סאטמאר (מהר"א): נייעסן און שמועסן בתוככי הקהלה

[לייבקע יענטע'ס]

איז אמת אז די קינדער מנין שבועות איז געקענסעלט?

פארוואס?

ווייל גוטע אידן (מסתמא מער אייוועלט סטייל געבוירענע...) האבן געפערליך פארפירט דערקעגן, אריינגערעכנט אפאר אידן מיט פאזיציעס, און די עסקנים האבן נישט געהאט יעצט די נערוון און כח צו קיין קאפוויי, האבן זיי עס געקענסלט וחסל.

קומט זיך נישט אן אפיציעלע מעלדונג אז עס איז געקענסעלט?

[מחדש]

איז אמת אז די קינדער מנין שבועות איז געקענסעלט?

פארוואס?

ווייל גוטע אידן (מסתמא מער אייוועלט סטייל געבוירענע...) האבן געפערליך פארפירט דערקעגן, אריינגערעכנט אפאר אידן מיט פאזיציעס, און די עסקנים האבן נישט געהאט יעצט די נערוון און כח צו קיין קאפוויי, האבן זיי עס געקענסלט וחסל.

שרייב אביסל מער זייער פראבלעם מיט די מנין, א אידישקייט פראבלעם?!

[מחדש]

אויפן גאס איז דא א געפערליכע היץ קעגן קהל בנוגע די זיצן געלט, איך ווייס נישט צו @נפתלי שרייבן דא איז א פועל יוצא פון די היץ, אדער א גורם צו די היץ, בכל אופן איז קלאר אז קהל קען עס נישט איגנארירען, זיי קענענן יא, אבער זיי פארלירען די מאנדאט מיט אזא מהלך.

[איך]

אויפן גאס איז דא א געפערליכע היץ קעגן קהל בנוגע די זיצן געלט, איך ווייס נישט צו @נפתלי שרייבן דא איז א פועל יוצא פון די היץ, אדער א גורם צו די היץ, בכל אופן איז קלאר אז קהל קען עס נישט איגנארירען, זיי קענענן יא, אבער זיי פארלירען די מאנדאט מיט אזא מהלך.

לעניני?

[שבת קודש]

איז אמת אז די קינדער מנין שבועות איז געקענסעלט?

פארוואס?

ווייל גוטע אידן (מסתמא מער אייוועלט סטייל געבוירענע...) האבן געפערליך פארפירט דערקעגן, אריינגערעכנט אפאר אידן מיט פאזיציעס, און די עסקנים האבן נישט געהאט יעצט די נערוון און כח צו קיין קאפוויי, האבן זיי עס געקענסלט וחסל.

למעשה זעהט מען אז קהל דערשרעקט זיך נישט פון די העצע קעגן די טייערע פרייזן פון זיצן און זענען גרייט פאר קאפוויי
פארוואס דא ווען ס'קומט צו א זאך לטובת הציבור זענען זיי נישט גרייט פאר קיין קאפוויי?

[דער תהלים איד]

אויפן גאס איז דא א געפערליכע היץ קעגן קהל בנוגע די זיצן געלט, איך ווייס נישט צו @נפתלי שרייבן דא איז א פועל יוצא פון די היץ, אדער א גורם צו די היץ, בכל אופן איז קלאר אז קהל קען עס נישט איגנארירען, זיי קענענן יא, אבער זיי פארלירען די מאנדאט מיט אזא מהלך.

אז וואס? אז די זיצן זענען טייערער ווי ערגעץ אנדערש?

זאג יענעם אז ס'איז נישט. און נישט אויף יעדע קרעמף איז שייך צו פרעגן וואס מ'טוט דערצו...

[דער תהלים איד]

פארוואס?

ווייל גוטע אידן (מסתמא מער אייוועלט סטייל געבוירענע...) האבן געפערליך פארפירט דערקעגן, אריינגערעכנט אפאר אידן מיט פאזיציעס, און די עסקנים האבן נישט געהאט יעצט די נערוון און כח צו קיין קאפוויי, האבן זיי עס געקענסלט וחסל.

