט "נישט" אז ס'מוז זיין מענטשן וואס טראכטן אליינס. ער זאגט "נישט" אז ס'מוז זיין אויפריכטיגע מענטשן וואס גלייבן נישט יעדע זאך וואס די עסטעבלישמענט זאגט.

ער זאגט אז עס מוזן זיין "אנטי'ס", אפילו ס'איז נישט געשמאק. בלשון אחר: עס מוז זיין פערדן, ממילא ווערטס נישט גערעגט אז איך רעד ווי א פערד, ווייל דאס האט סאטמאר רב און סקולענע רבי אויסגעלערנט, און אזוי האט זיך כלל ישראל געבויט דורי דורות. (רח"ל מהאי דעתא)

די ערשטע מאוומענט פון ביליגע שטריימלעך איז געקומען אין תשס"ו פון עטליכע בחורים אין ישיבה אויף בארדיטשוב אין קרית יואלישיבה,
די רעדסט פון יארן שפעטער ,
חיים יואל דים איז געווען די פאיאניר , סאיז געווען $1200 א שטריימעל

קען זיין ביסט גערעכט בנוגע די שטריימלעך.

און אויף וויפיל האט עס מצליח געווען?

איך באצי מיך צו די מאסיווע רעוואלוציע אינאיינעם מיט'ן גרויסן "חתונה תקנות" פראקלאמאציע ביי א מעמד אין וויליאמסבורג, איך דענק נישט קיין דעיט.

[פנחס דוד לעבאוויטש]

יא שוידערליך. נעמען די הייליגע מסירות נפש פון ראשונים כמלאכים און אריינלייגן אין פראסטע אנטי עסטאבלישמענט איז שוידערליך

און אויך שקר וכזב

נאכדערצו ווען מען זעהט וועמען עס באדערט די שמועס...

איך קען עגריען איין זאך: ער האט זיך נישט גוט ארויסגעברענגט פאר מענטשן וואס האלטן פארקערט!

פינטל.

ס’איז נישט אז אלעס עגריסטו מיט אים, און דא ביסטו געווארן אויפגעשוידערט... נאר ענקערע מהלך המחשבה איז אזוי כרחוק מזרח ממערב אז מען מוז זיך באנוצן מיט א אידישקייט שלייער.

איך וויל הערן פון איינער וואס עגרי’ט מיט ר’ אליעזר אויף זיינע זאכן און קען אמאל דיסעגריען - אז יענער זאל דא ווערן אויפגעשוידערט!

אתה יצרת באדערט נישט....

[פנחס דוד לעבאוויטש]

ביי דע וועי, ווער עס קען פועל’ן ביי ר’ אליעזר צו עפענען א ניק דא...

[aitch]

ביי דע וועי, ווער עס קען פועל’ן ביי ר’ אליעזר צו עפענען א ניק דא...

די ביסט דא העיר טא סטעי???

[פנחס דוד לעבאוויטש]

ביי דע וועי, ווער עס קען פועל’ן ביי ר’ אליעזר צו עפענען א ניק דא...

די ביסט דא העיר טא סטעי???

דהיינו?

[פרישטאג]

לאמיר קודם רעדן פון נישט מאכן קיין תנאים

איך בין מסכים. אויב איינער פון די 5 אנדערע איז נישט מסכים וואס זאל איך טון? יעדער מאכט א תנאים און יענער ערווארט איך זאל נישט זיין אנדערשט

די מציאות האט געוויזן אז א מענטש וואס וויל באמת עפעס האט די ווייב אויף זיין זייט

די מציאות איז אזוי ביי א שיינע פראצענט אבער נישט ביי יעדעם און אויך נאר מיט געוויסע תנאים

קענסט ווייטער צאלן פינף אלפים פאר א לעכל אין שטאט, חתונה מאכן כאחד הנגידים, זיך באדן אין חובות, און זאגן וואס קען איך טון, מיין ווייב וויל אזוי. זיי קלוג, זיי נישט גערעכט.

איך קען אויך מופן צו א פלאץ וואו מיין ווייב אדער איינער פון מיינע קינדער גייט זיין מיזרעבל. איך קען זיך אויך גט'ן און נישט צאלן טשיילד סאפארט און וואוינען אין א האומלעס שעלטער נעבן וויליאמסבורג און די לעבן וועט גארנישט קאסטן

אויך קען איך וואוינען אין א לעכל ווייל דאס איז מיין טשאויס און חתונה מאכן ווי א נארמאלער מענטש ווייל די תקנות ערמעגליכן עס

אויב מיין מחותן וויל זיך אויפרייסן קען איך אים זאגן איך מאך חתונה לויט די תקנות און דו קענסט אליינס צאלן די איבעריגע

ווילסט עס נישט רופן תקנות? האסט טראומא פון די ווארט אדער ביסט פשוט אנטי עסטאבלישמענט און קענסט נישט לאזן יענער זאל דיר איינטיילן? רוף עס א צווייטע נאמען

און אויב דו וועסט פירן א לעיזער קרויס לייפסטייל וועסטו נישט האבן קיין שוועריגקייטן בכלל מיט דיין ווייב און קינדער, זיי וועלן זיין צוגעוואוינט דערצו. אז מען קוקט נישט אויף יענעם, מען קוקט וואס אונז קענען עפארדן, אויב וועסטו אויסלערנען דיין קינד צו וואטשן א הוט און נישט קויפן א נייע יעדעס יאר וועסטו בכלל נישט האבן א שוועריגקייט צו קויפן א ביליגע שטריימל.

איך פיר שוין א נארמאלע לייפסטייל פון פאר קול מבשר האט זיך געעפנט. איך האב א ביליגע שטריימל. יעדע פעני וואס מען גיבט אויס איז אויסגערעכנט

איך דארף נישט צוקומען צו אויבער חכמים און בעלי מידות רעות וואס נוצן ציבור שוואכקייטן זיך צו בויען

מענטשן וואס טראכטן אליינס גייען די ארומיגע פאר טעראפי? א לאטקע אן קיין דעקונג, אויב אזוי דארף די גאנצע פאריגע דור גיין פאר טעראפי..

א מענטש וואס טראכט אליינס און עפעס וואס זיין גרויסע מח פארטייט נישט איז איבעריג איז א שלעכטער צו זיינע ארומיגע

אגב, האסטו זיך בכלל נישט באצויגן צום פאקט אז האלב כלל ישראל באלאנגט נישט צו קיין קהילות.

נו וועגן דעם? דארף מען אראפרייסן די וואס מאכן תקנות?

דו ענטפערסט אבער נישט וואס איך פרעג.

ווען איך זאג אז האלב אידן באלאנגען נישט צו קיין קהילות, מילא זאלן זיי זיך בעסער נעמען אין די הענט אריין, ווייל פון די קהילות האבן זיי גארנישט, פרעגסטו פארוואס ער רייסט אראפ די תקנות...

ווען איך זאג אז די גאנצע פאריגע דור האט אזוי געלעבט, זאגסטו רענדאמלי אז א מענטש וואס טראכט אליינס און עפעס וואס ער פארשטייט נישט איז איבעריג, איז א שלעכטער צו זיינע ארומיגע...

שפעטער זאגסטו אז דו אליינס לעבסט א אויסגערעכנט לעבן...

וואטעווער....

והעולה על כולנה זאגסטו קלאר אז דו האסט נישט די קאנפידענס צו זאגן פאר די מחותן אז דו ווילסט נישט מאכן קיין תנאים, אבער אויב האט עס די ווארט תקנות קענסטו זאגן איך פאלג די תקנות...

רבי אליעזר וואלט זיך מחי' געווען מיט אזא תגובה, ממש הוא אשר דיברנו, איך פאר מיר האב נישט קיין לעבן, איך האב נישט קיין ברעקל קאנפידענס צו טון עפעס נאר אויב יעדער טוט אזוי.

פארשטייט זיך אויך מיט גאנצע הסברים, מען דארף זיין נארמאל, נישט קיין אויבער חכם, די מציאות איז אבער אז אויב דו געווינסט די לאטערי פון 1.2 ביליאן האסטו מער נישט קיין פראבלעם מיט גארנישט, דארפסט מער נישט זיין קיין נארמאלע מענטש. דו לאכסט פון אלע דיינע חברים וואס מאכן חוזק פון דיר, רבי אליעזר איז איין זאך אנדערש ווי דיר, ער איז קאנפידענט צו זאגן זאכן פאר זיין מחותן אויך אן געווינען די לאטערי. די עשירים האבן נישט נישט קיין פראבלעם צו טון וואס זיי ווילן, זיי קאנפידענט מיט דיר, דעטס אלל.

און וואס מיינסטו גייט געשען ווען דו גייסט מעלדן פאר דיין מחותן אז מען גייט ליינען תנאים ביים טעלער ברעכן? די מחותנתטע וועט קרומען מיט די נאז, אבער דעטס איט, א טאג שפעטער וועט דיך נאך די מחותן קאלן באדאנקען.

איי געסס דו טייטשט אין דבר העומד בפני הרצון חוץ האשה והמחותן, אקעי.

[נקודות טובות]

שרעקליך! שוידערליך! השכלה ממש !

די הארץ באכעט ווען איינער רעדט קעגן די עסטעבלישמענט און מען לייגט עס אריין אין אידישקייט...האסט ליב די סיסטעם, דעטס אלל...

ער מיינט צו זאגן אז יעדער וואס האט געטון וואס איז ריכטיג לאורך היסטאריע איז געווען באשמוצט און אקעגן רוב כלל ישראל, די חשמונאים האבן נישט געהאט דעם רוב מיט זיך, ניטאמאל א פראצענט, אבער פון זיי לעבט היינט כלל ישראל. קענסט מיר אפשר זאגן די לשון וואס זיי האבן גענוצט? מי לה' אלי. אז דו האלטסט מיטן אייבערשטן קום מיט אונז. א קליין הייפעלע אידן אקעגן דעם דעת הקהל. זיי האבן נישט געזאגט לאמיר זיין די רוב.

