דער וויליאמסבורגער עירוב

[נישט קיין בהלה]

דרך אגב די וואס טענהן אז ווייל עס איז נישטדא קיין רב אין וומסב"ג צו געבן א השגחה, טאר מען נישט טראגן מיטן עירוב, די זעלבע מענטשן אין קר"י ווי דער מרא דאתרא שליט"א האט געמאכט און איז משגיח דערויף, ווערט נישט אנערקענט אלס מרא דאתרא, פארוואס טראגן זיי דארט מיטן עירוב?

גראדע איז דארטן דא א השגחה פון די אנדערע קהלות אויך

עס איז גראדע אמת אז שוין יארן גייען עטליכע אינגעלייט פון בני יואל (א פאלקאוויטש מיט נאך, פרעג ר' שלמה לייב גרובער, ער באגעגנט זיי כסדר, אבער האט נישט קיין שייכות מיט זיי בכלל, הגם ער קריגט זיך אויך נישט מיט זיי, פארוואס דען יא) קוקן די עירוב יעדע וואך. (פון קהילת מהרי"י קען זיין אויך, ווייס איך נישט)

אבער איך מיין אז די עיקר סיבה פארוואס קהילת מהרי"י אין קרית יואל טראגט, איז פשוט וויבאלד ווען עס האט זיך אנגעהויבן די עירוב איז דאס געווען בהשגחת הדומ"ץ ר' געציל שליט"א, (נאך פון פאר מהר"א איז בכלל געוווען אין קרית יואל), און דעמאלס האבן זיי זיך אויך פארלאזט אויף אים צו טראגן, איז דאס שוין געבליבן אזוי אז מען טראגט ווייטער, זיך אויך פארלאזנדיג למעשה אויף אים אומדירעקט אדער דירעקט.

[נישט קיין בהלה]

אלזא עס איז דא זאכן וואס ער האט געשריבן תשובת, דא זאכן גערעדט אין ביהמ"ד, דא זאכן גערעדט לרבנים.
נאכדעם איז דא זאכן וואס קיין איינס פון דעם, למשל עפענען באטלעך שבת צו בעבי ווייפס...
בענין זמן ר"ת האט ער אויך בעסיקלי מסדר געווען מיט רבני התאחדות.
לאו דווקא גערעדט אין ביהמ"ד דערפון וכדומה.

זמן ר''ת האט ער מסדר געווען מיט התאחדות?
די רבי ז''ל האט געמאכט א קול קורא אז די ציבור זאל וויסן וואס ער האלט.
ער האט עס נושא ונותן געווען מיט די רבנים און נאכדעם ארויסגעקומען מיט א קלארקייט פאר'ן עולם אז ס'זאל נישט זיין קיין ספיקות משא''כ בעירוב .

משא"כ עירוב האט ער דורך געפירט למעשה. און געמאכט זיכער אז קיין איין רב ווי למשל ר' מיכאל בער, טוט נישט אנדערש.
א קלארקייט וואס האט אנגעהאלטן פאר 50 יאר.
ווי דער רבי פון ק"י האט געזאגט און בארא פארק תש"ס ...לא ראינו אינו ראיה אבל בדבר תמידי אזוי ווי דא איז יא א ראי'. און לייגט צו אז ער האט כמה פעמים געהערט פון זיין טאטע דו ברך משה אז דו רבי ז"ל האט איז געווען דערקעגן, און דאס איז יעדן מחייב.

עס קען נאך אלס זיין אז די רבי האט נישט געוואלט וועגן מכשולות וואס קען ארויסקומען. אויב אזוי איז נישט אפגעפרעגט אז א גדול בדורינו זאל האלטן אז צוליב דעם ריבוי עם איז דא מער מכשולות ווען עס איז נישט דא קיין עירוב.

אזוי האט טאקע געהאלטן הגאון רבי יחזקאל ראטה אז עס איז דא אסאך מכשולות וויבאלד מען קען נישט טראגן שבת, (נישט פרעגן שאלות און נאך), ממילא איז היינט די תיקון יא צו מאכן אן עירוב, און עס מיינט נישט אז מען גייט אנטקעגן רבי'ן אויב מען מאכט יא. על כל פנים אויב עס איז שוין דא, מיז בכלל נישט זיין אז עס איז אן איסור פאר א מענטש צו טראגן אויב פארלאזט ער זיך אויף די רבנים המכשירים.

