אליעזר קרויס, אקטועלע אנאליזן אויף 'קול מבשר'

[שעפעלע]

די פאקט איז א כינור דוד האט געשפארט אן ערך פון 30 מיליאן דאלאר פאר אידן ! סאיז נישט דא נאך איין אזא זאל אין אמעריקע, און עס וואלט געדארפט זיין 5 אזאנע זאלן אין וויליאמסבורג און אין בארא פארק

[ובחרת בחיים]

אויב טראכט איך אליין און איך קום למשל צו די מסקנה אז מען דארף חתונה מאכן אין דיינוג רום אדער מען דארף נישט שיקן קיין שום מתנות קיין שום יו''ט וכדו' גיי איז עס טועהן?
זיכער אז נישט ווייל א זאך וואס ממש יעדער טוט גיי איך אויך טועהן אפילו איך האלט נישט דערפון, און אפילו איך גיי שוין יא מסכים זיין גייען די איבעריגע מחותנים נישט מסכים זיין

די איינציגסעטע עצה צו טוישן זאכן איז אז א רבים אויפאמאל טוישט א יחיד אליין קען נישט טוישן מיט קיין גרויסע זאכן
אפילו ברסלב איז אויך געגאנגען מיט א רבים אויפאמאל א גאנצע קהלה האט אנגעהויבען חתונה צו מאכן אין ביהמ''ד אויף אזא פארנעם

האלט האלט! ער איז נאכנישט אפגעפרעגט...
א חלק פון די טראכטן, איז צו נעמען אין קאנסידערעישן דעם פאקט אויך.
מ'באטראכט וואס איז ריכטיג, וואס איז קלוג, וואס איז די בעסטע, וכו', און א חלק דערפון איז צו ס'איז אין דעם פאל ריכטיג/קלוג/גוט צו טוהן פארקערט פון יעדעם.

"אליינס טראכטן" מיינט נישט אז מ'ווערט אן אויבער חכם און מ'טוט יעדע זאך דוקא פארקערט פון יעדעם, און ס'מיינט אויך נישט ווערן סטופיד.

עט די ענד אוו די געים טוט יעדער עני וועי וואס יעדער טוט.

איך נעם דיר אלץ משל, אבער איך מיין נישט דיר. פארוואס גייסטו א ווייסע העמד? ווייל יעדער גייט! פארוואס גייסטו נישט קיין קורצע הויזן זומער? ווייל קיינער גייט נישט! דער מתעקש וועט זיך מתעקש זיין א ווייסע העמד האט מיט מסורה, אדער קבלה. און קורצע הויזן איז כדי מען זאל נישט אנרירן במקומות המכוסים. אבער ניין! עס האט מיט מסורה גארנישט! דו טוסט עס משום פעיר פרעשור! דיין טאטע איז אויך געגאנגען אזוי משום פעיר פרעשור! ענד איי העוו נויז פאר יו, פעיר פרעשור איז א גוטע זאך!

דער אינגערמאן וואס געבט נישט קיין דעעם פאר פעיר פרעשור, און גייט א מיט טי שירט און סניקערס ווייל דאס איז באקוועמער, גייט שבת פלוצלינג מיט א טייט סלים העמד, און שארף שפיציגע לעדערנע שיך וואס מאכט פון אלע פינף פינגערס איין גרויסע פינגער. ממה נפשך? אויב ביסטו באקוועם, פארוואס שבת קענסטו זיך איינציען דאס בויך? און אויב גייסטו מיט פעשאן דאן פארוואס אינדערוואכן גייסטו א טי שירט? נאר וואס? דו פאלסט אויך פאר פעיר פרעשור! דיין באקס איז צו זיין ארויס פון די באקס, און די נעמסט פרעשור פון די באקס אין וואס דו לייגסט דיך אריין! דיין באקס פארלאנגט אינדערוואכן א טי שירט, און שבת א טייטע ווייט אן ווייט העמד.

איך האב נישט קיין שום פראבלעם מיט א אינגערמאן וואס גייט מיט סניקערס. אויב דו האסט צוטוהן מיט די פוס, דו ארבעטסט אין קאנסטראקשען, אדער אפילו אויב דו ווילסט פלעין זיין באקוועם. גיי מיט סניקערס געזונטערהייט! ביסט נישט קיין אויבער חכם. אבער, קום נישט אויפקלערן סאסייעטי ווי נעריש זיי זענען פארן נישט גיין. דו קענסט פלעין גיין, און אויב איינער פרעגט דיר וואס איז פשט זאג אים אז דאס איז דיר באקוועמער. גיין אין פאבליק מסביר זיין ווי פארדרייעט די וועלט איז, איז אן אויבער חכם! דאס ווייזט מיר אז די סיבה פארוואס דו גייסט מיט סניקערס איז נישט ווייל דאס איז דיר באקוועמער, נאר ווייל דו ווילסט זיין דיפרענד, און אויפקלערן די וועלט! עס גייט זיך נישט אפשטעלן ביי דעם, נאר ביי די טיים דער עולם גייט זיך צוגעוואוינען צו דיינע סניקערס גייט קומען נאך עפעס דיפרענד, און מיט פולע הסברים פארוואס די וועלט איז משוגע. דו ביסט דא מיט א מישען צו אויפקלערן די וועלט!

בסך הכל. יעדער האט זיך זיינע זאכן וואס ער טוט משום פעיר פרעשור, און זיינע זאכן וואס ער האלט נישט ביים טוהן משום פעיר פרעשור. אבער איינער וואס גייט ארום פאמפען זיינע זאכן וואס ער טוט קעגן די סיסטעם, איז נאך אין סאך א גרעסערע באקס. ער האט א פרעשור צו זיין דיפרענד! ער קען בשום אופן נישט טוהן זאכן פלעין ווייל המון עם טוט אזוי, ער זוכט מיט ליכט וואו צו זיין דיפרענד. און יא, ער טרעפט כסדר נאך זאכן ווייל ס'איז טאקע דא. ווען עס קומט אבער צו א פראגע פארוואס גייסטו א ווייסע העמד, און נישט מיט א רויטע טי-שירט וואס דארט איז די תירוץ קלאר פעיר פרעשור, וועט ער דיר האבן כל מיני תירוצים, מסורה, נארמאלקייט, קלאסיש, קבלה, קפידא. האק נישט אין קאפ אריין, דו פאלסט פאר פעיר פרעשור פונקט ווי יעדען! נאר דא האסטו נישט די גאטס צו אויפקלערן די וועלט ווי ראנג זיי זענען, ווייל דו האסט מורא פאר דיין אימידזש!

פעיר פרעשור איז נאך א געפיל וואס מען דארף ניצן צו דינען דעם באשעפער.
ווען עס העלפט טוהן וואס איז ריכטיג - עס ניצן
און ווען נישט - טוהן וואס אברהם אבינו האט געטוהן מיט פעיר פרעשור

פאמפן קעגן פעיר פרעשור קען קומען פון אן אומגעזונטע פלאץ ווי די שרייבסט
דערנאך קען עס קומען ווען מען זעהט ווי מענטשן ניצן עס אומריכטיג און קאסט געזונט, שלום בית, האבן קינדער, און פיל מער.

און די וועלט ווי אונז לעב מיר, ווי פעיר פרעשור איז א חרבן און עס נעמט אוועק דעם טעם החיים פון פילע אידן, זאלן ביטע ווי מער פאמפן דערקעגן. פאר גוטע צו נישט גוטע סיבות

[ובחרת בחיים]

רבי לעיזער איז דא פאר געלט ! פינטעל
ווער עס פארשטייט פארשטייט, זיין חלום איז נאך אייןמטאג פון איינקעשן פון א לעיזער קרויס שטעטל , וואס בדרך הטבע האט עס 0 שאנסען,
ביזדערווייל מאכט ער דא דארט געלט דורך זיין פאדקעסט, אויסער דעם וואסנער זעט נישט וויאזוי ער מאכן געלט דערפון , ווערט עס אראפגעריסן, שלעכט צו גוט

הער אויס א גוטע עצה פון א איד.
ריטורן שנעל דיינע פינטלך ווייל זיי ארבעטן נישט.

אליעזר האט ב''ה אסאך געלט וואס דער בורא האט איהם געגעבן, און ווען ער וואלט נאר געזעהן געלט וואלט ער שוין לאנג נישט געגעבן די שמועסן. ער קען מאכן פיל מער געלט אין די צייט.
סך הכל וויל ער אן עכטע סעלושען.
אזוי אויך וויל איך אן עכטע סעלושען.


די ביליגע זאלן זענען גוט?
ווענדט זיך וויאזוי די קוקסט דערויף. עס מאכט גרינגער פאר מענטשן? ריכטיג
עס מאכט אבער אויך אז דער קראנקער מיינסעט זאל קענען ווייטער אנגיין.