מרדכי הצדיק איז געווען א יחיד קעגן גאנץ כלל ישראל, ויזעק זעקה גדולה ומרה, ווי רבי שאול יצחק בשעתו, יעדער האט געלאכט פון אים, גאנץ כלל ישראל האט זיך באטייליגט ביים סעודת אחשורוש, אידן יראים ושלמים, און ווער האט געראטעוועט כלל ישראל?

סאטמאר רבי איז געקומען קיין אמעריקע און געגאנגען אקעגן דעם גאנצן שטראם, עס איז געווען א אסיפת רבנים דעמאלטס ווי מען האט אים געוואלט מחרים זיין, ווער האט אים געוואלט מחרים זיין ? רעפארמער? ניין, היימישע רבנים, חסידים און ליטאים. די גאנצע עסטעבלישמענט, יעדער האט געזאגט אז ער איז א שונא ישראל און ער האט זיך נישט דערשראקן, אחד היה אברהם. און ער איז גערעכט געווען.

אגב, ס'איז דא א שמועס פון סאטמאר רבי ביי א התאחדות הרבנים אסיפה ווי ער איז מסביר אז די טעות פונעם רב הכולל פארוואס ער האט נישט מצליח געווען אין אמעריקע איז ווייל ער האט געוואלט איבערמאכן דעם סיסטעם, טוישן יעדעם, האט דער רבי געזאגט אונז טוען אנדערש, מען עפנט קליין, אבער וואס איז ביי אונז איז שמן זית זך, ארגינעלע אידישקייט. און צום סוף וועט עס שוין איבערינען צו די גאס, וכך הוא.

מיט וויפיל אידן איז רבי יוסף חיים זאנענפעלד געגאנגען צום כותל מחרים זיין הרב קוק? ניטאמאל צוויי מנינים, פון גאנץ ירושלים, קוק נאך היסטאריע, וועסט זיין שאקירט.

א פלא אז מען דארף מסביר זיין אלף בית פאר סאטמארע חסידים, ביי אונז האט מען געפילעוועט מיטן אחד היה אברהם, אז מען קוקט נישט וואס די רוב טוט, די רוב קען זיך טועה זיין. דאס איז די יסוד, דעם רבין'ס ספרים זענען פול דערמיט.

הונדערט פראצענט אז די ערליכע אידן זענען געווען אקעגן די עסטעבלישמענט,אפשר נישט בשיטה, אבער זיי האבן בכלל נישט געהאט א אמונה פשוטה אין עולם גולם, נישטא קיין ספק דערין, קענסט עס רופן פרא תורה, קענסט עס רופן וויאזוי דו ווילסט, זיי האבן נישט געהאט די רוב, נישט די צייטונגען, נישט די דעת הקהל, זיי זענען געווען אראפגעקוקט און אויסגעשפיגן. פאקט.

דאס איז אלעס לגבי אידישקייט, אבער רעדן קעגן תקנות פון קהילות האט קיין שייכות מיט אידישקייט, ס'איז די עסטעבלישמענט ווס. די אנטי עסטעבלישמענט. פינטל. ברענג נישט אריין קיין אידישקייט דא.

כמנהגי מאז ומקדם ווען איך טרעף א פרישע ניק וועל איך אים קודם אויפנעמען מיט א ברייטע שלום עליכם. איז קודם כל שלום עליכם, יהא בואכם לברכה!
איך האף אז מיר זאלן דא אינאיינעם קענען פארברענגען און הנאה האבן.
איין טובה בעט איך, ביטע לאמיר זיך האלטן צום נושא, און נישט אריינפארן אין צאלאזע דיבאטעס פון שמתות וחרמים וכו' וכו'.

יעצט צום ענין. וואו אין מיינע ווערטער האסטו געזעהן אז איך פראביר צו פראטעקטען עסטעבלישמענט? פארוואס מיינסטו איך ווער געטריגערט פון איינער וואס גייט קעגן די סיסטעם? איך האב שוין אויבן געשריבען אז איך האב נישט קיין שום פראבלעם ווען דער יחיד גייט נישט מיט'ן סיסטעם ווען ער שפירט אז עס איז נישט פאסיג פאר אים. אדרבה, זאל ער טוהן וואס ער האט צו טוהן. מען טאר נישט לאזן די לעבן ווערן דיסטרויד צוליב דרויסענדיגע דרוק.

נאר וואס? די העצערישע אנטי מענטעליטי איז ביי מיר פארפיינטעט. דו טוה וואס דו ווילסט, אבער לאז במנוחה כל הקהל הקודש! וואס פעלט אויס צו מסביר זיין פארן ציבור ווי ראנג זיי זענען? דזשאסט טוה וואס דו האסט צו טוהן און גיי ווייטער! די קאנסטענט האקן אויף די סיסטעם און זוכן וואו נאך מען קען קריטיקירן איז וואס נערווירט מיר.

דו מיינסט טאקע אז איך טוה נישט אנדערש ווי די סיסטעם אין געוויסע זאכן? יעדער האט זיך זיינע זאכן אין וואס ער איז דיפרענד. און אויב איינער פרעגט מיר אן דערוועגן זאג איך אים זייער פשוט אז דאס איז וואס ארבעט פאר מיר. איך האב קודם פראבירט די אנדערע וועג און עס האט נישט געקלאפט. דא ענדיגט זיך די קאנווערסעישן. און אויב יענער זאגט מיר ביסט אן אויבער חכם, SO BE IT. איך בין נישט דא צו דיבאטירן און איבערמאכן יענעם. אז יענער וויל נישט איז נישט.

אבער איינער וואס קומט כסדר אויפקלערן דעם עולם ווי נעריש עולם גולם איז, איז סופו מוכיח אז אפילו מתחילה טוט ער נישט וואס ער טוט ווייל עס איז אים געשמאקער, נאר ער קריכט סתם אויף די גראדע ווענט כדי צו טרעפן וואו ער קען זיין דיפרענד. און די סיבה דערצו איז ווייל ער איז אזוי insecure אז ער דארף כסדר זיך נאכאמאל סעקיורן מיט דעם וואס ער טוט עפעס דירפרענד. ער דארף נאך אסאך מער צוקומען צו די acknowledgement פונעם המון, ווי דער עוורידזש מענטש וואס גייט מיטן סיסטעם. ער לעבט אויף דעם! ער שפירט זיך געקלאפט און נישט סעקיור, ממילא ווערט ער אן אויבער חכם, קאמענטירט דער עולם, קלערט ער אויף, שפירט ער זיך בעסער אויפן מינוט, וחוזר חלילה. ס'איז פלעין א קראנקע העביט און א קראנקע מענטעלעטי מיט וואס טעראפיסטן דיעלן טעגליך. ס'איז א טיפיקעל גייסטישע פראבלעם.

איך געדענק איך בין אמאל געזיצן מיט איינעם און יענער האט נישט אויפגעהערט צו אראפרייסן סאטמאר. נאך א האלבע שעה פרעג איך אים, דו קענסט מיר אפשר זאגן אמת'דיג וואס דיין פראבלעם מיט סאטמאר איז? זאגט ער מיר יא! די סאטמארע הערן נישט אויף אראפרייסן אנדערע מענטשען! זאג איך אים אינטערעסאנט, איך זיץ מיט דיר א האלבע שעה דא און דו הערסט נישט אויף אראפרייסן סאטמאר, אבער איך אלץ סאטמארער האב נאך קיינעם נישט אראפגעריסן דא....

כאפסט וואס דא קומט פאר? מען רייסט אראפ סאסייעטי וואס האט נישט קיין זעלבסשטענדיגע מיינונג, און דארפן כסדר צוקומען צו וואס סאסייעטי זאגט. נישט כאפענדיג לעבסטו נאך אסאך מער אויף די קאמענטס פונעם סאסייעטי. איינמאל דו האסט נישט די סאסייעטי, ביסטו אויס אויבער חכם, פארלירסטו דאך דיין גאנצען שויות!

ס'זענען דא מענטשען וואס זענען מקפיד אויף סוף זמן תפלה א גאנצע וואך און אויך שבת. און עס זענען דא מענטשען וואס נישט נאר זענען זיי מקפיד נאר זיי זענען אויך מקפיד כסדר צו אויפווייזן פאר אנדערע אז שבת איז גארנישט אנדערש. יעצט, דאס איז דאך כולי עלמא מודי אז ע"פ הלכה איז טאקע א גרויסע פראבלעם. אין שלחן ערוך ונושאי כלים איז נישטא קיין חילוק פון שבת און די וואכן טעג. אבער דו ווייסט דאך אויך אז אין גאר אסאך חסידישע הויפן האט מען שבת נישט מקפיד געווען, וואס איז דיין פוינט פון אויפווייזן פארן גאנצען שטאט אז זיי טרעטן אויף די הלכה? אז דו ווילסט זיין א מחמיר, טרעף דיר א מנין וואס דאווענט פריער. אבער וואס ווילסטו פון כל הקהל הקודש?

ביז אהער האב איך גערעדט אין דזשענערעל נישט פון דעם קרויס דירעקט. יעצט לאמיר גיין אויף א מינוט צו אים דירעקט.

איך האב דעם קרויס אויסגעהערט עטליכע שמועסן עטליכע יאר צוריק נאכדעם וואס א חבר מיינער האט מיר געזאגט אז עס איז א מאסט ליסען. דעמאלטס איז ער געווען פארנומען מיט דעם אז אידן זאלן גיין ארבעטן פאר ups. וואס זאל איך אייך זאגן? די גאנצע שמועס זיינער האט זיך אין מיינע אויערן געהערט ווי איינער זאגט ווי אזוי קען איך זיין דיפרענד! ביז ups איז נישטא קיין אינדעסטרי וואו עס ליגט א פאטענציאלע הצלחה פאר היימישע אידן? מען מוז דוקא גיין צו זאכן וואס הייבן ברעמען ביי מענשטען? די תירץ איז יא! ווי לאנג ער קומט אויף מיט איידיעס וואס יענקל און פייבל קומען אויך אויף מיט, איז ער נישט לעזער קרויס. ער איז נאר לעזער קרויס ווען ער קומט אויף מיט א ווילד פרעמדע געדאנק! ער דארף זיין יוניק! די יוניקנעס איז וואס ער זוכט!