שרייב אביסל מער זייער פראבלעם מיט די מנין, א אידישקייט פראבלעם?!

ס'געווען פארשידנס.

ס'געווען א ביהמ"ד גבאי וואס האט געהאלטן בשיטה אז ס'גייט נישט ארבעטן צו האלטן קינדער אזויפיל שעות וכו'. און ס'געווען מחנכים וואס האבן געהאלטן אז פאר'ן חינוך איז בעסער זיי זאלן זיין דוקא אין שול.

[שבת קודש]

ווייל גוטע אידן (מסתמא מער אייוועלט סטייל געבוירענע...) האבן געפערליך פארפירט דערקעגן, אריינגערעכנט אפאר אידן מיט פאזיציעס, און די עסקנים האבן נישט געהאט יעצט די נערוון און כח צו קיין קאפוויי, האבן זיי עס געקענסלט וחסל.

שרייב אביסל מער זייער פראבלעם מיט די מנין, א אידישקייט פראבלעם?!

ס'געווען פארשידנס.

ס'געווען א ביהמ"ד גבאי וואס האט געהאלטן בשיטה אז ס'גייט נישט ארבעטן צו האלטן קינדער אזויפיל שעות וכו'. און ס'געווען מחנכים וואס האבן געהאלטן אז פאר'ן חינוך איז בעסער זיי זאלן זיין דוקא אין שול.

די גבאי האט בכלל נישט אריינצורעדן דא זיין תפקיד איז בלויז צו באדינען דעם ציבור געטריי

די סברה פון מחנכים איז אויך נישט גילטיג דא נאכדעם וואס די רבי האט שוין געגעבן זיין הסכמה דערצו

[מחדש]

אויפן גאס איז דא א געפערליכע היץ קעגן קהל בנוגע די זיצן געלט, איך ווייס נישט צו @נפתלי שרייבן דא איז א פועל יוצא פון די היץ, אדער א גורם צו די היץ, בכל אופן איז קלאר אז קהל קען עס נישט איגנארירען, זיי קענענן יא, אבער זיי פארלירען די מאנדאט מיט אזא מהלך.

אז וואס? אז די זיצן זענען טייערער ווי ערגעץ אנדערש?

זאג יענעם אז ס'איז נישט. און נישט אויף יעדע קרעמף איז שייך צו פרעגן וואס מ'טוט דערצו...

עס איז נישטא קיין ערגעץ אנדערש ווי צו קאמפערין, יעדע קהילה איז אייגענארטיג, מוהרי"י האט בכלל נישט קיין דימענד, סקווירא האט נאר איין שול, וויזניץ האט אנדערע סיבות, סאו מען קען נישט צוגלייכן איין קהילה צו די צווייטע.

אינגעלייט שפירען זיך אויסגעניצט און אויסגעזעקעלט פאר די הכרח צו דאוואנען מיטען רבי'ן, קהל קען עס איגנארירען - און זיי איגנארירען, אבער אין די לאנג ראן דערלייגט מען אזוי מיט גאר הויכע ריבית.

[מחדש]

שרייב אביסל מער זייער פראבלעם מיט די מנין, א אידישקייט פראבלעם?!

ס'געווען פארשידנס.

ס'געווען א ביהמ"ד גבאי וואס האט געהאלטן בשיטה אז ס'גייט נישט ארבעטן צו האלטן קינדער אזויפיל שעות וכו'. און ס'געווען מחנכים וואס האבן געהאלטן אז פאר'ן חינוך איז בעסער זיי זאלן זיין דוקא אין שול.

די גבאי האט בכלל נישט אריינצורעדן דא זיין תפקיד איז בלויז צו באדינען דעם ציבור געטריי

די סברה פון מחנכים איז אויך נישט גילטיג דא נאכדעם וואס די רבי האט שוין געגעבן זיין הסכמה דערצו

ווייסט דאך ווי עס גייט ביי אונז... ידער האט א מיינוג אויף אלץ און אלעמען, א גבאי וואס זיין תפקיד איז צוצישיקען בעלי תפילות און טיילן עליות איז א הוגה דיעות אויף די שיטה, הלכה און בעל דרשנים, אא"וו איז יעדער א מומחה אויף אלעס.