איז סוף פסוק בין איך נישט אזוי זיכער אז עס איז א טובה

[Azoi Tzi Zugen]

די ביליגע זאלן זענען גוט?
ווענדט זיך וויאזוי די קוקסט דערויף. עס מאכט גרינגער פאר מענטשן? ריכטיג
עס מאכט אבער אויך אז דער קראנקער מיינסעט זאל קענען ווייטער אנגיין.

מה שאין כן די עצה פון טוישן די מענטשהייט, האט א היסטאריע פון סוקסעס. יא?

[גד'ל]

די ביליגע זאלן זענען גוט?
ווענדט זיך וויאזוי די קוקסט דערויף. עס מאכט גרינגער פאר מענטשן? ריכטיג
עס מאכט אבער אויך אז דער קראנקער מיינסעט זאל קענען ווייטער אנגיין.

מה שאין כן די עצה פון טוישן די מענטשהייט, האט א היסטאריע פון סוקסעס. יא?

יא, אין היכל הקודש ברסלב

[ובחרת בחיים]

די ביליגע זאלן זענען גוט?
ווענדט זיך וויאזוי די קוקסט דערויף. עס מאכט גרינגער פאר מענטשן? ריכטיג
עס מאכט אבער אויך אז דער קראנקער מיינסעט זאל קענען ווייטער אנגיין.

מה שאין כן די עצה פון טוישן די מענטשהייט, האט א היסטאריע פון סוקסעס. יא?

די ברענסט ארויף א גוטע נקודה.
מיט דעם נקודה מאכסטו אבער קלאר נאך עפעס. אונז זעה מיר נישט דעם פראבלעם פאר די זעלבע וויכטיג.

און לאמיר זיך מסביר זיין מיט אביסל היסטאריע.

און די כ' יארן זענען פילע שוהלן ארום אמעריקע אדורך א קריזיס.
די עלטערע דור זענען ארויף צו דעם עולם שכולו טוב, און דער יונגער עולם האט נישט געהאלטן ביי גארנישט.
פילע שוהלן זענען דעמאלץ ליידער אפיציעל געווארן רעפורם שוהלן. די סיבה? צו האלטן דעם יונגער דור ביי אידישקייט.

א געוויסע רב אין אטלענטע דזורדזיע האט בשום אופן געוואלט הערן דערפון ביי די שוהל מיטינג.
''מען דארף ראטעווען דעם יונגער דור'' האט דער שוהל פרעזידענט געהאקט אויפן טיש.

''די קענסט נישט ראטעווען דיין פאציענט מיטן איהם הארגענען'' איז געווען דער רב'ס ענטפער.

''די קענסט נישט טוישן די מענטשהייט'' איז דער פרעזידענט געווארן רויט פאר כעס. ''אויב די גייסט ווייטער אזוי, וועסטו דארפן פארמאכן די שוהל!''

פעסט פארווערד אזא 60 יאר און די איינציגסטע שוהל וואס שטייט נאך אין אלטאנטע פון יענע צייטן, איז טאקע די שוהל.


וואס האט דער רב געזעהן אנדערש ווי רוב אמעריקאנע אידן פון יענע דור ראטעווענדיג פילע אידן פון די אמעריקאנע שמעלץ טאפ ווי די אנדערע זענען נעבעך פארלוירן געווארן?

ביי איהם איז געווען קלאר אז אידישקייט איז אן עכטע זאך! - נאר דאס קען אנצינדען א אידיש הארץ
איי עס קוקט נישט אויס ווי עס איז דא א טשענס? ווען מען טוט וואס איז ריכטיג - מען קוקט דעם פראבלעם אין פנים, טוט דער באשעפער די איבריגע.


חתונה מאכן אויף א סטענדערט ווי רוב כלל ישראל קען נישט מיט רעפורם זענען טאקע קיין צוגלייך
דער וועג וויאזוי מען דילט דערמיט איז אבער יא.


אויב מען קוקט נישט דעם פראבלעם אין פנים און מען הערט עס אויף פיטערן, גייט עס נאר וואקסן.

איז קודם לאמיר זעהן צו אונז זעהן די פראבלעם אלץ די זעלבע שטארק.

1. פיל ווייניגער קינדער אין כלל ישראל. פילע עלטערן האלטן זיך אפ פון אראפברענגן נאך אידישע קינדער. די פראבלעם איז ריזיג גרויס ווי מען קען זעהן אין פילע ספרים

2. פילע בחורים אין מיידלעך וואס גייען דורך שווערע מצבים (נישט קיין זעלטנהייט אין די וועלט וואס אונז לעב מיר) האבן נישט די עלטערן וואס זיי דארפן. זייער טאטע איז ביזי לויפן פון גמח צו גמח.

3. ועל כולם ביי פילע ווערט א אידישע לעבן א סטרעספול זאך. אנשטאטס וואס דער אידיש לעבן זאל ארויסשיינען אלץ דער איינציגסטע אמת'ער רואיגע לעבן (וואס עס איז טאקע)
באקומען פילע דער געפיל אז עס איז א לעבן מיט סטרעס.


יעצט ווען מען כאפט אז דאס איז אן ערענסטע קריזיס לאמיר רעדן פון סעלושענס.

פילע ווילן מאכן די סטאנדערט מער עפורדעבל.
די פראבלעם מיט דעם איז אז עס קוקט נישט דעם פראבלעם'ס שורש אין פנים, און האלט נישט לאנג.

אנדערע ווילן אויפהערן פיטערן דעם סטאנדארט. וואס קוקט יא דעם שורש אין פנים אבער האט נישט קיין היסטאריע פון סוקסעס און דיינע ווערטער.

זאג איך דיר אז עס האט יא סוקסעס. דאס איז וויאזוי כלל ישראל האט געוואנען נסיונות.

איך זאג נישט אז די דארפסט טוישן כלל ישראל. הער פשוט אויף פיטערן דעם בער און דער באשעפער וועט טוהן דאס איביריגע.

און חנוכה איז טאקע א גוטע צייט פאר דעם נקודה. די חשמונאים האבן אויך נישט געהאט א היסטאריע פון סוקסעס. זיי האבן געריפן דעם נסיון ביים נאמען אין וואס גאט האט געטוהן זאגן אונז ביי על הניסים.

(איך בין נישט קעגן ביליגע חתונה זאלן. איך בין קעגן דאס וואס מען פירט דעם קאמפ אויפן נישט גוטן פלאץ)

[שעפעלע]

רבי לעיזער איז דא פאר געלט ! פינטעל

מען קען וויינען ווי די ווארטסט אויף א סעלושען ,ביזדערווייל מאכסטו חתונה פאר 100 אלפים, ווען 250 מחותנים אין קרית יואל מאכן יערליך חתונה פאר 50 אלפים !
סא ווער שטייט בעסער?
איך רעדט פון פאקטן !!!!!
נישט קיין חלומות !!!
וועק דיך אויף פון שלאף ביטע


איך רעדט צו אידן יעדן טאג וואס מאכן חתונה פאר ביליג אין קרית יואל א דאנק די ביליגע
חתונה זאל
תנאים זאל
שבת שבע ברכות זאל
גמ"ח פאר קליידער
גמ"ח פאר שמחות אין שטוב
ביליגע שטריימלעך
און צום לעצט אז רענט פרייזן טראסקענען א דאנק תקנות
וכולי וכולי

דאס איז פאקטן רבי איד ! נישט קיין חלומות און דמיונות !

[ובחרת בחיים]

@שעפעלע

לאמיר עס מאכן אביסל מער סימפל. אליעזר קרויס איז סך הכל א מענטש. נישט דאס איז דער שמועס דא.

איך האב גערעדט מיט איהם פריוואט אפאר מאל, און איך האב מיין מיינונג אויף איהם. האלסט אנדערש? ס'איז נישט משנה.

מען קען וויינען ווי די ווארטסט אויף א סעלושען פון לעיער קרויס ,ביזדערווייל מאכסטו חתונה פאר 100 אלפים, ווען 250 מחותנים אין קרית יואל מאכן יערליך חתונה פאר 50 אלפים !
סא ווער שטייט בעסער?
איך רעדט פון פאקטן !!!!!
נישט קיין חלומות !!!
וועק דיך אויף פון שלאף ביטע

איך ווארט נישט אויף סעלושען פון לעיזער. און גוט טוען די אידן וואס מאכן חתונה פאר 50 אלפים. 100%

סך הכל זאג איך אז עס אשאד דאס וואס אנשטאטס מסדר זיין דעם פראבלעם משרשו, בויט מען א שפיטאל נעבן דעם בריק.

[שעפעלע]

@שעפעלע

לאמיר עס מאכן אביסל מער סימפל. אליעזר קרויס איז סך הכל א מענטש. נישט דאס איז דער שמועס דא.

איך האב גערעדט מיט איהם פריוואט אפאר מאל, און איך האב מיין מיינונג אויף איהם. האלסט אנדערש? ס'איז נישט משנה.