דו מיינטסט אז איך בין אין שטיצע פון טייערע חתונות? חס ושלום! האב איך א פראבלעם אז יעדער זאל חתונה מאכן לויט זיין סטאנדארט? עה, אלץ מיך אויס מאך חתונה אין דיינונג רום אויב דו ווילסט. איך האב נישט קיין שום פראבלעם. דו קענסט חתונה מאכן אין דיינונג רום אפילו אויב דו האסט יא געלט. טוה ווי דו פארשטייסט. אדרבה, ווי איך האב געשריבן אין אן אנדערע טעמע בין איך שטארק ביי די מיינונג אז שמחות דארפן זיין ווי קלענער, ממש נאר די נאנטע משפחה. אז נישט פארלירט עס די היימישקייט.

אבער דו קענסט מיר זאגן א סיבה פארוואס איינער זאל אראפרייסן כינור דוד און כרם מנחם, אויב נישט ווייל דאס איז פונעם סיסטעם? קענסט מיר זאגן פארוואס איינער זאל אראפרייסן ביליגע 300 דאלער א סקווער פיס דירה אויב נישט ווייל דאס איז סיסטעם? ניין! נישטא קיין תירץ! ער לעבט אויף די כסדר'דיגע האקן אויפן סיסטעם! ווי לאנג עס איז נישט עפעס דראסטיש דוגמת גיין מיט א פרויערישע קאוט, וכו' וכו', איז ער נישט העפי! ער מוז כסדר זיין דירפענד! און צוליב דעם האב איך געשריבן אויבן אז ער איז א דיסטרויער. ער האט נישט קיין וויזיע ווי אזוי יא, ער קען דיר נאר טרעפן לעכער אינעם סיסטעם. שכח! לעכער קען יעדער טרעפן, א HERO וועסטו זיין ווען דו וועסט טרעפן די סעלושען וואס ארבעט! דאס אז די חרבן איז אז יעדער לעבט פאר יענעם ווייסט דאך יעדער, און יעדער ווייסט אז די מקור פון די פראבלעם קען נישט געטוישט ווערן מיט חתונה תקנות.

@שאינו יודע לשאול האט דא לעצטענס געקוואט לעזער בערך ווי פאלגענד. הייסט איך בין חוזק ווייל איך האב עפעס פראבירט. דו ביסט סוקסעספול ווייל דו האסט נאך גארנישט פראבירט? איך הער די לאגיק דערפון. איך @נקודות טובות וועל דיר זאגן יא! דו ביסט חוזק! דאס אז עס איז דא א פראבלעם ווייסט יעדער! דאס אז מען דארף טרעפן א סעלושען ווייסט אויך יעדער! דאס אז די סעלושען וואס דו האסט געברענגט צום טיש איז נישט ריאליסטיש האב איך דיר געקענט זאגן פאר דעם! סא יא, דו ביסט חוזק! נאכן זיך עקשנ'ען פאר 5 יאר אז דו האסט די סעלושען און איך שריי אז דו ביסט סתם אן אנטי עסטעבלישמענט פיגור און דו קענסט נישט סוקסידן, און עס שטעלט זיך ארויס אז איך בין גערעכט געווען ביסטו א חוזק! יעצט שטיי מיר ביידע אייניג אז מען קען גארנישט טוהן מער ווי בויען א שפיטאל. דו האסט דיך געבויגן צו מיר, נישט איך צו דיר! יא, דו ביסט חוזק! דו ביסט געקומען מיט א פארטיגע פלאן ווי אזוי דו גייסט פיקסען די וועלט, און ביסט דורך געפאלן! עס איז צייט אז דו זאלסט איינזעהן אז כינור דוד און כרם מנחם איז יא די לעזונג!

וואס מיך האט אזוי אויפגעשאקעלט איז אז אנשטאט א מענטש זאל זאגן יא מורי ורבותי איך בין אן אינסעקיור מענטש, איך בין זייער low אין סעלף קאנפידענס און איך דארף כסדר צוקומען צו נעגעטיוו עטענטשען, און נאר אזוי פיל איך אז איך בין עפעס ווערד. קומט מען און מען איז מגשם דאס גאנצע יהדות! שומו שמים! דו ביסט מדמה דיין וואסער געמאלענע פאדקעסט צו די פלאם פייער מי לד' אלי פון די פינטעלע איד?? דו שעמסט דיך נישט? דו האלטסט אז מען דארף חתונה מאכן אנדערש? איך הער. אבער ווייל דו ביסט קעגן עסטעבלישמענט מיינט אז דו ביסט גערעכט? אויב זאל יעצט אנקומען א צווייטע שוטה און אנהויבן פרעדיגען אז מען דארף גיין מיט א זאקן אויפן קאפ, וועט ער זיין גערעכט ווייל ער איז פון די מיעוט? אזוי גייט עס? די מיעוט איז אלעמאל גערעכט? סא אפשר איז לב טהור יא גערעכט? אלעס פארוואס? ווייל די חשמונאים זענען געווען רבים ביד מעטים? דער אנטי עסטעבלישמענט פיגור איז אלעמאל גערעכט ווייל סאטמאר רב איז געווען אנטי עסטעבלישמענט? דו וויסט וויפיל ביליגקייט ליגט אין אזא סטעיטמענט?!

די וועלט פארציילט אז עס איז אמאל אריינגעקמען א איד צו זיין רבי'ן און ער האט אים געזאגט אז ער האט געהאט א גילוי מן השמים אז ער איז משיח. די רבי קענעדיג דעם איד האט געוויסט אז ער איז נישט אינגאנצען משוגע, און ווי אויך אז ער האט משפחה וואס וועט זיך שעמען מיט דעם. האט אים די רבי מיט חכמה גענטפערט, אמת טאקע, איך ווייס אויך אז דו ביסט משיח, אבער וואס זאל מיר טוהן אז ליידער איז נאך נישט געקומען די צייט אז דו זאלסט נתגלה ווערן ברבים. לאמיר עס האלטן בסוד צווישן מיר און דיר ביז עס קומט די צייט אז דו זאלסט נתגלה ווערן.

הנוגע לענין. נישט יעדע זאך וואס מען טוט אנדערש ווי אנדערע דארף מען מאכן א מצב און פארציילן. טוה וואס דו האסט צו טוהן, און גיי ווייטער.

[ובחרת בחיים]

@שעפעלע

לאמיר עס מאכן אביסל מער סימפל. אליעזר קרויס איז סך הכל א מענטש. נישט דאס איז דער שמועס דא.

איך האב גערעדט מיט איהם פריוואט אפאר מאל, און איך האב מיין מיינונג אויף איהם. האלסט אנדערש? ס'איז נישט משנה.

מען קען וויינען ווי די ווארטסט אויף א סעלושען פון לעיער קרויס ,ביזדערווייל מאכסטו חתונה פאר 100 אלפים, ווען 250 מחותנים אין קרית יואל מאכן יערליך חתונה פאר 50 אלפים !
סא ווער שטייט בעסער?
איך רעדט פון פאקטן !!!!!
נישט קיין חלומות !!!
וועק דיך אויף פון שלאף ביטע

איך ווארט נישט אויף סעלושען פון לעיזער. און גוט טוען די אידן וואס מאכן חתונה פאר 50 אלפים. 100%

סך הכל זאג איך אז עס אשאד דאס וואס אנשטאטס מסדר זיין דעם פראבלעם משרשו, בויט מען א שפיטאל נעבן דעם בריק.

איך פארשטיי נישט פארוואס בויען א ביליגע זאל הייסט א שפיטאל נעבן דעם בריק. איז דא עני מהלך אז א חתונה נאכט זאל זיין ביליגער ווי 3,700? אדרבה, שטעל דו מיר צוזאם א פלאן פאר די חתונה נאכט וואס איז ריאליסטיש, און קום אן צו ווייניגער ווי 3,700 פארן נאכט.

איי וועסטו פרעגן, אז אנשטאט באצאלן א חתונה זאל וואו מען קען חתונה מאכן פאר ביליג זאל ר' דוד עקשטיין געבן שמועסן אויף קול מבשר איבער די וויכטיגקייט פון טראכטן זעלבסטשטענדיג? וועל איך דיר זאגן אז חס ושלום! וואס וועלן תושבי קרית יואל פארדינען פון דעם אז צוויי מענטשען וועלן זיצן און מאלן וואסער אויף קול מבשר? אנשטאט זאל ר' דוד ספענדן זיין צייט און כח צו טוהן זאכליך און ווייטער העלפן אידישע קינדער.

פון מיין קוק ווינקל איז די חתונה מאכן קריזיס א תוצעה פון אן איידענעטי קריזיס
מענטשן זענען נישט געזונט און צופרידן מיט זיך און פרובירט צו זיין איינער וואס מ'איז נישט.

תקנות אדרעסירט דאס נישט.

אבער ח''ו, ר' דוד עקשטיין זאל ווייטער טוהן וואס ער טוט.

[ובחרת בחיים]

מה שאין כן די עצה פון טוישן די מענטשהייט, האט א היסטאריע פון סוקסעס. יא?

► Show Spoiler

די ברענסט ארויף א גוטע נקודה.
מיט דעם נקודה מאכסטו אבער קלאר נאך עפעס. אונז זעה מיר נישט דעם פראבלעם פאר די זעלבע וויכטיג.

און לאמיר זיך מסביר זיין מיט אביסל היסטאריע.

און די כ' יארן זענען פילע שוהלן ארום אמעריקע אדורך א קריזיס.
די עלטערע דור זענען ארויף צו דעם עולם שכולו טוב, און דער יונגער עולם האט נישט געהאלטן ביי גארנישט.
פילע שוהלן זענען דעמאלץ ליידער אפיציעל געווארן רעפורם שוהלן. די סיבה? צו האלטן דעם יונגער דור ביי אידישקייט.