נאר די שאלה איז צו הלכה'דיג איז די עירוב אויסגעהאלטן, וואס דאס ווייס איך נישט צו די אוסרים האבן עפעס נימוקים לאיסור, אדער סתם צוליב מען טאר נישט, אויב הלכה'דיג איז דא שאלות, איז אוודאי דא א מקום מחמיר צו זיין, אבער טאמער הלכה'דיג איז דאס אויסגעהאלטן און דער טראגער פארלאזט זיך למשל אין בארא פארק אויף די גדולי העיר וואס זענען מתיר די עירוב, איז נישט דא קיין סיבה אים פארצוהאלטן פאר'ן טראגן.

[נישט קיין בהלה]

איך פארשטיי נישט

אונז האמיר מיטגעהאלטן ביז תשנ"ט אז עס איז דא א עירוב אויף ראדני, און געוויסט אז עס איז בהראות הדומ"צ שליט"א

קיינער האט נישט געזען קיין בריוו פון דיין ז"ל, אוי נישנישט וואסי געווען געדריק תשמ'ב

אבער די× וואס זענן נאך נישט געווען דא, די ווייסן קלאר אז די רבי האט עס נישט געוואלט

אתמהה

דו דיין שרייבט קלאר אז דאס האט גארנישט געהאט מיט איהם. "באמת מעולם לא הזדקקתי לזה"...
וואס זאל איך טוהן אז דער דיין זאגט עדות אזוי אז ער האט מערערע מאל גערעדט צום רבין דערוועגן און ער האט דאס נישט געוואלט.
דו עדות איז נאך געשריבן און געדריקט געווארן און ספר יציאת השבת שנת תש"מ...
(עס איז געווען מערערע קליינע עירובין מיינט נאך נישט אז דאס איז געווען בהסכמות הרבנים)
די פראגע איז יא דו אלע וואס ציטירען ראדני ראדני, פ"וו פרעגן זיי נישט דו קשיא ווי זענען מיר געווען דו אלע יארן, איבעראל איז געווען און מאנסי וכו' ווי איינער האט דאס געוואלט דא פארגלייכען, וואס האבן אונז זיך אזוי ארומגעמיטשעט? איז אונזערע בליט ווייניגער רויט ווי דו פון ק"י וכו'?????
דו תירוץ פארענטפערט זיך פון זיך אליינס.

זאלסט מיר מוחל זיין טויזענטער מאל, און אויך במחילת כבוד תורתו הגדולה פונעם דיין פארשטייט מען נישט וואס ער שרייבט אינעם בריוו, עס איז תורת הנסתר לגמרי. יעדער האט געוויסט אז ער איז געווען די הויפט אטאריטעיט אין די קהילה לגבי הלכה שאלות, און דא טראגט גאנץ קהל פאר זיין נאז צענדליגער יארן און קיין ווארט האט מען נישט געהערט פון אים אלע יארן, און פלוצלינג מעולם לא הזדקקתי לזה.

חוץ פון דעם וואס בלויז עטליכע חדשים בעפאר די דיין - ראב"ד האט געשריבן די בריוו איז דא עדות פון מענטשן וואס האבן אים געפרעגט און ער האט זיי קלאר געענטפערט אז עס איז זיכער נישט קיין רשות הרבים און פריוואטע עירובין איז הלכה'דיג נישט קיין פראבלעם, און בלויז געציילטע חדשים נאכדעם איז ארויסגעקומען די בריוו אז באמת האט מען יארן נישט געטארט מאכן קיין עירוב אויף ראדני.

בקיצור, עס איז פשוט אז די שטורעמישע ווינט וואס עס האט דעמאלס געבלאזן אין וויליאמסבורג אנטקעגן די עירוב, האט געקענט מאכן אז מען זאל ארויסדערווישן א חתימה אויף אזא בריוו, מיט א גאנצע געשעפט פון כאילו געפרעגט דעם רבי'ן און נישט מסכים געווען וכו' וכו', אבער פאקט בלייבט פאקט אז דער ראב"ד ריח"מ זצ"ל האט קיינמאל נישט אזוי געהאלטן, און עס איז א מעשה רב אז ער האט אלע יארן געהאלטן אז עס איז נישט קיין רשות הרבים דאורייתא. (נאך אזא פאקט ווי די ראי' אז די רבי זכרונה לברכה האט נישט געוואלט קיין עירוב)

[שמות]

איך פארשטיי נישט

אונז האמיר מיטגעהאלטן ביז תשנ"ט אז עס איז דא א עירוב אויף ראדני, און געוויסט אז עס איז בהראות הדומ"צ שליט"א

קיינער האט נישט געזען קיין בריוו פון דיין ז"ל, אוי נישנישט וואסי געווען געדריק תשמ'ב

אבער די× וואס זענן נאך נישט געווען דא, די ווייסן קלאר אז די רבי האט עס נישט געוואלט