מען קען וויינען ווי די ווארטסט אויף א סעלושען פון לעיער קרויס ,ביזדערווייל מאכסטו חתונה פאר 100 אלפים, ווען 250 מחותנים אין קרית יואל מאכן יערליך חתונה פאר 50 אלפים !
סא ווער שטייט בעסער?
איך רעדט פון פאקטן !!!!!
נישט קיין חלומות !!!
וועק דיך אויף פון שלאף ביטע

איך ווארט נישט אויף סעלושען פון לעיזער. און גוט טוען די אידן וואס מאכן חתונה פאר 50 אלפים. 100%

סך הכל זאג איך אז עס אשאד דאס וואס אנשטאטס מסדר זיין דעם פראבלעם משרשו, בויט מען א שפיטאל נעבן דעם בריק.

סא ענדערשער נישט האבן קיין תקנות?

[נקודות טובות]

די ביליגע זאלן זענען גוט?
ווענדט זיך וויאזוי די קוקסט דערויף. עס מאכט גרינגער פאר מענטשן? ריכטיג
עס מאכט אבער אויך אז דער קראנקער מיינסעט זאל קענען ווייטער אנגיין.

מה שאין כן די עצה פון טוישן די מענטשהייט, האט א היסטאריע פון סוקסעס. יא?

יא, אין היכל הקודש ברסלב

איך בין גראדע גאנץ א קליינע חסיד פון דעם ברסלב'ער ראש ישיבה, אבער אויף אזוי פיל געב איך אים קרעדיט ער א בויער!

ער האט א פאוקעס און לויט דעם בויט זיין קהילה שטיין נאך שטיין יומם ולילה לא ישבת. ער שטעלט זיך אוועק שטערקער און טיפער מיט יעדען פארבייגייענדער טאג על אפי ועל חמתי! ער איז דא צו בויען זיין ברענד, און נישט צו דיסטרויען די ביז איצטיגע! איינער וואס בויעט איז מצליח!

כמדומה לי איז קרויס א דיסטרויער, און א דיסטרויער קען קיין סוקסעס נישט האבן! קען זיין איין טאג וועט א געוויסער בויער זיך צושטעלן צו אים און אזוי ארום וועט יענער מצליח זיין, אבער דעם קרויס געב איך נישט קיין שום שאנס פון הצלחה!

[נקודות טובות]

@שעפעלע

לאמיר עס מאכן אביסל מער סימפל. אליעזר קרויס איז סך הכל א מענטש. נישט דאס איז דער שמועס דא.

איך האב גערעדט מיט איהם פריוואט אפאר מאל, און איך האב מיין מיינונג אויף איהם. האלסט אנדערש? ס'איז נישט משנה.

מען קען וויינען ווי די ווארטסט אויף א סעלושען פון לעיער קרויס ,ביזדערווייל מאכסטו חתונה פאר 100 אלפים, ווען 250 מחותנים אין קרית יואל מאכן יערליך חתונה פאר 50 אלפים !
סא ווער שטייט בעסער?
איך רעדט פון פאקטן !!!!!
נישט קיין חלומות !!!
וועק דיך אויף פון שלאף ביטע

איך ווארט נישט אויף סעלושען פון לעיזער. און גוט טוען די אידן וואס מאכן חתונה פאר 50 אלפים. 100%

סך הכל זאג איך אז עס אשאד דאס וואס אנשטאטס מסדר זיין דעם פראבלעם משרשו, בויט מען א שפיטאל נעבן דעם בריק.

איך פארשטיי נישט פארוואס בויען א ביליגע זאל הייסט א שפיטאל נעבן דעם בריק. איז דא עני מהלך אז א חתונה נאכט זאל זיין ביליגער ווי 3,700? אדרבה, שטעל דו מיר צוזאם א פלאן פאר די חתונה נאכט וואס איז ריאליסטיש, און קום אן צו ווייניגער ווי 3,700 פארן נאכט.

איי וועסטו פרעגן, אז אנשטאט באצאלן א חתונה זאל וואו מען קען חתונה מאכן פאר ביליג זאל ר' דוד עקשטיין געבן שמועסן אויף קול מבשר איבער די וויכטיגקייט פון טראכטן זעלבסטשטענדיג? וועל איך דיר זאגן אז חס ושלום! וואס וועלן תושבי קרית יואל פארדינען פון דעם אז צוויי מענטשען וועלן זיצן און מאלן וואסער אויף קול מבשר? אנשטאט זאל ר' דוד ספענדן זיין צייט און כח צו טוהן זאכליך און ווייטער העלפן אידישע קינדער.

[שאינו יודע לשאול]

די ביליגע זאלן זענען גוט?
ווענדט זיך וויאזוי די קוקסט דערויף. עס מאכט גרינגער פאר מענטשן? ריכטיג
עס מאכט אבער אויך אז דער קראנקער מיינסעט זאל קענען ווייטער אנגיין.

מה שאין כן די עצה פון טוישן די מענטשהייט, האט א היסטאריע פון סוקסעס. יא?

► Show Spoiler

די ברענסט ארויף א גוטע נקודה.
מיט דעם נקודה מאכסטו אבער קלאר נאך עפעס. אונז זעה מיר נישט דעם פראבלעם פאר די זעלבע וויכטיג.

און לאמיר זיך מסביר זיין מיט אביסל היסטאריע.

און די כ' יארן זענען פילע שוהלן ארום אמעריקע אדורך א קריזיס.
די עלטערע דור זענען ארויף צו דעם עולם שכולו טוב, און דער יונגער עולם האט נישט געהאלטן ביי גארנישט.
פילע שוהלן זענען דעמאלץ ליידער אפיציעל געווארן רעפורם שוהלן. די סיבה? צו האלטן דעם יונגער דור ביי אידישקייט.

א געוויסע רב אין אטלענטע דזורדזיע האט בשום אופן געוואלט הערן דערפון ביי די שוהל מיטינג.
''מען דארף ראטעווען דעם יונגער דור'' האט דער שוהל פרעזידענט געהאקט אויפן טיש.

''די קענסט נישט ראטעווען דיין פאציענט מיטן איהם הארגענען'' איז געווען דער רב'ס ענטפער.

''די קענסט נישט טוישן די מענטשהייט'' איז דער פרעזידענט געווארן רויט פאר כעס. ''אויב די גייסט ווייטער אזוי, וועסטו דארפן פארמאכן די שוהל!''

פעסט פארווערד אזא 60 יאר און די איינציגסטע שוהל וואס שטייט נאך אין אלטאנטע פון יענע צייטן, איז טאקע די שוהל.


וואס האט דער רב געזעהן אנדערש ווי רוב אמעריקאנע אידן פון יענע דור ראטעווענדיג פילע אידן פון די אמעריקאנע שמעלץ טאפ ווי די אנדערע זענען נעבעך פארלוירן געווארן?

ביי איהם איז געווען קלאר אז אידישקייט איז אן עכטע זאך! - נאר דאס קען אנצינדען א אידיש הארץ
איי עס קוקט נישט אויס ווי עס איז דא א טשענס? ווען מען טוט וואס איז ריכטיג - מען קוקט דעם פראבלעם אין פנים, טוט דער באשעפער די איבריגע.


חתונה מאכן אויף א סטענדערט ווי רוב כלל ישראל קען נישט מיט רעפורם זענען טאקע קיין צוגלייך
דער וועג וויאזוי מען דילט דערמיט איז אבער יא.


אויב מען קוקט נישט דעם פראבלעם אין פנים און מען הערט עס אויף פיטערן, גייט עס נאר וואקסן.

איז קודם לאמיר זעהן צו אונז זעהן די פראבלעם אלץ די זעלבע שטארק.

1. פיל ווייניגער קינדער אין כלל ישראל. פילע עלטערן האלטן זיך אפ פון אראפברענגן נאך אידישע קינדער. די פראבלעם איז ריזיג גרויס ווי מען קען זעהן אין פילע ספרים

2. פילע בחורים אין מיידלעך וואס גייען דורך שווערע מצבים (נישט קיין זעלטנהייט אין די וועלט וואס אונז לעב מיר) האבן נישט די עלטערן וואס זיי דארפן. זייער טאטע איז ביזי לויפן פון גמח צו גמח.

3. ועל כולם ביי פילע ווערט א אידישע לעבן א סטרעספול זאך. אנשטאטס וואס דער אידיש לעבן זאל ארויסשיינען אלץ דער איינציגסטע אמת'ער רואיגע לעבן (וואס עס איז טאקע)
באקומען פילע דער געפיל אז עס איז א לעבן מיט סטרעס.


יעצט ווען מען כאפט אז דאס איז אן ערענסטע קריזיס לאמיר רעדן פון סעלושענס.

פילע ווילן מאכן די סטאנדערט מער עפורדעבל.
די פראבלעם מיט דעם איז אז עס קוקט נישט דעם פראבלעם'ס שורש אין פנים, און האלט נישט לאנג.

אנדערע ווילן אויפהערן פיטערן דעם סטאנדארט. וואס קוקט יא דעם שורש אין פנים אבער האט נישט קיין היסטאריע פון סוקסעס און דיינע ווערטער.