א געוויסע רב אין אטלענטע דזורדזיע האט בשום אופן געוואלט הערן דערפון ביי די שוהל מיטינג.
''מען דארף ראטעווען דעם יונגער דור'' האט דער שוהל פרעזידענט געהאקט אויפן טיש.

''די קענסט נישט ראטעווען דיין פאציענט מיטן איהם הארגענען'' איז געווען דער רב'ס ענטפער.

''די קענסט נישט טוישן די מענטשהייט'' איז דער פרעזידענט געווארן רויט פאר כעס. ''אויב די גייסט ווייטער אזוי, וועסטו דארפן פארמאכן די שוהל!''

פעסט פארווערד אזא 60 יאר און די איינציגסטע שוהל וואס שטייט נאך אין אלטאנטע פון יענע צייטן, איז טאקע די שוהל.


וואס האט דער רב געזעהן אנדערש ווי רוב אמעריקאנע אידן פון יענע דור ראטעווענדיג פילע אידן פון די אמעריקאנע שמעלץ טאפ ווי די אנדערע זענען נעבעך פארלוירן געווארן?

ווען מ'קוקט צוריק אין היסטאריע צום נדן שטעלט זיך ארויס א קאלורפיל בילד
ביי איהם איז געווען קלאר אז אידישקייט איז אן עכטע זאך! - נאר דאס קען אנצינדען א אידיש הארץ
איי עס קוקט נישט אויס ווי עס איז דא א טשענס? ווען מען טוט וואס איז ריכטיג - מען קוקט דעם פראבלעם אין פנים, טוט דער באשעפער די איבריגע.


חתונה מאכן אויף א סטענדערט ווי רוב כלל ישראל קען נישט מיט רעפורם זענען טאקע קיין צוגלייך
דער וועג וויאזוי מען דילט דערמיט איז אבער יא.


אויב מען קוקט נישט דעם פראבלעם אין פנים און מען הערט עס אויף פיטערן, גייט עס נאר וואקסן.

איז קודם לאמיר זעהן צו אונז זעהן די פראבלעם אלץ די זעלבע שטארק.

1. פיל ווייניגער קינדער אין כלל ישראל. פילע עלטערן האלטן זיך אפ פון אראפברענגן נאך אידישע קינדער. די פראבלעם איז ריזיג גרויס ווי מען קען זעהן אין פילע ספרים

2. פילע בחורים אין מיידלעך וואס גייען דורך שווערע מצבים (נישט קיין זעלטנהייט אין די וועלט וואס אונז לעב מיר) האבן נישט די עלטערן וואס זיי דארפן. זייער טאטע איז ביזי לויפן פון גמח צו גמח.

3. ועל כולם ביי פילע ווערט א אידישע לעבן א סטרעספול זאך. אנשטאטס וואס דער אידיש לעבן זאל ארויסשיינען אלץ דער איינציגסטע אמת'ער רואיגע לעבן (וואס עס איז טאקע)
באקומען פילע דער געפיל אז עס איז א לעבן מיט סטרעס.


יעצט ווען מען כאפט אז דאס איז אן ערענסטע קריזיס לאמיר רעדן פון סעלושענס.

פילע ווילן מאכן די סטאנדערט מער עפורדעבל.
די פראבלעם מיט דעם איז אז עס קוקט נישט דעם פראבלעם'ס שורש אין פנים, און האלט נישט לאנג.

אנדערע ווילן אויפהערן פיטערן דעם סטאנדארט. וואס קוקט יא דעם שורש אין פנים אבער האט נישט קיין היסטאריע פון סוקסעס און דיינע ווערטער.

זאג איך דיר אז עס האט יא סוקסעס. דאס איז וויאזוי כלל ישראל האט געוואנען נסיונות.

איך זאג נישט אז די דארפסט טוישן כלל ישראל. הער פשוט אויף פיטערן דעם בער און דער באשעפער וועט טוהן דאס איביריגע.

און חנוכה איז טאקע א גוטע צייט פאר דעם נקודה. די חשמונאים האבן אויך נישט געהאט א היסטאריע פון סוקסעס. זיי האבן געריפן דעם נסיון ביים נאמען אין וואס גאט האט געטוהן זאגן אונז ביי על הניסים.

(איך בין נישט קעגן ביליגע חתונה זאלן. איך בין קעגן דאס וואס מען פירט דעם קאמפ אויפן נישט גוטן פלאץ)

איך קלער אז ס'איז דא א שטיקל חילוק צווישן אנהאלטן דאס אלטע, און רעוואלוציאנערן דאס איינגעפירטע.

דאס וואס דו זאגסט בנוגע זיך האלטן צום אמת ביסטו גערעכט, אבער דא רעדט מען נישט פון אמת אדער שקר, דא רעדט מען פון א פירונג וואס האלט שוין פאר צענדליגער - אויב נישט הונדערטער - יאר [ווער געדענקט דען נישט די מעשיות פון ארימעלייט וואס האבן נישט געקענט עפארדן קיין נדן...] און דאס איז כמעט אוממעגליך אינגאנצן אויסצורייסן.

אז דו רעדסט פון אידישקייט היסטאריע, קוק אריין אין די פריערדיגע ספרים וויפיל זיי רעדן זיך אפ אויף פירצות וואס האבן זיך אריינגעכאפט, און זיי שרייבן מיט ביטערניש ווי די רבנים שריייען און וויינען אבער גארנישט טוישט זיך. כנ"ל, אנהאלטן די אלטע איז דאס מיר טוען. טוישן דאס איינגעגעסענע איז היבש רחוק מן המציאות.

ווען מ'קוקט צוריק אין היסטאריע צום נדן איז דא א קאלורפול בילד.

דער מהרש''ל האט גערעדט דערקעגן
בשעת דער רמ''א האט געמאכט תקנות

עס איז אבער דא א גרויסע חילוק פון נדן און די היינטיגע פראבלעם.

נדן איז געווען געלט. עפעס וואס איז טאקע וויכטיג

א טייערע שטריימל איז עפעס וואס איינער פון טויזענט וואלט אפשר געקויפט אויב ס'זאל נישט זיין די סטענדערט.

[שאינו יודע לשאול]

► Show Spoiler

די ברענסט ארויף א גוטע נקודה.
מיט דעם נקודה מאכסטו אבער קלאר נאך עפעס. אונז זעה מיר נישט דעם פראבלעם פאר די זעלבע וויכטיג.

און לאמיר זיך מסביר זיין מיט אביסל היסטאריע.

און די כ' יארן זענען פילע שוהלן ארום אמעריקע אדורך א קריזיס.
די עלטערע דור זענען ארויף צו דעם עולם שכולו טוב, און דער יונגער עולם האט נישט געהאלטן ביי גארנישט.
פילע שוהלן זענען דעמאלץ ליידער אפיציעל געווארן רעפורם שוהלן. די סיבה? צו האלטן דעם יונגער דור ביי אידישקייט.

א געוויסע רב אין אטלענטע דזורדזיע האט בשום אופן געוואלט הערן דערפון ביי די שוהל מיטינג.
''מען דארף ראטעווען דעם יונגער דור'' האט דער שוהל פרעזידענט געהאקט אויפן טיש.

''די קענסט נישט ראטעווען דיין פאציענט מיטן איהם הארגענען'' איז געווען דער רב'ס ענטפער.

''די קענסט נישט טוישן די מענטשהייט'' איז דער פרעזידענט געווארן רויט פאר כעס. ''אויב די גייסט ווייטער אזוי, וועסטו דארפן פארמאכן די שוהל!''

פעסט פארווערד אזא 60 יאר און די איינציגסטע שוהל וואס שטייט נאך אין אלטאנטע פון יענע צייטן, איז טאקע די שוהל.


וואס האט דער רב געזעהן אנדערש ווי רוב אמעריקאנע אידן פון יענע דור ראטעווענדיג פילע אידן פון די אמעריקאנע שמעלץ טאפ ווי די אנדערע זענען נעבעך פארלוירן געווארן?

ווען מ'קוקט צוריק אין היסטאריע צום נדן שטעלט זיך ארויס א קאלורפיל בילד
ביי איהם איז געווען קלאר אז אידישקייט איז אן עכטע זאך! - נאר דאס קען אנצינדען א אידיש הארץ
איי עס קוקט נישט אויס ווי עס איז דא א טשענס? ווען מען טוט וואס איז ריכטיג - מען קוקט דעם פראבלעם אין פנים, טוט דער באשעפער די איבריגע.


חתונה מאכן אויף א סטענדערט ווי רוב כלל ישראל קען נישט מיט רעפורם זענען טאקע קיין צוגלייך
דער וועג וויאזוי מען דילט דערמיט איז אבער יא.


אויב מען קוקט נישט דעם פראבלעם אין פנים און מען הערט עס אויף פיטערן, גייט עס נאר וואקסן.

איז קודם לאמיר זעהן צו אונז זעהן די פראבלעם אלץ די זעלבע שטארק.

1. פיל ווייניגער קינדער אין כלל ישראל. פילע עלטערן האלטן זיך אפ פון אראפברענגן נאך אידישע קינדער. די פראבלעם איז ריזיג גרויס ווי מען קען זעהן אין פילע ספרים

2. פילע בחורים אין מיידלעך וואס גייען דורך שווערע מצבים (נישט קיין זעלטנהייט אין די וועלט וואס אונז לעב מיר) האבן נישט די עלטערן וואס זיי דארפן. זייער טאטע איז ביזי לויפן פון גמח צו גמח.

3. ועל כולם ביי פילע ווערט א אידישע לעבן א סטרעספול זאך. אנשטאטס וואס דער אידיש לעבן זאל ארויסשיינען אלץ דער איינציגסטע אמת'ער רואיגע לעבן (וואס עס איז טאקע)
באקומען פילע דער געפיל אז עס איז א לעבן מיט סטרעס.


יעצט ווען מען כאפט אז דאס איז אן ערענסטע קריזיס לאמיר רעדן פון סעלושענס.