אתמהה

דו דיין שרייבט קלאר אז דאס האט גארנישט געהאט מיט איהם. "באמת מעולם לא הזדקקתי לזה"...
וואס זאל איך טוהן אז דער דיין זאגט עדות אזוי אז ער האט מערערע מאל גערעדט צום רבין דערוועגן און ער האט דאס נישט געוואלט.
דו עדות איז נאך געשריבן און געדריקט געווארן און ספר יציאת השבת שנת תש"מ...
(עס איז געווען מערערע קליינע עירובין מיינט נאך נישט אז דאס איז געווען בהסכמות הרבנים)
די פראגע איז יא דו אלע וואס ציטירען ראדני ראדני, פ"וו פרעגן זיי נישט דו קשיא ווי זענען מיר געווען דו אלע יארן, איבעראל איז געווען און מאנסי וכו' ווי איינער האט דאס געוואלט דא פארגלייכען, וואס האבן אונז זיך אזוי ארומגעמיטשעט? איז אונזערע בליט ווייניגער רויט ווי דו פון ק"י וכו'?????
דו תירוץ פארענטפערט זיך פון זיך אליינס.

זאלסט מיר מוחל זיין טויזענטער מאל, און אויך במחילת כבוד תורתו הגדולה פונעם דיין פארשטייט מען נישט וואס ער שרייבט אינעם בריוו, עס איז תורת הנסתר לגמרי. יעדער האט געוויסט אז ער איז געווען די הויפט אטאריטעיט אין די קהילה לגבי הלכה שאלות, און דא טראגט גאנץ קהל פאר זיין נאז צענדליגער יארן און קיין ווארט האט מען נישט געהערט פון אים אלע יארן, און פלוצלינג מעולם לא הזדקקתי לזה.

חוץ פון דעם וואס בלויז עטליכע חדשים בעפאר די דיין - ראב"ד האט געשריבן די בריוו איז דא עדות פון מענטשן וואס האבן אים געפרעגט און ער האט זיי קלאר געענטפערט אז עס איז זיכער נישט קיין רשות הרבים און פריוואטע עירובין איז הלכה'דיג נישט קיין פראבלעם, און בלויז געציילטע חדשים נאכדעם איז ארויסגעקומען די בריוו אז באמת האט מען יארן נישט געטארט מאכן קיין עירוב אויף ראדני.

בקיצור, עס איז פשוט אז די שטורעמישע ווינט וואס עס האט דעמאלס געבלאזן אין וויליאמסבורג אנטקעגן די עירוב, האט געקענט מאכן אז מען זאל ארויסדערווישן א חתימה אויף אזא בריוו, מיט א גאנצע געשעפט פון כאילו געפרעגט דעם רבי'ן און נישט מסכים געווען וכו' וכו', אבער פאקט בלייבט פאקט אז דער ראב"ד ריח"מ זצ"ל האט קיינמאל נישט אזוי געהאלטן, און עס איז א מעשה רב אז ער האט אלע יארן געהאלטן אז עס איז נישט קיין רשות הרבים דאורייתא. (נאך אזא פאקט ווי די ראי' אז די רבי זכרונה לברכה האט נישט געוואלט קיין עירוב)

אויב איז עס תורת הנסתר דעמאלט איז עס נישט אינטערעסאנט דן צו זיין.
וואס איז נוגע איז וואס דו רבי האט געהאלטן און דאס שרייבט נאך די דיין קלאר שנת תש"מ...פאר די צייטן פון דערווישן וכו'.

[נישט קיין בהלה]

אקעי גראדע דאס האב איך נישט געכאפט אז די דיין שרייבט דאס שוין בשנת תש"מ, איך האב געמיינט אז דאס איז א שפעטערדיגע בריוו, אין תש"מ מאכט שוין מער סענס אז דער דיין זאל שרייבן אז מעולם לא נזדקקתי וכו', ווייל ער איז נאך געווען גאנץ ניי אין די דיינות און אינג דעמאלס, אבער אדרבה לאמיר זען די בריוו פון תש"מ פונעם דיין, און וואס פונקטליך עס שטייט דארט.

בכל אופן איז דאס נאך אלס קלאר אז אלע יארן האט מען יא געטראגן אויף ראדני און מעשה רב פון קהל הקודש ווען קיינער האט נישט מוחה געווען איז אז מען האט נישט געהאלטן אז עס איז א רשות הרבים דאורייתא.

[שמות]

זמן ר''ת האט ער מסדר געווען מיט התאחדות?
די רבי ז''ל האט געמאכט א קול קורא אז די ציבור זאל וויסן וואס ער האלט.
ער האט עס נושא ונותן געווען מיט די רבנים און נאכדעם ארויסגעקומען מיט א קלארקייט פאר'ן עולם אז ס'זאל נישט זיין קיין ספיקות משא''כ בעירוב .