[דער תהלים איד]

אויפן גאס איז דא א געפערליכע היץ קעגן קהל בנוגע די זיצן געלט, איך ווייס נישט צו @נפתלי שרייבן דא איז א פועל יוצא פון די היץ, אדער א גורם צו די היץ, בכל אופן איז קלאר אז קהל קען עס נישט איגנארירען, זיי קענענן יא, אבער זיי פארלירען די מאנדאט מיט אזא מהלך.

אז וואס? אז די זיצן זענען טייערער ווי ערגעץ אנדערש?

זאג יענעם אז ס'איז נישט. און נישט אויף יעדע קרעמף איז שייך צו פרעגן וואס מ'טוט דערצו...

עס איז נישטא קיין ערגעץ אנדערש ווי צו קאמפערין, יעדע קהילה איז אייגענארטיג, מוהרי"י האט בכלל נישט קיין דימענד, סקווירא האט נאר איין שול, וויזניץ האט אנדערע סיבות, סאו מען קען נישט צוגלייכן איין קהילה צו די צווייטע.

אינגעלייט שפירען זיך אויסגעניצט און אויסגעזעקעלט פאר די הכרח צו דאוואנען מיטען רבי'ן, קהל קען עס איגנארירען - און זיי איגנארירען, אבער אין די לאנג ראן דערלייגט מען אזוי מיט גאר הויכע ריבית.

אויב איך וואלט זיי גע'עצה'ט צו געבן א מתנה פאר'ן ציבור, אז ס'זאל זיין נאך אפאר הונדערט זיצן פאר $100 ביליגער ווי ס'איז יעצט, וואלט איך עובר געווען אויף יעצנו רע. ווייל קיין געלט זיך צו דעקן וואלטן זיי נישט געהאט, און די וואס האבן יעצט טענות וואלטן דעמאלס אויך געהאט. אקוראט בלי שינוי.

אבער דאס איז נאר טעארעטיש. אויף למעשה איז עס עניוועי נישט נוגע. אויף למעשה אויב זוכסטו א ביליגע זיץ איז דא ב"ה.

[מחדש]

אז וואס? אז די זיצן זענען טייערער ווי ערגעץ אנדערש?

זאג יענעם אז ס'איז נישט. און נישט אויף יעדע קרעמף איז שייך צו פרעגן וואס מ'טוט דערצו...

עס איז נישטא קיין ערגעץ אנדערש ווי צו קאמפערין, יעדע קהילה איז אייגענארטיג, מוהרי"י האט בכלל נישט קיין דימענד, סקווירא האט נאר איין שול, וויזניץ האט אנדערע סיבות, סאו מען קען נישט צוגלייכן איין קהילה צו די צווייטע.

אינגעלייט שפירען זיך אויסגעניצט און אויסגעזעקעלט פאר די הכרח צו דאוואנען מיטען רבי'ן, קהל קען עס איגנארירען - און זיי איגנארירען, אבער אין די לאנג ראן דערלייגט מען אזוי מיט גאר הויכע ריבית.

אויב איך וואלט זיי גע'עצה'ט צו געבן א מתנה פאר'ן ציבור, אז ס'זאל זיין נאך אפאר הונדערט זיצן פאר $100 ביליגער ווי ס'איז יעצט, וואלט איך עובר געווען אויף יעצנו רע. ווייל קיין געלט זיך צו דעקן וואלטן זיי נישט געהאט, און די וואס האבן יעצט טענות וואלטן דעמאלס אויך געהאט. אקוראט בלי שינוי.

אבער דאס איז נאר טעארעטיש. אויף למעשה איז עס עניוועי נישט נוגע. אויף למעשה אויב זוכסטו א ביליגע זיץ איז דא ב"ה.