פילע ווילן מאכן די סטאנדערט מער עפורדעבל.
די פראבלעם מיט דעם איז אז עס קוקט נישט דעם פראבלעם'ס שורש אין פנים, און האלט נישט לאנג.

אנדערע ווילן אויפהערן פיטערן דעם סטאנדארט. וואס קוקט יא דעם שורש אין פנים אבער האט נישט קיין היסטאריע פון סוקסעס און דיינע ווערטער.

זאג איך דיר אז עס האט יא סוקסעס. דאס איז וויאזוי כלל ישראל האט געוואנען נסיונות.

איך זאג נישט אז די דארפסט טוישן כלל ישראל. הער פשוט אויף פיטערן דעם בער און דער באשעפער וועט טוהן דאס איביריגע.

און חנוכה איז טאקע א גוטע צייט פאר דעם נקודה. די חשמונאים האבן אויך נישט געהאט א היסטאריע פון סוקסעס. זיי האבן געריפן דעם נסיון ביים נאמען אין וואס גאט האט געטוהן זאגן אונז ביי על הניסים.

(איך בין נישט קעגן ביליגע חתונה זאלן. איך בין קעגן דאס וואס מען פירט דעם קאמפ אויפן נישט גוטן פלאץ)

איך קלער אז ס'איז דא א שטיקל חילוק צווישן אנהאלטן דאס אלטע, און רעוואלוציאנערן דאס איינגעפירטע.

דאס וואס דו זאגסט בנוגע זיך האלטן צום אמת ביסטו גערעכט, אבער דא רעדט מען נישט פון אמת אדער שקר, דא רעדט מען פון א פירונג וואס האלט שוין פאר צענדליגער - אויב נישט הונדערטער - יאר [ווער געדענקט דען נישט די מעשיות פון ארימעלייט וואס האבן נישט געקענט עפארדן קיין נדן...] און דאס איז כמעט אוממעגליך אינגאנצן אויסצורייסן.

אז דו רעדסט פון אידישקייט היסטאריע, קוק אריין אין די פריערדיגע ספרים וויפיל זיי רעדן זיך אפ אויף פירצות וואס האבן זיך אריינגעכאפט, און זיי שרייבן מיט ביטערניש ווי די רבנים שריייען און וויינען אבער גארנישט טוישט זיך. כנ"ל, אנהאלטן די אלטע איז דאס מיר טוען. טוישן דאס איינגעגעסענע איז היבש רחוק מן המציאות.

ווען מ'קוקט צוריק אין היסטאריע צום נדן איז דא א קאלורפול בילד.

דער מהרש''ל האט גערעדט דערקעגן
בשעת דער רמ''א האט געמאכט תקנות

עס איז אבער דא א גרויסע חילוק פון נדן און די היינטיגע פראבלעם.

נדן איז געווען געלט. עפעס וואס איז טאקע וויכטיג

א טייערע שטריימל איז עפעס וואס איינער פון טויזענט וואלט אפשר געקויפט אויב ס'זאל נישט זיין די סטענדערט.

גערעכט. איך רעד פון די נקודה אז מ'קען זיך נישט עפארדן צו חתונה מאכן, דאס איז נישט קיין נייע זאך ביי כלל ישראל.

[אנדערער]

ער זאגט אז כלל ישראל האט געליטן פון די עסטעבלישמענט פון די חשמונאים איקוועלי אדער מער ווי פון די עסטעבלישמענט פון די מתיוונים

פארוואס איינער דא האט אזוי מורא צו זאגן עפרא לפומי ווייס איך נישט

[אנדערער]

יא שוידערליך. נעמען די הייליגע מסירות נפש פון ראשונים כמלאכים און אריינלייגן אין פראסטע אנטי עסטאבלישמענט איז שוידערליך

און אויך שקר וכזב

נאכדערצו ווען מען זעהט וועמען עס באדערט די שמועס...

איך קען עגריען איין זאך: ער האט זיך נישט גוט ארויסגעברענגט פאר מענטשן וואס האלטן פארקערט!

פינטל.

ס’איז נישט אז אלעס עגריסטו מיט אים, און דא ביסטו געווארן אויפגעשוידערט... נאר ענקערע מהלך המחשבה איז אזוי כרחוק מזרח ממערב אז מען מוז זיך באנוצן מיט א אידישקייט שלייער.

איך וויל הערן פון איינער וואס עגרי’ט מיט ר’ אליעזר אויף זיינע זאכן און קען אמאל דיסעגריען - אז יענער זאל דא ווערן אויפגעשוידערט!

אתה יצרת באדערט נישט....

וואס פונקטליך האב איך זוכה געווען אז אויב מיך באדערט איז א גוטע סימן?


איך מוז עגריען מיט יענעם כדי צו ווערן אויפגעשוידערט ווען ער רעדט אזוי מיאוס קעגן ראשונים כמלאכים?


און ווי אתה יצרת קומט אריין קען איך נישט כאפן

[פנחס דוד לעבאוויטש]

יא שוידערליך. נעמען די הייליגע מסירות נפש פון ראשונים כמלאכים און אריינלייגן אין פראסטע אנטי עסטאבלישמענט איז שוידערליך

און אויך שקר וכזב

נאכדערצו ווען מען זעהט וועמען עס באדערט די שמועס...

איך קען עגריען איין זאך: ער האט זיך נישט גוט ארויסגעברענגט פאר מענטשן וואס האלטן פארקערט!

פינטל.

ס’איז נישט אז אלעס עגריסטו מיט אים, און דא ביסטו געווארן אויפגעשוידערט... נאר ענקערע מהלך המחשבה איז אזוי כרחוק מזרח ממערב אז מען מוז זיך באנוצן מיט א אידישקייט שלייער.

איך וויל הערן פון איינער וואס עגרי’ט מיט ר’ אליעזר אויף זיינע זאכן און קען אמאל דיסעגריען - אז יענער זאל דא ווערן אויפגעשוידערט!

אתה יצרת באדערט נישט....

וואס פונקטליך האב איך זוכה געווען אז אויב מיך באדערט איז א גוטע סימן?


איך מוז עגריען מיט יענעם כדי צו ווערן אויפגעשוידערט ווען ער רעדט אזוי מיאוס קעגן ראשונים כמלאכים?


און ווי אתה יצרת קומט אריין קען איך נישט כאפן

איך זאג אז דו מוזט עגריען?

דו נעמסט א רעדע פון א מענטש, אן אים אויסהערן, אדער עגריען צו זיין ’ערליכע’ מהלך המחשבה בדרך כלל, און דו ביסט רעדי צו העצן...

קודם מאך ריסערטש אויף זיינע זאכן.

און ער רעדט נישט אויף ראשונים כמלאכים! פארקויף נישט קיין לאקשן פאר תמימי לב...

ער זאגט אז די אנטי עסטעבלישמענט איז א וויכטיגע זאך פאר כלל ישראל, והא ראי’ ווען די חשמונאים וואלטן נישט געווען אנטי עסטעבלישמענט וואלטן אונז היינט נישט געווען ערליך. עפעס איז ראנג אין די ווערטער? ער זאגט דא אז זייער גאנצע מהלך המלחמה איז געווען ווייל זיי זענען געווען אנטי עסטאבלישמענט??? ניין. ער זאגט אז זיי זענען במציאות געווען די אנטי פון עסטאבלישמענט. זהו.

אבער אויב זוכסטו אים צומאכן פאר א שייגעץ.. איז דא בעסערע מהלכים...

[שאינו יודע לשאול]

ער זאגט אז כלל ישראל האט געליטן פון די עסטעבלישמענט פון די חשמונאים איקוועלי אדער מער ווי פון די עסטעבלישמענט פון די מתיוונים

פארוואס איינער דא האט אזוי מורא צו זאגן עפרא לפומי ווייס איך נישט

מיט דעם איז ער גערעכט, אז פון די שפעטעריגע מלכים לבית חשמונאי האט כלל ישראל געליטן.

ינאי המלך וואס האט אומגעברענגט אלע חכמים חוץ שמעון בן שטח, די מחלוקת צווישן הורדוס און הורקנוס [אויב איך מיש נישט דא א סאלאט מיט נעמען... כהאפ אזוי] וואס האט עווענטועל אריבערגעפירט דאס בעלות פון א"י צו די רומיים.

נישט אז איך וואלט זיי באצייכנט אלס חשמונאים... ס"ה [עבדים...] פון יענע פאמיליע, אבער פון דעם רעדט לעיזער, און נישט פון די העלדישע מסי"נ אידן, בני מתתיהו.

[ובחרת בחיים]

איך קלער אז ס'איז דא א שטיקל חילוק צווישן אנהאלטן דאס אלטע, און רעוואלוציאנערן דאס איינגעפירטע.

דאס וואס דו זאגסט בנוגע זיך האלטן צום אמת ביסטו גערעכט, אבער דא רעדט מען נישט פון אמת אדער שקר, דא רעדט מען פון א פירונג וואס האלט שוין פאר צענדליגער - אויב נישט הונדערטער - יאר [ווער געדענקט דען נישט די מעשיות פון ארימעלייט וואס האבן נישט געקענט עפארדן קיין נדן...] און דאס איז כמעט אוממעגליך אינגאנצן אויסצורייסן.

אז דו רעדסט פון אידישקייט היסטאריע, קוק אריין אין די פריערדיגע ספרים וויפיל זיי רעדן זיך אפ אויף פירצות וואס האבן זיך אריינגעכאפט, און זיי שרייבן מיט ביטערניש ווי די רבנים שריייען און וויינען אבער גארנישט טוישט זיך. כנ"ל, אנהאלטן די אלטע איז דאס מיר טוען. טוישן דאס איינגעגעסענע איז היבש רחוק מן המציאות.

ווען מ'קוקט צוריק אין היסטאריע צום נדן איז דא א קאלורפול בילד.

דער מהרש''ל האט גערעדט דערקעגן
בשעת דער רמ''א האט געמאכט תקנות

עס איז אבער דא א גרויסע חילוק פון נדן און די היינטיגע פראבלעם.