משא"כ עירוב האט ער דורך געפירט למעשה. און געמאכט זיכער אז קיין איין רב ווי למשל ר' מיכאל בער, טוט נישט אנדערש.
א קלארקייט וואס האט אנגעהאלטן פאר 50 יאר.
ווי דער רבי פון ק"י האט געזאגט און בארא פארק תש"ס ...לא ראינו אינו ראיה אבל בדבר תמידי אזוי ווי דא איז יא א ראי'. און לייגט צו אז ער האט כמה פעמים געהערט פון זיין טאטע דו ברך משה אז דו רבי ז"ל האט איז געווען דערקעגן, און דאס איז יעדן מחייב.

עס קען נאך אלס זיין אז די רבי האט נישט געוואלט וועגן מכשולות וואס קען ארויסקומען. אויב אזוי איז נישט אפגעפרעגט אז א גדול בדורינו זאל האלטן אז צוליב דעם ריבוי עם איז דא מער מכשולות ווען עס איז נישט דא קיין עירוב.

אזוי האט טאקע געהאלטן הגאון רבי יחזקאל ראטה אז עס איז דא אסאך מכשולות וויבאלד מען קען נישט טראגן שבת, (נישט פרעגן שאלות און נאך), ממילא איז היינט די תיקון יא צו מאכן אן עירוב, און עס מיינט נישט אז מען גייט אנטקעגן רבי'ן אויב מען מאכט יא. על כל פנים אויב עס איז שוין דא, מיז בכלל נישט זיין אז עס איז אן איסור פאר א מענטש צו טראגן אויב פארלאזט ער זיך אויף די רבנים המכשירים.

נאר די שאלה איז צו הלכה'דיג איז די עירוב אויסגעהאלטן, וואס דאס ווייס איך נישט צו די אוסרים האבן עפעס נימוקים לאיסור, אדער סתם צוליב מען טאר נישט, אויב הלכה'דיג איז דא שאלות, איז אוודאי דא א מקום מחמיר צו זיין, אבער טאמער הלכה'דיג איז דאס אויסגעהאלטן און דער טראגער פארלאזט זיך למשל אין בארא פארק אויף די גדולי העיר וואס זענען מתיר די עירוב, איז נישט דא קיין סיבה אים פארצוהאלטן פאר'ן טראגן.

רבי יחזקאל שרייבט נישט אזוי.
אויפן ב"פ קו"ק שרייבט ער אז וויבאלד היינט איז דא ג' מחיצות וואלט די רבי זי"ע אויך מתיר געווען....
ד"מ אז ער האט געהאלטן אז די רבי'ס התנגדות איז געווען מצד הלכה...
בקיצור סתם לצנות.
אויב האט די רבי געהאלטן מטעם מכשולות איז דאך היינט מטעם ריבוי הציבור א גרעסערע מכשול? ניין איפכא וויבאלד פ"וו נישט וויבאלד מיט א סברא קלושא קען איך אלעס פארדרייען און אלע זיינע שיטות.
אויב מטעם הלכה וכו' וכו' וואס הגם די מחיצות האבן שוין די מתירים געניצט אין די ל יארן כמבואר בתשובותיהם.

[שמות]

אקעי גראדע דאס האב איך נישט געכאפט אז די דיין שרייבט דאס שוין בשנת תש"מ, איך האב געמיינט אז דאס איז א שפעטערדיגע בריוו, אין תש"מ מאכט שוין מער סענס אז דער דיין זאל שרייבן אז מעולם לא נזדקקתי וכו', ווייל ער איז נאך געווען גאנץ ניי אין די דיינות און אינג דעמאלס, אבער אדרבה לאמיר זען די בריוו פון תש"מ פונעם דיין, און וואס פונקטליך עס שטייט דארט.

בכל אופן איז דאס נאך אלס קלאר אז אלע יארן האט מען יא געטראגן אויף ראדני און מעשה רב פון קהל הקודש ווען קיינער האט נישט מוחה געווען איז אז מען האט נישט געהאלטן אז עס איז א רשות הרבים דאורייתא.

פליז סטאפ מאכן א קיגעל.
ניין בארואיגט אייך.
מעולם לא נזדקקתי שרייבט ער אין די צווייטע בריוו.
אז סאיז תורת הנסתר זאל זיין אזוי.
דברי רב ודברי תלמיד דברי מי שומעין.
בקיצור ראדני ראדני...וחוזר נאטינג ניי איבער געקייטע זאכן, שוין אויסגעשמועסט אהין און צירוק.