די גאס זאגט אז די זיצן געלטער קאווערן די יו"ט מיט א שמיץ אריבער, סאו קענסט נישט זאגען וואס דו זאגסט אז זיי וואלטן נישט געהאט קיין געלט זיך צו דעקן, אלפאנס איך גיי נישט איבערגיין די שמועס דא פון פאריגע וואך, אבער עס וואלט געווען גוט אז קהל זאל אדרעסירען די נויט צו בעטן 300+ פלאס א זיץ. {יא, איך ווייס אז מען קען זיצן אין בוידעם אדער אין בוילער רום פאר ביליגער, טענקס},

[רעגענדיגע זונטאג]

פארוואס?

ווייל גוטע אידן (מסתמא מער אייוועלט סטייל געבוירענע...) האבן געפערליך פארפירט דערקעגן, אריינגערעכנט אפאר אידן מיט פאזיציעס, און די עסקנים האבן נישט געהאט יעצט די נערוון און כח צו קיין קאפוויי, האבן זיי עס געקענסלט וחסל.

שרייב אביסל מער זייער פראבלעם מיט די מנין, א אידישקייט פראבלעם?!

נע

ווי איך פארשטיי, איז די עיקר ציל פונעם קינדער מנין געווען, (עכ"פ פאר די סיבה האט די גבאי מסכים געווען צום מנין) ארויסצושיקן די מענטשן וואס דרייען זיך/דאווענען/לערנען/שמועסן אינעם היכל התורה בשעת די גרויסע מנין דאווענט.

למעשה, דארף מען האבן עקסטער ספעיס ווי זיך צו דרייען, מילא האבן מענטשן פארפירט.

[א גוטן מועד]

אויפן גאס איז דא א געפערליכע היץ קעגן קהל בנוגע די זיצן געלט, איך ווייס נישט צו @נפתלי שרייבן דא איז א פועל יוצא פון די היץ, אדער א גורם צו די היץ, בכל אופן איז קלאר אז קהל קען עס נישט איגנארירען, זיי קענענן יא, אבער זיי פארלירען די מאנדאט מיט אזא מהלך.

די סיבה פון איגארירען די היץ...

סאטמאר מהר''א בכלל איז נישט אויסגעקאכט אין די פעלד פון PR זיי לייגן נישט קיין שטארקע געוויכט דערויף (חוץ ווען מ'דארף געלט וועט מען יא פראבירן אביסל, אבער ווייט נישט וואס אנדערע קענען).

[מחדש]

ווייל גוטע אידן (מסתמא מער אייוועלט סטייל געבוירענע...) האבן געפערליך פארפירט דערקעגן, אריינגערעכנט אפאר אידן מיט פאזיציעס, און די עסקנים האבן נישט געהאט יעצט די נערוון און כח צו קיין קאפוויי, האבן זיי עס געקענסלט וחסל.

שרייב אביסל מער זייער פראבלעם מיט די מנין, א אידישקייט פראבלעם?!

נע

ווי איך פארשטיי, איז די עיקר ציל פונעם קינדער מנין געווען, (עכ"פ פאר די סיבה האט די גבאי מסכים געווען צום מנין) ארויסצושיקן די מענטשן וואס דרייען זיך/דאווענען/לערנען/שמועסן אינעם היכל התורה בשעת די גרויסע מנין דאווענט.

למעשה, דארף מען האבן עקסטער ספעיס ווי זיך צו דרייען, מילא האבן מענטשן פארפירט.

פארוואס קען מען נישט מאכען די מנין אין כולל?

[רעגענדיגע זונטאג]

שרייב אביסל מער זייער פראבלעם מיט די מנין, א אידישקייט פראבלעם?!

נע

ווי איך פארשטיי, איז די עיקר ציל פונעם קינדער מנין געווען, (עכ"פ פאר די סיבה האט די גבאי מסכים געווען צום מנין) ארויסצושיקן די מענטשן וואס דרייען זיך/דאווענען/לערנען/שמועסן אינעם היכל התורה בשעת די גרויסע מנין דאווענט.

למעשה, דארף מען האבן עקסטער ספעיס ווי זיך צו דרייען, מילא האבן מענטשן פארפירט.

פארוואס קען מען נישט מאכען די מנין אין כולל?

פארוואס פעלט עס אויס?? קיינער דרייט זיך נישט אין כולל בשעת'ן דאווענען.