נדן איז געווען געלט. עפעס וואס איז טאקע וויכטיג

א טייערע שטריימל איז עפעס וואס איינער פון טויזענט וואלט אפשר געקויפט אויב ס'זאל נישט זיין די סטענדערט.

גערעכט. איך רעד פון די נקודה אז מ'קען זיך נישט עפארדן צו חתונה מאכן, דאס איז נישט קיין נייע זאך ביי כלל ישראל.

ריכטיג

[ובחרת בחיים]

ער זאגט אז כלל ישראל האט געליטן פון די עסטעבלישמענט פון די חשמונאים איקוועלי אדער מער ווי פון די עסטעבלישמענט פון די מתיוונים

פארוואס איינער דא האט אזוי מורא צו זאגן עפרא לפומי ווייס איך נישט

די אייניקליך פון די די ערשטע חשמונאים זענען געווען רשעים גמורים

[אנדערער]

דו ענטפערסט אבער נישט וואס איך פרעג.

אזוי גאר.

ווען איך זאג אז האלב אידן באלאנגען נישט צו קיין קהילות, מילא זיי זיך בעסער נעמען אין די הענט אריין, ווייל פון די קהילות האבן זיי גארנישט, פרעגסטו פארוואס ער רייסט אראפ די תקנות...

דו פאנגסט אן דיין פאוסט מיט די ווערטער

רבי אליעזר איז הונדרעט פראצענט גערעכט מיט זיין הנחה, נאר מענטשן פארשטייען עס נישט ריכטיג.

דו קומסט נישט זאגן אז ער האט א פוינט נאר אז ער איז אינגאנצן גערעכט

נעם איך די רעכט צו פרעגן פון דיר די קשיות אויף אים

יעצט צו די עצם טענה. לעיזער קרויס רייסט אראפ תקנות. נישט פון היינט. ער האט אויך אראפגעריסן די ביליגע זאלן

וואס איז די תירוץ דערפאר? אז אסאך אידן פארדינען נישט דערפון? נו דערפאר מעג מען שאדן מאכן פאר די וואס פארדינען יא?

חוץ מזה וואס עס איז שקר ווייל אפילו אויב זיי פארדינען נישט דירעקט פארדינען זיי יא אומדירעקט

ווען איך זאג אז די גאנצע פאריגע דור האט אזוי געלעבט, זאגסטו רענדאמלי אז א מענטש וואס טראכט אליינס און עפעס וואס ער פארשטייט נישט איז איבעריג, איז א שלעכטער צו זיינע ארומיגע...

סתם א שקר בכלל נישט רענדאם נאר א געהעריגע חלק פון די שמועס

יעדער קען ליינען דעם שמועס און זיך איבערצייגן דערין. איך וועל אבער יא מרחיב זיין וואס איך האב געמיינט פאר איינעם וואס וויל צוריק קוקן און אפשר איז עס נישט גענוג קלאר

די טענה אז א מענטש זאל אליינס טראכטן קען זיין גוט ווען עס קומט צו זיינע געברויכן. א מאן קען נישט עכט פארשטיין געברויכן פון א פרוי און זיכער נישט פון א טאכטער א כלה. און אויב ווען ער באשליסט אז ער פארשטייט נישט איז עס נישט וויכטיג קען דאס שעדיגן איר עמאציאנאלע געזונטהייט

רענדאם?


פאריגע דור האט זיך נישט אזוי אויפגעפירט

שפעטער זאגסטו אז דו אליינס לעבסט א אויסגערעכנט לעבן...

און? וואס? קען נישט זיין?

איך דרייוו א גענוצטע קאר. קויף נייע קליידונג ווען די אלטע איז מער נישט נוצבאר, קויף ביי ביליגסטע גראסערי און טשעק פרייזן, קויף אויף ספעשל נאר זאכן וואס איך נוץ סייווי

מיין ווייב איז אויך שפארזאם און גיט אכט אויף יעדע פעני

אבער איך קען נישט זאגן פאר איר אז זי דארף נישט א זאך וואס זי דארף יא און מען קען נישט זאגן פאר א בר מצוה בחור וואס זיין גאנצע קלאס האט עפעס אז עס איז ארויסגעווארפן געלט ווייל ער קען דערפון ווערן א נרדף

והעולה על כולנה זאגסטו קלאר אז דו האסט נישט די קאנפידענס צו זאגן פאר די מחותן אז דו ווילסט נישט מאכן קיין תנאים, אבער אויב האט עס די ווארט תקנות קענסטו זאגן איך פאלג די תקנות...

כל הפוסל במומו פוסל זאגט שוין די גמרא.

איך האב זייער קלאר געשריבן

אדער קען מען די גאנצע ענגעידזשמענט זיין פארנומען צו איידעלערהייט פארהאנדלען אויף טריט און שריט און אפילו אזוי וועט מען נאך אלץ באצאלן מער.

די פראבלעם איז נישט קאנפידענץ די פראבלעם איז די מציאות. ווילאנג דיין מחותן איז נישט אינגאנצן ווי דיר צוזאמען מיט חתן כלה גייט נישט ארבעטן דאס אליינס טראכטן


אקעי. גענוג אפגעגעבן מיט נאנסענס


נ.ב. אינטערעסאנט צו זעהן ווער עס טענה'ט זיך איבער די נושא און ווער עס אטאקירט שרייבערס

און נאכדעם גייט ער שרייען אז יענער אטאקירט

[אנדערער]

► Show Spoiler

שרעקליך! שוידערליך! השכלה ממש !

די הארץ באכעט ווען איינער רעדט קעגן די עסטעבלישמענט און מען לייגט עס אריין אין אידישקייט...האסט ליב די סיסטעם, דעטס אלל...

ער מיינט צו זאגן אז יעדער וואס האט געטון וואס איז ריכטיג לאורך היסטאריע איז געווען באשמוצט און אקעגן רוב כלל ישראל, די חשמונאים האבן נישט געהאט דעם רוב מיט זיך, ניטאמאל א פראצענט, אבער פון זיי לעבט היינט כלל ישראל. קענסט מיר אפשר זאגן די לשון וואס זיי האבן גענוצט? מי לה' אלי. אז דו האלטסט מיטן אייבערשטן קום מיט אונז. א קליין הייפעלע אידן אקעגן דעם דעת הקהל. זיי האבן נישט געזאגט לאמיר זיין די רוב.

מרדכי הצדיק איז געווען א יחיד קעגן גאנץ כלל ישראל, ויזעק זעקה גדולה ומרה, ווי רבי שאול יצחק בשעתו, יעדער האט געלאכט פון אים, גאנץ כלל ישראל האט זיך באטייליגט ביים סעודת אחשורוש, אידן יראים ושלמים, און ווער האט געראטעוועט כלל ישראל?

סאטמאר רבי איז געקומען קיין אמעריקע און געגאנגען אקעגן דעם גאנצן שטראם, עס איז געווען א אסיפת רבנים דעמאלטס ווי מען האט אים געוואלט מחרים זיין, ווער האט אים געוואלט מחרים זיין ? רעפארמער? ניין, היימישע רבנים, חסידים און ליטאים. די גאנצע עסטעבלישמענט, יעדער האט געזאגט אז ער איז א שונא ישראל און ער האט זיך נישט דערשראקן, אחד היה אברהם. און ער איז גערעכט געווען.

אגב, ס'איז דא א שמועס פון סאטמאר רבי ביי א התאחדות הרבנים אסיפה ווי ער איז מסביר אז די טעות פונעם רב הכולל פארוואס ער האט נישט מצליח געווען אין אמעריקע איז ווייל ער האט געוואלט איבערמאכן דעם סיסטעם, טוישן יעדעם, האט דער רבי געזאגט אונז טוען אנדערש, מען עפנט קליין, אבער וואס איז ביי אונז איז שמן זית זך, ארגינעלע אידישקייט. און צום סוף וועט עס שוין איבערינען צו די גאס, וכך הוא.

מיט וויפיל אידן איז רבי יוסף חיים זאנענפעלד געגאנגען צום כותל מחרים זיין הרב קוק? ניטאמאל צוויי מנינים, פון גאנץ ירושלים, קוק נאך היסטאריע, וועסט זיין שאקירט.

א פלא אז מען דארף מסביר זיין אלף בית פאר סאטמארע חסידים, ביי אונז האט מען געפילעוועט מיטן אחד היה אברהם, אז מען קוקט נישט וואס די רוב טוט, די רוב קען זיך טועה זיין. דאס איז די יסוד, דעם רבין'ס ספרים זענען פול דערמיט.

הונדערט פראצענט אז די ערליכע אידן זענען געווען אקעגן די עסטעבלישמענט,אפשר נישט בשיטה, אבער זיי האבן בכלל נישט געהאט א אמונה פשוטה אין עולם גולם, נישטא קיין ספק דערין, קענסט עס רופן פרא תורה, קענסט עס רופן וויאזוי דו ווילסט, זיי האבן נישט געהאט די רוב, נישט די צייטונגען, נישט די דעת הקהל, זיי זענען געווען אראפגעקוקט און אויסגעשפיגן. פאקט.

דאס איז אלעס לגבי אידישקייט, אבער רעדן קעגן תקנות פון קהילות האט קיין שייכות מיט אידישקייט, ס'איז די עסטעבלישמענט ווס. די אנטי עסטעבלישמענט. פינטל. ברענג נישט אריין קיין אידישקייט דא.

כמנהגי מאז ומקדם ווען איך טרעף א פרישע ניק וועל איך אים קודם אויפנעמען מיט א ברייטע שלום עליכם. איז קודם כל שלום עליכם, יהא בואכם לברכה!
איך האף אז מיר זאלן דא אינאיינעם קענען פארברענגען און הנאה האבן.
איין טובה בעט איך, ביטע לאמיר זיך האלטן צום נושא, און נישט אריינפארן אין צאלאזע דיבאטעס פון שמתות וחרמים וכו' וכו'.