[מהודר]

מתוך דרשה קודם קריאת התורה שבת פרשת יתרו בעיר וויליאמסבורג תשס"ג

IMG-20241124-WA0021.jpg (286.23 KiB) געזען געווארן 1134 מאל

מהר''א נעמט אהן אז בעצם איז די עירוב כשר
נאר אנ''ש זאלן זיך צירוק האלטן פון טראגן

[אויגעלעך]

מתוך דרשה קודם קריאת התורה שבת פרשת יתרו בעיר וויליאמסבורג תשס"ג
IMG-20241124-WA0021.jpg
מהר''א נעמט אהן אז בעצם איז די עירוב כשר
נאר אנ''ש זאלן זיך צירוק האלטן פון טראגן

שרייבט אז ער גייט נישט אריין אין די חלק ההלכה

[שמות]

האמת אגיד שלא האמנתי שירהיבו עוז לעשות עירוב...ופשוט וברור שכל מי שיש בו זיק של יראת שמים ישמע לדבריו...
סתם אינטערסאנט ווי מענטשן מיט בליינדערס זעהן און הערן נאר וואס זיי ווילן.
ס"ה זאגט ער, זיי נישט מוחה אויף יענעם, און וּואס יענער טוט איז נישט אונזערע אחריות.
און איך האב געהערט כמה פעמים פונעם טאטן אז דער פעטער זלה"ה איז געווען קעגן מאכן דא א עירוב...און זאל יעדער וויסן אז זיין פסק הלכה איז מחייב אלע אנשי שלומינו.

[מסתמא]

האמת אגיד שלא האמנתי שירהיבו עוז לעשות עירוב...ופשוט וברור שכל מי שיש בו זיק של יראת שמים ישמע לדבריו...

הא?!! ר' פישעלע

[שאינו יודע לשאול]

האמת אגיד שלא האמנתי שירהיבו עוז לעשות עירוב...ופשוט וברור שכל מי שיש בו זיק של יראת שמים ישמע לדבריו...

הא?!! ר' פישעלע

פשוט שמדבר מהסרים למשמעתו של רבי.

[וואס איך זאג]

א. די רבי רעדט זייער זייער קלאר און ברענגט זיך גוט ארויס, פאר דו שרייבסט ר פישעלע לערן עס נאכאמאל דורך.
ב. איך האב אפגעשריבן א פריוואטע שיחות קודש פון רבי'ן בשנת תשפ"א ווי די רבי איז שיין און קלאר מסביר פארוואס די פעטער האט נישט געלאזט מאכן די עירוב. אין די מציאות כהיום אין וומ"ס אין אין בארא פארק
שפעטער האפנטליך ארויף לייגן אביסל

[דער תהלים איד]

האמת אגיד שלא האמנתי שירהיבו עוז לעשות עירוב...ופשוט וברור שכל מי שיש בו זיק של יראת שמים ישמע לדבריו...
סתם אינטערסאנט ווי מענטשן מיט בליינדערס זעהן און הערן נאר וואס זיי ווילן.
ס"ה זאגט ער, זיי נישט מוחה אויף יענעם, און וּואס יענער טוט איז נישט אונזערע אחריות.
און איך האב געהערט כמה פעמים פונעם טאטן אז דער פעטער זלה"ה איז געווען קעגן מאכן דא א עירוב...און זאל יעדער וויסן אז זיין פסק הלכה איז מחייב אלע אנשי שלומינו.

האסט פארדרייט ווערטער. דירעקט?

סאטמאר רבי מהר"א זאגט דא 2 זאכן:

1) דער פעטער האט נישט געוואלט מ'זאל מאכן אן עירוב. "נישט געוואלט מ'זאל מאכן". פינטל.

אי משום הא, קען נאך זיין אז ווען מ'וואלט למעשה יא געמאכט, וואלט ער געלאזט טראגן.


2) איך זאג נישט גארנישט כלפי די הלכה, אבער אויף למעשה האט דער טאטע גע'פסק'ט אז מ'זאל ווייטער נישט טראגן, און ווער ס'האט יראת שמים וועט אים זיכער פאלגן.

אין אנדערע ווערטער, עס איז א סאטמאר'ע זאך נישט צו טראגן. גארנישט מיט הלכה.

[שמות]

האמת אגיד שלא האמנתי שירהיבו עוז לעשות עירוב...ופשוט וברור שכל מי שיש בו זיק של יראת שמים ישמע לדבריו...
סתם אינטערסאנט ווי מענטשן מיט בליינדערס זעהן און הערן נאר וואס זיי ווילן.
ס"ה זאגט ער, זיי נישט מוחה אויף יענעם, און וּואס יענער טוט איז נישט אונזערע אחריות.
און איך האב געהערט כמה פעמים פונעם טאטן אז דער פעטער זלה"ה איז געווען קעגן מאכן דא א עירוב...און זאל יעדער וויסן אז זיין פסק הלכה איז מחייב אלע אנשי שלומינו.