זאג איך דיר אז עס האט יא סוקסעס. דאס איז וויאזוי כלל ישראל האט געוואנען נסיונות.

איך זאג נישט אז די דארפסט טוישן כלל ישראל. הער פשוט אויף פיטערן דעם בער און דער באשעפער וועט טוהן דאס איביריגע.

און חנוכה איז טאקע א גוטע צייט פאר דעם נקודה. די חשמונאים האבן אויך נישט געהאט א היסטאריע פון סוקסעס. זיי האבן געריפן דעם נסיון ביים נאמען אין וואס גאט האט געטוהן זאגן אונז ביי על הניסים.

(איך בין נישט קעגן ביליגע חתונה זאלן. איך בין קעגן דאס וואס מען פירט דעם קאמפ אויפן נישט גוטן פלאץ)

איך קלער אז ס'איז דא א שטיקל חילוק צווישן אנהאלטן דאס אלטע, און רעוואלוציאנערן דאס איינגעפירטע.

דאס וואס דו זאגסט בנוגע זיך האלטן צום אמת ביסטו גערעכט, אבער דא רעדט מען נישט פון אמת אדער שקר, דא רעדט מען פון א פירונג וואס האלט שוין פאר צענדליגער - אויב נישט הונדערטער - יאר [ווער געדענקט דען נישט די מעשיות פון ארימעלייט וואס האבן נישט געקענט עפארדן קיין נדן...] און דאס איז כמעט אוממעגליך אינגאנצן אויסצורייסן.

אז דו רעדסט פון אידישקייט היסטאריע, קוק אריין אין די פריערדיגע ספרים וויפיל זיי רעדן זיך אפ אויף פירצות וואס האבן זיך אריינגעכאפט, און זיי שרייבן מיט ביטערניש ווי די רבנים שריייען און וויינען אבער גארנישט טוישט זיך. כנ"ל, אנהאלטן די אלטע איז דאס מיר טוען. טוישן דאס איינגעגעסענע איז היבש רחוק מן המציאות.

[שבת קודש]

די ביליגע זאלן זענען גוט?
ווענדט זיך וויאזוי די קוקסט דערויף. עס מאכט גרינגער פאר מענטשן? ריכטיג
עס מאכט אבער אויך אז דער קראנקער מיינסעט זאל קענען ווייטער אנגיין.

מה שאין כן די עצה פון טוישן די מענטשהייט, האט א היסטאריע פון סוקסעס. יא?

יא, אין היכל הקודש ברסלב

היכל הקודש האט א רבים אויפאמאל געטוישט, קיין איין היכל הקודש איד וואלט נישט חתונה געמאכט דארטן אויב ער איז ווען די איינציגסעטע

[פנחס דוד לעבאוויטש]

מה שאין כן די עצה פון טוישן די מענטשהייט, האט א היסטאריע פון סוקסעס. יא?

יא, אין היכל הקודש ברסלב

היכל הקודש האט א רבים אויפאמאל געטוישט, קיין איין היכל הקודש איד וואלט נישט חתונה געמאכט דארטן אויב ער איז ווען די איינציגסעטע

אוודאי יא. די ערשטע צוויי מחותנים האבן נישט געטראכט אז מען וועט זיי נאכמאכן. יענע מחותנים זענען יא געווען איינציגסטע

[פנחס דוד לעבאוויטש]

מה שאין כן די עצה פון טוישן די מענטשהייט, האט א היסטאריע פון סוקסעס. יא?

יא, אין היכל הקודש ברסלב

איך בין גראדע גאנץ א קליינע חסיד פון דעם ברסלב'ער ראש ישיבה, אבער אויף אזוי פיל געב איך אים קרעדיט ער א בויער!

ער האט א פאוקעס און לויט דעם בויט זיין קהילה שטיין נאך שטיין יומם ולילה לא ישבת. ער שטעלט זיך אוועק שטערקער און טיפער מיט יעדען פארבייגייענדער טאג על אפי ועל חמתי! ער איז דא צו בויען זיין ברענד, און נישט צו דיסטרויען די ביז איצטיגע! איינער וואס בויעט איז מצליח!

כמדומה לי איז קרויס א דיסטרויער, און א דיסטרויער קען קיין סוקסעס נישט האבן! קען זיין איין טאג וועט א געוויסער בויער זיך צושטעלן צו אים און אזוי ארום וועט יענער מצליח זיין, אבער דעם קרויס געב איך נישט קיין שום שאנס פון הצלחה!

דו זאגסט גאר גוט בנוגע זיין א בויער און נישט א דעסטרויער. אבער דיין צווייטע חלק ווי דו געבסט נישט קיין שאנס צו מצליח זיין איז בניגוד צום אנהייב. אז דער ראש ישיבה פון ברסלב האבן סאך מער מענטשן געזאגט אז ער וועט נישט מצליח זיין.. און קוק וואס ער האט מצליח געווען.

איין אנדערע חילוק זע איך יא צווישן זיי צוויי איז, אז ר’ אליעזר קרויס פירט למעשה נישט קיין קהילה און ממילא האט ער נישט די יכולות פון היכל הקודש, אבער ער האט א גרויסע עתיד אי"ה.

[פופציגער]

ר' אליעזר זאגט אז מען רופט אים כסדר פון קהלות וואס ווילן טועהן פעולות איבער חתונה מאכן,
אבער ער שרייט מיט קולי קולות אז ס'איז נישט דא וואס צו טועהן און פון די 'מזרח וואנט' דהיינו פון די עסקנים גייט קיינמאל קיינמאל קיינמאל קיינמאל נישט קומען קיין שום ישועה
און מען דארף גארנישט טועהן, נאר די איינציגסעטע וועג איז מעורר צו זיין דעם עולם אז יעדער זאל זיך אליין נעמען אין די הענט אריין.

אויב קוקט מען אבער די מציאות זעהט מען אז ער איז ראנג אינגאנצען אינגאנצען, איך ווייס נישט די מציאות אין אנדערע מקומות אבער ביי אונז אין קרית יואל איז דאס די מציאות:

- די 'מזרח וואנט' האט אהערגעשטעלט א חתונה פעקעדזש אין כנור דוד ווי ס'קאסט 3700 פער מחותן און נאכט נאך נאכט שוין יארן לאנג מאכן 2 מחתונים חתונה פאר אזא אומגלויבלעכע ביליגע פרייז, און מיט דעם האט די מזרח וואנט געלעזט די איבערגעטריבענע 'חתונה נאכט' הוצאות פאר עס וויל.

- די 'מזרח וואנט' האט אהערגעשטעלט צוויי הערליכע תקנות תנאים זאלן אין רבינ'ס שטוב ווי 98 פארצענט פון די קהלה מאכן דארט תנאים פאר ארום טויזענט דאלער,
און מיט דעם האט די מזרח וואנט געלעזט די איבערגעטריבענע 'תנאים' הוצאות.

- די 'מזרח וואנט' האט געגרינדעט א אייגענע שטריימעל געשעפט ווי מען קויפן א שיינע שטריימעל פאר 1800 דאלער ווי אריבער 90 פארצענט תלמידי הישיבה נעמען פון דארט,
און מיט דעם האט די מזרח וואנט געלעזט די איבערגעטריבענע 'שטריימעל' הוצאות.

- די 'מזרח וואנט' האט געמאכט אין ביהמ''ד תקנות איבער די קידושים און באווארפן פעקעלעך און מיט דעם געלעזט דיע הוצאות

משא''כ ווען עס קומט צו די אנדערע הוצאות ווי פורניוטשער. מתנות. שבת עלי' לתורה שבת שבע ברכות. וכדו' וכדו' ווי די מזרח וואנט האט צום באדויער נאכנישט געטועהן קיין זאכליכע פעולות דארט איז די פראבלעם בתוקפו טראץ די צענדליגע אנאליזען אויף קול מבשר.

וואס מען זעהט פון דעם אז נאר זאכליכע פעולות פון 'מזרח וואנט' האבן געלעזט די פראבלעם אויף א גרויסע פארנעם, משא''כ התעררות דרשות אויף קול מבשר העלפט אפשר פאר יחידים, ממילא ליגט א חוב אויף ר' אליעזר מחזק צו זיין די אלע עסקנים וואס ווילן טועהן פעולות צו העלפן אראפברענגען די חתונה הוצאות און נישט זיי אראפקלאפן

זאל ר’ אליעזר ברענגען איין "מערב וואנט" קאמפיין וואס האט געברענגט זאכליכע רעזולטאטן.

נישט קיין כח היחיד, נישט קיין גמליאל און שמאי וויצן, נישט קיין לעיזער קרויס אנאליזן, און נישט קיין יואליש פעלזן סטאטוס.

[פופציגער]

@שמח סתם כדאי צו וויסן אז ער האט אן אנדערע פרנסה, ער האט א געהעריגע ביזנעס און שיין געלט.