[דער תהלים איד]

עס איז נישטא קיין ערגעץ אנדערש ווי צו קאמפערין, יעדע קהילה איז אייגענארטיג, מוהרי"י האט בכלל נישט קיין דימענד, סקווירא האט נאר איין שול, וויזניץ האט אנדערע סיבות, סאו מען קען נישט צוגלייכן איין קהילה צו די צווייטע.

אינגעלייט שפירען זיך אויסגעניצט און אויסגעזעקעלט פאר די הכרח צו דאוואנען מיטען רבי'ן, קהל קען עס איגנארירען - און זיי איגנארירען, אבער אין די לאנג ראן דערלייגט מען אזוי מיט גאר הויכע ריבית.

אויב איך וואלט זיי גע'עצה'ט צו געבן א מתנה פאר'ן ציבור, אז ס'זאל זיין נאך אפאר הונדערט זיצן פאר $100 ביליגער ווי ס'איז יעצט, וואלט איך עובר געווען אויף יעצנו רע. ווייל קיין געלט זיך צו דעקן וואלטן זיי נישט געהאט, און די וואס האבן יעצט טענות וואלטן דעמאלס אויך געהאט. אקוראט בלי שינוי.

אבער דאס איז נאר טעארעטיש. אויף למעשה איז עס עניוועי נישט נוגע. אויף למעשה אויב זוכסטו א ביליגע זיץ איז דא ב"ה.

קהל זאל אדרעסירען די נויט צו בעטן 300+ פלאס א זיץ

די בראשור וואס איז מסביר די נויט, זאל זיין קאלערדיג? אדער אפשר מיט א קליפ פון סאמעט?

לאמיר זיי איבערגעבן דעם נויט... נע, אבער דו זאגסט דאך נאר וואס "דער עולם" זאגט, סוי גיב א פרעג דעם עולם.

{יא, איך ווייס אז מען קען זיצן אין בוידעם אדער אין בוילער רום פאר ביליגער, טענקס}

איך בין עטליכע יאר געזיצן אין חדר יצחק מארקאוויטש, כ'ווייס נישט צו דאס איז א בוידעם אדער א בלויער רום, אבער ס'איז גאר געשמאק געווען ב"ה. און ס'קאסט ארום $100

ווער רעדט נאך א יאר ווי היי יאר וואס קהל האט ב"ה זעראו עקספענס, נישטא קיין צוגעשטעלטע אש"ל, נאטינג, עס איז דא אינגאנצן צוויי גרויסע ערענסטע עקספענענס היי יאר, איינס איז דריקן די קונטריסם אז אנדערע זאלן מאכען הכנסת אורחים, צוויי איז האום סטייל קוקיס און ווערצעבערגער ברוינפן קידוש צו מאכען.

איך מעג פרעגן ווי אלט איר זענט? עטליעסט א רמז

[בן תורה]

די בראשור וואס איז מסביר די נויט, זאל זיין קאלערדיג? אדער אפשר מיט א קליפ פון סאמעט?

פעלט נישט אויס די בראשור זאל זיין קאלעדיג, נאר פשוט די נאמבער זאלן שטימען.

נישט @פישפיקלאדיין זאל זאגן אז די יום טוב קאסט קרוב צו דיי הונדערט אלפים און @דער תהלים איד זאל זאגן אז די זיצן ברענגט אריין בערך 600 אלפים, ווייל דעמאלט קען וויי טוהן פארוואס קהל בעט אזויפיל.

[דער תהלים איד]

@בן תורה אההה די גאנצע בראשור פעלט נאר אויס ווייל @פישפיקלאדיין האט עפעס געשריבן און איינער האט עפעס געטראכט.

און נאכ'ן בראשור גייט אלעס זיין מסודר.

אקעי, קלאר.

[מחדש]

+

[פישפיקלאדיין]

אויפן גאס איז דא א געפערליכע היץ קעגן קהל בנוגע די זיצן געלט, איך ווייס נישט צו @נפתלי שרייבן דא איז א פועל יוצא פון די היץ, אדער א גורם צו די היץ, בכל אופן איז קלאר אז קהל קען עס נישט איגנארירען, זיי קענענן יא, אבער זיי פארלירען די מאנדאט מיט אזא מהלך.