האסט פארדרייט ווערטער. דירעקט?

סאטמאר רבי מהר"א זאגט דא 2 זאכן:

1) דער פעטער האט נישט געוואלט מ'זאל מאכן אן עירוב. "נישט געוואלט מ'זאל מאכן". פינטל.

אי משום הא, קען נאך זיין אז ווען מ'וואלט למעשה יא געמאכט, וואלט ער געלאזט טראגן.


2) איך זאג נישט גארנישט כלפי די הלכה, אבער אויף למעשה האט דער טאטע גע'פסק'ט אז מ'זאל ווייטער נישט טראגן, און ווער ס'האט יראת שמים וועט אים זיכער פאלגן.

אין אנדערע ווערטער, עס איז א סאטמאר'ע זאך נישט צו טראגן. גארנישט מיט הלכה.

קודם א יישר כח פארן מאכן באלד מה שהעתקתי.
ס"ה האב איך קוואוטירט די שארפערע לשונות פאר די מענטשן מיט בליינדערס.
און דא האט איר וואס די רבי האט געזאגט שב"ק שמות תש"ס אין ב"פ: איך וויל דא נישט אויסשמועסן די חלק הלכה דערפון, ווייל דאס געהערט נישט פאר א בעה"ב דן צו זיין, נאר פאר רבנים, וואס אונז דארף מיר יא וויסן איז, אז מען טאר נישט טראגן אויף דעם עירוב, און איבערהויפט דער טאטע זאל זיין געזונט אין די דיינים פון אונזער קהלה האבן געשריבן אז מען זאל זיך נישט סומך זיין אויפן עירוב, און דאס איז יעדן מחייב...
שב"ק בבוקר וארא ב"פ תשס"א
...מ"מ אנחנו תלמידי וממשיכי דרכו של רבינו הקוה"ט זי"ע אין לנו לזוז מהוראתו בכלל, ואינם צריכין להתבייש בזה, ובפרט בזה שאינם מטלטלין...
זאגט ער דא די נישט טראגן אויכעט אויפן רבי זי"ע.
איז איינס איך האב גארנישט פארדרייט.
דאס וואס איר שרייבט "אי משום הא" זאגט ער נישט דארט און פון זיינע אנדערע דרשות איז קלאר משמע פארקערט.
און צוויי ער איז א סאטמאר'ע רבי און רעדט צו זיינע אנשי שלומינו וואס ווילן זיך פירן לויט די אויסגעטרעטענע וועג און צו זיי רעדט ער און צו זיי זאגט ער ווער ס'האט א פינק יראת שמים דער טראגט נישט, און יא ער רעדט נישט אריין אין הלכה, און זאגט נישט פאר א צווייטן וואס צו טוהן, דאס איז נישט אונזערע אחריות.

[דעת קדשי]

האמת אגיד שלא האמנתי שירהיבו עוז לעשות עירוב...ופשוט וברור שכל מי שיש בו זיק של יראת שמים ישמע לדבריו...
סתם אינטערסאנט ווי מענטשן מיט בליינדערס זעהן און הערן נאר וואס זיי ווילן.
ס"ה זאגט ער, זיי נישט מוחה אויף יענעם, און וּואס יענער טוט איז נישט אונזערע אחריות.
און איך האב געהערט כמה פעמים פונעם טאטן אז דער פעטער זלה"ה איז געווען קעגן מאכן דא א עירוב...און זאל יעדער וויסן אז זיין פסק הלכה איז מחייב אלע אנשי שלומינו.

האסט פארדרייט ווערטער. דירעקט?

סאטמאר רבי מהר"א זאגט דא 2 זאכן:

1) דער פעטער האט נישט געוואלט מ'זאל מאכן אן עירוב. "נישט געוואלט מ'זאל מאכן". פינטל.

אי משום הא, קען נאך זיין אז ווען מ'וואלט למעשה יא געמאכט, וואלט ער געלאזט טראגן.


2) איך זאג נישט גארנישט כלפי די הלכה, אבער אויף למעשה האט דער טאטע גע'פסק'ט אז מ'זאל ווייטער נישט טראגן, און ווער ס'האט יראת שמים וועט אים זיכער פאלגן.

אין אנדערע ווערטער, עס איז א סאטמאר'ע זאך נישט צו טראגן. גארנישט מיט הלכה.