צום ענין, ער איז אויסגעשפראכן אקעגן די געדאנק פון אראפשטעלן תקנות ווי א סדום בעטל, וואס יעדער מוז זיין גלייך.
יעדער מוז מאכן די זעלבע סארט תנאים, ווייל דער וואס האט נישט קיין איבעריג געלט קען נישט זאגן ניין.

און צו די זאל נושא, מ'מוז האבן א שיינע זאל, דעריבער זוכט מען נדבנים זאלן עס צאלן אנשטאט די מחותנים,
מאן יימר, אפשר דארף מען נישט קיין שיינע זאל??

ס'איז ריכטיג אז תקנות איז נישט די לעזונג תקנות האלט קיינמאל נישט אן פאר מער פון א פאר א קורצע צייט

די שאלה איז וואס איז יא די לעזונג?

ר' אליעזר האלט אז מען זאל גארנישט טועהן נאר ארויסקומען מיט מוסר דרשות אז יעדער זאל חתונה מאכן לויט וויפיל געלט ער האט, די מהלך ארבעט נאך ווייניגער פון תקנות ווייל יא ס'איז דא אזא זאך ווי 'יעדער' וויפיל זאלסט חוזק מאכן פון דעם העלפט עס גאר ווייניג, א מענטש קען נישט זיין אויסגעשפילט אויב יעדער טוט אזוי קען מען נישט זיין ווייניגער,

די לעזונג וואס ארבעט יא איז דורך צושטעלן ביליגע חתונה פעקעדזשס אין אלע תחומים אזוי אז א רבים זאל צוזאמען גיין אויף א ביליגע סטאנדאט ממילא פאלט אוועק די בושה צו גיין ביליג קען זיך רוב ציבור צושטעלן צו דעם, אבער פאר דעם דארף מען עסקנים עוסקים בצרכי ציבור באמונה וואס זאלן דאס מאכן און זיי דארף מען מחזק זיין נישט אפקילן ח''ו

לעצטנס געזען ערגעץ א שטארקע נקודה.

תקנות טוען שוין איין מאל אויף! געב א קוק וויפיל חתונות קאסטן אפ אין אנדערע קרייזן, ווייט פון אונז. הימלשרייענדע פרייזן!

די סיבה פארוואס ביי אונז קריגט מען זיך נאך אויף פופציג צי הונדערט אלפים בעת ביי אנדערע האלט עס שוין ביי דריי מאות איז ווייל יעדע פאר יאר קומען אויף פרישע תקנות, האלטן אן וויפיל סהאלט אן, אבער האלט אראפ דעם גאלאפ פון הוצאות.

[פנחס דוד לעבאוויטש]

@שמח סתם כדאי צו וויסן אז ער האט אן אנדערע פרנסה, ער האט א געהעריגע ביזנעס און שיין געלט.

צום ענין, ער איז אויסגעשפראכן אקעגן די געדאנק פון אראפשטעלן תקנות ווי א סדום בעטל, וואס יעדער מוז זיין גלייך.
יעדער מוז מאכן די זעלבע סארט תנאים, ווייל דער וואס האט נישט קיין איבעריג געלט קען נישט זאגן ניין.

און צו די זאל נושא, מ'מוז האבן א שיינע זאל, דעריבער זוכט מען נדבנים זאלן עס צאלן אנשטאט די מחותנים,
מאן יימר, אפשר דארף מען נישט קיין שיינע זאל??

ס'איז ריכטיג אז תקנות איז נישט די לעזונג תקנות האלט קיינמאל נישט אן פאר מער פון א פאר א קורצע צייט

די שאלה איז וואס איז יא די לעזונג?

ר' אליעזר האלט אז מען זאל גארנישט טועהן נאר ארויסקומען מיט מוסר דרשות אז יעדער זאל חתונה מאכן לויט וויפיל געלט ער האט, די מהלך ארבעט נאך ווייניגער פון תקנות ווייל יא ס'איז דא אזא זאך ווי 'יעדער' וויפיל זאלסט חוזק מאכן פון דעם העלפט עס גאר ווייניג, א מענטש קען נישט זיין אויסגעשפילט אויב יעדער טוט אזוי קען מען נישט זיין ווייניגער,

די לעזונג וואס ארבעט יא איז דורך צושטעלן ביליגע חתונה פעקעדזשס אין אלע תחומים אזוי אז א רבים זאל צוזאמען גיין אויף א ביליגע סטאנדאט ממילא פאלט אוועק די בושה צו גיין ביליג קען זיך רוב ציבור צושטעלן צו דעם, אבער פאר דעם דארף מען עסקנים עוסקים בצרכי ציבור באמונה וואס זאלן דאס מאכן און זיי דארף מען מחזק זיין נישט אפקילן ח''ו

לעצטנס געזען ערגעץ א שטארקע נקודה.

תקנות טוען שוין איין מאל אויף! געב א קוק וויפיל חתונות קאסטן אפ אין אנדערע קרייזן, ווייט פון אונז. הימלשרייענדע פרייזן!

די סיבה פארוואס ביי אונז קריגט מען זיך נאך אויף פופציג צי הונדערט אלפים בעת ביי אנדערע האלט עס שוין ביי דריי מאות איז ווייל יעדע פאר יאר קומען אויף פרישע תקנות, האלטן אן וויפיל סהאלט אן, אבער האלט אראפ דעם גאלאפ פון הוצאות.

ווען ר’ אליעזר רעדט וועגן מזרח מערב וכו’ רעדט ער בכלל נישט פון אויפטוען, ער זאגט קלאר אז די מזרח האט סאך א שטערקערע כח אין אויפטוען. אבער כדי צו ברענגען א סעלושען - מוז עס קומען פון מערב וואנט! ווייל אויב איז די פשוט’ע המון עם ווי שעפעלעך נאכצוטוהן די סיסטעם זענען זיי טאקע צאן לטבח ה”י. (הגם ב"ה אויפן וועג זענען דא געטרייע מנהיגים וואס געבן זיך אפ מיטן ציבור, און קיינער מאכט עס נישט אוועק חלילה). אבער כדי צו מאכן דעם פשוט’ן איד נישט קראנק ווערן ווען ער מאכט חתונה מוז קומען אווערנעס פון זיין חבר אין ביהמ"ד, קאווע שטיבל, און פאליש שטופער.. וואס זאל אים זאגן: ברודער טייערער, מאך דיך נישט משוגע... קויף נישט, ספענד נישט, טראכט מיט לאגיק נישט צו ווערן א עני ואביון צוליב’ן חתונה מאכן! - דעיס וועט ברענגען די ענדגילטיגע סעלושן!
אוודאי דארף מען בויען א צייטווייליגע שפיטאל נעבן די צובראכענע ברידזש...

[נקודות טובות]

יא, אין היכל הקודש ברסלב

איך בין גראדע גאנץ א קליינע חסיד פון דעם ברסלב'ער ראש ישיבה, אבער אויף אזוי פיל געב איך אים קרעדיט ער א בויער!

ער האט א פאוקעס און לויט דעם בויט זיין קהילה שטיין נאך שטיין יומם ולילה לא ישבת. ער שטעלט זיך אוועק שטערקער און טיפער מיט יעדען פארבייגייענדער טאג על אפי ועל חמתי! ער איז דא צו בויען זיין ברענד, און נישט צו דיסטרויען די ביז איצטיגע! איינער וואס בויעט איז מצליח!

כמדומה לי איז קרויס א דיסטרויער, און א דיסטרויער קען קיין סוקסעס נישט האבן! קען זיין איין טאג וועט א געוויסער בויער זיך צושטעלן צו אים און אזוי ארום וועט יענער מצליח זיין, אבער דעם קרויס געב איך נישט קיין שום שאנס פון הצלחה!

דו זאגסט גאר גוט בנוגע זיין א בויער און נישט א דעסטרויער. אבער דיין צווייטע חלק ווי דו געבסט נישט קיין שאנס צו מצליח זיין איז בניגוד צום אנהייב. אז דער ראש ישיבה פון ברסלב האבן סאך מער מענטשן געזאגט אז ער וועט נישט מצליח זיין.. און קוק וואס ער האט מצליח געווען.

איין אנדערע חילוק זע איך יא צווישן זיי צוויי איז, אז ר’ אליעזר קרויס פירט למעשה נישט קיין קהילה און ממילא האט ער נישט די יכולות פון היכל הקודש, אבער ער האט א גרויסע עתיד אי"ה.

@ר' פנחס דוד'ל קענסט מיר אפשר צייגן וואו איך האב אמאל געזאגט אז דער ראש ישיבה גייט נישט מצליח זיין? איך שריי שוין לאנג אז ער גייט דוקא יא מצליח זיין, און איך עס מיך שוין טאקע די געזונט אויף דעם לאנגע יארן! די מציאות איז אז ער בויעט! אין מיינע אויגן בויעט ער טאקע קרום, אבער ער בויעט! איינער וואס בויעט איז מצליח!