יעצט צום ענין. וואו אין מיינע ווערטער האסטו געזעהן אז איך פראביר צו פראטעקטען עסטעבלישמענט? פארוואס מיינסטו איך ווער געטריגערט פון איינער וואס גייט קעגן די סיסטעם? איך האב שוין אויבן געשריבען אז איך האב נישט קיין שום פראבלעם ווען דער יחיד גייט נישט מיט'ן סיסטעם ווען ער שפירט אז עס איז נישט פאסיג פאר אים. אדרבה, זאל ער טוהן וואס ער האט צו טוהן. מען טאר נישט לאזן די לעבן ווערן דיסטרויד צוליב דרויסענדיגע דרוק.

נאר וואס? די העצערישע אנטי מענטעליטי איז ביי מיר פארפיינטעט. דו טוה וואס דו ווילסט, אבער לאז במנוחה כל הקהל הקודש! וואס פעלט אויס צו מסביר זיין פארן ציבור ווי ראנג זיי זענען? דזשאסט טוה וואס דו האסט צו טוהן און גיי ווייטער! די קאנסטענט האקן אויף די סיסטעם און זוכן וואו נאך מען קען קריטיקירן איז וואס נערווירט מיר.

דו מיינסט טאקע אז איך טוה נישט אנדערש ווי די סיסטעם אין געוויסע זאכן? יעדער האט זיך זיינע זאכן אין וואס ער איז דיפרענד. און אויב איינער פרעגט מיר אן דערוועגן זאג איך אים זייער פשוט אז דאס איז וואס ארבעט פאר מיר. איך האב קודם פראבירט די אנדערע וועג און עס האט נישט געקלאפט. דא ענדיגט זיך די קאנווערסעישן. און אויב יענער זאגט מיר ביסט אן אויבער חכם, SO BE IT. איך בין נישט דא צו דיבאטירן און איבערמאכן יענעם. אז יענער וויל נישט איז נישט.

אבער איינער וואס קומט כסדר אויפקלערן דעם עולם ווי נעריש עולם גולם איז, איז סופו מוכיח אז אפילו מתחילה טוט ער נישט וואס ער טוט ווייל עס איז אים געשמאקער, נאר ער קריכט סתם אויף די גראדע ווענט כדי צו טרעפן וואו ער קען זיין דיפרענד. און די סיבה דערצו איז ווייל ער איז אזוי insecure אז ער דארף כסדר זיך נאכאמאל סעקיורן מיט דעם וואס ער טוט עפעס דירפרענד. ער דארף נאך אסאך מער צוקומען צו די acknowledgement פונעם המון, ווי דער עוורידזש מענטש וואס גייט מיטן סיסטעם. ער לעבט אויף דעם! ער שפירט זיך געקלאפט און נישט סעקיור, ממילא ווערט ער אן אויבער חכם, קאמענטירט דער עולם, קלערט ער אויף, שפירט ער זיך בעסער אויפן מינוט, וחוזר חלילה. ס'איז פלעין א קראנקע העביט און א קראנקע מענטעלעטי מיט וואס טעראפיסטן דיעלן טעגליך. ס'איז א טיפיקעל גייסטישע פראבלעם.

איך געדענק איך בין אמאל געזיצן מיט איינעם און יענער האט נישט אויפגעהערט צו אראפרייסן סאטמאר. נאך א האלבע שעה פרעג איך אים, דו קענסט מיר אפשר זאגן אמת'דיג וואס דיין פראבלעם מיט סאטמאר איז? זאגט ער מיר יא! די סאטמארע הערן נישט אויף אראפרייסן אנדערע מענטשען! זאג איך אים אינטערעסאנט, איך זיץ מיט דיר א האלבע שעה דא און דו הערסט נישט אויף אראפרייסן סאטמאר, אבער איך אלץ סאטמארער האב נאך קיינעם נישט אראפגעריסן דא....

כאפסט וואס דא קומט פאר? מען רייסט אראפ סאסייעטי וואס האט נישט קיין זעלבסשטענדיגע מיינונג, און דארפן כסדר צוקומען צו וואס סאסייעטי זאגט. נישט כאפענדיג לעבסטו נאך אסאך מער אויף די קאמענטס פונעם סאסייעטי. איינמאל דו האסט נישט די סאסייעטי, ביסטו אויס אויבער חכם, פארלירסטו דאך דיין גאנצען שויות!

ס'זענען דא מענטשען וואס זענען מקפיד אויף סוף זמן תפלה א גאנצע וואך און אויך שבת. און עס זענען דא מענטשען וואס נישט נאר זענען זיי מקפיד נאר זיי זענען אויך מקפיד כסדר צו אויפווייזן פאר אנדערע אז שבת איז גארנישט אנדערש. יעצט, דאס איז דאך כולי עלמא מודי אז ע"פ הלכה איז טאקע א גרויסע פראבלעם. אין שלחן ערוך ונושאי כלים איז נישטא קיין חילוק פון שבת און די וואכן טעג. אבער דו ווייסט דאך אויך אז אין גאר אסאך חסידישע הויפן האט מען שבת נישט מקפיד געווען, וואס איז דיין פוינט פון אויפווייזן פארן גאנצען שטאט אז זיי טרעטן אויף די הלכה? אז דו ווילסט זיין א מחמיר, טרעף דיר א מנין וואס דאווענט פריער. אבער וואס ווילסטו פון כל הקהל הקודש?

ביז אהער האב איך גערעדט אין דזשענערעל נישט פון דעם קרויס דירעקט. יעצט לאמיר גיין אויף א מינוט צו אים דירעקט.

איך האב דעם קרויס אויסגעהערט עטליכע שמועסן עטליכע יאר צוריק נאכדעם וואס א חבר מיינער האט מיר געזאגט אז עס איז א מאסט ליסען. דעמאלטס איז ער געווען פארנומען מיט דעם אז אידן זאלן גיין ארבעטן פאר ups. וואס זאל איך אייך זאגן? די גאנצע שמועס זיינער האט זיך אין מיינע אויערן געהערט ווי איינער זאגט ווי אזוי קען איך זיין דיפרענד! ביז ups איז נישטא קיין אינדעסטרי וואו עס ליגט א פאטענציאלע הצלחה פאר היימישע אידן? מען מוז דוקא גיין צו זאכן וואס הייבן ברעמען ביי מענשטען? די תירץ איז יא! ווי לאנג ער קומט אויף מיט איידיעס וואס יענקל און פייבל קומען אויך אויף מיט, איז ער נישט לעזער קרויס. ער איז נאר לעזער קרויס ווען ער קומט אויף מיט א ווילד פרעמדע געדאנק! ער דארף זיין יוניק! די יוניקנעס איז וואס ער זוכט!

דו מיינטסט אז איך בין אין שטיצע פון טייערע חתונות? חס ושלום! האב איך א פראבלעם אז יעדער זאל חתונה מאכן לויט זיין סטאנדארט? עה, אלץ מיך אויס מאך חתונה אין דיינונג רום אויב דו ווילסט. איך האב נישט קיין שום פראבלעם. דו קענסט חתונה מאכן אין דיינונג רום אפילו אויב דו האסט יא געלט. טוה ווי דו פארשטייסט. אדרבה, ווי איך האב געשריבן אין אן אנדערע טעמע בין איך שטארק ביי די מיינונג אז שמחות דארפן זיין ווי קלענער, ממש נאר די נאנטע משפחה. אז נישט פארלירט עס די היימישקייט.

אבער דו קענסט מיר זאגן א סיבה פארוואס איינער זאל אראפרייסן כינור דוד און כרם מנחם, אויב נישט ווייל דאס איז פונעם סיסטעם? קענסט מיר זאגן פארוואס איינער זאל אראפרייסן ביליגע 300 דאלער א סקווער פיס דירה אויב נישט ווייל דאס איז סיסטעם? ניין! נישטא קיין תירץ! ער לעבט אויף די כסדר'דיגע האקן אויפן סיסטעם! ווי לאנג עס איז נישט עפעס דראסטיש דוגמת גיין מיט א פרויערישע קאוט, וכו' וכו', איז ער נישט העפי! ער מוז כסדר זיין דירפענד! און צוליב דעם האב איך געשריבן אויבן אז ער איז א דיסטרויער. ער האט נישט קיין וויזיע ווי אזוי יא, ער קען דיר נאר טרעפן לעכער אינעם סיסטעם. שכח! לעכער קען יעדער טרעפן, א HERO וועסטו זיין ווען דו וועסט טרעפן די סעלושען וואס ארבעט! דאס אז די חרבן איז אז יעדער לעבט פאר יענעם ווייסט דאך יעדער, און יעדער ווייסט אז די מקור פון די פראבלעם קען נישט געטוישט ווערן מיט חתונה תקנות.

@שאינו יודע לשאול האט דא לעצטענס געקוואט לעזער בערך ווי פאלגענד. הייסט איך בין חוזק ווייל איך האב עפעס פראבירט. דו ביסט סוקסעספול ווייל דו האסט נאך גארנישט פראבירט? איך הער די לאגיק דערפון. איך @נקודות טובות וועל דיר זאגן יא! דו ביסט חוזק! דאס אז עס איז דא א פראבלעם ווייסט יעדער! דאס אז מען דארף טרעפן א סעלושען ווייסט אויך יעדער! דאס אז די סעלושען וואס דו האסט געברענגט צום טיש איז נישט ריאליסטיש האב איך דיר געקענט זאגן פאר דעם! סא יא, דו ביסט חוזק! נאכן זיך עקשנ'ען פאר 5 יאר אז דו האסט די סעלושען און איך שריי אז דו ביסט סתם אן אנטי עסטעבלישמענט פיגור און דו קענסט נישט סוקסידן, און עס שטעלט זיך ארויס אז איך בין גערעכט געווען ביסטו א חוזק! יעצט שטיי מיר ביידע אייניג אז מען קען גארנישט טוהן מער ווי בויען א שפיטאל. דו האסט דיך געבויגן צו מיר, נישט איך צו דיר! יא, דו ביסט חוזק! דו ביסט געקומען מיט א פארטיגע פלאן ווי אזוי דו גייסט פיקסען די וועלט, און ביסט דורך געפאלן! עס איז צייט אז דו זאלסט איינזעהן אז כינור דוד און כרם מנחם איז יא די לעזונג!