קודם א יישר כח פארן מאכן באלד מה שהעתקתי.
ס"ה האב איך קוואוטירט די שארפערע לשונות פאר די מענטשן מיט בליינדערס.
און דא האט איר וואס די רבי האט געזאגט שב"ק שמות תש"ס אין ב"פ: איך וויל דא נישט אויסשמועסן די חלק הלכה דערפון, ווייל דאס געהערט נישט פאר א בעה"ב דן צו זיין, נאר פאר רבנים, וואס אונז דארף מיר יא וויסן איז, אז מען טאר נישט טראגן אויף דעם עירוב, און איבערהויפט דער טאטע זאל זיין געזונט אין די דיינים פון אונזער קהלה האבן געשריבן אז מען זאל זיך נישט סומך זיין אויפן עירוב, און דאס איז יעדן מחייב...
שב"ק בבוקר וארא ב"פ תשס"א
...מ"מ אנחנו תלמידי וממשיכי דרכו של רבינו הקוה"ט זי"ע אין לנו לזוז מהוראתו בכלל, ואינם צריכין להתבייש בזה, ובפרט בזה שאינם מטלטלין...
זאגט ער דא די נישט טראגן אויכעט אויפן רבי זי"ע.
איז איינס איך האב גארנישט פארדרייט.
דאס וואס איר שרייבט "אי משום הא" זאגט ער נישט דארט און פון זיינע אנדערע דרשות איז קלאר משמע פארקערט.
און צוויי ער איז א סאטמאר'ע רבי און רעדט צו זיינע אנשי שלומינו וואס ווילן זיך פירן לויט די אויסגעטרעטענע וועג און צו זיי רעדט ער און צו זיי זאגט ער ווער ס'האט א פינק יראת שמים דער טראגט נישט, און יא ער רעדט נישט אריין אין הלכה, און זאגט נישט פאר א צווייטן וואס צו טוהן, דאס איז נישט אונזערע אחריות.

[נישט קיין בהלה]

אקעי גראדע דאס האב איך נישט געכאפט אז די דיין שרייבט דאס שוין בשנת תש"מ, איך האב געמיינט אז דאס איז א שפעטערדיגע בריוו, אין תש"מ מאכט שוין מער סענס אז דער דיין זאל שרייבן אז מעולם לא נזדקקתי וכו', ווייל ער איז נאך געווען גאנץ ניי אין די דיינות און אינג דעמאלס, אבער אדרבה לאמיר זען די בריוו פון תש"מ פונעם דיין, און וואס פונקטליך עס שטייט דארט.

בכל אופן איז דאס נאך אלס קלאר אז אלע יארן האט מען יא געטראגן אויף ראדני און מעשה רב פון קהל הקודש ווען קיינער האט נישט מוחה געווען איז אז מען האט נישט געהאלטן אז עס איז א רשות הרבים דאורייתא.

פליז סטאפ מאכן א קיגעל.
ניין בארואיגט אייך.
מעולם לא נזדקקתי שרייבט ער אין די צווייטע בריוו.
אז סאיז תורת הנסתר זאל זיין אזוי.
דברי רב ודברי תלמיד דברי מי שומעין.
בקיצור ראדני ראדני...וחוזר נאטינג ניי איבער געקייטע זאכן, שוין אויסגעשמועסט אהין און צירוק.

יישר כח פאר'ן אויסקלארן. אויב אזוי אז יארן האט מען געטראגן און ער האט געלאזט וועט דאס טאקע זיין א שטארקע הוכחה להיתר, יא יא די איבער געקייטע זאכן איז טאקע א שטארקע הוכחה.

חוץ אויב די וועסט טאקע וועלן מאכן א קיגעל מיט לאקשען.

[שמות]

אקעי גראדע דאס האב איך נישט געכאפט אז די דיין שרייבט דאס שוין בשנת תש"מ, איך האב געמיינט אז דאס איז א שפעטערדיגע בריוו, אין תש"מ מאכט שוין מער סענס אז דער דיין זאל שרייבן אז מעולם לא נזדקקתי וכו', ווייל ער איז נאך געווען גאנץ ניי אין די דיינות און אינג דעמאלס, אבער אדרבה לאמיר זען די בריוו פון תש"מ פונעם דיין, און וואס פונקטליך עס שטייט דארט.

בכל אופן איז דאס נאך אלס קלאר אז אלע יארן האט מען יא געטראגן אויף ראדני און מעשה רב פון קהל הקודש ווען קיינער האט נישט מוחה געווען איז אז מען האט נישט געהאלטן אז עס איז א רשות הרבים דאורייתא.