די וואס האבן געזאגט אז ער קען נישט מצליח זיין, אדער האבן זיי געמיינט אז מען לעבט נאך אין די ר' מיכל לעבאוויטש ור' מענדל וועכטער יארן. אדער האבן זיי געמיינט אז ווייל מען דענייט די פאקט אז ער גייט מצליח זיין גייט ער טאקע נישט מצליח זיין. אני הקטן האב אלעמאל געהאלטן אז ער גייט דוקא יא דורך ברעכן די אייז און ער גייט שיין מצליח זיין.

דו חכם דו איינער, זאגסט מיר אז ער האט א קהילה און פארדעם קען ער בויען, משא"כ קרויס? פונקט פארקערט, ווייל ער איז א בויער האט ער א קהילה! ווען ער איז ווען א דיסטרויער וואלט ער קיין קהילה נישט געהאט! ווען ער איז ווען א דיסטרויער וואלט ער געבליבן מיט א פאדקעסט אויף קול מבשר...

[גד'ל]

ר' אליעזר זאגט אז מען רופט אים כסדר פון קהלות וואס ווילן טועהן פעולות איבער חתונה מאכן,
אבער ער שרייט מיט קולי קולות אז ס'איז נישט דא וואס צו טועהן און פון די 'מזרח וואנט' דהיינו פון די עסקנים גייט קיינמאל קיינמאל קיינמאל קיינמאל נישט קומען קיין שום ישועה
און מען דארף גארנישט טועהן, נאר די איינציגסעטע וועג איז מעורר צו זיין דעם עולם אז יעדער זאל זיך אליין נעמען אין די הענט אריין.

אויב קוקט מען אבער די מציאות זעהט מען אז ער איז ראנג אינגאנצען אינגאנצען, איך ווייס נישט די מציאות אין אנדערע מקומות אבער ביי אונז אין קרית יואל איז דאס די מציאות:

- די 'מזרח וואנט' האט אהערגעשטעלט א חתונה פעקעדזש אין כנור דוד ווי ס'קאסט 3700 פער מחותן און נאכט נאך נאכט שוין יארן לאנג מאכן 2 מחתונים חתונה פאר אזא אומגלויבלעכע ביליגע פרייז, און מיט דעם האט די מזרח וואנט געלעזט די איבערגעטריבענע 'חתונה נאכט' הוצאות פאר עס וויל.

- די 'מזרח וואנט' האט אהערגעשטעלט צוויי הערליכע תקנות תנאים זאלן אין רבינ'ס שטוב ווי 98 פארצענט פון די קהלה מאכן דארט תנאים פאר ארום טויזענט דאלער,
און מיט דעם האט די מזרח וואנט געלעזט די איבערגעטריבענע 'תנאים' הוצאות.

- די 'מזרח וואנט' האט געגרינדעט א אייגענע שטריימעל געשעפט ווי מען קויפן א שיינע שטריימעל פאר 1800 דאלער ווי אריבער 90 פארצענט תלמידי הישיבה נעמען פון דארט,
און מיט דעם האט די מזרח וואנט געלעזט די איבערגעטריבענע 'שטריימעל' הוצאות.

- די 'מזרח וואנט' האט געמאכט אין ביהמ''ד תקנות איבער די קידושים און באווארפן פעקעלעך און מיט דעם געלעזט דיע הוצאות

משא''כ ווען עס קומט צו די אנדערע הוצאות ווי פורניוטשער. מתנות. שבת עלי' לתורה שבת שבע ברכות. וכדו' וכדו' ווי די מזרח וואנט האט צום באדויער נאכנישט געטועהן קיין זאכליכע פעולות דארט איז די פראבלעם בתוקפו טראץ די צענדליגע אנאליזען אויף קול מבשר.

וואס מען זעהט פון דעם אז נאר זאכליכע פעולות פון 'מזרח וואנט' האבן געלעזט די פראבלעם אויף א גרויסע פארנעם, משא''כ התעררות דרשות אויף קול מבשר העלפט אפשר פאר יחידים, ממילא ליגט א חוב אויף ר' אליעזר מחזק צו זיין די אלע עסקנים וואס ווילן טועהן פעולות צו העלפן אראפברענגען די חתונה הוצאות און נישט זיי אראפקלאפן

זאל ר’ אליעזר ברענגען איין "מערב וואנט" קאמפיין וואס האט געברענגט זאכליכע רעזולטאטן.

נישט קיין כח היחיד, נישט קיין גמליאל און שמאי וויצן, נישט קיין לעיזער קרויס אנאליזן, און נישט קיין יואליש פעלזן סטאטוס.

נישט ארויסנעמען א סמארטפאון אין ביהמ"ד איז א מערב וואנט קאמפיין די קהילות האבן זיך שפעטער מיטגעכאפט

[נקודות טובות]

יא, אין היכל הקודש ברסלב

היכל הקודש האט א רבים אויפאמאל געטוישט, קיין איין היכל הקודש איד וואלט נישט חתונה געמאכט דארטן אויב ער איז ווען די איינציגסעטע

אוודאי יא. די ערשטע צוויי מחותנים האבן נישט געטראכט אז מען וועט זיי נאכמאכן. יענע מחותנים זענען יא געווען איינציגסטע

רבים מיינט אז 100 מענטשען מאכן חתונה אינעם זעלבען טאג אין א ביהמ"ד? א רבים מיינט ער אז עס איז געקומען פונעם מזרח וואנט! ווי איך פארשטיי איז דער ראש ישיבה געווען שטארק אין שטיצע פונעם געדאנק און דאס געשטיפט. נו, דאס איז דאך די מזרח וואנט פון וואס @שבת קודש רעדט די גאנצע צייט. די טשעינדזש אין ברסלב קומט פון די מזרח וואנט, און נישט פון די מעריב וואנט.

@שבת קודש זאגט אז ער אלץ קרית יואל'ער אינגערמאן וואס וואוינט אויף ישראל זופניק קאנער מירון דרייוו קען נישט גיין חתונה מאכן אין טארנע ביהמ"ד. ער האט נישט די שטיצע פונעם מזרח וואנט. משא"כ אין כינור דוד האט ער יא.

לאמיר האלטן די קאפ גראד. @שבת קודש האלט זיך שטאנדהאפטיג צו זיין ארגיומענט. די לעזונג קען נאר קומען פונעם מזרח וואנט!

[להגדיל הטראסק]

נישט ארויסנעמען א סמארטפאון אין ביהמ"ד איז א מערב וואנט קאמפיין די קהילות האבן זיך שפעטער מיטגעכאפט

דאס הייסט אז מערב וואנט האט געהעצט, און ווען מזרח האט עס אדאפטירט איז עס געווארן א מזרח קאמפיין און דערמיט געווארן פאקטיש איינגעפירט!

אסאך זאכן זענען דא וואס מערב העצט, שתדל'ט, לאביאירט, פרובירט, איז מסביר, ביז מזרח נעמט עס אן און עס ווערט פאקטיש אויסגעפירט אין צענטראל ביז מערב.

מערב אליינס אויסצופירן למעשה אן הילף פון מזרח בלייבט געווענליך אין רוב פעלער בלויז ביי די העצער'ס פון מערב און צומאל דאס אויך נישט.

[שבת קודש]

ס'איז ריכטיג אז תקנות איז נישט די לעזונג תקנות האלט קיינמאל נישט אן פאר מער פון א פאר א קורצע צייט

די שאלה איז וואס איז יא די לעזונג?

ר' אליעזר האלט אז מען זאל גארנישט טועהן נאר ארויסקומען מיט מוסר דרשות אז יעדער זאל חתונה מאכן לויט וויפיל געלט ער האט, די מהלך ארבעט נאך ווייניגער פון תקנות ווייל יא ס'איז דא אזא זאך ווי 'יעדער' וויפיל זאלסט חוזק מאכן פון דעם העלפט עס גאר ווייניג, א מענטש קען נישט זיין אויסגעשפילט אויב יעדער טוט אזוי קען מען נישט זיין ווייניגער,

די לעזונג וואס ארבעט יא איז דורך צושטעלן ביליגע חתונה פעקעדזשס אין אלע תחומים אזוי אז א רבים זאל צוזאמען גיין אויף א ביליגע סטאנדאט ממילא פאלט אוועק די בושה צו גיין ביליג קען זיך רוב ציבור צושטעלן צו דעם, אבער פאר דעם דארף מען עסקנים עוסקים בצרכי ציבור באמונה וואס זאלן דאס מאכן און זיי דארף מען מחזק זיין נישט אפקילן ח''ו

לעצטנס געזען ערגעץ א שטארקע נקודה.

תקנות טוען שוין איין מאל אויף! געב א קוק וויפיל חתונות קאסטן אפ אין אנדערע קרייזן, ווייט פון אונז. הימלשרייענדע פרייזן!

די סיבה פארוואס ביי אונז קריגט מען זיך נאך אויף פופציג צי הונדערט אלפים בעת ביי אנדערע האלט עס שוין ביי דריי מאות איז ווייל יעדע פאר יאר קומען אויף פרישע תקנות, האלטן אן וויפיל סהאלט אן, אבער האלט אראפ דעם גאלאפ פון הוצאות.