וואס מיך האט אזוי אויפגעשאקעלט איז אז אנשטאט א מענטש זאל זאגן יא מורי ורבותי איך בין אן אינסעקיור מענטש, איך בין זייער low אין סעלף קאנפידענס און איך דארף כסדר צוקומען צו נעגעטיוו עטענטשען, און נאר אזוי פיל איך אז איך בין עפעס ווערד. קומט מען און מען איז מגשם דאס גאנצע יהדות! שומו שמים! דו ביסט מדמה דיין וואסער געמאלענע פאדקעסט צו די פלאם פייער מי לד' אלי פון די פינטעלע איד?? דו שעמסט דיך נישט? דו האלטסט אז מען דארף חתונה מאכן אנדערש? איך הער. אבער ווייל דו ביסט קעגן עסטעבלישמענט מיינט אז דו ביסט גערעכט? אויב זאל יעצט אנקומען א צווייטע שוטה און אנהויבן פרעדיגען אז מען דארף גיין מיט א זאקן אויפן קאפ, וועט ער זיין גערעכט ווייל ער איז פון די מיעוט? אזוי גייט עס? די מיעוט איז אלעמאל גערעכט? סא אפשר איז לב טהור יא גערעכט? אלעס פארוואס? ווייל די חשמונאים זענען געווען רבים ביד מעטים? דער אנטי עסטעבלישמענט פיגור איז אלעמאל גערעכט ווייל סאטמאר רב איז געווען אנטי עסטעבלישמענט? דו וויסט וויפיל ביליגקייט ליגט אין אזא סטעיטמענט?!

די וועלט פארציילט אז עס איז אמאל אריינגעקמען א איד צו זיין רבי'ן און ער האט אים געזאגט אז ער האט געהאט א גילוי מן השמים אז ער איז משיח. די רבי קענעדיג דעם איד האט געוויסט אז ער איז נישט אינגאנצען משוגע, און ווי אויך אז ער האט משפחה וואס וועט זיך שעמען מיט דעם. האט אים די רבי מיט חכמה גענטפערט, אמת טאקע, איך ווייס אויך אז דו ביסט משיח, אבער וואס זאל מיר טוהן אז ליידער איז נאך נישט געקומען די צייט אז דו זאלסט נתגלה ווערן ברבים. לאמיר עס האלטן בסוד צווישן מיר און דיר ביז עס קומט די צייט אז דו זאלסט נתגלה ווערן.

הנוגע לענין. נישט יעדע זאך וואס מען טוט אנדערש ווי אנדערע דארף מען מאכן א מצב און פארציילן. טוה וואס דו האסט צו טוהן, און גיי ווייטער.

צום פינטל

[אנדערער]

@שעפעלע

לאמיר עס מאכן אביסל מער סימפל. אליעזר קרויס איז סך הכל א מענטש. נישט דאס איז דער שמועס דא.

איך האב גערעדט מיט איהם פריוואט אפאר מאל, און איך האב מיין מיינונג אויף איהם. האלסט אנדערש? ס'איז נישט משנה.



איך ווארט נישט אויף סעלושען פון לעיזער. און גוט טוען די אידן וואס מאכן חתונה פאר 50 אלפים. 100%

סך הכל זאג איך אז עס אשאד דאס וואס אנשטאטס מסדר זיין דעם פראבלעם משרשו, בויט מען א שפיטאל נעבן דעם בריק.

איך פארשטיי נישט פארוואס בויען א ביליגע זאל הייסט א שפיטאל נעבן דעם בריק. איז דא עני מהלך אז א חתונה נאכט זאל זיין ביליגער ווי 3,700? אדרבה, שטעל דו מיר צוזאם א פלאן פאר די חתונה נאכט וואס איז ריאליסטיש, און קום אן צו ווייניגער ווי 3,700 פארן נאכט.

איי וועסטו פרעגן, אז אנשטאט באצאלן א חתונה זאל וואו מען קען חתונה מאכן פאר ביליג זאל ר' דוד עקשטיין געבן שמועסן אויף קול מבשר איבער די וויכטיגקייט פון טראכטן זעלבסטשטענדיג? וועל איך דיר זאגן אז חס ושלום! וואס וועלן תושבי קרית יואל פארדינען פון דעם אז צוויי מענטשען וועלן זיצן און מאלן וואסער אויף קול מבשר? אנשטאט זאל ר' דוד ספענדן זיין צייט און כח צו טוהן זאכליך און ווייטער העלפן אידישע קינדער.

פון מיין קוק ווינקל איז די חתונה מאכן קריזיס א תוצעה פון אן איידענעטי קריזיס
מענטשן זענען נישט געזונט און צופרידן מיט זיך און פרובירט צו זיין איינער וואס מ'איז נישט.

תקנות אדרעסירט דאס נישט.

אבער ח''ו, דוד עקשטיין זאל ווייטער טוהן וואס ער טוט.

די אידן פאר 300 יאר צוריק האבן שוין געהאט איידענטיטי קריזיס. שוין געווען תקנות דעמאלט

[אנדערער]

איך זאג אז דו מוזט עגריען?

ניין? וואס מיינט דאס?

ס’איז נישט אז אלעס עגריסטו מיט אים, און דא ביסטו געווארן אויפגעשוידערט... נאר ענקערע מהלך המחשבה איז אזוי כרחוק מזרח ממערב אז מען מוז זיך באנוצן מיט א אידישקייט שלייער.

איך וויל הערן פון איינער וואס עגרי’ט מיט ר’ אליעזר אויף זיינע זאכן און קען אמאל דיסעגריען - אז יענער זאל דא ווערן אויפגעשוידערט!

דו נעמסט א רעדע פון א מענטש, אן אים אויסהערן, אדער עגריען צו זיין ’ערליכע’ מהלך המחשבה בדרך כלל, און דו ביסט רעדי צו העצן...

קודם מאך ריסערטש אויף זיינע זאכן.

יעדעס מאל ער גייט פוער פיו זיין גיי איך מוזן מאכן ריסערטש? איך האב אים געהערט גענוג צו וויסן וואס ער שטייט פאר

אבער אויב זוכסטו אים צומאכן פאר א שייגעץ.. איז דא בעסערע מהלכים...

איך מאך אים נישט פאר א שייגעץ ער מאכט זיך אליינס מיט נוצן אזא שפראך

[אנדערער]

ער זאגט אז כלל ישראל האט געליטן פון די עסטעבלישמענט פון די חשמונאים איקוועלי אדער מער ווי פון די עסטעבלישמענט פון די מתיוונים

פארוואס איינער דא האט אזוי מורא צו זאגן עפרא לפומי ווייס איך נישט

מיט דעם איז ער גערעכט, אז פון די שפעטעריגע מלכים לבית חשמונאי האט כלל ישראל געליטן.

ינאי המלך וואס האט אומגעברענגט אלע חכמים חוץ שמעון בן שטח, די מחלוקת צווישן הורדוס און הורקנוס [אויב איך מיש נישט דא א סאלאט מיט נעמען... כהאפ אזוי] וואס האט עווענטועל אריבערגעפירט דאס בעלות פון א"י צו די רומיים.

נישט אז איך וואלט זיי באצייכנט אלס חשמונאים... ס"ה [עבדים...] פון יענע פאמיליע, אבער פון דעם רעדט לעיזער, און נישט פון די העלדישע מסי"נ אידן, בני מתתיהו.

די שפראך איז אבער זייער גרויליג. נאכדעם ווינדערט מען זיך פארוואס איך וויל אים נישט הערן

חוץ מזה איז עס שקר אז מען האט פון זיי געליטן די זעלבע אדער מער ווי פון די מתיוונים

[דער תהלים איד]

דו נעמסט א רעדע פון א מענטש, אן אים אויסהערן, אדער עגריען צו זיין ’ערליכע’ מהלך המחשבה בדרך כלל, און דו ביסט רעדי צו העצן...

קודם מאך ריסערטש אויף זיינע זאכן.

סוי ווען איינער הרג'עט איינעם, און מ'שרייט אז ס'איז רציחה, וועסטו ענטפערן "האלא, האסט מיטגעהאלטן אלע זיינע מעשים ביז אהער? דער איז נישט קיין רוצח!"...

קאם אן. איך האב שוין גראדע יא געהערט פון אים היבש שמועסן, און איך האב נישט געטראפן כמעט קיין איין טעמע וואו ער זאל זיין אויפריכטיג, נאר בלויז "אנטי עסטעבלישמענט" בלינד און נאריש. אבער ווי קומט דאס אהער בכלל? איך טאר נישט דן זיין אויף די ווערטער וואס ער זאגט אין דעם שמועס זעלבסט?

אפשר פארקערט?! אפשר ביסטו געברעינוואשד פון אלע זיינע שמועסן ביז אהער, אזוי אז דו כאפסט שוין אפילו נישט ווי שרעקליך ער רעדט?

ער זאגט אז די אנטי עסטעבלישמענט איז א וויכטיגע זאך פאר כלל ישראל, והא ראי’ ווען די חשמונאים וואלטן נישט געווען אנטי עסטעבלישמענט וואלטן אונז היינט נישט געווען ערליך. עפעס איז ראנג אין די ווערטער?

ניין. ראנג איז נישט דאס ווארט.

די ווערטער זענען סיי שקר, סיי אסור, און סיי חוסר שכל.

[אנדערער]

אויסגעשלאפן, געדאווענט, געגעסן, אנשטאט זיך בארואיגן בין איך מער אויפגעשוידערט

נעמען די הייליגע מסירות נפש פון די חשמונאים און עס אזוי מגשם זיין און פארשמוצען אלץ פראסטע מידות מגונות פון קריגערישקייט און נאך עבירות


סאטמארער רבי איז באקאנט געווען גאר שארף קעגן אנטי עסטאבלישמענט. אייגענע אקציעס האט ער ממש מחרים געווען

ער איז געווען אנטי עסטאבלישמענט?


ר"ל