פליז סטאפ מאכן א קיגעל.
ניין בארואיגט אייך.
מעולם לא נזדקקתי שרייבט ער אין די צווייטע בריוו.
אז סאיז תורת הנסתר זאל זיין אזוי.
דברי רב ודברי תלמיד דברי מי שומעין.
בקיצור ראדני ראדני...וחוזר נאטינג ניי איבער געקייטע זאכן, שוין אויסגעשמועסט אהין און צירוק.

יישר כח פאר'ן אויסקלארן. אויב אזוי אז יארן האט מען געטראגן און ער האט געלאזט וועט דאס טאקע זיין א שטארקע הוכחה להיתר, יא יא די איבער געקייטע זאכן איז טאקע א שטארקע הוכחה.

חוץ אויב די וועסט טאקע וועלן מאכן א קיגעל מיט לאקשען.

חוזר חזרה.
שרייבן שרייבט ער פארקערט, אזוי ווי איר האט שוין דערמאנט זיינע ווערטער. תורת הנסתר? יכול להיות. סיי ווי וויל נישט איך און נישט דו, וויסן וואס די דיין האט געהאלטן, וואס די רבי האט געהאלטן שרייבט ער נאך אין זיין בריוו פון תש"מ...איז נאכאמאל דברי רב ודברי תלמיד דברי מי שומעין.
נניח אז דער דיין האט געהאט א טעות און ער האט עס צוגעלאזט צו וויבאלד איינער פון די בלאק האט מען געדארפט ברענגען מיט א רעדער שטיל צו א אנדערע סיבה, און ער האט געהאלטן אז אזא בלאק וואו ראדני איז גרינגער און מוועט זיך נישט אפלערנען דערפון צו ערגעץ אנדערש און זיכער נישט ארום די גאנצע געגענט, איז דא קומט אריין די מאמר חז"ל אז אין אדם עומד על דעת רבו עד ארבעים שנה..די רבי איז געווען גערעכט. סעדלי.

[כלל ישראל]

דערמאנט מיר די מעשה אז ביי די עירוב מערכה זענען רבי יחזקאל ראטה'ס אייניקלעך ארום געגאנגען שבת מיט על הגאולה'ס, און ווען מען האט זיי נאכגעשריגן "שבת", האבן זיי געפרעגט וואס דארף איך יעצט טוהן עס אראפ לייגן אויפן ערד?

[נישט קיין בהלה]

פליז סטאפ מאכן א קיגעל.
ניין בארואיגט אייך.
מעולם לא נזדקקתי שרייבט ער אין די צווייטע בריוו.
אז סאיז תורת הנסתר זאל זיין אזוי.
דברי רב ודברי תלמיד דברי מי שומעין.
בקיצור ראדני ראדני...וחוזר נאטינג ניי איבער געקייטע זאכן, שוין אויסגעשמועסט אהין און צירוק.

יישר כח פאר'ן אויסקלארן. אויב אזוי אז יארן האט מען געטראגן און ער האט געלאזט וועט דאס טאקע זיין א שטארקע הוכחה להיתר, יא יא די איבער געקייטע זאכן איז טאקע א שטארקע הוכחה.

חוץ אויב די וועסט טאקע וועלן מאכן א קיגעל מיט לאקשען.

חוזר חזרה.
שרייבן שרייבט ער פארקערט, אזוי ווי איר האט שוין דערמאנט זיינע ווערטער. תורת הנסתר? יכול להיות. סיי ווי וויל נישט איך און נישט דו, וויסן וואס די דיין האט געהאלטן, וואס די רבי האט געהאלטן שרייבט ער נאך אין זיין בריוו פון תש"מ...איז נאכאמאל דברי רב ודברי תלמיד דברי מי שומעין.
נניח אז דער דיין האט געהאט א טעות און ער האט עס צוגעלאזט צו וויבאלד איינער פון די בלאק האט מען געדארפט ברענגען מיט א רעדער שטיל צו א אנדערע סיבה, און ער האט געהאלטן אז אזא בלאק וואו ראדני איז גרינגער און מוועט זיך נישט אפלערנען דערפון צו ערגעץ אנדערש און זיכער נישט ארום די גאנצע געגענט, איז דא קומט אריין די מאמר חז"ל אז אין אדם עומד על דעת רבו עד ארבעים שנה..די רבי איז געווען גערעכט. סעדלי.

די רבי זכרונה לברכה האט אויך נישט געהאלטן אז עס איז א רשות הרבים, ווען נישט וואלט ער נישט געלאזט מאכן א מחיצה ארום זיך און נאך ראיות. אבער לאמיר זען ברענג אהער די בריוו פונעם דיין תש"מ און לאמיר זען וואס ער שרייבט דארט.