ווען ר’ אליעזר רעדט וועגן מזרח מערב וכו’ רעדט ער בכלל נישט פון אויפטוען, ער זאגט קלאר אז די מזרח האט סאך א שטערקערע כח אין אויפטוען. אבער כדי צו ברענגען א סעלושען - מוז עס קומען פון מערב וואנט! ווייל אויב איז די פשוט’ע המון עם ווי שעפעלעך נאכצוטוהן די סיסטעם זענען זיי טאקע צאן לטבח ה”י. (הגם ב"ה אויפן וועג זענען דא געטרייע מנהיגים וואס געבן זיך אפ מיטן ציבור, און קיינער מאכט עס נישט אוועק חלילה). אבער כדי צו מאכן דעם פשוט’ן איד נישט קראנק ווערן ווען ער מאכט חתונה מוז קומען אווערנעס פון זיין חבר אין ביהמ"ד, קאווע שטיבל, און פאליש שטופער.. וואס זאל אים זאגן: ברודער טייערער, מאך דיך נישט משוגע... קויף נישט, ספענד נישט, טראכט מיט לאגיק נישט צו ווערן א עני ואביון צוליב’ן חתונה מאכן! - דעיס וועט ברענגען די ענדגילטיגע סעלושן!
אוודאי דארף מען בויען א צייטווייליגע שפיטאל נעבן די צובראכענע ברידזש...

אדרבה זיי מסביר וויאזוי דער 'לאגיק טראכטער' קען יעצט חתונה מאכן פאר 3700 דאלער נישט אין כנור דוד?

זיי מסביר וויאזוי דער 'לאגיק טראכטער' קען יעצט באקומען א 'שיינע שטריימעל' פאר 1800 דאלער נישט אין כתר?

[דער תהלים איד]

עולם הפוך ראיתי.

אויף זיין נייע שמועס נעכטן, רימט ער אויס כינור דוד אז "דאס איז די וועג", און לייגט נאך צו אז די ביליגע זאל דארף פאדערן געוויסע תקנות (ער רופט עס נישט תקנות...) צו קענען דארט חתונה מאכן.

פארשטיי איך נישט וויאזוי איין שמועס שטמט מיט די צווייטע.

אבער איך שיהי', איך האב אסאך וויכטיגער צו זאגן (זאגן? שרייען!!!) אויף די נעכטיגע שמועס, נאר איך בין צו פארנומען יעצט. שפעטער אדער מארגן.

[דער תהלים איד]

איז אזוי, לאמיר מאכן א תמצית פון זיין שמועס נעכטן, און מעיר זיין, ווייל מיין הארץ האט געבאכעט ביים עס הערן...

Off Topic

1) די וועלט מוזן האבן "אנטי עסטעבלישמענט" אקטיוויסטן, עס איז א צורך פאר די וועלט, ווייל אן דעם ווערט דער יחיד צוקוועטשט.

2) די חשמונאים זענען געווען "אנטי עסטעבלישמענט" (וואס זאגט מען אנשטאט עפ"ל? עפעס וואס איז נישט קיין קללה ח"ו?). איינמאל די חשמונאים ווערן ביי די מאכט, ווערן זיי די עסטעבלישמענט, און דאן האט געמוזט קומען א צווייטע אנטי עסטעבלישמענט.

3) סאטמאר רב ז"ל איז געווען אן "אנטי עסטעבלישמענט". ער איז געגאנגען קעגן די גאנצע איינגעגעבענע עסטעבלישמענט מיט א כח היחיד.

4) איינמאל סאטמאר איז געווארן אן עסטעבלישמענט, קענען זיי שוין נישט קעירן פאר'ן יחיד, מוז זיין א סקולענע רבי ז"ל. ער איז געווען דער אנטי עסטעבלישמענט.

5) בנוגע חתונה מאכן, תקנות קען נישט אנהאלטן, און עס טוישט נישט דעם מצב. נאר א ווינט מצד דעם עולם וועט עס טוישן.

6) מ'דארף עפענען אין די גאנצע וועלט אזעלכע זאלן ווי כינור דוד אין קר"י, און אדרבה, די זאלן וועלן עס נאר ארויסגעבן אויב דער מענטש שפענדעט נישט אויף אנדערע הוצאות.

7) די סיבה פארוואס עס ווערט נישט מער אזעלכע זאלן, איז ווייל די מוסדות זענען קארופטירט, זיי קעירן נישט פאר'ן יחיד.

8) די שטריימל תקנה און אלע תקנות אין קרית יואל, זענען נישט געקומען פון די עסטעבלישמענט, נאר פון יחידים אין ישיבה און אין שול

יעצט לאמיר גיין אין די רייע.

אבער קודם א וויכטיגע הקדמה. ווי עס שיינט האט ער דא פארטוישט 2 זאכן. ס'איז קלאר אז די וועלט דארף האבן "מענטשן אינדרויסן פון די עסטעבלישמענט" וואס זאלן קענען אויפכאפן ווען א יחיד ווערט באקריוודעד, אדער ווען די עסטעבלישמענט ווערט קארופטירט.

דאס הייסט נישט "אנטי עסטעבלישמענט", דאס הייסט "אנשים מן השורה".


ווידער אנטי עסטעבלישמענט דאס זענען די מענטשן וואס אין זייער בלוט א "אנטי וויירוס". יעדע זאך וואס די עסטעבלישמענט טוט, איז פאר שלעכטיקייט. אלעס איז קארופציע. מען מאכט בעסער די מוסד? ער מיינט געלט. מען בויט א שיינע שול? ער מיינט כבוד. מען מאכט חתונה תקנות? ער זוכט קאנטראל. מען גיט וואקסינען? עס האט מח טשיפס. מען שטעלט צו א גוטן דאקטאר? ער איז א רשע. יעדער גייט מיט א שווארצע מאנטל? א שטיק פערדעריי. און אזוי ווייטער און ווייטער.

אין איין ווארט, ער איז "אנטי עסטעבלישמענט" בלינדערהייט. און דאס דארף די וועלט האבן.

אקעי, יעצט לאמיר גיין שורה ביי שורה:


1) די וועלט מוזן האבן "אנטי עסטעבלישמענט" אקטיוויסטן, עס איז א צורך פאר די וועלט, ווייל אן דעם ווערט דער יחיד צוקוועטשט.

דער יחיד ווערט נישט געראטעוועט דורך די אנטי עסטעבלישמענט, פונקט ווי דער בעל הסמארטפאון ווערט נישט געראטעוועט פון דעם וואס פ]ירט א מערכה קעגן טעקסט מעסעדזשעס אדער טאטש סקרין. קאפ אין וואנט איז נישט אפעקטיוו. פאקט.

ער ווערט נאר געראטעוועט פון פשוטע אידן מן השורה, וועלכע האבן אויפריכטיגע אויגן און זעען "ווען דער יחיד איז גערעכט" און מע דארף אים העלפן.

די וואס האבן נעבעך די אנטי וויירוס, זיי ראטעווען נישט. אבער לו יהא כדבריו, אז זיי פעלן למעשה אויס, ווייל זיי מאכן די ווינט, זיי בייגן דעם בוים אויף די צווייטע זייט, מען קען עס דעבאטירן. אבער, דאס איז פונקט ווי די וועלט דארף האבן משוגעים. די וועלט דארף האבן בהמות. די וועלט דארף האבן כלבים נובחים. עס איז באמת א צורך. אזוי האט דוד המלך איינגעזען... די נערווירנדע שפינען וועבעכץ האבן אים געראטעוועט. אלעס וואס דער אויבערשטער האט באשאפן איז א צורך פאר די וועלט.

איך גיב עס נאך.

אבער, וואלט איך ארויס אין די גאסן שרייען אז "איך בין דער משוגענער וואס די וועלט דארף"?! "איך בין דער כלב נובח"?! "איך בין דער געשלאגענער אנטי וויירוס, וואס למעשה דארף די וועלט אויך דאס"?!...

איך @דער תהלים איד, ווער עס קען מיך ווייסט, אז איך קען זיין פייער קעגן עסטעבלישמענט, ווען איך זע אז עפעס איז קארופציע. מצד שני אבער קען איך אסאך עסטעבלישמענט פאקטן, און עס קומט מיר צו לאכן און וויינען ווען איך הער און ליין וואס די מענטשן מיט די אנטי וויירוס רעדן און שרייבן.

זיין אויפריכטיג? דאס איז גוט! נארמאל! געזונט! אבער סתם א "אנטי עסטעבלישמענט" אקטיוויסט ביי הוק און ביי קרוק? חרפות און בושות.


2) די חשמונאים זענען געווען "אנטי עסטעבלישמענט" (וואס זאגט מען אנשטאט עפ"ל? עפעס וואס איז נישט קיין קללה ח"ו?). איינמאל די חשמונאים ווערן ביי די מאכט, ווערן זיי די עסטעבלישמענט, און דאן האט געמוזט קומען א צווייטע אנטי עסטעבלישמענט.