איך ווייס נישט (עכט יא) צו @מחדש תגובה איז א פועל יוצא פון עמיצנס היץ, אדער גאר א פראבע צו שאפן היץ.

[שמח]

אויפן גאס איז דא א געפערליכע היץ קעגן קהל בנוגע די זיצן געלט, איך ווייס נישט צו @נפתלי שרייבן דא איז א פועל יוצא פון די היץ, אדער א גורם צו די היץ, בכל אופן איז קלאר אז קהל קען עס נישט איגנארירען, זיי קענענן יא, אבער זיי פארלירען די מאנדאט מיט אזא מהלך.

ווען זיך אויף וועלכע גאס, ראדני אדער הופער...

עכ''פ און אונזערע גאסן האב איך נישט געהערט.

כ'ווייס באמת נישט די חשבונות, אבער איך האב נישט אזוי ליעב העצערס...

[מחדש]

אויפן גאס איז דא א געפערליכע היץ קעגן קהל בנוגע די זיצן געלט, איך ווייס נישט צו @נפתלי שרייבן דא איז א פועל יוצא פון די היץ, אדער א גורם צו די היץ, בכל אופן איז קלאר אז קהל קען עס נישט איגנארירען, זיי קענענן יא, אבער זיי פארלירען די מאנדאט מיט אזא מהלך.

איך ווייס נישט (עכט יא) צו @מחדש תגובה איז א פועל יוצא פון עמיצנס היץ, אדער גאר א פראבע צו שאפן היץ.

ניין, אבער נעם עס נישט פערזענליך, אויב יא מאך איך א עושה שלום.

פאריגע וואך האב איך ממש נישט פארשטאנען וואס @נפתלי וויל, קענסט ליינען מיינע תגיבות אין די נושא פארגיע וואך, אבער איך הער מער און מער די זעלבע אין ביהמ"ד.

[דער תהלים איד]

למאי נפק"מ? ערגעץ צווישן די בר מצווה און אברך.

עס איז אביסל בושה'דיג אז די האסט די גרעסטע הדלקה, די גרעסטע נסיעות צו א רבין אין שבועות, בעסטע די טייערסטע זיצן, אבער ביים געבן סערוויסעס ביסטו אין קאמפיטישען מיט שאמלוי ווער עס געט ווייניגער סערוויסעס, מען קען נישט שפילן גרויס און קליין בבת אחת, ווערסט א ליצנות ביי דיר אליינס.

אויב ביסטו א גרויסע קהילה און דו בעסט גרויסע רענט זיצען ווייל די האס גרויסע עקספענס איז געב אש"ל ווי א גרויסע קהילה, געב צוויי טעג ברייטע נארמאלע קדישים ווי א גרויסע קהילה, שטעל צו א טענענט אין חצר ווי זיך צו דרייען און אראפזעצן, אא"וו, אדערוווייז אויב ווילסטו שפארען די עקספענס און גאאארנישט צושטעלן איז דעמלאטס שפיל נישט גרויס בכלל.... פרינט נישט קיין קונטריסם אז יענער זאל נעמען אורחים, קוק בכלל נישט יענע זייט כאילו עס עקזעקסטירט נישט, רייס נישט קיין זיצען געלט, אא"וו.

להכי נפק"מ, ווייל דיין ערשטע שורה דא פארענטפערט דיינע 5 איבריגע שורות איבער גאאארנישט צושטעלן.

כ'מיין, יעצט איז נאכט.

[בן תורה]

@בן תורה אההה די גאנצע בראשור פעלט נאר אויס ווייל @פישפיקלאדיין האט עפעס געשריבן און איינער האט עפעס געטראכט.

און נאכ'ן בראשור גייט אלעס זיין מסודר.

אקעי, קלאר.

יא, ווייל דאס מיינט אז אפילו די אלסווייסער וואס פארטיידיגן געווענליך קהל ווייסן אויך נישט פונקטליך פארוואס די זיצן קאסט אזוי סאך, איז כ"ש די המון עם.