ווי געשריבן גלייך, כ'ווייס נישט וויאזוי זיך אויסצודרוקן.

דער טריגער וואס האט געברענגט די חשמונאים ארויסצוטרעטן, איז ווייל זענען געווען אנטי'ס? חס מלהזכיר!!!

זיי זענען "נישט געווען" אנטי עסטעבלישמענט. זיי האבן "געטון א פעולה" במקום הצורך קעגן די דאן-פארדארבענע עסטעבלישמענט.

יחי ההבדל! ואם יש דעת יש הבדלה.


3) סאטמאר רב ז"ל איז געווען אן "אנטי עסטעבלישמענט". ער איז געגאנגען קעגן די גאנצע איינגעגעבענע עסטעבלישמענט מיט א כח היחיד.
4) איינמאל סאטמאר איז געווארן אן עסטעבלישמענט, קענען זיי שוין נישט קעירן פאר'ן יחיד, מוז זיין א סקולענע רבי ז"ל. ער איז געווען דער אנטי עסטעבלישמענט.

דאס איז די זעלבע נקודה ווי פריער. סאטמאר רב האט געהאט א נאטור פון אנטי עסטעבלישמענט? ער איז "געווען א" (דאס הייסט מבהותו) אנטי? חס ושלום!

פארקערט! זיין חכמה איז געווען טאקע דאס, אז אפילו ווען ער איז געווארן אן עסטעבלישמענט, האט ער נישט געדארפט אנקומען צו סקולענע רבי צו זארגן פאר יחיד, נאר ער איז אליינס אויך געווען א סקולענע רבי!

אמת, ס'איז דא זאכן וואס אן עסטעבלישמענט טאר נישט טון, ווי אליעזר זאגט, צוליב זייער אחריות פארן כלל, און דאן מוז מען האבן א יחיד, און בד"וו סאטמאר רב ז"ל איז אין אזא צייט אליינס געווען דער יחיד, באט לאמיר זאגן אז נישט, איז דאס ווייטער נישט קיין "אנטי". עס איז מאיינער פונדרויסן. סימפל. יא, דאס איז זייער וויכטיג, נישט אויסמישן און נוצן דאס צו בארעכטיגן און נארמאליזירן און פארענטפערן די גייסט פון אנטי עסטעבלישמענט. פלעין א בלינדע דעקונג פאר בלינדע טפשות.


5) בנוגע חתונה מאכן, תקנות קען נישט אנהאלטן, און עס טוישט נישט דעם מצב. נאר א ווינט מצד דעם עולם וועט עס טוישן.

מיין שאלה איז זייער פשוט. פארוואס נאך 5 יאר האמערן און בראקן, קען נישט אליעזר קרויס ברענגען צופיל מער ווי איין משל פון עפעס א חתן, בזמן וואס עס זענען דא "אפאר טויזנט" חתונות א יאר?

פארוואס איז נאכאלס נישט כאטש איין צענטל פון א פראצענט וואס מאכט חתונה אויף א נייע סטאנדארט צוליב דער שמועס וואס האט רבבות צוהערער?! פארוואס מוז מען זיך אויפטון מיט א מעשה וואס איז ניטאמאל אחד מני אלף?

ומנגד זה, די "תקנות וואס ארבעטן נישט", האבן שוין געטוישט מענטשן, און געראטעוועט לעבנס! הונדערטער חתונות יעדעס יאר קאסטן האלב פרייז אדאנק די נארישע תקנות!...

אמת, עס פעלט אויך אויס אויפוואכונג, אן דען גייט גארנ ישט, דער עולם דארף מיטארבעטן, אבער פארפאלן, דער "כח היחיד" קאמפיין איז געווען באמת א מאסיווע קאמפיין אבער ליידער נישט געפירט אין ערגעץ. ס'איז א "גוד וויש" צו זאגן אז מענטשן גייען זיך אליינס טוישן. יעדע מאן האט א פרוי, יעדע שידוך האט נאך א צד, יעדע טאטע האט א קינד מיט פרענדס, ס'איז זיסע חלומות אז זאכן גייען זיך פלעין טוישן. סוויט דריעמס.


6) מ'דארף עפענען אין די גאנצע וועלט אזעלכע זאלן ווי כינור דוד אין קר"י, און אדרבה, די זאלן וועלן עס נאר ארויסגעבן אויב דער מענטש שפענדעט נישט אויף אנדערע הוצאות.

פאר א טשעינדזש, איי עגרי 100%.

כאטש די עסקנים פון פרדס פיגא האבן אויך א טענה, זיי ווילן ארייננעמען ענדערשט א גרעסערע פראצענט עולם און יעדער זאל צאלן אביסל מער, מ'קען דן זיין, אבער איך שיהי', דער יסוד איז א ביליגע זאל.

טא פארוואס ווען עס האט זיך געעפנט דער צווייטער כינור דוד, אין בארא פארק (וויאזוי הייסט עס נאר?) האט עס אליעזר קרויס אראפגעריסן? ער האט מסביר געווען אז אזא זאל איז די סיבה פארוואס מענטשן טוישן זיך נישט...

ועוד, ער זאגט גאר אז די זאלן מעגן פארלאנגען זיך צוצושטעלן צו נאך פרטים פון שניידן הוצאות. רח"ל... דאס איז דאך א חורבן! ניין? דאס מיינט אז דו קאנטראלסט יענעם אנשטאט יענער זאל עס אליינס פארשטיין! אתמהה! ווייל עס טוישט נאמען פון "תקנות" צו "פאדערונג פון א זאל"? וויאזוי שטימט איין שמועס מיט'ן צווייטן. די זאך איז זייער נישט מסודר!


7) די סיבה פארוואס עס ווערט נישט מער אזעלכע זאלן, איז ווייל די מוסדות זענען קארופטירט, זיי קעירן נישט פאר'ן יחיד.

דאס איז א גוטע דוגמא פון "אנטי".

זאג, די מוסדות זענען מחוייב צוצושטעלן ביליגע פורניטשור אויך? און שניידן שכר לימוד אויך? וואס האט די מוסדות מיט דיין מאוומענט פון חתונה מאכן ביליג?

אודאי, א מוסד וואס טוט עס קומט אסאך עפרישיעישן! בעסער געזאגט, א מעדאל! אבער דער וואס טוט עס נישט איז עפעס ראנג? פארוואס? די מוסדות זארגן יא פאר'ן יחיד, אבער נישט פאר זיין זאל, נאר פאר זיין קינד'ס חינוך. זהו. און אויב פאר דעם צוועק דארף ער האבן אינקאם, און ער האט א לאנטשרום וואס ער קען דערפון מאכן א חתונה זאל צו פארדינען געלט פאר'ן מוסד, דארף ער עס טון! ווייל ער זארגט פארן יחיד אז דער חינוך אפאראט זאל אנגיין.

אויב האסטו נגידים וואס זענען גרייט צו אינוועסטירן פאר'ן יחיד, נו, זאלן זיי ליעסן עני ווערהאוז אדער גאר בויען א בילדינג. וואס עפעס איז דער מוסר "קארופטירט" אדער "קעירט נישט פארן יחיד" ווען ער וויל נישט אוועקשענקען זיין ביזנעס'דיגע אינקאם פאר'ן מוסד החינוך?

אדרבה, מ'דארף ארויסהייבן די וואס טוען עס יא! זיי טוען לפנים משורת הדין! זיי באדינען דעם ציבור אויסערן תחום פון זייער מערכת החינוך! א געהעריגע עקסטערע סערוויס, א עקסטערע נדבה יעדע נאכט פארן יחיד!


8) די שטריימל תקנה און אלע תקנות אין קרית יואל, זענען נישט געקומען פון די עסטעבלישמענט, נאר פון יחידים אין ישיבה און אין שול

העפנס טו בי אז איך בין געווען זייער אינוואלווד, און דער מציאות איז ממש פארקערט.

הגם, ס'איז נישט קיין סתירה, יחידים מעגן אויפקומען מיט גוטע געדאנקען, אויב איז עס רעאליסטיש.

אבער אין סאטמאר קרית יואל איז עס געקומען פון די עסטעבלישט עסקנים, פון ר' שמואל ווידער, פון ר' בנציון זולדאן, פון ר' יעקב אלי' רייזמאן, אא"וו. אשרי להם ואשרי חלקם. יא זיי האבן געקענט זיין אין א עסטעבלישמענט און דאך זארגן פאר יחידים מיט רעאליסטישע זאכליכע רעוואלוציעס.


----

איך האב נישט קיין מושג פארוואס כ'האב פארגענט צייט פאר אזא לאנגע תגובה, אבער מגיה זיין האב איך שוין זיכער נישט צייט... ס"ה האב איך די פלו מיט פיבער און זייט מלמד זכות אויב די פיבער איז אריין אין מיין קיבארד...